Kappershuis
belang!
lolaasgeschenken
igazijn
leschenken.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GEHEEL ZEELAND
iddelburg
f
lETERSj
t Nicolaas-Etalage
;aren en Sigaretten
DIT BLAD VERSCHIJNT: DES DINSDAGS
DES DONDERDAGS EN DES ZATERDAGS
A. ROGGE
Middelburg
jrima
fSCriE COURANT
maatwerk.
P. I. SOMER
IFUMERIEËN EN
LETARTIKELEN
I. VAN EIJSDEN,
lime keuze
99
91
en 5, Goes
teerd in
itte) f 1,00 en
,30 per liter-flescft
f 0,75
-1,00
-1,00
1,25
II
broote waarde
van publiciteit
wordt belezen
in alle kringen
FEUILLETON
Machtiger dan de Keizer.
BUITENLAND
binnenlJncT^
FDTNG
NUMMER 141
DINSDAB 29 NOVEMBER 1927
23sn JAARGANG
GROOTE MARKT 36
nals vorige jaren vindt
U in onze
wederom een
rijke sorteering
Luxe- en Gewone
verpakkingen.
wedsrkeerlg ta koopen
nze Adverteerders, steunt
ook zijn algen znnk.
Koopt uw
in
;rne inrichting voor dames
en heeren.
atiseptische bediening.
Aanbevelend,
Gediplomeerd Kapper,
fle artikelen worden aan
jbezorgd.
ouds bekende adres
Droge Sigaren.
-1,25
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Bureaux van Redactie en Administratie: Westsingel 75, GOES;
Telefoon tnterlocaal No. 207, voor Redactie en Administratie.
Bijkantoor MIDDELBURG, Marktl en 2t Telefoon No.474.
Abonnementsprijs f 1,90 per drie maanden, bij vooruitbetaling!
Advertenti8n van Itotö regels f0,90, elke regel meer f 0,15;
Contractregelprijs, te beginnen bij 500 regels, beduidend lager.
Barbertje moest hangen!
Toen Vrijdag de Middelburgsehe recht
bank den verdachte inzake de Aardeuburg-
eche verkiezingskwestie vrijsprak', kleedde
zij deze uitspraak als volgt in
„De Rechtbank spreekt verdachte vrij
van het herrn ten laste gelegde, waarbij) zij)
overweegt, dat op al de door haar in het
vonnis aangevoerde gronden, zij' dei over
tuiging heeft bekomen dat bij gelegenheid
van de in de dagvaarding bedoelde verkie
zing, op een aantal stembiljetten, waarin
door de kiezers, die deze stembiljetten had
den ingevuld, in een stemvakje het witte
stipje was rood gemaakt met rood-afge-
vend potlood, bijvoegingen zijln aangebracht
zoodat daardoor die stembiljetten van on
waarde werden, dat die bijvoegingen zijpa
aangebracht in het stemlokaal in Btemdis-
trict 2, gedurende den tijd, verloopen tuS-
schen het openmaken van da stembus na
afloop der stemming, het openen en nagaan
der stembiljetten en het vaststellen van den
uitslag der stemming, en dat zijl niet Zijn
aangebracht door de kiezers, die deze stem
biljetten hadden ingevuld, noch door het in
het stemlokaal aanwezige publiek.
De Rechtbank heeft evenwel niet uit
wettige bewijsmiddelen de overtuiging kun
nen putten dat van de 4 verder nog aan
wezige personen in het stemlokaal, 't juist
verdachte is geweekt, die op een of meer
dere stembiljetten de bewuste bijvoegingen
heeft aangebracht, laat staan dat' hij'1 dit
op ongeveer 69, althans op een groot aan
tal zou hebben gedaan."
Zacht gezegd is die uitspraak zeer zon
derling.
't Heeft er veel van of de rechtbank, nu
zij den verdachte niet veroordeelen kon,
een „overtuiging" Iet welgeen feit
vormde die het geheele stembureau schand
vlekken moet, en wijl vinden het aan) vee]
twijfel onderhevig, of een rechtbank, zulk
een allergrievendBte „overtuiging" openlijk
mag uitspreken.
Rechters moeten op feiten straffen
„overtuigingen" indien die kwetsend zijn
voor anderen, kunnen zij, evenals gewone
beter voor zich houden.
Wij zouden misschien dezen vorm] van
rechtspraak genegeerd hebben, indien de
„Middelt/. Crt." niet de vrijmoedigheid had
gehad, olm' er haar sinistere houding in deze
kwestie mee te verontschuldigen; ja er de
brutaliteit in vindt, om' de katholieke pers
de les te lezen.
Dit is toch wel 'n toppunt! Eerst de
rol van Mephisto spelen en van handlanger
tegelijk; eerst het eerste beginsel van recht
te verwerpen, door het hoor en wederhoor
te versmoren en te beschuldigen zonder be
wijs en nu, uit een toevoeging aan een vrijt
sprekend vonnis het materiaal zoeken om'
de eigen schuld te verbergen en de getrof
fenen verder te hoonen.
Een zaak moet wel zwak staan, wanneer
dergelijke middelen te baat worden geno
men. i
We vermoeden, dat de woede om het vrij
sprekend vonnis, de „Midd. Crt." parten
gespeeld heeft; dat zij' daarom in termen
verviel, die men anders alleen in „Tri
bune" of „Voorwaarts" vindt. Het is) dan
ook wel hard, wanneer men zoo samenge
spannen heeft om Barbertje te doen hangen
en men dan op 't laatste moment bekennen
moet, kracht te kort schieten om da$
vonnis te volvoeren.
Dat verklaart veel van het proza, waar
mee de „Midd. Crt." Zaterdag zichzelf
schond.
In haar tijdelijke overspanning heeft da
redactie zich laten verleiden om! zichzelf
ten voorbeeld te stellen aan de katholieke
pers. j
We hopen van harte dat geen onzer
bladen dit bedenkelijk exempel gebruiken
zal, want het zag er met onz'e journalistiek
dan slecht uit.
Wanneer er een blad is, dat zich Scha
men moet over de Aardenburgsehe kwestie,
dan is het de „Middelb. Crt." en geen Ka-
57
iiGij wildet gaarne van den Heubach
we(fzeide de Jonker. „Is heer Benno dan
2mk een boos heer?"
»0, neen, hij is braaf en goed; hij! was
eenmaal dapper in den krijg ook. Maar hij'
grootsten vijand des Keizers, een
graaf Paolo di Ferrara, laten ontvluchten.
e keizer nam' toen heer Benno's .vrouw,
f°°n en dochter, hield dezen opgesloten, en
'eer Benno liet hij hier op den griezeligen
eabach verteren van verdriet en smart,
en fluistert zelfs, dat de keizer hem tot
emge misdaad dwingt. Huifde hij de
.^an zou zijn ten koste van
zelfp k'ï liefheeft- Sssti daar is hij
Het83 k°0®e' krachtige gestalte naderde,
was een grijsaard met een langen,
eeuw-witten knevelbaard en een vriende-
"Jk uiterlijk.
i.pa,nSzaain daalde hij eenige treden naar
ipte eD' Opeens stond hij stil en riep: „Is
weder Geeft het graf zijn dooden
"J' gij' een spooksel? Zijt gij graaf
tholiek orgaan. Onze pers heeft, -voor zij
oordeelen wilde, om1 bewijzen gevraagd; de
Middelb. Crt." echter, heeft van meet af
aan, terwijl zijl zieh de ooren stopte voor
de argumenten der tegenpartij, geroepen:
daar is de schuldige! De katholieke pers
heeft geprotesteerd tegien de gedragingen
der Overheid, voor zoover deze haar plicht
vergat in partijdigheid; de „Middelb1. Crt."
daarentegen, hield de .hand beschermend
boven het hoofd van hen, die hun macht
misbruikten.
Neen het mooie gebaar is in deze niet
hij het liberale blad geweest.
De „Midd. Crt." .jieeft zieh wedero|ml
doen kennen als een door en door anti
katholiek blad, maar al heeft haar sectari-
sche haat een spankracht van Aardenburg
tot Mexico: zij1 zal „zichzelve meer deren,
dan ons.
De waarheid zal op den duur verwinnen.
V Tuinbouwscholen.
Uit een polemiek tusschen „De Zeeuw"
en de „Goesche Courant" is aan het licht
gekomen, dat er v,oor gewerkt wordt om|
een tuinbouwschool op Zuid-Beveland te
krijgen. Al is 't jammer, dat de personen
in kwestie, zoo lang met hun mededeelin-
gen wachtten, totdat er langs onofficieeleu
weg iets uitlekte ('n typische gewoonte is
dit in ons gewest) kunnen we er toch de
aandacht aan besteden.
Het blijkt dan dat B. en W; van Goes,
den minister van binnenlandsjche zaken
aangezocht hebben, om een neutrale tuin
bouwschool te Goes te stichten. Anderen
hebben echter ook niet stilgezeten en zoo
wordt van christelijke zijde gewerkt om
zoo'n school te Kapelle te krijgen.
Of de katholieken in deze richting werk
zaam zijn geweest weten we nietnog min
der wie of de meeste Ikpnsi van slagen
heeft. In de Tweede Kamer leek minister
'Kan niet veel te voelen voor speciaal chris
telijke tuinbouwscholenoppervlakkig be
zien maakt Goes dus de beste kansen. Als
centrum van een geheele streek is( het
zeker daarvoor uitstekend geschikt, maai;
tegenover de gunstige ligging kunnen na
tuurlijk motieven staan die zwaarder we
gen. i
Laten we afwachten.
OOSTENRIJK
Een aanslag op den Wccnsdien
burgemeester.
Zaterdagmiddag is in de groote hal van
het buiten gebruik gestelde Noord-Wtest
station een sneeuwpaleis met een rodielbaa/n
van kunstsneeuw', dat het heele jaar ge
opend zal zijn officieel in gebruik! genomtan
Burgemeester Seitz en andere autoriteiten
[wloonden de opening bij. Toen de burge
meester na de plechtigheid per auto ih©t ge
bouw; verliet, werden vier revolverschoten
Op zijn auto afgevuurd. De burgemeester
Werd niet gewond. De dader, ganaaimld( »Stro
bïnger, een 23-jarige tooneebSppler vlucht
te, tefwijl hij: steedsi schoot. Hij1 werd ach
tervolgd en sprong op een rijdende tram.
Hier slaagde de politie er in heto te arre»-
steeren. Strebinger is afklomlstig uit Neder-
Oostenrijkl; hij Wbonde^den laatsten tijd
te Weenen, maag Was werkloos.
Bij zijn verhoor zcide hij, dat hij tot
geen partij behoort, maar vroeger al soci
aal-democratisch georganiseerd Was. Den
laatsten tijd Wlas hij bij de frontstrijders-
organisatie aangesloten. Hij beWeerdo ge
heel zelfstandig gehandeld te hebben en
geen medeplichtigen te bezitten. k
R.-K. STAATSPARTIJ.
1 Partijraad-
Na de inleiding van den Wiaarnem'end-
voorzitter, volgde het verslag vpn den pen
ningmeester.
,Walter van Zeil?"
Eitel ontroerde. Ook deze grijsaard hield
hem voor den graaf van Zeil. De kluize
naar en Solon hielden hem! voor den; har-
penaar, en hij-zelf, hijl-zelf voelde zich tot
dien harpenaar en zijne vrouw zoo aange
trokken, en deze twee ontroerden, als ze
hem zagen, want in hem zagen Za graaf
Walters zoon!
Jonker Eitel gevoelde zich in het eerste
oogenblik niet in staat om1 antwoord te ge
ven, doch toen de grijsaard nog eenmaal
vroeg: „Wie zijt gij?" antwoordde hij,: „Ik
ben Jonker Eitel, de jongste zoon van(
hertog Albrecht van Neuenbur.g. En hier
heb ik een brief van keizer Frederik'. Mij
werd door heer Woldemar von Both, uit
naam des keizers bevolen, dezen brief naar
den Heubach te brengen en aan u in per
soon te overhandigen. Hier is hij onge
schonden
„Jonker, er moet eene vergissing plaats
hebben," sprak de Burcütvoogd, blijkbaar
bewogen. „Ga mede binnen... want het is
hier koud en gij1 zult wel moede zijp!"
De twee verdwenen achter de zware,
ijzeren valdeur van den burcht, en, ook)
hoofdschuddend, murmelde de deurwach
ter. „O, dat er een engel uit den hemel ne
derdalen mocht, om dezen anmien jongeling
De rekening en verantwoording ver
meldde aan ontvangsten f 13.323,81 en aan
uitgaven f 15.139,12.
Aan de orde ikjwalmcn vervolgens do
voorstellen van de Rijkbjkieskïingorgjani-
aatiesi.
Aangenomen werd naar aanleiding van
een voorstel van Rotterdam1, een miotie,
Iwlaarin de vergadering, overwegende dat
zoo Spoedig mogelijk' een einde moet war
den gemaakt aan de schandelijke toestan
den in de kazernes van het leger in Ned.-
Indië, er met nadruk1 bij de R.-Kl. Kamer
fractie op aandringt, oip ondubbelzinnige
iwijze te doen blijken van de mteening,
Welke ten deze in het geheple katholieke
volk! leeft. L
Een voorstel Van Rotterdam', verzoe
kende om' op de eerstvolgende vergadering
aan de orde te stellen het.militaire vraag
stuk1, wérd verdedigd djoor den heer A. Th-
Bart (Rotterdam), die daarbij gelegenheid'
vond als zijn meening uit te spreken, dat
de R.-K. Staatspartij moet streven naar
afschaffing van dén dinstplicht.
Pator dr. de Beaufort wees er op, dat
in het verband van den R.-K'. Vredesbond'
bet vraagstuk' „Katholieken en Ontwape
ning" bereids in studie is genomen door
«en sectie, iwlaarin militairen zoowel' als
theologen zitting hebben.
De voorzitter herinnerde aan de doin-
taissie van 190708 en 1920, Welkte rap
port hebben uitgebracht ijver hetzelfde
vraagstuk1, om' tenslotte toe te zeggen aan
de eerstvolgende vergadering behandeling
van deze quastie in overW'egïng te geven.
De Rijkskieskring Tilburg kon zich ver
eenigen Tnet het praeadvïes v!an het P. B-
op haar voorstel, strekkende tot afschaf
fing van de huidige classificatie der am'b-
tenaarsplaatsen, doch Wtenscht een spoedige
behandeling van deze quaestie, Wlaartoe het
partijbestuur geneigd bleek.
Aan het partijbestuur is' verder nog op
gedragen, te onderzoeken de mogelijkheid',
dat in de toek'omist de verkiezingen vöor
Provinciale Staten en gemeenteraad niet in
hetzelfde jaar Worden gehouden.
'fc B elakti n gv r a agst uk-
In de vergadering van Zaterdag onder
leiding van prof. dr. W'. H'. Nolens, heeft
de behandeling van het belastingivTaagStuk!
plaats gehad aan de hand der uitgebrachte
prae-adviezen van de heeren F. W. Swane,
I. H. M. v. d. Ven en prof. dr. J. A. Ver
aart.
Uitvoerige besprekingen W'erden gehou
den.
De heer Kevenaar (Tilburg) mterkte op,
dat de belasting dient te zijn naar draag
krachten opklimknend. Deze progressie dient
oohter begrensd te zijn, olmdat m'en anders
tot onteigening zou ktam'en en den prikkel
zou iwegnèm'en voor het streven naar hoo-
gere inktetatens. Z.i. dient meer .geput te
(Worden uit inklom'en naar vermogen dan
uit inkomen na/ar arbeid.
Mr. Truyen (R'oermlond) betoogde, dat
hei belastingstelsel dient te Wiorden geba
seerd op' het geheele gezinsinkomen, waar
door tegemoet Wbrdt gekomen a.an de be-
zWIaren der groote gezinnen, naar recht en
billijkheid.
De heer van IJsSeïmluiden (Arnheïn)
aohtte het principieel onjuist', dat de prae-
adviseurs de geinfeentelijke belastinghef
fing geheel terzijde hebben gelaten.
De heer W. NieuW'enhuis (Amsterdam)
zeide. dat het vraagstuk' niet' zit in de ka
pitaalsvorming, mlaar in de kapitaalsbeste-
ding, n.iet in de belastingheffing, mtea.r in
de helastingbesteding. Zoolang evebWel de
klapitaialshesteding Wordt overgelaten aan
de liberalistische anarchie, adhtte Spr. hon
ger belasting noodzakelijk! Het kapitaal,
dat. zoo geVorm'd Wbrdt, staat' onder toe
zicht van de Volksvertegenwoordiging en
Ban dus worden besteed ten bate van de
volïïSWelVaart. Spr. vestigde Verder de alan
daoht op de W'enschelijkh'eid .van Vermin-
te bevrijden!"
Jonker Eitel en Ridder Benno traden de
heerlijk verwarmde hal binnen.
.Ziet u bij het vuur, jonker, en verkwik
u." sprak de oude goedig, die aarzelde (den
schoone bode den brief te ontnemen, omdat
hij Wij ondervinding wist, dat elk vonnis
onmiddellijk ten uitvoer moest gebracht
worden, en dat jonge leven, o, hij! kon het'
niet doen verdwijnen! Hij! wilde het sparen,
sparen zoo lang hij! maar eenigslzins kon;
want hier moest, het kon niet anders, hier
moest eene vergissing plaats hebben. Wie
weet of er straks niet een ijlbode kwam!
met het bericht: „Dood hem' niet; de knaap
is .onschuldig!" Wie zou hem' verraden,
als hij hem, althans nog één, één enkelen
dag in het lgyen liet?
Ja, ja, één, slechts één dag wilde hïf
hem nog geven.
Helaas! Hij, dien hij' Sparen wilde, ver
zette zich met kracht, en z'cide„Heer
Benno, gij' moet dezen blief dadelijk lezen.
Hij handelt, zeide ridder von Roth, over
Oostenrijksche, vijandelijke plannen I"
Eitel wist niet, dat von Roth er dit jaar
al negentien met dezelfde leugen heenge
zonden had, doeh heer Benno wist het wel.
„Ik kan den brief niet lezen, Jonk'er.'
Het is te donker!" zeide hij.
dering van den belastingdruk) op grooote
gezinnen.
De heer Max van Poll (Helanbnd) betopg
de, dat de progressieve belastingheffing de
eenig rechtvaardige is.
De heer Jao. P. van Term1 (Maastricht)!
zeide, dé jonggezellenbelasting billijk! te
vinden, miaar men toch niet dient te Verge
ten, dat de levensstandaard voor jonggezel
len veel liooger is en zij di'k|wijia voor fa
milieleden dienen te zorgen.
De heer Meying (Den BosWh) voerde
aan, dat nog steedsi rekening! gehouden
moet (worden met de Bapitaalsvludht naar
het buitenland. i i 1 I
De heer De Vlam (Eindhoven) bepleitte
ontlasting ook! van de groote gezinnen met
ruimere inkomens, omdat ook op, 8bze
zware lasten drukken. Een groot bezwaar
is, dat er drie lichamen zijn, die belasting
heffen. Als een voorbeeld van de ingewik
keldheid van ons belastingstelsel gaf spr.
op een huis, "waarvoor de eigenaar 23 m'a*l
belasting zo,u kunnen betalen.
.Vervolgens waren do pr&e-adviseurs aan
het [woord.
De heer R. Wl Swane (Utrecht) betoog
de, dat elke belasting mloet drukken opj het
gezin, dat voor zich zelf lm|oet zorgen. Wat
nu ons belastingstelsel betreft, behoort
wen, meende spr., te denken aan de histo
rische lijn. Dat het huidige stelsel niet zou
deugen, achtte spr. te sterk uitgedrukt.
Wij hebben een belasting naar draagkracht
to&ar de ontevredenheid spruit Voort uit
het feit, dat de directe belastingen zoo
hoog gestegen zijn ten gevolge Van de hoo-
ge uitgaven der laatste jaren. De in'kbmtens
zijn zeer gedaald, Ook de inkOtahns
uit vermogen. Degenen, die vermogen te
heieggen hebben, zoé.k)en dus ©en hooger
rendement dan Nederland. Er gaat djgs ka
pitaal naar het' buitenland. Aan den ande
den anderen klant "wordt in oms land veel
buitenlandsoh geld belegd tegen lager ren
dement, maar grooter soliditeit.
Nadat de heer I. M.'Hj v. d. 'Ven (Heer
len) zijn prae-advied hier en daar had toe
gelicht, heeft prof'. Veraart (Den Haag), de
derde prae-adviseur, de opmerkingen be
antwoord.
Prof. Veraart zeide, zijn taakf te heb
ben opgevat door het belastinigtvTaagsitulkl te
beschouwen alsi actueel politiek' probleem.
Ei' is gesproken over beginselen, mlaar spr.
zou er voor [willen waarschuwen om! de
R.-K. Staatspartij in dit opzicht nog wteer
opnieuiw met beginselen te gaan belasten.
Er moet bijzondere zorg "worden besteed
aan de groote gezinnen, aan de maatschap
pelijk' ziwlakken, htóar dit zijh 'geen beginse
len, wel historische grondslagen. Wat be
treft de kapitaalvorming, Wees spr. er op,
dat de staat onder controle kapitaal' vorint.
In het particluliere leven Wordt er dikwijls
geld verknoeid. Hoe kan men, zeide spr.,
nu zeggen, dat beleggingen in het buiten
land zulk een besparing brengen. Is; men
dan alle eutastrophen vergeten, wlaarbij
milliarden voor ons Vokhleven Verloren gin
gen. Het probleem' der kapitaalvorming
dient Wel zeer serieus onder de oogen te
Iwürden gezien. De Nederlandsohe staat
zorgt voor de Werkgelegenheid op groote
schaal, en is dus het aangewezen lichaam!
voor onze kapitaalvorming.
De voorzitter, dr. Nolens, sprakT daarna
een slotwbord. Hij achtte het gemhBkelij-
Ber, belastingen te betalen dan gpede be
lastingen te heffen.,-De vraag is: hoe kun
nen Wij de belasting verlagen, zonder dat
daarbij noodzakelijke uitgaven achterWege
blijven. Denkende aan het beginsel: hef
fing naar draagkracht, zou de ideale toe
stand zijn, dat ieder even Weel druk' gevoel
de van w!at hij betaalt. Maar dat idelaèl
zal nooit bereikt Wk>rden, olmdat de m'ensöh
in geen enkel punt zoo. egöistiskïh is. als
juist'hier. Men klan verder Wfel zeggenwij
gaan een nieuW) stelsel mhikten, maar dat is
zeer bezwaarlijk'. Het is hier eerder ben
quaestie van afbreken Wht overtollig is;
dan van opbouW'en. Wij zullen thans al
leen kunnen geven beginselen, en later
Eitel nam' eene vlammende kienspaan uit
het vuur, naderde hiermede den Ridder
en zeide: „Ik bid u heer Benno, leas! Ik
mag den Keizer niet ongehoorzaam! Zijn,
ik mag niet! Stort mij riiêt in het ongeluk'.
Ik ben nog zoo jong!"
Uit die woorden sprak de sterke begeer
te naar leven en de arme knaap, hjif
zelf was bezig met zijn eigen graf te gra
ven!
„Het moet, het moet," zuchtte de grijs
aard. i
Met bevende handen opende hij den brief
en begon te lezen.
Aandachtig sloeg Eitel hem gade, en hij
Zag, dat de handen vaster werdende
oogen zich verhelderden en eindelijk, daar
liet hij den brief vallen, breidde dè armen
uit, kuste den jonker op het voorhoofd en
bijna jubelend riep hij!: „Welkom, welkom!
op den Heubach, Jonker! Welkom! Ooeten-
rijksch verraad? Niets ervan, nietsl Het is
heel wat anders! Iets, dat mij onuitspreke
lijk gelukkig maakt! Gij' 'zult stellig eeni-
gen tijd mijn gast op den Heubach moeten
zijn." Hij' raapte den brief op, en n^
hem zorgvuldig gesloten en in een ijzeren
wandkastje gesloten te hebben,, vervolgde
hij„Dat zullen heerlijke dagen voor mij
zijn!" i|
'kiomen met de toepassing. Spr. verklaarde
dat het partijbestuur mtet de gemafte bp<
toerkingen en met de literatuur, die mbge»
lijk los zal komten, rekening zal houden in
verband met eVentueele [wijziging of aan«
vulling van'het partijprogram'.
De vergadering iq daarna gesloten.
Dp verscheurde Nederlanden.
Een belangrij'ke rede.
Dondej.-dflga1von:c( heeft prof. djr. C. Ge-r,^
rqpsen uit Utrecht op^ uijtnoiodigiing van.
de afdeeling Leidjen van ih,et Dieltsch Stu
denten .Verbond in het groopt-aujd|jtoriumi
der Leidscihe universiteit pen lezing ge
houden over: De- verscheu,rdje Nederlan
den.
Na eien welkomstwoord door djen hepr,
D. A. A. Weys begon prof. Ge(r;re£i||a
met er op„ te wijzen, dat het v,raa.g|s(tuPil
der NederJandjen, hoe vaak' ook „opgelost",
voortdurend aan dje Epropeesche ordp
blijft: de behandeling van helt Ver|dlr,ag,,
aldus spr., heeft dajt -wel d[pi|d|elLqkp ge
maakt. De in 1648 ontstane en ih 183Q
geijkte stand van het ■tftaagstujk onder
gaat, in den laatsten tijd, eene aaPmierjkb-
lijfce verschuiving: tot dusver, tweeledig.
Noord t^en Zuid, ont'w'i'klkelt zich thans
e|en derde, factor, in het probleem.: Michjl^en.-;
Nederland, het ckxmplex w'aarvan Nijtmp-i
gen, Den Bosdh, Moerdjj'k1, Antwlegpjep,
Lejuven en Maastricht de grenspalen zijm.
Hej. vormt een gelij'ksooortig gebfed: Ne,i
deylandsdh. 'en katholiek;
Eerst zeer laat en langzaam' W|er4' Mid-i
den-Nederland| zich van zijn eigendprnimp-
lijkheid bewpst. Eerst openbaarde zich'
vóór 1830, vooral in het Noordelijk deel
de yeligieuse tegenstelling mfet het Wèï
Nederfandsche, dpoh protcstantsch© Hol
land; de katholieken vefwadhtten d|p ver.-i
vuUiDg hunner idealen vain België.
De ziel van M,idden-Ned(erian|dJ Was in.
1830 naar het Zuiden geori,ënt,eierd. Geen
enk'el aanzienlijk Limburgsch geslacht of
het telt mluiters onder zijn voorzaten/
Iwat spr. met voorbeelden van e®n bekle(nd|
Limburgsclh staatsman illustreerde.
Dat is geen 'schande aldus spr. W|at
kende Limburg iu 1830 van oen historör
scjhen, protestantschen, Bolcnialeln, 'hann
deldrijvenldlen HolLandsclhen staat ahdlers
dan de sleepsabel! van Dibbets
Na 1830 openbaarde zich "echter de fe-.
g'emstelling met het door Wallonië ©n Brus
se lbeheerschte België; de Vlaamöohe be-
(weging ontstond, die zich na djeln oorlog
van haar politieke tegenstelling met den
verfranscihenden en, ook! 'daardhor het Ifa-
tholiejk' khrakter aantastenden Belgischen
staat bewust werd. Daarentegen is be
neden de grens vooral in d(en schoolstrij'di
dei paritelitsstaat van de Lamlennais, djie-.
per verlwerkblijkt dan in België. Bezui
den do grens diaaxemtegen steekt de stu
denten jeugd, aan Wi.a 'dg, toekömlst behoort,
hare 'donolusiesi uit de vergelijking van
het verheuLemannend Leuven met Nij'm'e--
gen en Tilburg, niet onder stoelen ï>f!
bankten. De ziel' van Middieh-Nedlerlalnd! is
thans cultureel', m'eer naar het Noorden
georiënteerd. Niettetain aldus spr. de pri
mairs tegenstellingen blijven besfaah en
WloTden, juist door; d|e steeds inniger gees
telijke toenadering van Belgiwjh- eii Hbl-
landsch- Midden-Nederland) steeds dieper
he(wust: Midden-Nederland; wil noch Ho-l-i
lands'oh, noch Belgisch,, doch zich' zelf zijn.
- Spr. gaf eenige voorbeelden Van deze
nïetuWfe mentaliteit,, hij' w©eS op de ujt-
la,jjfingen van prof. Van Ginnekten hij de
opening van de Hoogesdhool te Tilburg,
en ook' op de artikelen over; de ontstem1-'
injng in Limburg in D'e fEjd.
- Op -de basisi van dit mWlden-NeldHi'llaBsIch1
Cultureel saamlhoori.gjheidslgevciel groent
thans een nïeuW' mMhtsibteWuistzijntof dits
Vqr Wtes m'en steeds afh'ankclelijk van Ne
derland of België, idjpdh! men voelt, aldfus
sprekter, dat het economisch' zwaartepunt
zich snel verplaatst. 'Imtaers hiler in Mad-1
detn-Ned'erlaiw^ ontWjikkieldj zich', in nauw
Hij sloeg op eene metalen bel en lang-i
zaam, heel, heel langzaam kwa|m de deur
wachter Eitel naar de hal. Hij had roods
negentienmaal dienzelfden klank gehoord,
en negentienmaal hetzelfde bevel ontvan
gen „Eitel breng den Ridder naar Zijne
kamer!"
Nu klonk de bel voor de twintigste maal,
en voor de twintigste maal zou hij hooren
„Eitel, breng den Jonker naar zijne ka
mer!"
Den heul had hij den grendel, den vreesew
lijken grendel, van het valluik, reeds hoo
ren wegschuiven.
Zou hij, Eitel de deurwachter, nu zeg
gen: „Heer, ik kan nietl" Zou hij: dat?
Zijn aarzelen maakte heer Benno onge
duldig, en driftig liet hij nu drie slagen'
op de bel hooren.
Den armen deurwachter was het, alsof
hem hij dat geluid de keel toegeknepen!
werd. J I
Hij1 greep moed, liep naar de deur, wierp
ze onstuimig open en Sprong binne".
„Maar Eitel, is dat treuzelen, dat gij
doet,' sprak de ridder.
„Vergeving edele heer," stamelde Eitelj
„toen ik hierheen kwam, kreeg ik opeena
een gevoel, alsof ik geen been en meer hadl"
(Wordt vervolgd.)
