EST
AL
.LER
ns te doen.
Tweede Blad
oopen.
Jtuin
5CHWAREN
OURANT
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
GOES
Middelburg
iting.
ieuwste.
Voor het Partij-bureau.
VAN OVER DE GRENZEN
FEUILLETON
Jonkvrouw Louisa.
Voor onze vrouwen.
Ontspanningslectuur.
8 16605-2
LAMY.
an handig-
ïg, boeiend
TO-RACE'S.
andag
pende
elling.
m leeftijd.
2
jr ons
jr ons
Br ons
t op succes.
(Slot.)
Omidat da actio v.oor liet dr. Bchae.pmain-
foiuids zich toib alle katholieken,, duns niet
tot de lekiieini van de B/taatspariji alleen,
richt, zullen onze propagandisten nogal
eens vaak moeten Sporen:
„Ik doe niet aAn politiek".
Het slat-artikel zolen we daarom aan
wenden omi het onredelijke van deze uit
vlucht a,ain deit lopnen.
Een katholiek van de daad mioeit_ a.an
politiek dbonl Niet in dien zin, dat ieid;ei'
verplicht is om spreekbeurten te houden
of propagandist te wondien, maar wel dat
hij meeleeft m'clt de partij die Zij» beginsel
in t parlement verdedigt en zooilencilp op
de hoogte blijft hoe hij zijin burgerrechten
moet gebruiken.
Een katholiek van de daad m|ag zich niwti
afzijdig boude» van alle politiek; liijl mioab
er zich. mee bemoeien, want andiers
bemoeit d'e politiek zich. roet hem-
Een proopaga,ii|diiSt schroef daarover on
langs die volgend» behartenswaardige re
gels
„Gij zijt huisvader? .W.elou, do politiek
regelt do reclhtsverhaudluiigi tusschen, man
e.u vrouw; maakt echtscheidingen, moge
lijk of nietbepaalt wat gij1 a,an u,w kin
deren moet nalaiten, maakt onterving on
mogelijkstelt de regels vast, waarnaar
gij uw testament hebt in te richten. Da
politiek maalst u een godsdienstige opvoe
ding uwer kinderen mlogelijk of onmoge
lijk, geeft u geloovig of prngeloovig onder
wijs voor uwe telgen; bepaalt, hoeveel
er onder dienst moeiten. De politiek be
paalt, of uwe kinderen in een geestelijk ge
zonde pf ongqzpnld'e a,t|m'osphoer zullen op
groeien; of uwe kinderen laten ook in
aanlmerk'ing zullen komen Voor de tall,ooze
staatsbetrekkingen. De politiek bepaalt,
of gij in een rustige, veilige, geordend^
maatschappij zult leven of in sovjettoe
standen. De politiek bepaalt, of gij in 'het
rustig en volwaardig bezit v,an uw spaar-
duiten of eigendorolmen zult blijven.
Ik kan nog wel benige kblotrnpnen zoo
doorgaan. Ik wil u echter alleen, tn|ataa
vragen, of u dat alles wel aangaalt of
niet? De politiek spreekt dus een ernstig
woord' miee in uw levenis het dan verstan
dig zelf geen woord te willen mieespire-
ken?"
Zoo is bet
De politiek onltloo.pt ge niet, a.l houdt
gijl n schuil achter de miuren.
Doen wij er niet aan; onze vijanden des
aneer en wee dan ons gebeente!
Kijk zoover ge zien kunt en ge zult be
speuren, dat daar, waar de katholieken
niet aan politiek dedlen, ze vertrapt en
gekneveld ligigen.
Zelfverdediging aleen reeds zou ons tot
politiek aopen, «naar wiji worden pok gedre
ven door boogere motieven. Een christelij
ke maatschappij! is iedereen It en zegel
Open de oogen dus, schudt dp lauwheid
af en doe dadelijk aan politiële, in djien
voi;m!,d' at ge de stichting mlogelijk maakt
van het Pantij-bureau, wat de organisatie
onzer Staatspartij! be,oogt te vervolmaken.
Een stukje ,k er kge s eb io-
denis van Finland.
In 't midden der '12dje eriulw! bogon de
kerstening .van ,'t uitgestrektiei gebied1, dat
nu den (naam' draagt van Finland'. De U.
Henincua, Martelaar, jw|a,s die «einste apostel!'
en bisschop(z'n bloed bwi lichtte 't' b«s-
'keerihgs'w'erkspoedig 'opletnbaard'e zich
overal 'n bllfoeiend katholiek lieven. De ze-,
ven groote .'kloosters Iwlaren miiddelllpunteto
vaai beschaving. De bisschoppen van Abo
blonken uit :dn priestorijivèr jein tevens wh<
ren ze de verdidi'igers cjpr vrijheid1 tegen
de 'mvaülén dier Kussen dn- Zjwleden. De on
partijdige Studie der mid(dlellélou!w!en, w'aar-
öp velen z'iich tegenWoordig toicffieggen, be
lwijst groote diensten aan de k'atholilcike
kerk, die, in Finland geen 'wlantaqriapd'en
gekiend heelt. 't. Zon elen historische dlw'a-
ling 'zijn db z.g. „Htervbrtmiing" in Finil|a.nd<
te besehoulwteu als een afval v,an de Moe-
dierkierk. De laatste jkatholllilejke bisschop
moest vluchten voor 'n inval >an die De
nen in 1522. Vanuit Ziwbdien en Duitsch-
land' 'kjwlaimbn toen vaülsobe b«rdie|rs over,
dlie ongemerkt de drw!aail!l|aar ondpr volk
verspreidden. Vooral iwlerkitein ze er op,
de oude vormen van kferkbetstuur en eerer
dienst te 'handhaven. Nu nog, (Wbrdt dje
„Kurk" bestuurd door een Luthiarsoben
aartsbisschop, geholpen door 4
i6)
De baron steed's tot toegevendheid ge
neigd, legpe, terwijl tój opstond, zijlu han(!|
op don ar™ (ietr vertoornde en zei „Niet
scholden, Toni, we willen d'e za.a,k eens
overleggen!. Je weet, dat (je do,kteir een
langer oppntihoudl in de Stad niet voor
raadzaam ihouldl Ik will zien, wellicht kun
ik met JWiemeir vooruit reizen ,en gij blijft
toiet Louisa een paos hier.
Tusschein 't hofm'aken en vragen is nog
cen^ groeten afstand'. Laten we niet voor-
harig zijm.. Goadem nacht, kinjij, laait het
feest je goed' betamen." Hij reikte zijn
zuster Id'e handl en verliet, haar oim, eind'e-
"jk zijm genieten.
„Goudregen," zei|d:a hiji Zacht, toen bij de
cui' achter zich gesloten hajdl, „hiji is mie-
mgeon tot een atehrqgen geworden, wa,an>
onder zijp g6llU]b bega-aven wertdl. God be-
scherme je mij® kind'."
Bancin GuilidénpEorten zaït tien morgen na
het feest in een elegante salon van het
1 aa® ZÜ» verlaat ontbijt, terwijl tante
en, nicht read's d'e stad in gesnal|d( wanen Oimi
mkoopeu te doen? Ongewoon aa,n d'e ver-
™»eienissen van het stadsleven, was de
tandjonger (die pntspannipg vap dep vorige»
pen, pastoors en kapelaans. Ook de gods
dienst bawlaart nog Veel uiitepllijkfe vormen
uit heb katholiek vteriWe®. SJIechts lang
zamerhand werd d'e katholieke! Kerk ver
vormd tot die Finsehe ;L' uthersclbe Hork.
Zoo is bet ook' te verklaren, diat gedurende
drie eeuwlen geen enktel kathollick in Fin
land aanpvlozlig was. Omlgevten door schis
matiek Rusland', l'uthersoh NoonbDuitsoh
land. en protcstantsch Zjwleden Was het
geheel en all1 afgefJioten Van de katholieke
Iwlei'eld. VooroordeeC|«n tegen de, oudle Moe
derkerk Werden' ongestoord' Verspreid', en
vooral door de sdhoottlboek'en. Geen ander
Jjknd 'in Euxop'a heeft zulilfc toestaiutan
gekend.
Wonderbaar is ,de godidleHjkie Voorzie
nigheid. Op ,'t einde der 18dp eeuM wei®
te Vliborg door de Russische regeering
'n 'kerkje ingericht voor de katholieke
Poolsdhe soldaten, dio in het Russisohp
leger dienden. M>t deze e-envoud|ige jon
gens, die dikwiijls niet konden, ftzan of
aclïiïj'vten, lvield de 'khtihdffiietóe kerk haar
twleede intocht dn Finljancl/Atlls hun dienst
tijd af'geloo'pen jw'as, trouwden er vletfil
met Fmsche .moisjos en zoo ontstonden'
de eerste kfatholipik-protestanitscho fainiilKies
De kinderen Werdteln gedoopt, d,ed|eni hun
eerste. H. Com'm'unie m'aar liun opvoic-
d'ing iwas m'ct uitzondering van enkfela
kiatee.hismUsTess'en uitsOuiteind' 1 luthtefseh'.
'n Ijeger-aalmoezenliiej) (bezocht eens in 't
jaar de soldaten en de overige kjajjhdï'.e-
'ken; 'dat -was heel do zi,i|izorg. In 't be
gin van deze ei-ulw werd 'het heter, toen
men 'm'eer ,Z/org begon tiei besteden aan de
opvoeding der jeugd. Toch werkje d:e
dwingelandij van RusHfend groot.en voor
uitgang tegen. ,In 1918 'w'erd' Finland
'n zeli'sl andlige repnibHliekl ook dooi' bat
Vatiöaan erkend. .Ook Iwierden ohldlelrh|aaïdle-
liingen aangekboo'pt mrt. d'cn H. Stoicflf om'
het Finsehe 'gebied tevens kerkelijk van
't Russische aartsbisdom' Mochitef'f t»
scheiden; roet i't .gtevolg, dat FiinBiand
Apostolisch Vicariaat mjénSÉT. Allfe admini
strator wlerd in 1921 benoemd Patel" dr.
J. M.. Buckx van dfe Congregatie der
Priesters Van 't II. Hart, dlie in 1923 door
Z, E. Kard. W. v. Rossum tot Bisschop'
'werd gewijd. ,De pleohtighletid, die met
assistentie van ,de ScQndi®avisdlici Bisehop-
pen plaats gehad te HcEbingfors, trok'dte'
algemccne belangstelling zookv'cl v'an re
geering als van burgers. Met dhtee gjehbur-
ten'is is een nioulwle' periode in de geschie
denis van de katholieke lteïk in FinKind
begonnen.
Finland is oen echt missie[kiud. Op; eien
bevolli'in.g van bijna 4 Jniïtioen zielen zijn
er nog (niet tweeduizend' katholieken. In
dat gebied, dat 13 miaal z'öo ga'oot is alfe
Nederland, zijn «Hechts acht priester wlerk'-
zaam. Ze bedienen dei Klerkjes v'an He|lsikig-
f'ors, Viiborg, Terijokï en 'Abü. Verder
moeten z'o .dienstreizen ondernelnen om de
Verspreide katholieken tg. bezoeken. In dit
land met izjn liixieuS ingtericlite schoDin in
alflle steden en dorpen tolt de Katholieke
Kerk'slechts ;éón sehoolltje. Van Katholliekfe'
litteratuur k'an najjwIeBlij'ks Splnaike zijp
terwijl 't vee!l}ieze!nde Finsclie volk, op
elk' ander .gebied rijkelijk Voorzien is.
„Is er ,|wol Wat te beildikfen in moderne,
protest an tschc landen?" ihoort mten 3'ik-
iwlj,ls vragen, ,'t Antwoord .moet besüist
bevestigend klinken. ,In uitsÜiuiteind' pro-
testantsche landen ih/elft de Kaltpiollieke)
Kerk' zonder ,ilwïjflel etem goede toakoinst.
Nadenkende geteei-den ,z'ien meer en mheT
in. dat allleen de Kathol'.ekc Kerk in den
strijd dezer dagen bij miachte, is 't geloof
in Christus gn d'e sociale ordie te handha
ven. Onpartijdige (Studio der mid|dieleeulwbn,
dfepere Kennis iVan toestanden in go«l-
klatholiekc landen, .stellen d'e Katholieke
Kerk in 'n gunstig licht. De albude Moe
derkerk stijgt gedurig in aanzien. Onze
kerkjes 'wlord'en goed belzocht, ook door
andersdenkenden. Bekeerlingen komen voor
en grootpa hetigetal Van tsfie hun zoeikfead^
blikken op de Mocderloeirlk gericht hehl'
ben 'n Katholiek 'tijdschrift in 't Finsoh
„Usk'on Sanomia", geheeten, Wbrdt graag
gelezen en Komt in mlernig huisgezin, waar
de priester niet kan komian. Veel is er al'
bereikt .maai' nog vCel' subiet en kan
er bereikt. -w'ovdCn. Priesters, kroeders e-n
zusters 'wlilöfen .zich gaarne wïjdien aan
bet ziieleheiilf 'dfer Finnen, doch de m'oéi-
l'ijldre'id isHoe lien te óhdielrhouden Do
Finsehe Katholieken1 gevtein goed', doch zijn
Iwleini-g in getal. Op Steun van 'tbuiten--
land %'ordt dus gerakfepdj.
dag nog niet te boven ge,tarnen en Mies
moe d'e rookwolken van, z'ijn sigaar in d'e
lucht, toen helia het bezoek wend aan-
gehondigldl van den heer Rittingcr, djen di
recteur van zijn koperislmlellterijien. Deze
was een ja,ar geileden in Idleze betrekking
gekicmon, terwij.il do vrijheer in ffen vreem
de vevt.oef|dle en da,ardjooir met z'ij;n patroon
nog geen persoonlijk kennis had gemaakt.
Zoolang zijn voorganger, een bejaard'
man, de zaken leijd|die., was in ~d|e smlel te-
rijen alles in gewonen doen gebleven, nu
echter d'e nog jonge nieuwe dliroclteur; in
diens plaats gelfcredlen was, was een voiort-
durend] streven na,ar veranderingen en ver
beteringen merkbaar. Dit was den, bezit
ter ai irit aangenaam! en daarom' tr.ad| hij
dom bezoeker niet miatl zijn gewone lue'hl-
hartigheid em vrienïtelldjkheid tiegemjoot,
m.aa.' bewaarde hij' een zekere terughou
dendheid, ofschoon hij zich bedwong om) cje
bcileefdie begroeting niet .aidhterwiegle t|e
laten.
„Het verheugt miijc dineo'teiu'r, eiin|dleilijk
oens persoitmillijk mlet u kennis te miak'en."
„Ik hoorde, diat mijnheer dc baron, hier
in d'e residentie, waarheen miijn werk
zaamheid jnSji bracht, aanwezig was", .ant
woordde de directeur, lerwijlt hij' op dj?u
hen aangeboden Btael' plaats naimi, ,£n
daar een gesppoken woopdl moer waardie
heeft dan zeven geschrevenen, zba vprppr-
De Javaansclhe vrouw.
Ons, Nederlandsche vrouwen interesseert
natuurlijk' het leven der Java.ansche
vrouw. Ze hoort wel thuis in een geheel
ander werelddeel, heeft Pen audfer leven,
andere beschaving, andere godsdienst va.ak,
doch we he'hooren, miet haar tot één, rjjk-
Daardoor moet de J avaansche sterker in
onze Delangstelling staan als vele ande
ren, doch bovendien stellen we nog ecu
bijzonder belang in haar als christenen.
Java is een missieland', er wordt veel
en hard' gewerkt, doch speciaal de vrouw
verdient hier onze belangstelling omdat
voor haar nog zoo ontzettend' veel ge
daan moet wouden om ha,ar te veijhleffen
uit den imiinlderwaardigeu toestand^ waar
in ze rucur vaak verkeert, vooral tenge
volge van d'e huwelijks-opvatting, die
daar heersc'ht.
Pracht werk wordt daar al gedaan
door het jonge katholieke St. Melania-
werk, waarover, in. d'it bla'dl vroeger reeds
iets geschreven werd'. In het .tijdschrift
dat dioor de vcreeniging uitgegeven wondt
„St. Melania-werk" hot mocht pncler
.omze. katholieke vrouwen wel wait meer
bekend' en v.erspreildl zijn vonden we
d'e.ze miaand de med|ddeeling bpl 1 Juni
vertrekt een. sociale werkster aan hot St.
Melan.ia.wei'k naar Ja,va, als hulp van d'e
daar reed|s langer vertoevende en beken
de Zr. Fischer, die zich nu uitsluitend
aam de verpleging zal 'kunnen gaan wijden.
In hetzelfde blaldl lezen we het verslag
va.u een propaganda-,avondi te Maastricht,
waar toe» komen wil tot d'e oprichting
va.n een Maastric'htsclhe Melaniaschool,
d. w. z. ce,n school voor mleisjes in Ind'ië,
die dioor Maastricht bekostigd woiridjt. 'n
Pi'acht-actio inidordnad
Op die vergaüéring heeft de Z.E. pater
Sohmiedying, oud-rector van Moentilan een
lozing gehouden over de Javaansche
vrouw. Het verslag daarvan, laten \ye
hienond'er volgeni, omdat heit in kopt be
stek zoo,'ui aardig kijkje geeft op het leven
d'er Javaainsöhe van kind! tot grootmpe-
d'er toe.
Na een korte voorstelling d'er Javaan
sche vrouw ia haar uitwendig verschijnen,
dioorliep P. Sc'hmieldjding die verschillende
tijdperken van het leven d'er Javaansche
vrouw. Als kind' lastig en dlwingerig, doop
huilen en te keer ga.a,n alles afdwingend'.
Daarbij' ecme opvoeding, d'ie als hoogste
wijdheid' schijnt gekozen te hebben: geef
aan het kind' alles toe.
Do jeugd' tier Ja,va,a.nsc'he schildert sp|re-
ker als onbezorgd' en vrij van alle banld'en.
De eerste vrijihieidsbeperking beeflll dik
wijls pas pla,atis tegern d'eji leeftijd, dat do
kleine naar school moet ga,a.n.
Hel Javaansche meisje gaait tegenwoor
dig veel roeer naar sc'hoöl dan ce,n 25 jaar
geleden. Toch kost het soms heel wat
■mioedte om de ouders te béwegemi h,nn
kind naar school' to ze.nd'en. Eigen voor
deel, ph,wil van liet -kind); gepraat en
gestook van, anderen, gebrelf ,aan begrip
van liet nut van het onderwijs, weerhouden
hen.
Het eenvoudige mieisje uit de d©ssa be
gint na die lagere school (er zijm nog velen
d'ie. geen school doorlopen) het gewone
d'crpsleven. Bij; het uit,planten van de rijst
em bij den oogst werkt z'ij op het lamldi; in
huis kookt ziji boa verzorgt broertjes en
zusjes; op marktdagen ,gaat zij melde m'et
de andere vrouwen omi ktoPiwaren naai
de miarkt te brengen,
De voornaamlste vraag echter is het
huwelijk vam het jonge mieisje. Vele Ja
vaansche mieisjes worden* helaas, nog uit
gehuwelijkt aam een mu,n, d'ien ziji niet of
bijna niet kennen. Hare tegenwoordigheid,
ja zelfs hare toestemming is bijl 'het hu
welijk niet strikt noodzakelijk.
Geen wonder, dat veie huwelijken diep
ongelukkig zijn en dat de echtscheiding df
verstooting zeer dikwijls woedt toegepast;
Een tweede kanker van het Javaansche
huwelijk is de polygamie, minder frequent
dan de verstooting omdat zij! meel' wel
stand vordert, maan niet minder versom
berd en neerdrukkend die jeugjd van mlenig
Javaansc'h kind'.
In de Javaansche moeder woont een
buitengewone liefde voor haar kinderen,
vooral zoolang deze klein zijn. Zij! is
alles cm offert alles voor haair kleine.
Bij de geboorte doorstaat zij so,mis door
schuld uier onbekwame doekoens een ware
marteling. De uitzending van Zuster Fi
scher door het St. Melania-werk is een
groote hutp^geweest voor menige Javaan
sche moeder.
Ook voor harem man is de Javaansche
vrouw zorgzaam ein behulpzaam. ,W;el kan
loof ik miji, mijnheer de baron hien pp te
zoeken."
Do baron, streek! met de hamdl over den
langen snorb,a;aiidl en zei|d|e: ,,Goe.d, ,a,an
geschreven woorden heeft die directie hot
■niet laten ontbreken. Ben je, ontevrodien
m'et je betrekking?" was nu d'e directe
vraag.
„Volstrekt niet, ik 'tracht slechts naai'
recht en geweten miijh pPicht te vervul
len."
De baron zweeg, een zware schaduw
trok over zijn voo'i'hoofdl.
De directeur Rattimger vervolgde„Er
kan niet ontkend wonden, mijnheer d.^
baron, dlatil, veel' op uw bezitting verande
ring noodig heeft, Onze hoogoven is .ten
d'eel e zeer bouwvallig, omze bedrijfswerk-
tui.gen zijn oud en niet overeenkomstig |to
nieuwste uitvindingen cp het gehield) van
het m'aehinewezen."
„Verder niets?" onid!arhr,ak' de ionkecr
hem.
„De opbrengst, der smialiterijem zou be
duiden stijgen", eprak .de ipdjistoieal ver
der, „als deze gebreken veifiolpen wer
den."
„Wie staat daarvoor in?"
„Ik mijnheer d'e baron", was het rustige
antwoord'. „Ilr zelf mat' d'e bewijzen, der
ervaring." De .jonker keek zijn beambte
getroffen, aan. De ogbrengsjt der .kopermij-
zij soms zijin ged'ulld! opi zware proef stel
len door haar nukkige b.uien, haan ja-
loer&chheidl, haar verkwisting. De man
van zijn kant vervalt soms, wanneer z'ijn
toorn ontvlamt, in verschrikkelijke exces
sen.
Maar over het algemleem dlragen eenvou
dige Javaansche echtelieden elkander
liefde, toe, al uit, Idle liefde zich bijna niet
im het openbaar. Uitwendig is bijna geen
hartelijke, vertrouwelijke omgang tusschen
mam en vrouw waar te nepren. Bijl het
uitgaan loopen zij, zelfs; nooit naast el
kander. Maar u;it (lie gebruiken mlag men
niet afleiden, diat zijl elkander niet wa.ar-
docrea cm beminnen,
Wanneer d'e Javaansche vrouw op, ou'die-
rein leeftijd' is gekomen, wanneer zij groot
moeder is geworden,, en wegens de vr.oego
Javaansche liuwclijbcn behoeft haar leef
tijd' daarvoor mieit, zoo ver gevorderd! te
zijin,, een 32 tat 34 jaar, krij'gt zijl veel in
vloed'.
Jamlmer, dat haar overwicht miet zeld'en
gebruikt wordlt omi huwelijkan tegen den
wil va.n het jonge mieisje dbor ite dirjjiven,
omi kleinkinderen van de missieschool af te
houden, omi bekeerlingen tegen tie houden,
cn,z. eniz. To-cli zijn die grootmoeders som
tijds ctn ware steun voor d'e familie,, die
ee.n oniderlingeu familieband) sterk em
krachtig houden.
Zoo vinden wij' op alle leeftijden in de
Javaansche. vrouw naast eenige kwade ei
genschappen veel good's.
Dat vele goeds moat tot ontwikkeling
worden gebracht in de katholieke scho
len voior Javaansche mieisjes. Daarom' wil
het Bi'. Mela-niiawerk scholen, stichtendbor
vc.rs'chiHemde Nederlandsche ste('|en woj'|den
er reeds 3 in standi gehouden.
Gij geeft dbor Öie katholieke mieiisjes-
seh'ool aam, d'en Javaan het edelste dait gij!
hem kunt schenken: een katholieke huis
vrouw, e,e®, katholieke moeder, besloot pa
ter Sch.miedlding. i
Opbergen van wintergced.
Wollen kleedingstukken die niet, of
moeilijk gewasschen kunnen worden, wor
den eerst flink uitgeklopt en uitgebor-
steld'; en daarna in d)e zon gehangen omi
te luchten.
Nette randlen b.v. van kraagjes en mou
wen 'word'en oven srihoongeimaakt. pfet
benzine.
Benzine mag niet gebruikt wonden bij
vuur, daar het ge,makkelijk' ontbrandt.
Knoopen enz. worden ste.vig aangenaaid',
en het klioedingstuk zoo. noodig versteld,
zoodlat 'heit voor d'e volgende winter kamt
en klaar te voorschijn wordt gehaaldL
Het goed1 wordt ingepakt in koffers pf
doozen, die eerst ook heel goed schoonge
maakt en gelucht knoeten worden.
Vou,w 'het good' nétjes; op.
Plooien kunnen er van to voren Inge
regen worden.
Voorat kragen, cn revers moeten goed
recht liggen, omi valsche plooien te voor-
kunnen, moet er tusschen ied'ere vo,uw
dio er gemiaakt wordlt een stukj'e, vloei
papier gelegd worden.
Vouw vooral het goed' niet te klein op,
benut altijd' d'e ruimte van de gch'eele
doos. j
Om- de mot tegen te g,aan moeten er 'hier
en daar ka.miferhallen tusschen gelegdl wor
den. Ook kan gebruikt worden, kamfer-
poeder, (wat in stukjes papier geplakt
mioct worden), tabak of nap'htal.ine.
Leg over de dioos een flink' stuk pa
pier, flo.e do deksell erop, en, plak dfe 'dlqos
liefst dicht mot reepen, papier.
Voorzie de uo,os van een papier, waarop
duidelijk slaat wat erin zit. Op die ma
nier wordt voorkomen, dat de. d|oos on"
noodig opengemaakt woridlt.
Bont. Klop bont goed uit ,aan die
achterkant en kan kami met een groffe
kam- d'e haren uit tot op het leer.
Is liet bont vet, wrijf het dian schoon
met benzine,
Wit bont wordt schoongemjaakt met
w,arme zemel-en, (Dit erop strood'en en
uitborstelen).
Berg het d,an op in een goeidl sluitende
doo's on leg er weer kaimifferballeni bijl
Kijk -het 'iedere imiaandl ev'en na en pak
hei opnieuw an.
Zijde. Hang zijden kleedingstukken
iiefst op in, een goéd gesloten, kast en
overdek ze miet een groot laken.
Zij mag niet opgevouwen worden, id'aar
het dan gauw stuk gaat op d'e vouwen.
PASTOR BONUS.
Heeroomi heb ik henni genoepid', zoowel
als mijnheer pastoor, maat', nu zou ik
nen w.a,s „v.an jaar tof jaar veirimiinüeridl. Zo,n
dut veroorza,ak|t Z'ijn J!oo,r een, gehre|kk,ig
bestuur en bedrijf?
„Directeur," zeid'e die cdelma-n na een
korte poos nadenken, „ik hdhboi' uiet tot
degenen, (djie hnn oor voor een verstandig
woord' sluiten, miaar he|d!enk wei, dait in id|p
kopeiis|mlell,terij'_en niet "m'ijn .eenig bezit
gteeki, ik' h'eb nog te zorgen voor die ver
anderingen en .verbeteiringen v.ap mlijin rid
dergoed die. zijin nie,t gering, en ik' lk,an
menigmaall! met iWiallensfein .uitroepen",
voegde hij, er mief een, vlleugje van zijn te
rug verkregen! humor bij, „kan ijk' legers
uit 'm)ijn grond' stampen? Groeit het _gei]|dl
rnjij op den rug?"
Do -beambte ach'tta het geraden, uit dien
gunstigen omkeer van de sltem|ming, voor-
deeil te trekken'. „Zeik,er niet, 'mijnheer: dje
bar,oh'. a.n.twoordldle h'iji 'liadheud, ,,'mla,air, het
is todh ni-ef te ontkennen, dat wiji op' eein
grootere winst bunnen hopen, aiHs o-nze in
richting goad' is, èn duf ook het beste ilfe-
ger op zijn, Zegevierenden todhf igestuft
wórdt alts or gebreken, in tanen."
„Aha, i'k weet, rvaarop je dloalf. Schiet
or op tos, mlijn beste, d'e 1'ui; 'verlangen
ïoansveihooging, niet Waar?"
Loens verhooging en verkorting van a.r-
beidfetijldl."
„Nu ja. Uw 3:a,ats|te bericht ging daar
reedis over. Zonderling! Die lui hebben
slee'hts van hqm| willen spreken a.ls „pas
tor houus'. Nog zie ik ixciml yoior, rnjij! in
imliju verbeelding, d'ie hooge. ^ietwat gebo
gen ^gestalte, ik jjie jd'at eerbiad|waai!di®e,
w.it-geiokte hoofd, die diep,-peilen|d|p goe
dige oogen, ttie m|ildo juondtvouw tussohou
de even gespitste lippen. Heel mfju leven,
is hij voor mlijl gebleven de ideale jrioster,
niet cm hélt romantisch verguldsel cn 't
verdoezelend waas, dat jeugdtherinmeringien
een gouden schijn kon geven, maar 'ójn'dfft
hij' inderdaad een rocktVanrd(ige, een mnu>
naar Gods hart was.
Pastor bonus was -goon (ma11 vee^
woorden; kort waren i,m|mcr zijh pjreeken
en onderrichtfngeu, miaar cr werd' paar ge
luisterd' on gedaan, omldait ,a,au hef sober
vermaan zijn eigen daden wekkend waren
voorafgegaan.
Hoe heugt im'e n-og deu Zon,J|a,g, fco-en
onze. „goede herder" moeiijzjaaim' den pfpok-
stoel beklom,.
Hij kwami met een vraag en die vra,ag
viel heimi zoo Zw,a,a,r, wijl hiji voor zjch-
zcll vragen, moest.
P;astor bonus was in gronten no.od',
in geldh|OOidl. Da reden verteld|e hij' ijftt,
wat ook niet nood'ig was; als bij: inge
ving beseften do dorpelingen heit: wan
neer op een slechten zotmier oen st!r|eng[e
winter volgt, ndjlpt op 't boerenland' «Je
ar,moe da miinderbedeeldlpn. Na .allós gan
anderen fa hobhen gegeven, moest pastor
bonus voor zich zelf bedelen; zijn steun
trilde en, zij.n. handen beefden o-pi dbn
kjansehund'. Midden in eep g,est,ameld(3n
zin, kou hij niet verder. Drukkender stilte
is er noioiit is ons kerkje gcwieesjt nimmer
hebben onze buitenimienschen die toch niet
'aan overgevoeligheid! lijden, 't zoo, be
nauwd' ge'had', en zelfs een, hoer, di.e een
kei droeg, waar vroeger zijn, hart sloeg,
mioest nu opi' zijin, ontroering te verbergen,
gezichtent rekken, waar je bjang voor werd
Een bevrijdende opluchting gaf 'f toten
een «truische kerkmieerier, na zijp, groote
roode handl over zij'n oogen gaha,al,d to heb'
ben, d'e collecte-schaaJ greep, plomtpver-
loren uit de bank' atapfe en miet d'en uit
roep „voor "d'en, pastoor" een ropdlgamg
begon, die een zegetocht werd'. Er wairp.n
boerinnen, d'ia baar koralen knipjie uit
stortten, oen van ha,ar pffferdie een juwee-
len „boot"en als ze gedurfdl hadiclpni zlou-
d'en Siomtnigeu haar gouden ijzers bijge-
di'.agen, hebben.
Pastor Bonus had', als bijna d'e eenigsfo
vertegen,woordigon v.an. h|ef intellect, een
invloed', d|ie hij' gem'akkelijlk' had kunnpn
panwend'en, 0|m! overwicht ui;t te oefenen in
zaken het dorpsbestuur rakend!. Doch allo
heersch- en zelfzucht was heim1 vreemd'.
Kw'ajm' toen, oim raad', dlan, gaf hiji dien;
■niCiD.it echter Zou d'eze /eenvoudige zijin imtee-
ning p.nderen opdringen. "0,nba,atzui(jhlt.ig
diende hij zij'n beginsel pn niet zijin belang;
ongevoelig voor eerbetoon trok' hij, 'zich
be,schei,don op eigen terrein feriug, o,ni
dia.ar zonder reserve te zwoegen, yow ziel
zorg en, c'liiaritas.
Wanneer 't ging cm' een1 d'ol/endle terug
te voeren tot d'en Vaidler, dan, ja <l|an voprp)'
w,as he|m! geeni mlidd'el ije z'waur, geen. mo
gelijkheid' te moeilijk.
Eens was er in de parochie4 zoo'n zwart
schaap. Na jarenlange afwezigheid', was
hij in 't dorp teruggekomen; ki.uisdq in
■een, huisje, dat verlor/en stanidl jn 't land.
Naarstig wroette hiji voor d'en, haas, die
he.m als daglooner huurde; kwatni' zelden
onder de mensc'hen en nooit in' da kerk.
P,astor Bonus had hojm' eens „toevallig"
■ontmorit en terstond aangeklampt. Uit 't
weinige, diat d'e stugge |mun losliet eu uit
datgene was pastoor omtrent 'heml gehoord'
had, viel 't hem' evenwel nieit moeilijk idjen
ongeliukkige fe doorgronden.
t IWia.s een van die rampzaligen, die hiun
falen geheel wijtien a,an hun na,asitein' en d'ip
dé zondlen der schepselen tegen djen Schept
per keereneen van d'ia wezens, dliie juin
m'edejmenschen aanklagen wegens harteloos
heid' cn zichzelf verschansen aphter h|pn
haate.en v.an die verhitlei'.den, die ver
slaafd' aan zelfbeklag d'e aens ontvangen
wonden piloedwillig openhouden.
Pastor bonus bogi-eep wel, daff weten
schap hier niet kon heipenwijshaidl was
noodig en bovenal liefd'e.
koml je Zondag eens bezoieken,
Elans Onwil teekend'e zich in dje houding
van den man af. „Als 't donker is",
vulde pastoor p,an. Even keek Blans ver
rast op; hiji mompelde 'n paar woorden
wap.ruit pastoor instejn'uning wilde ho.oren.
Tot Zondag d|an, vrind 1" Ëians verschoof
traag zijn pat.
Met veel moeite had' Blans, dien Zon
dag, een weinig pnd'e in zijn romhnelig
woonvertrek ge/maakt en d|e ergste ver-
waai-loozing wat verholpen.
zich inn read's (30 jaren roet d|ie Il,oonen ver
genoegd'. V anwaar nu dlie plotselinge on-
tevre.d'an'heiidl?" Zij'n galaat had Weer de
dónkere uitdru'kfking aangenomen. 'De lui
in d'e groeven op Raucnberg 'hébben inldlete
tijd. iin. hun overmoed champagne uit bier
glazen gedronken cn wat is er pen slat',
va» rekening het. eind' van ]die gritooliö
zwnndeiliarijl geworden
„Ja, dat was een, zwendellarijl, m|aar wij'
zij» geen Zwendelaars."
„Goed, miaar mioe.teu, wij, dan dit' hoog er
wii lend ,a.t door alle klassen der bevol-
king gaat, aan d'ien drang naar geno|t,
aan d'ie ontevredenheid mie|t dje ilievicnstoe-
»t»in,d'en voeldjsélli' geven?"
Mijnheer d'e baron, onze iiui drinken
geo» champagne, noich uit hier- noch jii|fc
atndérc glia.zen Ü'e eisch' Van d'e mlijnwier-
kers is geciu onbilil'ijike, men mloiet die ver-
aud'erde tijden, die stijging van 'de lle-
vonsmii,dtieil,en en van veel' andere d',in,gen
niet uit het oog verliezen."
„Ik 'gciloofzeid'e Gul'd'einpforten naden
kend', zonder ep het an|t,woord te, ietten
„dat onze rijke buren onze. zaak bedtervón,
waarschijnlijk' zijin onze l'ui dloor de, arbei
ders van Fürstensitein opgehitst."
(Wordt vervolgd.)
