Tweede Blad
Encycliek va» Z. H. Paus Pius XI
BEATRIX.
NIEUWE ZEEUWSCHE COURAVrr
FEUILLETON
APOLOGIE
ZATERDAG S JANUARI I02<'
(Slot)
UK OPPORTUNITEIT, VAN' DEN
EEESTDAG.
(Wat is nu tie reden, djat Wij voor het
instellen van dezen l'eestdiag sinds liet
einde van de vorige eeuw den iweg zoo ge
lukkig en uitstekend zijn, met hoeveel eru-
dutie en klamheid de devotie is verdedigd'
in tal Vjijn boeken, welke over de geheele
wereld in g-rooto verscheidenheid van bui
len zijn uitgegeven, en hoe hed (Ivouiug-
schap en de heerschappij1 van Christus
worden erkend sinds dip invoering' va1» duf
vrome gebruik, wa]a,rbij: bijna ontelbare
huisgezinnen zich apn het Al'lerheiigst
Hart toewijden en overgeven.
tMaflf niet enkel huisgezinnen' deden
zulks dodi ook gemeenten en landen, j,®
zelfs het geheele menschelijk gesilhohtop
initiatief' en onder ledng via|n. beo XILl,
zich afijn datzelfde Goddelijk llart in
1900 'toegewijd En dan mogen wij oök
niet stilzwijgend voorbijgaan .do talrijke
Eucharistische eongresseUj welke in onzen
tijd plegen bijeen te komen, en welke op
wonderbare wijze hebben medegewerkt 0111
plechtig aan de menschhcid te verkondi
gen tlo Koninklijke macht v@|U Christus.
Op deze congressen immers, welke ottv'cl
bestemd zijn, voor bisdommen en land
streken en volkeren afzonderlijk, of wei
voor do geheele wereld, komen de geloo-
vigen samen om den .Koning Christus,
schuilend onder de Eucharistische ge.c.|a,an
gedaante, te vereeren door het houden van
bijeenkomwsten in vergaderzalen dB. ker
ken, door gemeenschappelijke aanbidding
van het in het openbar uitgestelde Aller
heiligste, door schitterende optochtenen
Hem zoodoen luide als den dtoor God ge
geven Koning te begroeten. Met rechjt
zou men kunnen zeggen^ dat het Chrislolij
volk, geleid door een Goddplijkc ingeving,
dien Jezus, Dien ongeloovige mensdhan.,
toen Hjj! in Zijn rijk kwam niet wilden1
ontvangen, uit de stille schuilplaats der
heilige tempels, in triomf door de straten
der stegden gevoerd, in al Zijn Konink
lijke rechten wil herstellen.
Voor het bereiken nu van liet doel da|t
Wij Ons stelden biedt het Hei tig Jaiar,
hetwelk thans ten einde spoedt een gele
genheid bij uitstek, nu de goedertiereno
God de harten en zielen dei' geloovigten,
geroepen voor de hemelsche goederen, die
alle gevoel te boven gjapn, ofwel1 opnieuiw
verrijkte met de gave Zijner genfiido ofwel
bevestigde op den reehtcrweg door hen'
nieuwe prikkels te verleenen voor liet na
streven van steeds hoogore genadegaven.
Hetzij Wij derhalve ajcht geven op de tal-'
rijke verzoekschriften tot Ons gericht,
dan wel letten op hetgeen gedurende clle
zen jubel-tijd tot Ons sprak, zonder twij
fel is er alle redeai voor de verwachting dat
eennVaal de door allen zoo zeer verbeide
dag' komen gia|at, waarop Wij vaststellen
zullen, dat Christus !a|ls Koning van gehceill
liét mensolielijk eslacht met een eigen en
afzonderlijken feestdag Worde vereentlj.
Want in dit Japr is,' gelijk Wij in den
n|ainvang! .zeiden, die Goddelijke Koning'
„wonderbajar in Zijne heiligen" am een
nieuwe schare tot Zijne hemelsche strijd
krachten toetrsud, „glorierijk verheerlijkt"
Dit jajur ook konden allen door 'n buiten
gewone tentoonstelling vam: voorwerpen en
sdhier van den missieafbeid ztelven 'de
overwinningen bdwtmdere® door de ver
kondigers van liet Evangelie voor Christus
behaald bij liet verbreiden van Zijfn' ajijkj
Dit ja,ajr ten slotte hebben Wij bijde
plechtige eeu-wffeestherdenking* van het
Concilie van Nicepj gevindiceerd de meen
zelfstandigheid via|n liet Vleesch gewor
den Woord met. den Vadjer, wfiiarop Chris
tus' heerschappij over ji|lle volkeren alls het
ware is gefundeerd.
DE PLECHTIGE PROCLAMATIE*
Krachtens Ons Apostolisch Gezialg stel
len Wij derhalve den feestdag' van Onzen
Heer Jezus ChristusKoning in, telken
jare op de fajatsten Zondag va.u October,
dien n.l., welke den feestdag v,a,n Allier-
heiliigen voorafgjagt over geheel de wereld
te vieren. 'En tevens schrijven Wij voor,
dat op dien zelfden fjalg' jaarlijks de toewij
ding worde hernieulwU van het mensdie
lijk geslacht p|an het Allerheiligst Hart
van Jezus, z ooa.ls Onze Voorganger Pius
X z.g. die opstelde; voor dit japf' eciiter
wenschen Wij dat die toewijding ge
schiede op den 31e dezer mand op wtel-
Len dag Wij' zelve een poutificiale H.
40) 0—
De grijsaard zuchtte; hij keek mij met
een zekere aandoening aan. Omdat ik
bang was hem onaangenaam te zijn, ,w,aagi-
de ik het niet het aanbod van mevrouw
Duvemois te steunen.
Zou je wezenlijk pleiz'ier hebben om
naar1 een bal te gaan, Clara
Zijn manier van spreken was even goe
dig als altijd, maar toch lag er iets treu
rigs in.
Ik aarzelde een antwoord te geven,
maar de twee jonge meisjes deden .het. voor
mij.
Het zou liaar pleizier doen, een groot
pleizier, Mijnheer, maar de arme kleine
durft het u niet zeggen, omdat ,,zij bang' is
u in moeilijtkheden te brengen.
Is het waar, Clara? 1
Ja grootpapa, antwoordde* ik een
weinig verlegen en heel zacht.
Welnu, dan zal ik mijn toestemming
maar geven. Dames, u hebt het proces
gewonnen en den eersten keel' dat u naar
het bal gaat, zal Clara u mogen verge
zellen.
Toen wij'op het punt stonden oiis huis
binnen te gaan, bleef hij plotseling, staan
Mis zullen opdragen ter eere V|9,u den
Christus-Koning; en in Oraze tegenwoordig
heid die toewijding zullen «'ben plaats heb
ben. Beter en geschikter meenden Wij het
Heilig' Jafjg niet te kunnen sluiten; noch
ook Onze dankbpprheid te kunnen too-
nen jegens Christus den onsterfelijke!» Ko
ning der eeuwen wtagjrbij Wij tevens de
tolk zijn van geheel de Katholieke wereld
voor de weldaden gedurende dezen hei
ligen tijd aa,u Ons, aan de Kerk ern geheel
de Christenheid verleend.
Er is geen reden, eerbiedwaardige Broe
ders, om O in den breede te owljerliouden
ovei het motief waniromi Wij' bepaald heb
ben. dat een iajfzonderljjk® feestdag' zal ge
vierd worden van den Christus-Koning,
ning, waaraan eenig symbool anten erken
ning' van de Koninklijke waardigheid zelve
zoude verbonden zijn. Het .is voldoend-je
op te merken, dat, ofschoon vf.i|ti allo
feestdagen onzes Hoeren Christus zoo^ls
men het noemt het „objediiuu inaterijijie"
is, het „objeotuml fonniale" toch gelteol
verscheiden is van Christus' titel en waar
digheid als Koning. Wij wezen voor de
viering een Zondag afin, opdat miet, alleen
do geestelijkheid den Goï^delijken Koning
door gebed eu offer hare eerbewijzen bren
gen zoude, ma,af' ook liet volk, vrij van- do
beslommeringen van eiken dpg, in. don
geest van Heilige blijhpid [atan den Chris
tus do openbare lnilde brengen zou v,a?i
zijn gehoorzaamheid en onderwerping. Ver
volgens scheen de laatste Zondag der
maa.nd October meer geschikt voor deze
herdenking dan de apjdbre, omdat hij den-
liturgischen jaarkring' sluit; want aldus
worden de mysteriën van .Jezus Christus
'even, te voren door het ja,a,r herdacht, als
hel? ware door de plechtigheid van dijn
Christus-Koning: voltooid en 'besloten en
wordt voordat Wij de glorie va.n Alle
Heiligen viereii gapin, de glorie, verkon
digd en gevierd' van Hem, Die triomfeert,
in Zijn heiligen en uitverkorene1». Aan IJ
derhalve, eerbiedwiaardige Broedlers, de
tah'k, om te zorgen dat ter -voorbereiding
tot de jataivlijksche feestviering pp bepaalde
dagen toespipiken worden gehouden i.ni
iedere parochie, tot de geloovigen, .opdjuit
dezen omtrent wezen en bet eekenis ei» be
lang' der za,ak onderricht en vermaand
hun leven aldus inrichten, d|a,t het waardigj
zij dengenen, die den Godgelijken, Koning
wouw ep toegewijd dienen.
DE TE VERWACHTEN VRUCHTEN.
Rest Ons- nog, eerbiedwaardige Bloe
ders, aan het slot van "dezen Brief kort.
uiteen te zetten welke vruchten Wij uit
deze publieken eeredienst van jjen Chris
tus-Koning- durven verwachten en Ons be
loven, zoowel voor Kerk en Maatschappij,
niet naljuten de menschvenl i»» herinprig
te brengen, dat de Kerk, door Christus a.ls
een volmaakte msiatschapiiij gesticht,
krachtens geboorterecht w[apiVan Zij geen
afstand doen kan, de volledige en onge
repte. vrijheid van het wereldlijk gcz,aig
voor zich moet opeisehen, en bij' de ver
vulling van do hiajar van Godswege'toe
vertrouwde taak, liet onderwijzen en be
sturen en tot de eeuwige zaligheid gelei
den van allen die tot Christus' Rijk behoo-
ren, van anderer willekeur niet ka.ni .afhan
kelijk zijn. Eu eenzelfde vrijheid moet, bo
vendien de staalt geven aan de religieuze
orden eu congregaties v.an beide seksen,
die, omdat zij de kgajehtigste medjewerkers
zijn van de Herders der Kerk, ook liet
meest er toe bijdragen, dia,t het Rijk van
Christus wordt utigerebid en bevestigd*
hetzij door dé bestrijding met hun heilig-e
kloostergeloften van de drievoudige be-
begeerlijklieid der wereld, hetzij dbor ,de
vervolmaking' vi^n eigen leven bewerkend
dat liet de heiligheid, idjje Chrstus Zijn
Kerk als een merkteeken gja,f, in voortdu-
renden en dagelijks toenemcaidein luister
voor aller oogen schittert.
De wereldlijke gezaghebbers zal voorts
de japylijks terugkeeiende viering van dit,
feest vermanen, dut de plicht om Christus
plubliekelijke te «eren en te gehoorzamen
niet enkel op de private personen m)aar
ook op de overheden en bestuurders rust;
hun zal hij. in de gedpjchte roepen heb het
laotste oordeel, waarin Christus, niet al
leen gebannen uit de_publieke zaak maar
ook door minachting- veronachtzaamd of
miskend, gestrengelijk al die beleedigin-
aen wreken zal, daar zijn JConiniktlijike
waardigheid vordert, diat geheel de men-
Bchelijkes amenleving ruste op de Geboden
Gods en de Cllristelijke beginselen zoo
wel wat de wetgeving' betreft pjs in de
rechtspraak eu voor wat aangaüt het on
derwijs der jeugd iuu cle zuivere leer en
.Ha,si opvoeding tot ongerepte zeden.
En bovendien zullen de .Christen-geloo-
en zei tegen mij:
Tot heden toe, heb ik het aanbod van
onze vriendelijke buren afgeslagen, Clara,;
maar denk niet, dat dit egoïsme .van mij
is, om u voortdurend bij mij te houden,
maar je zult te weten komen, dat de we
reld vol gevaren is, waaraan men op. uw
leeftijd nog niet denkt en ik sidder bij de
gedachte
„Bij welke gedachte, grootpa?" vroeg
ik heftig, daar ik verwonderd, was, dat hij-
niet verder uitsprak.
-Dit doet weinig ter zake, z'eide hij,
terwijl hij poogde te glimlachen. Laten
wij hopen, dat ge met de hulp van God
oven zoo gelukkig, zult zijn als uw mama.
Na dit korte gesprek gingen wij- stil het
huis binnen.
Het eerste bal, dat ik meemaakte, werd
gevolg'd door vele andere. In dien winter
was mijn leven niets dan een aaneenscha
keling van pleizier, ik had maar te kiezen,
soupers bij mijn vriendinnen, bals, soirees
in het theater, talrijke uitnoodjgingen voor
de opera. 1
Met de maand Mei eindigden de grootc
bijeenkomsten en feesten, en als naifr ge
woonte gingen wij de eerste dagen van
Juni terug naar het kasteel, maar ons bui
tenleven zou dit jaar niet zoo zijn als de
voorgaande jaren.
Mijn grootpa, die de vriendelijkheid van
onze buren wilde erkennen, had hen uitge-
vigien niet weinigi kracht en moed „putten,
uit deze viering, om' in een waprlijk Cht's-
telijkoii leveuswande 1 te voillhfi;rden. Want
indien apUChristus den Heer alle macht is
'gegeven in den hemel en op aprdeindien
de stervelingen, door zijn allerkostbaarst
'bloed vrijgekocht, als door een nieuwe
rechtsverhouding afin Zijn zeggenschap
onderworpen zijnindien ten slotte zulk
een rechtsmacht geheel de tnenschelijke
natuur omvpt, is het overduidelijk, dat er
in ons geen faculteit is, welke van die ge-
zag'Ssieer is uitgesloten, lleersehen moet
Hij derhalve in 's mensehen geest, de
welke in volkomen onderwerping* de ge
openbaarde waarheden en Christus' leer
vastelij en zonder ophouden heeft te ge
loovcuheerscheii moet, Hij in den wil,
die de goddelijke, geboden en voorsciril"-
ten moet volbrengen; heerscheu moet Hij
in zijn hart, dfi,t met achterstelling van
natuurlijke verlangens, God boven al moet
beminnen en Heml glloenl 'ignhangchKeer-
gohen in zijn liehaspi en deszelfs ledema
ten, die als instrumenten of om het St.
Paulus te. spreken1) pis „wapenen van ge.-
rec'htigheid voor God "hebben te dienen
tof; innerlijijke heiliging dor ziel,. Wanneer-
dit alles den christen-geloovigen ter be
schouwing en overweging wordt voorge
steld, zulïeu zij; gemakkelijk tot de vol
maaktheid worden geleid. Zoo moge het,
eerbiedwaardige broeders, .geschiewjei, "dat
èn zij, die buiten onze gemeenschap strain,
het zoete juk van Christus tot hun heil
mogen zoeken'en aapnemeu èn wij alle, die
door 'het raadsbesluit, van den bariwharli-
gen God tot de huisgenooten des geloofs
behooren, niet met tegenzin maar met
heilig' verlangen en Ijcfde d|at juk dragen;
door een leven overeenkomstig' de wet
Gods een blijden ovet'vloed van goeje
vruchten afwerpen en n,ls door Christus
goed en getrouw bevonden dieristknieah-
ten met Hem' deelachtig* worden ia<an de.
eeuwige glorie en 'gelukzaligheid jn Zijn
Hemelsch Rijk.
Tot onderpand hierV'a)H en als een' blijk
jegens II, eerbiedwaftrdi&e broeders, van
Onze vaderlijke genegenheid, bij de nadte-
ring' van den geboortedag van Gazen Heer
Jezus Christus, strekke dit schrijvenen
ontvangt den Aposlolischen Zegen, dien
Wij U, eerbiedwaardige broeders, dien cle
rus en Uw volk in groote liecde veijjeenen,
als wjaarborg: voor de gunsten de's hemels.
k Gegeven te Rome bij St. Pieter den
llen December van het heilige jpar 192.1,
het vierde van ons Pontififtigt.
RAUS PIUS XI.
1
1) Rom. (i, 13.
(Geloolsverdedioing)
De Slang in het Paradijs.
Naar aanleiding van een onder
(lenzelfden titel- verschenen bro
chure van A. L. Van Mclle,
ouderling' der Ned. H.ei'v. Gem. Ie
G oes.
In bet broehuurtje„de Slang in het
Paradijs", meent de heer v. Mclle, op bij -
belsche gronden genoeg;zauni te hebben
aangetoond, „dat de slang niet met gearti
culeerde geluiden heeft: gesproken, en
daardoor ook Prof. Dr. v. IIopp's stelling
„dat de slang wel gearticuleerde geluiden
gesproken heeft", aan 't: wankelen t'e. heb
ben gebracht. Al zegt de gjeachte schrijver
op het eind„de ouderdom en algemeen
heid van .een opvatting zijn echter notg
geen bewijs voor hun juistheid", laat hij
echter niet meenen zoo maar voetstoots,
zijn stelling niet het „e.phi.tlieton", „juist
heid" te mogen versieren. Zeker," alge
meenheid en ouderdom van een opvatting
moeten soms plaats maken voor een geheel
nieuwe sententie, maar daarvoor worden
degelijke en zwaarwichtige gronden ver-
eischit, naar 't oud -axioma melior est con
ditio possidentis, de bezitter is in de beste
conditie. En de voorbeelden en redenen
door den heer v. Melle aangevoerd en te
berde gebracht, blijken daarvoor werke
lijk te licht en te gering'.
Dat de slang igeen werkelijk gteaciccn-
tueerde geluiden heeft' voortgebracht, 'dus
niet gesproken heefj, daarvoor boi-ogpt
hij zich op teksten, waarin God" sprekend
zeker niet gearticuleerd zegt de schrijver,
wordt voorgesteld zooals Gen. 1:26. „God
zeide Laat ons de mensc'h maken' enz.,
Gen. XX „God kwam tot Abimeleoh in
een droont des nachts en zeide tot hem".
1 Kom 3. God komt tot Salomon en geeft
hem te kiezen tussohën het bekende drietal
zaken. Salomon antwoordt en wel vrij1
uitvoerig. Het slot luidt: „Toen ont-
noodigd om cenigcn tijd hij ons te komen
doorbrengen.
Wij hadden pas ons buitenverblijf be
trokken of Mevrouw Duvernois dacht er
over om op het kasteel het leven van
Parijs door te zetten, alsof het buiten zijn
niet oen soort geneesmiddel was na al dat
koortsachtig uitgaan van den winter.
Die behoefte aan rust en kalmte doet
do Parijzenaars, die buiten zijn, er van
houden, om de stallen te'bezoeken, de mei
kerij, ja, doet hen zelfs de kippen en ver:
sche eieren niet versmaden.
Mevrouw Duvernois hield zich echter
met dit alles niet op. Op dep dag zelf van
haar komst begon zij met alle vertrekken
van het kasteel door te' loopen. Haar
verwondering, haar enthousiasme werd al
grootcr en grooter; telkens als men voor
haar de deur van een ander ,salon opan
deed. en toen zij de laatste binnentrad, kon
zij niet nalaten uit te roepen:
Wat is het toch jammer om zulke
prachtige salons gesloten te houden, en in
een zoo mooie woning als kluizenaars te
leven
Mijnheer Tréder. u moest alle voorna
men van het land uitnoodigeu. Niets zou
schooner zijn dan een bal te geven, hier
in uwe schitterende salons.
- Een bal, geachte, dame, een bal mid
den in den zomer, hier in dit rustige land.
Ja zeker, mijnheer, het z:ou verruk-
waukte Salomon en zie het was een
droom". In dit droomgesprek zegt de
schrijver, kon Salomon moeiclijk met ge
accentueerde geluiden gesproken Hebben.
Hier zij1 opgemerkt, Salomon behield bij
zijn droom he,t oordeel des ondersdhetids en
vrijen wil. Hij had dus geen gewone
droom maai' een bovennatuurlijk droom
gezicht, Verg. Num. XII6. In Kon. I.
16 nog een ander voorbeeld. Samuel moot
op bevel Gods een der zonen van Isai' tot
koning' zalven. Als Eliab inkomt denk!
Samuel, deze is zeker voor den Hfjer' Zijn
gezalfde. Maar God zegt tot hem enz.
Satnucl heeft, gedacht. Zijiné gtedadhtem
worden door God beantwoord. Doch zeker
niet, met gearticuleerde geluiden vraa.g|t
de schrijver. Maar geachte schrijver, er
is in dit- vers van geen uitórliijlldhodjep^
sprake. Dat moogl; gij dus niet voor uw
stelling aannemen, waarin alles op, het,
uiterlijke waarnemen aankomt,. God sprak
door geheime ingei lig tot Samuel, evenals
ook de vraag inwendig door Saanuel zal
zijn uitgesproken.
De schrijver ontkent geenszins dp won
dermacht van God. Dan moet hij pok toe
geven dat God werkelijk gearticuleerde
geluiden kan voortbrengen zonder daar
voor een stemorgaan te bezitten. Dit, wil
geenszins zeggen dat God, overal, waar
Hij sprekend wordt opgevoerd of voorge
steld, van deze ma-oht gebruik heeft ge
maakt. Dikwijls tracht de H. Schrift
wanneer er staat;: „God sprak' vooral in
het scheppingsverhaal, met dergelijke
zegswijze de onuitsprekelijke daden Gods
in mensehelijke taai uit tr spreken en
v oor ons te verduidelijken.
In Gen. 1'26 -bedoelt zij: alsof de drie
Goddelijke personen der Allerheiligste
Drieöenheid elkaar vooraf onderling raad-
jJegeu. Maar God kan ook nog; op een
andere manier Zijlne gedachten uan Zijn
schepselen bekend maken door oneigenlijk
spreke®. Hit heeft plaats wanneer Hij
inwerkt- op de zintuigen waardoor b. v.
met de oogen of ooren iets wordt waarge
nomen (verg. Dan. S) of op ,do verbeelding,
wanneer uitcrli.k niets wordt waargeno
men maar God geheel nieuw® vormen aan
de phantagje ingeeft, of de pliantasma.ta
eerst door de zintuigen opgenomen, deze
opnieuw ordent (verg. Act, Hand. X10)
of in te werken op- het verstand wanneer
God dit onmiddellijk nieuwe begrippen, an-
stort gelijk bij de Apostelen geschied is.
Al de bovengenoemde gevallen van den
schrijver kunnen onder een dezer vormen
worden teruggebracht. O.p een van deze
manieren heeft God Zijn gedachte ken
baar gemaakt gesproken. En de be
vestiging hiervan kan de schrijver lezen
in Num. XII - 6, waar God zelf spreekt
tot Aaron en Maria„Indjen iemand onder
u een .profeet des.Hoeren is. openbaar ik
Mij in een gezicht aan hem of spreek ik
doör een droom tot hem". Op bladz. 4 lees
ik iets geheel nieuwst „liet hooren is
in den grond een geestelijke, faculteit. Ik
begrijp het dat de, schrijver alles in hst
werk stelt om tot, zijn doel te komen„do
slang heeft niet .gearticuleerd: gesproken.
Maar dit 'vergrijp aan de pihysische ver
mogens van den mensc'h is toch al te bar.
Het hooren. Mijnheer van Melle, iszoo
stoffelijk als een klomp steen. U bedjoelt
misschien maar dat komt in uw rede-
neeriug niet te pas - het begrijprrn is een
geestelijk vermogen. Dat beaam ik teat
volle. Immers al het stoffelijke, <toor de
zintuigen waargenomen, wordt ten slotte
toch door het abstracte vermogen tot on
stoffelijke begrippen omgezet.. Die. doof
stommen hoorden evenmin iets als U. Er
is hier in 't geheel van geen-hooren sprake.
Nu gaat de schrijver zich beroepen op
den Bijbel, zijn verbeeldingdje.hulp roepen,
om ons een voorstelling van het verhaal
natuurlijk voor. zijn stelling te ge
ven. Maar laat d,e solvijver mij' eerst
eens zeggen, tusseheti welke teksten d,e H.
Schrift in Gen. III hij nu vrijelijk gaat
phantaseeren. Zeker, dat er behalve het
in de teksten vermelde meer in het Pa
radijs geschied is, moet wel hierom, anders
zou het leven van hot eerste menschpiipaar
in die lusthof wel al tj. sober geweest- zijn.
Maar daarom gaat het niet aan een tekst
met, haar inhoud, aan vrije phanta&ie te
gaan onderwerpen. De verbeelding van
Mijnheer van Melle. eischt dan dat 'het
woord „listiger' in „sohranderer" moet
worden weergegeven. Maar vergeet echter
niet dat het latijnsche woord „callidior"
op, de allereerste plaats „listiger" batee-
kent. En om die beteekenis te handhaven
blijven alle exegeten en tiwe Statenverta
lers nog aandringen. Komt daarom eens
met uw geleerde vertalers voor den dag'
die voor een andere beteekenis pleiten!
De phantasie fantaseert voort, met het
kelijk zijn en Clara zöu zoo goed de hon
neurs kunnen waarnemen.
Eai om welke reden dit bal?
Wel voor haar verjaardag. Zij zal
spoedig zeventien jaar zijn. Of liever nog
voor haar naamfeest, dat valt als ik mij,
niet vergis, in de eerste helft/van Augus
tus. Do oogst is dan bijna jilg'eloopen, liet
is dan wel de beste tijd. ,U zult het doen
niet waar, eu zij1' liet aan mijn grootpa
niet eens den tijd om te antwoorden, ik
zal het haar vast gaan vertellen on;® zult
zien, hoe blij. zij zal zijn.
Louise, de oudste dochter van mevrouw
Duvernois en ik zaten op dat oogenblik
op het terras. Wij hadden het geheele gje-
sprek gehoord, en verrukt over 't; voor
uitzicht van een nieuw feest, liepen wij
naar Isabella haar jongste zuster om het
nieuws mede te dcelcn.
Deze zat te lezen in. de schaduw»1 van
een kastanjeboom.
Plotseling overvallen in haar ongetwij
feld boeiende lectuur, begreep zij het eer
ste oogenblik niet wat wij haar vertelden:
en toen zij eindelijk onze mcdede€ling vat
te nam zij, in plaats van blij te zijn, een
ernstige houding aan, alsof zij naar iets
geleerds zocht.
Weet je Clara, weet je wat .aardig
zou zijn op. uw kasteel? Een gemaskerd
bal.
Een gemaskerd bal herhaalde Louise,
resultaat: dat do duivel bezit heeft geno
men van de slang, om dan door haar
schranderheid Eva tot zonde trachten t
brengen. Op welk een wijze een booze
geest bezit kan nemen van een menscihelijilr
of dierlijk wezen, zegt de schrijver, kun
nen wij ons niet voorstellen. Maai' da
hindert niets. En (jp blz. 5, 6 en 7, ge
achte schrijver, doet gij het voor ons aller
oogen voltrekken! Voelt ge misschien
reeds hoe zwak gij staat door aan, uw ver
beelding den-vrijen teugel te vieren? G.j
ha-dt verstandiger gedaan met slechts déze
regelen neer te schrijven uit ,uw brocliuur:
„Wij kunnen slechts de mogelijkheid, daar
van constateeren op grond van de, medt-
deeling der II. Schrift, maar er bij; voe
gend, door de alinachl; Go$s". Dan laat
hij de in-tellegentie die. uit, het geheel voor
komen van de slang spreekt, Eva be
koren eu haar boeien. Hier wordt h«»
ergerlijk'. Waf God kan door Zijn almacht,
wordt ook den duivel geleidelijk toege
schreven. Hier moet de slang (duivel)
nota béne door listigheid cn 'schraiideithri.
haar "begrippen rechtstreeks aan Eva gaan
mededeélen. Wat moet er niet. gedaan
worden om' toch vooral de duivel maar
niet te laten spreken!
Door uw: gefantaseerd verhaal gaat gjj
meer wonderen van God eisohen dan noo-
dig is. Mijnheer va„n Melle, U beschikt
over zulk een rijke phantasie, zeg u ons
dan eens, dooi' welke listigheid en schran
derheid, pp 'wat wijze de. slang de inhoud
rechtstreeks aan Eva heeft: kunnen mede-
deeeln van de teksten Gen. Ill lb:
„Waarom heeft God u geboden niet t
eten 'van .elke boom in het paradijs" eu
Gen. III 4b en 5: „Geensins zult gij den
dood sterven, want God weet dat op den
dag waarop gij van dien Loomi- eten zult,
uwe oogeu zullen opengaan en gjj. zult ge
lijk goden zijn,.kennende, goed en kwaad".
Ik 'denk dat als liet mogelijk ware
bij liet zien van dergelijke listigp of
schandero grimassen, Eva van schrik we',
den boom zou zijn ontvlucht evenals gij
Mijnheer v. Melle waarschijnlijk ook wel
gedaan zoudt hebben. Nu wilt gij ons
met een feit wat een zendeling1 eens ver
teld heeft, trachten te overtroeven. Maat
gij! zoudt evenals ieder ander mensoli in-
plaa,ts van met 'n slang bij een eerste, ont
moeting te g'aan diseuteeren uit vrees
voor eigen levensbehoud, wel haastig; dc-
boencn pakken. En bij, al de schrander
heid welke gij de slang' toeschrijft, toch
meer bevreesd zijn voor haar valsche lis
tigheid. Wij zullen geenszins uw tafereel
der verzoeking noch wijzigen, noch aan
vullen. Het zon nog erger kunnen worden.
Alleen willen wij nog aantoonen dat wjj
het spreken der slang met hoorbare stem
aannemen waar gij dat met beslistheid
verwerpt. U vindt het zoo goddeloos, wan
neer God zich met den vader van delijugen
zou verbonden hebben, door aan de slang
het, vermogen der spraak te-geven door
Zijn almacht om het: eerste meiisejhen-
paur te verderven. Maar moet gij dat zelf
de niet getuigen, Mijnheer v. Melle in uw
redevoering? Geef eens oprecht antwoord.
Is het niet even goddeloos dan volgen^ uw
meening dat God den duivel' verlof gaf'
want dat moest, anders was liet niet mo
gelijk om zonder g-eartieuleerd te spre
ken maar door haar schranderheid Eva
te verleiden?
H et gebod toch om niet "van de verboden
vrucht te eten was het eerste .inensciHen-
paar opgelegxl, pm door het onderhouden
daarvan de cijns voor onderwerping, en ge-
hooizan-mheici aan God te betalen. Tot dit
dpel wa,s eeu positief gebod alleen ge
schikt, want door het onderhouden van de
natuurwet bracht de "eerste mensoh, be
giftigd, met helder verstand, en vrij van
de booze begeerlijkheid, niet aan God de
verschuldigde ouderwerping, maar volgde
hij slechts dj» leiding van zijn verstand.
Juist in het zoo gemakkelijk te oncjerhou-
dpn gebod schittert Gods goedheid- hoven-
mate uit. De bekoring kon niet -.van
binnen komen bij het eerste mensdhenpaar
het zinnelijk streeivermogen was volmaakt
aan het verstand onderwoépien. Djtsi moest
de bekoring van buitenvan don duivel
komen.
En nu is het zoo psychologisoih] juist,
zoo logisch, dat de duivel voer ,in een
slang omdat, God Versta gped niet
toeliet, een ander werktuig te gebruiken
dan het dier, dat liet meest in overeen
stemming was met zijn eigen laagjieid' en
listigheid. Ja zelfs is hier nog een blijk
van Gods goedheid gelegen. Want terwijl
hij een teefcen van onderwerping-vroeg Is
Het alsof hij gelijkertijd Eva vermaande
toch op haar fioedc te zijn, de listigheid,
het eigene der slang, te onderkennen, en
aldus het gebod van God liopger ,te sdhat-
maar wal voor vermommingen moeten wij
nemen
Lachend raapte ik het boek op .dat Isa
bella in haar enthousiasme had laten val
len. Ik keek snel naar den. titel en riep
triomfantelijk' uit
Ik weet het al.
Wat, nu reeds, riepen de twee. zus
ters ten hoogste verrast.
Ja, uwi boek heeft het mij ingege
ven; gij waart Borneo en- Julia aan het
lezen. Als Julia wil ik mij vèrkleeden.
Erg trotsch op mijn ingeving, liep ik
naar huis, terwijl' mij® vriendinnen, die
hun verwondering nog* niet te boven wa
ren, mij oj> een afstand volgden.
Hun moeder, die op de stoep stotnd,
had alles gehoord. Zij omhelsde mij eu
zei vroolijk
Bravo, Glara. Zeker is er nooit ec*i
zoo bekoorlijke Julia geweest als gij en
zal er ook zoo eene-niet zijn.
Maar waar is uw Romeo?
Oogenblikkelijk ontstond er een leven
dig getwist over.de keuze der xbstumes
van mijn twee vriendinnen. Louise die j:rg
mooi blond haar had, verklaarde dat zij
het costuum. van Gretchen aandeed.
Ik heb een erg mooiq caehejnire. jurk
die ik in de lente bijna niet. gedragen heb,
ik zal haar opnieuw laten opknappen, en
je zult eens zien, hoe goed ze staat."
jPEordt varrolgd.)
