NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
ZATERDAG II FEBRUARI 1928
In 't kraaiennest, i
VAN HIER EN DAAR
ONZE DAMRUBRIEK
AL.LhKL.El
Mi JNH AR DT*S
Hoofdpijn-Tabletten 60c».
Laxeer-Tabletten60c».
Zenuw-Tabletten. 75ct.
S(aal-Tabletten.90c«.
Maag-Tabletten 75 c».
Bij Apoth. en Drogisten
UHiMMI'
ïimaHinHHUiiuiiRiiialui
I'ronken -nu e t vteemde veeron.
Ons volk heeft een ziekelijke neiging
voor uitheemtsehe gebruiken, buitenlandlsch©
fabrikaten en. vreemde woorden.
Vooral miet het laatste loojrt het tegen
woordig dle spuigaten uit.
l)e eenvoudige die op den liuidigen dag
'n krant gaat lezen, moet zich eerst vaar-
zie.ii van een Stapel woordenboeken, wil hij
alles begrijpen.
liet lijkt wel of die nieuwerw-stscho
sciirijvers hun gedachten niet invoer in gang-
baai' Nederlandsch kunnen uitdrukken, en
hetzelfde geldt voor sportlui, zakemmen-
sdhon, ambtenaren, enz.
Kaar mijn inzicht. spruit deze leelijko
gewoonte voort uit gemakzucht, onwetend
heid of ij.delho.id.
IJdelheid bovenal!
(lelijk ®otm|mige mansehen met hun nieu
we piano geuren, door een raam tijdens liet
bes] cle.11 open te zetten, zoo pronken veto
ontwikkelden even opzichtig met hun ken
nis, door hun taal te kruiden met een ratje
toe van vreemde woorden.
Men kan toegeven, d!at er voor verschei
den'.'. zaken geen Nederiandsche uitdruk
kingen Zijn, maai' er zijn honderdmaal moor
vreemde woorden in zwang, waar wol de
gelijk een goede Nederiandsche zegswijze
voor te vinden is.
Deze week b.v. las ik in liet verslag
van oenrechtzaak het volgende zinnetje:
„Hot Openbaar Ministerie persisteerde hij
zijn oisch en veroordeelde den delinquent,
conform den eiscli, tot 3 weken gevange
nisstraf subsidair f 50 boete'
Dit Babelsch hutspotje, beteekende zoo-
voel als, dat de openbare aanklager, bij
zijn eisch bleef en den beklaagde, overeen
komstig don eisdh tot 3 weken gevangenis
straf oi £50 boete veroordeelde.
Iw 't nu niet belachelijk, dat onze goede,
1'ijk.' en beeldende taal zoo gekorven en ge
vild wordt, door lieden die dolgraag voor
wei eiiischappel ijk dóórgaan
Wanneer ze nog imiaar een greintje van
staimibewustzijn hadden, zouden Ze zich
moe tea schamen voor hun gebrabbel, dat
heeJ wat armoediger is dan de volkstaal
van een ongeletterde, ja nog ongunstig af
steekt bij de kromprater ij van een kind,
dat spreken le.ert.
Het is begrijpelijk, dat verscheidene ont
wik keiden wi den pronken, mot, de Diuitsidhe,
Fransche, Engelsohe «u Latijnsche veeren,
die ze duur genoeg betaald hebben, doch ze
inroesten toch bedenk™, da,t. de geheeld na
tie, via. haar b-eiastingpienningeu, aan hun
onderwijskosten iniee.betaa.ldo en da,t zijl dus
hun ijd'elheid niet zoover imogen doorvoeren,
da,t ze hinderlijk voor de omgeving wordt.
De oplossing is misschien, dat de ragee-
riiig verlof verleent aan d'e middelbaar en
hoogcr gevorraiden, oin schildjes te dra
gen waarop duidelijk staat aangegeven,
hoeveel zij aan taallessen hebben uitgege
ven, met voorbehoud', dat de druugvergun
ning ingetrokken wordt, wanneer de aldus
gedecoreerde zich te buiten gaat aan uiit-
heecnBche-woard'enpoespas.
UITKIJK.
-
1 klein laurierblad'. 1 schraal afgestreken
eetl 'pel zout. 40 gr. (4 afg.estre.keu eetle
pels) bloemt. 40 gr. (2 afgestreken eetle
pels) boter. 1 afgestreken eetlepel fijnge
hakte peterselie, 2 'theelepels Maggi's
Aro ma.
Wasch .d'e tomlalen, snijd ze doormidden
en zet ze op miet het water, het uitje
(waarin de kruidnagels zijn geprikt), do
peperkorrels (d'ie niet strikt noodig zijn),
het laurierblad en 'het zout. Laat alles
salinen zachtjes koken tot de tomaten uit
elkaar vallen; giet het miengsci -dóor een
haren of miauden zoef', druk er goed al
d'e fijngekooJcte tomaten door, maar houd
d'e, ,ui en de kruiden op de zeef achter.
V erwaranl in de thans leege pan de boter
imiet de bloem tot een gelijk mengsel, glieit
daarbij langzamerhand en onder voortdu
rend roeren de Wai'imle gezeefde vloeistof
en laait, ten slotte d'e soepl nog een paar
imiinuten zachtjes dóorkoken; maak ze in
de soepterrine a.f inlet Maggi's Aroma en
de fijngehakte, peterselie.
Vervang, indien in plaats van een-„ima-
g,e.re" soep een bouillonsoep wordt -ge-
wansdhifc, het w-ater door een gelijke hoe
veelheid' bouillonhetzij getrokken van
250 gr. (1/2 pond) vleesioh, hetzij bereid
van 4 Maggi's boni dun blokjes. Toevoe
ging van Aroma kan voor d'e bouillonsoep
vervallen.
NICOLAUS DE 'GASTRO,
Bisschip te Middelburg 1503-1573-
Onvolledig zal deze korte levensbeschrij
ving van den eminent™ prelaat zijn. Va11
en 'over hem zijn lang nog niet alle archi
valia teruggevonden. Veel is er nog in liet
ondermaansdhe verborgen. Zoo zal ik dan
in net kort het leven nader belichten van
'n ''rfraaf priester en prelaat, die gebukt
«,nd"i- de zwaarste beproevingen zijn leven
zou eindigen.
N. de Castro was Leuvenaar van ge
boot te, studeerde aldaar in verschillende
wetenschappen en deed met goed 'gevolg
cxajuen in Juni 1527.
Ijater treffen wij' hem .aan als president
van het ooilege van Busleiden, in de, wan
deling ook wel! het drietalig reallege ge
naamd, omdat daar onderricht werc\ ge-
geum in Latijn, Griekseh en Hebreeuw 'sok
Dun tan is, dien wo later iü Waterland en
Dalit als zielzorger aantreffen en die toen
te Leuven studeerde, droeg uit erkentelijk
heid voor de lessen, daar in dat icoUega
genoten, aan N. de Castro (zijn leerboek
voo>' Latijnsche samenspraken op.
Krachtens privilegie van de faculteit
der letteren te Leuven kreeg de Gastro
Lij zijn afrieden een prove; in d- kqpilt el-
kerk van St. Marie. In, hot genot van do
"tuchten zijner prebende word hij pas ge
steld op 24 April 1542.
Op 26 September 1562 stond liet kapit
tel aan de gemachtigden van don kanun
nik, thans' bisschop van Middelburg, top,
rijn prebende te resigneoren aan J. Ta,ets
van Amerongen.
In November 1561 ontmoeten wij Do
Castro in liet Sj,. Aga-tha-klooster te Delft,
waar hij de gast is van onzen braven Cor
nelia Musius, mat nog e,enige anderen, zij
waren de gevolmachtigden van N. van
Nb ..land tot, inbezitneming van bisdom
en abdij' in het Haarlemsohe.
Onderwijl was hij reeds 'aangewezen
voor den nieuw* op te richten bissc'hop-
Oplossing vorig' probleem.
Wit: 39 34, 43-39, 27-21, 39-34, 38-33,41:3,
3:24!
Zwart: 36:37, 29:4(1,16:18, 40:29,29:27, 23:32.
Partij-fragment.
Zwart 14 schijven.
1 2 3 4 5
Wit 14 schijven
Bovenst aaaid,e stelling is uit een partij
gespeeld' op, 3 Oöt. 1920 te Haarleiml ©tm'
den [m,eesiter-titel. Zwart, aan den zet
zijnde, maakt, den volgenden, uitruil: 24—
29 (34x14), 13—19 (14x23), 25—30 (35x
24) eu 20x36. Wit specidte daarna, 32
37 en legde daarim'ede eeu fijnen valstrik
voor zwart klaar. Deze bedacht zich geen
oogenblik eu speelde 3641, waarop' Wit
den volgenden praebfcigen damslag mlaak-
te en de partij wan mlet: 3731! (26x37),
27 24, (16x27); 28—22 (27x18), 38—32
(,37x28), 33x2 1,41—47), 40—34 (47—36).
46—41 (36x47), 39—33 (47x40) en 45x34!
Correspondentie over deze rubriek wordt
niet gevoerd.
.Wie is' ClirysJfcif?
Chrysler is de Amerika.anse.ho fabrikant,
die begonnen is als ma,chinepoetser tegen
een loon van 10 cent per uur tot bouwer
tan locomotieven bij honderden eu la,ter
tan automobielen bij honderdduizenden, iü.
Walter P. Chrysler, ontegenzeggelijk thans
de grootste en geniaalste automobiel-con
structeur eu fabrikant.
Chrysler is de man, die,eenige jaren, ge
leden een staf van de allerbeste automo
biel-constructeurs, die volkomen op de hoog
te waren met de voor- en naide-elen vaat
alle, maar dan ook alle, automóbielllmci'-
ken, welke aan de Amerikaansche anarkt
verschenen en wel omdat zij stuk voor
stuk als ingenieur of al» hoofdingenieur
hadden gewerkt aan de moeste en aan do
grootste Amerika,ansclie en Europocscho
automobielfabrieken, ami zich heen verza
melde als helpers om zijn idea,al te verwe
zenlijken. Chrysler hade zidh als zijn ide
aal gesteld een auto te bouwen zóó perfect
en zóó fraai als geen andere, en daar is hij
ontegenzeggelijk in gesiaag'd.
Het is thans vier jaar geleden, dat hij
voor het eerst met de Chrysler „70" uit-
zetel van Middelburg. In Maart 11561
kwam de regeling tot stand] wat betreft
Utrecht, Haarlem ën Middelburg, vijf
maanden later voor de overige jbisdom-
meu van de Utrcehtselie kerkprovincie'.
Bij' breve van 2 (Mei/1561 kreeg hiji vert-
lof, bezit van zijn zetel ,tc nemen, dat
echter eerst in de volgende (maand Novem
ber is geschied. Zijn de 1 gepubliceerde stuk
'ken juist, dan moest er eerst een aöcoord
getroffen worden over de voorwaarden,
ouder welke N. de Castro het bestuur van
het bisdom en het beheer van de Abdij der
Norbertijnen te Middelburg zou aan
vaarden.
Zoowel d'e bisschop alsde Landvoogdes
moesten eerst geraadpleegd worden. Op
25 November namen de gevolmachtigden
bezit van de St.-Pietorskerk' ook wel
Oost- of Noord-Munster geheeten welke
door Paus Pitts IV als .'kathedraal was
aangewezen; een dag later van do abdij,
welke b'ij het nieuwe bisdom als „tafelgoed
en bruidschat" onafscheidelijk met het dio
cees was vereenigd.
N. de Castro werd bisschop gewijd op
den zestienden December 1561 in iSt.-
BomualduS, de metropolilaaiikerk van Mc-
ohelen. Consecrator was Kardinaal Gran-
velle; de wijbisschop van Ka,mprijik, als
mede de abt van Grimbergen assisteerden
daarbij. "Do wijdeling-zei! heeft de voor
naamste bijzonderheden van 'deze plech
tigheid besclireven. Wij lezen daaruit,
dat de burgemeester der stad! Middelburg
en de pensionaris dezer stad Hugo, dó
Bonte bij de wijding tegenwoordig 'wa
ren geweest; zij hadden opdracht, den bis
schop op kosten van den magistraat naar
Middelburg te begeleiden en veilighnid's
halve de reis over 'Vlaanderen,' te nemen.
Op 31 December hield "hij zijn pleclhtigon
intocht binnen deze veste (volgens ihet
proces-verbaal berustend op het gemeente
archief te Middelburg, staat 25 November
1561 als dag van zijn intrede, vermeld).
Hij werd miet. fakkels begeleid, naa-r het
huis van een der burgemeesters gebracht,
alwaar hij z,ou overuachten. Don vo!gen-
kwam, een wagen, die toentertijd liet
grootste opzien baarde, omdat hij' tech
nisch zóó ai' was en zóó buitengewoon snel
en veilig als geen enkelo {ander® wageji
tot 'op dat moment gebouwd. ,Deze Chrys
ler „70" heeft den stoof gegeven tot het,
bouwen van snelle w.agens, die daarna vrij-1
wel algemeen zijn geworden.
.Walter P. Chrysler w|as ©venwel de eer
ste, die zyijn wagen voorzag van liydrau-
la-ger» toepaste, een noviteit, toentertijd
lische vierwielremimen, een krukas op 7
uitsluitend 'in da allerkostbaarste wagens
toegepast, lucht- en olie-reiniger, die ge
heel nieuw waren, een speciaal .geconstru
eerde tuhulaire vooras (ronde holle as) om
den enormen druk der krachtige, 'vierwiel
remimen op da vooras te weerstaanvee-
ren, die niet in de lijn van'het chassis mee
waren gebouwd, doch dichtbij en gelijk met
de achterwielen; het resultaat van deze
constructie was eu is, dat met den wagen
een bocht met de grootste., snelheid geno
men kan worden, zonder dat «van eeu, zijde
lings slippen sprake is, en,gag- veel'andere
bijzonderheden, die Nvif om kort te gaan
niet nader zullen vermelden, hoewel ziji
het vermelden meer dan w.aard zijn.
Chrysler was o,ai. de eerste, die. op do
New-Yorii show uitkwam miet een in serie
gebouwde Roadster, in de thans beroemde
Chrysler „stream-line". Het sue'ees van
dit model was zoo enorm' en de vraag was
zoo groot naar dit model, dat na dien tij)
alle [automobielfabrieken er toe zijn over
gegaan de Chrysler te. oopiecren, hetgeen
voor de sublieme qualiteiteji voldoende
Spreekt.
Terwijl de Chrysler bij. het eerste uit
komen in 1924 op de 27ste plaats stond in
do Amerikaansolio automkihielproduetie,
staat zij thans op de .vierde pla ats. een re
sultaat dat nog) nimfmer, door welk merk
en door welke iabrikanten ook, ooit id be
werkstelligd, een resultaat, dat in dei gei
heelo automobiel-geschiedenis uniek is.
„Austerlitz."
In d'e „N. B|. Ct.." schrijft de heer iWi
Graadt va.n Rog-gen een. artikel over de
pyramid© van Austeriitz bij Heist, welke
d'e Franse'he maarschalk Marmont, die daar
iu 1804 mlat een groote troepenmacht kam
peerde, deed oprichten.
.Van^dte werk-mteithode is csea levendige
beschrijving bewaard gebleven, zegt hij!.
Voor het aanbreken vau dril dag trokken
de drie eerste batailious naar de plaats
waar bat graafwerk moest worden ver
richt om tien uur werdteu zij door drie an
dere bataillons naar de plaats waar he,t
graafwerk m'oest wordieu verricht; om tien
uur werden zij door drie andere bataillons
vervangen, ,di,e opi hun beurt wreder door
eenzelfde aantal werden afgelost. Aldus
doorliep het werk het geheele kamp. Dio
corpsen marcheerden in kapokjassen, maar
met vaandels en muziek, na,ar hun werk;
e,en Compagnie gewapende grenadiers be
trok de wacht. D,e ingenieurs wezen de
plaatsen aan,, waar de troepen mtoesten wer
ken. D,e eene helft-hield zic'h bezig mlet
graven, de andere miet het vervoeren, der
opgedolven aarde,. Met slaande tromi en
versnelde pas naderden de pele.tons, door
hunne officieren gecommandeerd, beklom
men met stormpas de hoogte, stortten hun
last en haastten rich terug, om zoo jsptoedig
mogelijk anderen grond' aan te kunnen voe
ren. Het werk geschiedde met buitenge
wone ambitie; uren a.cilitereen werd er
zonder tusschenpoozen gearbeid. Generaals,
officieren, soldaten, alles sloeg de handen
aan het werk, niemand', die zich aan dem
arbeid onttrok. Door middel van een „ge-
den morgen trok de prelaat in vol ornaat
en vooraf gegaan doo)( de g3nsche geeste
lijkheid der stad, naar d'e rijk versier^
kathedraal, alwaar de deken van St. l'ie-
ter de plechtige H. Mis zong.
Ver-volgons naar de Abdij welke van
nu af zijn residentie wezen (zou. Op de- vol
gende dagen richtte 'don bisschop een
gastmaal aan voor- edelen on .aanzienlij
ken en voor hen die hem waren kamen
gelu.kwenschen. Reeds spoedig na zijne
ipleehtigcn intooht werd eeu bezoek" ge
bracht aan het lommerrijke Westhoven,
in de nabijheid van Domburg gelegen welk
landgoed eigendom' der Abcljij was, en ook
thans 'ter beschikking van den prelaat was
gesteld. Spoedig echter zouden moeilijk
heden het leven van dozen prelaat komen
verduisteren. Moeilijkheden die wc zoo
juist geschilderd zien in het mooie popu
laire werkje van dr. A. Mensen: D'e twee
eerste bisschoppen van Haarlem, n.m'. het
uitoefenen der ^urisdictio in rijm eigeto
bisd'oirai. Evenals in het Haarlemsohe onder
de bisschoppen van Nrr.uwland en Godfried
van Mier la, zou ook voor de Castro het
uitoefenen der jurisdictie veel moeilijk
heden baren.
Herhaaldelijk zijn in deze beslissingen
gegeven door de handvoogdes op voorstel
van den geheimen raad. Een der hervoa-
mingsdecreten van Ti-ente hield in dat do
domproost, die als' aartsdiaken d'a juris
dictie uitoefende, dit ambt aan den ord|eiia-
ris had teruggeschonken. Op hef provin
ciaal concilie van 1230 Oct. 1555 te
Utrecht gehouden en waaraan ook de Gas
tro en afgevaardigd© van het' kathedraal
kapittel van Middelburg heeft deelgeno-(
uien, hebben de kapittels van Utrecht
tegen dit besluit geprotesteerd. Aan ai
de zittingen van het provinciaal) concilie
-heeft de Castro deelgenomen en d® geno
men besluiten mede onderteefcemd.
Gedurende de omwentelingen! van 1566
bleef hij onvervaard op zijn- post, en om
net gerucht te logenstraffen dat de, kerk
sieraden door hem 'in veiligheid 'waren
gebracht, liet hijl op, het feest van O. L.
nel-alen roffel" werd' de rust ingetr.omtmeM,
die slechts een half uur daarde. Kwamen
er vrerinldiedinigen naar liet werk kijken, dan
wenden zij uitgenoodigd mede de hand.
aan het werk de slaan „opdat rij er zich op
zouden kunnen beroemion, aan den bouw
d'er pyramid© te hebben medegewerkt."
In 32 dagen werd aldus „de eerste Euro-
peesc'he pyra.mid'e" in het hartje van Hol
land opgericht. De aarden heuvel was 70
voe,t, dó houten obelisk 40 voet; elke
grondlijn lia,d dezelfde lengte en men kon
d'en h'euvel beklimlm'en door middel van 40
trappen.
Toen d'e hoop aarde „in de gedaante van
een vuurspuwenden berg" een lioogte van
40 voet had' 'bereikt, word in den heuvel
een looden doos met documenten geplaatst.
Die documenten bevatten de namen van alle
korpsen en manschappen die in de vlakte
van Zeist gekampeerd hadden met vermel
ding van geboorteplaats en rang van elk
d'er militairen en een korte beschrijving van
de veldtochten, die de, legercorpsen haden
mledegemaakt. Voorts bevonden zich in de
doos een proces-verbaal der oprichting
dat vóór de insluiting door den divisie-
generaal Vignolles aan de vereenigde troe
pen was voorgelezen een Kruis vau het
Legioen van Eer met lint en een 20 francs
stuk met de beeltenis va.n Napoleon. In
1894 is d'e doos met doóumenteu opgegra
ven en geopend'; van de documenten, was
'nagenoeg niets meer over. Die lood'en bus,
met hetgeen er van d'en inhoud nog over
was, wordt bewaard in het Rijksmuseum te
Amsterdam.
De voltooiing- van pyramid© en obelisk
werd' op Zondag 21 October 1804 gevierd
door een „generale eu laatste manoeuvre"
gevolgd door een groot diner voor de of'fi-
ciren, bal champêtre, illuminatie en vuur
werk voor de manschappen. Kort daarop
gangen de troepen naar hun winterkwar
tieren terug.
Marmiont had' met liet kamp, groote plan
nen. In de eerste plaats zou 't kamp zelf
regelmatig jaarlijks door de troepen be
trokken worden; voorts wilde hij in de
naaste omgeving een „volksplanting" aan
leggen. waar oud'e invalide en gehuw
de soldaten zouden kunnen wanen. Zelfs
heeft hij met plannen rondlgeloopen, om
er Mouitenegrijnen te laten kolondseeren. Die
„volksplanting" noemde hij eerst „Napo
leon" na den slag van Austeriitz op 2
Dec. 1805 kreeg het gehucht den naam, van
Austeriitz. In 1806 werd' het door Koning
Lodewijk Napoleon tot stad verheven en
werd' er een gouverneur over aangesteld.
De stadsvreugde was van korten duur: hij
d'e inlijving van Holland bij Frankrijk
werd' Austeriitz ondergebracht bij de ge
meen,1c Zeist.
Absenteïsme.
Men hoort in onzen tijd' wel eens kla
gen over het absenteïsme van Kamerleden,
en niet altijd' zonder reden. Dat het ver
schijnsel ook in vroeger tijd' niet onbekend
wa% moge blijken uit het volgende be
richt van Januari 1828, dUs juist een eeuw
geleden
„De vergadering van de Tweede Kamier
d'er Staten-Generaal was bijeeng-ero,epen te
gen Wioensidag den 16'ea dezer inland, maar
ze lieeft niet kunnen plaats hebben aange
zien geen genoegzaam ge,tal leden tegen
woordig was, slechts 37 hadden de pre
sentielijst geteekend'. Het eerste werk,
waarmede de Kamier zich zal bezig houden,
is .zoo men gelooft, het ontwerp vau wet
boek van burgerlijke rechtsvordering."
Antony van Leeuwenhoek.
Dezer dagen werd gemeld .dat het ge-
doortehuis van Antony van Leeuwenhoek
te Delft zou verdwijnen. Wie was dat,
heeft misschien deze of' gene zich hij' (Ie le
zing van het bericht afgevraagd'. Antony
van Leeuwenhoek was ©en d'er grootste Ne-
dri-iandsche natuuronderzoeken-is, die op 27
Aug. 1723 in den ouderdom van 91 jaar te
Delft overleed'.
- Van Leeuwenhoek is als vader van do
■nidcroscojiiie en bacteriologie te beschouwen.
Vr. ten Hemelopneming, de abdijkerk daar
mee opsieren. Spoedig daarna, was de rust
te Middelburg in zooverre teruggekeerd
dat de prelaat een synodes diocesane kón
bijeenroepen, in welke de besluiten
van Trent,e werden bekend gemaakt. Zoo
lang de Castro rijn bisdom heeft bestuurd,
heeft liif alles in het werk gesteld om
het gezag- van zijn souverein te handha
ven, getuige rijn manmoedig- gedrag .tij
dens het beleg van Middelburg. Als pre
laat der abdiji was hif de meest geëi'dle
in deze landen, en hij vertegentwoordigdó
alleen de gansche geestelijkheid in de
vergadering der Staten van Zeeland- Do
toenmalige bisschop v,an Utrecht, Philips
van Bourgondië, (lie zitting had op; do
statenvergadering, als lieer van Som|m,e!is-
dijk. Koudekerke en West-Souburg, had
boven den abt den voorzang. Ook wil ik
niet onvermeld laten dat medd dtooi- zijn
(Iti-adhtigen inlvoed geen enkel lid dei'
Zeenwschen adel tegenwoordig, is geweest
bij de aanbieding van het verzouksbhift
te Brussel, hoewel Hopper, iu een schrij
ven aan Vigilius, den bisschop van Mid-'
delburg aanduid als dengene ondbr de
Clerus, die het krachtigste zich 'weerde te
gen het invoeren der 10a penning. On
mogelijk is het daarom voor mij te begrij
pen, d'ait, zoioals blijkt uit de brieven
dloior Marganetku van Para met Philip
II gewisseld, dat de 'La.nd'voog!d|ps aanvan
kelijk zeer tevreden was over liet optiwten
der nieuwe bisschoppen en ruim' een jaar
later oordeelt z'ij' g'ehoel anders; immers
da bisschop van Ypercn is de eenigc, onder
hen die voldoet. De historie der toekomst
zal aantoonen dat ook Do Castro als bis-
-sehop van Middelburg de verspreiding v.an
het Calvinisme, zbovcel in zijn vermógen
was, heeft trachten te keeren, dat -liij het
was, die veel heeft gedaan tot instandhou-
idug van zijn diocees, en zeer veel letc-K'
heeft gedragen in het waarachtig^ belang
zijner onderdanen. Toen het gevaar voor
Middelburg zelf dreigdte, trachtte men hefln:
tot vluchten te bewegen, ma,ar rnigr. heeft
dat met beslistheid geweigerd en in dien
Tot in zijn liooge-ii ouderdom, observeerde
hij dó m(ic!i-oeosmios, de wereld der millioe-
nen met het blooto ooig onzichtbare diertjes
en lilliputter plantjes', en zijn ontdekkingen
waren zoo verrassend', dat tal van. buiten-
landsehe geleerden naar Holland kwatmten,
opdat Van Leeuwenhoek de wereld van het
tot nog toe ni«t-rich,tba,re voor hen ont
sluierde.
Ook d'e gezondheidsleer heeft veel aan
Van Leeuwen,hoek te donken.
De koningen van Engeland', Polen en
vooral Ozaar Peter van Riusland', zonden
afgezanten naar Van Leeuwenhoek, om
hefiu te donsulteeren o,ver dó vraag, op
welke wijke insecten en ongedierte, reed-s
toen a,ls overbrengers van vele ziekten be
kend', het best bestreden konden worden.-
Een onverwachte pi-emotie.
Toen d'e tegenwoordige maarschalk
Jofiie nog luitenant bij' d'e Genie was,
Icwaimi maarschalk MacMaJion, dbstijds pre
sident van de Republiek, de forten van
Parijs inepiecteeren, die im'et het oog op Oor
logsgevaar in Sitaat van verdediging wer-
drii gebracht.
Luitenant Jofife was daarbij' te werk
gesteld' en MaoMahon had niets dan lof
voor zijne gelukkige regelingen. Hij' stelde
toen eenigc vragen aan dril luitenant. Zeer
ingenomen dtoor de antwoorden van den
jongen officier en d© intelligentie, waarvan
dbze blijk gaf, vroeg de maarschalk heim'
naai- rijn naalmi. Toen dit gebeurd' was Wen
de Ma£ Mahcai zich als volgt tot hekn"
„Kapitein Joffr-e, ik d'aruk u."
Een sjielrekenaar.
Men zegt, dat d® E-ngelsche professor
Trutman Henry Safford', de grootste re
kenaar- was van rijn tijd'.
Een vroeg iemand hem„Ik heb een
som voor u, professor. Ik werd den 15en
Augustus 1852 olm' 3 uur 's middags ge
boren nu is het 20 Juni 1883 3 |u,ur. Kunt
u mij zeggen hoeveel sedan,dón. ik oud ben?"
De professor liep eenige ratalen op en
neer. Na etai poosje gaf hij 'net antwoord',
d'ait in die bil li-oenen. liep. De onder lief.
een papier zien, waarop' d'e soim wa.s uitge
rekend, en sprak glimlachend:
„U heeft zich eenige, duizenden vergist.
De professor namat het papier en ant
woordde, toen hij de berekeningen had
dOorloopen
„II heeft de schrikkeljaren vergeten.
Jules Verne en Briasd.
In verband met het herdenken van Jules
Verne's honderdsten geboortedag, deelt de
Framscihe schrijver Luoien Deseaves een
tot dusver onbekende bizondetheid intede:
Jules Verne lcend'e in Nantes een KlcAmen
jongen, dien hij als een „goeden oofnf' hu en
dan naar den schouwburg meenam!. Het
ventje was geen voorbeeldige teerling, mlaar
het eon of ander aan hemt moet todjx op
JuJes Verne indruk hebben gemaakt, want
de schrijver heeft in zijn hoek „Twee jaar
vaoantie" een monument voor hem opge
richt. De eigenschappen vau den knaap
worden in dat boek als volgt geschilderd:
„Hij is niet erg vlijtig, maar ongewoon
intelligent. Wanneer hij wil, d'an lean hij
door rijn fabelachtig geheugen en zijn groo
te bevattelijkheid' de eerste zijn. Hij- is dap
per, handig en onderaCmiend, nooit om' een
antwoord' verlegen en in den grand een
goede jongen, ofschoon hij geen groote
waar d'e hecht aan decorum eu zich daar
door onderscheidt vau zijn. Engelsdhe
vriendjes. Hij is, als men hem met twee
woorden wil teekenen, „zeer Fransch" en
hij trekt de aandacht, doordat hij' zich
geheel onopzettelijk van d'e anderen onder
scheidt".
Deze „bon gargon trés frangais' heet
in liet boek preciies, zooals hij ook i-n d'e
werkelijkheid heette, mót het verschil van
één letter: D.riant.
Thans wordt de naatmi van den school
jongen uit Nantes, zooals iodterecn weet,
Arisiiid© Briand geschreven. Doch hij heeft
geen twee laren vaoantie meer.
tijd dat da stad' steec% nauwer door ,den
Prins van Oranje werd ingesloten, eindig
de zfjn werkzaam leven, nadat hij' eerst
zijn vicaris-generaal, Joh. van Strifen, als
rijn waarnemer aanwees, en bele-efdie) zélf
de overgave der stad niet. Hij overleed' o
Juli 1573 en werd in het koor der abdij
kerk te Middelburg begraven. Zijn devies
wasProtegente Deo.
Particuliere brieven zijn v,an Do Gastro
niet gevonden, zbo schreef de- Rijksarchi
varis A. Meerknmp-Einden te Middelburg,
die ik langs dezen weg, nogmaals mijn
dank betuig voor zijn moeite in deze. Vol
gens Fruin waren het de kanunikken, die
in 1574 d'e sited verlitem, die archief
stukken met zich gey-oerd en naar kloos
ters van hun orde overgebracht! hebben.
De meegevoerde, sltukkën hadden zijj moe
ten overgeven aan den lficuwibano)ejmdhl
prelaat van Middelburg, wien van rechts
wege het beheer der abdiji tockwiam dit
was de voormalige vicaris-generaal. Van
Strijen, die da.ar de tij'd'somstan'iljghed'eai
het niet veroorloofden, bezit van zijn bis
dom te nemen, zich le Leuven vestigde:
Hoewel dus in 1574 verscheidene char
ters van het archief der /Abdij, door d'e ver
drevenen naar België Werden gebracht en
thans nog niet terecht zijn, bleef toch het
grootste gedeelte van het archief te Mid
delburg achter, en werd na( de overgajve
den stad door de Staatsgerindpn in beslag
genomen. Toen echter in 1810 Zeeland ,aam
Frankrijk werd afgestaan, brak voor "het
archief een droevig© periode aan, getuige
dat in den nazomer van 1810 door, bedien
den der Fransche prefecture een groote
quantit-eit stukken voor scheurpapier werd
verkocht.
In het Rijksarchief bevinden zich nog
vele &kten uit den tijd van N. de Castiio^
maar voor dezo bijdrage, van -gering be
lang. i i
Heeft een dor lezers nog iets vaii Do
Catsro voor npij
C. Wi. KORTEKIAAS.
Oude-Wetering.
