ZATERDAG 18 JULI 1926
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Voor de Keuker.
Sociale Berichten.
Wetenschap en Kunst
het gevolg was. Nadat de vrouw het veld
had moeten ruimen stak de echtgenoot
in een baloorige bui den boel in brand,
zoodat de woning uitbranddje. De brand
weer wist het vuur tot de woning te be
perken. Op de tweede verdieping vielen
een papegaai en kanarie, die in den rook
stikten, als slachtoffers.
De huisvader is in arrest gesteld.
Vechtersbazen.
Indertijd' hééft de oppeo-beveltheWbler:
van het Hongae-i-selho leger een Verbod
aan de officii aren uitgevqardigid om' in
oen duel den degeni te ki-uisen met over
ste Pronay (den beruchten! rechtsrajdida|-
len, amtiseaaitiséhen- leider) of met dien
jsocbndante».
Een dier secondanten) was de sportipajn
dr. W.. Raez,! die met een lieele reek's per
sonen, secondanten van Pronajy's tegen
standers in, ooin'fltielj Kwamen:. Deze ge
schiedenis heeft de vorige week in het par
lement aanleiding gegeven tot een groote
harrie. Dr. Racz heeft nl. apin Julius Com
bos en dria andere heeren ,een open bri-efj
gericht, waarin hij hen tot een duel iu een
bekende sohernlzaal uitdfl|agt.
Julius Gömbös heeft daarop iu de pers
verklaard, do uitdaging aan te nem'eni.
Ean andcT zou een paiar uur later met
Raez op het pistool duelleeren. De zaak
kwam in het parlement ter sprake door
dat een der afge.vLa|ardigdten verklaar die)
dat dit een menschensla-chterij was, iu den
vorjn van een duel. 1
„Onder toezicht van do politie", riep
een andere volksvertegenwoordiger. E'a
weer een anders „De politie moet tus-
sclienbcide kbmen, dik zijm geeni duels, liet
zijn opruiingen .tot moord." Eeni derde
beval au,i), het heele stel gevangen t« no
men, terwijl numlmer vier dan (Juelliel1-
hebbers den raadl gaf elkaar op strych
nine uit to dagen.
Dat het opschrift op| allo coupédeuren
van de Nedeiriandséha Spoorwegen, luiï^enj-
de: „Niet openen! voor de trein .stHstaaf",
nog niet tot alia reizigers doordringt)
blijkt herhaaldelijk. En do gevafren erVarn
heeft dezer dagen een! 27-jarige juffrouw
aan het .W.P.-station te Amsterdam onder
vonden. Zij' opende da dfeux van ee" van
de wagons van denl treint die om H.2'5
arriveert, Vermoedelijk' is ze bovendien
uit den wagen gespirangc-if en met het
gezicht naar het pichtergedeelte van den
trein. Het gevolg was, dat ze tussdhen de
treeplank en het perron bekneld raiakte.
Haar te bevrijdend bleek! onmogelijk on zij
móest worden uitgezaagd. Per aimbulance-
auto van den' geneeskundigen dienst werd
ze naar het Ned. Isra|ëlietisch ziekenhuis
vervoerd. Haar toestand! is teu gevolge
van inwendige, kneuzingen ernstig.
Ziende geworden.
Door eeen gelukkige operatie gelukte
het in een ziekenhuis nabij Londen, aan
can blindgeborene, eera vrouw' van 36
jaax, het gezichtsvermogen terug te gdvent
De gelukkige verteld» aan een bezoeker
m'erk!waa(rdig.( bijzonderheden over hiaia.r
«erste indrukken,, nadat zij uit het hol
dar duisternis getreden! was. Zij haidk zich
door haar tiafdvermbgen van' veel dingen
een geheel juiste jjoorstelling gemaakt.
Haairt verbazing en haar sdhrik' begomneffl-
pas bij' dingen ,welk'o zij- nooit had kun
nen betasten. Plotseling veranderde zich
he.t beeld van ha^r wereld tot,a,al. Dui
zend nooit waarganom'e'm vormen, voor
werpen, wezens stelden zich voor haar
op, ze voelde zich! hulpeloos en verlaten
in dezen oceaan' vaini vreemde verschijn
selen en bij dem indruk van het wonder
bare kWam1 eeen gevoel' yam groote .angst
«n vrees, welke de eerste uren van haair
zien tot een psychische marteling maak
ten, tot ten slotte nauurlijk de blijde, ju
beling over het groots licht aide andera
gevoelens volslagen overwon.
yan alle kleuren maakte groen den
sterfesten indruk Opl haar; nog d,a,geni lap'gt
kon zij een zekeren) schroom en beklem
ming voor dit „wonder" met overwinnen
De dingen, welkte zij alleen uit beschrjj:-
ving kende, verbijsterden haar i-ni den
aanviajng ook zeer.) Zij had bijna inooit een
paard betast. Toen zij nu voor het eerst
eeen paard zag, begon zij' te beven, hoewel
ze precies wist„ dat het een ppiard was en
dat ze dikWijla door zoo'n beest in een
rijtuig voortgetrokken was. Het gevoel
van ontzetting mmj nog, toe, toen ze het
paard z|ag loopm.J Doch ook' deze beproe
ving duurde niet lang1, spoedig' won het
de onbeschrijflijke blijdschap over het
mogen leven imi zoo'ni rijke wonderwereld
van licht an' kleur
Waarom zooveel werk' voor de jeugd?
Iedere partij, iedere groep- mensehonl
met een bepaalde levensbeschouwing ziet
het groote belangt in dat er gelegen; ia ia
het winnen e-ni opvoeden van de jeugd.
Lr het nastreven van: een beteren toekomst,
zooals ieder dat op zijn m,anier dankt ea
zich voor-stelt, heeft mien zijn hoop ge
steld vooral op de ejugdige personen, dps
volwassenen deri toekomst zijn.
En dan tracht, men, dia jeugdige perso
nen beginselen te^leeren, waarop zij in de
toekomst kunnen, bouwen-, en oefent hen
in sterkte van wil, kortom geest en, hart
-worden gevormd' om zoo flinke burgera
voor later tei kweeken. De gevaren ook
leert men hen) kennen, om deze met weer
succes te bovent te komen.
Daarom is zooveel werk) voor de jeugd
gerechtvaardigd en billijk' en) begrijpelijk,
Maar dja,n is het ook! onbegrijpelijk, ,d,at
m'en da jeugd! tot 16, 18 jaafl niet jal-
toos alcoholvriji op'voedt, ofschoon aU-óh|ojl|
toch de groote) vijand is -van geest en- ge
moed, het gevaaj-lijk'e struikelblok ook
voor menigeen in het latere leven-. Door
hen te Ier-ren, zich! iets te ontzeggen,, wal'
bovendien het vormingswerk) zoo in den
weg staat, wordt de wil geoefend en be
stand tegen da verleiding- va-ni het kkyalalcX
tegen de genotzucht ook1,, welke zooveel
slachtoffers m^akl' niet het minst onder
de aamhbmenide jeugd.
i
Een vreemde wilsbeschikking.
Een ongewone begrafenis had te Vree
land plaats. In de „Gooi- en Eemlander"
lezen wij hierover
De laatste wilsbeschikking- van den heer
P. van Hierop, die sedert 1863 inwoner
der gemeente, oud-raadslid en ex-wethou
der was, bevatte iets zéér vreemds. De
heer Van Nierop had n.l. den wensch te
kennen gegeven, om in zijn eigen tuin be
graven te worden en in een pillbox, die
bij na de mobilisatie van de militairen bad
overgenomen voor f 100. Deze box. een
betonnen kist, van pl.m. 5 M. lengte bij
D/2 M. hoogte, was bestemd als bomvrije
schuilplaats voor soldaten in tijd van oor
log. en nadat de heer Van Nierop het ding
gekocht had. heeft het jarenlang in diens*
tuin voor zijn woning gelegen.
Zooals dat, in een dori> gaat, vroegen
velen zich af', wat de heer v. N. met de»
box voorhad, doch diep ging men er niet
op in. Thans, nu uit de laatste wilsbe
schikking van den overledene gebleken is,
welke bestemming- deze eraan wilde geven,
spreekt het vanzelf, dat velen zich voor
het ongewone van het geval interesseeren
B. en IV. hebben gemeend, uit piëteit
tegenover den laatsten wil van een geacht
ingezetene, niet anders te kunnen doen
dan zooveel mogelijk aan diens verlangen
te voldoen en zoo zal het stoffelijk over
schot van den heer Van Nierop dus in de
pillbox op diens eigen grond echter niet-
vóór maar achter in den tuin rusten.
Onder zeer veel belangstelling was een
zestal arbeiders dezer dagen begonnen het
6000 K.G. zware betonnen ding te ver
slepen. Het is op zijn plaats van be
stemming tot geringe diepte in den grond
gegraven, zoodat de koperen deur boven
het aardoppervlak Dlijft. In die deur zal
de naam van den overledene worden ge
grift,
Kelerc toestanden aan de Diiit-
sche grens.
Aan de „N. R. Ct.wordt geschreven/
„Wie de verschrikkingen van het pas-
seeren der Duitscne grens in den oorlog
heeft gekend en het ongeluk heeft gehad
om nog lang na den oorlog, en vooral in
de inflatiejaren, de Duitsche grens over
te moeten, zal niet gauw de ellende ver
geten, de stations te Élten en Bent.heim
om maar een paar van de meest beruchte
te noemen om in of uit Nederland te
komien. Ik heb wel zeer levendig aan deze
tijden moeten terugdenken, toen ik dezer
dagen in één der vele mooie D-treinen. die
Nederland tegenwoordig met Zwitserland
en Zuid-Duitsehland verbinden, voor het
eerst weer Elten voornij stoof. Wat een
genot om dit kleine onooglijke houten
loodsje, dat meer dan tien jaar lang een
internationaal publiek tot urenlang op
onthoud dwong, nu weer in volle vaart
voorbij te stoomen en op een afstand te
kunnen „bewonderen"! Zelden heeft waar
schijnlijk zoo'n klein oud stationnetje zoo
veel angst, wantrouwen, bedrog, onbe-
leelde toon, spanning en dergelijke on
aangename dingen aanschouwd, als juist
dit stationnetje in Elten. Duizenden Ne
derlanders zullen er een liedje van kun
nen zingen.
„Het is weer net zoo als 't geweest is"
zou men kunnen zingen, als men te Em
merik, als van ouds. gevisiteerd wordt.
Maar wat een verschil, vergeleken bij de
laatste jaren in Elten. De Duitsche doua
neambtenaren zijn de vriendelijkheid en
voorkomendheid zelve. In de meeste ge
vallen behoeft men zijn bagage in het ge
heel niet te llten zien. Men vraagt U heel
vriendelijk of U iets aan te geven heeft,
waarbij men met name naar tabek, siga
ren, koffie en thee vraagt. Luidt het ant
woord ontkennend, dan krijgt men direct
het bekende krijtstreepje op koffer of reis-
tasch. Ook bjj de groote bagage is men
zeer tegemoetkomend en een uitnakke»
van de koffers, 't geen vroeger zoo dik
wijls tot, groote ergernis van het reizende
publiek geëischt werd, komt nu zelden
meer voor. Er is trouwens ook geen tijd
meer voor. De groote sneltreinen stoppen
in Emmerik nog slecnts ruim 20 minuten.
Naar passen wordt nauwelijks nog geke
ken. Op het Ncderlandsehe traject worden
de passen in den trein tusschen Arnhem
en Zevenaar nagezjen. zoodat de trein in
Zevenaar slechts enkele minuten opont
houd heeft. Naar ik later hoorde wordt
a an deze nieuwe Duitsche methode aan
de grenzen van hooger hand het grootste
gewicht gehecht. Men gaat zelfs zoover,
dat men geregeld door hoog,ere douane
ambtenaren in civiel het ontreden dei-
eigen douaneambtenaren laat controlee
ren. Bij. het geringste vergrijp- tegen de
zeer strenge voorsenriften, dus bij een
minder aangename bejegening van het
reizende publiek, moeten dergelijke amb
tenaren direct van de grensstations ver
dwijnen.
De „Stehn-eidig-keit" is dus gelukkig aan
't verdwijnen, voegt „Het Centrum" hier
aan toe.
En misschien beseffen vele Duitschers
nog niet, hoeveel kwaad dakrdoor aan
hun volk is gedaan.
De luchtschrijjfkuiist.
De „Tel." deelt daarover mede:
Het is -dézlen zomer precies- 'drie iaai'
o-leden lal''t luehtsc'hrift, hdt z-.g. „S'fcy»
writing" roor het -eerst w-erd velKiooni.
Een pakkender reclame werd sinds dien
niet uitgevonden en naar net steeds meer
ujti'bciding krijgt, willen we er in verband
met djt drje-jarig zij 'L dan ook beschei
den jubileum een en ander van ver
tellen. De uitvinder is een van de Etig-el-
sidho vlieger, zekere majoor Jack! C. Sa<
vage. Oorspronkelijk, was liet 't plan njnH
reclame tegen de wolken te schrijven. Hij
wilde slechts door middel van een soort
ïookslreep duidelijk da baan aangeven,,
dj© 'n vliegtuig ,in dn lucht Naschrijft, daal
de snelle wendingen van een machine nog
\voor velen een raadsel be toeken pji.
De oorlog-beletten hem- zijn plan te vol
voeren, 'doc.h toen hij in 1919 met velen
van zijn collega's den dienst had v-erlaten,
vatte hii zijn plannen opnieuw op. En
zoo bracht hij ze ook in practijk. Een,
van de voornaamste, dingen was, dat hij
Morse-teekens door mjoidel vpn rook wist
te produoeeren, welke teekens teg.en veler
verwachting in, lang in de lucht bleven
staan. Zonder vsel financieelen steun
'het Britsche Luchtva-rtministeiio stond
zleer lauw tegenover het nieusvie signaal
proces in da lucht oefende de majoor
in zl'n centje er verder op los en nalat
hij -een paar machines fctuk had gevlogen
kon 'hij zichzelf feliciteeren met het feit,
dat 'hij schrijven kon zonder een yas-t
steunpunt voor zijn letters.
'Op 30 M,ei 1922, toen diei beroemde
Derby in Engeland verreden vv-erd, bromde
-een snelle vliesmarhine boven de ren
baan. Jlen schonk er weinig aandacht
aan, tot piotseling een geelachtige rook
als 'n groote smalle pluim! 't toestel ver
liet. Toen eeist weid men opm|erkz-aam
en 'het werd een Kolossale sensatie toen
maan zag, dat ie rookpluim zich grillig)
tot een D kronkelde, vervolgens tot een a
en een j en dat na, een kwartier in groote
schrijfletters het woord „Dailv Mail" in da
luc'ht stond. Zelfs de oe,di puntjes op de
',s ontbraken niet. En tater werd dit ge
volgd door 'het woord „Castrol".
Dank 'zji de eerste negen letters had de
'majoor 'zijn fortuin gemaakt. Thans; bezit
Je Sky-writing Corporation, aie bij kort
daarop oprichtte, twintig snede toestel-
ten, -waarvan er tien de Ijudht hoven
Amerjka cn tien die boven Engeland on
veilig maken. De basis waaruit hij boven
'Let Britsche rijk. opereert het Hendon
Aerodrome. Majoor Savage beeft onlangs
'hog in een van de Eno'e(lsch0 vaktijd
schriften gop-ubliceerd, q,at z'ijn vloot meer
dan e»n 'half millioen 'Engelse,he mijlen
'heeft afgelegd en lat. iii baar kunsten ook
in FranKrijk, Bdgië Noorwegen, Zweden,
Denemarken, Canada, -n Cuba heeft ver
toond. Het grootst.' contraictt dat hij af
sloot, was dat in Amerika nilut de Ame
rican lobacco .Com-panv, voor jyelki
maatschappij hij 1450 maal demonstraties
gaf door den naam van het cigarettenmeik
„Luckv ,S1rike" t-a teekenen.
Niet onaardig is -hierbij ta vermelden,
dat Savage, zichzélf boven New York pre
senteerde met een jovjalen groet, dooi in
de lucht „Hallo U. S A.l" ta teekenen
Over zijn methodes zwijgt de leider van
.'de Skywrtiing Company liever. Toc'n is
hjerover een en ander naken,1 ©n w'e-1 dit:
aan boord bevjndt zHj een tank met een
chemisch product, waarvan men vermoeit
dat alluminium-potde.r er het hoofdbe
standdeel van uitmaakt. Het reservoir
is met een leiding gekoppeld op do uit-
laatbuis, zoodai ue afgewerkte gassen
bet chemische product ui! de tank zuigen
en -dit h-et luchtruim inblazen. Hoe groot
de letters zijn blijkt u;t het feit, .lat do
lengte van 'het woord Lucky Strike om en
nabij de 12 K.-M. bauraagt. Da hoofd
letters zijn ongeveer 1500 motets in door
snee, de gewone letters! ,7 'a 800. Do ge
bruikelijke hoogte, waarop do Savage
vljegars hel luchtruim bekladden, be-
«draagt tusschen le 3 en 4000 m-elers. Bij
stj weer blijven de wnorden ongeveer
vij-ljtien a twntiig minuien ii-n da lucht
hangen. We hebben zelfs ééns meege
maakt.dat het woord pa.ily Mail vijf en
twjntig minuten na hel teekenen van Je
1 z!jchthaar bleef, alvorens te vervagen.
Het luchtschrift stelt zware eischen aan
tie vaardigheid Lv,a.n den bestuurder, die-
bovendien do letters z-elve in spiegelschrift
moot 'teekenen.
Hel p-ruccs-Augei-stein.
Maandagavond om 7 uur is Jet vonnis
in het. Amrerstem-proccs geveld. De be
klaagde werd wegens moord in 8 geval
len 8 maal ter dood veroordeeld met le
venslanir verlies van burgerlijke rechten.
De werktuigen, waarmede de moorden
zijn gepleegd, werden in beslag geno
men.
De kosten van het proces vallen in do
gevallen, waarin hij veroordeeld is, ten
laste van beklaagde. Het proces wegens
de overige delicten wordt voorloopig van
de rol afgevoerd.
De beklaagde hoorde he,t vonnis met
terneergeslagen oogen aan, en verklaarde,
nadat de rechter het vonnis had voorge
lezen, dat hjj- zich daarbij neerlegt en dat
zijn daden slechts door zijn bloed, kun
nen worden geboet.
De veroordeeling had plaats te Limburg
aan den Lahn.
Een nieuw goudland
is ontdekt vin iSib-erfë.
Het „Berliner Tageblatt" deelt iaat»
omtrent, volgens „De Morgen" een en
■ander nuee.
Na de mfLatis-tij-Jen groeit in alle
landen, behalve -le Vereenjgde Staten, die
tijdens Jen oorlog het leeuiwen-a.andee!
Van 'de- -basc'hjkbare goudvoorraden wis
ten te verwerven, de goudhonger. Er
ïi-ees reed'sj de vrees, dat in de oudo -,v'a-
i-el-d gebrek ajm mateijeel- goud zou- gaan
'iieerschen. Deze vrees wordt ongegrond)
door de geweldige goudvondsten, die on
langs in het Verre Oosten zijn gedaan.
Behalve Mjindsjoerije, -lat niet om nie s'
het centrum van nieuwe oorlog-sstoiitpen
dreigt te worden, bergt Noord-Oostelijk'
Siborië in zijn schoot groote hoeveel
heden van het gele metaal, waaraan de
"lork -der wereld kleeft. Nieuwe berichten
spreken Zelfs van fabelaeMig-rijke goud
lagen, die daar pa.s zijn onjjlekt. Ze liggen
in de Sovjet-republiek van de Jakoelen,
wier gebied reeds in de eoi-ste helft van
de 19e eeuw de faam van de goudrijkste
streek in Siberië bezat.
De nieuwe goudvondsten in de onher
bergzame dalen van de rivieien de Aldan,
Buro en Si bevestigen tiet reeds langen
tiid door geologen geopperde vermoeien
da.t z'ieh daar een geweldig goudveld
uitstrekt, Noordwaarts in de richting van
CsjoekotSkijischiereilan.l, de Behringslraal
cn tot in Alaska/ toe. „Er is geen twijfel
aan", mieent de Ëngelsche deskundige
Jack Dollar, die in Ja jaren 1914 au 1915
een expeditie tot onderzoek van het ge
bied leidde, „dat dit tot m dan jongsteh
tjjd woeste en bjina geheel onbekende
gebied in de naast toekomst een uitge
breid systeelm van goudmijnen zal bevat
ten, walaruit de geheele wereld haar goud-
behoefte zal dekken".
Op het gerucht van het .voorkomen v-'an
goud in de z'.g. Tom mot ".de streek van
den rechteroever van ae Aldan. trekt
daarheen een dageljjks aangroeiende
stroom van mlenschen, -die gauw rijk wil
len worden, uit alle deolen van Rusland.
Er komien «daardoor berichten, die de
kleur van avonturenromans hebben. De
meeste gelttksjagers z'ijn in lompen ge
kleed en missen speciaal schoeisel. De
reis naar de goudmijnen is ver en mioet
met een wagen of te -voet geschi-edjeig!
daar er geen spoorwegverbindingen zijn.
Die meeste schatgravers z'ijn tegen de
moeilijkheden van Jez'en tocht niet opgft
wassen en komen langs den weg o.mi.
Voor hen, die hot iana van htm verlangen
bereiken, vertoont /iel- oen troosteloos
beeld: een ijswoestijn. Fen ie e ver, strooi, i-e
blokhuizen van de eenvou-aigste soort en
vele in dc-n gron t pegraven nolen dienen
den m-enschen als woning. Hier nu moet
naar goud gegraven woraen. Maar hoa
speelt men dat klaar in aez-e ijswoestijn
Do schatgravers hakken hout, stapslen
-het op bepaalde plaatsin op en „teken,
het -dan in brand om eer»t de ijskorst le
smelten en de versteonende vorst uit deh
bodem te verdrijven. Le rookwolken van!
dezte brandstapels stijgen overal oj> in de
kou-de wjnterlucht. Dan graven de goud
zoekers op de zoo bewerkte plaat., schach
ten in den gron l. Meestal 'zïjn het maar
ordelooze kuilen, zon ner systeem of plan,
geheel naalr den inval van het oogenblik;
ge-graven. Het grootste deel v,an de schat
gravers komt zonder werktuig aan. Een
spade, een houwael zijn hier kostbare
schatten; wj® Zulk een werktuig bezily
bewaart he.t zorgvuldiger dan een goud
klomp, want goud is hier overvloediger
aanwezig dan ijzeren werktuigen. Een
spade is zelfs „voor gou i niet te huren.
Nood maakt vin Lingrijk en da menschen
z'ink-en in dez;e ijswoestijn terug tot Jen
cnltiinirtrap van de ifstijdm-enschen. l it
geweien, uit, beenderen en uit houl maken
zij alle mogelijke werktuigen, om een toe
gang van Jen harden bodem af te dwin-t
gen.
De moejten en ontberingen worden ge
woonlijk rijkelijk beloond. Als uitputting
ten onverdraaglijke kou-da den graver
dwingen zijn woning op- te zoeken, is -le
dagbuit zoo groot, dat hij tevreden in
slaap verzinkt en rozige droonren hc-m!
omspelen.
In Februari 1924 weid Tommot reeds
door meer Jan 1000 goudzoekers bevolkt.
In den zomer van hetzelfde jaar kwamen
meerdere duizenden, uit allerlei richiiin-t
gen, van de- Lena, van de Amoer, uit' de
Bfikalprovincie. In dez'en tijd maakte de
Sovjetrepubliek een einde aan de ontgim
ningsnijverheid en Je maatschappij Yak-
Soloto (Yak-Goud) werd opgericht om de
ontginning der gQudvel-den ter hand te
nomen. Zooals alle trusts van de Unie
•der Sovjetrepublieken wordt YafeSoloto
door Jen slaat gecontroleerd, die 75 pel.
van de aandeelen bezft; de andere xan-
deeien z'ijn in het h-ez-it van maatschap
pijen. In Hebruari 1924 ging. aan Jen
Amoer een -expeditie op- weg voor d-e1
maatschappij, die 3000 poel bedrijfama-
teriaal m ;l zich voerde. Deze expo litio
was het -sein voor nieuwe 'ziwerm-en van
goudbegeerige en avontuurlijke .lieden. In
grootere en kleinere troepen trokken zij
vnauit het dorp Larinsk naar de goudve-b
don. Met rendi ren- of nondenwagens, le
paard -en op mujl tjsren, op karren of sle
den trokken de rumoerige benden door de
eindelooz-e wouden' langs -Jen Amoer,
slechts voorwaarts gedreven door de één©
gedacht®: goud. Z-ujke karavanen kwamen
ujl andere plaatsen en Hemelstreken, en
zoo waren er iin den herfst van hef jaar
!9'24 reeds me:ar dan 7000 gouddelvers in
de „Tornmot".
Yek-iSoioto naeft nu uitsluitend hejt
recht om concissics l; vergeven, goud aan
te koopsn en aan de goudgravers de her
noodigde werktuigen te verkoopen. Pii-
vaathandel is streng verboden, een ijzeren
discipline werd ingevoerd en de achting
voor de wel dooi' diatonische maatre
gelen verkregen. Op elk veqgrijp- tege-n de)
arb-eidsverordeningen staat een minimum
boete van 300 g.oudrbebels. Dronkelappen,
en hasardspalers krijgen de knoei ger
ducht te voelen. Diefstal wordt lot de
grootste misdaad verklaard en mat den
dool gestraft. goud probeert te ont
trekken aan -de controle van Je Yak-Solo-
to, wordt uit de goudgebieden uitgewezen.
Ma,ar ook de stxengste wetten kunnen in
de bonle goudzoekersnrassa's niet geheel
doorgevoerd worden. De goudzoeker be
schouwt de aar-fa als een vrijen eigendom
van allen, Jen monopolie-houder of den
staat als gen slavendrijver, die eigenlijk!
geen recht of aanspraken neeft. Volgens
-doze philosophic acht ïelere goudgraven-
zich zedelijk gerechtigd zooveel van zijn
vondst te ve-rheiineljjken, als hem oen
juiste vergooding voor zijn arbeid dunkt.
Volgens de opgaven van de Yak-So-
loto werden in het f ommat-gebied in den
zomer van 1924 meer dan 113 ton zuiver
goud gewonnen. Jack Dollar meent ecnler
op grond van zijn in Siberië opgedanv
ervaringen, Jat de werkelijke vondsten nel
drievoudige bedragen. De kwaliteit van
hot erts in het lommiol gebied is onover
troffen
Het treurigste gevolg is zeker wel, lat
daardoor de heerschappij vaU het Sovjet
bewind stijgt en ae Russische regee,
ring nieuwe kansen krijgt om overal on
rust te stoken. Dok kan zij nu haar plan
nen tot 'het vei-grooien en versterken van
leger en vloot volvoeren, zoo-dal. dit Si
berische goud wel een- in diijz/on.lere
mate tot een vloek voor de mlensehheid;
zou kunnen worden.
Een knappe dame.
De school voor Oostersche Stadiën in
Londen telt onder, haar p-rofessoren een
vrouw, prof. A. Werner, dia &r zich op
beroemen kan, waarschijnlijk nile.er talen
to kannen dan -eenjg ander mensc'ti.
NOTTIGE «WENKEN.
Een 'gemakkelijke manier om een rachel
mooi glanzend te nouden is baar te wrij
ven mot een paar oude kranten, net alsof
■men ha,ar poetst. Daarna wrijft mier de
kachel nog eens met een lap fluweel. De
kachel moet bij de oehanJelnig nog ten
beetje warm zijn.
Als bet z'eil beslagen is, doel men een
paar druppels olie op- een zachten doet
en strijkt daarmee vluchtig en Jicht over
de oppervlakte. Men herhaalt deze behan
deling nog eens met een drogen doek.
Zij kan in niei minder uan 300 dialecten
doceeren. Door 'naar grondige kennis yan
drie sleutel-talen van te^.g. Bantu-groep
en haar bekenihe'-i met 'drie andere talen
'dezer groep, is zij in -Maat te onrmvij-
zien in alle "Tlocten van <te circa 300
volken, die het uitgebreide vasteland, van
Afrika bewonfn ten Zuiden van «Jet*
evenaar.
Professor Werner, die beschreven wordt
als een beminnelijke grijze dame, heeft
can veelbewogen leven achter den rug.
Na -een schitterende loopbaan aan New
ham College, was zij tien jaar in de jour-,
naJistiek, waarna zij drie jaar' in Afrika)
doorbracht. Later deod zij twee jaar lang
onderz'o-ehjingen onder de kuststammicn
van Britseh Oost Afrika.
Zij is niet all ien mondig opi Je hoogte
jnct de Afrikaanse»® lalen, ook de meest
Europeesche talen kent dez'e geniale
vrouw heel goed. Zoo verklaarde zij
-Hollandsch, Fransch, D-uitsch. -en itaJi-
aansc'h z er goed tc Kennen, terwijl zij in
Spaansch, Portug *-csch,- Zweedscb en
Dc-ensc'h ev enmin een x reemde is.
Veertig jaar neeft zij aan talenstudie
gewijd, waarbij zjj bovendien nog tijd vond
voor ljtterair werk. Zij is thans bezig aan
e-e-n werk over Atd'ijaan rhe mythologie.
Speciale studie Leeft mevr. Wemer
gemaakt van Jen Pakome-stam, waarvan
men geloof' dat lm jle eet)jg« slam i», die
krokodillen ec.
Achteruit vliegen.
Leei'cn fietsen j» niet zoo moeilijk,
ftlaar minder gemakk lip: 'is i et, wan
neer men een'maal den normalen slag re
Plakken heeft om n?t te bep-roeveu
iachtoiujt. den rug naar net stuur; dat
is' -niet ieders xv-erk en alleen boo->
sfhap-sjongrhs met aan extra-'zin vpor
evenwicht slagen erin, dc vaardigheid
i j.e ji-erciken. Men neet, dal -.het ook
niet moeilijk is, te leereii vliegen. Maar
welke piloot 'zou'liet waren, in de liooge
lucht op zijn zclel -cchtsomkeeri. te nija-
keu en 'de ham vals Is en de GfoetA
contiol-'-mdr-alee voor de besturing in
voor z'ijn gevoel z-ek' -- av.er-e-chtsche
richting te bedien n. D-it nachelijke ding
is niettemin mtet dr noo-lige v|bor,H
zoigsmaatregelen beproefd door een
bekend Engolsch vlieger. En het zlal
het vriemds'e lucht-exD-erinuail zijn, Jat
ooit gedaan is.
De proef had plaats op verzoek van
het 'Mniisterie voor Luchtx'aart met he«t
doel, -een constructie «op Je proef te
stellen voor veri-oofing van de verdedi
gend® kracht van kleine jagers.
De bestuurder zul op een roteeienden
stoel an nantoirde er „te stuurkrakken
op normale wijze, -mtet het gezicht, in
de rjchting van ae vaart. Maar achter
hem was een volledig stel Tuplicaate
Stuun»iddelen, benevens -een miacnine-
geweer, dat 'recht aclnerup vuurt. Indien
een vliegende .jager vanachter xvoril
aangevallen, kan hii niet terstond ierug-
mikken.
Met deze nieuwe constructie zou Je
bestuurder, incjen een vijand erin slaagt
-achter hem te komen, op; z'ijn zetel een
■halv(-li slag kunnen .omdraaien, de andere
stuur-middrden kunnen gaan 'hanteeren e.i
mot zijjn achterwaarts g.erjcht mlichinal
geweer hst vuur kunnen beantwoorden.
Voor de proefvlucht gabrujkl men een
xdjegtuig mei txvea zitplaatsen, een be
stuurd-er zat voorwaarts, de auder® zat
acnterxvaarts. De proef wees uil, .Ut
het buitengewoon moeilijk, zloo niet om
•mogelijk is, een vliegtuig in -d'ö aanga-
wezlen positie te besturen.
In verband met de beperkte practische,
waarde van dezle twijf„-lac'htige vondst,
wordt het onwaarschijnlijk geacht, dat
de proef 7.al worden herl\aald.
Sobriëtas.
Ter gelegenheid van den Derden Neder-
landschen Katholiekendag te 's-Graven-
liage houdt Sobriëtas op Woensdag 5
Augustus een- nevenvergadering' in een
der zalen van den Dierentuin, n.m. half
vijf.
Sprekers zijn Mgr. Dr. Ariëns, pas
toor te Maarssen en Prof. Dr. G. Brom.
van de R.-K. Universiteit te Nijmegen.
In dranUbestrijderskringen bestaat voor
deze vergadering zeer veel belangstel-,
ling. Naar wij vernemen, zal ook Jhr.
Mr. CL. Ruys de Beerenbrouek, bescherm
heer der Federatie Sobriëtas, deze ver
gadering bijwonen.
Op 4 Augustus vindt plaats een vei'
gaderi-ng der 4 Priester-Kruisverbonden,
op dezelfde plaats en hetzelfde uur.
In September organiseert de R.-K
Drankweer een Blauwe Maand over het
geheele land, gedurende welke ook Je
jaarlijksche bloemendag plaats vindt.
Paulus Potter.
Het is thans "drienonderd jaren geledpn,
dat de beroemde schilder I'aulus Potter
te' Enkhuizen xverd geboren. Ter herden
kring van dit feit'heeft het stadsbestuur
eene tentoonstelling, ingericht den kunste
naar ter eere.
Zooals men weet is Potter's meesterstuk
„de stier" een der groote attractiepunten
van de selnlderijenverzameling in het
Mauritshuis te 's-Gravenhage.
