inder- luté's GOES Schoenen. I SCHOOL 16 SN000IJK Tweede Blad KER KAMPIOEN" ijt gij verzekerd OEDE kwaliteit. on (gehuwd) BEATRIX. >HE COURANT oes MODES NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT ZATERDAG 20 MAART 1926 srseizoen. gen: wreven Meu- e Huisvrouw. zei Ie- 'ielen S-GRAVENHAGE tdkoralen. Goes. - GOES ENSTE. De Napoleon van Afrika. FEUILLETON UIT DE PERS Wetenschap en Kunst Handel en Nijverheid RAAT 35 o e 3 prijzen. AANBEVELEND. 125 ets., in potten ons en los ver- elke hoeveelheid. OES. Zie Etalage. meprljs van f 50, AANBEVELEND- et Huishouden, en Leerares B Exfernaat. DE OVERSTE. >edkooper, dan bij a. Dinsdag de Etalage. Aanbevelend. .al verkoopt op crediet,. pen op wekelijksche goed bekend met het u van dit Blad. (Vervolg oil slot.) Voor Afrika w'as de komst van L-avige- j-io, het gloren van de dageraad v,an een nieuwen -dag. Waarvan toch al was Carthago al niet van getuige geweest, sedert de stichting dooi' de Plioeniciërs. Beoorloog;! en ver woest door de Romeinen, daarna hoofdstad der Vandalen; wederom verwoest door.de Arabieren. De godsdienst van Mahomed was ingeburgerd en de Islam werd bi,na algemeen beleden. Daarbij teisterden nu typhus en hongersnood zijn diocees. Lavigerie is de vader voor allen, Chris ten of heiden; kan ik 'ze niot geven da geestelijke vertroosting, dan ga ik hun lichamen redden, sprak hi;!. De ontdekkingen van Livingstone had Europa in verbazing gebracht, en met spanning vernam men zijn buitengewoon interessante tochten door dc binnenlanden vau Afrika. Ook Stanley, die het spoor van Living stmie gevolgd was, deelde zijh ervaringen Maar tevens schilderden heide beroem de ontdekkingsreizigers met schrille kleu,. •ren de wreedheid der slavernij. Kan het ons verwonderen, da.t Lavige rie zich onmiddellijk opwierp als verdedi ger, tot afschaffing van dezen gruwel? De ontdekkingen van Afrika's binnen- landen, had ook de opmerkzaamheid van Home getro-kken. Al die onbekende volke ren, die gezeten waren in de schaduw van den dood, moest het evangelie verkondigd worden. Woestijnen door te trekken, woeste ri vieren over te steken, de donkere hosschcn in te gaan! Dan de gevaren van wildo diere®, van ziekte, honger en dorst te lij den, de verzengde hitte: Wie zou dat alles doen en verdragen? Lavigerie. H( bood aan; de binnenlanden te even- geliseeren. Zijn tegenstanders ontvingen die mededeeling met hoongelach, anderen trokken hun schouders op voor zoo'n dwaasheid. Sommigen beschouwden La vigerie als idealist, het was immers on bereikbaar! Maar Lavigerie toont zich den energieken organisator. Hij- sticht een gar de, een keurkorps dat zich niet overgeeft maar sterft. Het jaar 1868 zal met gulden letters opgeteekand' zijin, in de geschiedenis der Afrikaa-nsche kerk, het was het stichtings jaar van de Sociëteit der Witte paters. £11 dat leger van wit gekleede -mannen, gehuld in hun burnoes, zal Afrika ver overen. Toen Napoleon zijn garde aanvoerde, gaf hij zijn dapperen ridderorden, hoogs rangen, zelf koninkrijken. En de Napoleon van Afrika?' Lavigerie voorspelt zijh gardeArbeid en lijden. Maar getroilw aan hun eed, hebben zij hun persoonlijkheid en eigen inzicht opge offerd, de Sociëteit is alles en regelt alles, het individu lost zich op in de Sociëteit. En getrouw gebleven aan dp vermaning van -hun vader: gij zijt geen ont-ldekkings- reizigers, niet uitgezonden door een weten schappelijk1 Genootschap; gij: Wjtte paters, zijt geen botanisten, zoölogen of geologen maar missionarissen en mission a risen al léén. De garde van Afrika is moedig de wil dernissen doorgetrokken, post na post werd gesticht en systematisch voortge gaan tot het binnenste, van het Zwarte werelddeel. .En gesneuveld zijn deze helde» bij hon derdtallen, gevallen op het veld van eer. En als de dood kwam, hetzij in de ver zengende woestijn of in de-donkere wouden, dan stierven zij gelukkig en tevreden, ge wikkeld in hun Arabische mantels, ver van hun vaderland. Tevreden, omdat zij wisten, dat achter hen kwamen andere mannen, die hun werk zou,d-en voortzetten. En toch -hebben deze helden geklaagd, geklaagd dat zij in de harems en op andere plaatsen geen toegang konden krij gen tot de vrouwen der Arabieren. En Lavigerie ving de klacht» op. Hij stichte de Witte Zusters. En deze maagden volgden de karavanen der, IWitta pat&6 en deelden hun arbeid en liden. En de resultaten? Het was op de procure der Witte paters te Boxtel, dat de zeereerw. pater J. da Louw, procurator, mij! de volgende cijfers ga.f: Missieposten in 1924: 145Witte zus ters, aantal 325, waarvan jj- 130 Hol- 63) 0— En wat is er van het kind geworden onderbrak Alice leveiidig. Van het kind! herhaalde de ongeluk kige. Mijnheer Arnaud, zei Beatrix zacht, \ertcl nu de zaak' toch niet half! In naam' der gastvrijheid die ge ons eens verleend hebt en Wat God- u honderdvoudig zal be loonei), antwoord ons. Hi; .ging verder en aan zijn spreken kon men zijn verdriet en ontroering z-eer °-oed bemerken. 0 vervolgde mijn weg naar' Parijs waar ik het kind- neerlegde in d-e portiek van «en gesticht. Op een stuk pa-pier dat aan tiet kind vastgespeld had, had ik schreven: Hij) heet Gabriël Arnaud, naam van een broertje dat ik verloren S ,vr n°S biföev°egd: „Heb (Mijden met hem." Een diepe zucht ontsnapte aan de iip- pen der twee vriendinnen. De grijsaard keek hen onrustig aan en vertelde rouwvol verder: Gij zijt al te goed mi.i te vervloeken, maai- God heeft mii zwaar gestraft. Mijne arme vader stierf plotseling eemge dagen na de begrafenis ik ge lde me lip, ard be- om mij landsclie; zwarte zusters (negerinnen) 26547 zwarte priesters, welke na éen 18-jarige opleiding gevórmdzijn en waar van thans reeds vijf éen' missiepost be-' sturen. Helaas, mag ik geen verdere plaats ruimte vragen, en kan dus het aangename onderhoud op de procure niet weergeven. Pater de Louw sprak mij met Oost-ersch vuur over zijn stichting en sociëteit, en hot» was of de opgezette leeuw en tijger in hun refter levend waren gewordtn en luisterden, de schilden, speren en -wa pens aan den muur, deden miji Holland vergeten. De in Arabische, kapmantel gehulde pater De Louw-, bi-acht mi, onder de be- toovering van zijn medeslepende verhalen van de tochten zijher medebroeders door Afrika's duisternissen. Het koste mij moeite, dit stukje „Africa" in Boxtel te verlaten eni afscheid te nemen van den sympathieken miss. pater De Louw. Lavigerie heeft wel de naam ten volle verdiend van „Napoleon van Afrika." Voor enkele jaren geleden maakte) Wil helm, kroonprins van Zweden een reis d-wars door Africa. In zijh reisherinne ringen spreekt hij met groo-tep lof over -d:e resultaten der missiëii dei 'Witte Paters. De' beschaving begon juist daar, waar (Ie Witte Paters zijn, daar vruchtbare plantages enz. Zoodra had ik hun mis siën verlaten of overal weer wildernis. Ik ga. eindigen, nog even in herinnering brengend de groote Jjcfde van Lavigerie. De aartsbisschop Tiet zich kennen,, als een adelaar die met forschen wiekslag zich weet te verheffen- boven al .bet. klein ge,doê van zijh vijanden. Hij' vroeg Leo XIII ontslag van zijn bisdom, om als eenvoudige Witte Pater, de vermoeienis en gevaren van zijin priesters te mogen doelen. Leo XIII weigerde zijh verzoek. Kardinaal Lavigerie, .aartsbisschop- van Carbhogp primaat van Afrika,, stichter der Witte Paters, gij zijt een fonkelende ster aan den hemel van hot Zwarte We relddeel. De geschiedenis van Lavigerie en zijn Sociëteit is d» beschavingsgeschiedenis van Equatoriaal Afrikav,an dat werelddeel waaarov-er Lavigerie eens schreef: Ik heb van Afrika alles bemind >zij-n verleden en toekomst, zijn bergen en woestijnen, zijn zon en hemel. JOS. M.-. De S. D. A. P'. «n liet Gezantschap. „Een wezenlijk Katholiek belang is er in het Gezantschap niet ge legen en als ruilobject heeft het voor ons niet de minste waar-de,"- zegt „D-e Gelderlander". „Dc Gelderlander" schrijft Do sociaal-democraten schijnen onze ap preciatie van het Gezantschap bijl dén H. Stoel maar stepds niet te begrijpen. Zij houden liét ons weer voor als -oen loklaas. Als een prijs voor onze samenwerking met hen. En zij! schijnen te meen-e-n een heel kóst- baai- lokaas in d-e handj te hebben. Zóó tenminste moeten wij verstaan, wat d-c heer Albarda. dezer dagen in de Kamer heeft gezegd. In beginsel, zoo ongeveer sprak hijl, hebben wijl 'tegen het Gezantschap geen bezwaar. Maai- de beteekenis ervan zien wjj niet in. Eu de Minister kan ons ook niet meer wijsmaken, dat het Gezantschap Van zoo'n groot belang is, want met eeD Schijn-Gezantschap dien gezant geves tigd te Wieenen of Bern zou hij; tevre den zijn geweest. Wij voelen dus niets voor het Gezant schap, en, al zeide hij het er niet bij, ieder begreep, dat hierop volgen moest: en wij zullen er ook niet vóór steinmeln. De sociaal-democraten zullen tegen het Gezantschap stemmen, als hiervoor bij suppletoire Begroeting geld' wordt ge vraagd, maai-zij zijn bereid ervoor te stemmen als daarmco -een groot landsbe lang wordt gediend. Snapt gijl het? Als zij daarmee kunnen koopen dc me dewerking der katholieken in een rood zwart kabinet, wel, dan aanvaarden zij 't Gezantschap. En anders niet. Zouden zij1 denken, dat ze ons met dit aanbod zullen verleiden? Of ook maar bekoren? Maar dan hebben zij een verkeerd be grip van de waarde," welke wijl aan het Gezantschap hechten. van mijln broertje, zonder het geld aan geraakt te hebben wat Delfort mijl had gegeven. Mijn meester begon te kwijnen, want zij'n opzichter en vertrouweling had hem de misdaad medegedeeld, die op den weg naar Bayonne bedreven was, en d-e verdwijning van het kind. Ik kón niet langer in zijn dienst blijven, het zien van dien man deed mij- pijn. Ik verliet dit huis, gefolterd door de grootste wroe gingen. Om rnijh zinnen te verzette®, ging ik aan het drinken. Ik had mij: ver bonden met eenige slechte sujetten die. mijl den arbeid tegenmaakten en mij za ken voorstelden die wij zouden kunnen, doen, als ik' hen naar Bordeaux wilde vol gen. Zij hadden fondsen zeiden zij -en vroegen niets anders dan mijn tijd en mijn hulp. Ik kon lezen, schrijven en rekenen, dat Was genoeg. Ik had hen weerstand moeten bieden, maar ik kon niet. Ik hielp hen in speculaties die aan zoo-veel anderen fortuin verschaft hebben, maar die mij in het grootste ongeluk' stortten. Wij werden gearresteerd en door dc justitie veroordeeld. Toen mi,n straftijd om Was, wist ik niet waarheen ik gaan moest, ik hacï.geen brood, geen huisvesting, geen Meeding, ik werd overal verstooten, ik heb rond gedwaald, gekleed in lompen overal bede lend, want niemand wilde miji werk' geven. Ten slotte kwam ik hier terecht; ik nam Hot Gezantschap is ons, katholieken, geen oirtje wiaard'. Er is geen enkel Katholiek belang mee gemoeid. 't Is uit den t re ure herhaald, dat de ka tholieken ter behartiging hunner speci fiek katholieke belangen een eigen verte genwoordiger bij' den H-Stoel hebben en dat de Nedcrlandsche Gezant voor deze belangen niet te vindien is. Hot is aangenaam voor ons, dat Neder land behoort tot de landen, die den Paus als zedelijke mogendheid: erkennen en diens invloed op de honderden milliocncn, katho lieken naar waarde schatten, als Ne derland huiten dezen kring van het ge zond verstand treedt, blijft daar nog vrij wel de geheele beschaafde wereld over: E11 de wereldpositie van den Paus ver andert :ar niet door. Een wezenlijk katholiek belang is er derhalve in het Gezantschap niet gelogen en -als ruilobject heeft, het voor ons niet d'-e minste waard». Minister Culiju's werk. Is het op zichzelf reeds van belang een terugblik te werpen op- den arbeid van 'nl bewindsman aan eani departement diat zoo veel eisc-hen stelde, als dat, waaraan die heer Galijn in de moeilijkste jaren van óns staatsleven verbonden is geweest, van nïecr beteekenis nog is het, op dien arbeid terug- te zien, nu dezelfde man, wiens plaats hij innam als minister van financiën, hem thans weer heeft opgevolgd. En nu komen deze vragen ophoe was de financieele toe stand des lan-d(s bij den overgang' De Geer Colijm? En hoe bij den overgang ColijlnDc Geeiv?, Aan de hand van eeèige objectieve cjjlfers zullen wij! pogen een antwoord op die vragen te geven. Do over -g1 ,a. 11 g De GeerCol ij n Toen de heer Colijn 13 Augustus 1923 optrad als -minister van financiën, was- da begi'ootiug voor 1924, gelijk die was sa mengesteld onder het bewind) van den heer De Geer, reeds haar den B,aadi van Sta to gezonden. Zij sloot met een tekort op den gewonen dienst van f 105 m-illioen. Tus- séhen den 13en Augustus en den 16en September, den dag waarop die begïooting ingediend werd) bij de Kamer, blijkt kte nieuwe minister van financiën Colijn reeds f 7 mi.llioen te hebben kunnen besnoeien eau -bedrag', hoofdzakelijk verkregen, hls wij ons niet vergi.ssen, door af' te zien- van voorgenomen uitgaven. Do begrooting werd althans ingediend) met cam tekort op den gewonen dienst van f 98 millioen. Dit cijfer gaif! den toestand van 's laafdiS financiën echter veel -gunstiger weer, dan hij in werkelijkheid was. De begrooting leverde namelijk een zeer onzuiver beeld op. Eensdeels waren nog! geeni uitgaven erop gebracht, die erop behoorden, ander deels waren uitgaven, die bij d(en gewonen dieiist thuis behoorden, hij- dien buiten'- gewonen dienst geboekt. Zuivering der be grooting was dus eiseh oiul een bolder in zicht te verkrijgen in den werk'elijkten- toe stand van 's lands financiën. Zoo moest in de eerste plaats de eerste 50-j.arigé annuïteit, groot f 12 millioon, als staats- bijdralge voor het Ouderdjpmsfonds, op Ida begïooting worden gehrac-ht, tot dekking van het tekort, dat in dat fonds zou ont staan tengevolge v,an de invoering der vrijwillige ouderdomsverzekering. De af schaffing) van den crisisdienst belastte ver dei' de begrooting met een, onder de,n cri sisdienst geboekt, tekort van f57 mil- llioen. De consolidatie va-n een vlottende schuld va.n f250 millioen eischte van den gewonen dienst eeni vea'hooging van f 6 millioen. Maatregelen waren aanstonds ge nomen om het accres dei' staatsuitgaven voorloopig te remmen, als; de aanhouding 'van nieuwe wetten, welke 'nieuwe uitga ven van den staat zouden, vragen, die stop zetting van den bouw van nieuwe middel bare scholen, de opschorting van het zeven de leerjaar, de aauhouldiimg der gereedlig gende mld!d|elbaar onderwijswet. Maar idfezo maatregelen hadden het zoogenaamd! na tuurlijk aécfès der staatsuitgaven niet ge heel kunnen stuiten. Dientengevolge moest, volgens berekening, nog op een stijging van ongeveer f 18 millioen worden; gelét, zöodat het totale tekort, waarvoor de nieuwe minister van financiën stond, be droeg f 98 en Ï12 en f5.6 en f6 en f 18 millioen is rond f 140 millioen. De stijging der middelen maakte liet den minister intusschem 'in Februari 1924 bij de behandeling djer algemëene besehou wingen in de Tweede Kamén» ree% moge lijk het tekort te stellen op T 130 milbi- oen. Men kent het dekktagsplaai van den heer Colijn, gelijk hij dat in-et medewer mijn intrek' in dezen ouden toren 'en ik leef hier al acht jaar- allerellendigst. Meer heb ili 11 iet te vertéllen, ziehier mij® ge schiedenis. Als die dame nu gehoord zal hebben, wie ik ben, dan zal zijl wel niets meer met mij te d.oen willen hebben en da.t is rechtvaardig. Arme man! zei Alice, bewogen, gij' kunt weer in de gunst komen! Alles is nog niet verloren. God vergeeft aan ieder die berouw heeft over zijn fouten. Eigen lijk had zij' nog veel meer willen zeggen wal haar hart haai' ingaf, maar zij hield zich in, zij moest alles aan Mevrouw] d-'Astray overlaten. Alice durfde niet meer spreken, haar zakdoek was bevochtigd mett ranen en 'd-e veroordeelde vond zich 'minder schuldig toen ziji o,p he.m een blik vol medelijden wierp. Weet gijl niet wat er van 'Mdjinhejeir Delfort geworden is? liét zij er oogen blikkelijk op volgen. Helaas Mevrouw; alles j.s gegaan zooals ik voorzien had, mijn meeseer stiérf kort na mijn vertrek, liet aan Delfort een ontzettend' groot fortuin nsi en zijin machtige bezittingen te Biarritz en Saint Germain. Hij nam ze op don zelfden dag van de begrafenis in bezit. XXXI Het was lang na'- middernacht -toen die ziekó de o.ogen opende na een verkwik king' van de meerderheid! der beide Ka mers, min of meer gewijzigd, tot uitvoe ring; hééft gebracht. Had een ruwe bereke ning bij het optreden vain den minister dc mogelijkheid eener besparing op ld» organisatie v,an den staatsdienst van f 50 millioen doen onidérstell'enl, nattere bestu deering' in den tijd), die verliep g'edlure.n-dia de Vlootcri'sis, toonde aan, diat deze be sparing voorloopig niet liooger dan ,30 mil lioen mocht worden geraamd, omdjat hot hoogere eerst geleidelijk verder in dp ko mende jaren zou kunnen worden ver kregen. Aan deze besparing zouden- d|o dep arteinenten van onidorwijijs en defensie elk 1'12.5 millioen bijdragen, de overige departementen f 5 millioen Dc hoogere opbrengst der mid'djelen ad 119 millioen maakte hét mede mogelijk, dat op dien totalen salarislast jujet, ge'ijk .-oiuivaiukelij k de bedoeling van djen heer Colijn was. 'f 35 millioen, maar f 22 a 1 23 millioen werd bespaard. Door nieuw'e- heffingen werd f34 millioen verkregen, door uitstel der storting in het Invalidtetiissfouitljs f 18.5 millioen en door vermindering van het tekort hij de spoorwegen en de pos terijen f 20 millioen. De overgang ColijnDe Geer. Vond de lieer Colijn, tóen hij dien' lieer De Geer opvolgde, een begrooting, waar in hij nog vóór de indiening; een en andjet wijzigen kon, de heer De Geer trad op, 'toen de begrooting voor 1926 reeds, lang hij de Kamer lag', gereed voor behande ling. Dat maakt een samenvatting gemak kelijker'. Voor 1926 zijn de uitgaven voor den gewonen dienst geraamd! op f 583 millioen, de ontvangsten op f 592 millioen, zoodat er een overschot isvan rond f 9 millioen. Zooals de begïooting daar nu ligt, is zij bovendien belangrijk gezuiverd. Nog wel niet geheel, maar toch voor hét belangrijkste déél. Het overschot zal edi tor wéér teloor gaan, doordat het „gla-iijs- ken der plooien" van het Bezoldigings besluit, dat door .midjdel van suppletoire begroóting'cn in dén loop van in do staaits- begiooting tot uitdrukking zal kómen, f 5 millioen zal vragen (dus f 2 millioen meer dan aanvankelijk werd begroot). Een wetsontwerp ligt voorts hij de Ivaimer voor behandeling gereed, waarjloor voor d.e Zuiderzeewerken f 4 millioen méér zal worden beschikbaar gesteld üit dpn ge wonen dienst. Aan dé opbrengst d(er rij wielbelasting zal voert de nieuewe re- goeribgj 'tvoornemen der vorige uit —f2 millioen onttrokken worden voor het W;o- 'gebfonds, zoodat dientengevolge het over schot van f 9 mfdlioen zal worden omge zet. En daarbij behoort dan, voor een zui vere vergelijking mét den overgang De Geei'Colijn, opgeteld te worden een be drag van f 8.2 millioen, dat nog1 niét ten laste van den gewonen 'dienst wordt gé bracht als storting', in het ïnvaiiditeits- fonds (voor 1926 is in de namelijk maar op een hervatting dier storting' gerekend tot een bedrag van f 9.4 millioen),' met welk bedrag (het éénigs echter) de bc- g'rootiug. voor 1926 nog is gecamoufleerd. De vergelijking' toont dus aan, dat 'die heer De Geer bij Zijn vertrek achterliet, de heer Colijn bij zijn komst vond, een: tekort op den gewonen, dienst van f 120 millioen, .terwijl de heer Colijn bij- zijn vertrek achterliet, de heer De Geer bij zijn wederkomlst vond, een tekort op' tten ge wonen dienst van, f 10.2 millioen. I11 Wer kelijkheid zal dit laatste tekort wel' niet in de de rekening! over 1926 tot uitdrukking komen, omdat een ongeveer gelijke stij ging der middelen het vermoedelijk weer te niet zal doen, maar' wij moeten,, voor d« zuiverheid der vergelijking', er zekér mée rekenen. Een nadeelig' verschil van omgeven1' f 120 millioen heeft de heer Colijn dus weg gewerkt. Na twee jaren. (Hand.) Archief en stedél-ijke oudheidskamer te Middelburg. I11 het jaarverslag van 1925 van het Archief en stedelijke oudheidskamer zegt de archivaris voor ecaiigszins omvangrijke aaiïwiusben van het ardhief langzamerhand geen plaats meer beschikbaar is. Om deze reden kon hij1 tot zijn spijt niet voor stellen, aan het rijk afstand van het ar chief der in 1720 opgerichte Commercie, compagnie te verzoeken, hoewel dif hoogst belangrijke, archief in het MiddelburgscliB gemeente-archief bewaard belioört te wor den. De archivaris zette de inventarisatie der archieven voort. Bewerkt werd een inventaris van de archieven van kerken eD kloosters, waarvan slechts fragmenten zijtn bewaard. Deze spaarzame overblijfselen kenden slaap, die verscheidene uren ge dwurd had. Een nachtlamp verlichtte heel spaar zaam' d-e kamer -en wierp haar zwakke licht op een jongen die bijhet bed laigt noeergeknicld. De armé 'Arnaud wierp- een Daiiven blik op hem, vervolgens slo ten zijh oogeu zich weer. Had' hij de koorts nog? Was hi; altijd' nog aan het (leu? omdat hij die gedaante voor zich zag, die hem zoo dikwijls in een droom verschenen was. Toen hi, voor den twee den keer zij' noogen opende, zocht hij op nieuw ^jj'n engelbewaarderEt'ientte (wij zullen hem nu zoo maar noemen) die go zien h'ad' dat de zieke een goede rust ge noot, was zelf ingeslapen, afgeihat van vermoeidheid. Ongetwijfeld was hij bid dend ingeslapen want zijn twee handen rustten, samengevouwen op het d'ek. jongen in gebed, met zin vermagerd ge zicht met die eigenaardige bleek» kleui van iemand' die veel aan slapeloosheid lijdt, wie wa.s hijArnaud die zich uit de kussens h'ad opgericht, keek hem' met een vreemde uitdrukking, aan. Eensklaps opende Eticune verschrikt zijin oogeh. Hét scheen dat hij" een zwakke, maar dui delijke stem gehoord had, die hem- toe riep: „Adrian»! o Imijn God!"'En ten zeer ste verwonderd luisterde hijl: „Adriaan!" herhaalde dé" stem. Op. het 'bleek gelaat van Etienne speelde een onrustige trek; Warendoor een vroeger geslacht met de overige archivalia vermengd, en zijn door den archivaris wéder daaruit gelicht en beschreven, waarna de handschriftenverza meling, waarvan geen enkele catalogus bestond en die ongeveer 200 nummers be vat, beschreven en ingedeeld werd. Ook die kaartenverzameling werd behandeld. Het archief werd, verrijkt met dat der Huurcommissie 1917—-1-924 en d,a/t der Commissie van toezicht op dp rij'sehoo' 1881191'G, terwijl d;e bibliotheek verrijkt werd door aankoop en schenking, met 27 nummers, behalve de gewone vervolgwer ken en jaarverslagen. Het archief wérd bezocht dpor 26 personen, van wie 12 uit Middelburg, bovendien werden aan 46 per sonen. van wie 10 uit Middelburg en 3 uit het buitenland, schriftelijke inlichtin gen verschaft. Door den archivaris Werd voortgewérkt aan het tweede deel van de Bronnen der geschiedenis van Middelburg in den landsheerlijken tijd, dat in het be gin van .1926 zal kunnen versehijlnen. Be aanwinsten der oudheidkamer be stonden uit de volgende voorwerpen 3 Bronzen huisbel met opschrift, in 1601 go.gotcn 'door Jan Burgerhuys, die werd aangekocht; groote en kleine steenen ko gel, gevonden bij graafwerk' voor de Koe- poortbrug, die werden overgedragen dooi den directeur der Gemoente-werkéuijze ren ketting van de galg op de Ariiedijk, bij afgraving van dien dijk te voorsehij'n gekomen en overgedragen alsvoren; stuc werk, circa 1730 vervaardigd, afkomstig uit de gang van het huis Dam G. 31/32, geschonken door den' Heer C. BoudowSjlnse penning ter gelegenheid v,an den 70sten verjaardag van mej. M. G. A. de Man, geslageft "naar het ontwerp van mej. R. Wichers AViersma,' die werd aangekocht draagteëkéns voor béstmir en bode der Zondagavondcohcerteli, geschonken door den heer 'J. P. Ph. Dooïenboschafgietsel van do portret-penning van ds. W. Momma eri 'penning tier eere van Bavid' Berking, jaar onderwijzer te Middelburg, 1849, ge schonken door mej. M. G. A. da Man. Naar aanleiding Van de verwerving] van hoven genoemde ketting wérd naar de galg, waarvan zij afkomstig was, een onderzoek ingesteld. De lijken van personen,.die o-p het schavot op de Markt wanen gevonnist, werden vervolgens aan de galg buiten de stad weder opgehangen, „omine aldaeir door de injuriën der lucht en het gevo gelte des hemels te worden verteerd", zooals het in d-e doodvonnissen luidde. Ter voortzetting van h-et in 1916 geno men raadsbesluit werden dit jaar, door den heer D. de Trilde drie schildprijten geres taureerd-, 'h.k „Laatste oordeel" in 1560 geschilderd door m'eestef Ghijlsbr-echt; Schutters van de bus en Overlieden v'an het Kruisgilde. Bij de Schutters' kwam' de signatuur van den schilder te voorschijn, nl. H. Berkmans, 1660. Het aantal beta lende bezoekers bedoeg dit jaar niét min der dan 4597, welk aantal nog nooit was bereikt. In de laatste 6 jaar bedroeg hun aantal resp. 1628, 2341, 2256, 2801, 3088 en 4597. Vooral op de Donderdagen in de va-eanfiema ancien is de toeloop van dien aard, dat aanstelling van extra-personeel voor toezicht, enz. dringend noodig is. Europa's economische twatanüf. In -de pers vinden wiji het verslag van een rede, door den voorzitter der Interna tionale Kamer van Koophandel, dr. Leaf, te Farijte gehouden over bovenstaand on derwerp. Wij stippen er het volgende vut aan De spreker wees er op, dat België er in is geslaagd zijin ruilmiddel te stabiliseerten1 j en dje Italiaansclie lire handhaaft zich! rcedis vesreheidene maanden op een vast koerspeil. Ofschoon de stabilisatie nog niet wettelijk geregeld' is,' is de begrooting toch in evenwicht. Gok in andere landen, die tot voor kórt nog met groote moeilijkheden hadden te k'ampen, hoeft het financieel herstel vor deringen gemaakt. De Deensche kroon, welke sneller is gestegen d,an- do regeiering zeil' verwacht of zelfsn maar gewensdht. had, staat thans "vrijwel op het goudpunt. De Tsjeclio-Slowaakséhe kroon, welke gje- ruiinen tijd gestabiliseerd was, is thans ook wettelijk gestabiliseerd en de controle er over is opgiedragen aan een centrale bank. Het is a.a.n te nemen, dat de daling van die Foolsclie zloty tot staan gekomen D Dit- is maar ten deele waar. Men zio onder Financieele berichten in ons vorig nummer. Ried. hij hoog zich voorover om Arnaud aan te zien. Als hij het wias die zoo sprak dan was hij zeker aam het ijlen. Hïjf ging ach teruit, hij zag dat die twiee groote oogen hem aa-nstaairden. Heb je pijn vroeg hij' terwijl hij on willekeurig zijn oogen neersloeg voor dien doordringenden blik. Hij! hij herhaalde dezieké: Adri aan spreek tegen mij; kijk mij aa-n, zeg mij d'at j'e me vergeeft, dat je m.e niet ver vloekt Uitgeput zonk hij neer in kijn kussens. Een deur ging open, een liefde zuster van bejaarden leeftijd liep op haar eenen na,ar het bed toe. „Mijln kind,'! «prak zij zacht, „ge moet nu 'wat gaan rusten." Neen, zijster. Maar je zult je ziek maken, donk toch dat het den derden nacht al is dien gij wakend doorbrengt. -Ik heb- vandaag geslapen. E01 slecht geslapen, kom, ik zal je plaats innemen. Ga nu dadelijk naar bed en tracht te slapen. Morgen moet je weer vroeg bij' de hand zijn. Wél te rusten, mijiu kind! Etienne giDg schoorvoetend heen. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1926 | | pagina 5