f
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GEHEEL ZEELAND
Kent op 1 Juli a..s uw plicht! Blijft niet tehuis, maar gaat stemmen!
DIT BLAD VERSCHIJNT: OES DINSDAGS
DES DONDERDAGS EN DES ZATERDAGS
Eerste Blad
Wat wij widen en wenschen
lijst 23
FRU3JT3ER.
BUITENLAND
AMERIKA
Stemt de Katholieke Lijst No. 23 1
61N NE hl LAG cT^
Schrammen
UIT ZEELAND
MIDDELBURG
HUMMER 75
ZATERDAG 27 JUNI 1925
21 sm JAARGANG
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Bureaux van Redactie on Administratie; Wéstsingol, GOES
intarloc» Telefoon: Redactie en Administratie Telef. No. 207
Bijkantoor MIDDELBURG, Mnrkt 1 en 2| Telefoon No. 474
Abonnementsprijs f1,90 per drie maanden, bij vooruitbetaling
AdvsrtentiSn van 1 tot 6 regels f 0,90, elke regel meer f 0,16
Contractregslprije, te beginnen bij 500 regels, beduidend leger
ttRÖÖTFWAARDE
VAM PUBLICITEIT
WORDT GELEZEN
IN ALLE KRINGEN
Dit nummer bestaai uit twee bladen
Wij zijn allen bereid, Woensdag 1 Juli
a.s. onzen plicht aan de stembus te ver
vullen, onzen candidaat de zege te hel
pen versohaffen om zoodoende mede te
werken tot behoud eener iu meerderheid
'ïachtsche Kamer en van enne rcchtsche
xegeering. Wij zijn overtuigd daarmede
het belang, te dienen van landen volk.
van kerk én partij. Wit /willen, voor zoo
ver het van ons afhangt. ertoe mede wer
ken. -dat niet oo de miinhoonen eener
stukgeslagen christelijke maatschappij een
nieuw-lieidcnsctie cultuur ver rij ze. wars
van God en Zijne wetten,
iWij willen door de consolidatie van een
christelijk bestuur en een christelijke wet
geving in ons land een dam-opwerpen te
gen de stelselmatige verontkerstening van
ons staatswezen. Wij willen de eereGods
en de glorie van Zijn naam1 zien neerge
legd in de wetboeken en instellingen van
Eet Koninkrijk der Nederlanden als van
een waarlijk christelijk Koninkrijk, zooals
ong*rveer met, dezelfde woorden Pater
Caai anus Hentzen dit j'!L Zaterdag zeide
op den Roomsehen Landdag te. Utrecht.
tEn met dat te willen, weten wij ook, dat
iwij daarmede waarborgen de stoffelijke,
welvaart en materieelen vooruitgang van,
•ons volk, want onfeilbaar is het Schrif
tuurwoord, dat het volk gelukkig prijst
Vlat God tot Zijnen Heer verheft. Een
geluk in deze tijdelijke orde sluit in zich
het bezit en het genot der door God ge
schapen tijdelijke goederen, mits dat bezit
lem genot, geen schade toebrengen aan de
lioogoro zielsbelangen.
Het nieuw-heidendom moge do zinnen
ptreelen en 's menséhen hoogmoed en zelf
zucht in het gevlij komen, -waar blijft wat
eens de dichter-staatsman De La Martine
zeide: '„Toute civilisation qui ne vient
pas da l'idpe de Dieu est fausse. toute
civilisation qui n'aboutit pas a cette idéé
est courte". „Elke beschaving, die niet
wortelt iu. de Godsidee is vilsch, elke
beschaving die. niet haar eindpunt vindt in
'da Gods idee, is van korten d.uur
De beloften, der politieke eharletaus, die
ons in deze dagen gouden bergen beloven
als men hen kiest, die staan onder de blau
we/de ros© of de roode vaan van libera
lisme, vrijzinnig-democratie of socialisme
laten ons koud. Wij weten wat wij heb
ben aan onze partij, aan ons program,
aan onze voormannen en candidaten.
(En daarctot gaan wij allen, zonder uitzon
dering, mannen en vrouwen, die kiesge
rechtigd zijn op, ter stembus om op
van het stembiljet het witte puntje vóór
idem naami
rood te maken-
Vervullen wij', Koomsehe Zeeuwen, aiien
op die wijze" onzen plicht, dan is de zege
ons.
Laten wij; dit echter aiet doen zonrler
biddend opzien naar boven. „Aan Gods
zegen is alles gelegen", dus ook onze po
litieke arbeid, ook onze gang naar de
stembus.
Rechts houden zij1 de leus, Katholiek
stemmen het parool voor de komende rta-
Igen-
DUITSCHLAND
Be gezondheidstoestand vialu demi heen
Peter Spahn, dent bejaarden leider van het
Identrnm' in denj Rijikfedag, is zorgwekkejnidl'
tEenigem tijd geleden, is een! regeling ge
troffen tusscihen het r;jy, Pruisen e!nl het
iVatiÜaan. waardoor de pauselijke nuntius
bi} de rijkkregeering: tevens bij' do Pruisi
sche regeering geaccrediteerd wordt. Mg.
Paeelli heeft nu ziju geloofsbrieven over
handigd aiun den Pruisiscfiein) minister;prel
sadent. Bij deze gelegenheid werden, de ge
bruikelijk'© toespraken gewisseld.
Den 18 deizer is te DusseHorp, ter
herdenking van het duizejnidijlatrig vor- 1
band vain het Rijnland imlejj Pruisen eien
Itoestspel vetrtoond. a;ap 'tslot waarvan het
Duitscho volkslied Werd gezongen. De be
zettingsoverheid heeft thanvs eeni herihial-
üng van de veirtooningi verboden, i
ON. Hl CO
C m, I nnif W'-f" I I
do gedachtenwissedingl tusscihen Ber-
til® en Parijs over het vedliglheidspiaict is
T3® Dmtsche zijde te verstaan gegeven,
1304 Ihütschliamd bij de voorgenomen ai'bi-
tmagovardrjagen tusscihen DuitsNhland en
Polen, Duitschland en Tsjeclho-Slowlalkiiü.
niet Iran goedvinden, dlat Frankrijk als
borg- optreedt. Deze rol wil Duitschland
den volltfenbond opdragen.
BELGIE
Bai'uu Coppée t-
Baron Evence Goppée, wiens gerucht
makend proces wegens leveronties aan dein
vijand tijdens den, oorlog nog versc'h in het
geheugen ligt, is, najair men uit Brussell
meldt, Woensdagnacht op het kasteel Rou-
m'ont in de Ardennen gestorven.
(N. RL Ct.)
De RegeeringsveadiSaring.
BRjUSSEL, 25 Juni. Bij de voortzottingl
heden van het débat op, do regeeeringsvoiN
klaring, hield v|aln Oa.uweLa.ert een lang©
en goed gedoöuinenfcarde rede, waarin hij|
de dooi- de oppositie tegen de xegeoring uit
gebrachte opinies bestreed en do redenen]
aangaf, waarom! hij de regeeringi steunde.
Na hem1 best-reedt de Communist V|ain
Overstraeten de regeeiiajng- en verklaajrdo
ten slotte de Waiailsche Katholiek! Piirmi#,
dat hij' zich bij' de eindstemming over de
vertrouw ensnrotie, die Dinsdag zal plaats
hebben, zal onthouden. QMsbd.)
De Kilmer hoéft twee voorloopigc 1
twïmifden goedgeikleiurd. Tevens zijn da
volmachten der provinciale staten voor
een ja|ajr verlengd. I
FRAWKRUK
Oproerige postbeambten.
,'PARIJS, 25 Juni (H.N.) Vanmdddjajgj
om vijf uur zijn een apjntal postam-btelnai
ren en bestellers het lioofldpostknntoon
binnen1 gedronggn, waa.T zij de dienstidoendei
ambtenaren en hot publiekverdreven en!;
zich binnen' het gebouw veirschameten. Ter
stond werd politic ontboden, oml cte- in
dringers weer te verjagen.
Naar uit nadere berichten blijkt, had dfo
overrompeling pla|a,ts naar aanleidinlff vain
looueiscthenl dei- beambten'.
Een delegatie werd naar het ministe
rie van Kn;a|nclLëin|, gezonden., 1
Om zeven uur werden de stakers zon
der incidenten na een eenvoudige beraad
slaging 'uit het gebouw verdrolven.
ENGELAND
Dc „Daily Express" vertelt dat een heel'
aantal Engelsche acteurs ©n actrices die
vroeger Voor de film speelden en zeer
populair wjap/en, 'thans in EnigeliaPd ge
brék' lijden ten gevolge Van de ovex-
strooming van het ljapd met buitenHandsché
lïlms. Somimige vrouwen met bekende na-
m'en zijn diensters 'in oafé's te Wcm'bley,
anderen weer dienstmeisjes ond'er den'
schuiltitel1 van liuishoudster, mjapnett ven
ten» met ai'tikelejn op straat in de voor
steden enz. i
Een van de kbjajpste spelers, •edni m'anl
die ®;et de besten van AmerikjSI te Ver
gelijken is en vroeger zijn film's iinl 'de
Ver-ecnigdci Staten veridooht, is nu behag-,
ger. - .1
GRIEKENLAND
Staatsgreep.
ATHENE, 25 Juni (B.T.A.) De miti-
taire beweging, wjapnvan generaal Penger-
los de leider is, is hedenmorgen om' vier
uur te Athene en ts Saloniki uitgebroA
ken De tro.epen van Pjapigalos bezetten!
het hoofdpostkantoor.
De ministerraad zetelt permanent ini het
parlement, dal door trouwe troelen hn-
waakt wórdt. De bevollting blijft kalm'.
ATHENE, 25 Juni. (B.T.A. Het mini
sterie is alfgetreden,
iPaplanastasioe, de leider -van 'de partij
der republikeinsche unie heelt de opdracht
a|anvaord om een nieuw kabinet te Voiv
aiten. Hij' heeft a|a|n Pangalos en Hadjiklr-
nahos een zetel in het kabinet aaJigebodecn
Uit Cheyenne in Wyoming komt het
bericht, dat een uit rotsen bestaande h!erj(
top in de rivier de Grosventre is neerge
stort. Daardoor is een gedeelte van een
bosdh, dat njaltionaajl eigendom was, verniei
tdgd; verscheidene kudlden vee zijn bedol
ven en tal vjap. gebouwen zijin met deu
grond gelijk gemla|a|kt. Er is een "waterkoml
ontstaan! van zeveta mij'len lang, oen mijl
breeed en honderd voet 'diep.
CHINA
De onlusten.
LONDEÏN. De „Times" verneemt uit
SlianghaiDe buitenlandsche bevolking
verkeerde Donderdag in een paniek-stem/
ming, toen zij; vernamen, dat door het
viiig optreden der politie een moordpartij
wa's voorkomen. Woensdag werd aan de
politie meegedeeld, dat de studenten een
ciomplot hadden gesmeed om in auto's dpor
de buitenlandsche wijk te rijden en bom-'
men te werpen in de huizen. Alle garages
zijn nu onder controle geplaatst en een
«HHMMUM ukmnmmm»
2
De R.-K. Staatspartij vraagt: 3
Handhaving cn verderen ultbonw
van de gelijkstelling van het
j openhaar en bijzonder ondenvjjs,
S volgens den norm: gelijk recht
jj voor allen.
verbod is uitgevaardigd van uitrijden en
verhuren van wagens.
Dc politic heeft het bloedvergieten we
ten te voorkomen.
SHANGHAI. De vrijwillige Landstorm
is gemobiliseerd. Een onderzoek heeft uit
gemaakt, dat het aantal slclitoffers van
het complot bedraagt ;30 dooden en 70 ge
wonden.
Het auto-ongev,»!1 der Koainglni.
lilen söhrijït uit 'Zwitserland (aiaai de
Maasbode
Haiia M|aljesteit wcis Dondeii-dalgoiqlitMidl
in eeino auto uitgereden, vergezeld vja|ti] eein
hofdame ©n eeen dienaar, om op eöu den
fraaist© ptekjes in de onjnSddeïlijké na
bijheid van Ohja|monix aan dam voet van
den Glariea' des Bossons, wa,fc te gaan 'zit
ten te schilderen..Daair Z. K. H. don Prijms
oeen tweeedajagsöhe uitstapje per auto naar
MontreuX maajkte w'as ee.cn andcrei chal-
feur Janhij, die gewoonlijk de Koninklijk-
Familie bij haiar uitstapjes in dc buuTt
van Chjanionix bediende, op d©n, auto ge
zeten. Do tocht voerde Hare Majesteit
•eerst- langs '11 breedvfc geheel effcm weg
tot het station Les Bossons cn ging toen,
zadht stijgend, iets Ua«r boven, tussolieul
eenvoudige huisjes door tot am don) rand
van het boseh, w|a:ar de weg inog iets stai-
Ier werd en a^p beide zijden door -ecini
berg-weide was omgeven. D]a,ar w'enscbte
Haae Majesteit uit te stappen en den
ochtend verder, schilderend, door tebren!-'
gen. De auto hield stil, de dicnlalanr stapito
uit, om! het portier voor Hare Majesteit
en de haajr begeleidende hofdame te op«4
nftn, deze laatste stapte eveneens uit, om
Harcr Majesteit bij! ,het uitstijgen behulp
zaam' te zijin, toen plotseling do auto,
juist toen ook' de Koningin; dien verlaten
wilde, weder in beweging kkvtan, on op(
het glooiend terrein (de stijging; van don
weg bedroeg ongeveer 12 o/o) najair beneden'
rolde. Niets zou toen gebeurd'zijn, indien
chauffeur, naar de regelen der kunst, op
de auto gebleven w.aa. Hij had haar dan
weder tot stilstand,' kunnan brengen. DoclJ
de chauffeur had de fout begaan gelijk
tijdig m'et den dienaar uit te stappen, zoo
dat de auto toen zonden beheerder was:
Hoe het kwam, dait do' auto in bewe
ging' geraakte, is niet geheel opgehelderd,
yermoedelijk hebben plotseling do remniei}
niet meer gewfei'k't, dosh liet is dn*
mógelijk1, dat ook in dit opzicht, de
chauffeur een fout begaan heeft door niet
voldoende te hebben geremd. Hbe bet zij,
'du auto, Wfliarin alleen d« Koningin zich
nog bevond, die toen .in de auto viel, waar
bij Hare M|a;ejsteit Hafar drie vingers
van de rechterhand laieiusde (vermoedelijk
door het onverhoeds toes-la,ah van: het
portier, hetgeen Hare Miajesteit zich zelf
echter, begrijpelijkerwijze, niet meer nauw
keurig herinnerde) ging; tot grootem sdhrilf
dei- aianwezigen naar' belncdon.
De chauffeur1 trlaichtte zijn fout goed
te m-akien, door ,a(ohtor den auto' om' te
loopen cn de rem- in beweging .te zetten,
doch geraakte daardoor met zijn voet
zelf! onder den auto, met het gevolg, diat
'hij thans nog niet tot loopen in staa-t iu
Gelukkig maakte de auto een kléine draai, j
geraakte -daardoor in het zachte, zijn'
vaart brekénde gras van d« bergweide,'
die bovendien minidei' glooiend was, stuitte
eerst even tegen ecm door liggetnden boom
stam1, vervolgens tegen struikgewas en
kwam zoo 'weder tot stilstand. Het inci
dent is daairdöor heel wat beter aïgeïoopen
dlan Wellicht 'het geval bad kunnpn, zijd,
indien dc auto,- djalemid, -nog laPgor op 'don
harden weg wja-s gebleyen.
-Wat, nu de gezondheddstóestjapd vaij
Hare Abajesteit betreft, de eei'ste oogen-
blikken zijn natuurlijk pijnlijk 'geweeest.
Een vriendel^k' oud vrouwtje, dat in het
naOstbijzSjjnda huisje Woonde em- zich n0g
ontroert, wanneer zij .beidankt, d,a,t het
-een heusche koningin, was, plan wie zij
cloor wat wiaitór. ten beschikking te stellen'
eenige hulp verleend heeft, sprak) l|a|te(rl
nog vol m'edelijden over die arme d|a|me
die blijlklbaan erge pijn had en zich toch
zoo dapper Hield h i
Thans giant alles echter naar Wenscht
De Koningin draiakt haar wjdhterhand
in een verband, <da,t tot over het handge
wricht ga^t. en staajt onder regelmatig toe
zicht van dr. Eishler, fieii1 bél^wiataen»
goneeslieei' van Oliialmbnix-.
De Koningin -waaji' Skeet.
Du Koningin is voorinemens, 9 Septem]
bei- Snee'k1 te) bezoelk'cin. Ook zal zij' ilu iten|
nazomer het eiljapd Ameiïalnd bezoék©,nl.
Ir. Canter Cramers, f
Bij; de begrafenis te Qaiïro van den!
heer Ganter Crem'crs, hoofdingenieur vajnl
's rjjks waterstan-t, was ook' de Nederland-
sölio gezant, jh'r. mi-, A. vnp dei- GoOsf,
tegenwoordig-, die nauions do xogeeriug epn)
krans op hot) graf heeft neergelegd.
Donderdag don 25sten Juni j.l. werd!
onder presidcuim van den heer jhr. K. P.
Q.uarles v«n Uftbrd, in het Hotel des
P-ays B,as to.Ut-recjlit, de jaarlijlk'sche Al'-
genteene Vergadering geöiouden! valm „Gro
ningen", Alg. Onderlinge Maatsoliappij
tot Verzek'ering v-an;. P,aïU'den onl RundveeJ
in 1903 te Groningen opgericht, vaJn|a(ï
1921 gevestigd to Utrecht,.
Uit het door den Dirdcteur, den hoer
F. P. Leopold, uitgebracilit rapport over
het jaa}' 192-1 bleek', dat 396 schaden
werden uitbetaald tot een totaal! bedrag
van f 141.727,661 i
De reserve der Maatschappij- bedroeg per
31 December 'fl 191.941,80y2.
Ëlerc kwetsuren genezen da-
zonder litteeken na te laten
en pijnstilienden AKKER's
Kloosterbaïsem
Blijkens liet rapport vap de Commissie
tot nazien der rekening cH Van den Ad-
ountant, den heer A. V«|rsteege, werd de
,ad!ministi'a(fcio b1 orde bevon'd«in'.
De aftredende Comim'issarissen werdéni
hefrikbzen.
Radio-rede B-a-ron van Wijnhei-gc-u1.
A.s. Dinsdagavond vcun, .9.50 tot 10.20
uur zal mi. A. Bjalron van Wijhbergep vooit
het radio-zendstation to Hilversum' een po
litieke rede uitsproken,nadat o.a. Z. ExclH
Minister Coliin en oud-Minister De Geer
zijn voorgegaan.
Dc sterke arm in den Raad.
In do Donderdag' gohoudjen
raadszitting te Rotterdam, bleef het com
munistisch raadslid Burrink over de nood
lottige vergissing van de politie bij hot
achtervolgen van twee souteneurs door
praten, hoewel besloten was, eerdt het
onderzoek af te wachten. Een schorsing
der zitting hielp niet. Toen stélde de voor
zitter voor de bepaling van het Regh
van Orde toe te passen, volgens hetwelk de
R-aad een lid den toegang tot en het ver
blijf in de raadszaal kan ontzeggen. Dit
voorstel werd aangenomen met de stem
men der socialisten en communisten te
gen. Dg verbannene weigerde echter heen
te gaan. De zitting werd weer geschorst,
en toen werd hij, na kort tegenspartelen
door de binnen geroepen politie verwij
derd. v (M. Ct.)
Het aantal stemgerechtigden voor de
verkiezing van leden der Tweede Kamer
bedraagt 3.532.053. m den kieskring Mid
delburg 122.883. in 1922 bedroeg het
aantal in totaal 3.333.558. (W. D.)
EERSTE KAMER.
Zitting van Donderdag 25 Ju|nii 1925Ü
Aan de orde is het wetsontwerp tot
regeling van. de tegemoettomi-ng iaiaffl do
Zuidei-zoe-visscheii'sbovollting, in verband
mot de afsluiting yap de Zuidetrzee.
D« heer Lindojjer (s.-d.) is zeer teleur
gesteld dooi' de voorgestelde regeling, f
De heer Haazevoet (r.-ki) zegt, dat bij
de voorbereiding van' het ontwerp tew.ci-
nig voeling is gehouden- met belanghebbon-)
den. De minister kóme door toezeggingen!
tcgelmoet aap do onrust der bevolking.
Minister van Swjap.y zegt, dat de gevol
gen niet te overzien zouden) zijn, als faM
lallo wenschen in doze Werd voldaan. Het
doel der wet is niet, aap ieder sohaideveiM
gocdingi te geven, doch tegemOet te. kóment
«a® hen, die inderdaad schade (lijdemf.'
Het wetsontwerp 'wbrdt z. h. st. aan
genomen:
Aan de orde is dlap de jpJensioemrege-
ling voor het spoorwegpersoneel). i
De hear Moltinaker (s.-d.) betoogt, dplt
deze regeering geen open oog toonde voor'
de behoeften van het spoorwegpersoneel'.
Een grief is, dat het personeel geen Piede-
zeggenschap heeft in heet beheer van het
pensioenfonds. De pensioenregeling voor
het epocuuvegpersoneel is ongunstiger, dan.
die voor het rijksp-ersonieei.
Minister Van Swafay vex-klaart zich niet
verantwoordelijk! voor overwegingen -vjatm
Mgemeen iegeeringsbeleid, wo,t de vertra
ging van de behandeling vaP h«t ontwerpt
betreft. Er was geen reden, voor het be
heer van het pensioenfbtnds verandering te
brengen ip dew toestand sinds 1912.
Het wetsontwerp! wbrdt z. h. st,. aap'ge-
nom'en, eveneens eanigo kleinere ontwom
■pen.
-Voorts zijn zonder debat en! z'. k. stil
aangenomen! de wetsoPitWo-rpen tot rege
ling van hot varfcein-dnl Vap ntijnconeessiee
betreffende de tanÖheelkhnst, tot wijzigipig|
van de Drankwet, tot aojnjvpffinjg! va®
'hoo'ftdstukj 10 der Staaltsbogrooting; 1925
(onder meel' betrc'ijfcnde de Heeriensche
vroedvrouwensüheol), tot inöering vaan d®
nieuwe wet op do stealjvordering eu tot
uitbreiding van de jnbgelijkheid yja» do toe
passing van de str-af vp-n geldboete1.
D-o Kamér gapt daarna op reces.
Onder voorzitterschap van den heer
■Stoopman had Donderdagavond in het
Vin-centiushuis alhier de propagandaverga-
deripg plaats der R:.-K. Kiesvereenigiag
„Rlecht voor allen" waar als sprekers op
traden de leden der Tweede Kamer, de
hoeren Fruijtier en Boinaps. De groote
zaal was geheel bezet.
Itede Fruijtier.
Als wij over politieke partijen spreken,
liroeten wij teruggaan naar 1848, het
lp-storiselie jaar waarin de grondslagen
zajn gelegd van ons parlementaire ste.sel,
grondslagen in later jaren verder uitge
breid en waarop ook thans nog ons parle
mentaire leven rust.
Hoewel ook in die dagen in de Kamer
der Staten Generaal een katholiek ge,uiA
geboord werd, was van een katholieke
partij geen sprake. Twee politieke par
tijen streden toen naar de macht, die m de
wisselvalligheid dor stembus afwisselend op
lipt kussen kwanten.
Het waren de. conservatieve en de libe
rale partij, beide stoelende op liberale
gedachte, waarvan de eerste, de conserva
tieve, de partij1 was die in wezen eu
-streven bet meest anti-katholiek was en
waarvan nu nog de oude Mr. Jan van
Houten een eenzame overblijver is, die in
zij-u staatkundige brieven ouderwetscna
klanken laat hooren, gelijk eertijds een
oude grijsbaardige Druïde op de puinen
van zijn oude heerlijkheid heldensagen
deed klinken. De andere toen zoo mach
tige liberale partij' is schuilgegaan onder
een anderen naam: en reist als afstamme
ling- van dia ziéh zoo rijk aan intellect
grootheid denkende partij in de verkie
zingstijd incognito als graaf Vrijheids
bond.
Zooals gezegd h,et was de liberale par
tij, als meest vooruitstrevende en opko
mende voor hare vrijheidsgedachte niet
anti-lcathpliek en bij hen zochten toen de
onmondige Katholieken steun en hulp voor
de verkrijging van godsdienstvrijheid, en
gelijkger-ecihtigheid in den Staat.
iWij zien dan ook het herstel der Bis
schoppelijke hiërarchie in '53en het is
met de steun der katholieken dat Thor-
'becke, die door het Katholieke Maas
tricht werd afgevaardigd net bewind kon
voeren.
iWiel was ook toen reeds een partij', de
anti-revolutionaire partij' onder Groen van
Prinsteren ontstaan.
'Een partij die zich stelde tegenover de
gedachte en den geest der Fransche revo
lutie, en die met kracht opkwam voor den
geest van het christendom in den Staat.
Hot kwaad lag in .de terzijdesteling
van het Evangelie, iii de aanneming der
liberale theorieën, in' de verwerping; der
nationale beginselen.
Alleen in de terugkeer tot de Chris
telijke, historische Nederlandsche begin
selen lag voor hem en zijne volgelingen
de redding.
Verhelen wij het ons niet. Het protes-
tantseh karakter van het toenmalig Ne
derlandsche volk had hier den hoofdtoon.
Todli bepleitte ook toen reeds Groen, het
goede recht van de katholiek en en ver
weerde hjij zich tegen, de verdachtmaking!
dat zij hen vijandig zou gezind zijn en
verwierp de vap protestdhtsche zijde ge
dane poging, om in de grondwet d,e oude
bepaling van voor 1812 op- te nemen, aan
den vorst de protest, godsdienst voor te
schrijven.
integendeel zocht hij steun bij de ka
tholieken om op godsdienstig gebied te
'ontkomen aan de supremotie van het we
reldlijk gezag. Voegt men dan hieraan nog
toe dat in den tijd met de verhouding van
vrijheid eM^rechtsgeliikheid zij het
laatste no|Wn naam, den drang naar gods
dienstig onderwijs èn bij Groen's volge
lingen èn bij de katholieken tot uiting
kwam', dan ziet men reeds het eerste begin
van wat latei' tot de coalitie leiden zal.
Zoo zijn wij gekomen aan 1883. Naast
de twee groote om beurten regeerende par
tijen der conservatieven en liberalen, vin
den wij de partij van Groen van Prinste-
ren, en zoo staan wij dan niet zoo ver
meer van het heden af. De eonservatief-
libertilc partij is weggesmolten, deliberate