ZATERDAG 8 AUGUSTUS 1826
NIEUWE ZEEUWSCHE COURAN1
Kerknieuws
Wat Rome doet.
Gemengd Nieuws.
Het hoekje van humor.
nieuwe Kabinet toegezegd. Ze h«bbien
hunne vcrtegenwoorigers ind het Kabinet
en waarlijk] niet de minsten Binder do
broederen. Er ia dus alleszins waarborg,
dat er getrouwe uitvoering zal zijn vafn
wat als voornemen werd Biangeikondigd.
En daarop kioint, het afin.
Toc!h zien we niet over liet hoofd, dat
do weg van het Kabinet niet over rozen
zal gaap. Nog afgezien van de rcedis
vooraf aangekondigde sciherpe oppositie,
zijn ook' de tijdsomstandigheden geens
zins 'moedgevend.
iWel 'is imct name de financieels toet-
etand veel beten dan twee japr, geleden,
maar economisch rommelt het nog dooï
heel Europa. En den invloed' daalrvlan
ontgaan wij' niet.
IA Is I lichtj)unt zien we de mogelijkheid,
dat vraagstukken v|ap meer geestelijken
aard thjans een kjaps krijgen om' aan do
orde te worden gesteld. En ook! mlogen Wo
verwachten, idat scherp zjajl worden toege
zien op handelingen die in onzen lering
tot zooveel ontstemtming aanleiding g,a|ven.
Zoo treden wij1 het nieuwe Kabinet m'ct
vertrouwen tegembet.
Tot jubelen is geen reden. Daarvoor
zijn de 'omstandigheden niet opiwük(ke.n<l
genoeg. I
Tot rustig,1 vertrouwend afwachten ech
ter >wèl. f f
•Wij kiennen 'dea kapitein op de brug.
fWij 'kiennen {zijn m'edewerkers.
ÏWij bidden hun den zegen dips Heeren
op hun werkl toe.
Op den löen Zondag na Pinksteren.
Eipistol van den H. Pautus tot de
Corinthen.
XII 1—11.
Broeders-! gij west dat gij, loan gij
Heidenen waart, tot do stomme afgoden
gingt, geljjk men u leidde. Derhalve maak
-ik u bekend, dat niemand die in den
geest Gods spreekt, Jezus 'verzaakt; nie
mand ook kan Jezus Heer noemen, dan
kloor den heiligen Geest. Nu, onderschei-
'den ïijn de gaven, maar het is dezelfde
Geest, èn onderscheiden zijn de bedienin
gen, 'maar het js dezelfde God, die alles
in een ieder uitwerkt. Doch do -openba
ring des Geestes wordt aan een ieder ge
geven, tot hetgen-e voordeeljg. is. Aan den
oenen wordt door den Geest 't woord der
waarheid gegeven, aan 'n ander 't wooid
der geleerdheid, door denzelfden Geest;
aan cenen anderen hpt geloof, door den-
zielfdeu Geest; aan eenen anderen de
ga,ve der genezljng, door dien eenen Geest;
aan t-enen anderen de kracht om mira-
kelen te doen; aan eenen anderen de voor-
{zegging; aan eenen anderen de ondeaj
Scheiding -der geesten; aan ëentn ande
ren het spreken van verschillende talen,
aan cenen anderen de verklaring der tal. n.
IDit alles nu werkt een en dezelfde Geest
idle ieder bedeelt, geljjk Hij wil.
t Evangelie, "Lucas 'XVIII 14.
In djen tjjde zteide Jezus diezo gelijkenis,
tel cenigen die als rechtvaardigen op
zich zeiven betrouwden en de anderen
yerstalaladden. Twee meni9chen gingen
naiar dep tempel om. te bidden: de eem,
was een Farizeër, en de andere ©en
Tollenaar, (pte Farizeër^ stond en bad
aldus bdj richzelven: o Godl ik dank "U
dat ik niet ben gelijk andera menschep,
als roovers, onrechtvaardigen, overspe
ler s, zoo als ook deze Tollenaar. Ik vast
tweemaal in de week; ik geef de tienden
van al wat ik bezit. Maar de Tollenaar
stond .van verre, en wilde zelfs zijne
oogen niet opslaan, maar hij sloeg op
(zijne borst, en zeide: God! wees nflj
zondaar genadig, Ik zeg u: deze is veel
meer gerechtvaardigd naar zijn huis' g©
gaaii dan de andere. Want. at wie zich
verheft, zal vernederd, en die Zich ver
nedert, %al verheven worden.
Het jongste vlugschrift van het Pause
lijke liefdewerk vpn den H. Petrus, vertelt
van een treffend voorbeeld, dat in «ie eou-
Wige stad gegeven wordt, wij lezen:
Met ons opschrift doelen wii nier op
de bestuursmaatregelen, welke de H. Stoel
neemt, om in de missiegebieden een e%en
priesterschap aan te kweeken, maar 'op
het voorbeeld, dat in de heilige Stad zelve
reeds oenige eeuwen lang gegeven wordt,
en dat beter .Jan woorden aantoont wat
Benedjctus XV bedoelde, .toen ni.i de mis
sie-oversten oplegde in hun districten een
Pigen clerus te vormen en deze een oplei
ding-te geven, die „volledig."-, „volkomen"
en onder ieder opzicht „af" .s. aeliik zij
gegeven wordt aan de priesterschap der
beschaafde volken.
Dit voorbeeld vinden wij in het „Colle
gium Urbanum" (College van Paus Urba-
jnus); dat gevestigd, "is in het Paleis- dor
Propaganda, waar Kardinaal van possum!
als Prefect zetelt.
In dit college, dat in den loop der drie
eeuwen door Parnen en Kardinalen, door"
Bisschoppen en gelooviaen rijk js bedacht,
worden priesters opgeleid „voor de mis-
sjes". De studenten, aie 'Liet worden too
gelaten, nemen reven maanden na hun in
trede onder eede de verplichting op zich,
dat zij Pvens.ang zich aan de mlissiën
zullen wijden en niet 'tenzij met hooger
verlof in een of andere kloosterorde
zullen treden. Al worden anderen niet uit
gesloten, toch zijn feitelijk .verreweg de
m(&este studenten voortgekomen uit Je
missielanden-zelf. Toen Nederland nog
missieland was, en zelf zoo goed als geen
gclegenneid voor priester opleiding1 bezat,
zijn tal van „inlandscoc priester-stol ui
ten ujt onze „missie", aan do Propaganda
opgeleid. Wij behoeven slechts fheoJo-
rus de Koek' te noemen, die onze eersie
Jansenisten ontmaskerde en weerstond, en
voor de Nelerlandsche Kerk in die moei-
Ijjke tjjdzn oen heldhaftige „pro-vicaris"
was om een doorslaande reden voor onze
dankbaarheid jegens het L'rbaansche Col
lege te noemen. 1)
i „Romie heeft dus mis eeuwen lang
„inlanders" opgeleid voor priester. De
Propaganda ljet hot niet bij aanbevelende
woorden, maar prikkelde door haar viopi-
beeldde krachtige drang der laatste jaren
is dus niets anlars dan een sterk-berlevm
van een oud streven.
De gelukkiigo uitbreiding der priester
seminaries in de verschillende missieën,
en de ingrijpende verbetering dea- opleiding
Iheeft de Rornepische stichting niet in
waarde noen verminderen; integondiedl
zelfs!
Zij blijft immers allereerst 'een praktisco
bewijs, dat de II. Stoel ook in de missies
de opleiding van goedgevormde priesters
verlangt.
Zjj is vervolgens een goede huJp voor
kleine missies, die slechts af en toe een
enkele candidaat voor hat priesterschap
hebban.
Zjj geeft op do derde plaats (en dal is
meer waard) aan de bijzonder-bcgaaLten
onder ds jnlandacbe priesters een uitge
breide hoogere theologisch© vorming.
Zjj is eindelijk (en 'Jat is het m|oes|t
waard) een krachtig middel om de saam-
hooriglieid met het Pauselijk gezag onder
de nieuw-opgroeiende clergó te verslteffk.cn.
Uit de verschillende missies worden
daar de meestbelovende clerici ingeleid ui
den zuivcren-katholiekon geest, te mjidden
van het volle kerkelijke theologische liter-
gische leven. Wat moet het begrip van
de universiteit Jer Kerk, van hare eenheiu
bij wondergroot© verscheidenheid, niet ont
zaggelijk worden bevorderd, als straks in
iedere missie eenigc der beste priester?
zoo-zijn gevormd, en de verbroedering der
volken in de Kerk practisoh hebben on
dervonden!
Die vorming van een ,,Roomsoh"-g'8t
schoolde elite krijgt nog jneer waaide, als
mpn bedenkt, dat da Heilige Stoel ook
streeft naar een inlandsch episcopaat.
Is het niet ontzaglijk voel waard, dat
straks d. w. z. over een of meer tien
tallen van jaren, als de uitbreiding van,
het inlandsch© episcopaat stee,ls dringen
der zal worden onder 'n betcr-gevorm
de clergé een beteekcnonJ aantal gevonr
den wordt, dat Rome dank weet voor zijn
opleiding, en dat door Rome gekend wordt
uit persoonlijke ervaring?
De innerlijke waarde van de opleiding
der inlandse,ïie clergó aan het Propaganda-
college kunnen wr hier natuurlijk niet in
bijzonderheden aantooneoi.
Enkele opmerkingen, verduidelijkt door
onze afbeeldingen, zullen echter in. staat,
zljjn, daarvan toch ëënig idee te geven.
De godsdienstige en zedelijke vorming
der „Propagandisten" voldoet ('<t spreekt
vanzelf) aan zeer hoogs eischen: op do
eerste plaats vraagt de Kerk heilige pries
ters. Voor de geestelijke lei,ling dealer
internationale gemeenschap zoekt de Pre
fect der Propaganaa ujistekende priesters
aan 'zijn college te verbinden, tervvjjl 'een
strengs tucht de leerlingen al de jaren van
hun opleiding bin It en hen de beginselen
tlie 'zij hoorden, doet beleven.
Onder de godsdienstige vorming hoort
natuurlijk ook de liturgische opleiding;
behalve in theoretisch en praktisch on
derricht, beslaat dez'e in de deelname aan
de verschillende grootsche litaraischu
plechtigheden in en builen het college,
'zloodat de oud-Propagandisten naar hun
aangewezen arbeidsveld vertrekken miet
de praktisch© kennis van den luister en
van de waarde van den katholieken ©ere
dienst, en aldus in staat zijn, ook da
opkomlende christenheid ,in den voltep
©eredienst der Roomsche Kerk op te lei
den.
Dat do w vt°i}schapp dijke vorming er
hoog 'Maat, getuigen het nr ede onderwij0
program en de eersterangskrachten, aan
wie liet onderwijs is opgedragen, en d:d
gekozicn zijn uit verschillende milieu's, re
guliere oowel als seculiere: zoodat wer
kelijk het beste van net beste eafaven
wordt. De meeste leerlingen aehalen dan
ook den doctorsgraad in aan of meerdere
kerkelijke wetenschappen.
Daar er van vacantie volgens onze Ne
dcrlandsch© opvattingen bii dezle interna
tionale gemeenschap geen sprake kan zijn
isi er voor de ontspanning der „Propagan
disten" gelegenheid op een buitengoed in
Castel-Gondolfo, waar de geest verfrischt
en het lichaam verkwikt wordt in een
frjssche m fraaie omfeeving, in vroolijk,
spel, in één woord in echte „vacantie".
I Is 'hot wonder, dat de studenten hechten
aan hun „Alma Mater" De band bij zulk
c-en opleiding gelegd moet er ©en zijn
voor het leven! En wij .b'Qgrijpon daarom,
dat het laarhoek, dat door de „Propagan
disten" w'orut uitgegeven, door de ex-Pro-
pagand;sten met vreugde wordit ontvangen
en door de „bodenwereld" wordt gewaar-
dcerd; want het js als een graadmeter van
den gez egend en invloed, die dit centrum!
van rpiesterlijke opleiding ditziendt over
heel de katholieke wereld.
Het aantal studenten bedraagt thans
119, n.l. 17 Ieren, 1 Ehgelschlmlan. 4
Schotten, 5 Amerjaknen, 28 Australiërs),
6 Hollanders, 1 Rumeen, 2 Montanegrij.
neu, 1 Noor, 1 Deen. 5| Indjërsi, 7! Aniua-
mii-eten, 12 Chineezen, 8 Laplanders. 1
Afrilcaauder, 1 Ohaldeër, 10 Rumeenen uit
Transsylvanië, 8 Malabareezen (Eng. In-
dië). („Centrum")
1) Eien andere NeJerlandsche leerling
echter van de Rropaganla, Cöratelis Steen
oven, heeft het er minder goe.l afgebracht.
Hij liet zich vinden voor eersten Janse-
nistischen aartsbisschop van Utrecht.
Red. „N.Z.lGt."
Onder Chinecsehe terreur.
Kapitein P. Plcpisi van de „Tji Salak".
een van de booten Van de Java—"China
Japanlijn, heeft .op een nejs van Batavia
naar Hongkong kenn-is geanlaakt met dd
■Staking der Chineezen 'en de Jerreur,
■die door de langstaarten aan den ral
wordt geoefend op hun landgenooten aan
boord van Europe esche schepen. Hij
heeft eir 'smakelijk yan verteld aan eien
vertegenwoordiger van Aneta. Alles ging
fzlonder stoornis, totdat 'de hetot, na los
sing in Tsjing Nam Ploe in Korea, naar
Hongkong voer om daar rerdea- te lossen.
Onderweg vernam: kapitein Piems de waar
Bchuwing, idat dien dag He staking ztou
beginnen. Iioow-el er aan den waf niets
van een staking le bekennen viel, liet bii
toch uit voorzichtigheid dien nacht do
officieren aan den „gangway" wacht dosn
en <ljt bleek niet overbodig, want töU
kens kwajmen ujt hot donker kleine mo
torbootjes naar het 3ohip. die 'echter
verdwenen, zéodra een .officier opger
miefkt werd. Desondanks bleek Je beman,
ning opgeruid (misschien door Chihecfa-
slche passagier®), want den volgenden dag
gingen eerst de .Chineesche beJiendeis
van boord, later gevolgd door de ma.tr©
zien en ten slotte door de stokers. Dié
'geheele bemanning, ongeveer 60 man in
totaal, luid een voorschot opgenomen,
dat nog njet was inverJiend'.
„Wjj zlaten nu totaal zonder beman
ning", vertelt de kapitein, behalve dan
enkele schrijvers en twee Ghineezten, waar
onder een schilder, die nog aan boord!
Waren gebleven.
„En passagiers hadden we ook! Een
Chineesöhe familie, 'bestaande uit man,
vrouw en twee jongens, in de 1ste klasse.
„De dek-pffjeieren neb ik' daarop aan,
gewezlen als plaatsvervangers voor het
iiijatrozen- pn roergangswerk, de off rei©
renitpjachinist w'aren tevens olieman eo
stoken-, de dokter was timmerman en
bleek later oók pen uitstekend roergan.
ger, terwijl de marconist als dekschrolV
bcr zleer voldaan heeft. Behalve voor do
navigatie, zorgden do heeren natuurlijk
ook voor het wasschcn .van borden en
glazen, waarbij de chineesche passagiers
zeer putljg werkzaam waren, en voor
bediening aan tafel.
„Deed u ook mee?'
Ja, natuurlijk. Precies hoe het uiti
kwam. G;ng de- ééne pioog af, bediende d|qf
andere en waschte de borden. Ik wil
h;er nogmaals zeggen, dat die passagiers
zeer veel medewerking hebben getoond.
En daarbij bleef de Stemming uitstekend,
een voorbeeld van groote sportiviteit.
„Er waren vjjf dek-officieren aan boord.
■ztevenofficierem-hlBohinist, de dokter em
de miairconist, en uitsluitend met de be-
mÉuming, want de ouderen telden voor
de 'behandeling van hot schip .niet mee,
hebben wij gemiddeld nog ©en halve mijl
liaitder goloopen dan gewoonlijk.
„Ein toen hel schip hier arriveerde),
niets dan officieren voor- en achteruit,
voor het vastmaken v,a,n do trossen."
Itevulutie, een l'raaic snor en wraak.
Al meer dan .een jaar geleden haddien.
in de Venezclaansthe hoofdstad Cara
cas generaal Hidalgo, gouverneur van die
Stad en kolonel Dalaris, een van zlijn
ondergeschikten, een ernstig mteieniii^ls-
verschil inzake een al of niet veroorloofde
■revolutie, ztoo vermaalt de jXel." Of het
hier betrof het roakm van een revolutie
dan wel het onderdrukken van eea revo
lujie valt voor een riudtonstaander niet
ka eer direct na te gaan. Een feit is-,
dat «1© twist zoo hoog liep. dat de acne
raai den kolonel liet arresteeren.
Moer nog, 'hij liet hem milljiirileteren.
De kolonel beschikte tot dusver over
lange lokken en woeste wenkbrauwen.
De generaal woedde er m als een twieode
Dalila. En 'zelfs de ravenzwarte snorren
van den ongalukkjgen Dataris, die snor
ren. eens de glorie van het Venezolaan
se!» leger, zijj -werden gekapt. Slechts
een tandenborsteltje op de bovenlip werd
den kolonel gelaten om er aan te trekken.
Nauwelijks was 'Dialaris vrij of hjji
Scheepte zjch in naar net vreedzaimer
Frankrjjk. Maar hij zwoer, dat hii nim1-
mcr zjju snor zou laten groeien alvorens
hij d n generaal z'ou hebben gestraft.
(Blijkaar feék bet iheto veiliger, Ji:.
niet in Venezuela le doen. Althans; hij
zond Zijn vroegeren superieur een snor
kend telegram', waarin hij hem uitnoodjg-
d,o „even" naar Parijs te .komen, ten
.©inde (aldaar te duelleeren. Generaal Hidal
go gaf er da voorkeur aan,c rustig te
aracas te blijven.
De belcedigde Dataris beidde evenwel
zïjn tijd. En bij! beidde niet tevorgeefs,
(pie verkenningsdienst van uen kolonel
was in orde, zoodat hij nauwkeurig wist,
hoe laat generaal Hidalgo, thans op va-
cantiereis naar Europa, aan tiet station
St. Lazare te Parijs zou arrivoeren. Ilii
verwelkomde zijn ex-chef aluaar op het
perron met een d;kkcn wandelstok,, en
de generaal was nog niet goea en wel
uitgestapt of hij had al oen dracht stok-
'slagen heet. Na den .eersten schrik pa
reerde hj den aanval met zlijn paraplu,,
maar weldra lieten oe twee ijzlervretora
d-ezë onwaardige wapens vallen en vlo
gen elkaar naar de keel.
Tjentailen politie-agenten waren noo-
vdjg om de op het perron om en omt rol
lende hooge officieren te scheiden en,
althans voorloopjg, een eind le maken
jaau de vijandelijkheden.
Haarvlcthldieven en Pageknjijes.
Een eigenaardig geval worat uit Italië
gelm'eld
Te Reggio Ekniha kwam korten tijd
geleden een jong mci3je in bijna, wan
hopigen toestand ithujs en verbelde ten-\
slotte onder tranen en snikken, a at zij
was aangevallen door een man, die haar
had vastgegrepen, een schaar vf voorschijn
gehaald en het Drachtigs haai goeddeel'^
aigeknipt.
De politie werd gewaarschuwd, .doch
kon den dader niet vinden.
Deze ging intusschen voort met zijn
snood bedrijf, z'oodat een Iwocdie, een
iderde mi&isjo op dezelfde wijzco van haar
hoofdtooi werd 'beroofd en ook jong .ge
huwde vrouwen het slachtoffer werden
van zijn misdadige kandelsnejginfiien.
De gei.eele omtrek raakte in opwindinu
cn allerlei pognigen werden in 't wenk'
gesteld om uen onverlaat te pakken te
krijgen, doch deze w;st allijd wleer plaat
sen en tijden te kiezen, waarop mjen
hem niet kon betrappen.
Het was intusschen opgevallen, Jat die
haarknippierij in het geheel niet ;u:,v of
wild gcsjciiieddc. En bovendien bleek, dat
jluist z|u|lko imeisjjes en vrouwien werd,en
aangevallen, die te voren de wemsch had
den geuit «m| page-kopjes, of dergelijke
kapete te dragen, doch wier ouders of
echfganooten daartegen bezwaar Jiadiden.
Toen Meel' en- van den «ïjsdadigor, dju
zooveel sicbajk ltad veroorzaakt, niets Jan
een vage nevel over, maar wérd er jstit
nieuw geschreid(„Centrum")"
I'estgcvaar cn Katten.
Dl. M. N. Josephus Jitta, voorzitter
van den Gezondheidsraad, heeft bljjkfms
het laatst© Bulletin van het Office In
ternationaal d'Hygiène Publiquei, onlangs
'te- Parijs in een der zittingen vpn -.heli
Office mededeel ingeu gedaan over in Ne
derland voorkomenden knaagdiaren en
parasieten die bjj de verspreiding van de
pest een rol kunnen spelen.
In Nederland schonk men in het bijzon
der de aandacht aan de rioolral en aan
do hujarat. D n gewone muis is ook wei
vaUoaar voor pest, maar of zjj iu E,uropa
voor het pesivraag&iuk van b-eteékenis, is,
staat njet vast.
In Nederland js vooral de rioolrat zöer
verspreid, zoowel in.de steden alsi op
het land; do waarnemingen over de huis-
rat 'zijn weinig talrijk, waarscajjhijjik ons-
dat deize rai zeldzamer is. Toen heeft men
jn Amsterdam vrij veel gegevens over dc
hujsrat omdat de gezondheidsdienst sinds
12 jaren geregeld jacht maakt op de
natten aan boord yan schepen, in du
haven en in'de star. Op de schepen vindt
Juten bijna altijd de huj^ral; ook in do
loodsen en gebouwen aan ue 'haven:
Maar, buiten do gebouwen, op de haven
terreinen vindt men ook' vaak le rioolrat.
In de stal overheerscht de rioolrat. of
schoon, blijkens do gegevens van prof.
Van. Log helm- de-ruisrat in pakhuizen
eu Iztelfs in woonhuizen wordt aangetrof
fen. Volgens dr. De Beaufort vangt men
vaak huisrattcn in Arlis. Te Bottordalm
vind Jr. Hyikoma de huisral vooral op
schepen en in de haven; toch ploek iezo
ral ook daar in vre «.tad nu en dan te kun
nen worden aangetroffen.
In Nederland houdt de rioolrat zich
vooral in de kelders op, onder vloeren,
in stallen ,bjj woningen, pi riolen en
ondergrondseh© kanalen aan dien water
kant. Lompcnpakhuizlen on vuilnishopen
herborgen zleor veel riootratien. De riool-
kat dringt echter pok huizen binnen,
ook n n de nieuw© wijken. De huiisirat
geeft de voorkeur aan besloten ruimten,
schepen, zolders, opslagplaatsen in de
liavensi. Toch komt het dier- ook in .to
Stad voor. Uit Amsterdam p.richtte dr.
Pteverellj, een der meclewerkers aan bet
Laboratorium voor de Gezondheidsleer
ider universiteit, dat de hnisrat zoowel
in de oude als in de nieuwe stadswijken
voorkomt, maar tot nog toe vond men
haar nesten niet in slaapkamers of alco-
ven. -doch steeds op grooteren afstand
van den mjon.sch; wel blijft zij] zooveel
imjogelijk 'boven den boghnen gronu. in
tegenstelling mtet de rioolrat. Zoo vond
Imien -in dezialfu© /tabakspaktiuizen de
Ihuisiat op de 2de en 3de verdieping,
de rioolrat parterre. In een schouwburg
in de oude stad vond mpn da nesten,
!von de hnjsrat lusschen hett plafond
van de zaal en den zolder, fn dezeifdu
wijk vond nten üe l.,u;srat in werkplaat
sen en pakhuizen, en hun nesten onder
daken. Opslagplaatsen van levetnsmiddte-
ten, groentejrwinfcels en restaurants ble
ken al naar de constructie dei' gebouwen
in mindere of meerdere mate buisrafeten
«an te lokken.
Ook buiten de groote stelen deed prof.
vjan Loghern ondemzoekingen over nuisrat
-eiK utioolrat waaruit bleek dat de laatstu
veel meer verspreid is, maar d.at de 'huis-
rat 'zeker in de Noordelijke provincies van
Limburg niet zeldzaam L. Mei mrlawer,
king van Jen Gezondheidsraad wordt dit
onderzloek voortgezet en reeds zijn uuit
Limburg nieuwe bijzonderheden verkr©
gen. Op een groote boerderij van hot,
•Limburgs'che type waar Woonhuis en stal
len rondom' een vierkante binnenplaats
,met mesthoop (zijn gebouwd, vond m,sn de
rioolrat vooral in de stallen, onder da
vloeren en in de riolen en. goten; die. nes
ten van ue Uuisrat bevinden zich boven
den gronl, boven de stallen, in, opslag
plaatsen van leivensmidrelen, aardappel-
bergplaatsen enz., doch niet in woon- ol
speelkamers. Dc nesten van do huisral
zlijn r.ond en goeu gebouwd, hoogi 8 al 15
cM., met een diameter van 35 a 50 C.M
Men kan m met eeniae voorzichtigheid in
haar geheel oplichten, zonder dat zij uil
clkandc-i, vailen; zij beslaan uit hooi.
stroo, touwtjes, lompen enz! De bewoners
kennen bet onderscheid tusschen, buisra',
en ricolTat en doelden ongevraagd,, mjelde.
da', als de butsrat in aantal toeneetmt, do
ricol'xt in aantal vermindert, en omgs-
kterd.
Totooyjoe heeft «ren in Nederland nog
'geen gevallen van pest vastgesteld, maar
do systematisch© ondierzoekingpn sedert
trlaalf jaren door van Loghem.' en Swollen
grcbel ondernomen, nebben geileen! djat
LfrhiaaldeHjk rattenpest aan. boord van
srllepen ujt Zuid-Ajnerilto en de Levant in
do Necierlandsc'he havens havens word!
ingevoerd. Eenmaal beeft men in Ams'tea'
daW zelfs- pest vastgesteld bij een riool
rak op 'bet haventerrein bij een loods
'yan een 'Scheepvaanfynia-u.schappijDe
pest heeft Izr'ch toen niet op mfekbard
wijze onder ue haivenratlen versrpeid en
schijnt dus. zooa.ls m'en dit elders ook
leeft waargenomen, spontaan te zijn terug
gejjaari.
Dr, Jitta, maakt uit de /retrscthillend'tf
gcgc-Vcns do gevolgtrekking! xat Nederland
v-oortdurend bedireigd wordt door de pest
der aeheepsratten cn dat imien moet rek©
ning houden met de mogelijkheid dat de
'havenratlon, -ja ook de ratten van steden
en platteland worden bestoet. In bet alge
meen vindt men geen o.ahueinwonen van
tnjinsch en rat. E;en uitzondering .geven
d-e lotopenpakhuizcn, wapj men op eed
groote bevolking van rioo-lratten teveng
een 'hoog vlooiencijfsr vindt. Dit herinnert
'ONOMKO OPBA AKl
Kleine Doortjo zat in de huiskamer' te
breien toen har oudere ziuister heel vrien
delijk naar 'l»aar toe Kwam.
Wat z,jt je liof to breien.., zei ze.
Je work ziet or Kourig uit.
Zeg maar njets moor, antwoordje die
kleine nieid. Ik «raai net Joch niet, als( je
wat van den zolder goliaaW'mool hebben.
ARTIS
Kom, ga mee naar den dierentuin.
Nee, dankje, lieveir .niet. Mijn oud
ste dochter 'ziingt als een nachtegaal en
do jongste praat als een jropegaai, mi'n
(zoon lacht als een nyona, mi'n vrouw slaat
me gade met arendsoogen.. de dienstbode
is een ez,el en mijn schoonmoeder ziegl dat
ik een oude brombeer ben. Als ik uit ga
wjl ik eens wat afwisseling hebben.
aan de toestanden te i-arfjs, waar de
rioolrat op dcz'c wijze oen bron van
besmetting voor den mensoh is' geworden.
Daar monschenpeist nog ,ni©t ia Neder
land voor kwam, kon dr. Jitta niets ma©
deelen over de viaag of een zieke met
bujlenpest voor zijn m'edomonsch een
bron van besmetting kan worden door
mliddel van de menschenvloo zoomin als
over het gevaar van uit builenpest zich
-ontwikkelde longpest.
Moordaanslag op een gezin in
fndië.
Over den inoorjaanslag op de familia
Kruit te Lawang, ontleenen wo aau net
„Soer. Hbld.'-':
Zondagavon.1 (28 Juni) .6 uur heeft een
moordaanslag plaats gehal op den chef
van 'het-, postkantoor tè Lawang, den heer
Kruit, diens echtgcnoato en twee kinderen.
Dc familie kwam terug van een wande
ling. Het huis las in hal donker en toen
de heer Kruit de Kamer binnenging, om
het licht op te steken, werd hij onverhoeds
door den tuinjongen aaangevallen, die
hem met een ijzieren stamper enkele ma
ten liard op het hoofd sloog, waardoor hel
slac hl offer deerlijk gewond en bewusteloos
neerstortte.
Op zijn geschreeuw bij don eersten slat'
kwam mevr. Kru;t aangesneld, dje het lot
van baar man onderging. Want nauwelijks
w,as zij in de- «camjer, of de .tu7nji>ng«i(
sloeg ook haar mot oen ijzeren stamper
tegen de linkerzijde van bet hoofd. Do
slagen waren zoo liard, dat zij oogenblik-
kelijk het 'bewustzijn moet hebben verlo
ren. Haar gelaat vertoonde diepe wornlen
en zij is zonder het bewustzijn herkregen
te hebben en vrijwel direct overleden,
want toen de controleur haar vond, wfe
zij reeds gestorven.
Intusschen was ook het oudste doch
tertje, een meisje van 12 jaar, do kamer
binnengekomen. Itet kind werd evane-eus
onmiddellijk door den jongen aangevallen.
.Itet kreeg een slag op het hoofd, «loch het
meisje ontweek hem gedeeltelijk en liet
zich vallen. Ook herieenige jaren jong ere
dochtertje werd met den stamper gesla
gen en op den neus getroffen,.
Het oudste meisje was, toen do tuin
jongen do kamer verlaten had, inlusscheu
weer opgestaan en u;t het raam geklom
men, waarna zij naar de woning yan den
controleur snelde, wien zij het ver-haal
deed.
Deze ging onmiddellijk1 derwaarts cn
vond, nadat hij de gesloten deur had!
-moeten intrapepn, -den heer Kruit met ern
stig bloedend gelaat en bewusteloos op
den grond liggen, terwijl in zijn, armien
rustte het jongste kind, dat blijkbaar na
den klap' naar -de vader toegakropen was.
Mevr. Kruit was reeds overleden. Nadat
luEcr hulp gehaald was, werd de heer
Kruit per auto naar hel militair hospitaal
te Malang gebracht. Wanneer hij herstelt,
wordt loch gevreesd, dat hij zijn linkeroor
z|aj moeten' missen.
De wonden van de Kinderen blijken van
niet ernstigen aard te zijn. Zij worden
door de controleursfamilie verpleegd.
De tujnjongen ljet rich gewillig arrestee
ren. Als motief van d© daad geeft hij op,
dat hij, in het donker op den terugkeer der
familie wachtende, stammen hoorde, die
zeiden, dat hij vier geiten taoeat slechten.
Of men hier te doen heeft met. hallucina
ties of niet, wordt nader onderzocht.
Een gevaarljjk haantje
is geweest het aanbrengen der ontzaglijke
lichtreclame, waardoor thans eiken avond
dc Eifeltoren den roem van tCilroën's
auto's aan stadgenoot en vreemdeling ver
kondigen moet.
Dez'e is iets zeer bljzonde-rs, waartegen
.zelfs de Amerikanen, die zich niet gouw
laten overtroeven, met verbazing opzien.
In strakke lichtlijnen, gevonnfd door
guirlandes van duizenden gjoeilajnfpen,
teekent zich plotseling het machtig sil
houet van den Eifeltoren tegen den don
keren nachthemel af, om dan een oogen-
bljk later in een luchtig Ideed van fonke
lende sterren gehuld te worden. Dan
schiet een reusachtige, rood© -vlami om
hoog, waarna zich schitterend witte ster
ren vertoonen, gevolgd, door kometen met
breeden gouden staart, welk© in de woor
den „Gitroën" overgaan.
De geleidelijke overgang van sterreibéel'-
den en kometen tot letters .yan enor
me afmetingen (21 Ml. noogte) is ongetwij
feld een buitengewoon gelukkige oplossing,
va-n het zioo moeilijke probleem om' kunst
■en letter-reclalme op .practische wijzie te
vereenigen; ,24.000 Philipslatmpen worden
voor dezte Iichtreclajm'e gebruikt. Voor
de electrische 'leidingen waren 34 K.M.
kabel en 16 K.M. draad noodig.
De technische .moeilijkheden, wel'ke men
overwinnen moest., waren niet gering, te-
,m|;er, waar liet werk voor 'het grootste
gedeelte op ouizelingwekkend© hoogt© ge
schieden moest. De werklieden, die voor
de montage op de spits van den toren
zorgden, verdienden dan ook'eea uurloon
van niet minder dan '250 francs.
En ongelukken zijn er, voorzoover ons,
bekend, niet bij gebeurd.
(„Centrum")
