ZATERDAG 6 FEBRUARI 1926
NIEUWE ZEEUWSCHt COURANT
Voor onze vrouwen.
bestrijding- vak handel in
UIT ZEELAND
MIDDELBURG
GEMENGD NTËUWS
andoren in gelijkenissenzoodat zij ziende
niet zien, en koutende niet verstaan. Dit
i» dan de gelijkenishet zaad is het woord
Oads. Daar het bij1 den weg vult, zijn de
genen die/ het woord hooren; daarna komt
de duivel, en neemt het weg van hun hart,
opdat zij niet zouden gelooven en zalig
worden. Daar het op de steenrots valt,
zijn zij, die, ais zij het woord Rooren, 'het
inet'vreugde aannemen, maar zij hebben
geencn wortel; zij! gelooiven voor eenen
tijd, en ten tijde der beproeving* vallen
zij af. Maar daar* bet tusschen dg doornen
valt, zijn degenen, die nadat zij' het woord
gehpord hebben, door de bekommernissen
i'! rijkdommen en wellusten des Jtevens
verstikt worden, en geene vruchten voort
brengen. Maar hetgene op goede aarde
valt, die zijn degenen, die het woord met
een goed en opricht hart hooren, het be
waren, en vruchten voortbrengen in lijd
zaamheid.
EEN .VROUW. .VAK ADEL, DIE ZfCH
WEERT.
Barones Clifton is 'de dochter van den,
zevenden graai" van Djafniley o® erfde,
toen zij als zeer klein kind haar vader
verloor, niet alleen ais eenige erfgename
zijne bezittingen, maar ook de baronie vat»
Clifton, die op vrouwelijke erfgenamen
overgaat, -Wanneer de- mannelijke ontbre
ken. Lady Clifton heeft haar bestaan als
rijk, adellijk meisje niet in ledigheid itüoor*
gebracht. Ze ontwikkelde zich op1 (allerlei
gebied, bekleedde verschillende betrekkin
gen, Was een tijdlang journaliste eU heeft
thans, nu ze vijf en twintig'jaar is, hsuar
studie in d e rechten voleindigd! ,exn js als
advokufe opgetreden. Lady Clifton is lid
van het Engelsche Hoogerhuis als „pee
ress in her own right'".
VROUWEN.
Het Nationale Comité van deze vereeni-
ging hield de aigenieene ja,arverga|dering.
De voorzitter. Mr. A. de Graaf", herdaplit
hoe in September te Genève het vijftig
ratie is gevierd, de -vijftig-jal'ge gewei-
jarig bestaan y,-i,n de Internationale Rcde-
digc 'worsteling tegen de zedeloosheids. Na
dien tijid zijn te Genève de slechte huizen
gesloten en dit. zal ook te Sraatsburg ge
schieden* Uitvoerig- wees de voorzitter
op het, gevaar der bolehe;wistischc morafil
«u bewees uit ouver-dachte Russisch-bol-
schewistische bron dat de toestand dei-
kinderen allerdroevigst is in Rusland,
waar tienduizenden kinderen zwerven en
van misdaad leven; wfiar een volkomen
bandeloosheid lieerscht in het verkeer tus
sclien mannelijke en vrouwelijke studenten.
Spreker bestreed de niet-eerbiediging van
ile vrouw, zooals die naar' voren treedt in
Amerika en Rusland cn welke leidt tot
ondermijning van het gezinsleven, belem
mering* van gezinsvorming en kiaderver-
wanrloozing op gi-oote schawl.
Ook bestreed. Mr. de Graaf de bolohe-
Wtstisoho voorkeur voor gestiebtsopvoc-
ding boven opvoeding, in. eigen gezn.
ONDERSCHEIDING-,
|Het, Bulletin van den Int. Vrouwen
raad vermeldt ,dat een vpp de drie belang
rijkste onderscheidingen, door d,e Rechts
faculteit te Brussel toegekend, gewonnen
is door een vrouw'.
'En dit is merkwaardig omdat er slechts
een klein aantal vrouwelijke studenten zijn
aa.n de Universiteit aldaar.
VROUW.E.L1JKE ARCHITECT.
Miss Doris Ldw'is, een Engelsche, ont
ving de gouden medaille en '250 pondl. als
aanmoediging- voor ban? architectonischve
studie in Amerika.. Zij heeft haar di
ploma als arc'hitecte en ontving ook reeds
de vijfjaarlijksche prijs voor, hnfalr «studja
van stadsplannen,.
VER. VAN STAATSBURGERESSEN.
'Het Hoofdebestuur der Vereen, van
Staatsburgeressen heeït een vergadering
gehouden om te komen tot een comité van
actie tot hervorming van de huwelijkswet
geving. („Centrum.")
Gemeenteraad.
(Slot.)
Bij het voorstel om1 voor een proeftijd
van één ja,ar het marktwezen bij de poli
tic onder te brengen, merkte de heejj
Boasson op, dat hij vreest, da,t 't prestige
van de politie hier door in gevaiay wbrdt
gebracht. Er zijn onder de kooplieden
steeds mcnscheu, die kwestietjes maken,
men zal te familiar mot hen 'worden. Spr.
vraagt of men de af$|dsdhuur niet beter
met dit werk kan belasten. Spr. zou wil
len da.t B. en W. dat nog eens oveitw'egen.
De Voorzitter zegt dat het niet kan
worden uitgesteld, de marktmeester treedt
piet 1 Maart pils zoodanig af. Spr. geeft
toe cn weet. het uit ervaring, dat markt
kooplieden dikwijls lastig zijn m*.yi|T juist
het gezag der politie zal de zaak heter
gaan. Npii drie maanden zal spr. medé
Boelen hoe het Werkt.
Mevr. Weijl wil nu de beginselkwestie
uitmaken, later kjan men er tWms (moeilijk'
op terug- komen. De politie dient h. i. njets
te doen Wat buiten hafijr eigenlijken- werk
kring* valt.
Naar spr. bekend is, heeft de reg*elin,g
als men hier nu w'il te 's Hertogenbqsöh
cn Groning'en aanleiding tot moeilijkhe
den gegeven.
De Voorzitter zegt als hoofd der politie
vol vertrouwen in deze regeling te zijn
de. Commissaris van politic heeft het zelf
zoo aangeboden.
'Mevr. Weijl vraagt of men toch in
plaats v(i;n aan de politie het werk niet be
ter aan de stftidscthuur kan opdragen.
De Voorzitter zegt dat de juo 1 itie nu
reeds maanden lppg des Donderdags het
geld voor de standplaatsen d(er autobussen
int en dit gaat uitstekend.
Mevr. de Graaf vraagt of' de uitgetrok
ken f 3.00 als een gratificatie zijn be
doeld.
De Voorzitter zegt, neen, als 'n sal;-),ris
voor meerder werk.
Het voorstel wbrdt aangenomen z. h. s.
'Naar (aanleiding van de mecMjeling,
dat van B. B. en Wi geen voorstel is te
verwlaehten om, zooals de Vrijz. Dem.
fractie dit wensehte, over te gatan tot do
instelling van een ophap) e-n stortings-
'dienst, zijnde de opvatting van de meer
derheid van B. en W. en ook van die dier
commissie van financiën m,am mevr. Weijl.
het wloord. 'Spr. zeide ,dat het d(e bedoeling-
der voorstellers is voorden (ljte bezorgen
aan de .gemeentekas en gemak voor de ge
meentenaren. Mem heeft wel begrepen dat
uien hier niet preo'ies het voorbeeld van
andere gemeenten zou volgen. Spr. brengt
dank voor de opi verzoek en last. van B.
en W. uitgebrachte rapporten vp,n de Ver.
van Nederlandsohe gemeenten, don In
specteur- der belastingen en de.ni hoofdboek
houder van de gemeentebedrijven. De ge
noemd emeerderheden vreezen voor een
schadepost voor de gemeente.
[W-aar het doel wpp bezuiniging- te bren
gen zullen de voorstellers de za,ak niet be
paald door «drijven. Mpjar als cife meerder
heid van den rapid! bet met B. en W. eens
is, dan kan men toch hei goede uit de ipp-
porten verwezenlijken, Het grootc voor
deel van een centrale kfi;S en een centrale
inning -wordt, toch ook in Jiet rapport van
den hoofdboekhouder, 'dg® heer Muller,
naar voren g-ebrpidht. ,S:pa*. meent, echter
wfel Wat te kunnen ap/Pimerkeü op 'het, be
doelde rapport. De ophap) en stoi'tings-
dienst is een vrijwillig© 'betaling' apjni de
gemeente voor den vervaltijd en de lf/g °/o
verschil in te geven en te trekken rente
is dan winst. Men moet, trachten elders ge
maakte fouten te vermijden. «Spr. geeft toe
dat een dienst als bedoeld) voor de bedrij
ven wellicht niet, noodig is, omdat daarbij
haastgeen iwjjjnbetaling voorkomt, maar
Wel voor de belastingen met, f53000 en de
schoolgelden met i' 1200 wanbetaling. Door
een c- en s-dienst is dit juist ini andere ge
meenten veel minder. Vooral voor den
kleinen «Van zal het een uitkomst zijlij
maar jrls de dienst goed werkt, zullen
steeds meer personen er gebruik van ma
ken Als men ook anders rijksbelastingen,
dan de inkouvstenbelasjling, polder- en ker
kelijke lasten door den dienst la^t inhon,
zal dit alles rente afwerpen. In sommige
gemeenten wordt winst gemaakt, mf),ar
ook als men ma,up juist uitkomt zou spr.
dit reeds toejuichen. Vrijjwilli'g storten is
toch zeker beter dan bijv. beslag leggen
op loon bij wanbetaling. Door den, dienst
zal de gemeente over meer kasgeld be
schikken, zegelrechten en andere kosten
van t ijdclijke lecniugen onfgainn. Als men
zegt, dat van de sp-ifu-bank van Nut slecht
bescheiden gebruik wordt gemaakt voor
het betalen van belasting, dam vraagt spr.
wat bescheiden is, is liet 2 of 200 -per
sonen.
De voorstellers hebben or ziciv geen
illusie van gemiafijkt, het idee reeds heden
zal worden afia^enome.u al zouden zij dit
zeer toejuichen. Maar zij hebben er 'be
zwaar tegen het op te dringen ua-n. een col
lege, dat 'ttoeh niet con amove zjal uitvoe
ren. Volgens spr. zou men het zeker niet
te grootscheeps moeten opzetten. Spr. zou
de zaak nog willen ,a,anhouden.
De. Voorzitter zegt, dat mevr. Weijl het
goed heeft geraden, verleden ja/al' maakten
tWee personen gebruik van do gelegenheid
geboden door de Nutsspaavbank en het
maximum! is 4 geweest. Het rente voordeel
kan toch zeker geen duizenden per ma,ahd
zijn. Spr. hoeft geen nieuwe denkbeeldt-n
géhoord en van B. en W. is z.i. dan ook
geen nieuw, rapport te verwachten, hij
meeat, dat de zaak kan worden afgehan
deld
Mevr. Weijl meent, dat in de rapporten
een groot deel der zaak buiten beschou
wing* is gelaten.
De Voorzitter blijft er bij dat ,<le zaak rijp-
is voor eenc beslissing-
De heer Boasson meent, dat men nog
niet moet beslissen, vele leden zullfen
nog- twijfelen en mem moet de beschouwing
van mevr. 'Weijl rustig met het rapport
van den heer Muller kunnen vergelijken.
De heer Paul meent, iwiacir de V I).
fractie de zaak aan bracht er alle reden is
nu haar beschouwingen lyrdev te overwe
gen, liij zou dan ook het rapport-Mul lei-
wil 1 e li v erm engiv uld i gen
De Voorzitter blijft er bij dat geen nieuw
rapport van B. cn W, is te tW'iaichteii.
Mevr. Weijl is er tegen de beslissing
door te drijven. -
De "Voorzitter gelooft dat alle raads
leden met- een vaste meening jnaiajr de ver
gadering zijn gekomen.
De heer de Veer heeft het z. i. belang
rijke beloog van mevr. Weijl niet lioole-
maal kunnen volgen en voelt ook vo.el voor
uitstel.
Na nog* enkele, opmerkingen/ wordt met
15 tegen 2 stammen, die der heeren Mes
en Streefkerk besloten de zaak nan (e
houden tot een der volgende vergaidlpringelh
De beschouwing van mevr. Weijl zal in
de handelingen worden opgenomen, een
excnïplaar van bet rapport-Muller zal in
de leeskamer worden neergelegd, terwijl
het andere beschikbaar is voor de. leden,
die het aan buis wallen hebben.
Zeer uityperig- 'werd stil gestaan bij het
voorstel om niet "te, voldoen aan liet ver
zoek van den conciergte-gmjaniueinsis van
het gymnasium om voor de berekening van
zijn salaris enkele, zijner in militairen
dienst door gebrachte jaren te Ijaiten medo
tellen.
Mevr de Graaf verdedig-dfe in den
breede bet 'verzoek van adressant en verge
leek zijn positie niet dien van den concier
ge van de R.H.B.S., zij wilde de mili
taire jaren vam Hendriks geheel of ten
deele laten medetellen en zijn. vergoeding
voor. onderhoud belangrijk yerhoogen.
De Voorzitter zette uiteen, dat adres
sant. bij zijn vustjajansteHifljg' alles kon
voorzien.
Verschillende heeren voerden nog bet
-woord o.a. do heer de Veer, djje zeide, dat
het rijk nimmer zal,mede betalen bij' vei-
hooging van liet safcijris. Het rijk Iaat de
.gemeente volkomen vrij, maar pjjls je
niet doet 'wat het rijk wil, krijg je geen
subsidie. De minister heeft zelf de voor
gestelde oplossing aan de h,a,nd gedja.an. 1
Mevr. de Graaf verklfliarde naar aan
leiding hiervan botaf voorstel in te trek
ken, mode omdat de, Voorzitter hadl toe
gezegd, dat verhooging van de vergoeding
voor schoonhouden enz. door B. an' 'W:.
zal warden overwogen.
'Het voorstel van B.i en '►•V. werd ten
slotte aangenomen met 14 tegen '3 stern-
men, die der heeren Bosman, j'ortlieijn-c-
en Vertre.gt,.
De concierge zal hierdoor worden vrij
gesteld van den.aftrek vjap f 150 voor het
genot van vrij! wonen.
Bij het voorstel van B. en Wr one den
Nedërl. Bond van Gemeente,-Ambte/naren!
niet toe te laten tot het georganiseerd
overleg, omdat hij een categoriale organi
satie is, zeide de heer v. d. Beke QallenMs
dat liij niet begrijpt wiatafomi categoriale!
organisaties niet bunnen Worden toege
laten.
Spr. meent, dat ook groepsbelangen wiel
vertegenwoordig-,d bunnen zijn, waar 'liet
toch alleen betreft bet geven van advies.
De heer Mes is het valkomen met den
heer Oallenfels eens.
De heer Hondiua voelt niet veel voor
het georganiseerd overleg, ma^r evenmin
voor uitsluitingen als het eenmaal be
staat.
De heer Boasson heeft ook geen reden
voor uitsluiting kunnen vinden. Ook deze
ambtenaren hebben hun reohten te verde
digen. Spreker s rechtsgevoel is door het
voorstel geschokt.
De heer Portheine is van hetzelfde ge
voelen, hot Nat. Verbond van gemeente
ambtenaren ïs toch ook c-nitegorieel, daar
hot- alleen geineenteambteu.areu als lid toe
laat.
De Voorzitter zet nog eens uiteen dat
het hier alleen eon bepgald soort ambte
naren betreft.
De lieer den Hollander vraagt ol' het
hier een organisatie, van hoagere ambte
naren betreft.
Mevr. de Graaf meent, dat juist dezo
administratieve ambtenaren in d.e eerste
plaats moesten worden toegelaten. Spr.
acht liet verkeerd, dat men in liet georg'ii-
ganiseeid overleg*, stemt, w&at* lie een ad
vies geldt, men kon beter de notulen, der
vergaderingen overleggen.
Mevr. Weijl acht liet hier een prin
cipieel» kwestie.
De heer Raul is ook tegen 'toelaten van
categoriale bonden.
Do heer Onderdijk zegt dat 'dje lange
discussies over het vorige- voorstel, dat
liep over een persoon, bewijst hoe nuttig
'hét georganiseerd overleg is; anders Irwupl
dit nog veel nicer voor in den raad. Spr.
niegnt eehter dat niet te veel afzonderlijke
groepen moeten zijn vertes.'enlwbordigd.
Het voorstel van B. en KV. wbrdt ann-
genoonen met 9 tegen 8 stenrmén, teg-eu
mevr. de Graai' eu de heeren Mos, Bosman,
Hondius, Bortheine, Oallenfels, 'Streef
kerk en Boasson.
'Bij liet voorstel om! 6 perceolen van do
monumentenlijst af t,e voeren, zeide de
heer Portheine dat hij gezion de lijst ba
merkt heeft, dat, men te veel macht rvm
B. cn W. hooft gegeven. De commissie had
203 pei*ceelen of gedeelten van porceelen
aangegeven, B. en W„ pl)ajatsteni er 127 op
de lijst en niet minder dan 20 bezwaar
schriften kwanten in, terwijl vele mop
peren zonder bezwaarschriften in te zeg
den. Vooral heeft spr. er bezwaar tegen,
dat soms niet alleen uit, docli ook in.wenl
dige verandering zonder toestemming van
B. en W.. verbóden wordt. Men voelt zich
geen baas meer in eigen huis. Spr. iadvi-
seert dan ook alleen ng,ar het uitwendige
te kijken.
De Voorzitter verzekert, dat inwendig
ook nimmer de bedoeling, geweest is.
De heer Streefkerk zegt dat de kerken
toch zelf het geboulw' niet zullen bederven.
De heel* Onderdijk verzekert een zeer
soepele toepassing van de verordening,
maar men inoet kunnen optreden togen
vandalisme.
De Voorzitter zegt dat het och cle be
drading is göw'eesl, het aspect der stad te
bewaren.
De heer Boasson zegt, dat zijn geweten
begint te knagen, omdat hij vreest dn,t
een servituut op die hui(zen zal komen.
De Voorzitter zegt, dat in de verorde
ning niet over i.mw'e«dig- werd gesproken.
De heer Hondius vraagt wlapr geen sub
sidie kan 'worden gegeven voor herstel of
men niel met het eigendomsrecht in- strjjd
komt.
Mevr. Weijl vertrouwt dat B. en W. de
de verordening zoo ruim mogelijk zullen
opvatten.
Het voorstel tot schrapping der 6 per
ceel en wordt z. h. s. aangenomen.
Bij de rondvraag' besprak de lieer den
Hollander het vele vloeken a^pa sommige
gemeente- instellingen, hij keurde dit sterk
if en stelde voor B. en W. te verzoeken
op verschillende plaatsen, opschriften op
te hangen met verzoek niet te vloekeu- en
Gods naam niet jj'delijk le gebruiken.
Het tweede deel van bet voorstel hield
in B. en W. te verzoeken hoof-den vain'
diensten te vrairen do mannen in hum
dienst, te waarschuwen.
De Voorzitter zegt ook gelezen te heb
ben Wat over deze kwestie in de ver
gadering van den O-hristelijkem Besturen
bond is o-ezeg'd. en dan ook van plan le
zijn geiw'eest mede te deelen. dat, B. cn W.
reeds maatregelen hebben genomen zich
met de hoofden van dienst zullen verstaiain.
Spr. gelooft niet dat bordjes zullen
helpen, bet vloeken gebeurt veelal in
drip
De heer den Hollander herinnert er aak,
dat de Voorzitter een vorige maal tegen
dhr. Mes zeide, dat hij zelf mapr eens
met zjjn eigen personeel moest beginnen,
dit gaf spar. afleiding tot zijn voorstel.
De Voorzitter keurt het vloeken sterk
af, Jua,ja* vraagt wat men op; de bordijès
zou willen zetten en waar die moeten- wor
den opgehangen.
De heer Mes zeg*t dat de opschriften op
de Provinciale booten uitstekend werken.
De heer Hondius meent, dat het bij
jonge menselae.il «en; soort va11 grootheid is
om te vloeken.
De lieer Onderdijk zegt dat d)e heer
den Hollander beter den betrokken, weth.
had kunnen zegigen'bÜ welk bedrijf en
door wie zoo gevloekt -wordt. Die het doen
zullen het voor opschriften niet laten.
De heer Paul zegt, dat vloeken zeker
onbehoorlijk is. Men kan er echter beter
op wijzen, dan bordjes ophange®.
Do lieer den Hollander meent dat idjO
omvang van 'het kwjaad werkelijk niet
zoo klein is. I
De heer v. d. Beke Oallenfels wil wel
bordjes ophangen.
lMevl'ou!w, Weijl zou wel de voorstan
ders der bordjes een pleizier iwillen dben,
maar men zaj juist nog meer vloeken uit
lokken. Het eenigp dat resultaat geeft is
goede opvoeding.
De heer Streefkerk meent, dat men
makkelijker kan wijzen op de bordjes.
Dok spr. meent, dat liet vloeken op de
booten zeer is afgenomen.
De beer Cornelisse acht de bordjes on-
noodig en overbodig, op <Jf booten heeft
spr. vroeger ook niet zooveel hooren vloe
ken. Het wordt drijven.
De heer Portheine meent, dat men do
meuschen, die vloeken, disciplinair kan
straffen.
De lieer van der W,eel zegt, da.t een on
verschillige het vlaakeu toe-h niet zal' laten
'De Voorzitter zegt nog eens, dat B. en
W. bereid zijn de hoofden van djlen-step
aan te schrijven.
[Mevr. Comé-MaljaftPS meent ook, dal
de bordjes juist aanleiding zullen geven
tot nog- meer vloeken.
'Het voorstel van den lieer den Hollan
der iwördt verworpen met 10 tegen 7 stem
men, zuiver links tegen rechts.
De heer Paul dringt nog! Pfte op vroeger
uitzenden van do biljetten voor school
geld.
IDc heer den Hollander meent, dat hij
door den Weth. Onderlijk verkeerd is inge-
ligl, (oen deze verklaarde er het laatst
toegestane crediet niets meer! te doen
overbleef ann de Woningen: ,jjaa de Za,Cha
rts JansenstraiD/t. Hij heeft bemerkt er nog
gangen, portalen en- .slaapkamers geschil
derd moet worden.
De heer Onderdijk zegt, dat wellicht
in de verre toekomst nog, wel iets aan die
huizen te doen kan zijn, ma,qj* niet in de
naaste toekomst en noemt de opmerking
van den heer den Hollander müg-genzi'f-
terij-
Mevr. de Graaf vrpiagi of het huis op
den boek van de Zandktr,aiat weer bewoond
wordt.
1 Do Voorzitter zegt, dat de hear Linden-
bergh daartoe mpiatregelen schijnt te heb
ben getroffen, maar verder weten B. en
W. er niets van.
Hierna wordt de vergadering- te ruim
kwart voor G gesloten.
Uit liet leien van kardinaal
Mereier.
Uit het „Berl. Tagehli." haalde de
„Msbd." nog een uitvoerig artikel aan,
der nagedachtenis van kardinaal Meroiei'
gewijd, uit den tijd der Diuitscha bezet
ting van België.
De schrijver, dr. Leopold H-einemann,
geeft de bijzonderheden der feiten zoo
nauwkeurig, dat het vermoeden dat do,
schrijver de geschiedenis zelf' belfaefdc,
«iet ongemotiveerd lijkt.
Dr. Heinemann schrijft dan, na ca- op
gewezen te hebben, hoe geheel anders do
kardinaal was tegenover den indm.ducelten
D uitschei* dan ten opzichte van de Duit-
sche natie:
Op 16 Maart 1916 stond een kl&ipMl
Pruisische luitenant voor de heerlijke Ru
bens in de kathedraal van Mecih-elbn.
Twee priesters gingen door do kerk en de
kléine luitenant hoorde den oudste in het
Latijn vragen„Hou oud zou die. knaap
(laar zijh?" Toen draaide dc kleine luite
nant zich oni en gaf ten antwoord I>iem
natalem vicesinam hodie Makniense ba-
beo. (Vandaag wordt ik te M'echelen 20
jaar).
Dan glimlachte een der twee gecstelijl-
ken dïp ge-en ander was dan de kardinaal,
wensehte den luitenant geluk cn een lang
leven en noodigde den vreemden, vijan
delijken jongen in keurige Latijnsehe zin
nen ten middagmaal. Hij liet ziah over
zijn ouderlijk huis en zijn studie inlich
ten en ergerde zich niet aan de wat vuil
geworden loopgravenuniform en onver
zorgde nagels.
Toen de kleine. luitenant de vraag: En
hoe draagt ge dit Zware. loopgraVen-'-raven
beantwoordde met dc woorden van 't
liedEgo- dormio et cor meum vigilal
(.ik slaap, doc'h m^n nart w'aakt), begon
de kardinaal luide te wennen. Riji zijn
vertrek naar dc Joopgraven kuste de kar
dinaal zijn vreemden gast en gal' den an
dersdenkende zijn zegen mede. „Niet de
kardinaal zegent u. neen een grijsaard, die
nooit anders dan zi,n plicht deed, zegent
den jongeling-, die naar zijn plicht gaat.
Ga met, God en moge Hij' u behouden,"
waren de laatste woorden van den Kerk
vorst.
D/e kardinaal had zien echter met den
verjaardagsmaaltijd van den vreemden,
vijandelijken jongen niet- tevreden gesteld.
Toen de kleine luitenant in den trein
wilde stijgen, stond daar een geestelijke
met een groot pakket, een verjaringsca/-
deau, chocolade en vruchten. Bovenop
lag een boek. Horatius' Carmina, Waarin
als een vermaning en aanspeoring vier
regels w aren onderstreept.
Vijf «en zeventig jaar oud is de grijs
aard nu gestorven. Een land treurt om
hem, voor wiens koning hij' do' kroon be
hield. Een koningin, die. eens een Dutsehe
koningsdochter was en nu nog als eenig
lid van haar huis op een troonj aatélt,
klaagt om hom.
In Duitsc'hland gedenkt wellicht slechts
één man hem met weemoedeen dertig
jarige man, dien het bittere, leven vroeg
deed verouderen, die eens dc kleine lui
tenant was, voor wien temidden van bloed
cn haat oen oude man een vei-jaaxda.gsmaal
aanrichtte.
Dp zwmdjel in Portugcpsche
bankbiljetten.
Zooals men zich zal! herinneren is ite
Lissabon do vorige Ppxtugecscihe Gezant
aan het Nederlandscihe Hpf, Antonifl da
Sousa Santos Bandeira gearresteerd, ter-
zijn broer José, mede,-directeur der Banco
di Angola en Mctropolb reeds eerder in
hechtenis was genomen. Omtrent deze per
sonen en hunne ge(di-agingen geeft da
„Tel." nog enkcfc bijzonderheden.
Beide broeders woonden te zarnen aan
het Bczuidenhout, waren veel in elkan
ders gezelschap en het leek den autori
teiten dan ook vriji onwaarschijnlijk dat
de één. niofc van de handelwijs van den
ander op de hoogte zou zijh. In iedpr
geval introduceerde de, gezant zijn broer
in «te hoogste kringen der Residentie;
terwijl thans gebleken is dat José vroe
ger verschillende malen in de gevangenis
heeft gezeten, o.a. in Zuid-Afrika, in
Joliaamesburg, wegens oplichting.
Eeuige jaren geleden had José de Sousa
bij havenwerken in de Portugeesehe ha
ven Ma/cao in China nogal belangrijke ver
diensten gehad, doch zijn eigenlijke wel
vaart, dateerde van den tijd, dat hij' voor
de di Angola optrad en met den heer Ma-
rang van IJsselveere in relatie trad. In
Dien Haag opereerde een viertal ppi--
sunen voor deze, José de Sousa Santos
Bandeira, Marang van IJsselveere, Dos
Reis en Hen nis. Dit viertal was zeer .met
elkaar bevriend «u ging dikwjjtlk geza-
'manlijk in Residentie uit.
Als de eigenlijke hoofdpersoon, -vaji
de geheel© Portugeesehe zwiendelraffaira
beschouwden de autoriteiten den heer Dos
Reis, oprichter en directeur van de Banco
di Angola.
■Minder duidelijk is neg de rol die de
Brazaliaan Gustovo Adoipho Hjennis in
deze zaak gespeeld heeft. Geboren in
1884 te Bern, verkreeg bij op nog onop
gehelderde -w'ijze het Brasaliaanseihc bur
gerschap. Ook Heniiis leefde op groot-en
voet en woonde sinds geruinien tjjd in
een der voornaamste Haagsche hotels. Toen
de Haagsche politie zich aan het be
wuste hotel vervoegd© was de vogel reeds
gevlogen. Zijn verblijfplaats is onbekend
Vast schijnt te staan dat Hennis ook iD
de winsten der affaire deelde.
De orders tot aanmaak der Portugect-
sche bankbiljetten berusten in het dos
sier van den Haagsche Officier van
J ustitie. mr. Bauduin.
De documenten moeten echter zoö gran
dioos zijh nagemaakt, dat de vervalsching
uiterst- moeilijk is te eonstateeren.
Tot heden is de heer Marang vaj» IJssel
veere zijn onschuld blijven volharden en
gebleven bij zijn verklaring, niet te we
ten, dat de stukken valsch zjjn.
Het eerste vervalschte document, een
„vertrouwelijk verdrag"- tusschen de Por
tugeesehe Staatsbank en de xegecring van
Angola, is onderteekend door de beide lei
ders der Staatsbank en den gouverneur
van Angola, benevens door Dos Reis, een
der oprichters van de. Banco di Angola,
In dit document- wordt gezegd, dat de
Staatsbank der regeering van Angola
machtigt tot het aanmaken van 200.000
bankbiljetten van 500 escudo's en 100.000
bankbiljetten van 1000 escudo's.
Alle rechten voor den aanmaak dezer
biljetten worden, zoo zegt het document,
aan den ingenieur Dos Re-is overgedragen
en zullen worden neergcleg-d in een spe
ciaal document tussehen hem' en de re
geering van Angola.
Waren dus hierdoor alle- voorbeneiy
dende maatregelen op schitterende wijlze
gotroffen, voor het eigenlijke bravour--
stuk vond. men zegt de ,R©ciulo"
Marang in Den Haag- bereid. In -een direc
te correspondentie tussehen de Portugee-
geesc-he Staatsbank en -de Londenscihe
drukkerij' Waterloo en 'Sons, die in den
laatsten tijd de bankbiljetten voor de
Por-tugeesche/ Staatsbank vervaardigt,
werd Marang voorgesteld en gemachtigd
om namens de Bank rechtstreeks aa.n de
drukkerij allé instructies voor de emissie
te geven. Van het desbetreffende! docu
ment verzoekt d-c gouverneur der Staats
bank do firma Waterloo de geheel© aange
legenheid alk streng vertrouwelijk te be-
scehouwen, daar het in het belang van
den Staat is om ter wille van Angola -een
geheime inflatie toe te passen, betgieen
echter officieel niet kan geschieden. Daar
om is het volgens dit laatste! doorment
noodzakelijk niemand in deze aaaige.fcgen-
heid te betrekken, doch z-ieh steeds met
genoemde, Marang in verbinding te stel
len en ook alle correspondentie) der Staats
bank overh em te doen loopen. Van deze
volmachten voorzien, aldus de „Seculo",
gaf Marang vervolgens aan dc firma Wa
terloo opdracht voor den aanmaak van
300.000 conto's in stukken van 500 escun-
do's. Vooraf werden nauwkeurig da se
rienummers door hem vastgesteld, terwijll
hij zich voor het overige beriep op de
reeds tusschen cle Staatsbank en de druk
kerij getroffen regeling ten aanzien van de
handt,eekeningen, enz. op de bankbiljetten.
Bekend is nog geworden, dat de heer
Marang, voor hij naar Waterloo Sons
ging, getracht heelt, bij do firma Enschedé
Zonen te Haarlem, de biljetten te laten
drukken. Deze zag er echter van af. De
heer Marang heeft dit meenen te moeten
aanvoeren als een bewijs voor zijn on
schuld.
