NIEUWS- El ADVERTENTIEBLAD VODR GEHEEL ZEELAND
DIT BLAD VERSCHIJNT: DES DINSDAGS
DES DONDERDAGS EN DES ZATERDAGS
CANISIUS)
„Wij gaan terug vóór 1517".
DINSDAG 8 SEPTEMBER 1925
Buitenlandsch Overzicht
BUITENLAND
DUITSCHLAND
MAROKKO
BINNENLAND
NUMMER 105
21 8tb JAARGANG
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Buroaiux van R#dacti« «n Administratie i Westsingel, GOES
Interioc. Telefoon: Redactie en AdministratieTelef. No. 207
Bijkantoor» MIDDELBURG, Markt 1 en 2i Telefoon No. 474-
AbonnerntntsprQs f1,90 per drie maanden, bij vooruitbetaling
Advertantiön van 1 tot 6 regels f 0,90, elke regel meer f 0,15
Contractregeiprlje, te beginnen bij 500 regels, beduidend lager
®ROOTE WAARDE
VAN PUBLICITEIT
WORDT GELEZEN
IN ALLE KRINGEN
Veohffcer, idjje uw. best© Ër|aicihten
tegen helsche mlföhten, i
njslar é%ez' wereld uitgegaan,
om ic'b zïel vlam 't ldnd te roov'en,
om' zijn djvugd en zijn g'elooven
vóór ld ten bloei reeds mceer te staan;
Stayer, 'djie U-zollf niefj spaarde
mlaiar bef jong gewas d|er aarde,
dlat den Hper was toegezegd,
dlpor hrt zwoegen Uwer hiapden
hebt behout'|en in deez' lapden,
Go!d|-gr trouwe ia|kfarkneeht
L'eidjer, loodsmjan in het woelfen i
Vap veel ld|enkeiii en gevoelen
waarin jeugdj geen richting weet;
wijze en w)aire VriehldL dier harten I
idt© -Uw vreugden en Uw sm|aïten
vond! in zorg aian hen besteed
Hef-leef in djeez' zw; are tijden
herl'ééf thians in 't feller strijdten
voor het welzijn vjap het kindj!
.Win ons weer Uw Heil'gen-zegen
w]api t'^araan is 't al gellegen;
d|a,t het werki Genade vindt.
L. WEVERS, S. J.
1) Bovenstaande afbeëldjng van St.
Cajiisius is ontleend aan een kopergra
vure van Dominicus Lestos (1612).
(Ingezonden)
(Slot)
In ons vorig artikel w,as aangegeven het
verschil tusschen idje Christelijke ziel vfin
Protestanten en Katholieken, nu willen
wc naga,an hoe d(e geleerde schrijver, aan
toont hetgeen hij beweerdp Wij. citeeren:
„Ajan Luther, zondler twijfel 'n groot
t,a,lent ma,ar juist omi zijn eenzijdigheid
't om'gekeerid(e v;ap 'n genie zwak in!
zslfbedtwjapg, egoistisch, gevoelig en hairts-
tochtelijk' en heftig polemisch. aiangeleg-.lj,
Sras Jezus' leer over d|a zelfverloochening,
|e gehoorzaamheid, de zachtmoedigheid en
en d|e goede werken, vooral, niet sympa
thiek'; wel zijn aansporing tot algeheels
overgave aan Godj in 't geloof, wel' zijn
stra!fml|enen tegen de Pharizeeën. En zie
v,an titelt overige ziet Lutlier niets meer.
Het geloof is hem alles En in: zondig
sterk, m|aiar geloof nog sterker" worillt
Christus voorbeeldige heiligheid vertaald."
„De abstracte en stoer© rechtsgeleerde
Jteisn Calvin hajd| natuurlijk' alleen oog
voor dfc; precieze algctmeene waarheden en
dc strenge voorschriften door Christus ge
preekt; v,an Zijn wel-dbende barmhartig
heid, vlan Zijn vergevingsgezindheid, Zijn
püooihalairheidl naar ,po»onen en omstan
digheden, bij Cpivijn geen spoor \3P be
grip. Hij staian'ti zich blind op de-vrije
gena(d|e en de vrij© uitverkiezing ook aJ
verHWte zijn lijart tot steen." I
Dan haalt hii dte woorden aan van.
Bivinck: 1 i
„Sckliert het Apostolisch getuigenis fijita,.
eigen oordeel onderworpen is, heeft menÜ
v,an Christus genfaakt, wat m'en zelf wilde
Kapt dp Duitscho wijsgeer zag in Hom!
een verpersoonlijking Vap' h«t Goddelijk
zoonschap djir mensohheid; Rena.n begroet
te in hem d|en bestrijder der priesterheer
schappij. Proudjhon mlaakte hem lot socio,
lea hervormer." En Schopenhauer dteDuit-
sche dienker ha.d van Christus geloerd dat
allee hier benedje-n ijde.lheid is, wat betreft
zinnelijke werald^che leven, m!a;ar niet had
hij gevond|en een aanwijzing hoe 'i leven
onv te vormen tot.blijvenil|e waarden voor
't toek'omendje. Bij de ontkenning vap 't
leven bleef hij sta,m „Feit-lelijk neemt men
't Christu^tk el'dj des Nieuwen Test.alment
*iechts enk'el'e trekken over, welke ia;n n dfi
Méwijzc v,ap den dag aangenaam zijn,
"[''"It men zoo een öliristus-id(e!aal naar
W'aoternen sznlajalk! en te construeexsu." (Ba
viarik). s
voorbeeldlen Vap Luther en CalVijn
zijn ouid m|aiar er zijn veeli nieuwe te aan
schouwen geweest najt'jieii. Velen hadden
een nieuw Christus-idjeaial gevonden en
sloegen a;an 'tvereeren, zoodjat 'tbeeüdl
van verwarring nog ontstelltender is ge
wonden. Er zijn pal Luther en Cnlvijn nog
veie Christussen ontdekt. Ieder komt met
d|en Christus zijner eigenliefde. Achter
eenvolgens wijst dje schrijver er op hoe
'Christus zich omringd) ziet door tdjjn
vereord,ers:
Wjaigner dpveept met den vagetarischen
Christus. Nppmiaom bpwonidlert Zijne Fran-
oisc,»|ansche levensbiliflieidi. Tolstoi is ge
roerd; door 't weekelijk-vrouweiijke wla.t ïiij
in Christus (karakter gezien heeft.
Ook OpzooMer, Hoekstra, Scholten sta,au
in dte rij' m'et hun zeer uitzonderlijke!
Christusvereering.
Nog een p|a|ar aanhalingen uit 't zeer ilte
zensW|a|aric%ige artikel:
„De geduchte Jezus werd ials leider
djar volksklasse juist 't ideaal van Abra
ham Kuijper. Ook hij stondl op, tegen de
veruiterlijkte kerkvormen, ook' hij ging tot
handtastelijkheden over. Maar terwijl' z'n
stuitend zelfgevoel, z'n uitd!aigende intran-
sigentie, z'n hapdle mannelijkheid en on-
verhidldellïjk regorism'e, het voorbeeld van
'd(en Zaïligmlalk'er te schande werden door
over'djrijvdng, verglaji hij1 ten eenen!m!ale
jd^n Vredebrenger, den inschikkelijk zich
voegendien Meester, den goeden Jezus, die
nederig en zjaphtmoedig van harte was."
Dia,ar stelt hij dan tegenover de! Katho
lieke vereering.„De Katholiek leert
Jezus en het Evjapgelie, niet uitsluitend
dpor persoonlijk onderzoek, mjala.r ook en
zel'fs voor.all: uit d(e levende leer en de
toepassend|e geboden der Katholicli'o Kerk
Behalve idle doode ltetter via,n het nieuwe
Testainent bewaart die Katholieke Kerk
ook een in d(e colliecltiey© herinnering)
levend' geestesbeeld v|ap Christus, v,an de
itila'gsn der Apostelen aif. En dat beei'd
werd| in aJl'e eeuwen telkfens weer ge
hoest 'aan, en verlelfëk'eu m'et id)e letter Van
het Evangelie. Menschen, Van allerlei aan
leg en temperjapient, van Verschillende ras
sen en beiidlprleii seksen palmen daaraan,
dleelM|a(ria, Zijne Moedeiren Paulhs
zijn glorieuse verwonneiingOrigenes' en
Chrysosfmus, Augustinus en Hiërony-
mhs, Anseltoiis en Thomas van Aquino,
Brigitte; en Francdscus van Assissië, Bo
üaventa,ra en Bernardius, Thomfis a Kcrn-
pis en Ign|aitiua dje Loyola, Joannes v/h
Kruis en Mlairgaeetha Mari.a, Alacoque.
Aldps vormde zich dapW zij de. genoem
de en ongenoemde groote en k'leine heili
gen in Godg Kerk', onder leiding! Van den
Heiligen Geest in ,a|anbid|dend herdenken
.het gqahdlioos-harnionische Christus-beeld
in idien Katholidkën eeiredienst.
We kunnen niet nalaten, in 'djt verband
even te wijzen op 'n boek) v'ap d(an beken-
idten Protestjant Foerster, d«n Duitsehen'
Opvoedkundige: „Christus en het Men-
schelijk 'leven." In d(it werk ttealcht hij
voelhalar te in'aken, die noodzakeflijkheid
waarin iedjere mënsoh verkeert, om) Chris
tus woordlcn te beleven en zijn geest en
gemoed, heen wenden paiar Christus
idteiaie vóorbeedd'.
In z'ijn vooiwoondl. zegt de schrijver
zélf: „Het gja(a,t hier om' die toepassing, van
't, Christen'djom1 op1 den modernen werk!d|aig
en zijn br'apdlendë vraagstukken, bijge
volg over het w,are gelbofl in Christus als
d(en verlosser der werellld.
Onze protesteintsche vriend|en zullen er
een antwoord; vinden 't cenig mogelijke
(aptwoordl op vele moeilijkheden waar
voor 't ingewikkelid|e maatschappelijk' leven
ons gepljaptst heeft.
Er zij echter bijgevoegd) d|a,t allies waar
over Foerster spreekt, dje1 protestant, die
veel spreekt vjap Pl|a,to, Schopenhauer,
Nictsche, m|a|ax niet van Thom'as van
Aquine, K"(ih alles wat hij beweert m'et
'klem yian overtuiging, m'et veo l'zekerd(er
haind, teug, hee'ïlang geleden, en m'et veel!
groojer uitziöht op bevrijdjng neerge
schreven is in dje „Navolging vap Christus
Vpjn Thom'as a Kc'm'pis.
En 't'komit er dp|ar evenzeer als bij
Foerster op )a;an: dien mioed te| hebben van
te beleven Wn|t we alk overtuiging voelen,
of idjiep in ons erkënnen aid de itevensbe-
schouwing, dje de alleen goede is, en die
we o'ftaxom' aan ons zelf zijn verplicht.
De za;ak' Wirth blijft in het brand-;
punt der belangstelling van Duitsehe en
niet-Duitsche politiek'e kringen ste^an'.,
.Wirth heeft zelf ajain'nm'a-n van't Berli
ner Tageblatt zijn zienswijze en plannen
ontvouwd.
Hij zeide o. ,a?: „Mijn gezondheid is
uitmuntend en dte laatste sporen mijner
hartziekte zijn verdwenen of eisohen ten
minste mjaiar zeer weinig voorzichtigheid'.
Met gerustq vastbeslotenheid ben ik v,an
pl,an den weg verd|er te giaan, die mij vkn
den ia|a nvang mijner politieke carrière ge
voerd heeft tot op het punt, waar ik' mij
op het oogenblik bevind.
Het doel vjan mijn politiek' is d;e be
vestiging vtan de republiek en van dlel
democratische levenswijze en staats
vorm in de handlpn Van de millioenen
volksgenooten, die hedjen nog sleohts door
losse handen a'an d|e republiek en aan dea
staiat verbonden zijn. Mijn actie is
op zichzelf shaiande sdhredle, zij is ook|
nie.t een eerste schrede. Zij is die inleiding
Van een politieke beweging, die zich ten
doel stelt het Duitsehe volk ineti dje repu
bliek' tot een eenheid saimen te smelten.
Een republikeinsche strooming bestaat
reeds en wordit met den dia,g| sterkten. Het
komt er nu sleohts od alan de levengevend^
klachten van die strooming tot een' sterk
.geheel Sapïen t© binden en ze alidpste gej
'bruik'en. Er kap geen twijfel zijn, d(at alk
er heden weer een rijk'sd|agverkiezing',
plaats- had het resultaat geheel andiers zou
via,lien als do laatste maal. Het feit dier
presidentskeuze behoort tot het verleden.
Het is een getuigenis' vap dei sterkte djer
dhmocraitisclie en republikeinsche fcewe,
ging.
Mijn latetie is aanvankelijk van mij' al
leen uitgegaan. Tijdens mijn kuur in
M|aHenbiad werdj het m!ij duidelijk', dat er
een besluit genomlen dienidlp te worden. Do
uitwerking ervjain in het land' is overal
.zeer sterk en de goesten vam het centruni
zijn er .door wakker geschudi
Zlaterdiag .(dps van daag) zal ik bij 'den
Bfjidcnstehe partiiidjag mijn verdedigingsre
de .houdjen, m|a|ar men denke niet, dat dit
een „lapme-zondjaars-reldis" zal zijn. Ik
za,l d«n o anval', 'd|ien. ikl ingeleidi lieby
met 'kracht doorzetten en mij' niet veelu'a,-
druk kanten tegen d|e ruwe en geestelooza
wijze wlaiarop tegenwoordiK soms politiek
gedreven wordit. Ik zal er mij! tegen ver
zetten, dial het centrum1 alle bandten mei
links eigenh|apdig djoorgesnedcm heeft en
beschouw het ;als een goed tetek'en, dp,t
O'ffenburg, wjapr ikl mijn politieke loup-
haan begon', aangewezen is voor ipijn; uit
eenzetting, die, ver boven een verdledi-l
gingsrede uitgiaiapdje, de groote probll'emen
v|ap den 'dja.g in Mare enT onverhulde dui
delijkheid. ziai' schetsen."
Wirth denkt in cf(e tweede helft vap.
deze mjajandj naar Ainerika te gaan, maar
om zoo spoedig, mogelijk! nialar Duitsch-
Ija.nd terug te kbm'cn. Tegenover tie „Gsr-
mjanip"heeft hij gezegd, cljat hij' niet
meent, djalt djeze reis zijn acti© eeniga
schalde z.al toebrengen.
De lezer kent de kwestie van Herriot
en Loebe op 'het vredescongres te Parijs.
Volgens de „Petit Paxisien" heeft L'oebe
uit zichzelf ervan afgezien het woord te-
voeren, uit hoffelijkheid jegens Herriot,
den voorzitter van de Fransche Kamer.
Hoe dit zij', de vreedzame gevoelens op
dit vredescongres zijn niet al te zeer ver
stoord geweest, want ook Loebe heeft
deelgenomen aan een noenmaaltijd| aan
het dleplartem'ent van buitenlandsohe za
ken. waarbjj De Monzie, de minister van
onderwijs, dje, bij afwezigheid van Briand,
als minister van buitenlandsohe zaken op
treedt, als gastheer fungeerde- De voor
naamste leden van het congres waren
aanwezig. De Monzie heeft in zijn toost
de Duitsehe dplegatie hulde gebracht voor
den takt, waarmede zij erinhad toege
stemd den spreker niet te hooren. lom
wien te hooren zij gekomen was en voor
de bi(Zond,ere vriendelijkheid toch haar
medewerking aan het congres to verleenen.
De Monzie zeide, in (jit gebaar van de
D.uitsohe delegatie het voorspel en d;e
voorbereiding tot den goeden vrede te
zien.
In zijn antwoord heeft Loebe De Monzie
gedankt voor de ridderlijke wij'ze, waarop
hij het congres uit een moeilijke positie
had weten te helpen. Hij sprak voorts
de verwachting uit, dat de ontwapening
en de scheidsrechterlijke uitspraak, die
gisteren nog als utopieën werden be
schouwd, morgen naar het domein der
werkelijkheid zullen overgaan.
Na afloop van het banket is Loebe door
president Doumergue ontvangen.
Naar Idle N. R. Ct. mield't, heeft Loebe toch
nog zijn voor de openingsvergiad.eringi van
het congres bedoeld,© redevoering uit(ge-
sproken en wel Donderdagavond.
BELGIE
D© schold aan Aniterik'a.
De Belgische regeering' verzekerde bij'
mtendp v|ap den eersten minister, dat het
piarlcment m'et bijna allgemeeene stemmen'
het verdjrjag met A'm'erika ovter dte schul-
dten zjoil goedkeuren.
Marx ©n Wirth;
Te Offenblateht heeft d|e partijdag van
de ^adensche centrumspartij plaats gehad
waarvan het d|pel' was een vergelijk tute
schen djr. Wirth en de centruimsfrateti© tot
stenid} te brengen.
Bij djj beraadslagingen pleitte dr. Wirth
voor een terugkteer tot dje coalitie van Wei
mar, terwijl o'Jr. Marx de politiek der cen-
trumsfnalctie veijdlpligde.
Marx verklaard^, d.at de republiek na
dlo verkiezing v|a|n Hindenburg vaster
stent, id|pn ooit tevoren. De Voorspellingen!
omtrent d|pn invloed) vlain Hindenburg'^
verkiezing op: 'd|e buitenlamdseh© politiek
zijn niet uitgekbmen, Mjarx beloofd^^ ér-
voor te zullen werken, dpit aanl de tegen
woordige verhouding tusschen het centrum;
en het kabinet Luther niets verandjerd'
zjal woitdjen.
Wirth heeft echter nog geen bep|apl'd(B
toezegging omtrent zijn terugkteer gedjaian.
(„Msbd.")
FRANKRIJK
Nieuwe tegenslag in Syrië.
BAGDAD, 7 Sept. V.D. Berichten uit
dp woestijn melden dat de Fransche ver
sterking in het Jebel-Druzemblistrict in
Syrië, Wapr het bestuur is gevestigdj,
geyajli'en is. De Druzen overvielen een'
nieuwe Frlolnsche straf-expedjitie vanuit
een hindjerljaiag- Meter dan 1500 Fransc'hen
werden gedood. Een) geheel regiment ar
tillerie werd| gevtapgeo! genomen. De toe-
stiahdi in Dam'asens is ernstig.,
Viviani f
Do oudj-minister Viviiabi js overleden.
Hij wjate dp man die indertijd, het beruchte
wooifj^ sprjaPt', dat de-sterren des hemels
hemels djpor het ongedbovi.g! |atnticleriöa-
lisme gedpofd zonden worden. Hij wias
bij het uitbreken yap djen oorlog ministeii
president. Ook' vertegenwoordigde hij! zij'n
land; op do conferentie le Washington en
bij idjen Volkenbond) te Genèvte.
Hij w(q^ inidprtijd! de beste reednaar
vjan ;dje Fransche Kamer.
Een aanval der Rifi'ijncn.
Uit Tflbger wordit gemeld dat de Rif-
fijnen zijn overgegaan' tot een offensief
ten einde een beslissende Fr,ainsch-Spaan-
sche jatetie te verijldielen. Groote troepecn
mlate'hten hebben eten aanval gedjaan op
dpn voorpost viaa Tetuan. De Spaanscho
verliezen zijn izeer groot.
Het geruAt dpet voorts de ronde d,at de
troepen v|ap Abd; El Krimi een) inva, llieb-
bcn göd|a(an in de vallei vap Martine, in de
.Westelijken sector vap het Fransche front.
Issoula.l wordjt helegerd. De rebellen
dioen hevige ia|anvailten lang-s den gehcelen
sector.
Een Exclhlapge-telegïam' mtelldrfir dat vijf
Fbansche esklajdjers, te samen 48 vliegtui
gen telïtendfe, bomtaen geworpeP hebben
op Tetu^p. Onidlpr de troepen zou een pa
niek' uitgebroken zijn. Allte vliegtuigen'
zijn veilig teruggekeerd!
Korte berichten.
Het eskjajd(er Am'erikaansche vlie
gers is Zp|terd|jgl onder aanvoering van
■dte Fijapstehe vliegers - Sadi Ltecointe en
Ducias naar het Marokkaansohe front ver
trokken. I
D'e Griek'sehe gezlapt te Rome djeelt
mtede d|at alle meubelen van de gewezen
keiler, die zich nog in het Aohillejon ta
Korfoe bevmdlpn, tusschen 27 Sep-t. en'
28 Oct. in het openbar ziill'en wordjen'
verkocht. Het Achill'eion zelve zlal 1 in1 een
groot s peelhuis wordlen vepapderd.
Mr. V^p Cauwe-laert, burgemeester
van Antwerpen en lidl van d'e Beïgischd
dplegaiie bij) "den Volkenbond, is, van-
djapg naar Geneva vertrokken.
Bij een ontploffing in een steenko
lenmijn te Pery-Jong in Koraal zijn 45Q
mijnwerkers omgekomen.
Be Koning'n in Friesland.
De Koningin, vergezeld van Haar Ge
maal en Dochter, begonnen gisteren hun
driedaagsoh bezoek aan Friesland met
Leeuwarden en vandpar per auto over
Hoadpgafrijf naar Murmerwoude, Rinsu-
mag'eest en Dokkum. Daar werd gerui-
men tijd vertoefd, Vervolgens ging de
tocht over Nes naar Wjerum en Terj-
naard. To«n braoht de trein de Kon.
Familie naar Holwerd en vandaar werd
de reis aangevangen naar het eiland, Amei-
lapdi aan boord' van „de Waddenzee". De
bevolking had overal veel werk van d©
versiering hjairer woonstee gemaakt en
bereidde der Koninklijke Familie een
hartelijke ontvangst.
Op Ame]|ap'd| werd een rondrit van bijna,
3 uren g<x'|aian-
Hel verdrag met België.
Prof. djr. mT. J. P. A'. Fr.apgois, reforen-
dja/is, chef vap de afd. VolkcnbondszakeH
bij Ket idjepiaptelnent van Buitenland schel
Kalkten, geeft in een opstel in „Vragen djes
Tijdis" over het verdrag met België te
kennen, dja;arin een poging t© zien! om het
Nedierljapdsoh bellang te dienen door een
breedte politiek ya-p internationale samen-'
werking en tegemoetkoming ook dja,air,
w;a.ar zulks met niet onbelangrijke econo
mische nJaidjeelen gepaardi gaat:
D|a.t zij, wier belangstelling vooral uit-
gatet naar dte ontwikkeling der getroffen
nationale hel'angen, zich! geroepen voelen
die beteektenis v.an de aantasting dier be-
lapgen in het volle licht te stel'en, is t8
hegrijpen, al mteg men zich afvragen,
waprom dteze critici niet reeds vijf jaar
geleden, toen d« nu zoovee lalaflstoot ge-
vendje beginselen vtap het verdrag hek'end
werd;en, hun steml hebben verheven. Het
ware echter te wtensc'hen djat, welkte cri-
ti«k ook woi% geoefend, deze steeds' Zal
blijk geven geid|r|agen t« wordien door hot
besef, dja,t de verwezenlijking der rechts
idtee in de wereld! de ltevensvoorwilardel
voor het v'reedfejajme verkeer der volken,
en dkardoor tevens een nationaal belang
vjan .allerhoogste ordje is. Dan althans zalj
'de historie-schrijver niet Van het Neder-i
landlsc'hc volk' behoeven te getuigen, d'at
het we lhet dierde eeuwfeest van het werlf
v,an een zijner grootste zonen vierdes mtefc'
tentoonstellingen en reldlevoeringen, miajaw
d,at het slechts blijk' gaf diens stem' tei heh-i
ben verst'aian als het golidj do beoordceling
Van dte gedr;agPigen van anderen..
Dte schrijver meent, djat het niet aan-,
gjaftt zich bij 2ijn crititek' op het ver-dlrag te'
Ja.ten 'leid,en door de overweging, dat le-
genover concessie, djoor de eene plartiji Ne-i
difrland gedaan» niet gelijldwaardige tcgen-
pr.a-esta,ties' van idle wederpartij) staan. Stelti
mén zich op djat standpunt, danl kan men
ook gerustelijk öjlle verwachting opgeven,
die belapgenconfljidetn in de wereld anders
d|an door geweld tot een beslissing te brein-1
gc-n. Hün; jdfe grieven hebben, stelt hij1 in '6
ialgemeen dje vraag, of het niet juister! is
bij dja beschouwing Vap de nieuwe regeling
uitte gjapn van d;e in! het hedendaagsohiel
volkenrecht gel)dfendebcgripp,en, dan de
nieuwe hep|a|lingen minutieus tc yerge-
lijkten m'et (djie v,ap 1839. Do reehtsopv.at-'
tingen, m'et n|aime djie omtrent het' regiem)
dpr internationale rivieren, hebben zich)
ge-wijzigldl. Meer en mteer is het souvereina
recht Van dip oeverstaten op het binnen de
landsgrenzen gelegen sjroomlgedeelte aan
badd|en gelegd. Professor Frapgois brengt
in herinnering 'c'jat reeds in 1792 een reso
lutie Van djen Conseil! Exiécutif der! Frah-
sche Republiek die vrije yaiart op de Schel-,
dip voor; de oev'erstjatcn opeischte: i 1
In 1839 W|ap hei Wedjerom de Sehel-'
de. w!a!ar het eerst van allte rivieren in
Europa. d)s scheepvaart bij' internationaal'
vcrdjjaig werdl opengesteld! niet meer uit-l
sluitend' voor de oeversbaiten, maar voon
teJle natiën. Sinldjsdiein zijn de interna-1
tionsile rechtsopvattingen op djit stuk zeken
niet stil blijven st,a|ap, integenld|eel, zij too-
nen een gestja|d;ig© ontwikkeling in de rich
ting van verzwakking' van de souVereini-
teit v.an dien bevoorrechten oeverstaatj
Een die-nlaitionaliseering, geilijlk bij' den
Dona.u, is evenwel, ook' in het nieuwe ver-v
'dlria.g voor de Schelde niet aanvaardeven
min is, geljjk bij1 Donan, Rijn, Eilllie cni
Oder ;aan het niet-oevepstatenelement ia
hrt beheer over dje rivier een plants inge
ruimd!; dte in te steilten riviercomtnissieziail!,
uiislnitend' uit vertegen woo rei inters der bei-;
dte oeverstaten, in gelijk .aantal', bestaan,
Alleen in'djien de beide faPden het niet
eens ktmnen wordjen, verschijnt het ni©t-
oeverstaiteneleta'ent ten tooneele, djoeh thansl
niet i n !d:en vormi VaP een aantal min of
uiteer beyooroordfeelde medelieden der com
missie, ^nialar uitsluitend in de gedaante!
v;a.n (dien onpartijdigen' arbiter. Men hoeft'
zich huiverig getoond) Voor zoodanige arbi
trage, m'en meent dipt onze waterstaatsin-,
genieurs heter Vap dp riviertoestandeal
op dip hoogte zullten zijn diap oonige bui1-
tenl|amd|sche specialliteit, van hoe groote!
bekwaamheid! en onpartijdigheid) dio pok
moge blij'k' geven. Wie zlalll kunnen bewe
ren. d|nt deze bedenking ongemotiveerd is?|
Mlanr idp kleinere mogendheid, die op' deJ
zen gronld). teïbitage afwijst, moge( <wel iwe(
ten, djat zij' een gevaarlijk spell speelt,'
d|a,t zij de bijl 'liegt B)an den voet fvte.n den!
boom; idje Igajair zelf beschutting moet
geven. Het is een zwiare strijd', dien de
kleinere mogenjd)heldten hebben te voeren,
Cm het denkbeeld v(ap beslechting vjan ge
schil®® d|oai' jairhitPage en rechtspraak' in
Idle wereld ingang te doen vinden; kteerén:
zij !d5t beginsel den rug toe in de geVai'-
len, d)a|t zij er voor zichizellve geen voor-'
djeel yap verwachten, dan doen zij' beter
idpzen strijd! m|a|ar terstond op te geven,
w,ant 'djan is hij van denj aanvang af ver
loren. I
De stormramp van 10 Augustus.
De kerk in Dangenboom';
De „Geldlprljapder" is nog eens teLan';
genhoom geweest e-n heeft dje ruïne der
kerk n'a|d|er bezichtigd. Het blad schrijft
er o.m'. het volgend^ over:
Twee scheuren in djs zijmuren dof kerk!
vipgen vooral Idp aandacht!
.Wij dlemkten ons aphter in de kerk met
kt gezicht najar het priesterkoor: d|an
ben wij ann onzen linker -en onzen redh-
t«-rklant een zijmuur.
Bekijken wij. nu djen linker, zijmuur
h<t eerst. Er loopt een scheur ter lioogta
vian een m'cjter over dte geheelo lengte vanl
djozen zijimuur. Omdjaitj wij achter in de
kerk zijn, beginnen wij djalar het onderzoekl
vjap Id^n zijmuur. Dan vinden wij' da
scheur jajls gezeg)d|, ter hoogte van een me-
t«t. Zij loopt bijna© recht dtoor en splijt dé
stcenen overd)w|sirs. De muur is bepleisterd,
zoodjat wij de scheur niet tot in der binnen
st© kunnen volgen, dpch waar het pleister
is lo9geSjajte.n, zien wij dje steenen over-
'dfwairs gesplc-jtten; de scheur heeft dus
ni<t dp zwiajkste gedeeelten van den muur,
d;e kalkvoegen, gevollgd, doch is dwara
idbor den harden baktteen gegaan. Del
Scheur word# enkel onderbroken door de
biechtstoelen en blijft op eenzelftlle hoogtej
.tot zij het voorste gedjeelte van den zij
muur bereikt. D|a;ar zal zij tegenstand) hebJ
ben ontmbet en verheft zij' zich.
Als wij binnen in d)e k'erk deze scheur in'
dien linkterzijtaUur hebben gezien, gja,an'
wij n|9|aj djen) reehterzijimUur. Wij' onder'
zoetten het pleisterwerk en vinden geen!
