N.V. Nieuwe Zeeuwselie Courant
DINSDAS 31 MAART 1925
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Lr. ROOS
UIT ZEELAND
MIDDELBURG
VLISSINGEN
GOES
Last van gal en slijm
te GOES.
De COUPONS, vervallende per
1 April a.s., der 5 pet. Gegarandeerde
Obligatie-Leening, groot f 80.000,—, zjjn
vanaf dien datum betaalbaar ten
kantore van ondergeteekende, Lange
Kerkstraat 22, GOES.
Trustee.
advies voor den Kieskring 's-Hertogen-
bosch was aangewezen.
Hofbericht.
De Kon. familie, die gisteren uit Den
Haag naar het Loo zou vertrekken^,
heeft dit vertrek uitgesteld tot a.s. Woens
dag.
Commissaris der Koningin vau Groningen.
De Commissaris der Koningin in de
provincie Groningen, jhr. inr. T jarda v.
gtarkenborch Stachouwer zou voornemens
zijn ontheffing uit zijn ambt aan de Ko
ningin te verzoeken.
De Socrakarta zal warden opgeruimd.
Daar er geen mogelijkheid bestaat, de
Soerakarta geheel af te brengen, is giste
l-en door den rijkswaterstaat beslag op
het schip gelegd. (N.K.Ct.)
Wat prof. Veraart vreest.
Aan een redacteur van „De Maasbode"
had prof. Veraart gezegd, dat, als de de
finitieve eaaididatenlijst er niet anders uit
ziet dan het advies, duizenden katholieke
stemmen op de S. D. A. P. en op de B.-K.
Volkspartij zouden worden uitgebracht.
Deze verklaring geeft aan „Het Huis
gezin" de volgende opmerking' in de'pen:
„Zulk een woord in den mond van oen
man als prof. Veraart bevreemdt.
Er wordt wel eens meer, zoo vlotweg ui
loslippig, maar dan door menschen, die
geen verantwoordelijkheid dragen, be
weerd, dat, indien dit of dat niet wordt
gedaan, een groot aantal Katholieken op
do S. D. A, P. zullen stemmen.
Nu een hoogleeraar, zij het in den
vorm eener beduchtheid, aan dezelfde ge-
Idachte uiting geeft, moet men ze wat
meer vaif nabij zien.
Het beteekent niet weinig te verstaan tc
geven, dat er onder onze Katholieke kie
zers een sterke groep wordt aangetroffen,
zóó weinig vast in hun katholieke overtui
ging, zóó weinig principieel, dat ze, na
alle wettige middelen te hebben aange
wend, om de personen van hun voorkeur
aangewezen te krijgen, koelbloedig cp so
ciaal-democraten zullen stemmen, inciien
niet deze, maar een andere katholiek ten
slotte candidaat wordt.
Als bedreiging beduidt hel vooruitzien!
niets; als middel om, bij verschil van in
zichj.' de samenwerking te stcvigen, min
der dan niets.
Wij hebben het over den aanwezig ge-
achten geest, die er uit spreekt.
En wij moeten wel tot de overtuiging
komen, dat professor Veraart een oogen-
blik de hom eigen nuchterheid heeft verlo
ren; dat hij, meer dan wensehelijk was,
onder den indruk is gekomen van tele
foongesprekken, telegrammen en brieven,
waarmee hij blijkt lastig te zijn gevallen,
en dat hij een groep katholieke kiezers
verkeerd' heeft beoordeeld.
Een katholiek kiezer, die, zelfs als hem
iets teleurstellends wedervaart, dp een so
ciaal-democraat stemt, is geen katholiek
kiezer meer, en wij weigeren te gelooven
(mede om den heer Veraart zelf), dat er
onder de katholieke kiezers, die meer in
het bijzonder zijn leiding op prijs stellen,
duizenden worden aangetroffen, die
straks, indien niet A maar B candidaat
wordt, uit baloorigheid, of hoe moeten
we het noemen, op de S. D. A. P. zullen
stemmen.
Stel een oogenblik, dat van katholieken
aan den anderen vleugel onzer partij het
zelfde werd beweerd of met desertie ge
dreigd werd.
Dat te verstaan werd gegeven, dat dui
zenden Katholieken met Cranenburgselie
gezindheid op de lijst van den Vrijheids
bond of van de Nationale Unie zouden
stemmen, indien de definitieve candidaten-
lijst er uit zou blijven zien zooals het poli
tiek advies luidt.
Men zou omtrent de opvatting dier Ka
tholieken in de kringen van professor
Veraart, en terecht, weinig vriendelijks
weten tc zeggen.
Welnu, valt er beters te zeggen van
de beweerde houding van Michaëlistische
Katholieken?
Houden wij het er liever voor, dat men
zich vergist en dat, na de stemming in de
kiesvereenigingen, die volle vrijheid laat,
bij de definitieve stemming alle Katholie
ken c-lkaar ontmoeten op" dezelfde lijst."
De onderhandelingen Insschen
Nederland en België.
Overeenstemming tusschen beide
landen bereikt.
Het Departement van Buitenlandsqhe
Z aken deelt het volgende mee
Gelijk bekend zijn dezen winter in aan
sluiting op de onderlinge gedacht enwis
seling tussehen de beide ministers van
Buitenlandsche Zaken te Genève bespre
kingen gevoerd over de afwikkeling van
de in 1920 ontworpen herziening van de
verdragen van 1839. Deze besprekingen
hadden het karakler van een tweede le
zing, waarbij enkele punten nog voor
zooveel noodig, nader onder de oogen zijn
gezien en geregeld.
Thans is terzake overeenstemming be
reikt.
In politiek opzicht bepaalt het te slui
ten verdrag zich tot het vastleggen van
het vervallen der bepalingen van het ver
drag van 1839 betreffende de voortduren
de onzijdigheid van België en de beper
king, dat Antwerpen uitsluitend een han
delshaven mocht zijn.
Het vraagstuk van de Wielingen wordt
geheel gelaten zooals het is.
Beide regeeringen handhaven elk voor
zich hare souvereiniteitsrecliten en het
voorbehoud dat zij bij vroegere tractate»
te dien aanzien hebben gemaakt. Door
briefwisseling zal dit worden vastgesteld.
liet ontwerp-verdrag draagt overigens
reu economisch karakter.
Het huldigt het beginsel, dat de Schelde
le allen tijde zal dienen te beantwoorden
aan de klimmende eisohen door de scheep
vaart gesteld.
Iedere Staat zal de kosten, van onder
houd, betonning en verlichting van het
vaarwater op eigen gebied hebben te dra
gen.
Wanneer in den bestaandeu toestand
verbetering wordt gebracht, zal over de
vraag, wie de kosten daarvan zal betalen,
overleg worden gepleegd.
Een Nederlandsch-Belgische commissie
zal, voorzooveel de belangen der scheep
vaart betreft, over de Schelde liet be
heer voeren.
Hare besluiten zijn aan de goedk uiring
onderworpen der beide regceringen, ter
wijl bij gemis aan overeenstemming in
scheidsrechterlijke uitspraak is voorzien,
waarbij vertraging wordt voorkomen.
Ten aanzien van do Scheepvaart op het
kanaal GentTerneuzen wordt een soort
gelijk systeem ingevoerd. In aansluiting
op vroeger overleg wordt aan België me
dewerking toegezegd om den aanleg van
een kanaal van Antwerpen naar Bunrort,
voor welk kanaal een behoorlijke verbin
ding met de Maas is voorzien; eveneens
wordt medewerking toegezegd voor een
eventueel kanaal van Antwerpen naar
Moerdijk.
De regeling van de kosten van deze ka
nalen wordt aan nader overleg vooi'oeiiou-
dcn.
Anderzijds verkrijgt Nederland t reent
tot verbetering van de Zuid-Willemsvaart
voor de vaart van schepen van 1000 ton
en desgewenselil hooger
Daaraan zal zich aansluiten een yer-
breeding van het kanaal van Luik naar
Maastricht en de aanleg van een veroin-
dingskanaal van de Zuid-Willemsvaart
met de Maas, ter hoogte van Maasbrachfc.
Bij een regeling met betrekking tot de
vvateraftappingen uit de Maas, is met de
belangen van beide landen rekening ge
houden. België stelt zich daarbij verant
woordelijk voor de werken, die noodig zul
len zijn, om te verhinderen, dat Nojrd-
Brabant door het naar België afstroomend
water overlast ondervindt.
In aansluiting daaraan is tevens een re
geling' voorzien betreffende den water
afvoer in het gebied van Dommel, Mark
en Boosendaalsche Vliet, waardoor over
stroomingen worden voorkomenin de
noodige werken zullen heide landen bijdra
gen naar den maatstaf van beider belang.
Nu de onderhandelingen met België tot
overeenstemming hebben geleid, is alleen
nog een gedachlenwisseling, noodig tus
sehen de Britsche en de Eranseho rede
ringen, die bjj twee der verdragen van
1839, welke thans .vervallen., partij waven.
(„M'sbdV)
Uitspraak van ern Eereraad.
De heer C. Knigge, lid v. d. Tweede
Kamer tc Wilnis, omtrent wien geruchten
van onbetrouwbaarheid liepen, heeft,, vrec-
zeude daardoor in zijn eer en ^goeden
naam le worden aangetast, die zaak in
handen gesteld van oen eereraad, welke
na nauwkeurig onderzoek tot de bevinaiug
is gekomen, dat bovengenoemde geruchten
allen grond missen, zoodat de heer Knigge
ten deze vrij uit gaat.
Tegen Protectie,
Door een aantal in het bedrijfsleven
vooraanstaande personen is opgericht liet
Algemeen Comité van Verzet tegen Pro
tectie. Uit dit Comité is aangewezen een
Commissie van dagelijksch bestuur, be
staande uit de hoeren Jhr. Mr. H. Smis-
saert, 's-Oravenhage, voorzitter; II. P.
Gelderman, Oldenzaal; Ir. A. Plate, Bot
terdam Th. van WeldercnBaron Ben
gers; üenkerk; Mr. C. D. Salomonson,
Amsterdam, Albert Spanjaard, 's-Graven-
hage"; Mr. Q. J. Terpltra, Botterdam; Mr.
I. P. Ekker, Secretaris-penningmeester en
Jae. Binse, Secretaris.
Het Comité is gevestigd te 's-Oravenba-
ge, Korte Voorhout 12 B.
De richtige heffing.
De algeoneene B.-K. Werkgeversver*
eeuiging' heeft aan do Tweede Kamer een
adres gezonden inzake het wetsontwerp
Ier bevordering van de richtige heffing
van de directe belastingen. Ju dit adres
erkent zij, dat het oorspronkelijk wetsont
werp belangrijk verbeterd is, maar er
blijven voor haar vier bezwaren bestaan,
die haar aan de Kamer doen verzoeken,
het ontwerp niet aan te nemen, en wel:
le. Zoo min de minister als de Kamer
kunnen bij benadering opgeven, tegen welk
soort rechtshandelingen dit ontwerp 'wil
opkomen. Het criterium tusschen belas
ting ontduiken en belasting ontgaan is
niet aan te geven en de omstandigheden
zullen de beslissing hebben.
2e. De moeilijkheid wordt verplaatst
van den wetgever naar den inspecteur der
directe belastingen, den minister van fi
nanciën en het gerechtshof te 's-Graven-
hage. Bij het ontbreken van elk wettelijk
richtsnoer zullen dezelfde rechtshandelin
gen aanleiding geven tot geheel verschil
lende gevolgen, naar gelang van de bedoe
lingen, welke de betrokken autoriteiten
eraan zullen toeschrijven.
3e. De gelijkheid van behandeling zou
geëieclit hebben, dat art. 3 niet zou ge
sproken hebben van e-en beraamde rechts
handeling alleen, doch ook toepasselijk
verklaard zou zijn op een rechtshandeling,
welko in het verleden is geschied, doch
waarvan de gevolgen na 1 Mei 1925
voortduren.
4e. in het laatste lid van art 2 van het
ontwerp is de bedoeling, elke dubbele be
lasting onmogelijk te maken, niet ruim ge
noeg geredigeerd. Lid 2 van art. 2 zou
moeten luidenDe zelfde bepaling vindt
geen toepassing, indien en voorzoover de
zelfde persoon voor hetzelfde oedrag in
dezelfde of een andere belasting dubbel
zal worden getroffen.
liet Bagijnhof te Breda.
Zooals bekend is, werd het besluit van
den Gemeenteraad van Breda inzake het
Bagijnhof door den Minister van Onder
wijs, Kunsten en "Wetenschappen ge
schorst tot- 1 April a.s.
De secretaris van de vereeniging-,, Breda
Vooruit" deelt thans mede, dat hem van
offioieele zijde mededeeling is gedaan, dat
de schorsing is verlengd tot 1 September
a.s. Hel Bagijnhof blijft dus vooi'loopig
bestaan.
Alle molk'verkoopers te dezer stede
hebben bereids den prijs der melk' met
2 ets. per liter verlaagd.
o De 60-jai'ige timm.ermj.in M. J. S.
die gisteren van een d(i|k' viel', is na euikele
uren in het Gasthuis jaan de gevolgen
da|arvan ocrlveden.
Hierbij willen wij levens vermelden,
dat S. niet van liet dak van de woniiüg
van den heer M. viel1, mw dat hij werk
zaam was op liet dak van een pakhuis
in de Kuiperspoort, grenzende man de»
tuin van den heer M. Toen S. zij» even
wicht verloor, trachtte een landeren tim
merman, die ook op het dak stond hem
nog te grijpen, ma|aa' moest lbs laten om
niet ze'lf mede najw beneden te vallen).
S. viel' in den tuin.
Met de Staiats Crt. van 28 Maart
zijn verzonden afdrukken v,air dé statu
ien betreffende de Vlissingsehe Vrijw.
Brigade tot Bedding vta.n Drenkelingen,
gevestigd alhier.
In deze gemeente is de melkprijs met
2 cents per Liter vorlja|a|gd.
Ambachtsschool. De uitreiking der
diploma's aan de leerlingen za'l Woensdag
a.s. in het schoolgebouw te 2 uur in den
nam'ddjag geschieden.
De Tweede Nijverheidsteutoonstcir>
ling (Nijtengo II). Het volijvorige be
stuur. dat deze tentoonstelling, te houden
van 16 tot 23 Juni |a;s. op touw zet en
reeds nu van een groote deeltnjam'e door
exposanten is verzekerd, heeft „grossar-
tige" plannen ontworpen om de tentoon
stelling eensdeels ajan haar doel en opzet
volkomen te doen beantwoorden, lander-
zyds haiar te maken tot en voor de bezoe
kers zoo a.intrekkolijk mogelijke plaats,
zoodat zij in bovenvermelde Junidla'gen
voor Goes en omstreken inderdaad de at
tractie zal zijn. 1 I
Zoo vernamen wij, dial in den tuin
van het Schuttershof, ter plaatse waai;
verleden ja|ajr het JBeiersehe Marktplein
stond, een paviljoen z|a,l verrijken, hecht
en sterk van constructie, 19 M. l|apg en
1G hl. breed, om exposaaiten gelegenheid
te geven er hunne „stands" op te stellen.
Keeds nu is 40 <y0 vau do beschikbare
'ruimte van dp.t pavijLjoen besproken. Langs
d£ groote zaajll .zal aan de tuinzjjdo een
galerij, eveneens voor exposanten, wor
den aj,ingebracht, terwijl' de rest van den
tuin in -n Oostersohen lusthof zal worden)
.herschapen, volgens het ontwerp en do
teekening, geleverd door het atelier W. J.
v Doe.sburg- en Co. Amsterdam', aan wie
indertijd door cl|e Nederllandsphe regcering
de constructie van 't Hol'liindseh paviljoen
op .de t entoonstelling te Kopenhagen) werd
opgedragen.
In dien tuin zaü een dfijmavloer wor
den gelegd voor de „bals ehjaanpêtres".
Een zwierige dleotrisehe verlichting z)aV
liet geheel des avonds een feëeriek' aan
zien geven, terwijül voor de noodige mu
ziek Zoowel des daags als des avonds zall
worden gezorgd. Juist in die djigen en
wél Woensdjag 17 Juni zal door de ver
eeniging „Zang Veredelt" de Provinciale
Z'uoigwedstrijd in „Het Schuttershof" wor
den gehouden, zooclat „Nijtengo II" voor
zijn voorglanger belooft niet onder te
doen, integendeel.
AVij wensehen met mooi zomerweer tij
dens de expositiedagen |a,«n het bestuur
het beste suoc'es toe.
Zaterdagmiddag werd. in het Schut
tershof alhier de niet druk bezochte alge
meene vergadering van de Vereen, tot
bevordering van 'l Vreemdelingenverkeer
op Zuid- en Noord-Bcvelund gehouden.
Voorzitter was de heer Dr. Fotmer. Do
secretaris, dhr. G. Houtekjaimcr, bracht
Jaj y verslag uit. Daarin werd gezegd: Het
aantal leden bedroeg op 31 Dec. j.l. 270,
vorig jajsr 251. Het Bestuur schreef een
wedstrijd uit in 't versieren van Voortuin
tjes te Kloetinge, welke echtêr niet door
ging en eeen feestavond, die g'eslplagid
mag heeten. Verzocht werd aan den A.N.
IV.B. twee handwijzers te plaatsen aan
den weg GoesKloetinge, waaraan ge
volg is gegeven. Het Bestuur Verleende
medewerking bij het bezoek van een aan
tal Einsche journalisten. Een Ei%elsche
schrijfster werd in de gelegenheid gesteld
te touren door Z.-Bevekuid. De bemanniiflg
van een Amerikkansch oorlogsschip kreeg
do gelegenheid kennis te maken mét orïs
eifend. Herinnerd werd aam dc aanbie
ding van 't costuum aan Prinses Juliai»
en a)m 't houden van de riögrijderij en dfc
reien.
Het aantal aanvragen om inlichtingen'
nam toe. De Gids voor Zuid-Bovelimd
trok ook in Amerika groote p,indacht.
Een clubje Zuid-Bevelanders gaf onder
lei.ding van den heer Houtekiimer in ver
schillende pla(i[tsen uitvoeringen. Met Mid
delburg werden besprekingen gevoerd om
het tourismo van de Belgische kust naar
Walcheren en Zuid-Bevelind organisee-
rend te rogelën. In de Pink'sterweek
zal een gezelschap Friezen naar Zeeland
komen.
Dhr. L. .Verwer vraagt naar het bureau
beslagen tong, een voortdurend onaange
name» smaak, tragen stoelgang- en een op
geblazen gevoel. Gebruik hiertegen de zonder
eenige kramp werkende Mijnhardt's Laxeer-
tabletten. Doos 61) ets. Bij apoth. en drogisten.
der vereeniging. De voorz. zegt, dat hot
Bestuur in onderhandeling is over een
nieuw bureau. Zeer waarschijnlijk' zullen
we een zeer' geschikt bureau krijgen.1
Dhr. L. Verwer vralagt of dat buiten
de alg. verg. omga,al. De voorz. antwoordt
dat de keuze van 't bureau door het
Bestuur plaats heeft. De alg. verg. kan
toch die onderhandelingen »iet voeren,
muur kan wel' aanmerking maken, als
't Bestuur blijkt een verkeerde keuze to
hebben gednpn en leap ook invloed oefe
nen op den betreffenden post op de Ié
grooting..
Dhr. de Boo vraagt, wie het drukwerk
voor de vereeniging geleverd heeft. I)o
penningmeester leest de kwitanties voor.
Dhr. de Koo vraagt volgens welke rege
ling één drukkerij meer drukwerk te leve
ren kreeg dan andere drukkers. De voorz.
zegt, dat het Bestuur soms oj> korten,
termijn goed drukwerk noodig heeft. Dhr.
de Boo zegt, dat ook andere drukkers
goed en vlug werk leveren en stelt voor
het drukwerk aia.n al de ledenJi.'jrukkers
te geven, na|i,r tourbeurt en de 'fa. Oos-
terbalan onder aan de lijst te plaatsen.
Dhr. Si.epman stelt voor: elk lid-drukker
een beurt. De penningmeester zegt. dat
er.ook' jaren geweest zijn, dut dhr. Siep-
mait geleverd heeft. Dhr. Ij. VcrNvèr
meent, dat een Bestuurslid geen leverantie
alm de vereeniging mag' doen. De voorz.
acht dit laatste een gevaarlijk' standpunt.
De penningmeester trekt de consequent ie,
dat, wanneer dhr. L. Verwer bestuurslid
was, de vereen, niet in liet Schuttershof
zou mogen vergaderen tegen betaling.
Dhr. Simons bestrijdt ook het voorstel-
Verwcr als te ver gagnde en dient een
motie in, den wensch uitsprekend alle
leveranties te doen geschieden door die
daarvoor in aanmerking kom'ende leile»
en eventucele bevoorrechting van Be
stuursleden niet le doen plants hebben.
Deze motie wordt met alg. st. aangeno
men.
Dhr. Wabcke vraagt van de alg. verg-,
vertrouwen in 't Bestuur, dat liet de druk
werk-levering napr billijkheid zal regelen.
Dhr. Biclen wijst ook' op dc kwestie van
den prijs, de voorz. op het geval, d|ajt er
wel eens slecht drukwerk geleverd wordt.
Dhr. de Koo wijzigt zijn voorstel: zóó,
dat de wenselijkheid wordt uitgespro
ken, dat een rooster voor drukwerk'!
leveranties wordt opgemaakt. Dit wordt
aangenomen.
Tot lid der comm. tot nazien der
rekening wordt benoemd dhr. A. M. Si-
mans. Tot bestuursleden worden herko
zen de hoeren' Dr. Foüimer te Driewegen,,
J. Lindenbergh te Wolfaia.rtsdijk, Dr. IC.
II. IVouila ie Kloetinge on AV. Dekker
Pz. te AVemel'dinge en gekozen in de-va-
catucr M. Meulcnberg Cz. dhr. J. .1. v. d.
Pcijl' te Iorsekë.
Bij de begrooting vraagt dhr. de Roo
of het eventueel Bureau 1' 200 waard
is. De voorz. zégt, dat aan de Goessehe
gemeentesubsidie de voorwaarde van een
bureau verbonden is. Spr. is van meeniirg,
dat het nieuwe bureau zijn geld wel
wajard zal zijn. In den a.s. zomer is
een groot n|.)ptal vreemdelingen to ver
wachten gezien de regeling met dc ho
telhouders in do Belginsche badplaatsen.
Ook daarom is zavlk een bureau noodig.
Dhr. A'qrwor is er togen, wanneer het
bureau ondergebracht wordt in oen zaak.
Dat veroorzaakt maar kwesties. De voorz.
zegt, dat het Bureau w'aarschijnKjk "zal
worden gevestigd in een bank' op de
Groote Markt, md.ar de onderhandelingen
daarover zijn nog niet geëindigd. 1
Rondvraag. Dhr. Koene vraagt of de
'vereen, niet een stootje moet geven A'jli
het verkrijgen van -electriciteit. De voorz.
,acht dit niet gemakkelijk in dit stadium
'der zai.j,k. Dhr. Simons zou een adres aan
de Staten willen zenden, om de electri-
licalie der middengroep te bespoedigen.
Dhr. v. Ballfgoyen de Jong zet den
'loop dezer znk'en uiteen. Ook spr. nicht een
adres pan de Staten wel gewenselit. Dhr.
Oosterbann acht dezen drang niet meer
noodig. In de étatenzitting v|aja Mei
wordt beslist, dus heeft een adres geen
zin meer. Dhr. Simons wil medewerking
van de middenstani'jgvereenigingen. Het
voorstel Ivoene-Simons wordt aangcnomëu.
Dhr. Verwer zou een 'lijst willen sa
menstellen van hotels, gipages, enz. ei»
dio willen toezenden aan dc vreem'dp-"
lingën, die i nlichtingeU vragen. Het Be
stuur zal' dit overwegen. Dparna sluiting.
Het huis van |a,rrest ol de
strafgevangenis tc Goes.
lAVie had 'kunnen denken) bij het bou
wen der gevangenis 1860'G5 dat dit
gebouw, waarop men 50 jaar 'lang ge
wacht had; nu na een gebruik van 60
japn zou veranderen van bestemming. Bij
liet sluiten van dit gebouw (als gevange
nis, vroeg menhoe kwam de regeering er
toe een huis van latrest te Goes te laten
bouwen Voor de Fransche overheersehing
bezat..iedere gemeente haar eigen recht
spraak, (de vierschaar). In de steden wa,-
ren. Baljuw, Burgemeesters en Schepenen,
de rechters; op het 'kind W,as het een hoog-
Baljuw, Schout en Schepenen. Voor meer
belangrijke recktpiken ging men naar het
hof te Middelburg; voor zeer belangrijke
rechtzaken ging men naar het hof vair
Holland in Den Haag. Ook Goes had zijn
vierschaar met zijn breedgetabhaaTdc rech
ters, welke eiken Maandagmorgen in do
mooie vierschan.rzail (ons nog wel be
kend, (hans uls de raadszaal) vergader
den. AV'i kent de prachtige schilderijen
niet van Martin Joseph Geer aarts ,Wic
verkam deze zaal zonder dat het pla
fond indruk op den bezoeker gemaakt
heeft'? Dit plafond stelt voor. midden in
de zajal het Alziend Oog met zijn ver-
schietcfide stralen, omvat door eene zich
met lc'op en staiajrt aaneenvoegende sl(an?gr
het zinnebeeld der eeuwigheid. In djou
hoek naast de schoorsteen, de bedrijven
der menschheid, voorgesteld in die wet en
een olijftak. A|a.n de andere zijde die
gerechtigheid voorgesteld in een weeg
schaal en een bloot zwaard. Daartegen
over de belooning, voorgesteld in een
krans met olijftakken en een witte lelie.
In den blutsten hoek', de straf voorgesteld
in een geeselroede, een zweep, en eén
doornctak, zijnde de roedle der Justitie.
Het geheel geeft te kénnen: Dat het -AL'
izend Oog do dajdjen der menschen nylar
gerechtigheid weegt, de goed beloonendje,
en de kwalen bestraffende. Deze plaatse
lijke gerechten vervielen in den Fran-
sehen tijd. Men kreeg hiervoor in enkele
steden in 5e plaats de arrondlissements-
rechlbanken. Ook Goes kéeeg vziilk een
rochlbink met een rechtsgebied voor Zuid
eu Noord-Beveland en een gedeelte vnifl
Zecuwsck-Vl'au nderen. De steden welke
aangewezen werden voor arrondissements
rechtbanken werden verplicht voorreehts-'
gebouwen, enz. te zorgenmen meende dat
er overal' .gebouwen genoog, aanwezig Vva-i
ren. Later zou het rijk in ja!' de behoeften
voorzien; men vergat, door plaatsen bijeen
te voegen die een eilanden groep vormden)
dat dit groote moeilijkheden met zich'
bracht; voora.l»in den winter. Dit bleek
spoedig bij do zittingen der rechtbank te
Goes. Deze hield ook zooveel mogelijk
de gevangenen te Goes in bewaring. Goes
had (oeh zijn oude gevungentamers nog!
Deze bestonden destijds uit een tweetal
k'amers op den grootcn stidhüistoren,-
elke kamer gaf plaats voor tien perso
nen een der kamers wordt nog altijd iir
zijn ouden vorm bewajajrd. Hierop verbteéf
dc bekende Jan Katoen, die met kry^
op dc Ganzepoort schreef bij .zijn vlucht:
„Die wil stelen en niet wil hangent
Ga' n'iar Goes en laat zich vangen
AVant do Hoeren vim ter Goes
Zijn zoo zacht als appelmoes", j
De andere khmer, sinds verbouwd,
noemde het publiek Bakenskamer. Arer-
moedelijk is deze naam ontleend aan dien)
eersten bewoner. Op de zolder van het
raadhuis had men twee kamers voor gij -
zelajirs, de tïubbele hut genaamd, d:eze
bleven bestemd voor dezelfde straf. Arer-'
der bestond nog bet donkere gat, nog he
den in gebruik, en nog had men de twee
Idealen in de politiewacht, de spekka
mers, zoo toén die toen noemde, mén liet
nu een derde kamer in den grootert stik
bui storen inrichten voor vrouwelijke ge
vangenen. Bleken lal deze kamers de ge-
vatten- bij tijden niet te kiinuen bevatten;
dan bi'! o li t men de mannelijke gevangenen1
in het Gasthuis en de vrouwelijke gevan
genen op de zolder boven de eonsistorie-
k'amer in ih* Ned. Herv. Kerk. Duurde
de sraï'tijd wit 'lang, dan bracht men ze
over naju Middelburg. Maar zoo kon hot
toch niet blijven, do öipier en zijnkilicht
hadden hinden vol werk1, men liep vam
het eene 'loka,il naar het andere, dan had
er weer een vechtpartij onderling plaats,
of men stal het eten van een der airderen.'
do. toestand w,as onhoudbaar. Bij herha
ling vroeg men de regeering om' eeen huis
van arrest op te richten. De regeering
'kreeg in die dagen dergelijke verzook'en
zooveel, dat ze er ni.et laan voldoen kon.
In 1818 meende het gemeentebestuur een
geschikt terrein te bezitten., tot het sich-.
ton van een huis vpn arrest. Ze deelde
de regeering mede dat 't gebouw dpr voor-'
inalige schutterij „De Edele Busse" in
do Wijngajalrdstra.at ledig stondi, eu dat
na;i,r 'haar mec-ning, dit een geschikt ter-'
rein zou zijn tot het stichten van eero huis
van een larrest. Men kreeg niet spoedig
antwoord in die dagen, in 1824 werdi deze
mededeeling' nogmaUjms gedaan. In 1832
ontving men bericht van de regeerinig, hét
antwoord w.as niet bemoedigend. Ze be-
rielitto dat ze nog niet kon donkea pan
het dapr. stollen van een huis van arrest
te Goes. Het bestuur der gemeente hi'eüid
echter niet op met verzoekschriften bij
het Kijk in te dienen, tot oprichting van
een huis van arrest te Goes. In November
1848 had de stedelijke regeering een ge
heel' nieuw plan saamgosteld tot het op
richten van een huis van arrest, me» zou
de Oostpoort bij de ophaalbrug aan de.
Boomkado |a'fbreken, verder zou men opr
ruimen het relranchement, de stadsschuur,
de houtschuur van dhr. M. Harinck', het
brandspuithuisje, de brugoph'a|lérswoni«g
en de stortplaats. Kwam dit terrein ge
heel vrij, wnlar zou men in Goes beter
vinden'? Het bevatte 'n oppervlakte, na
ontruiming van bovengenoemde gebouwen'
van 2808 vierkante ellen, hiervan zou
men aan het Rijk 900 vierkante éllen
voor liet oprichten van een huis vlam
arrest gratis aanbieden, men deed dit aan
bod in navolging der gemeente» Assen,
Gorinchem, AAUnsehoten en Appingedaml
Enkele van deze gemeenten gave» het
rijk geldelijke tegemoetkoming', andere
stolden gratis bouwterrein beschikbaar.
Ook de provinciale staten hielpen de
gemeenten bij het steun verleenen. Ook
Zeeland deed d»it in 1850 voor het oprice-
ten van een huis van arrest te Goes. Men
hoopte nu spoedig op de staatsbegroo-
ting te zien het bedrag dat voor het bou
wen van dit huis zou worden vastgesteld.
Eindelijk1 werd in 1855 de gratis aanbie
ding der grond djpor het gemeentebestuur
nog eens herhaald. Na een lange cor
respondentie werd in I860 met den bouw
begonnen. Het bouwen werd over 5 jarea
verdeeldelk jalir had er eene aanbeste
ding plaats. Den eersten September 1865
werd het huis van arrest te Goes in
gebruik - genomen. Jarenlang heeft het
rijk boringen op het terrein der gevan
genis laten doen, tot het verkrijgen v.aiï
water, echter zonder resultaat, men kwam!
voortdurend op de Zeeuwsehe zandfljaag
terecht Nu staat het logement daar ledig
én verlaten, dozjinen iisriciitiiigein noemt
men waaf het gebouw geschikt voor zon
kunnen zijn. Zou Zuid- en Noord-Be,ve-
ttand zich nu niet eens kunnen vereena-'
gen tot het gezamenlijk' laankoofen vaa
