ZATERDAG 28 FEBRUARI 1925
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Sport en Spel
Me nog stonden to bepraten, klonk plot
seling „bands1 up!'' en het heel© détaj-
chemient was gevangen ganotmlen, voordat
alarm kon worden aeblazkn. Toen non
Meyer te voorschijn komen en Mijn Dujt-
sche uniform uittrekken. Kort daarop nam;
hij dienst bij de Fransche troepen, maar
nimjnier heeft men vermoed, welke belang
rijke rol hij had! gespeeld bij! dit plaat
selijk succes.
Een griezelige zoekery
iMien rierinnert zfch hoe ta Parijs eeUi
p'aar maanden geteuen, op twee verschil-
ïendie plaatsen ledematen van ©én vol-
wjassen manspersoon werden gevonden
in een pak ■gewikkeld. Het hoofd wlaitl
evenwel niet ontdekt.
Er werd besloten het Kanaal St.-Martin
te laten leegloopen en "u' dreggen.
Een groots miemgte in bedlwang, ge-
houden door een macht politieagenten,
was aanwezig, in de hoop getuige ta zijn
yan een sen&ntioneele ontdekikngr
Acht sasmeesters van den Watariienst
deugdelijk van botten voorzien, daalden
neer (op den mioiderjgen bodem, ©n begon
nen daar met lange, vorken rond te woe-
,ten. Aan stinkende bonden, rolta katten,
teeg© consixvedopren \yordt natuurlijk
wteinig aandacht gehecht.terwijl eeri
Hieele noel voosweipon, waaronder; een
Ibeker twee lantaarnen, een Czlorgvukljs
gesloten pakje, enkele meissen, een scheér-
mws op d» kaai worden neergel'egjd1, en
onderzocht door die toeziehters. Een ge;
geven oogenblik hukt zich een, van da
«Huismeesters.en daar gaat zijn vork
(de hoogte in mei.den. schedel van
een menseh.,
Ilverig wordt het gevondene ondcr-
ztecht, en men komt spoedig tot het ba
sluit dat J«i schidd eerstens al s-ind lang
verblijft in het water, en tweedens dat er
absoluut geen verband bestaat iusseban
dit menschflijk' overblijfsel en d©n. m'oorli
in kwestie Noc'hthans wordt da schede!
'zorgvuldig, ingepakt, omi een (definitief
onderzoek t e, ondergaan van dr. Parel.
Do opznaitngstocht, een oig.mblk onder,
broken, wordt dan weer met onvarzwok-
ten ijver voortgezet.en er worden
gevonden alle mogelijke pn onmogelijke
'Aken, terwijl palingen en nngedoerta zich
bewegen aan de voeten van de bagger
mannen. minor het hoofd blijft onge-
vonden.
Te 1,40 u. slgakt mien d,e opdoekingen
©ta. een weinig ontgoocheld vor-lteem po-
litiemïawan en journalisten plaats van
bét onderzoek.
Rond t uur in den' namiddag, stond'
toet kanaal opnieuw onder wlater, (en
waren allip sporen van den arbeid verj
idwienen.Dit baggerw.orkje bad 1.500
frank gekost.
Het igeheim oat diij voTschrikkelSjky
misdaan omgeeft, blijft alditi--. pnojigelost
«misschien voor léouwtg.
De kerk kreeg natuurlijk de sehuld.
Dt M. N. maakt in1 een artikel oven;
„Kouvatten"' in „Hït jKompaw" o.ml dg
volgende .juiste opm'en.ömg:
Eene jonge dame wa.s 's ochtends naar
de [kjark gew.eest, flink gpkleed en mot bont
omi: de kerk was onverw.'vrin'a. z'ooalk dat
vroeger regel was 's Avonds jiing ze naar
een bat en rnoesi in dun hal todtot, bénoor
lijk1 ol onbehoorlijk gedecollott&erd, met
©ene dunne 'sortie pin, een poos in een
koude gang op het rijtuig: wachten, toen
zij naar feuiis wilde gaan. Zij vatte kou
ieta werd ziéJc. De fcouae kérk kreeg die
schuld. maar 'het wachten in je koude
gang na het bal' was de oorzlaak; naar a;a
kerk wflde z'ij om diie red' -m ijiet tajeei;
gtaan, naar een bal wel. Een eigpn,aardig
gevolg van onvoldoende kennis dei' ge*
..Mondbeia steer. Dit geval ia bovendien
Inog veer instructief; liet toont weer ©ens
laafn wat wij al lang weten dat kou-
Vatten Veer gemakkelijk optreedt, wan
neer men van te voren ']n ekn 'zeer
Warms vertrek is geweest of liarJ heeft ge
werkt en daardoor flink heeft getranspi
reerd. Beide factoren werken in d:e bal'
jz'aal; geen dezer factoren werkt in, dg
'kerk.
Hoe een azalea weer in
bloei te kragen?
©en ieder, die een az'alaa bezit, kent
ide groote moeilijkheden, omi ;eein uitge
bloeide azialea inlien opnieuw tot bloei to
brengen. E© meesten sukkelen er mee én
slechts weinigen gelukt het.
„Hoïalia" meent tnans éindelijk dam
goede oplossing van het géval te nebben
gevonden. Wij: ontleenen het volgende er
,aan:
Azalea's en Rjkodo'.tendrons behoorer,
tot de kalk schuwen! e planten en er moot
Idjuls, afö er van gionlvernieinwmg of van
verotten sprake is, geen gewone tuin
grond gegeven wonen. Een mengsel van
koemest, btedaar Ie en hei'diegrond rrfd
'iw;at heidahumus as het mfeest aan te bfr
(vélen. Wie dn oen heidic-istreek woont,
kian dit mengsel gemSiidcelijk maken; des
noods is hmlo-ziand, vermengd miet fijn
gewreven turfstrooiael en koemest, ook
te gebruiken. De hoofdtaak is; dat men
grond zonrter talkver-bindinge-n heeft en
daarom i.s ook kunstmest niet ta gebrui
ken.
Na het uitblheien ziet men ,de planten
'half Mei zónder pot nu aen vollen grond1
in de zon of half ü-aschaduwd, waar Ma
gemakkelijk nat gehouden kunnen worden,
fn .ziwlare schaduw van hoornen Muilen
geen bteeikmoppen gevormd worden, mjate
(de grond voortdurend vochtig houden as
noodzakelijk. Men maakt gaten, die twee1
of driemaal grooter zlijn dan do potkluK
-en vult deze geheel met bovengenoemd
gnondmengsell In het mbidtan zot men die
plant en dekt den grond wlear mot oen
laagtje koemest en giet den grond goeji
nat, den ganschlen zomer door.
In September worden lo planten opgé-
nomen en weer in de potten gezet, zooveel
mogelijk' in d'3 zon voor een mluur. In Oc
tober, zoodra kouder Weer intreedt, kol,
origin zte in .de oude kas of m een mjefc
biet Verwarmde kamer voor e.en raam ou
jhet Zuiden. Hoe zionnager do zomer is
gewteest, hoe grooter de ka!ns op yeeï
Üoeiknoppen.
fn DecemberJanuari uiteten de plan
ten warmer ge'Zet w1»^^ ien Zoo dicht
inlogelijk voor Wet raam!. In eien kamer,
w|aar gas gebruikt wlordt voor verwarming
iof verlichting, kan men geen bloemen ver
wachten. Gas is dooJelijk' vergif voor alle
planten.
Zoodra de bloemen Verschijnen, eisent,
d!e pfent dagelijks water.
Frédéric Ozanam.
In het in woord en beeld, zieer interes^
santé R--K. weekblad „H,et nieuwe Volk",
kotait van de hand, van, L. de Lange did
navolgende beschrijving voor yan gden,
stichter der St. Vincentiusvereietaiging,
„Een figuur van w ereMbistorisch© bel
teekenis op ."tfnrjstel'flk^sodaal, took op
cthristelijk-w otenschappelijk gebied is da
katholieke Franschman F. OZamaimlJ
Met een bijna onbegrensde liefde voor
de armen, zjcih geheel' opofferend voor zijn
evenmensch, was hij niet alleen de mhn
yan het wotord, miiar ook en vOorall da
man van de daad, die aan da eeuw varv
het koude 'egoïsme wilde toouen dd
warmte en vrucbtb/raihcid der katholreka,
liefde.' f
Ozanam werd den 23en April 1813 tö
Milaan uit godvruchtig© Fransche oudarsi
geboren. Na den val! van 'hot eerste kaifi
aerrijk keerde zjin familie naar Frankrijkj
terug en vestigde zich te Lyon, waar zijn
vader tot arts van 'het stedelijk' hospitaal
was aangesteld. De jonge Ozanaim ont
ving aldaar zïjn eerste tondoivicht en,
toonde Zooveel aanleg, dat hij reeds op
14-jaiigen leeftijd Latjjnsche gedichten
(vervaardigde m op ,16-jarigen (lééftijd)
degelijke artikelen voor een aldaar' veT-
achijnend pcrioriok lteverde; „.L'Abeillé
francais©".
Hij telde even, '17 jaar toen hij zijn stu
diën aan het college ja Lyon had gö'
eindigd. Zijn vader wilde hem in. de nach
ten doen stu'toeren, maar zlondi hem! eerst
nog een paar jaar naar Parijs. Daar weid'
de jonge Ozanaru in ae gastvrije wonurg
Van den berormuen Amlpère opgenomen.
Het was in diien tiii dat Ozanam1 miet
eenige jong© lieden hot sluimeren i .Ka
tholiek bewustzijn onder zoovele \onge-
Ijeden deed ontwaken, door wtetenschap-
ptlijke studiën en liscussièn. Noehthansl
bleek hém dat, de Vvereld mieer behoefte
had aan goede werken, want niet het ver
stand, imaar de liefde zal velen redden en,
voor ons Heilig Geloof behouden.
In de maand 'Mei 1833 hielden aeui^e
jOngeiuannen ter uitvoering -wan (Oza-
nakus denkbeeld een büaenkqjmst onder
vloorzitterschap van Bailly. Er -yvaren
voorloopig slechts 8 personen versche
nen, doch de kiem voor den grooteu
hooin was gelegd, het vmlosterdzaadie
geplant, waaruit de thans over goheel da
wereld verspreide „Vereeniging van deu
H. Vincentuis van l'-tulo" is verreken
Ook ol's christelijk geleerde .behoort
Fred. Ozanam tot de groota mannen, waar
op de negentiende eeuw kan bogen. Den
2üen Augustus .1839 promoveerde hij tot
doctok in ,1e rechten, en nog zter jong
werd hij reeds adjvokaat en professor
in !het handelsrecht te Lyo-n.
lil het jaar 1841 werd hjj benoemd tot
professor aan 't College de Franc© aa
opende zijn 'tesse i met ©en voordracht
over Duitse Mand in de mididieleefuvven.
Jn 1846 werd hem -door 'minister diö
Salvandv eene wetenschappelijke ziending
naar Italië toevertrouwd'.
Ozanam ontsliep den Ren Sept. 1853
Hp was slechts even boven do 40 iaren
oud,
Gelijk men wt-et. heeft -Z.D.H. \Mgr.
Gallier bij bet 75 jarig feest der oprich
ting van uc St. .Viiicentiusvereenigingj
in de hoofdstad zijn .vreugdh -er over
'Uitgesproken, dat de Vincentianen hun
gebed tot God opaondien, om dé z'alïg ver
klaring van hun stichter fa .verkrijgen.
N.N. - L. de Lange.
Sensationeele voorspellingen.
Sedert aenigen tijd woont te Weeuen
een jonge Kus, met den Franscheit naam)
„de Tu Marti", wiens sensationeels voor
spellingen niet weinig oppzien baren en
in hooge mate aan de vroeger© profetieën;
van madame de Thebes herinneren.,
Een van Je Weensche collega's oChreef
daarover in zijn blad: „De la Marti legt
zijn smalle handen op ad mjijne, sluit af
ba toe zijn oog en en voorspelt. E;en vol
genden keer ga™ ©enjge vrienden met ralij
mee. Eerst voorspelt hij ook nu wear,,
maar -dan vertelt hij hun u;t hun verleden-
en alles klopt prscies. Een: bankier, die
toevallig htee was gegaan, veirbeld© aan
den'jongen Rus, dat hij van plan was naix
Herlijn te reizen. De la, Marti raadde hem
dit sterk af en v&rzlekerdd dat tip, in
gioote moeiliikneden zou konten. De ban
kier lachte en ging toch, doch w"erd, nau
welijks aangekomen, gevangte ffenoimlen."
Omtrent d,e toekomst van Europa om
spelt de Rus. dat om werelddeel aan dun
Vooravond van ontzietleude gebeurtenissen
en van een nieuwen oorlog! staat. Alleen
Zwitserland, Holland. Denemarken. Zwie-
Iden en Noorwegen zullen neutraal bilt
ven. en in 1928 zal de kaart van Eurooa
volkbmen worden veranderd. Wesnen Zal
bot belangrijkste centrale punt van Euro
pa worden, waar over den wereldvrila
'on ili-ot lot van alia staten zal wo r, fien
beslis-t. In 1926 'zal deza oorlog door dia
schuld, van een van da central© mogend
Ibeden -uitbreken. Deze staat -.kan ,zi.ch
evenwel slechts twéé miaanden handha.
ven en gaat dan voor goed fan gtaonide.
Zijn groote sleden worden vernietigd, zijn
boofdstad (plat geschoten. Luchtfloitteb
ties zlullen ongekend© gevechten leveren.
F'ra'nkriik urn vRelgië worden veröenigd
tot den mnchtiesten staat van, Europa,;
Oostenrijk wolrdt grooter dan diot vóór
1914 was. door inlijving van declsn van
Roemenië Tsjechië en andere omringen lo
landen. Daarentegen onderwerpt Roemte'
nië -den heelen fialkau. daar hot Servië
inlijft en de Turken uit Europa worden
gejaagd. Engeland komt door een bolste
wistische beweging! iin te'gn Koloniën jn
groot gevaar. Door een niemw -regime!
koiut Rju-stend tot srooten bloei en speelt
op economisch gebied een groote roll.
Spataje verdwijnt en wordt door Italië;
<an Frankrijk ingepalmd. Als groota mo
gendheden Hjjven alteen Frankrijk Enge
land. Rusland, Oostenrijk en Roemenie
bestaan. Voor 1938 voorspelt de la Marti
■een groote godsdienstige beweging1.
Heel rooskleurig aldus, de Weansch©
corr. Vier „N. R. Gt.", die deiZe voorspeb
lingen" meedeelt, is de toek'ojmlït voor
Europa du-s niet.
Held of geluk.
Zijn we in de laatst© dertig jaren inder
daad vooruitgegaan?
Wie bedoeten nu niet of wie kapitaal'
hebben gevormd of ipter ïten- gakregient
waut het stoffelijk© moge somtijds een
voorwaarde zijn tot Z©ker geluk, liet geluk
Zelf is het wis én zeker niet.
En vaak, inplaats vanltej helpen tot
wjerklelijb oro-'hoogstreven, irekt \'t -ons
Mwiaar naar beneden, in sferen, waar da
Won niet schijnt en d'e lucht benauwd is.
Terecht '.achreef Pator -Pauwlete 0'. 'P.
deizJer dagen
Met rijke# te worden wordt men dikwijls
temer dan men te voren was. Want rijk
dom koet duur en ate vergelding ontneemt
hij ons dikwijls .alles: wat we te voren be
klaten, 'en wat gropter wtaarda had.
Verzladiging van cm oogenibKk doet
daarna den honger des i© geweldigeif
nijpen. Er 'zijn van die afgronden djié
oneer opengaan naarmate- 'zé meer gevuld
worden.
Zoo een 'afgrond is 's nienschen; Ziek
De verzadiging v,:ui 'tooffcnblak doet
sdlireien van honger.
De rijkdom1 vgtn nu hemaatolt de groot
ste eiland e. k
„Dit aide? zhl «k u geven, indien gji
knielieud mij a.tiiMdt", spaak dd verlek'
der tot den Christus op do tinne Van d'en
tempel1 Had Christus zjijn godheid kun
nen verloochenen Hij Lal omwille van
den grootr.ten rijkJom der aarde, zlijn eigan
Ihoogsten rijkdom VeilOrsn: zlijn rijkdoinl
wjare Hem urm-oerle seweest.
Op denze'-fdsn toon spreekt, die verleri
der -lor wereld van nu tot dien mienschj
'al' wat gij ■•'rooimn kunt zial ik u gevejn'
verloochen uw cLrislen-zijn en uwjnensch-
éijn en knielneer II ri voll© lev©n z'al ik
,u gev-en, da gmielins jïonJ.er perk of
band.i.
En ,in (het 4-fhiitter-licht dar belofte)
zijn z'e 'ba-hvelmJ en duizelig toegeloopen
gekomen, -m I.uu edpen rjjkdojh van na-
tupi' en bovennatuur hebben za prijsge
geven voor ontaiwvling' ©n anmoeoe.
Voor 't verstond. VoMem-omans en
riolenbladen hebben succes en ontnamen'
den tost tot ernstig© en vormende fezd-ng.
De uitzinnigste theorieën op wijsgserig en
'zedelijk geb'ial namen de plaats in van be
proefd© overtuiging en voor da grootste
vragen, de jenteg.fWiC.itige, blijven z'a
stom on onwetend. De grootote problemen
worden genegeerd of over 't hoofd gazicn.
En de Loofivn staan zonder begrippeml
en de gewetens zonler beginselei?! De
grootst© .isn noodllottigst© axmioele dluej
toen uitdenken 'k«.in. Ook do mieest ver
nederende. Gruwelijke straf voor ijielheid
en hoogmoe-1.
Ongelukkiger onterving is niet mogei
lijk: het booa^t© ^;oed, de waarbleiil,
on.tsitoleh door JWh&sheid en leugen.
Voor 'tlh.Hiam, De vleesch-ciultusi
heeft dsn godsdienst van dien geest ■yeir-
vangen. Geen tijd ineer voor godsdienstige
oeteniog©11, gean rust voor geestelijke ont
wikkeling. DJ zielen zijn 'nat kampen in
den „goeden strijd" ontw.-nd en de spder-
kmchten sc-hjjnen meer waard© te hebben,
(tlhn zfelesterkte En als zwakkelingen
.staan .de mensclicn in -den sttrijidl des
tevens: toegeveö Mond jV weerstana, wie
gen zionder kinderen, huiselijke haaiden
'zionder .trouw, nandel zonder' eérlrjkhaid,
moorden en Alftnooruen zonder' harzeling
of wroeging, itoal 't moderne leven -nsi
■zlieil'e-'z'w,ak'heiid. De ziekte zit in het merg
F?i' ruggegraat en brengt totalb yarlarnl-
aniing m|ee. Doodeiijke ziekte... En z'e)
taleenen reuken m Ilprcuten te zijn-I ©nj
metterdaad zijn zo dtwUrgen eh poppen,
nog niets .eens meester over 'hun ejigen
Iktein persoontje
En 'zelfs op zuiver physisch gebied.
Zajn id© .abnormal»] -an zenuwlijders eti
aangetasten -ooit <oo talrijk, gewleest ate
nu? Hospitalen en sanatoria zittan opga-
propt van volk. Het physiakè wmerstan-te-
vermogen is groo'endeels gebroken door
ongezlonds levenswijze of overdaad iu
velerlei Min. •-
Een les van den H. Vader.
Bij de audiëntie, die de H. Vader
aan een groep milaneesche pelgrims
toestond, heeft Z. H. woorden gezegd,
die ook door anderen, op hun waarde
zullen worden geschat.
De Paus sprak over het gebed,
het doen, het offer. Naast het gebed
hooren ook daden te worden gesteld
in godsdienstigen zin. God moet het
doel van een Christelijk leven zijn
en daarom moet het gansche leven
naar de grondslagen van zijn H. Leer
zijn geregeld. De daden moeten
zedelijk zijn, opdat het leven een
voortdurende uitvoering uitvoering
zij der Goddelijke wetten. Maar
iedere handeling moet ook cultureele
waarde hebben, want de beschaving
laat het licht der goddelijke gedachte
beter uitstralen. De daad moet ook
volvoerd worden in maatschappelijken
zin, wijl God den mensch stelde in
de maatschappij en de eenling be
hoefte heeft aan de maatschappij,
welke op haar beurt God als Opper
hoofd dient te erkennen.
Alleen zóó kan de bitterheid onder
de mensehen afnemen, kunnen de
plichten tegenover enkeling en ge
meenschap worden voldaan.
Zoo vinden ook de groote onder
nemingen der maatschappij en van
den staat, welke de grootste naasten
liefde en innigste gemeenschap
vorderen, alsmede de politieke
volksbelangen hun oplossing in
Christelijk-Katholieken geest.
„Doch om dit hooge doel te be
reiken, aldus de Paus, moet naast
gebed en goede werken ook het offer
worden gevoegd. Niet alleen het offer
van den arbeid, maar vooral het offer
der discipline, der gehoorzaamheid.
Ieder vervulle de plaats waar hij
moet staan, en allen moeten zich
bewust zijn, dat de leiding slechts
van één kant kan komen. Een
redelijke, gesloten, onverbrekelijke
en ééne discipline moet vervuld zijn
van één geest en van één plicht;
het doel te volgen. En dit moet ge
beuren zelfs wanneer het geldt offers
te brengen van eigen overtuiging
ook wanneer het den eenling toe
schijnt, dat het beter ware naar één
zijde te gaan, wanneer de plicht
hem .naar de andere zijde roept.
Want, aldus eindigde de Paus zijn
merkwaardige toespraak, er is geen
hoogere wijsheid dan de gehoorzaam
heid hij heeft alles gedaan wat
Christelijke moed van hem vraagt
en hij heeft recht op loon."
Afschuwelijke moord.
Te Boedapest is een afschuwelijke
moord ontdekt. Het slachtoffer daar
van is een jong meisje, Anna Leirer
genaamd.
Bekend is, dat zij aan een Neder
lander kennis had, die geregeld in
haar gezelschap verkeerde.
De ontdekking der misdaad is een
gevolg van het feit dat haar vader
haar een bezoek wilde brengen, daar
hij sinds langen tijd niets van haar
haar had gehoord.
De moord kan reeds op 22 Dec.
van het vorig jaar gepleegd zijn.
Het lijk, dat reeds gedeeltelijk tot
ontbinding was overgegaan vertoonde
vijf messteken.
Bij het onderzoek ter plaatse
vond men Kerstgeschenken, afkomstig
uit Nederland en door een Neder-
landsche familie aan haar verzonden.
Het meisje ontving van niemand
ooit bezoek, tenzij van haar vader
eu van den hooger genoemden
Nederlandschen kennis.
De moord heeft te Boedapest groote
opwinding veroorzaakt.
Het politie-onderzoek wordt ten
zeerste bemoeilijkt door de omstan
digheid, dat het slachtoffer een zeer
teruggetrokken leven leidde. (Msbode)
Redding van twee parlementsleden
te Londen.
Het Engelscbe parlementslid majoor
Leslie Hore-Belisha, en majoor Ent-
wistle, ex-lid van het parlement,
ontsnapten met levensgevaar aan
den brand, die Zondagmorgen vroeg
in hun flat, in een van de oude
huizen in Adamstreet te Londen
uitbrak.
Zij bewoonden gezamenlijk de flat
en sliepen, toen men om 4 uur 30
rookwolken bemerkte, welke zich
een weg baanden door een raam van
de derde verdieping.
De brandweer werd gealarmeerd,
die het noodzakelijk vond, de deur
open te breken, nadat pogingen om
de slapenden te wekken, hadden
gefaald.
Toen de deur was opengebroken,
zagen de brandweerlieden rookwolken
en vlammen, welke hen den doorgang
versperden. Zij baanden er zich een
weg doorheen, wekten de bewoners
en slaagden erin majoor Entwistle
in veiligheid te brengen.
Daarna keerden zij terug om maj.
Hore-Belisha te redden, maar het
was onmogelijk hem door de vlammen
in den doorgang heen te brengen.
Zjj droegen hem naar een raam
van het slaapvertrek, waar men
frissche lucht kon binnenlaten en
keerden toen terug om het vuur te
bestrijden,
Hoewel de brand met kracht om
zich heen greep en zware rookwolken
veroorzaakte, bleef zij gelukkig be
perkt tot den doorgang, en werd
spoedig gebluscht.
Majoor Hore-Belisha kon toen naar
beneden gebracht worden. Gordijnen,
kleedingstukken, behangsel en vloer
kleed werden doer het vuur vernield,
maar het huis zelf heeft weinig ge
leden.
Een sportfignur van beteekenis.
De overleden Jaap Eden was in
zijn tijd een wereldvermaarde sport-
figuur, vooral als schaatsenrijder,
doch ook als fietser.
Jaap vereenigde in zijn slag de
allerhoogste kwaliteiten
Een man als Eden, toegerust met
zoo'n sportaftect behoefde men niets
te leeren. Als hij het maar zag, kon
hij het ook. En hij kreeg gelegenheid
het te zien. Want, 16 jaar oud,
woonde Jaap Eden te Velseroord en
spoedig wordt hij te Haarlem opge
nomen in de club van Willem Muiier,
Pander, Houtman, Witte veen e.a. En
aan Klaas Pander had hij zijn voor
beeld. In -zooverre kan men zeggen,
dat Pander zijn leermeester is ge
weest. Maar Pander vond zijn meer
dere in den Amerikaan Jos. Donoghue,
die in den winter van'90'91 te
Amsterdam het wereldkampioenschap
won. Jaap was toen 17 jaar en reed
toen reeds zoo uitstekend, dat hij
tegenover Pander en Donoghue een
kansje waagde. Dapper dong hij
mede en hij eindigde in een zoo
voornamen wedstrijd al direct als
derde (Donoghue was le en Pander
2e). Maar nu had hij gezien hoe de
vermaarde Amerikaan reed en deed
er zijn voordeel mee. En dan het
volgende jaar (Jaap is dus 18 jaar)
gaat hij naar Engeland, wint daar
den eersten prijs en slaat o. m. den
vermaarden Tebbutt. En dan in het
seizoen '92—93 als Jaap te Ham ar
heefd geoefend, brengt hij Nederland
tot verrassing door te Groningen
den beroemden Ericsson over 5000 M.
te slaan in den tijd van 9 min.16 4/5 sec.
Jaap „was er" en hij wint weinig
tijds later, half Januari, het wereld
kampioenschap over 1500 M. voor
Eredriksen en de 500 M. voor Hal-
varsen. En tot besluit van het seizoen
wtnt hij zes dagen later de kwart
mijl in Engeland voor Aveling.
Laat ons niet al te uitvoerig
worden, doch ermede volstaan, dat
hij de drie volgende jaren '94 '95
en '96 weder het wereldkampioen
schap won, de grootste beroemdheden
spelenderwijs slaande. Drie opeen
volgende jaren bracht. Eden Holland
aan het juichen 'swinters, maar ook
's zomers. Doch alvorens wij daaraan
toe zijn nog even dit over zijn
allergrootste verrichting. Hij rijdt in
1904 te Hamar en moet alleen over
de baan. Hij heeft een walk-over,
het ergste wat iemand over 5000 M.
kan gebeuren!
Ik zal het maar een beetje gauw
doenzegt hjj tot zijn Hollandsche
vrienden: „Ik zal maar een beetje
voortmaken."
Jaap slaat er op los en haast zich.
En als hij de eindstreep passeert
staat de heele jury perplex. Jaap
heeft zich gehaast, maar en passant
heelt hij zijn beroemde werelrecord
gereden: de 5000 M. in 8 min. 37 3/5
seconden, een record dat 20 jaar
lang op zijn naam zou blijven en de
komst vaneen wereldwonder vorderde
(O. Mathiessen) om ternauwernood
verbeterd te kunnen worden."
Toen Jaap succes had op de schaats
ging hij het ook op de flets probeeren,
vervolgt de schrijver in de „N. R. Ct."
„Hij was lid geworden van de
Haarlemsche club „DeKettinggangers"
en er moest uitgemaakt worden of
hij al rijp was om in het kampi
oenschap van Noord Holland op den
den weg deel te nemen. Er moesten
proefritten worden gehouden en
Jaap deed een gillende lach op gaan,
door in zijn proefrit den bekenden
wegracer H. v. d. Griendt er uit te
rijdfen. In het kampioenschap zelf
wist v. d. Griendt te winnen, doch
hij moest toen zoo hard rijden, dat
hij het record sloeg. En ondanks
dat, was Jaap nog maar 6 seconden
later binnen. En precies een week
later klopte de nieuweling Eden
niemand minder dan Jac. Siep en
Kees Witte veen en verbeterde hij
tevens het even te voren door
v. d. Griendt verbeterde record
(25 K.M. in 45 min. 6 3/5 sec
Jaap was ineens het „ventje". Hij
sprong als het ware per uur vooruit
en slechts een paar maanden latei-
was hij de snelste amateur van
Nederland en slechts een jaar later
de snelste van de wereld. Begin Juli
start hij te Arnhem in het kampioen
schap van Nederland over i Eng.
mijl en over 5000 M. Hij wint beiden
en slaat in beide nummers Rademaker
en den beroemden Scheltema Beduin.
En passant had het wonder in zijn
serie het record van de /4 mijl van
den fameuzen Belg Robert Protin
met 1/5 sec. verbeterd'.
Een dergelijk Entreé is nog nooit
in de wielersport gemaakt geworden
en alleszins begrijpelijk dan ook,
dat Nederland met een in ongekend
enthousiasme tot uiting komende
verbazing, deze enorme verschijning
begroette.
Er vlak over heen wint hij, ook
te Arnhem, het kampioenschap van
het vasteland over 1 Eng. mijl van
Jan Feith en den Engelschman
Osmond.
Over 10.000 M. wint Protin nog,
doch uit zeven beroemde deelnemers
is Jaap reeds tweede met 1/5 sec.
verschil."
Een lange reeks van successen
volgde hierop nog, ook toen in 1896
Eden professional was geworden. Te
Bordeaux boekt hij het wereld-record
van de K.M. op 1 min. 16 3/5 sec.
Het zou 16'/2 jaren duren eer iemand
in staat bleek dit record te verbeteren.
En aan die verbetering lag nog de
groote verbetering van het renmate-
riaal ten grondslag.
