>ven?
MASSEE, GOES
WIEL
F"- GOES
"N
NAAM
SPRITS
in f 2'-
Tweede Blad
üjwieltijd
>p een
lenot.
f f 88,—
INSTELLING
- GOES
SCHE COURANT
specialiteit
ns.
lES. Tefeloon 98
'II plus belasting?
elling en Con-
OENSDAB 27,
DAG 30 JULI.
voor de
;houwburgzaal
9
nmantels en
'n Gabardine,
els, Siangen-
3n Kinderen.
ZATERDAG 23 JULI 1027
VAN OVER DE GRENZEN
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
FEUILLETON
Machtiger dan de Keizer.
Voor onze vrouwen.
kerknTeüws
Voor de Keuken
ALLERLEI
OPEN PLEKKEN
i In 't kraaiennest.
34480-120
14484-48
GOES
rgsch Muziekkorps, Ryth-
s-Gezefsch. Chr. Mazure.
ling.
Ln
r interessante film van de
ïer van Koophandel).
het Boerenleven" van Jr
aartsdijk.
a en belasting inbegrepen)
men naar Wemeldinge en<
en Kingrijderij).
SEPH IN DOTHAN"
instelling.
1,75.
F. MEIJER. I
LI worden alle aan-
ït 10 KORTING ar
leren, waarvan de
djn.
„Twee minuten" bij den
Minister.
Canrlle Fidel, de bekende koloniale me
dewerker van die „Dépêche Coloiïiaieï'
te Parijs, Heeft van een kort verblijf :n
Den Haag gébruik gemaakt om bij onzen
Minister van Koloniën binnen tie loopen.
Dc (Fransche journalist blijkt zeer ver-
vast door den eenvoud van het dlepaiijtef
m'entsgobouwdat hij aldus beschrijft
een besoh'eiden vierkant blak van 30
(dj' 40 meter, ziedaar het' geheel mi'niiste-
rei waarvan het onmetelijke. Indiisclie rijk
afhankelijk is'". WeMsche wlacht- en ont
vangstzalen, boden-uniform hceftf hij niet
opgemerkt; tij wortlt dadelijk binrteinige'-
laten bij den Minister. Bet treft onge
lukkig: deze staat op het punt naar eten
tionforontie te gaan, en de journalist moet
rdi tof enkele korte vragen beperken.
Tot zijn Verbazing verneemt hij uit flies
nrnisters mond. dat' in Nederland, niet
tegenstaande drie eeuwën koloniale tra
ditie. de koloniale kennis het' monopolie
*au eon betrekkelijk' weinig talrijke élite
vormt en het nog steeds nöodi.g blijkt
de belangstelling: voor de Koloniën Hl
,1e groote massa, der bewolking; op te
wekken.
Het gesprek kwam op rln koloniale pro
ducten," waarbij de Minister d'ei door den
Fransclien journalist verrassende, unltp'prank
deed, dat de particulier© proefstiitions aan
het Gouvernement tot model hebben ge
diend voor de stichting van zijn pi gen
proefstations.- Wiet het voornaamste uit-
voer-artikel vlin Indië, de suiker betreft,
had de journalist honderden vragen qp
de lippen maar de telefoon rinkelde .pn
de Minister moest Vertrekken. Mogen wij
nu den heer Fidel eenilge ibelangwekkehde
cijfers m'oegëVen?
Blijkens de gehouden enquête droeg do
euikerindusltie in 1925 diraet' én indirect
bij in het Indische Staatsbudget ©en be
drag v,an ruim f38 millioen; Zij' alleen be
streed datarmedë 6 o/o Vian. de totale ge
wone Stlrtsmtgaven in 1925.
Uit de totale exploiitaitielavsten van a,lle
suikerfabrieken op Jpva, (exclusief belas
tingen en ongerekend de afschrijvingen
en refterveeringen, ad f 283 millioen) kwteim
n<a(ti de Inlimiwhe bevolking reehhéiireeka
ten goede f 123 milt;oen.
Hot Jbtaial' uitgekeerd w6,nsteijifoir be
droeg over 1925 rond f78 millioen; de
winst, welke aau aandeelhouders, direc
teuren en commissarissen, dus 'degenen
die het kapiitja.nl an heit werk leverden,
werd uitgekeerd, bctdnoeg dus slechte
tweemaal zooveel als hetgeen hot Gou
vernement, dat slechts da hand behoefde
op te houden, ontving!
Tenslotte droog die1 suikerindustrie voor
30 o/o n.l. f 11 millioen Ibij' in de inkomsten
van het GouvernomjCnifc uit het vrachtver
voer der Staaitsspooiijwieigpntotaal be-
fanlde zij' «an spoorvradhtén niet min
der dan. f 121/2 millioen.
Met deze aanvulling heeft' de Fra,nscho
journalist in de t'w'ee minuhan inderdaad'
genoeg gehoord, waarover veel valt na
te denken ®n niet 'door hem' alleen!
Koning' Ferdinand1.
De dood' heeft dan een einid^gejmiaak't aan
het leven van koning Ferdinand! van Rloe-
menië. Hij leed aan de kanker en do tra
gische gebeurtenissen in zij'n onmiddellijke
omgeving zullen zijn einde Wel verhaast
hebben.
De Roemen'iërs waren zeer aan hun ko
ning gehecht, die zich zoozeer mat die aspi
raties Van zijn volk had weten te vereen
zelvigen, en die zoo dapper was geweest
in de dagen van rampspoed voor het land
toen hij met de regeering en het overschot
van het leger naar Moldavië de wijk' voor
de Centralen had moeten nelmëm. Djaar
deelde hij met de rest van zijn volk oen tlj/f
lang zorg, ziekte en .gebrek'. De bélsje-
wiek'sche revolutie in Rusland en d'e in
eenstorting der Russische legers kWaimien
Boemenië s tegenslagen hog verergeren.
Maar gelukkig kon het Bioepneensdhe leger,
onidcr aanvoering van dan Koning, de.n
aanval der Diuitse'hers.bij Mawsseti afslaan
en werd zoodoende d{e rest van "het- land
voor den inval behoed. Veel van het lijden
van den oorlog, werd! den vorst vejgpedi
toen ip 1918 de provincies! Bessarabië,
Boekowine, Zevenbergen eon het Banaat bij
^j" rijk gevoegd konden worden en hij op
15 October 1922 te Alba Julia tot koning
van alle B.öemepiërs gekroond werd'.
Nieuwe en bittere 'beproevingen levérden
hem echter het wangedrag! van zijn oudL
2
Graaf Walter Was een lang en forsch
gehoupv'd jonigeling, déeh daar hij lange,
zwarte haren, een zwarten baard en kne
vel, eene bleebe gelaatskleur en donker
zwarte oogen had, geleek hij: veel meer opi
een Italiaan, da.n op een Diuitsëhër. Zij'n
karakter, leefwijze, en kleeding echter wa
ren geheelen al Duitso'h. Wjie hem zag.
gevoelde zich tot hem aangetrokken, doch
de gloed! zijner oogen stiet velen vaak Vaar
he;m af. :Wiie lie(m! eclvter door e.n dóór had
kennen, had hemi lief', want graaf
alter was een Vriendelijk en oprecht
mensch moot. een medelijdend 'hart. In cfe
behandeling' der wapenen was hij' volleerd,
en niemand had nog dc e.er gehad hem. bij
een tournooi uit den zadel te lichten. (Moe
dig was hij ook als een leeuw, doch moch
ten zijn wapenen rusten, dan w.as z'iju
grootste uitspanning mluziek en zang. Hij
bespeelde mleesterlijk d'e harp en had èt-n
prachtige stem' en daar hij: zijne liederen
zelf dichtte, en er zelf muziek' bij' maakte,
zoo was hij èen troubadour en noemden
sten zoon en het buMehnlssigê optreden
van zij'n vrouw.
In het buitenland heeft men wel ge
dacht, dat 'ér bij, het overlijden van. dien
Koning in 'het land1 ernstige troeibelen,
konden uitbreken in verband! 'mét de op'
volging. Deze is echter bij de grondwet
geregeld en bij' gelegenheid van dpn af
stand van prins Karei van zijn rechten
door d'e wetten van 1926 nader herzien.
Een rege.ntsehapsraad samengesteldi 'uit
prins Nikola,as, tweeden, zoon van den ko
ning, den patriarch' Mir.on en Buzuis'an,
eersten president van het hof van cassatie,
neemt mans de regeering in handén tot
kroonprins Michiel (Mihai), het 'bijna zes
jarige zoontje van den vroegeren kroon
prins Ivarel en prinses Helena, meerderja
rig zal zijn.
De nationale boerenpartij, was de eenige
belangrijke groep, die geijverd: heeft, voor
een herziening van de wetten van 1926 tidn
gunste van een opvolging; van prins Karei,
m'aar heeft 'ten slofte haar afwijkend
standpunt prijsgeven cn. schijnt thans
gezind zich naar de voor het overige. aljgic-
meene stelmSm'l.ug van- het land te zullen
richten. Zij heeft zich gaandeweg' laten
overtuigen, dat het regentséhap:, al zal het
van iarvgen du.ur moéten zijn, onvermijde
lijk is. Zoo is imen het erover eens, dat er
van revolutie of burgeroorlog ten behoeve
van prins Karei, nauwelijks sprake zal
zijn.
Prins Karei heeft er. zelf toe meege
werkt, de s'ym'patihie d!ie velen voor helm!
hadden behouden, te verspelen.
Ferd.ina.ndl Victor, koning van Boemenië,
was den 24en Augustus 1865 te. Sigma
ringen geboren als tweede zoon van prins
Leopold van Hohenzollern. Hij werd Prui
sisch garde-officier en studeerde te Tubin
gen en Göttinjgen. In Maart! 1889 werd
prin's Ferdinand1 door het Bóemeens'che
parlement aangewezen als troonopvolger
bij' het overlijden van zijn oom Karei I.
Kort daarop deed hijl zijn féestelijken in
tocht te Boekarest en werd. liij in het Boe-
mecn'kehe leger opgenomen.
D.en lOen Juni 1892 trad jïrins Ferdi
nand in het huwelijk met, .prinses Marie
van Groot-Britannië en Ierland, de oudste-
dochter van hertog Alfred van Saiksen-Ko-
burg en Gotha.
Het kroonprinselijke paar slaagde er
spoedig in zic'h in. de hooge Bioemeensche
kringen bemind te maken, dank zij vooral
de gemakkelijke oimgangisvormen van dé
prinses'. De prins hield zic'h, zoolang £§n
oom leefde, buiten d'e politiek. Toen Karei
I, even na het besluit va.n den kroonraad
om', in sitrijd on'et d'e verdragen met cen
trale mogendheden, in den oorlog neutraal
te blijven, was overleden volgde Ferdi
nand I hémt op (October 1914).
Den 27en Augustus 1916 verklaarde de
Bioemeensche regeering Oostenrijk-Honga-
rije den oorlog, waarop de Diuitsche oor
logsverklaring aan Boemenië volg.de. Maar
schalk Von Mataken-séh slaagde er spbediig
in, gdheel Walla-chije. te vermeestereln en
na de ineenstorting van Busland! bleef
Boemenië niets anders over dan vrede te
sluiten. Volgens hot verdrag van Boe
karest van 7 Me.i 1917 bleef de bezetting
des la.nds voortduren. Do koning, d/ie na-
den val van Boakarest naar Ja-ssy was
gegaan, bleef daar, met de regeering, tot
de ineenstorting van de centrale Mogend
heden zijn terugkeer te Boekarest moge
lijk maakte. Hij zag zdjin land' vergroot
door de annexatie van Zevenbergen, de
Boe.kowina en Bessarabië. 4 Aug. 1919
reed hij zelfs als trioamfator Boedapest,
binnen. 1,5 October 1922 werd Ferdinand
te Karlsburg in Zevenbergen gekroond
als koning van N i e.uw - Roemenië.
Uit 's konings echt. met koningin Marie
zijn vijf kinderen gesproten: Karei,'Eli
zabeth, Maria, Nieolaas en Helena, Prinses
Elizabeth is gehuwicl met George II, ox-
kon'ing van Griekenland, prinses (Maria
met koning. Alexander I der-Serviërs, Ivro
aten en S'lowenen.
Prins Karei, 's konings oudste zoon,
is 3 October 1893 te Sinaia geboren. Zijn
morganatisch huwelijk met mej. Zizi Lam-
brin,o heeft indertijd tot 'heel wat moei
lijkheden aanleiding gegeven. 10 Maart
1921 huwde dé prins echter met prinses
Helena, dochter van koning Konstantajh
van Griekenland, waarmee men c!e be
zwaren overw'onne:n waande. Uit d'it hu
welijk Werd 25 October 1921 te Sinaia een
zoon geboren, prins Mi-chiel. In 1925 heeft
prins Karei zijn vrouw en kind verlaten.
28 December van dat jaar heeft bjj te. Mi
laan afstand! gedaan van zijn aanspraken*
op den troon, waarop zijn zoontje tot,
troonopvolger fc aangewezen.
zijne vrienden hem wel eens „Bidider-imin-
streel" of '"Blildlder-harpenaar."
De beide jonge mannen schenen het .begt
met elkander te kunnen vinden. Hunne
gesprekken hadden echter tot op dit oogen-
blik over algeaneene onderwerpen igeïoo-
pen, doch opeens zeidie FrederikLaten Wij
nu eens over zaken spreken. Gij kunt u
natuurlijk gerust van den W:elf Otto te
genover mijl uitlaten, want hij is geen
Keizer van Dluitschland. Hij heeft" de
kroon niet veel beter dan gestolen!"
„Uw Voogd, Heer Koning,...!'
„Ja, ja, ik weet, wat. je zeggen. W|il't.
Mdjm voogd, Pau's Innoc'entius UI, -r- God
en zijne Heiligen mogen haml nog lang
aan het hoofd der Kerk doen, blijlvon,
heeft Otto, den W'elf, als Keizer' erkend',
doch n,u reeds acht jaar geleden, zag hij in
dat mlijn goeden oom: Filips de kroon meer
en beter toekwam', dan den Welf, en nu
mijln ooinii vanm'aard is dpor Otto, den
Paltdgtraaf van, Wittelsbach, en da,t wel
op last, of althans met de volle goedkeu
ring van den ,W:elf Otto .1'
„Heer Koning, gjiji vergiet u," viel graaf
Walter in. „Keizer Otto de IV is .noch de
vriend mijns vader», nóch die van tnijn
oom Bisschop Arnold. Hij is ook jntijn
vriend niet! Maar ddt weet ik, dait uw ooim'
VEBSTKOÖIDE VBOUWEN.
Verstrooide .mensehen zijn altijd) lastig
in den omgang, m|a,ar verstrooide vrouwen
in het bijzonder. Dc man verlangt va,n
de vrouw, ondar veel meer,, juist dat ze
niet verstrooid zij. Zij moet weten waar
hij in zijn verstrooidheid' zijn Uevcling.spi.jp
ligt. Zij moet miet blijmoedige belangstel
ling naar zijn verhalen luisteren en niet
met verstrooide gabaren of' afwezige oog,en
tegenover hem' ritten. Terwijl hij een 'inite-
resjsaute uitlegging .geeft van den val van
den franc1, in vebbandl met do internatio
nale politiek, mug zij' niet verstrooid zitlten
denken aan het honnejronnig «ünplet, dal
-jfe dien middag zaig of aan het niéuiwe thee
mengsel van een of' andere vriendin. Even
min is een verstrooide gastvrouw aange
naam voor 'haar gezelschap. Zelfs al ver
moedt ze, dat Jantje en Pietje in. de kin
derkamer den boel afbreken, dan nog
wordt van haar gevorderd, e'Jri ze, me
vrouw Saai cn jufl'rouiw Zeurig, die haaf
gasten yijn, onderhoudt en vooral geen
woord mi'st van mevrouw Saai/s lang
dradige uiteenzettingen. (Die dëugjd^ der
zelfbeheersch'ing' komt allen, die aanleg
of neiging' tot verstrooidheid! hebben, goed
te pas. Geen gebropj™®! vau nerveuze Vin
gers op' de tafel, geen starende bliik in do
oogen, g'een maatslaan van een spit»
Beeds 'de eenvoudige beleefidllileid verbiedt
de vrouw om' aan haar verstpaoiidjbeid (ui
ting te 'geven. i
Op den zevenden Zondag na Pinksteren.
Epistel van den H. Paulus tjoit de
Romeinen. VI. 1923.,
Broedersik spreek menEbhelijWer'wlij:-
ze, om de zWiakheid; van uw vlses'chwa'nit
gelijk igijl uwe lidmaten helbt' ovierg|agelv!en,
om dc onzuiverheid em dc ongerechtigd!-
beid ter ongeaieehtjiglhéoid' te dienen, zoo
geeft nu uwe ledematen over, om de ge-
recktigheid te diieuen, tex hieiUgwioa'tding.
Want toen gij slaven der zondp la'laaidri
waart gij' vrij1 ten aanzien der '^échtva,aa•-
dighëjd. Welk eene vrucht hadt gij:
uit' dac dingen, over wiejke gij! u mu
schaamt? Het' einde toch daarvan ós de
dood. Maar nu gij bevrijd van de zonden
en dienaren Gods zijt geworden, hebt gij
uwé vrucht in de heiligmaking, lein uw
einde is het eeuwig leven. Want! hot loon
der zonde is de dood'; m,apir 'dp gen!a]die
Gods is het eeuwig lpvcn in Jezus Chris
tus, onzen Heer,
Evangelie, Mnttheus VII 1521.
In dien tijde zeidie Je.zus aan .zijao
LeerlingenIwjatht. u voor dé valsehé Pro
feten, die in schfcapskleaderen. tlot u ko
men, mapr inwendig grijpende wolven zij'n
Aan hunne vruchten zuj'fj gijl ze hynnen,
Plukt men 'wel druiven va.n dp doornen of
vijgen van de distejfcn? Alzoo brengt aille
goede boom goedé vruchten voort1. EeD
■goede boom kan ge»n kwlade vruchten,
nk_di een kwade boom goéde vruchten
voortbrengen. Alle boom, die: geene goede
vruchten voortbrengt', zal uitgehakt cm
m het vuur grwérpen warden. Zoo dan,
Olan hunne vruchten zult gij ze hénnen.
Niet ieder, die tot mij' zegt,: Heer! Heer1!
zal in het rijk der hemelen ingiaianmaa.r
die don 'w'il ntij'ns Vaders doelt, .die in den
'hemel is, die zal in hét rijk der hémelen
komen.
Komkommer-soep.
Eén 'komkopitmer, foelie, ui, peterselie,
1 liter water met een paar Maggi-blokjes,
40 gr. vepmicoUi, 50 gr. boter. Bereiding:
de ikolmka1m|me.r in stukjes snijdeV en met
de hoter en de kruiderijen wat laten smo
ren. Water, Maggjiblokjes en een scheutje
molik toevoegen en laten koken tot de kqmi-
komimer zacht geworden is. D'an fijn wrij
ven of door een zeef gieten en het voefht
met de vcnm'ic'clii laten koken tot ze gaar
is. De §pop presenteeren met gefruitja
dobbelsteentjes brood.
Bcssein-schofeltje.
1 Kg, bessen, 10 beschuiten, 100 gr.
béter, aniiker paar smaak', slagpooim. Be
reiding: De bessen rissen en met wat
suiker tot moes koken. Ze overdoen in
een Vuurvast schoteltje en bedekken met
fijn gestampte beschuit', die men, vorm'engjd
heeft met wat suiker en de geamiolten bo
ter. Mej; schoteltje in den over een licht
bruin korstje, laten Hijgen, koud laten
worden en ojïdloen bedekt mét djen geslagen
room'. Ook kan amen den geslagen rooimi er
afzonderlijk bij presenteeren.
Filips niet met Medeweten, en nog veel
minder op bevel va.n Keizer Otto ver
moord is."
„Zij't gij dan een Well?" vroeg; Koning
Frederik en zijin hoog voorhoofd: pimpelde
zic'h.
„Neen, Heer Koning, ik ben een G'hibel-
lijn, als ieder ander van mijn geslacht,
maar dat nee|mt piet weg, d!at wij' allen
Keizer Otto 'te veel Rliddlerdeugdlpn toe-
Schrijven, om heimi te verdenken van sluip
moord. 'Keizer Otto IV is een edel eir
wpard.ig tegenstander en tot zulke laag-
hedpn njet in staat."
„Het spijt mlijj ai zoo te hooren spreken
heer graaf van Zeil! Een Welf zou zeker
mijn grootsten vijand niet.' war,mier kunnen
verdedigen. Wat zegt gij' hierop?"
„Hierop zeg ik, Heer Koning, dat het
mij spijt en leed' doet, dat dip. Blidlderjijjke
en edele Frederik van Hohenstau&nimélelnt,
dat hij alleen in het bezit yan aülte Ridder
deugden zou zijn, en dat Otto van Saksen
niets anders bezit dan lage ondeugden. Ik
meen dat de Ghiibelïijmèn het bïj het reefhite
eind 'hebben, maar dia fc 'gaeft (mlijt het recht
me't om stout te. zeggen, dat de Welfen
deugnieten zijn, zonder gevoel van Rid
dereer."
„Wie moesten jiiorovèr liever zwijgen,"
Gevulde meloen.
Van de meloen een rondte plak af'snijdlen.
Met een lepel het vruc'htv]|eeScJi erpp'J
Schpppen en dit in nette stukjes verdeeliaii.
Ze bestrooien met suiker en intet stukken
perzik, reine claudes, wat druiven en ker
sen, laten staan tot er wat Vocht uit," de
vruchten getrokken is. Op het laatst naar
verkiezing iets marasquin toevoegen. De
massa overdoen in de goed uitg'ehold(e me
loen en deze presenteéren op erin kristallen
schaal, versierd met wat wingerdibladeren.
Ontstaan en ontwikkeling der cou
ranten.
In de middeleeuwen deden vaak de
irinistreels, die, van plaatisi tot plaats trok.
ken, modedeeling van wa,t er ajzoo in de
wereld was voorgevallen. Zij' deden dus
toen in zekeren zin hef werk dat later de
pourant-en zouden doen.
China moet, toen al 'n echte courant
gehad hebben, schrijft B. in d« ,,Opr.
Baarl. Crt.", namelijk de „King Pao"
dberich'ten der hoofdstad) die in 811 te
te Peking werd opgericht. Maar Chinai
is te lang voor Europa, gesloten gdwéest,
om op het ontstaan van couranten in ons
werelddeel invloed) te kunnen oefenen.
Stop die pijn.
doorgeloopen plekken, smetten, de hin
derlijke ongemakken bij warm weer.
kan men voorkomen door de open
plekken onmiddellijk met Akkers
Kloosterbalsem in te wrijven, wanneer
hevig transpireeren of roodzien op
de mogelijkheid van het optreden
AKKER'S ^er aan^oenin9 duiden.
KLOOSTERBALSEM
Iets 'wat op 'n couraoit gelijkt, meeu.t
men te vinden in brieven, die in hef
laatst der middeleeuwen geschreven werjt
den door vaste beriehtigeiversl uit het eene
centrum van maa.tscha.ppelijk leven naar
hot andere en die gewoonlijk korte berich
ten bevatten oVtreat handel en politiek.
Zoo zijn bijvoorbeeld zeer bekend de „fogf
lietti" of „fogji d'èwisS" uit. Vone.tië( en
waarin het stadsbestuur aan'de hand van
binnen gekomen berichten, de burgers in
lichtte omtrent hetgeen cr voor belangj
rijks in en buiten de stad voorviel. DerIger
lijke publicaties trof men ook in andere
steden aan. De handel en de politiek
nog twee kurken, waarop de courant 'drijft
mogen wel allereerst^ tot haa,r voorloor
pers gerekend worden. .De handel had
behoefte aan de publiceer,ing van markt
berichten en va.ak werd dan 'n ehikpl
nieuwtje bijgevoegdde politiek had be,-
lang bij de verspreiding.van vlugschriften)
en pamfletten, waarin critiék werd uitge
oefend op gebeurtenissen en toestanden.
Zoo ontstond vanzelf de behoefte aan de
publiocering van deze .„tijldinge"' die op
ongeregelde tijden verschenen.
In 1619 en 1620 kwamen echter reed»
bij Abraham Verhoeven .te Antwerpen,
nieuwsberichten uit. in geregelde opeené
volging. Eveneens bestaan er uit dien-
zelfden tijd folio,-nieuwsbladen tte' Amster
dam gedrukt bij Broer Jansz., die zich'zëlf
aanduidt als „out 'courantier intlegher van
zijn Princelycke Excellentie" ch zoo leest
men reeds in Hooft's „W-arn-Nar" (1617)
„Tweemaal ter week leest me'r v,a,n Mat
[tot blat
„do oouranta-nouvellcn uit. de vier hoe-
[ken van da stat"'.
Heel eenvoudig en sober zij'n die „Cour
raniten.-nouvelleri', ook wel .nieuws of
loopmare'- geheeten. Zoo leest men bij
voorbeeld in zulk een „loop-mare" van
1632: Op verleden Maandag binnen deze
stad gekomen de doorluchtéi Prins van
Oranje en is gistermorgen weer naar Den
Haag vertrokken.
Korter en krachtiger kan 't moeilijk.
Wij zouden mot een dergelijke bericht
geving niet meer tevreden zijn. Wanneer
nu de stad of het dorp onzer inworiang
verblijd wordt met' een Koninklijke be
zoek, dan willen we daarvan lezen tot! in
de kleinste bïzonderheden.
Maar onze vaderen moesten hét' doen
met zulk een onnoozcl berichtje. Vaak
IbemlO'Cide. d'e Overheid zich met den in
houd van zulk e.en „nieuws,-maxeftl Stond
er iets in wat haar niet beviel, dan wérd
de opla.ag verbrand en de uitgerier be
boet.
De oudste courant' in ons vaderland'
is dc „Oprechte Haarlomtoer'i, die in
1656 werd opgericht ;dbor, Abraham
sprak Frederik, „want ik geloof dat, ik, al»
we verder spraken, zou moeten hoo,ren; dat
ge, óf een Welf, óf eenslecht te Vertrou
wen GMbellijb zijt!"
„Ik acht het beter ons gesprek over dat
onderwerp' voort 'te zetten, Hep,r Koning,"
sprak graaf' Walter zeer kalm. „Het zal
u doen begrijpen, dat ik' tot in hart en
nieren een aanhanger en trouw vriend d,er
Hohenst.aufen ben!"
„Een aanhanger vaif mij en mijn huis?"
riep Frederik djriftig u,it.. „Als mijne aan
haligere zijn, zooals gij zijt, Zou, ik verstan
dig gedaan hebben, te Palermo te. blijven.?'
Graaf Walter keek hem met groote
oogen aan.
„Nu,," hernam' Frederik, „heb ik dat zoo
miis?i"
„Ja, Heer," sprak Walter, „dat heeft u
zóó m'is. Wij, Duit.sehers hebben tot ge
woonte onverholen onze ineening te zeg
gen, en zoo wij ooit veinzen, dan hebben
we dat niet geleerd van onz.e ouders of
landgenooten, maar van vreemdelingen. Ik
ben een Chibellijn en hoop' dat steeds te
zullen blijven. Mijn vader zwoer u.w vader
Keizer Hendrik trouw, en da,a,r u,W oom',
hertog Filips slechts de kroon droeg om
Ze u later te geven, zoo was liij! ook deze.n
tróuw, zelfs in de jaren, dat de Paus hem
Oor logsp r opaigja n a
Do generaals en maarschalken van' het
Fr(a,usehe; legpr, die kort na, den oorlog,
bij iedere demonstratie, bij' elk congres of
wat voor gebeurtenis dan ook, als parade
paarden vooron moesten loopeti, zijn van
lieverlee naar den achltergnond' ged'roh-
gem
Toon de Fransdhén ging®»! beseffen, dat
zelfs hij. die 'n oorlog, wlifflt, evélngocd een-
elalchtoffer is, bekoelde hun geestdrift
voor den miliitairen praal, dio h'en zoo
lang verblind had.
Met leedo oogen zagen de oude vecht
jassen hun glorie tanen era Iwie Wecti hoe
Lang en breed er bealaiaidslaagld is, om
hierin verandering te, brengen.
Maarschalk Foch schïjlnt daarbij' als
beste middel dc bangmakerij' aanbevolen
te hebben.
Hoe 't zij', de oude houwiddgten lieefti
zidli gebogen over een bakje, koffic-dik
en geprofeteerd, dat de vredesbeweging
larie is.
Binnen 15 jaar, voorspelde Foch, zal
er een nieuwe wereldoorlog uitbreken en
dan op voel grooter schaal dan de laatete.-
),|Zulk een oorlog", zei do Foeh
„zal een wereldoorlog rijn en in geen
enkel opzicht gelocaliscerd kunnen wor
den. Elk land zal w a,an deetlmeimeii en de
qombattajnten zullen niet alleen de man
nen, maar de vrouwen en de kitodfailctf
van elke natie zij'n. Jongere vrouwen zul
len vermoedelijk actiever deelnemen aan
deji oorlog in de toekomst'. Een natie on-
d'AT de wapenen zal niet alleen eiken
beschikbaren man omva,tt'en, mtiar elke
vrouw» en elk kind, aiangeriion ,aan allen
een pepaaldo ta,ak zal téegelw'eizten wor
den. E'r zullen niet allepn Magen tie lland
en ter zo,e, geleverd wioiiden, maar ook in
de lucht. Daar zullen de vlieigtiunigen, niét
op zichzelf of ,in sm'a,lde«lëin vechten, ma .ar
in aaneengesloten massa's.''
Bui-opa boft tooh maar, dat het zulke
prima waarzeggers heeft als Foch. Hef
kan zich nu alvast voorbereiden om over
vijftien jaren gereed te zijn.
Binnenkort krijgen we dus dein algo-
m'eenen dicnstpliicht in den waren zin des
woords. Alle kinderen, jongens, meisjes,
mannen, vrouwen, grijsaards en besjes
zullen in de kazerne worden ondergebrlachSi
om de hanteering d'er w|a.pen,en te leercm.
Voor mil'itairist'en om van te water
tanden, zoo'n ideaal van Foch
Intussclhen 'wenschen we de mensdh'en
zóóveel inlicht en Jwenswlij'shcdd foe, dat
zij' het trucje van de Franscha oorlogsi-
propaga.ndisten doorzien.
De geheélo opzet is, om, evenals vóór
1914, door kunstm'a'fig opgewelrt wan
trouwen en oorlogsvreeB hef pad te effe
nen voor een nieuwen bewapemiiugs-wledf
strijd, die tbt een nieuwen oorlog kan
leiden.
Een man vis Foch, die toch een repu
tatie to verliezen heeft, moest, zich sdhjai-
men, het misdadig doel mtef zij'n zooge
naamde profetieën inai te jagen. Het is,
in één woord gezegd, schandelijk.
UITKIJK.
Casteleyn. Zij' verscheen -eerst alleen
Dinsdags, later ook Zaterdags. De uitj
gever gebruikte het' voorvoegsel „oprech
te", omdat wen zijn blaidi nadrukte. Lang
is de „oprechte" een in ons land! algem'een
gelezen blad .geweest. In 1847 is ze een
daglb'ladl geworden.
Het laatst van de zev'ahtiende en het
begin der' achttiende eeuw w;as voor de
Hollandsche couranten een tijdperk v.an
bloei. Ook Fransche bladen lyftrden hier
geschreven en gedrukt en dan in Frank
rijk geïmporteerd, omdat' het in die da
gen in Frankrijk' heel gevaarlijk was om
„courantier" te zijn. Buitenlandscha ge
zanten, vooral de- Fransche, drongen' er
vaak bijl onze B.egeering op aan. om aan
deze publicaties, die soms veel ergenis
wekten, paal en perk te stellen cn dan
verschenen er gewestelijke. „plaeCaeté-nT,
die met name de Fpa.nsohe couranten be
perking oplegden.
Het Rijdschrift deed' eerst zijn intreda
in de achttiende iceuw. Men denke aan'
de Nederlandseh© Spectator, van Justus
van Effen.
In den z.g. patriotten-tijd verschenen
(1e couranten ials paddestoelen uit den
grond. Fatriotten en Prinsgezinden be
stookten elkaar vooral zeer sterkf op
papier. Totdat Napoleon aan dezen strijd
'n einde maakte door aan boeken en cou
ranten een scherpe censuur op te leggen.
Er mocht in ieder departement m'aiar één
krant verschijnen, gedrukt in het. Hol-
landscli cn in het Fransdh. Wel 'wérd in
in den ban gedaan lia.d. Vijf jaren rijn ver
streken na den moord op uw Ctami, invaar
in al die jaren is mijn Vader aan de Ho-
henstaufen trouw gebleven en rustte zij'n
oorlog» zwaard niet in de scheede. AUeen
daarom zond hij mijne Moeder en mij naar
Chur, om' rnttj' in de gelegenheid1 te stellen
b'ij mijn Oo|m| i e loeren, wat ik bij' hem' niet:
leeren kón,"
„En wat wildet gij dan leeren?" Vroeg
Korting Frederik wiens drift, bedaardl wa;s.
„Mij dunkt, dat een Bisschop toch de laat
ste is .om1 ee,n Gravenzoon de behamdeli-ng
der wapenen te leeren.".
„Mijn oom Arnold wa.s onder uw Vader
een dapper R|i«fder, Heer! Hijzelf1 beeft
mij echter niet geleerd de. wapenen tie voe
ren, doch hij gaf mij uitsteken/Ie leer
meesters, zoodat ik geloof, dat ik' hierin
voor niemand on,derdoe,. Ik wiMe evenWel
meer leeren. De begeerte te kunnen
lozen en schrijven, omt de harp te'bespelen
en mij te oefenen in het teekenSin en schil
deren was te groot, om, hieraan geen ge
volg te géven. Diaaromi kwaml ik' naar
Chur, en in deze kunsten kon ik' geen' be
teren leermeester dan mijn oom' vinden."
„Gij zingt en speelt dus?" riep Koning
Frederik ver,rast. „Ge kunt lezen en schrij>
v'an?" (Wordt vervolgd.)
