E. VERBEEN, GOES
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GEHEEL ZEELAND
DIT BLAD VERSCHIJNT: DES DINSDAGS
DES DONDERDAGS EN DES ZATERDAGS
Tweede Blad
SIGAREN, SIGARETTEN, TABAK
Verloren sporen.
KÜWSCHE COURANT
•en
blad
dat
zijn
;aak
imt
Halfwollen Stoffen
i en Kunstzijden
Katoentjes, Voiles*
Gespen, Bloemen,
»etten, Kousen,
hoeneniDirectoires
Onderjurken,
Iken - Badmutsen
Cokesprijsverlaging.
Met ingang van 15 Juni
worden de cokesprijzen ver
laagd alsvolgt, voor:
J. DE GRAAG,
Prima ROOKVLEESCH
L. G. OVERBEEKE
FEUILLETON
VAN OVER DE GRENZEN
BINNEN LAN D
NUMMER 68
ZATERDAB It JUNI 1^27
23s» JAARSAN8
II
II
GORTSTR:TELF:n^
OPGERICHT 167*
Grol10 cent.
Geklopt10 cents
Parel20 cents
en bedragen de prljxen dus
Grot55 cents
Geklopt70 cents
Parel 60 cents
afgghaald aan de fabriek. Thuis
bezorgd 10 cents hooger.
Gemeente Gasbedrijf] Goes.
Wie niet Adverteert,
heeft geen recht op succes
Goede kwaliteit - Billijke prljzon
SIGAREN per heel of half kistje korting.
Neemt proef.
Minzaam aanbevelend13198-10
MARKT 2 GOES
te koop, prachtige stukkea..
Winkeliers rabat.
L.-P.-v.-d.-Spiegelstraat,
GOES. 14236-10
EXTRA GROENE BON.
Van 13 tot 18 Mei ontvangt
ieder die 1 2,50 besteedt
een extra bon, bekende
artikelen uitgezonderd. Al
les beslist a contant.
Koopt heden de E.V. groen©"
bon artikelen en dan uw extra,
bon, dan hebt u zoo een mooi
cadeau.
E.V. Margarine 65 ct. p. pond
E.V. Koffieboonen 100 ct. p. pnd.
E.V. Thee per '/2 pond 1 gld.
E.V. Ochtendvoer per 2'/2 K.G-
80 ct. Alles met bon.
25 K.G. Ochtendvoer voor f6,00
met 8 bons en extra bon.
Zelfrijzend bakmeel 22 ct. p. p-
Rookvleesch 14 ct. p. ons, pef
stukje 55 ct. p. pond
Boterhamworst 12 ct. p. ons
Kuikenzaad 25 ct. p. K.G.
Kanariezaad 25 ct. p. K.G-
Hennepzaad
Bruidsuikers
Pruimen
25 ct. p. K.G.
25 ct. p. V2 P"1'
22 ct. p. pd-
Pruimedanten gr. 33 ct. p. pd-
Extra bons in beide winkel©»
dus ook op Zeil, Matten, Vloer
en Tafelkleeden, KlokstellenV
Bloementafels, Theekasten, enz.
Delftsche Slaolie, Van Houten'©
Cacao, Blookers Cacao, Sluis'
Opfok voer. Alles fabrieksprijzen
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Redactie en Administratie: Westaingel 75. GOES:
Telefoon Interlocaal No. 207, voor Redactie on Administratie.
Bijkantoor MIDDELBURG. Marktl en 2i Telefoon No.474.
Abonnementsprijs f 1,90 per drie maanden, bij vooruitbetaling;
AdvertentiSn van 1tot6 regels f0,90, elke regel meerfO.15;
Contractregelprijs, te beginnen bij 500 regels, beduidend lager.
8ROOTEWAARDE
VAN PUBLICITEIT
WORDT BELEZEN
IN ALLE KRINGEN
Aardenburg.
niet-katholieke pers gaat voort met
beschouwingen te geven over de Aarden-
burgsche kwestie, die zeer ten nadeel© zijn
gekleurd v,an de katholieken aldaar.
Met een betreurenswaardige hardnekkig-
huid, negeeren de redacties bijna alles wat
tegen haar, blijkbaar vooropgezette, mee
ningen gaat, zoodat het meerendeel der
Zeeuwen zich een eigenaardig oordeel over
deze onfrissche of onfrisch gemaakte zaak,
gevormd zal hebben.
Voorop in de rij van beschuldigers, gaat
nog steeds de Middelburgsche journalist,
die wekelijks een Zeeuwscbe® brief in de
„N. Bott." plaatst.
Ma zijn eerste, waarlijk giftig schrijven,
is een tweede opstel gevolgd, dat 'iets fat
soenlijker bleef maar toch. npg de vol
gende" zware verdachtmaking bevat:
„Dlie hoofdzaak is en blijft, dat er in dat
;ene stembureau 56 stembiljetten werden
overgelegd, die alle op precies dezelfde
wijze waardeloos waren geworden, n.l. door
een krabbetje door nog een ander vakje
dan reeds roodgesmaakt was.
Door do waardeloosheid dier 56 biljet
ten behielden de katholieken in den ge
meenteraad hun meerderheid van vier te
gen drie. En als ik dan nog naga onder
welke hoogst verdachte omstandigheden
die ongeldige biljetten tenslotte werden
overgelegd door een der leden van het-
stemioureen, nadat de andere reeids waren
geteld, dia® is het mijl een raadsel, dat een
partij zich wil eojmpromitteeren roet de
verdediging van die gebeurtenissen. Alleen
reeds op de manier waarop ook de katho
lieke meerderheid van het hoofttsitemlbureau
alle klachten eenvoudig op zijl schoofover
de onwettige onziclitbaameict van de han
delingen van het districtsstemjbureau, over
de weigering door het districtsstejmbureau
om aan een aanwezige op zijn vraag inzage
te geven van de ongeldige biljetten, uie
manier reeds op zich zelf is iets wat me®,
zich moeilijk in een andere plaats kan
voorstellen.
l),e eerste regel houdt reeds een grove
onwaarheid in.
l>j,e 66 biljetten waren niet allen op
dezelfde wijze ongeldig gejnpnkt.
Enkele 'biljetten vertoonden duidelijk,
d|ait de kiezer eerst was begonnen mpt een
hoikj» voor een bepaalden candidaat rood
t-e mjaken, toen zich. zeer zeker bedacht
en eau anderen candidaat genomen bad.
Op andere biljetten waren eemige hokjes
goea rood gqmaakt of ,alle van een bepaalde
njst. .Weer andere biljettien vertoonden
„duidelijk sporen van onwetendheid of on
beholpenheid van den kiezer, door achter
den naajm van een of meer candidaten een
rood stipje te zetten. Enkele biljetten
verrieden onwil opm te stemmener was
bijiv- op een der lijsten alleen 'n vraagtee-
ken geplaatst.
In totaal waren er 22 van de van on
waarde verklaarde biljetten jniet een aan
wijzing op do Katholieke lijst. Zoo de le
den van het stembureau falsarissen waren
geweest, zouden zijl toch zeker geen 22
katholieke stemmen verknoeid hebben.
Over de rest van de aangehaalde be
schuldigingen schrijft man van gped-inge-
lichte zijide het volgende in de „Maasbode
Het is niet waar dat de steannnen|tellerij
onzichtbaar was; het is niet waar dat er
tijdens de stemming of telling aanmerkin
gen zijn gemaaktüe bewering, dat iemiand
g-eweigercL zou zijin de biljetten na te zien,
lijkt ai evenmin aanvaardbaar, waar ande
ren, blijkens de tevredenheidsbetuiging van
een der social istisch-gezinden over de roy
ale opvattingen van het stembureau, do
biljetten wel konden zien.
Al deze achteraf gevonden beweringen
zijln v,aa nul en geener waarde. Zij ver
onderstellen eenvoudig de knoeierij), die
juist bewezen moet worden 1
Als die bewezen wordt, dan herstemi-
62
In de diepte lag een schoon dal, vol
bloemen en planten. Te midden van het
dal stond een groote hut, van planken op
gebouwd. Eene deur was er niet aan;
maar de ingang was afgesloten met prach
tige buiden van grijize beren. i)e diepste
stilte heerschte alom*.
Haar trad de zon te voorschijn, en pas
wierp ziji haar licht iu bet dal op de hut,
de huiden werden terzijde geschovien,
eu eene leelijke, oude vrouw heek spiedend
rond. Blijkbaar werd ze niéts verontrus
tends gewaar, want bedaard trad zij! naar
lunncn en liet den ingang open.
Een half uur ging voorbijl zonder dat
m«n iets gewaar werd, maar opeens ver
scheen aan den ingang een beeldschoons
knaap, met lange, blonde haren, en spoedig
was deze uit de hut in 't bosch verdwenen.
„Niet volgen. Hier blijven!" beval
Athorse. „Knaap halen 1"
Wiie zal den toestand beschrijven waarin
Edgar zich bevond toen hij daar alleen
4qhterbleef Nooit had 'hijl het kind ge-
roing en bestraffing der schuldigen. Maar
als zij niet plaats had, dan geen hersteml-
miing en eerherstel voor de belasterden.
Dp «ehrijlver in de „N. Bi. Ct." verbaast
zich over den afkeer der Katholieken van
Middelburg. Toch berust ook die afkeer
op feiten. „Middelburg" niet het in
meerderheid niet-Katholieke („linkschej'
was een schrijffout) college van Gedepu
teerden .alleen, maar de heele reeks over
heden die daar zit, voelen de Katholieken
in AarAenburg inderdaad als een mach
tige tegenpartij'. Maar de Katholieke raajds-
meerderbeid doet dingen, „die om wette
lijke redenen niet door den beugel kun
nen", schrijft de „N.B. Ct."..
Inderdaad, die raadsmeerdlerheid staat
stevig op haar stuk en heeft het gewaagd
Gedeputeerden Staten een proces aan te
doen. Ziji was zich zoo schuldbewust, dat
ziji de rechtbank een uitspraak wilde laten
doen over de al-of-niet-geoorloofde hande
lingen. Js dat misschien tè erg?
Die Aardenburgsche Katholieken staan
op hun recht; zijl laten zidh niet ringeloo-
ren dioor een ambtenaar van den Minister
van Justitie, die proces-verbaal opmlaakt
maar daaraan g,ee.n gevolgen verbindt. Zij
laten zich niet verdrijven van een plaats
waarop zij recht hebben.
De sehrüyer in de „N. El Ct." imag de
beschuldiging tegenover de Gedfep. Sta,ten
va,n Zealand „lamip" noemen. Maar hoe
kwalificeert men dan de houding van dit
college dat, door de Kroon waarop het
zich tegen de KnadsMeerderheid van Aar
de,nburg beriep, in het ongelijk gesteld,
toch hlijjkbaar geen ongelijk wil erkeifnm
eu liet liever laat aankoimen op een gerech
telijke. uitspraak die ook al weer moet
worden doorgedreven tot hoogere instan
tie? E111 dit, trots 'het' feit, dak de Katho
lieke meerderheid er feitelijk 'in berustte,
nog maar minderheid te blijven moim'en-
te<d?
Neen, wiji zijn nog niet uitgepraat over
Aardenburg; de schrijver in de „N.B.Ct.i"
blijft in gebreke bewijzen te leveren voor
zijn eerste beschuldiging eu de „Voor
waarts" die intUsstilien ook met grof ge
schut begonnen is, komt dezer dagen aam
de beurt.
Bovenstaand artikeltje was reeds ge
schréven, toen wij in „de Zeeuw" zagen,
dat; deze recht had gedaan- aan die lezing,
die van katholieke zijde uit Aardënburg,
van dit geval gegeven wordt.
Hiervan met erkentelijkheid acte!
Hollamlsdir pelgrims naar OET. Land
(van Arn- Siuijs, Geestelijk bestuurder dei
Heilig-Land-Stidhting).
D,a,masou,s, de Muzelman-
sehe sta,d.
Vrijdag, 22 April, zouden wjj' In Se-
mak, ten Zuiden van 't meer gelegen,
den trein nemen en naar Damascus, de
hoofdstad van Syrië, sporen. 'Als afscheid
echter van 't H. Land maakten wiji in de®
vroegen morgen eerst nog een auto-tocht
door NooreLGalilea.
Wij willen het Noorden van Galilea
zien, wij] wilden daar de hoogste toppen
van het Galilea-gebergte bereiken, omi van
daar uit op Palestina een Matsten blik Ufo
werpen en aan Palestina een laatst vaar
wel te zeggen. On,ze .auto. zou klimmen
van den eeuen bergtop naar den anderen
eu ons brengt tot de Joodsehe staid Bailed.
Wij. zagen tot onze voldoening toen alle
bergen en valleien nog eens terug, die wij
de laatste dagen bezocht hadden, wij! zagen
van uit de verte heb kleinere meex, waai
de Jordaan, van den grooten Herpinn ook
doorstroomt., afkomen, wij zagen Vele Jood
sehe woningen, waarvoor de wijnstok op
klom en (met zijln lommer een prieeltje
vormde, en nabijl de woningen vele echte
Joodsehe typen.
Adieu! H. Land! Wijl achten het een
voorrecht, u beter te hebben leeren ken-
zien, hij kende het dus niet, en toen hij het
uit de hut naar het bosch zag gaan, was
liet te ver .af om. zijne trekken te kunnen
onderscheiden.
.Eu terwijl Irij al zijne opmerkzaamheid
wijdde .aan de plek vanwaar Athoree zou
terug komen, trad uit de hut eene beeld
schoone vrouw. Zij zette zich op een
heuveltje neer en begpn aan eenig hand
werk. Zij was in het wit gekleed, en had
eea blauwen band om de blonde harem.
Om het middel had zij! .een' gordel van
dezelfde stof als de haarband. Van de ou|dto
vrouw was niets te zien.
Hot duurde lang eer Athoree terugkwam
en zich een weinig vervelend, wenddj)
Edgar zijn blik naar het dal. Bijna igaf hij
een' schreeuw, want hij zag zijne zuster
zitten, doch met den rug naar zrine zijde.
Met de grootste moeite kon hij slechte
zijne ontroering bedwingen. Gelukkig, er
kwam. afleiding. Athoree verscheen met
een knaapje aan de hand.
Onbevreesd naderde het knaapje hem,
stak de hand naar hem uit en zeide: „De
Bloode man heeft mij gezegd ,dat mijn Oopi
er was. Ik zie -het. Gijl zijt oom Ejdjgar van
wien mama, toen papa nog leefde, tmij! zoo
dikwijls verteld heeft. Dag, oorni Edgar!
Koimiti u pus halen? O, dat iggoed! Nu ben
nen, omdat Gijl ons om' de profeten en
Christus zoo innig dierbaar zijit, wij hopen
deze kennis in ons leven te benuttigen om
velen in 't licht te plaatsen, dat in U voor
ons is opgegaan.
De toent maar Damascus, dien wiji miet
den trein maakten, was schitterend. Wij
konden de oiistiiitnigc rivier, die dan rechts,
dan links, met geweld haar baan maakte,
tot onze niet geringe voldoening, maar niet
'voorbij! komen. Zij 6J>eelde in al watwij
rondom ons zagen, den hoofdrol. Zijl hoeft
daar in den omtrek in den loop der eeuwen
geweldige kloven en valleien gemaakt. Zij
deed de rotsen der bergen als muren van
Jerusalem steil opreizen. Zij liet pveral
watervallen in haar afdalen, om. het water
er van verder de wereld in te stuwen. Die
rivier de Jar,mm maakte op aanwijizmg
vam den Schepper de natuur hier zóó mpoi,
dat wij onwillekeurig de woorden van Dia-
vid op onze lippen kregen Heer, Heer,
Dlie dit alles zóó gedacht heeft, hoe won
derbaar is Uw Naamt-"
En hoe fijn wkrd de omgeving behalve
door groen en bloemen en heldere water;
vallen, gestoffeerd door de zwervende man
nen, in eigenaardige oostuums en hoofdeD
met gevlocnten horen, die kuiddèn van hon
derden buffels, nalbij hunne zwarte tenten
.aan '1 hoeden warén. Sommige afgedwaal
de kalveren van eene kudde gomden ons
nog het genot meer va® de uitzichten te
genieten, net eene al mooier dan het ander,
door voor onze locomotief post te vatten
en te beletten, dat, onze trein ons zóó vlug
door deze heerlijke natuur zou rijden. Die
trein moest voor hen stoppen, om ze het
leven te spafen. Dat .wij Op weg' waren
naar een, ec'ht Mnselmanscslie stad,, een
bedevaartplaats voor Mahomed's .kinderen,
dit werden wij onderweg al heel gailjwl ge
waar. Toen ergens non een stationnetje
onze trein stil- nield, traden drie Musel-
mannen met witte en groene banden om
't hoofd uit een co.upee. Ten aanzien van
de reizigersspreidden zijl alle drie hun
m|a,ntel op 't perron uit, keerden hun aan-
■gezidhten naar Mekka, knielden met ge
oefende knieën- neder, brachten realiter eir
linker hand aan hunne ooren, bogen hunne
gebulhande hoofden op den .grond, en baden
luid, luidop, rezen daarna lenig wederom
omjhoog, om andermaal dit vertoon te her
halen.
i't Was donker, toen wij! in Damascus
aankwamen- Wjji konden van de stad wei
nig onderscheiden en zagen, niets dan we-
melende lichtjes, alsof Damascus een berg
van lichten was, die afsloten aan de lich
ten yan den rijken sterrenhemel. Natuur
lijk dr.oiogen wij Zaterdag, den, eersten
morgen in Damascus, het 11. Offer op ter
cere van Sint Paulus. Hier, werd door
Jezus ,a.an Pa-ulus geboodschapt, dat Hij
veel voor Zijnen Naomi zou mogen lijden-.
En al spoedig, denzelfden morgen, ston
den wijl op den ouden BproeinseUen weg,
dien Paulus voor 'n^ne.gentienhonderd ja
ren met 'n hart, gloeiend van verlangen,
d.c Christenen inDamascus gevangen te
nemen, bereden heeft. In de „HanjdelinSöb
der Apostelen" staat er, dat Paulus door it
plotselinge hemellicht ter aarde werd ge
worpen dicht bjj Damascus.
Denzelfden morgen bezochten wij in Dia,-
imiascus het huis van zekeren Judas, waar
Paulus, op den B.ameinsehen weg van 't
'hemellicht blind geworden, werd opgeno
men. Wat geweldig moet er daar in Pau
lus gemioed hebben omgegaan, toen hij tot
het bewustzijn was gekomen, dat hij als
Jool met zij® vervolging vierkant tegen
de ideeën van Israel's God had gehandlpld, f
en de grootste inkonsekwentie van zijjn le
ven had bedreven.
Eu daarna hebben wij in de stad opge
zocht de plaats, waar eens Ananias woon
de, die door God werd( gewaarschuwd en
die van God een wenk ontving, P,aulus, in
het huis der rechte straat verblijlvend en
bezig met bidden, de handen te gaan op
leggen en te genezen.
Op de plek, waar Ananias' huis gestaan
heelt, waren nog ruinen te zien van eena
ik blij, want de Medicijn-man kan mamia
niet beter smaken."
Onstuimig ojuhelsde Eidgar den schoonen
knaap, die trek' voor trek keju aa® zijine
zuster herinnerde. Ten slotte vroeg hij
echter: „Is mama dan ziek?'-'
„Ziek? O, neen, niet ziek! Ze weet ni^t
wat zij doet! Op dien vreeselijken, morgen,
toen ze bij! het lijk v.an Papa kwam» die
door afschuwelijke Bpoden, bij wie ook
Blanken waren, vermoord was geworden,
begon ze akelig te laehen, en toen die
Blanken haar wilden dooden, wilden de
Bjooden dat niet toestaan. ""Zij namen mij.
en mama mede, en eindelijk werden wij'
hier gebracht. Nu doen ze net of mamn
een god is, en soms knielen ze voor, haar
neer, en als ai,1 dan weer lang .gaat lachen,
dan deuken zijl, dat Mamia hun wat goed
voorspeld heeft. Zij naait maar altijd pver-
heinden voor Papa, die wel terugkomen
zal, zegt ze. 'Ziji praat nooit meer van u
of v.an ma,®, grootpapa, zooals vroeger.
Zij kent die niet meer. Zij zegt maar als
ik haar wat vraag: „D|at zal papa je we)
zeglgen, .als hij thuis komt. Ik weet niet,
niets! O, datl niets herhaalt zij dan
wel twintig maal."
D,it .alles vertelde het knaapje, terwijjl
het op de knie van zijn, oom Edgai; za*
.aloude kerk' uit de eerste Christen eeuwen,
wij konden ze zien van een pprt dak af
eener nabij'zijnde woning, want evenals de
woning in de rechte straat is ook dezje
plaats van Ananias' hui® MnselmlansCh
bezit.'
Eindelijk stonden wij dienselfden mor
gen nog bij de oude miuur der stad, waarop
nu ook nog woningfn gebouwd zijjn, wij
stónden er ter .plaatse, waar hijl in een
mand van uit Bulk een woning werd neer
gelaten, omdat, de overheden der J.od(en
overal den bekeerden en predikenden Pau
lus zochten te dooden. Wanneer Paulus
thans als Apostel eens te Damascus terug
kwam, dan zou hiji meer in moskeeën dan
in synagogen hebben te prediken, want
Damascus is thans een echte Muselmonsohe
s;ta.d, is als het hart van het Maihoimeda.-
nismie. Damascus heeft op den oogenblik
liefst een vijfhonderd moskeeën. Den
laatsten tijd is het daar wederom gebleken,
dat de Muselman ook nog wel eens fana
tiek ha® zijn.
Een .Hollandsche Franciscaan, Pater
Tijlssen uit Valkenswaar.d afkomistig, heeft
ons veel v.an hun fanatisme verteld naar
.aanleiding, dat wiji hier en daarde Musel-
mansche wijken zoo plat-gescholen zagen.
lli. vertelde, hoe hij' van verschillende,
zoowel Christen als MusdjmaniSche zijde,
wist, dat voor '11 paar jaar dag en uur in
Damascus was vastgesteld, waarop alle
Christenen in één opgewenk zoudien worden
geitood. Hiji vertelde ook, hoe op 'n middag
op stra.at een officier bij ham kwam vra
gen, om even te biechten, .want er zou
na eenige uren iets heel bijzonders gebeu
ren. Wat was het geval?
Zooa-ls de .pater verhaalde, een moor-
•dadig plan der Muzelmannen was .uitge
lekt. In een groot huis van een der rijkste
Muselmiannen van Damascus, was een
massa wa.pen.get.uig opeen gepiakt, vijfhon
derd Drusisclie ruiters, omgekocht door
dien rijken Musakman, waren onderweg, en
op één wenk der saunengezworenen zou
men .al wat Christen was in Damascos» ter
dood brengen. Dit pla.u verontrustte de
FraifscheU, omdat 'slechts Weinige soldaten
in de stad waren, 't Is daaromj da!) die
genei-aal het besluit nam;, korte motten er
imiede te miakeD» al zij(n soldatenvolk op één
punt te conc'entreeren en in den kortstjen
tijd het broeinest der samenzwering kapot
te schieten. Dat gebeurde. Maar tie rijjk'e
Musdm|a.n was gevlucht, en staat nog aan
't hoofd v.an do troepen der Drusscn.
Gij. begrijpt, zei pater Tij.ssen, wat daifc
voor de Christenen hier een angstige tij|d
geweest is, sommigen zij® van de schrik
alleen gestorven.
De .oup'haa® van van Urals/..
In verband melt do pledhlighcildl die te
AmsteEdaïU plaats vond geve®, wijl die aan
de „N. Rott." ontteende levenscibteits vjanl
'wij'len den oud-gouveo-neur-geweraa!.
Joannes Bicnedicitus valu Heutsz is 3
Februari 1855 te Coevorde® geboren. Hij
|w|as aanvankelijk voor den Neder!ainjdfekjhei»
legerdienst bestemd. Bij' heit instrucltitt
bataljon te Kampen kreeg hijl zijn oplei
ding en 'wleird op, 13 Augustus 72 be
noemd itot fwleede luitenant -bif het Néderf
landsche leger. Door .het uitbreken van
dan oorlog in,at Atjeh in 1273 verkr.e|j,g
hij overplaatsing ,bij biet Ned.-Inidisïtio
leger. In November '74 kw'am hij'in Altjclh',
iwtar hij 'zielh spoedig door zijn moieHI en
beleid ondersclieid|le, zoodait jhdj' hpt vol
gend jaar reeds benoemd' Wteijd tot adju
dant van den tw^ed^n' beiv^fflilebblea" ton
kout daarop tot adjunct van dien Staf tie
Koeta, Badja. In Novianber '75 verwierf
hij de ^Lditairie. Wjiilelmsorda 4e blasts.
In '.76 verliet hij Atjeih, om er in '80 w|e-
der terug te keer en. In heitzelfldei jaar
'deed hij' examen voor idle Krijg^sePnool,
dooh vond geen plaatsing dbo)i(da.t er mini-
der plaatsen dan «aijdidateinj 'wbre®een
jaar latex geschiedde en hij
in een mengelmoes van Emgelsch, Duitsclh
en Indiaansch. 1
„En nu kö(m' H ,u haleu om. mama en
u naar grootpapa te brengen," zeide Ed
gar. „Vindt gijl dat niet prettig?"
„O, ja, maar mama zal misschien niet
willen. Zijl .wil nooit met mij mede naar
het bosch ook, want ze denkt dan, da,t
papa haar niet zal kunnen vinden, als hij
terugkomt, en als gij! haar met geweld
wilt wegbrengen, dan zal zijl Ötoeta, onze
oppasseres, roepen en die zal op den hoorn
blazen. Dan komen al de Booden en nemen
u gevangen om te scalpeeren. Maai', stil ik
weet wat. Gij moet haar zeggen, dat papa
ergens op haar wacht, en dat gij! haai' bij
hom brengen moet. Ik wed, dat zijl u da®
volgt, want kennen doet zijl u niet. Zoo
moet gijl dpenl"
„Maar als Otoeta mij' ziet, dan zal zij
zeker op den hoorn blazen, en dan k'omien
de Booden en die honden mij tegen."
„Otoeta is nu bezig om- onze slaapkamer
schoon te maken en de bedden te schudde®.
Dut duurt wel een uur, want zijl is oud.
Kom, oom Edgar, ga m'ede! Die' vriende
lijke Boode man, die mlij bij u (bracht, zal
die oude Otoeta het blazen op den hoorn
wel beletten. Nietwaar, Nota?!'
Athoree zoo onverwachts) met den naam
toonde neidds toen zijn dloorze|tttn(g)slkrac!hl!
door gedaan ,te krijgen,, dlat hij1 in Neder
land zelf' zijn zaak modht gaan bepleiten!
mat het gevolg, da/fc voor Ihtemieen piaaits,
tooven he.t aantal fbrmeel, iw.:erd bfesclhiik-
ibaar gesteld. In het eind van '84 keeïdle
hij!, na d:e Krijgsschool .aifgeloopen te heb
ban, in Indië (terug, iw'aar hij' oila. een perio
de. die zicih d'oor wdiniig .bijzonders ken
merkte, in '87 bij, het hOofflburoau, van
den Geaeralcn Staf geplaatst.
Twee j,aren later zien wij heml wieder op
het Atjehscli tooneel, thans als chef van
die® Staf van dei troepenmacht inl Atjeh' o|iir
der generaal-inajoor Van Teyn, dein: civiel
en militair gouverneur. B.eeds toen wist
hij te bewerken dat onze troepen weder
aanvallend op|tr.adien, inStede yan in de
stellingen een atiw'achtenjde houding aan
te nemen, zöoals sinds '84 het comfejgno
iwias geweest. Het gevolg was ©en spoedig^
afneming van hpt yerzet im Groo|t|-Atje|h\;
Ook in Idi, Waarheen Mijl laiter, nauiwtejij|ks
hersteld van een bij Tjade opgeloopen le
vensgevaarlijke verwonding door een gie-
wéejusdhot, generaal Van Teyn vergezelde
werden vooml dank zijl de buitengewone
militaire eigenschappen van de®) chef yan
den staf goede resultaten bereikt. (Hij
dankte aan zijn optffdenl zijln bevordfarjlng
bij keuze tot majoor. Kort 'tevoren hafi
hijl reeds de eeresabel verwtoryen. Met van
Toyn's opvolger, kolonel Pomp© yan Meesr-
denvoort, kon van Hbutsz het minder goed
vinden dan miet yaffll Teijn, |w|iens ve)rtrou-
weling hij Was. Er bLaeif voor v^ini Houtts2
niat anders over dan. aam te vpagem udlt
Atjeh1 te iwoirden overgeplaatst, hetgeen
in '91 gesdhiedde. Hij Weddl ,toen tot'eom'-
jnandant van het Ila bataljon! iiinfantefrlie
te Meester-Cornelis beinoemid.
Zijn verblijf in Atjeh gaf' ham1 de stof
voo,r zijn Ibr.oclh'iire „Die ondeUw!erpiing('vialni
Atjeh", m|et Met mbtto: ,,De AtjÖil-oorflbg
'luiiaagt aan ons koloniaal bezit; hij moeit
eindigen. Laten Wij eindelijk aan d'e ibe-
sdhaallde wereld itooncn dat wij daajitoe
in staat zijn". De brochure; WUs als 'Iiot
Ware het reoepi voor Atjeh's ondtehwlei*-
ping. Eerst enkele jaren later (eemi Eiuro-
poesch verlof Wegens ziekte en een ver
blijf ter Oostkust vian Sumatra, als gewes
telijk militair commandant liggetn hiextns-
sohen) zon hij in staat w^rfte® gesteld'
zijn eigen rec'opt toe te passen. Eers>tt|wV;i'd
hij in ,'96, jja hat v,erraad van Teuiko©
Oemur, het Atjelische hoofü door wj.ens
bemiddeling men gehoopt ha'd de lagere
hoofden tot onderwerping te |f.ewlqgön|,
doch die een dubbele, rol bleek te speleln,
als colonnecomma.nda.ut ter beschikking
va® den gouverneur vam Atjeh gesteld
en in die hoedaniglheiild heèflt hij tal v.am
bdangrjijko militaire ondei'Demimgem ge
leid s® op allerlei Wijzen gelegenheid ge
had zij® zeer bijzondere eigenschappen te
-toonen. Hij' jwterd in die jarem bevord|erd
tot ridder 3e hl. d'er M. .Ww em in .'97
buitengewoon bevorderd tot kolonel en tot
dhei' van den Genera'leni Staf va® liet N.
I. L. benoemd. Het volgend jaar iw'erlll
hem hét 'beleid in Atjeh; ge(i%el inl. hB-nde®^
gegeven. Verschil va® inzicht tussohen
de rogeering en den to^pm'aligen gouver
neur van Atjeh Va® Vliet omtremt da te
voeren actie leidde er toe dat Haastigen
noemde a.#rad en Van Heutsz Iwleid! als
zij® aongewieizen opvolger beschouwd. Als
civiel ie® miliitair gouyerneur ya® Atjeh
en Onderhoori.ghaden ki'eeg h|ij plu gale-
gen'hoid den inhoufdi vani zij® brochure
Waar te make®. Het offemsdióil Werd thans
overal ingevoerd, mobiele cioolnnes door
kruisten' rusteloos heit land, grootero expe
dities iwleiiden naar die sterkere punte®
onderpome® e®, nimmer tevoren Was eeB
dm-gelijike rustelooze eu gelijktydige actie
gevoerd als toen. Van Heutsz de geheels
macht in Ihanden had. Zp(LP leidde hy ïaij
'98 de Bjiidië-expedditie, in '99 |d|p expedjlie
ter Noord- en ter Oostkust e® in 19CH
de kEijgsverrieihtingen tegep Baitee Ilië
en Sam'alanga. 1®, 1,903 ondieirjwfcapiupJjzlcJij
o.a. de pretendent-Sultlap! To®ka®ko© Mo
hamad DaWöt en hbt Sagi-hpolM dhr
van „Nota", dat „Vader" beteekent aan
gesproken, zeide nu tot Edgar: „Wat de
knaap u voorstelt is goed. D;at doem
Gaanl"
Onder het voortgaan vertelde de knaap,
dat hij Heinrich heette, en voegde hij er
bi,!: „Zoo heet grootpapa ook, weet u'"
D» weg naar het dal was langer da®
Edgar dacht, en er verliep: een half uur eer,
'zij dicht bij de hut waren aangekomen.
.Wat zeer zeer verstandig was, Athoree
ging terstond bij den ingang staan, maar
zoo, dat Otoeta hem nieit zien kon, en
toen hij zag, dpt Edigar zijne zuster nader-
liep hij snel naar binnen, en eer de oude
wist, wat er met haar gebeurde, lag zij
gekneveld op den grond.
„Mamia, hier is oom Edgar om ons bij
zijjn.' papa te brengen,"- ejus begon Hein
rich met een vriendelijk stemmetje.
Irimia. keek droamerig pp, zag Edg'ar a&n
en zeide: „Wieg, mian, ga heen, want ik
ken u ®ietl"
„Irma," sprak Edgar op «liep ontroerden
toon, „Irmja., ik ben Edg.ar, uw broeder!
Kent gijl mij ®iet meer ?'-'
„Ik weet niet wat gij| zegt! Als (Walter
kom it, aal hijl B wel antwoord geven. Ga
heen! Heen! Heen]'-'
iW|ordt vervolgd.^
