C.'\ GOES
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VODR GEHEEL ZEELAND
DIT BLAD VERSCHIJNT: DES DINSDAGS
DES DONDERDAGS EN DES ZATERDAGS
Eerste Blad
pITTE
ECA1RE
NING
STELLING
1JVERHEID
an Effecten
Coupons
FRUIJTSER.
■T
KREUZE"
koersen
r cliënten gratis
Onze taak.
Buitenlandsch Overzicht
BUITENLAND
DUITSCHLAND
BELGIE
RUSLAND
OOSTENRIJK
HONGARIJE
JAPAN
BINNENllANDr^
■SE COURAIftrt
L. J. HEIJMEIJER
lg' hunner JUTE-
1958-30
Telefoon 182
[gebruikte
jorradig.
'NEJ
atst f 50.000)
en f 100.
Jr. JOS.SCHULTE,
liache Regeering.
krijving op boven
lid bij:
IT;
te ATSTERDAM;
iTOGrENBOSCH
iijkantoor Stations-
Hulst, Axel, Oost-
feendyke.
-Zoom.
Ijn bij de bovenge-
lling der loopende
lingsdatum.
de „Genossenschaft
ter vom H. Kreuxe"
A. FERVERS.
NUMMER 60
ZATERDAG 23 MEI 1925
21stb JAARGANG
of" te MIDDELBURG
Zondags gesloten.
10 uur. Vele inzen-
llïjt-Tentoonstelling.
'erschillende Variété-
pok nil 10 uur geopend-
RAAT
EN.
TELEFOON IBt
2 TIET
V\2LVi
ENpjrfl
fsmrè
■00>-
EN DOOR ONZEAGENTEM
ZEEUWSCHE COURANT
Bureaux van Redactie en Admlnietratie i Weatsingel, QOES
Interloc. Telefoon: Redactie en Administratie Telef. No. 207
Bijkantoor» MIDDELBURG, Markt 1 en 2i Telefoon No. 474
Abonnementsprijs f1,90 per drie maanden, bij vooruitbetaling
Atfvertentian van^1 tot 6 regels f0,90, elke regel meer f0,15
Contractregelprljs, te beginnen bij 500 regels, beduidend lager
8R00TE WAARDE
VAN PUBLICITEIT
WORDT GELEZEN
IN ALLE KRINGEN
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Nu de candidate)! zijn gesteld
en de strijd om personen onder
ons uit heeft, kennen wijKatho
lieke kiezers, zoowel vrouwelijke
als mannelijke, slechts ééne taak
aan onze candidaten op 1 Juli
a.s. de zege te bezorgen.
Hier in Zeeland stemmen wij
dus allen op de lijst
1.55
3.52
3.04
5.01
3.31
5.34
3.39
5.42
1.40
2.18
4.09
1.18
1.47
1.47
2.50
3.13
5.15
3.34
4.30
6.18
4.08
4.59
7.24
4.19
7.37
4.29
5.15
7.50
4.38
8.01
4.51
8.16
4.58
5.35
8.24
5.08
8.36
5.14
5.47
8.45
5.21
8.54
4 5.31
6.00
9.06
3 5.39
9.15
2 5.47
9.24
1 6.57
9.35
9 6.06
6.21
9.46
-8 6.14
6.29
9.55
2
7.30-
8.27
8.57"
7.69
7.44
8.06
9.05
9.48
10.18
10.34
10.53
11.04
11.17
11.37
11.46
ainen is niet altijd te rekeueü'
V Eenes geestes.
Onder een schat van bloemen hebben
.Neêrland's pelgrims naar de Eeuwige
Stad, Scliaepman's graf bedolven op liet
Canipo Santo Teutonico te Home en de
Voorzitter der JR.-IC. Staatspartij hield bij
dat graf een ontroerende gedachtenisrede,
die wij in een volgend nummer, dat ons
geschikter plaats biedt, uitvoerig aan1
onze lezers hopen voor te leggen. Èn
bloemenhulde èn gedachtenisrede waren
het welsprekend getuigenis van Katho
liek Nederland, dat het nog immer eenes
geestes is met zijn diepbetreurden, doch
nog altijd hoogvereerden emancipator, die
ons Roomschè volk mondig maakte en liet
da rechten en vrijheden hergaf, waarop
het zoolang tevergeefs had moeten wach
ten. Eenes geestes! Een schoone profetie
voor de naaste toekomst!, nu binnenkort
Katholiek Nederland den verkiezingsstrijd
zal ingaan voor dezelfde idealen, waarvoor
Schaepman heel zijn leven streed: erken
ning van Gods soevereiniteit ook op staat
kundig gebied' en een vrij Katholiek volk,
werkend voor het welzijn van het ge
meenschappelijke vaderland, trouw aan
het Vorstenhuis en onze constitutioneel»
instellingen. Immers, waar zóó de band
gevoeld wordt die ons met dl'. Scliaepman
tot over het graf samenbindt, daar kan:
het niet anders of- de politieke kamp van
den eersten Juli a.s. wettigt, voor wat
onze partij aangaat, de schoonste ver
wachtingen. Dat zij' niet beschaamd wor
den, ligt grootendeels in onze eigene han
den. Mogen zij liet werk weten aan ie
vatten dat voor ons ligt, gelijk Schaapman
het deed.
„Eenes geestes met hem" zij de ons be
zielende leuze in deze dagen.
In den Grooten Oorlog van 1911IS
heeft Amerika en wel de republiek der
Vereenigöe Staten aan tal van oorlogvoe
rende mogendheden, die aan de zijde der
Entente stonden, geld geleend voor hunne
krijgstoerustingen. Larjgl heeft yUncle
Sam", zoo wordt Amerika satyriseh ge
noemd, geduld gehad, maar thans wil het
schijven zien en daarom heeft hij' Frank
rijk, België, Italië, Tsjeclio-Slowakije, Eu-
menië, Griekenland, Ê.uid-Slavië en Let
land aangeschreven, om eens over de brug
te komen met serieuze voorstellen van
afbetaling. Ook wil Amerika die afbeta
ling geregeld zien, los van de termijnen
der Duitsohe schadevergoeding.' Menigi mi
nister van financiën zit nu met die aan
schrijving voor de noodzakelijkheid, ge
durende een reeks van jaren een vaste som
ter afbetaling op 's lands begrooting, te
brengen, wat voor vele hunner een las
tige operatie is, daar de meeste landen
-4e^gevolge.n van de na-oorlogsóhe malaise
nog niet zijn te boven gekomen. Tot over
maat van smart is ook Engeland, dat
eveneens zijn oorlogvoerenden vrienden
gul leende, wakker, geworden en gaat nu
ook met een briefje van aanmaning voor
den dag komen. Geen wonder dat er mi
nisters van financiën zijd, die van een
persoonlijk gezoek aan „Uncle Sam" zooal
niet kwijtschelding van de schuld dan
toen verzachting der betalingsvoorwaar
den verwachten. Men schrijft dan ook aan
den Franschen minister van financiën,
Caillaux het plan toe, zich naar Washing
ton te begeven voor regeling der schuld
kwestie.
Terwijl in Genève de Volkenbondscom
missie de, beperking van dén handel in
wapenen internationaal wilde maken, aan
bindende regelen onderworpen, is het wel
typisch te constateeren, dat het Bolsjewis
tisch Busland, dat indertijd z.g. de revo
lutie maakte om voorgoed aan oorlog en
strijd een einde te maken; aan die bespre
kingen niet wilde deelnemen. Wieliswaar
heeft Tsjits^rin, een der „gros bonnets"
van de Russische Bolsjewieken op'tSowjet-
Congres te Moscou gezegid, da,t Rusland
dat niet heeft gedaan, omdat het den Vol
kenbond als een partijdig lichaam be
schouwt, maar dat is een uitvlucht die
geen hout snijdt. Ook beweerde diezelfde
poode mijnheer, dat het niet waar was, dat
w Midden-Azië nieuwe Sowjet-Staten wor
den gevormd om daarmede later tegen
kuropa gewapend op te treden. Doch toen
liij het in zijn redo had over het Engclso.li-
Amerikaansche blók, dat zich tégen Rus
land richt, beduidde Tsjitsjerin aap En
geland en Amerika, dat het rekgping'
moest houden met de stemming onder de
volken van Azië, die weten, „dat Sovjet-
Rusland hun eenige vriend is". Of dat
ook te denken geeft?
Sinds de vrede van Versailles aan de
Donau-monarchie een einde maakte en
Hongarije van Oostenrijk afscheidde, zien
(le landen der Kleine Entente; Servië,
Tsjeclio-Slowakije en Runienië met Argus-
oogen toe of Hongarije en Oostenrijk zich
niet' onttrekken aan de bepalingen van het
vredesverdrag uit vreeze dat die landen
hun oude macht zouden herwinnen.
Nu wist dezer dagen een Hbneaarsch
blad te melden dat in de onlangs gehou
den conferentie der Kleine Entente te
Boekarest besloten zou zijn een stap te
genover Hongarije te doen inzake dp be
weerde Hongaarsche bewapeningen en 't
beweerde Hongaarsche irridentismeJ) Bra-
tianoe (Runienië) was er tegen, daarente
gen Bonos, Duca en Nintsjitsj (de rest der
Kleine Entente) ervoor.
In politieke kringen te Boedapast is
men hierover zeer verontwaardigd. In
de dagbladen werd erop gewezen, dat
Hongarije voortdurend onder economische
en militaire controle van organen vai) den
volkenbonu staat en zijne internationale
verplichtingen getrouw nakomt. Van de
75 miilioen gouden kronen, die de volken
bond in het Hongaarsche saneeringsplan
voor bet Hongaarsche. nationale leger
heeft opgenomen, heeft de Hongaarsche
regeering slechts 57 millioén gebruikt. Da
bewering, dat het leger-budget van Hon
garije even groot is als van Roemenië,
wordt belachelijk genoemd, ouder opmer
king, dat Roemenië driemaal zooveel aan
zijn leger besteedt, hoewel Hongarije het
kostbare stelsel van vrijwilligers heeft.
Graaf Apponyi heeft zich tegenover
journalisten als volgt over den voorge
nomen stap van de Kleine Entente uitge
laten de Hongaarsche regeering. mo.et er
waardig en vastberaden op antwoorden.
Apponyi noemde het belachelijk dat de
kleine entente van Hongaarsche oorlógs
toerustingen durft spreken. Daarvan is
geen sprake, evenmin als van militaire
verkwisting. De legerkosten zijn alleen
zoo groot in verhouding tot cle geringe
weerkracht in verband met liet aan Hon
garije opgedrongen legerstelsel. Apponyi
meent, dal Hongarije, in zijn antwoord
aan de kleine entente van zijn kant erop
moet wijzen, dat de kleine entente zijn
verdragsverplichtingen o.a. ten aanzien
van de minderheden en de weclerzijdsche
ontwapening niet nakomt. Er is- geen en
kel fe-it aanwezig, waaruit zou kunnen
blijken, dat Hongarije van plan is den
weg van het geweld te betreden. Wel
wenscht Hongarije een rationeele herzie
ning van het vredesverdrag langs vreed-
zamen weg.
In den Duitschen Rijksdag heeft de
minister van Buitenlandsche Zaken, Strse-
man, Maandag j.i. een groote politieke
rede gehouden, waarin hij voornamelijk
clen toestand van Dnitschland ten opzichte
van de voortdurende bezettïng van liet
Rijnland althans de Noordelijke zóne
daarvan over de ontwapeningskwestie,
Duitschland's verhouding tot den volken
bond enz. Het zou te ver vöeren, wanneer
wiji deze rede hier in haar geheel gingen
ontleden, volstaan daarom met aan te
merken, dat Stresemann liet voortduren
van de geschillen tussehen de Geallieer
den en Dqitschland blijft toeschrijven aan
de houding van Frankrijk. Intussohen gaf
het slot zijner rede, aldus luidende: In
dien men ons vrede en gelijkgerechtigd
heid geeft, dan zal de vreedzame ontwik
keling' der volken in een vredelievend
Duitschland den besten steun vinden" de
hoop en verwachting dat de Duitsche re
geering de tot dusverre gevolgde buiten
landsche politiek wenscht voort te zetten,
wat dan ook door diverse repaiblikeinsche
cn Centrumsorganen met voldoening werd
geconstateerd.
Over de rede van Stresemann ontspon
zich een debat waaraan sprekers van ver
schillende politieke richting deelnamen.
.Wij lasschen hier in wat het Centrumslid
Kaas te berde bracht.
Hij besprak hoofdzakelijk de kwestie
der ontwapening en wees erop-, dat
Duitschland ondanks de bittere teleurstel
lingen steeds een politiek van toenadering
is blijven voeren. Het voornaamste doel
van onze buitenlandsche politiek moet het
verdwijnen yan het wantrouwen tegenover
Duitschland beoogen. Zoo Duitschland in
de kwestie der ontwapening nalatig is ge
weest, is zulks in geen geval als een be
dreiging voor Frankrijk te beschouwen,
mtusschen wachten wij sinds maanden te
vergeefs op bewijzen van ons plichts
Wanneer landen naar het wederom
in bezit komen van gebieden streven, die
vroeger binnen zijn grenzen lagen en dus
nu als „onverloste" („irredenti") geoieden
gelden, dan noemt men dat streven orre-
dentisme. Zulke gebieden waren vóór den
oorlog Elzas-Lotbaringen ten opzichte van
Frankrijk, Triest ten opzichte van italië.
Redactie.
verzuim. Ook spreker liad, als graaf
■Westarp, van Engeland een andere: hou
ding verwacht. Een dergelijke houding
draagt zeker niet bij tot do moreele ont
wapening. Na Duitschland's ontwapening
moet overigens de Entente ook eindelijk
eens aan haar bij het verdrag van Versail
les voorziene eigen ontwapening' denken.
Spreker is ook aanhanger van toetre
ding van Duitschland -.tot den Volken
bond, al beduidt zulks niet, dat ipj alles
wat de, Volkenbond tot dusver heeft ge
daan goedkeurt. Zoo druischt reeds de
wijze waarop het Saargebied beheerd
wordt, tegen do gedachte van den Volken
bond in.
De sociaaldemocratische partij' in den
Rijksdag heeft aan het einde van hed
debat een motie Van wantrouwen tegen
de regeering ingediend. Zij deed dit, daar
zij van meening is, dab noch rijkskanselier
Dr. Luther, noch Dr. Stresemann, da
rijksminister van buiteplandsche zaken, in
staat zijn de buitentahd'sche politiek die
zij beoogen, ten uitvoer te brengen, da,ar
zij een te sterk verzet van Duitsoh-n'atio-
nale zijde zullen ontmoeten. Deze motie
werd verworpen, o.a. stemde ook liet Cen
trum tegen. De communisten motiveerden
de door hen ingediende motie* van wan
trouwen tegen den minister van buiten
landsche zaken door daaraan toe te voe,
gen; „wegens de binnen- en buitenland
sche politiek van zijn kabinet".
Dat ook deze moties vielen, spreekt
vanzelf.
Over Hindenburg hoort men, nu hel
rumoer omtrent zijn verkiezing en in
stallatie voorbij is, weinig meer, hetgeen
begrijpelijk is, wijl bij als staatshoofd bo
ven de partijen staat. Toch is er wel iets
in den laatstfen tijd- openbaar geworden,
dat duidelijk bewijst, dat 'dje nieuwe Rijks-
president den goeden koers in het bewind-
voeren heeft ingeslagen. En dit is ditDo
„Uherpatribtten", de Hakenkruisridders,
cle fanatieke Gerniaan-Duitschers, ciie
meenden in pilzen" Hindenburg den man
te hebben gevonden, die hun idealen zou
verwezenlijken wat Duitsehlands onge
luk zou zijn zijn minder goed te spre
ken over Hindenburg» vordraagzanre
woorden, die zonder wijziging eveneens
door Marx hadden kunnen gesnroken wor
den. Ook neemt men kern kwalijk, dat de
nieuwe president met zooveel waardeering
zijn voorganger herdacht. Men merkt nu
al het verschil tussehen hun Lucienderf
en „hun" Hindenburg. Da.t is een stap in
de goede richting.
Ofschoon de wakkere Staatsman Vande-
Vijvere Dinsdag in de Belgische Kamer
zijn kabinet aan de volksvertegenwoordi
ging voorstelde met een regeeringsver-
klaring die zelfs door de liberalen en
socialisten werd geprezen, besloten deze
lieden, door enge partijzucht inplaats van
door landsbelang geleid, toch het Kabinet
Van de Vijvere aanstonds na zijn geboorte
om hals te brengen, hetgeen als deze cou
rant onder de oogen der lezers komt/
wel zal geschied zijn.
Een lang officieel bericht dat de Fran-
sche militaire overheid te Fez over de
krijgsverrichtingen in Franseh Marokko
openbaar gemaakt heeft, lijkt een voor
zichtige voortbereiding op verderen hevi-
gen strijd. Alle berichten uit Rabat stem
men hierin overeeh, dat de Rif-Kabylen
van Abd-el-Krim goed gewapend zijn met
Ma.users, ruim voorzien zijn van munitie,
zich weer meesters toonen in het begruik
van liet hun goed bekende terrein en al
lerlei hulpmiddelen van de moderne oor
logvoering uitstekend weten toe te passen.
Het kan best zijn dat in het operatie-
plan van maarschalk Lyautey ligt om
Abd-el-Krim's troepen en aanhangers wat
verder te laten doordringen, ten einde hun
een zooveel te vernietigender slag' toe
te brengen.
De Franschen zijn thans bezig met het
samentrekken van hun operatie-kolonnes.
Van deze steaat een onder generaal Co-
lombas in het Westen, een onder generaal
Freydenberg in het midden en een onder
generaaly Cambay in het oosten. Zjj wor
den nog voortdurend versterkt en wacht
ten in het begin van deze week op de aan
komst van kanonnen, vooral zware artille
rie. Het zou kunnen dat de Maroknanen
dan ook met het grasprojectiel kennis
maakten, een wapen dat de Spanjaarden
tot dusver niet hebben durven gebruiken,
vanwege de talrijke gevangenen die zij in
handen van Abd-el-Krim hebben moeten
achterlaten en die in dit geval met den
dood bedreigd worden.
Zoo ziet men, dat de oorlog nog niet
uit de wereld is. Zelfs dreigt het. gevaar,
dat heel de Marokkaansclie geschiedenis
nog een twistappel gaat worden tussehen
do mogendheden wanneer de Fransclie en
Spaamsche belangen aldaar met elkaar in
botsing komen. Een jaar of 15 geleden
heeft Marokko bijna een Europeeschen
oorlog ontketend. De daarop volgende
conferentie van Algeciras een plaatsje
met een Moorschen naam, maar in Zuid-l
Spanje gelegen heeft dien toen voor
goed moeten bezweren. Hierachter past
een vraagteeken.
llit den Rijksdag.
BERLIJN. 20 Mei (Part.) De Rijks
dag heeft "lieden de door de sociaal-demo
craten ingediende motie van wantrouwen
verwerpen, en wel met 129 stemmen te
gen 214 bij 25 onthoudingen. Met do
sociaal-democraten stemden de communis
ten en de volkschen voor de motie, terwijl
de democraten zich onthielden. Zonder,
hoofdelijke stemming werd daarna de mo
tie van wantrouwen der communisten ver
worpen.
Aan de stemming was eerst nog een
lang debat voorafgegaan.
Na de stemming benoemde de Rijksdag
nog na e.enig debat een commissie, die de
oorzaken van de ramp van Dorstfeld zal
onderzoeken.
Na besloten te hebben de kwestie van
liet Duitseh-Spaansch handelsverdrag niet
in do eerstkomende zitting te behandelen,
werd de zitting tot Maandag verdaagd.
CN. R. CU
De oorzaak van het mijnongeluk
bij Dortmnnd.
BERLIJN. Het mijnongeluk bij' Dort
mund dat veroorzaakt is door de ont
ploffing van een hoeveelheid dynamiet
van 2000 Kilo, moet, naar men meent, 'op
misdadige wijze, wellicht door ontslagen
arbeiders, veroorzaakt zijn. Een ramp van
zelfontploffing zou alleen kunnen zijn ge
volgd op een ondeskundige wijze van op
bergen tier springstof. Dit laatste wordt
echter onwaarschijnlijk geaelit.
Te Essen is Woensdag een rouwplech-
tigheid gehouden voor de mannen, die bij
de ontploffing in de mijn Dorstfeld om
liet leven zijn gekomen. Rijksminister:
Braun en de Pruisische minister vankoop-
naaidei voerden liet woord. Na de plech
tigheid zijn de 45 omgekomenen begraven.
De gem'eenteraad van Brugge heeft,'
in zijn jongste vergadering besloten' de
herdenking van dei? Guldten-Sjlorenslag'j
het Vlaamsch nationaal' feost hij' uitne
mlendlieid, 'djit jaar met meer luister nog
dan vroeger te vieren. De reusachtige Hal
letoren zal, evenals het. standbeeld vhfó
Jan Breydol en Pieter de Oonüi'ck', d|e
helden van den Groen'ingerk'outer, op 11'
en 12 Juli, geheel' electrisch worden
geïllumineerd. Er zal een optocht van
Vlaamsche vcreenigingen en eon bedaaird-
concert plaats hebben en, tot slot, op de
Groote Markt, een VlaatnSche cantate wor
den ten gehoore gebracht. i
(N. R'. Ct.)
De hertelling van de biljetten in den
kieskring Luik heeft inderdaad tot gevolg
geliad, dat de socialisten een zetel ver
liezen aan ae liberalen. Jenniges, de ka-
tliclieko afgevaardigde van Eupen enMal-
medy, moet' in het district Verviers zijn
zetel afstaan aan een socialist, terwijl te
Luik niet de socialist Donnay, doch de
katholiek Delacolette gekozen blijkt. Ten
slotte neemt in het district Hoei-Wherm-
ma de liberaal Pieres de zetel van den
socialist Deresquinet in.
De Kamer telt dus 78 katholieken, 7S,
socialisten, 23 liberalen, 6 Fronters en
2 communisten. (N. R|. Ct.)
Naar men uit Brussel meldt, wordt er
thans weer voortgegaan met de afbraak
van de in 1914 totaal nutteloos gebleken
omheining van Antwerpen. Binnen enkele
maanden zal de ringmuur die de uitbrei
ding van de voorstad Berchem, naar het
Zuiden, nog steeds gedeeltelijk belemmert,
geheel verdwenen zijn.
De Belgische kamer heeft met algel
meene stemmen den socialist mr. Emiel
Brunet, tot voorzitter herkozen.
(„Msbd."J
Een besluit van de Russische regeering,
heeft arn dienstplichtigen leeftijd van de
roode garde van 20 op 21 jaar gebracht.
Mgr. Seipel, de gewezen bondskanselier
van Oostenrijk, gaat thans ook een reeks
lezingen in Zwitserland houden.
Horthy, palatijju van Hongarije
De Neue Freie Presse verneemt uit
Boedapest, dat de Hongaarsche regeering
ring een wetsontwerp voorbereidt, waar
bij het ambt van rijksregent (Reichsver-
weser) opgeheven worrlt en in_plaats daar
van de waardigheid van palatijn weder
ingevoerd wordt. Horthy, dè tegenwoor
dige rijksregent, zou weg.ens zijn onver
gelijkelijke verdiensten tot eersten pala-
tijd aangewezen worden. De palatijn zal
onafzetbaar zijn. .Wanneer de koning on
mondig is, za 1de palatijh van rechtswege
voogd zijn.
De palatijn was in Hpngarije van vóór
de revolutie van 1848. de hoogste waardig-
heidsbekleeder in den staat na den ko
ning. De latere Habsburgers hadden
FABRIKANTEJN
WORMLRytER
HOtlAMO
1017-18
steeds een lid van hun geslacht voor dit
ambt aangewezen. Na de revolutie van
1848 was de waardigheid afgeschaft.
(„N. R. Ct.'-'jj
25000 daklouzeoj
De „Tian'esmeldt uit Tokio omtrent
den brand, 'dtte Kumïagayla:, een stad snetj
50.000 inwoners, 20 mijlen tero noordenf.
van Tokio, totaal Verwoestte, 2000 geboué
wen gingen irt do vlamden1 op, waarondeR
liet stadhuis, het postkkntoor, het station!
en alle banken, scholcu, theaters en bios-'
cop en.
Ongeveer 25.000 personen zijiü dakloosj
.Velen zijn gewond ea gevreesd wordft
dat verscheidenen ggdjood zjjn. De br&üd-l
weer van Tokio kiwam' te hulp, doch! op(
hetzelfde tijdstip braken in (Tokio d(ria
branden uit, een aabij jyoshiwagal, waarbij'
1Q00 personen dakloos werden.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag 19. Mei.
Een voorstel-Rutgars van Rozenburg,
.om' de bioscoopwet nog op de agenda ta
plaatsen, wordt aangenomen met 38 tegen'
26 stemmen (rechts tegen links).
Mej. W.estermau (v.-b.) verdedigt haar
wetsvoorstel tot wijziging van dfe lager-
onderwijswet. Onderwijs in een vreemds
taal op de lagere school bevordert h.i. da
algemecne ontwikkeling.
Het wetsontwerp wordt aangenomen met
35 tegen 33 stemmen. Voor: do Vrijheids"
bonders, de C.-H, de comm de heeren
Oud, v, Ryekevorssel, v. d. Heuvel, Win^
termanys, de Wilde, Bomans, Scheurer,
Anient, Beumer, v. Sasse v. IJsselt, Heu-i
kola, A. Colijn, Hutten, Rutgers, v. Voorst
t. Voorst, moj. Iiatz, mej. Meijer en de
voorzitter.
Aan de orde zijn de wetsontwerpen:
1' .Wetsontwerp en wijziging en aan
vulling van het Vilde hoofdstuk B der
"StaatsSegrooting voor 1925 (uitkeering
aan de „Codro");
2e. wetsontwerp tot tijdelijke schorsing
van de heffing van een recht op mijnen,
ingevolge de wet van 26 Maart 1920;
wijziging en verhoogjng van hoofdstuk!
V der Staatsbegrooting voor 1925;
3. wetsontwerp tot wijziging van de
wet tot regeling van de inkomsten en uit-i
gaven van het Staatswinstbedvijf voon
1.924.
De nog. 13 worden z.h.s. aangenomen.
Aan de orde zijn de wetsontwerpen tot
wijziging en aanvulling dor Pensioenwet
voor cle landmacht; wijziging en aanvul
ling van de Militaire Weduweuwet 1922'.
De heer Iv. ter Laan (s.-d.) betreurt,
dat da Kamer door aanneming der bur
gerlijke pensioenwetten mede heeft getornd
aan verkregen rechten. Inmiddels is de'
iüancieele toestand veel beter geworden.
Spr. acht termen aanwezig, het ontwerp
terug te nemen en tevens de burgerlijke
ambtenaren in hun rechten te herstellen.
Do heer Duyma?r van Twist (a.-r.)
vindt het karakter dezer pensioenwetten
geheel andera dan die der burgerlijke.
Ook spr. betoogt dat aan een verkregen
recht wordt getornd.
De heer Tilanus (o.-h.) kan 'met het
ontwerp inzake de burgerlijke pensioenen
medegaan wegens de schrikbarende hoqgta
van de pensioenen. In 't algemeen kan
spr. ook met de thans aan de orde zijnde
ontwerpen medegaan. Echter gaat hot niet
aan, eenmaal verkregen pensioenen alsnog
aan te tasten. Geheel ongewijzigd kunnen
deze ontwerpen nfet worden aangenomen.
De heer Deckers (r.-k.) erkent, dab er
ook ten deze maatregelen moeten worden
genomen ter verlichting der zware lasten
van den Staat. De tegenwoordige regeling
betreffende pensioen en wachtgeld is ech
ter niet bevredigend. Bij' de behandelingen
van wetsontwerpen als deze voelt men
sterk het gemis van een behoorlijke rege
ling der rechtspositie van vooral de min
dere militairen.
De heer Ketelaar (v.-d.) protesteert ook
tegen de aantasting van verkregen rech
ten en zal stemmen voor alle amendemen
ten die ze trachten te handhaven.
De heer Van Dijk, Minister van Oorlog,
betoogt dat niemand ontwerpen als deze
met genoegen^ zal verdedigen. Spr. kan,
niet tot de hier geopperde conclusie ko
men, dat de pensioenregeling beter moet
zijn omdat de rechtspositie minder gunstig
is. Ook wordt er niet getornd aan verkre-1
