Dr. HEMMERS
SCHE COURANT
aaiennest.
DONDERDAG 1 DECEMBER 1827
Ingezonden Stukken.
GEMENGD NIEUWS
Homoeopatische-Geneeskundige Inrichting
LAATSTE BERICHTEN
Land- en Tuinbouw
ALLERLEI
en en antw-oorden.
tfc de hoofdredacteur van
tesidentiebode", de heer
van den Ned. Journal,
die vereeniging gericht
en over het stilzwijgen
eel der pers inzake de
den van de Cailesragee-
erden aan de pers toiege-
complot dat aan de sa-
stilzwijgendheid meedoet,
e plaatsen.
t antwoord op de vragen
niet) verschenen in het
journalistenkring,
ïoeite om] er kennis van
Eruysten. Ingekomen
dagbladen gepubliceerde
;er St. Bruysten te 's-Gra
de publicaties in de Ne-
inzake Mexico. Het' be
antwoorden. ,dat er naar
i enkele g anleidin^?, is, de
ers er van te verdenken,
jdigheid" of ter „verhei-
waarheid" bedoelde pu-
ben beperkt, (slechts een
hieromtrent in anderen
it den heer Bruysten des-
ajelegenheid^ilde stellen
riftelijk het tegendeel te
voor ingrijpen achtte het
aanwezig",
aar dit antwoord!
deze dienaren der waar-
Iheid, geen enkele aanlei-
t deel van de niet-katho-
ienken van partijdigheid
.ijking van de Waarheid,
•ndanks dat .nu nog eens
(rukt -staat!
vogeltje van de straat
trnalisten zien het. maar
een volk wordt vermoord,
iranten staan er vol van
inde roode bladen ver-
.1 keuren ze 't goed; en
-ale pers weet nog altijd
in zegt.
den journalistenkring,
de verlegenheid moeten
:ulk een ezelachtig ant-
laar kan men toch waar
schooljongen met af-
oor zoo'n vereeniging een
estie.
nu voor 't oog vau ds
ichandpaal, met 'n mond1
eterdaad betrapt als hand
lende misdacE^epswjjTgoert
,n een ontkenning die ja
3 valsch kan voelen,
aar niet te zwaar is die
ot deel van de .journalis-
ven den godsdiensthaat,
iben gestaan als drijfveer
't blijft minderwaardig
t ze bedreven hebben,
en is 't antwpSfdu patuur-
gebleven op lt(i®ab®ullig
eelt flink van zich afge-
mogelijk nog meer doen.
Ie vraag hij mij' op: wat
nt een katholiek1 journa-
lschap
erop is aan de lezers!
UITKIJK.
xstbare resultaat van alle
richting blijft onbevredi-
t te meer, daar van ver
ingen- met Zierikzee en
te verwachten, zoolang
meenten, in -welken vonml
len in het risico der elec-
ng. Daar het niet aan-
de andere gemeenten te
de goede resultaten van
ren aan den verbruiker
inderen, wil de raad van
k in de Noordgroep het
om daar strooml te leve-
tabiliteit van het bedrijf
m van de verbruikers of
benden tot betaling van
xg aan stroom, verzekerd
ïht.
zich wél van bewust,
an de oplossing in daze
chts een verandering! in
is, .maar veel meer een
leetrificatiesysteemMen
de idee dat mdh niet We-
naar de geneigdheid der
•oom af te nemen, maart
bt „in die troebelen tijd,
dat men te Tholen die
nen entstucken smyten."
olsche burgers Olaes de
Hubrechts, Cornelis de
Dingemans werden met
er goederen en met ban-
d en ze zijn veroordeeld.
:s was „berucht" wegens
elden.
als die te Den Brie!,
waren bestemd voor
eeredienst, voor den Pro-
en ze niet, zij z'ijtn daarop
.-et volksleven liep in de
or de bedding der kerk.
tijd van den Stadhuis-
irilïon met zijn vTOdbjkS
erk naar het Thoolschd
Maar als historische
en zij worden ontzien en
n, deze kunstgewrochten
"ervaardige vaderen
legeeringszaak
Dr. O. VELTENAAR-
ehoorde Tholen, Sehaier-
1 den Bisschop vaa
zij onder hefbisdont
fjlEUWE ZEEUWSCHE COURAN
flat xnen, gedachtig aan het spreekwoord,
flat de-eetlust onder het' eten wel komt.
altham de kommen der gelmeenten kan
{:ectrifieeereh. Met het nieuwe systeem zal
pan langzamerhand voortwerken. Men zal
toch hij voorkeur garanties dor gemeenten
moeten aanvaarden. De gemeenten, die een
centrale hebben en ook Tholen met eigen
wasfabriek, zijn uitgeschakeld, Zierikzee
echter niet. De kosten worden geraamd
op totaal f 1.000.000, de aanvankelijke kos-
jfBl zooals- boven gezegd, op f 485.000.
Overlegd wordt ook 't leveringscontract
met de P.Z-.E.M.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Kinder-pastzegels' en kinder-briefkaarten.
Van 15 December a.s. tot 15 Januari
1928 zullen wederom kinder-postzegels wor
den uitgegeven ten bate van den arbeid
voor de bescherming- en hulpbehoevende
jeugd. Zij dragen dit jaar de wapens van
I de "provinciën Drenthe, Groningen, Lim-
i burg en Overijssel; de frankeerwa-arde ik
1 5, 7V2 en 15 cent; zij worden verkocht
f voor 4, 8, 11 en 18 cent.
De winst wordt verdeeld onder de var-
cenigingen en instellingen die zich tot taak
stellen de verzorging van zieke, Zwakke,
i doove, blinde, doofstomme, achterlijke, ver
waarloosde en misdadige kinderen en deh
wensch te kennen geven een aandeel van
1 fle opbrengst te ontvangen.
Voorts wordt voor hetzelfde doel ver
kocht een serie van 6 prentbriefkaarten,
naar schilderijen van oude meesters, welke,
evenals de in 't vorige iaar uitgegeven J an
Steenkaarten, vele koojxers mogen vinden.
Uejpostzegels zijn binnen den genoemden
•tjjd verkx-ifgbaar aan alle postkantoren en
bij de leden van het door den Armenraaldi
gevormde Comité te Middelburg, dat zich
ook ditmaal wederom' bereid verklaarde den
verkoop der postzegels te bevorderen.
De briefkaarten zijn uitsluitend te beko
men bij de leden van dit Comité en bij: den
Armenraad (Bureau Bogardstraat D '43)
•tegen f 0,35 per serie.
In de laatste drie jaren was de nettoi-
opbrengst der zegels steeds stijgende. In
1924 bedroeg zij f 56.723,32; in 1925 al
77.356,77 en in 1926 f103.608,90. Het
winstbedrag der verkochte briefkaartenwas
in het vorige jaar f 4.777,71. Ook te Mid
delburg was telken jare de verkoop toe
nemende.
Het Comité vertrouwt dat ook dit jaar
'de ingezetenen het sympathieke doel krach
tig willen bevorderen door zich zelf Zegels
aan te schaffen en anderen hiertoe aan te
speren. De geldigheidsduur der zegels is
onbeperkt.
Het Comité te Middelburg.
.1 - .e inn-x
Het zijn sterke becnen.
Een te Botterdam bij haar dochter inwo
nende 67-jarige weduwe had, in afwach
ting van den dag, dat zij haar pensioentje
3s,on gaan innen, hier en daar wat geld ge
leend. Toen eindelijk' de lang verbeide, be
taaldag aanbïjijk'j'ging zij al heel vroeg op
stap, oxn,'de''öxoéilijke reis van de veraf ge
legen buitenwijk naar het hartje van de
binnenstad te maken. En buurman, die
haar in de dagen, toen de lamp; voporover
hing, nog al eens te hulp wps gékkmxen,
Eas wel zoo vriendelijk en hulpvaardig,
haar op deze reis te vergezellen. Samen
zijn zij het geld een bedrag van (f260
*-■ gaan innen en samen hebben zij jle
thuisreis aanvaard. Dat wpp al om half
tien 's morgens-. Maar de dochter zag haar
moeder niet terug vóór over vielen in den
middag, en hoeZij zag tot haar ontstelte
nis haar moeder in een auto voorrijden, in
.gezelschap van drie of vier vreemde hae-
ren, die allen zeer luidruchtig waren en
hardnekkig trachten een heilwiensch te zin
gen, ten opzichte van den levensduur van
de weduwe, die Zij, heel familiaar, opoe
noemden. En de da,mé in klw'estie maakte
het geval nog erger, door den samenzang
te dirigeeren, met parapluie en reticule
He auto stopte vlak' voor de deur en de
dochter wensohte wel ixx den grond te zin
ken van schaamte, toen zij zag, hoe liuks
en rechts en aan den overkant, overal
hoofden van nieuwsgierige huren versche
nen en dat al deze hoofden vol meewlarig-
heid werden geschud, toen werd waargeno
men, dat de weduwe niet meer hij machte
was, in een rechte lijn van den auto naar
het trapportaal te locpen. Maar de weduwe
Bas onDevreesd voor de al dreigend'ei
praatjes en zegde ieder minzaam goeden
dag, zwaaide met haar parapluie naar een
•cuur aan de overzijde, en wierp, o schande,
-een kushand naar de nog immer zingende
leeren in den auto. Eindelijk lukte het
haar 1 rvr
naar 'boven en in bed te looodsen,
Wkar zij onmiddellijk! in diepen slaap
41 -Jei1- weduwe en haar buurman de
huisreis nog maar nauwelijks waren aan
gevangen, waren zij, door de 'Wjesta Wagen
™wt wandelend, langsi een café gektomen.
Achter het raam' zat een meneer, die, toen
39 langs kwamen, op de ruit had getikt,
e Mxunaan had in den meneer zijn zoon
■{«4 en hij' had de w'eduwe weten over
c' halen binnen een glaasje te gaan drin-
r6,n' 'e8en de kbude voeten, Maar één bor-
e Vc'rwannt maar één voet en dus werd
tweede besteld. En drietaaal is
eepsrecht en zoo Icwam er een derde. En
onder
wam
toen
moest de buurman toch ook! eens trae-
tni T fn 20011 ook' niet onhle-
gh laten. En zoo ging het verder. In
11 ar dm geen tijd wias 'de wefdjuwe in
•ver j^anelijken staat en toen whsi liet hek
j had nu toch Veel geld1 en
om wilde ze nu eens echt royaal zijn.
Wwa'>aar zeehü> die ook' in het Café Zaten
j, ,C.I> aan hetzelfde tafeltje genoodigld en
ter- Setra<^erd. Het w'erd later en la-
J.V e stemiming steeg en ten slotte wérd
ie j16, zoeker onthaald. Weldra, w'as het
ti< e bekend, dat je in het da'fé gra-
opn borrel kon krijgen en het liep nu
(uit Rotterdam)
houdt spreekuur eiken VRIJDAG van 9—1 uur in
Hotel „DE KORENBEURS", Markt te GOES,
ter behandeling van alle in- en uitwendige ziekten,
ook die, welke door andere HH. Doctoren zijn opgegeven.
Honderden kranken, waaronder de meest hopelooze,
welke overal tevergeefs waren behandeld, mochten
wij met onze geneesmethode hun levenskracht en
gezondheid terug geven.
Dit hebben de vele attesten bewezen.
Succes verzekerd! -
Urine-onderzoek f 1,00.
(Bepaling van juiste aard en plaats der ziekte).
Maandkuur f 5,00. 15475 56
stormde ménschen stonden in queue.
Doch de caféhouder 'krteeg medelijden
het rwjas inmiddels over hpjjfl Vier gewor
den en hip'bestelde een a,uto. Voordat del
goede klant vertrok, telde de caféhouder,
die, wat hij tegoed had, maar zelf uit ha,ar
tasvh moest nemen, het resteerendc) bedrag
na. Toen bleek', dat Zij nog ongeveer f 160
over had. De uuurman, de beide zeelieideln
en nog een nieuwe kéixnis besloten het
autotochtje mee te m'aken cn .onder luid go-
zang verdween net gezelschap^.
Den volgenden morgen :w:as het ooxtwa-
k'en pijnlijk. Maar, misschien pijnlijker nog
:w!ae de ontdekking, dat in de retidule nog
maar een bedrag van f 110 zat. De weduwe
iwist zich nag vaag te herinneren, dat de
Caféhouder iets had gezegd van f 160, en
toen rees de oange vraag Wiaar zijn de
ontbrek'ende f 50
Oogenblikkelijk stapte de weduwe naar
het politiebureau,en vertelde daar hetdrocr
ve relaas van wlat haar wasi Overkomen.
Dadelijk Iwerd de conclusie getroikk'en, dat
de zeelieden, of1 een van de andere passa
giers, wel eens meer van dit geld zouden
'kunnen afweten.
De politie stelde een onderzoek in e|n
toen bleek', dat het gezelschap tijdens den
autorit van het café naar huis nog had
aangelegd bij twee schuldeischers van de
wteduwe en dat zij daar de vorderingen
had voldaan, zoodat van eenig misdrijf
geen sprak'e ,was.
Nu inmiddels de andere schuldten ook
zijn afbetaald en het kiostgeld is voldaan,
resteert er van de f 260 zóó 'wéinig, dat de
iwteduwe al weer een beroep; op de hulp
vaardigheid van den buurman heeft (móeten
doen, in afwachting van het pensioengeld,
dat eind November 1928. te inneni zal Zijn.
Inbraak in ccn julwclicrswin'kex.
Gisterochtend ongeveer half-vijf' hoorde
een agent van politie in de Hqguliersbrecr
ntraat te Amsterdam uit een geopend raam
van een boververdieping -een vronlwl om'
hulp. roepen. Hij' ging naar boven en ver
nam daar dat op het plat yatx het (huis
daarnaast door een smalle steeg daarvan
gescheiden, drie mannen gezien wkpetn.
Toen hij naar buiten kéék, zag hij1 fjvteé
twee mannen en onmiddellijk' lostta hij, om
hen vrees aan te jagen, een schot. Hierop
k|w]amen andere agenten te hulp, (miaar de
heide mannen hadden zich reeds overge
geven. Het blée'k1, dat zij een groot aantal
gouden en zilveren vooorwerpen, meest
armbanden en horloges, bij zich hadden,
Iw'elk'e zij gestolen hadden ,uit den juwe-
lierswinkel van den heer B. Kan, gefVestigd
in perceeft 6 in (genoemde straat. Oan dezen
te bereikten, Wlaren zij eerst op ©en brand
ladder van perceel 4 gesüomlm'en, van de
dakgoot daarvan ever de steeg heengestapt
op het pxat van peitcieepj 6 en hadden 'hier
een dakvenster opengebroken. In den win
kel hebben zij' alles overhoopp gehaald.
De beide aangehoudenen, een 24-jarige
'btehbinder en een 26-j,arige timimierman,
zijn na,ar een pclitiebureau gebracht, wa,a,r
zij een volledige bekentenis hebban afge
legd. Den naam van hun vOortvluchtigen
medeplichtige, naar wien de politie nog
zodkt, konden cf wilden zij niet noemen.
Deze man is er met een gedeelte van den
buit van door.
De Giindhorst,
Gisteren is te Achterveld het opvoedings
dorp de Giindhorst in generale massa inge
zet op f 360.000 door den heer B. Yerhoeve
e.a., te Nijmegen.
De schulden der stichting worden ge
schat flip ten minste IV2 millioen gulden.
Door den trein overreden.
Gisteravond wilde op het station te Haar
lem een leerling der middelbare technische
school aldaar, zekere B. uit Koog a. d.
Zaan, op een reeds inbeweging zijndeln
electrisehen trein springen. Hij stapte inis,
kwam tusschen twee wagens in en w'erd
overreden. Een toevallig op het station'
vertoevende geneesheer uit Amsterdam ver
leende de eerste hulp waarna B. naar het
gasthuis te Haarlem werd vervoerd. Bij
aankomst bleek hij te zijn overleden. O.m'.
had hij een sehedelf'ractuur bekomen cn
wonden aan de beenen.
Ergelijke nalatigheid.
Naar de „Nieuwe Nijkerksche Crt." meldt
verscheen vorige week op de algemeens be
graafplaats te Nijkerk een lijkstoet, toen
bleek,.dat geen graf gegraven was voor de
teraardebestelling van het meegevoerde stof
lelijke overschot. Men was genoodzaakt
zoolang te wachten totdat de doodgraver
gewaarschuwd en een graf was gegraven.
Het moet niet de eerste maal zijn, dat zoo
iets in Nijkerk voorvalt.
Hef vreemde geval le Bexnek„.
De „L. K." geeft thans weer een nieuwe
lezing omtrent de oorzaak van den doojd
der paarden in den stal van H. te Bemelen.
In het slachthuis te Heerlen zou namelijk
bij een der dieren een steekwond in de keel
holte zijn geconstateerd, terwijl een paar
andere verwondingen hadden in de darmen.
In verhand hiermede wordt gedacht aan
kwaadwilligheid. In deze ric*hling stelt de
marechaussee thans een onderzoek in.
Vlermist.
Bij de N.V. Beederijkantoor v.h. Joost
Pot te Vlaardingen is van den Nederland
sehen consul te Dieppe bericht ontvangen,
dat de 21-jarige A. Dijkhuizen, uit Sche-
veningen, oudste aan boord van den Vlaar-
dingschen stoomlogger GD 43, wordt ver
mist. Volgens verklaringen van den stuur
man is Dijkhuizen Zaterdagavond om
streeks halfnegen aan boord gekomen cn
is hij toen naar zijn kooi gegaan. Zondag
ochtend, toen het schip weer naar zee ver
trok, werd Dijkhuizen vermist.
Het ongeluk bij Biel.
Ken der bij het ongeluk op den onb'e-
waakten overweg tusschen Olsen en Biel
zwaar gewonden, Van der Linden uit Til
burg, is in het ziekenhuis (le Tilblurg over
leden. i 1
Een afrekening.
Een firma te Dcetinchem! heeift aló afre
kening uit een faillissement -een postiwissel
van één Cent ontéangen (portklosten 10
céntl met verzoek op de strook pm! quitan
tie in te zenden (pórto 71/2 dent).
De hond van den burgemeester.
Evenals de president der Ver. Staten, de
chef van zijn regeering en vele andere hoo-
ge persoonlijkheden in Amerika, beeft ook1
de burgemeester van Groot New-Yoa-k,
Walker, de vriendelijke gewoonte oml op
gezette tijden audiëntie te verleenen aan de
journalisten. Toen dat nu dezer dagen weer
geschiedde, kwam de burgemeester nxet al
leen voor het front defy'belangstellende dag
bladschrijverseen vrieq^.yprgezelde hem,
n.l. Spike. Dit is een hond, die aan een.
zachtzinnig en trouw innerlijk, een ver
vaarlijk bits en dreigend uiterlijk verbindt.'
-Spike is een -Engelscbe bulhond. Hoe goed
'de burgemeester en Spike-het m'et de jour
nalisten meenen, bleek uit het feit dat de
hond zich achtereenvolgens naar iederen
aanwezigen dagbladman begaf', hem bekeek
besnoof en goed bevond. Burgemeester IWal
ker verwacht groote dijQ>geit>v<an Spike. Het
is een schrandere hond. die;=*^ thans 45.
Eng. pond zwaar en zeven maanden oud
nog heel wat kan groeien en, vooral', kan)
leeren. De burgemeester geeft hem! dage
lijks les in bet nijdassig gromtaen op bex%.
Want het is zijn bedoeling met Spike, jhem
later mee te nemen naar de vergaderingen
van den Raad als de begrooting aanbangig
is. Worden er dan allerlei hooge ca-edieten
voor overbodige dingen gevraagd dan zal
W'alker bet sein geven, en moet Spike be
ginnen te grommen.
Maar tegen journalisten beeft Spike naar
het thans gebleken is, nieté; die h'ebben
trouwens ook altijd geld volop en behoeven
nooit te vragen.
Ramp in Chicago.
Naar het V. D. agentschap uit Chicago
verneemt, zijn daar gisteren drie mtxren
van een groote garage, die -verbouwd wordt
ingestort. Dertig personen werden onder de
puinhoopen bedolven. Men vreest dat tien
van hen om het leven zijn gekomen.
E«n bomaanslag te Buenos' Ayres1.
Te Buenos Ayres heeft 'dezer dagen een
bomaanslag plaats gevonden in een siga
ren- en sigarettenf'abriek, welke gelegen ié
op de plek waar vroeger het station van
den Westelijken Spoorweg stond.
In de fabriek werd een merk sigaretten
gemaakt, dat in den handel wordt ge
bruikt onder den naam „Saccto-Vanzetti-
sigaretten". Daarover waren geestverwan
ten en bewonderaars van de beide ter dood
gebrachte mannen zoo verwoed, dat zij
besloten op rake wijze van hun ongenoe
gen te getuigen.
De ontploffing bracht veel stoffelijke
schade teweeg; er zijn geen dooden.
Cholera in Britst h-Indic.
Berichten nit Karachi wijzen op een
ernstige verergering van de verslchrilf-
k'eHj'ke cholera-epidemie, welke plotseling
is opgetreden en welkte reeds weken de
provincies Bengalen en Assam teistert.
Dagelijks sterven honderden personen
aan de verschrikkelijke ziekte, welke zich
meer en meer uitbreidt.
GOES. Heden wordt hier de Centrale
Hengsi 'reuring gehouden. Er zijn heel
veel inzendingen, waaronder bijzonder
fraaie, de hooge geldprijzen zullen daaraan
wel niet v-eemd zijn. Daar bij] het afdruk
ken onzer courant de totale uitslag nog
niet bekend was, zullen wij dien in een vol
gend nummer opnemen.
Onder de ingekomen stukken voor
den raad bevinden zich o. m'.
Verzoek van de Koninklijke Nederland-
scbe Politiehond-Vereeniging om van de
gemeente financieelen steun te mogen ont
vangen.
Verzoek van de Goessche Wijkverple
ging om voor de bestrijding der tubercu
lose uit de gemeentekas jaarlijks een sub
sidie te mogen ontvangen van f 500, in
gaande 1928.
Verzoek van de Vereeniging „HandelsJ
belangen" te Goes om' een verordening tot
verplichte winkelsluiting vast te stellen.
De rechtsche fracties die gisteravond
vergaderden zijn tot overeenstemming ge<
komen over de houding, aan te nemen bij-
de behandeling van het vloekverbod.
MIDDELBURG. Op de graanmarkt was
de aanvoer redelijk' Jarige Tavwte f 15.50
f16, Nieuwe Tarwe I' 10f14, Kroonerw-
ten f24f27.50. Maanzaad f.36f38.
(Witte Boonen ongelezen f19B 24, gele
zen f28f 29, Lange Bruine Boonen f24
f28, Ronde Bruine Boonen f39f 44,
alles per 100 K.G.
Boter f0.97!/2. aan particulieren
f I.O71/2 per 1/2 K.G. Kipeiereg f 11.50,
laan particulieren f 12.50, Poelje-eieren f 9,
a.an particulieren f10, Eendeiereai f8, aan
particlulieren f 9, alles) per 100 stuikte.
MIDDELBURG. Door bet Polderbe
stuur van Walcheren is: heden aanbesteed
het herstellen van door aanvaren aan het
Molennoofd te Vlissdngen aangebrachte
schade. Laagste inschrijver Adriaan v:an
der Straaten Jr. te Hans'wteert voofri
f18790.
De weg hij Woensdreeht.
Ook de ver. tot bev. van Vreemdelingen
verkeer op de Bevelanden heeft' zich tot
den minister van Waterstaat gewend met
een verzoek tot verbetering van den weg in
den Caterspolder.
Rusland wil ontwapenen.
In de gisteren te Genève geopende zit
ting der comhiissie ter voorbereiding van
cle internationale ontwapeningsconferentie
h,eeft de Russische delegatieleider Litwi-
iïofï de Russische ontwapeningsvoorstel
len ingediend.
Ook diende hij een resolutie in, voorstel
lende onmiddellijke doorvoering der Rus
sische ontwapeningsplannen, althans ge
deeltelijk en tot het houden der interna
tionale ontwapeningsconferentie, uiterlijk'
in Maart. Deze voorstellen werden ©enigs
zins wantrouwend ontvangen.
In de namiddag-vergadering *werd een
veiligheidscominissie ingesteld.
Zeeland's Proeftuin.
Wij ontvangen een verslag vaax Zee-
land's Proeftuin te Wilhelminadorp, ter
gelegenheid van het 25-jaxige bestaan der
vereeniging.
Het is nu 25 jaar geleden, aldujs schrijft
het bestuur onder meer, dat doAr epkete
vooruitstrevende fruittelers de grondslag
Iwerd gelegd voor de stichting van een
proeftuin voor Zeeland, die naar hun mee
ning ertoe 'kon bijdragen, dat de tuinbouw!
die overal in ons land begon op; te leven,
zich ook' op Zuid-Beveland meer en mleer
Zju gaan uitbreiden.
Aanvankelijk liet men zijn gedachten
meer gaan in de richting van de groenten-
teelt, doch reeds) na het eerste jaar veran
derde men van inzicht en werd voor den
boen Ü5 Are grooten tuin een geheel ander
plan opgemaakt en wel om hem voor het
nemen van proeven op fruitteeltgebied
te gebruiken.
De heer Cainman, de toenmalige Rijks-
tuinbouWleeraar, werd met de uitvoering
van het plan belast en deze stelde zich
daarbij ten doel, in de allereerste pLaats: een
voorbeeld te geven, hoe in het klein op, ren
dabele wijze fruit geteejd 'kan worden.
Daarnaast zou ervaring kunnen wlorden op
gedaan met dé verschillende soorten, die
door de boomlklweekers in omloop werden
gebrao'ht om zoo tot een goed sortiment
voor Zuid-Beveland te 'kjomen. Bovendien
zou de tuin ook' gebruikt kunnen iwOrdexx
voor het nemen van proeven, het geven
van demonstraties: en practisch onderwijs.
De geheele tuin werd omgeven door
een windscherm van populieren, terwij'l bij
den 'aanieg een diepe grondbewerking wérd
toegepast en een gift van 5000 k'g. kaxk'
gegeven. Het plantgoed wierd betrokken
xxit Noord-Diuitschland, daar de heer Cam-
nxian meende, dat boomen, betrokken uit
noordeHj'ker streken, beter resultaat zonden
geven. Bij de pla nting [werd de zooge
naamde Stringfelloiw' snoeimethode toege
past, dus. een zeef k'orte snoei, vooral ook
van den wortel.
Hoéwei de groei van de jonge boomen
van den beginne af zeer goed is gswteept,
geeft dit geen recht «op„ eenige conclusie;
wat betreft de streek', waaruit men zijn
plantgoed moet betrekken of over de toe
te passen snoei, omdat geen vergelijkende
proef is genomen met boomen van Z.uid-
Beveland en een andere snneiméthode,
In de af'geloopen vijf-en-twintig jaren
is een uitgebreide ervaring opgedaan. Veel
is komen te vervallen en de niekw'e gedeel
ten van den tuin vertoornen een gehe'eï
ander beeld dan de o.ucljere. Het karakter
van proeftuin is echter behouden.
Behalve de eigenschappen van de ver
schillende soorten, rwiat de hoeveelheid tn
klwialiteit der vruchten betrof', werden ook
de bloeitijden der vrudhtboomen nagegaan
in verband met de bestuiving, tertwïjl de
tuin op het gebied van bestrijding van
zie'klen en beschadigingen van vruchtboo-
xnen steeds: actief is en e;en voorbeeld geeft
aan de omgeving.
Op bemestingsgebied heeft mïen zich
nxinder kunnen bew'egen, hoewel toch waar
devolle ervaringen zijn opgedaan. Zoo
heeft de tuin steeds ©en overvloed van
kalk gehad, daar dat een der lievalings-
meststoffen van den heer Cajminan w'as.
Onclankls zijn beweringen zijn echter de
verschillende ziekten er niet afdoende medé
bestreden en zijn de meeste appels vervan
gen door peren, terwijl de kersen geheel
opgeruimd Werden.. Hetzelfde geldt ten
aanzien van de kali. Zoo Wérd jaarlijkte
niet minder dan 1000 k'g. patent-kali ge
geven, toen bleek', dat de appel in ontwik
keling sterk achterbleef bij de peer, «chter
zonder afdoend resultaat.
De gemengde aanplanting met veel' ver->
schülende soorten maakte het echter niet
mogelijk', nauwkeurige vergelijkende proe
ven typ bemestingslsebied te netmten.
Tn 1905'06 ging men ertoe over, den
tuin uit te breiden. Waardoor de opper
vlakte 1,30,80 H..A. werd, welkte twea
jaren later nog met 2 A. werd vergjroot.
Op dit nieuWe gedeelte werden ©en staen-
'fruit-sortiment en een heester-cnllecti© aan
geplant Welkte laatste moest dienen voor
het, ondex-wïjs bij de opleiding van tuin-
bouiwlonderw'ij'zers'. Ook' werd een beton-1
muur gebouwd, eneinde 'fijn fruit te kun
nen telen en tevens m'aer beschutting to
hebben.
In den vierden zomer trok het reeds dte
aandacht, dat de annels sterk' in ontwikke
ling achterbleven bii de peren.
Bijzondere vermelding Verdienden toen
reeds: van de appels:: Pfirsich roter Som-
merapfel. Transparante de Grondels en
Mank"» Codlin; van de peren: '.Alexandrine
Drouillard. Beurré d'Amanlis, Beurré Ghe-
lin. Dr. Jules Goxyot. Durandeau, DWehesse
d'Angouleme. Fertility. Louise bonne d'A-
vranehes en Mdm. Treyve.
Opvallend is, dat van de vermelde perer*
er later niet veel in het groot zijn aange_
plant, terwijl dit met de drie appels we
het geval is 'geweest.
De ©teenvru-chten groeiden aanvankelijk
slecht en dit is- Wat de 'kersen betreft zoo
gebleven, zoodat, deze. behalve de Iteimorel-
len aan den betonmUur geheel zijn Komen
te vervallen. De perziken hebben hei niet'
•veel beter gedaan, zoodat er nog slecht»
vier boomen over zijn. De verkeerde, stand
van de schutting heeft hieraan echter ook
schuld. 'ff
De pruimen doen het echter uitstékend
en de hoek', die" met deze vruéhtsooort'
beplant werd is in den loop der iaren tot'
de beste van den proeftuin géwforden.
Dan'k' zij de goede zorgen, die er steöda
aan den tuin ziin besteed, hebben de vruch
ten niet op' zich laten Wiachten en reeds in
1912 kbn bet, bestuur de voldoening sma
kten van aan het, ruk te berichten, dat ver
dere subsidie niet meer noodig Wtas, daar
de tuin verder in zijn onderhoud Bon voor
zien en wel zonder dat bet Karakter van
proeftuin verloren behoefde te gaan.
Het bestuur meende dit vooral te hnoeten
doen om den pra,ciisehen teler te tooneu,
•wét bij goede exploitatie de fruitteelt op
Kan brengen.
Men bleef intussehen voortgaan met'
Bteeds te vervangen W!at gfebléklen was niet'
goed te zijn. De teelt van fruit a.an ivorm-
boomen Werd niet verder uitgebreid, doich
steeds meer de nadruk' op de struik gelegd
en wat de fijnere vruchten betrof op den
ispilvorm'.
Het pruimenSox-tim'ent Werd steedp Rteör fl,
uitgebreid. Waardoor nu beschiktwordt
over hoornen in Verschillende soorten, die
in volle opbrengst zijn, Waarvan waarde
volle gegeVens aan de praétijk kunnen
Worden verstrekt.
Ook' is Zeeland'a Proeftuin steeds verte*
genWloordigd op tentoonstellingen met een.
goed verzorgden stand, die een beel'dj geeft
van Iwlat de tuin in werkelijkheid is en dia
in den regel buiten mededingingi3Wij||jvct
teneinde een niet te Zw|are doaeurreaèié"
te vormen vooor de practische telers.
Ook' heeft de tuin het zijne er toe bijge
dragen, dat goed tuinboujwionderwijs aan
het opkomend geslacht kan Worden gege
ven. Onder leiding van den chef vaax den
tuin, kan door de leerlingen vaax de tuin-
'boiUWtwintercfursussen practisch gewerkt
Worden,, waartoe een^gedeelte van dettx tuin
als klweekerij is ingericht. Bovendien is de
tuin voor deze leerlingen een daxiidelijkTyoor,
beeld van wat bij goed verzorgde clultuur
bereist Kan iworden en leeren zij 'de ver
schillende soorten in al haai eigenschappen
kénnen. 1 l - 1 j -1I t*-
Een nieuW' tijdperkf is de 'Proeftuin inge
gaan toen hij in 1924 het besluit nam, een
nieulwe uitbreiding en wel van 1.23.10 H1A.
te ondernemen, teneinde in samenwerking
met prof. Sprenger zich te gaan bewegen
op het gebied der selectie van vruchtboo-
men. f 1
De tuin is nu 2.58.90 HA. groot, en ,da
onkosten van de nieuw' te nemen proeven
op het gebied der bessen- (zwarte) en on-
onderstanrmen- (appels) selectie Kunnen
ruimschoots1 bestreden worden uit hetgeen
het oudere gedeelte opbrengt, en dankfWq
de gunstige jaren, die de tuin achter dein
rug heeft, kan het bestuur aanprof. Spren
ger de niet onbelangrijke som1 van f' 4000
aanbieden, als tegenprestatie voor het waar
devol materiaal, dat aan den tuin ter be
proeving wordt gegeaen.
Ten slotte werd in 1927 nog het besluit
genomen met Kassenbouw1 tc beginnen.
Wanneer het tegenwoordige bestuur te
rugziet op de resultaten, die in de aï'geloo-
pen 25 jaar zijn bereikt, dan stemmen die
tot groote tevredenheid. r
Zijn de nude Scandinaviers kanni
balen geweest?
Dezen zomer zijn 'b'iji Klampenborg, nieÜ
ver van Kopenhagen, vondsten gedaan dia
een oude kwestie weer hebben opgerakeld.
Eenige*-jaren geleden hebben Noordscha
archaeolqgen uit vondsten op het eiland
Stora Karlsö bij Gotland afgeleid dat da
voorvaderen der huidige Scandinaviers
woor 4 a '5000 jaar kannibalen waren. Bi|
gebroken kookgerei werden n.l. geregeld
mënschenbeenderen gevonden, die den in
druk maakten, afgekloven te zijn. Andere
geleerden verzetten zich tegen deze slot
som en na eenigen tijd werd de strijd onbe
slist gestaakt.
Nu heeft de Deensche arühaeoloog dr.
Westerby, die de opgravingen bij Klam
penborg heeft geleid, merkwaardigerwija
eveneens menschenbeenderen in groote hoe
veelheid 'bij scherven van kookgerei gevon
den. Ofschoon hij zijn conclusie zeer voor
zichtig inkleedt, zegt hxj toch, „dat da
mogelijkheid van kannibalisme volstrekt
niet is uitgesloten".
