DONDERDAG 12 JANUARI 1928
NIEUWE ZEEÜWSCHE COURANT
BINNENLAND
VAN HIER EN DAAR
UIT ZEELAND
MIDDELBURG
VLISSINGEN
GOES
j In 't kraaiennest.
ruimte voor misverstand opengelaten. Do
oomlmunisten, aldus dikt het Kopjenig's
verklaring nog eens aan, gaan ajta toege
felijkheid en Godavroden te keer en berei
den do gewapende revolutie voor.
Maar Koplenig is vrijgesproken! Men
kan begrijpen, dat alle ordelijke ele,mie.nt.en
in de Oos'tenrijkscihe republiek miet be
zorgdheid vervult zijn over de geestestga-
steldlheid, die uit dergelijke uitspraken van
gezworenen spreekt en dat hun verzat tegen
de juryrechtspraak er niet joinder op
wordt, nu op de stelselmatige vrijspraak
van Mannen en vrouwen, die uit jalousie
of achterdocht hun echtgenoot vevmioioa'd
hebben, een even geregelde vrijspraak volgt
van do verwekkers der Juii-onlusten.
RUSLAND
Do, graiinopkiiop.
Toen de eerste mlaand 11a den nieuwen
oogst aan het licht kwam1, dat de boeren
hun graan niet wilden verkoopan, troostte
men zich met de gedachte, dat na een kor
ten tijd de zaak wel beter zou gaan als het
gelukte iets meer aan manufacturen en an
dere producten naar de dorpen te sturen.
Die hoop heeft zich'niet verwerkelijkt en
het gelukt niet die hoeveelheid graan op te
koopen, waarop men voor den export ge-
rokend heeft. Zelfs is hier en daar gebrek
aan graan in de steden, waarvan particu
liere handelaren gebruik maken voor winst-
gevenden hamdel. De betrokken organisa
ties worden dan ook zenuwachtig en mien
ver.valt in dezelfde fout van 1925, dat de
verschillende opkoopers, alle regeerings-
organisaties, die echter naast en tegen el
kaar werken, tegen elkaar op gaan bieden
vn den prijs opdrijven.
De voornaamste oorzaak van de misluk
king van den opkoop ligt in het feit, dat de
oogst dit jaar weer goed was, nu reeds voor
den derden keer zonder onderbreking. Do
hoeren hebben dus geen schulden af te doen,
dateerend van vroegere misoogsten en ma
ken geen haast mot den graanvenkoop,
wachten op hooge prijzen, die inderdaad
hier en daar zich reeds beginnen te vormen.
Daarbij zijn de yeeprijjzen zeer hoog, zoadat
het in vele gevallen voor de hoeren voor-
deelig is hun varkens met! graan velt tei
roesten en dan te verkoopen, hetgeen ze
da.11 ook doen.
ITALIË
Het Maffia-proces1.
Op Sicilië is thans uitspraak gedaan in
liet proces' tegen 15-1 Beden van de maffia,
dat drie maanden gccjuurd' heeft. De be-
killaa,gden werden van ernstige misdrijven
'beschul'digd. Zeven hunner zijn tot levens
gangen dwangarbeid veroordeeld!, clc ove
rigen tot tuchthuisstraffen van 5 lot 30
jaar. Zeven bekllaagden zijn vrijgesproken.
AMERIKA
De Mcxicaans'clic dinUneiilcii.
De speciale commissie uit den senaat der
[Ver. Staten, die hellast was met het onder
zoek' naar de waarheid vaal de Mexica,au-
echc documenten, gepubliceerd door (ja
ifiearst-blladen, heeft heden aan den senaat
gerapporteerd, dat de betreffen!t|-i docu
menten val'seh waren.
liet 111 mis;aria,il der Koningin in
Zuid-Holland.
Naar met aan zekerheid grenzende waar
schijnlijkheid vernomen wordt, komt de
Minister van Staat, jlir. mi', dr. H. A. van
Jfarnebeek, oud-minister van Buitenl|and-
Bche Zaken en oud-burgemeester van Den
iHaag, zeer ernstig in aanmerking voor 't
ambt van Commissaris der Koningin in de
provincie Zuid-Ho'lland, ter vervanging
van wijlen baron Sweerls de Landas Wy-
fooj'gb.
Furtverlagiugcu.
Met ingang op 1 F,eb r uari
Het staat thans vast, dat met ingang
»(p 1 Februairi a.s. de vo%eiidc portverla-
gingen in Werking zuilen treden:
1, het port van de brieven zal' in locaal
verkeer van D/s 0F 5 cent worden ge-
Jbrajht
2, het port van de briefkaarten zal' in
het l'ooaal verkeer vhln 5"op 3 cuiit worden
gebracht
3, de gewichtsgrenzen van de brieven
beven een gewicht van 20 gram' zullen
iworden uitgebreid; bet tweede gewicht
Het Goessihe Weeshuis.
Aan het gedenkboekje van liet Coessehe
[Weeshuis, samengesteld bij het 300-jarig
"bestaan dezier stichting, door den gem.-
arcliivaris, den heer de Kruijter, ontleenen
we de volgende interessante, bijzonderheden:
O.p éen guren Decemberdag van het
jaar 1609 waren vele Goessena.ars samen
gekomen in "de herberg „den Gouden
■Leeuw"-bij de ophaalbrug, want claar zou
op dien dag voor gegadigden wat te ver
dienen zijn.
Een .peer gewone gebeurtenis, maar zij.
die deize verdiensten moesten opleveren
waren niet zoo gewoon, in onze ooren
klinkt bet zelfs zeer vreemd- Het was op
dien dag publieke uitbesteding van de
weeskinderen voor het volgend jaar, en
deze kinderen waren lief, die voor een ze-
•k&e klasse der ingezetenen een niet on
aardige bron van inkomsten beloofden. De
uitbesteding geschiedde vanwege het arm
bestuur en de conditiën waren, dat de
kinderen door dit bestuur zouden gevoed
en gekleed worden. De uitbesteding gold
dus alleen huisvesting en inwoning, in
één woordhuiselijke verzorging. Dat. hui
selijke verkeer zou wel sober zijn en het
verblijf we.l armioedig; dal wist men he
laas bij ervaring. Van ontwikkeling, orde
of tucht zou wel geen sprake zijn. Meni
geen zou die kinderen als goodkoope werk
kracht exploiteeren. Dit alles wisten de
velen, die daar samengekomen waren, en
dat wisten oak de toenimalige armmeeste-
ren, die daar deftig gepruikt in tabbaarden
aan de lange tafel zaten, om de biedingen
werdt van 100. op 250 gram. gebracht
tegen 15 et. port; en voorts voor iedere;
250 grata 5 et. honger
4, het port van de gedrukte stukken zal
worden gesteld op H/2 cent Jier 50' gram
(zie hieronder)
5, het recht voor de expresscjbestelling
van briofpostzendingen zaüi worden gesteld
cp 10 cent en voor postpakketten op 15
cent.
De gedrukte stukken worden, wat het
te kwijten port betreft, gesplitst in ge
drukte stukken, waarbij haast is, en ge
drukte stukken, waarvoor niet de smffistei
overkomst naar de besteuilmingeu noodig'
wordt geacht. Het .publiek! zal dan zelf
denr het opgeplakte port te kennen moe
ten geven, of het betrokken drukwerk
haast heeft of niet. 1 i
Voor laatstbedoelde gedrukte stukken
za ®het port verlaagd worden v'an 2 tot
ll/a cent per 50 gram; voor eerstbedoelde
gedrukte stukken blijft het bestaande; port
!van 2 cent per 50 gram gehandhaafd.
Indien een port yan 2 (cent per 50 gram
wordt voldaan, wordt ,aan het goc'ü'ukte
stuk dezelfde snelheid van overkomst ver
zekerd, als aan een brief voor dezelfde
bestemming. Het is 'geenszins de bedoeling,
in beginsel' aan de met het lagere port
gefrankeerde gedrukte stukken een min
der snelle verzending te geven, maar het
kan bij' massa-zendingen b.v. voorkomen,
dat de hoeveelheden niet even apoflc'Jig ge
sorteerd kunnen worden, a'fs de aanwezige
brieven, briefkaarten enz. en dus moeten
achterblijven. Ook zal de verdoeling van
die gedrukte stukken over de verschill:cn;i'(j
postbestellingen meer systematisch .kun
nen gyeschieden. Voor prijscouranten,
marktberichten en dergelijke, welke aan
geen vertraging mogen jblbotstaan, zal dus
in feite geen iportverllaging intreden.
Gasfueht te Nieuwe Nicderp en Winkel.
in de gemeenteraden van N. Nicdorp en
Wiukef, welke dorpen gezamenlijk een
gasfabriek expüjciteeren, is gisteren de gas
te rtuptie behandeld. Hij het onderzoek is
gebleken, dat de directeur f 3791 aan re-
tciii'-provisie heeft opgestreken maar,
waar do fabriek's"-explIloitatio noodlijdend
L, zeiï f 79" had betaald voor een 'Asjum-
nia-waterketel etc., welke hij graag wildo
aanschaffen en welke de fabriek' moeilijk
kon bekostigen. De directeur heeft totm
f 30C0 aan de burgemeesters overhandigd
cn toonde spijt over deze handelingen te
hebben. Bij een nader ingesteld onderzoek
door de justitie bleek de dijrecteui' d|e waar-
beid te hebbeu verteld. De gas-commissie
stelt nu den raden voor de f 3000 te aan
vaarden cm in de reserve-kas te storten
of voor afschrijving te gebruiken en den
directeur te handhaven op nieuw© instruc
ties.
Herziening strMstefael.
Thans is verschenen het verslag van het.
Centraal Collage voor de Reclasseering,
betreffende de herziening van het straf
stelsel).
Behoudens enktile wijzigingen blijft het
kader der huidige straffen behou|c(en. Dit
bracht reeds mede, dat het collie,ge geen
aanleiding vond in zijn voorsteden op te
nemen de doodstraf', c'(e lijfstraffen cn de
deportatie, welke straffen het college ook
overigens niet zou hebben wilïlen aanbe
velen.
Ook gaat het College niet' mede met dio
bestrijding der celstraf, weillke uitgaat van,
de eenzijdige gedachte, ic'jal eenzame op
sluiting bij de straftoepassing in effik ge
val afkeuring verdient.
De beginselen waarop de hoofdzakelijke,
wijzigingen in de voorstelden van het Ooi
lege berusten, zijn in liet kort de Volgende s
le. De korte vrijheidsstraffen dienen in
afzondering te worden ondergaan, c%isi ook'
de hechtenis
Sle. de lange straffen dienen in (beperk
te) gemeenschap voltrokken te worden;
3e. ingevoerd dient te worden een bij
zóndere wijze van uitvoering der gevan
genisstraf, overwegend gericht op verbe
tering, te vergelijken met de strafvoltrek
king in de Engelsche Borstal'l-Institutions,
en de Amerikaa nsehe Reformatories.
4e. Tevens dient te worden ingevoerd
de bijkomende straf van bewaring, voor
verharde, gevaarlijke recidivisten. Daar
naast wordt op eenige punten voorgesteld
een verruiming der rechterlijke vrijheid,
o.m. door de uitbreiding van het „recliter-
in ontvangst te netoen. Maar wa,t zou
imien anders? Waarheen moest men met
deze kinderen?
Aiimimeesters' verlangden wel klinkende
miunl voor hun armeninrichting, maar geen
ondeugende kinderen. Gegoeden, welgestel-
den of bewoners van ruime huizen wilden
geen bedeelde kinderen in hunne wonin
gen. Men kon dus niet anders met deze
weeskindoren dan naar de publieke miarkt.
Bovendien herinnerde nieinmnd zich, dat
het ooit anders geweest was. Waartoe ver
andering?
Bij de uitbesteding in December 1609
echter liep het zóó hoog, dat men meende,
dat het zoo niet langer kon gaan. Hoi!)
publiek dat daar kwami. brutaal uitziende
haveloos gekleed, half dronken, ruw van
taal en manieren, gaf zoo duidelijk blijken
van onvatbaarheid voor opvoeding en on
derwijs. had zoo weinig begrip van orde
en tuchi, dat zelfs den meest oonservla-'
lieven aiim|meesler een huivering over het
lichaam' liep.
Zoo kon het toch niet langer. Eenparig
werd door liet bestuur aan den voorzit
ter, die tevens voorzitter van den Raad!
was, opgedragen dm! met den Raad te spre
ken of het niet mogelijk zou Zijn een W,ees-
huis te stichten. De Raad leende aan
dit verzoek een .gewillig oor. Hij stelde
zelfs een huis ter beschikking, namelijk!
het Zusterhuis, maar de inrichting daarvan
moest veranderd worden. Do eischen waren
wel niet groot, maar liet verblijf dor zusters
met het logement zou nu een Wieeshnis
mpeten warden. Men liet de kasten der
verbouwing c.pimaken, maar deze waren
ZÓ4 hoog, dat men niet denken kan aan. de
lij'k1 pardon'" voor. bagateüzaken, en door
de aanvaarding van een veroordeeling tot
vrijheidstraf, wel'k'e ten deeille onvoorwaar
delijk' is, en voor het overblijvende, deel
der straf voorwaardelijk'. 1
Minister Donner liceft voorts reeds eeni
ge wetsvoorstellen ingediend waarbij liij
o.a. voorstelt de invoering v.an jeugdge
vangenissen en van de bijkomende straf
vaai „bewaring" voor chronische misdadi
gers.
Overplaatsing der kantoren van Jurgens.'
Naar wij vernemen worden de afdeelin-
gen in- en verkoop van de firma Jurgens
met ingang van 15 Februari a.s. uit Osa
naai' Rotterdam: overgebracht. De chefs
der afdeelingen hebben opdracht gekregen
zich invet hun personeel binnen drie maan
den te Rotterdam: te installeeran. Het be
treft hier in totaal 42 personen, vcii'Mioede-
lij-k volgt 'dan binnenkort ook do oaideau-
afdecling.
Het staat Ihans ook vast, dat de kanto
ren uit Nijmegen binnen een bepaalden tijid
naar Rottendam zullen overgaan. Eenige
afdeelingen kregen reeds op korten tralmijln
aanzegging van overplaatsing.
Apologie.
Voor een menigte, die tot in de uiterste
hoeken het R.-K. Kerkgebouw vulde, gaf
pater Hendricks eergisterenavond zijn eer
ste conferentie over het „Huis op de rots".
De redenaar zatte uiteen, den drang naar
het Huis van Gods hoogere "Waarheid.
De drang ontstaat uit het stellige feit',
dat de miensch zich van liet Godsbestaan
in het diepst van zijn eigen wezen bewust
is, uit zijn denken, voelen en geweten.
Het ademloos gevolgd betoog viel in
drie deelen
I. Er "bestaat zoo'n krachtige drang.
II. Om deze te verklaren worden vele
antwoorden gegeven.
III Het eenige afdoende antwoord is het
werkelijk bestaan van den levenden, per
soonlijken God, die ons denken, voelen en
ons geweten doet begrijpen.
De volgende keer, 1-7 Januari, spreekt do
zeergeleerde pater over „het Licht in het
Huis" dat is de goddelijke openbaring.
Begin 1 au, brand.
Dinsdag is ten huize van v. II. in de
Langeviél'e te Middelburg een begin van
brand ontstaan doordat v. H. met een stuk
leer tegen een petroleumkachel sloeg. De
brand werd door een fjpn omwonenden met
een sneÜbluscliaipparaat gebluscht. Van H.
bekwam lichte brandwonden.
Opdracht aan „De Schelde".
De Rotterdamisehe Lloyd heeft aan do
Kon. Mij. „De Schelde" alhier opgedragen
den bouw van twee dubbclschroef motor-
mailschcpen van omstreeks 18.000 Con, dus
aanmerkelijk grootcr dan do onlangs ge
bouwde Sibaiak.
I)e schepen kunnen wegens liun breedto
niet door de beslaande sluis naar buiten
worden gsbufttht. De nieuwe sluis zal niet
tijdig gfireed- zijn om, hei eerste schip! door
te laten. Daarom: ziet „De Schelde" zich
genoodzaakt liet casöo van het eerste schip
te laten bouwen bij de werf Feijenoord te
Rotterdam.
(Reeds geplaatst in een deel dor vorige
oplage).
Voorzichtig niset gas!
Wie de rubriek „Gemengd nieuws" bij
houdt (en wie doet dat niet) weet, .dat onge
vallen met en door ga,s; hetzij ontploffin
gen, hetzij vergiftigingen of brand, aan de
orde van den da.g zijn.
Bijna, altijd is dit te wijten aan nalatig
heid, onvoorzichtigheid of onwetendheid
van de slachtoffers zelf en er kan daarcini
niet genoeg gehamerd worden op het ver
keerde daarvan.
Hier in Goes peelt het gas zoowel bij
verlichting, als bij verwarming, een groote
rol. Zoo goed als in geen huis ontbreekt
de gasleiding en daarom! meende de direc
teur der gasfabriek, de heer Brink, de hulp'
van de pers te moeten inroepen, om nog
maals het publiek te wijzen, op het gevaar,
dat het kan loopen, bijl ondeugdelijk gas-
MUateriaal en aanlegfouten.
inrichting van een Weeshuis.
Leeningen uitschrijven was nog njet in
de mode. Bankiersin9tellingen waren er
nog niet. en de Raad verbood het verkoo
pen van bezittingen der armen.
Ei' zat dus voor «irmimeestea'en niet an
ders op dan een beroepi te doen op welge-
zinden en sparen.
Nog zeventien malen had de uitbesteding
of publieke weezenm'ai'kt plaats. Laten we
hopen, dat het was tot toenemende erger
nis van onze Goessche voorvaderen.
Het was Januari 1627, toen de voorzit
ter aan den Raad mededeclen kon, dat het
armbestuur, hoewel financieel nog niet toe
reikend, besloten bad, een Wieeshuis te
Stichten, en daartoe het aangeboden dolm-
plex huizen gaarne wilde aeceptaeren.
De Raad benoemde voor de uitvoering
van liet plan twee cam(missies nit zijn mid
den. De eene zou .miet het armbestuur de
za.a.k voorbereiden en de andlera zou eed
verordening van het Weeshuis ontwerpen*
(Tot het Zusterhuis behoorde ook het
tegenwoordig armenhuis (in den volksmond
bekend als het manhuis) toen het zuster-
logciment gelieeten. D.e zusters deden in
Goes (voor de Reformatie) het werk van
wijkverpleegsters. Ze bezochten de zieken
aan huis, en wie het verlangde., kon in lie!,
logement opgenomen worden tegen betaling
Het was een gemeenschappelijke inrichting.
De L'atijnsche school, de Rederijkerskamer,
enz. waren alle onder één da,k tmet het Zus
terhuis; ieder had echter oen afzonderlijken
ingang. Op de Kreukeltmarkt is ons allen
nog bekend het poortje der La.tifnislche'
school naast de woning van den heer Ver-
beerai. De ingang van de Rederijkerskamer
De voornaamste raad, dien de gasdiree-
teur gaf, was: knutsel zelf niet aan leiding,
lampen en comforen. Menig amateur in het
herstellen, meent kleine onvolkomenheden
te kunnen verhelpen, doch mie-estal komt het
faliekant uit. Dingen waar een bekwaam
fitter als 't ware autcimiatisch op let, ont
snappen aan het oog van den ondeskundige,
otm, maar te zwijgen van ingewikkelder za
ken.
Dezelfde waarschuwing geldt voor do
z.g.""„pijpendraaiers" ofwel de beunhazen
die gomoedelijk op, karwei gaan, zich als
vak'man aanstellen, maar niet beter op da
hoogte zijn dan de particuliere knutselaar.
't Is of velen nooit inzien, dat hot' hier
een ernstige zaak betreft, die niet alleen
geldelijk nadeel kan veroorzaken, mlaar
zelfs een levenskwestie is.
't „Wees voorzichtig", moet steeds her
haald worden.
Wanneer men een gasreuk 'waarneemt,
hetzij bij den meter (waar de aoldecr-verhin
ding, door het dreunen van vrachtauto's,
vaak gaat lekken) hetzij ergens anders, dan
niet oB' zoek met lucifertjes, tracht, zefflf
geen noodverband aan te leggen, imiaar
waarschuw even de gasfabriek. Dan zijt ge
safe 1
De directeur Irneft in een vertrekje een
aantal curiositeiren bijeengebracht, welke
alle gevonden zijn bij! reparaties, door het
Bersonecl verricht, bij menschen die na
veel gekwakzalver, den vakman te hulp
riepen. Het is bijna ongelooflijk, wanneer
men hoort, dat men met mlke prullen en
onderdeelen aan ee.n gasleiding, durft voort
te. leven.
Een ander gevaar i.s gelegen, in het ge
deeltelijk laten branden van hanglicbt; door
het verminderen van den druk, wordt het
gas niet roe-er geheel naar de vlam' gestern
ten, maar vloeit zijwaarts, door de openin
gen boven den brander, bet vertrek bjnnftn.
Bij ataandli'cht is dit gevaar veel minder.
Dikwijls denkt het publiek1 ook te ge-
makkeliik' over oude leidingen, zo hebben
het zoolang gedaan, wordt dan geredeneerd,
men ziat tegen de kosten op, en stelt zich
wederom: aan ongelukken bloot.
Eij gascctmforen verdient het aanbeveling
inplaats van een gummi-slang, een metalen
buisje als verbinding te nemenda,nk zij'
het eenvoudig vleugelmóertje is zoo'n me
talen buisje in een ommezien te beves
tigen of los te maken.
Voor de z,g. natte lampen, gelukkig nog
slechts weinig in gebruik, is liet 't beste,
miet liet oog op stukvriezen, voor vulling
glycerine, inplaats van water te' gebruiken.
Een prachtig hulpmiddel om aan het
meeste gasgevaar te ontkomen, toonde de
directeur ons, in den te weinig be.kenldan
veiliglieidsmeler.
Wanneer .deze meter ingeschakeld is op
dear nacht, kan er naar verkiezing nc|g
een kleinere of grootere hoeveelheid gas
toevloeien, maai' nooit zooveel, dat er ge
vaar voor verslikking kan ontstaan.
Tegen een kleine verliooging in de maa.n-
delijksehe meterhuur ongev. 25 ets.
kan rnian dezen meter bekomen.
We vertrouwen, met den gasdirecteur,
dat onze lezers, met het hier naar vo.re.n-
gebrachte, liun nut zullen doen.
Oud-leerlingen R. L. W. S.
In het Schuttershof vergaderde Dinsdag
morgen rle vereeniging van oud-leerlin
gen der Rijkslandbouwwintersclrool le
Goes, ouder voorzitterschap van den heer
D. W. Lindenbergh. Deze heette de leden
welkom, wensehte geluk met het nieuwe
jaar en sprak de hoop uit' dat 1928' beter
voor den landbouw zal zijn dan 1927. Spr.
verwachtte dat de leden het hunne zouden
bijdragen ojmi den landbouw in betere banen
te leiden. Gewezen werd opi net vraagstuk
der ontwatering en op meer intensiever be
werking van den grond. Nadat de heer
D. W'. Lindenbergh speciaal do heeren Ste
vens, v. d. Pla&sche en Snouck had verwel
komd, deed de secretaris voorlezing van de
notulen der vorige vergadering, die werden
goedgekeurd.
Uit het jaarverslag van den secretaris
zij aangestipt, dat een excursie door enkcla
leden werd ondernomen naar Groningen.
Blijkens het jaarverslag van den pen
ningmeester bedraagt het batig saldo over
liet afgeloopen jaar f735,43.
Tot p-la.atsivervangend hoofdbestuurslid
der Z. L. M. werd gekozen de heer A. C.
Zandee. De lieer D. Wc Lindenbergh werd
herkozen als bestuurslid, terwijl in de vaca-
ture-Arenthals werd voorzien door benoe-
was op de plaats waar thans de woning van
genoeimden heer Vierbeom' staat, die ter ge
dachtenis een gevelsteen liet plaatsen in
zijn huis, imiet den naam' der Kamer: „dó
Nardusbloeme", er op.)
Het huis werd naar de eischen des tijds
ingericht. 1 Januari 1628 werd het ge
opend; een 50-tal weeskinderen kwamen
door de nog bestaande poort' hun nieuwe
woning binnen. Het was een feestdag voor
die kinderen. De commissie, belast met het'
ontwerpen eener ordonnantie, was in No
vember klaar gekomen en de. Rand ha.d tot
goedkeuring der ordonnantie besloten, vol
gens wélke het Weeshuis zou bestuprd
worden. Den eersten Zondag na 1 Januari
1628 verschenen de kinderen in hun nieuw
bruin oostuumi met een blauw gansje op
dén rechterschouder in de kerk'. Dienzelf
den dag zag men in de straten vaai ter Goes
do weeskinderen, of zooals mien ze toen
noemide „de stadskinderen", wandelen. Maar
met het .groot genoi\genx dat die kinderen
roet hunne familie smaakten, vermeerder
den de financieele en moreele zorgen van
het bestuur. Reeds in de Februariverga.de-
ring, dus één maand na de opening van het
Weeshuis, begon de penningmeester met
zijn klachtenboek. Hij. constateerde dait de
geldkist bedenkelijke gaten en scheuren liet
zien, en wees de regenten op, het ophoud-
barev an den financiëelen toestand. Het
Weeshuis kon naar zijn meening op deze
wijze slechts twee jaren bestaan.
Na bespreking besloot de vergadering
elke, drie nuaanden eene collecte te honden
a.an de huizen der ingezetenen. De Goes-
sche burgerij betoonde ziejh mild, en. de
armmeesters waren dankbaar, maai deze
MIMHfl
Teekeneades t ij d s.
De historie van de Veendamlmer hypo
theekbank, liet weer eens zien, hoe diep
het bederf in vele kringen is doorgedron-
gen.
'n Directie van een bank koopt de Meer
derheid van aandeden op, versjachert deze
dan weer twintigmaal boven de waarde a.a.u
ee.n zwendelaar, die achter de sdhermten'
blijft, maai' die -met deze aandeefen, een;
zoogenaamd nieuwe directie aaustelt, die
echter slechts een gewillig werktuig in zijn
handen is 011 op zijn oo.mmando aan heb
plunderen slaat en een 6V2 millioen gulden,
die feitelijk aan de pandbrielliouders be
hoorden, brutaalweg buitmaakt.
Let wel. dat deze dingen ziök niet' af
speelden in een gezelsdhap van zakkenrol
lers of „Lammetjes Zondag", maar in d»
deftige wereld. Bewoners van heerenliui-
zen, personen m©t een reputatie, dragers
van een titel, waren hier do schuldigen en
verkochten hun eer aan den Meestbiedende.
Wielk een afgrond valt er open, wanneer
men zich in zulke kwesties verdiept! IIoo
duidelijk ziet men in zulk een geval, de af-
spiegelings van hot beeld eens1 tijds, dia
ge.ld en genot als de hoogste waarden er
kent en den hoogmiood tot zijn afgod heeft.
Men wil tien, twintig graden leven boven
zijn stand, omi toch maar Meer te lijken dan
uilen is; men durft alles op zij' tè gooiem
en weg te trappen, om) toch maar mee: te»
:m|ogen zingen in liet koor, dat hier dep
boegen toon aangeeft.
En i:m|imei' knaagt het bederf door in de
:maatscJhap;pijvreet als een kankei' haar
gezondste bestanddeelen aan.
Ook bij ons hela,as duiden de teelcenen er
op, dat de geest des tijds, do boozel geest,
zijn aanhang weet te werven.
Nooit bleek dat zoo schrijnend, als' uit
een berichtje in de „Msb." van j.l. Maan
dag. De geestelijke adviseur van de R.-K.
Middenstandsvereenjging, maakte in eau
paar regels bekend, wa-arom hij' den avond!
van te voren, de lustrumvergadering van
zijn vereeniging had verlaten.
't Is in al zijn soberheid zoo veelzeggend,.
„Ik liep weg:
1. O'mi de ergerlijke kleeding van een aan
tal dames, waarvan ik er zeven (alleen nog
maar de ergsten!) vóór den aanvang gelast
'heb de zaal te verlaten;
2. om de schaamtelooze uitstalling bij het
eerste het beste nummertje reeds, dat werd'
gegeven.
Daarom: stond pk vijf minuten na. deni
aanvang van de feostvergadering der R.-K.
Mididenstandisvei'ee.niging op straat."
Tjsi't niet in en in-Aroevig, dat het bij,ona
zoover kon komen en heeft men zich dan; tè
verwonderen, dat in kringen, waar iböi alle
geloof en gezag verwierp:, de moraal op elk!
punt uit den band springt.
UITKIJK.
ming van den heer P. de Bruijne te Colijns-
plaat.
In-de Wtn|missie ingesteld door de Z.L.M.
ter bestudeering van de pensioenregeling
i.11 den landbouw werden benoemd do heèréit'
D. W. Lindenbergh, C. O. J. Hendrikse en'
Jac. Wéllaman.
Bij de rondvraag wees de heer Jac. Wiel-
lelmian er op, dat het in dezen tijd noodig
is, dat bij den Landbouw betrokkenen inter
nationaal leeren denken. Onze landbouw
toch hangt af van hetgeen 111 het buiten
land geschiedt. Spr. stelde voor het hoofd
bestuur van den algemeenon bond. te ver
zoeken contact te zoeken met soortgelijke
bonden in het buitenland. Dit werd aange-
nömien.
De voorzitter zei, dat 11 Juni a.s. de ver
eeniging 25 jaar za.l bestaan. Zoo mogelijk
zal op dien dag een feestvergadering wor
den gehouden.
Vervolgens vertoonde Ir. C. A. G. Spaan
uit Amsterdam eenige films, o. a. over het'
weiland-proefveld van den heer W'. de Buck
te Meliskerke, over den groei van het gra.S
enz. Spr. wees er op, dat aan de weilanden
nogt e weinig aandacht wordt geschonken,
de hooiopbrengst is slechts weinig meer
dan 70 jaar geleden. De oorzaken zijn
slechte ontwatering en te geringe bejmés;-
ling. Daarna sluiting.
Rijkspostspaarbank.
Aan het postkantoor alhier werd in
hulp was slechts tijdelijk. Men had be
hoefte aan meerdere en geregelde inkom
sten. "Waar zou men die halen? Een voorj
stel om' tegen betaling weezen uit de omlig
gende dorpen op te nemen, werd in strijd
geacht met bet doel der stichting. Een an
der voorstel om' het groote onbewoonde deel
van 'het buis, het vroegere zusterlogemient,
productief te maken, vond voldoende in
stemming bij regenten en den Raad. Als
proveniershuis zou dit gebouw eeu gere
gelde bron van inkomsten kunnen worden;
nien zou beproeven het Weeshuis met dit'
huis te combineeren. Jongen en ouden zou
den nu dezelfde poort doorgaan. Bepaald
werd, dat zij, Hie verlangden opgenomen'
te worden, een eigen huishouding: kleeding,
een bed met ioebehooren, enz. mo,egtetï
medebrengen. Bovendien moesten zij' een
door het 'bestuur te bepalen jaargeld bel
talen. Daarvoor zouden ze genieteninwo
ning, spijs en drank, verzorging, ziek of
gezond, en bij aflijvigheid (overlijden)
kwam hun gansohe bezit aan de stichting.
Deze maatregel bleek niet zonder suoöes.
De eerste inwoDer, die op bovengenoemde
voorwaarden binnenkwam' was een oud va
rensgezel, Willem' van Grimsbergen gehae-
tén. Hij verklaarde aan regenten, in den
aardappelentijd 63 jaar oud te worden, had'
een spaarduitje vergaard en zette zijn ver
zoek tot opname kracht bij door de bewe
ring dat hij toch ook een „weeze" was. Ziija
voorbeeld werd door meerderen gevolgd';
nog hetzelfde jaar dat hij was aangenomen,
werd het oude Manhuis, zoo men 't toen
reeds noemide, bewoond door zes oudjes;
daarna groeide het getal tot dertig.
("Wordt voortgezet.)
