NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GEHEEL ZEELAND
DIT BLAD VERSCHIJNT: DES DINSDAGS
DES DONDERDAGS EN DES ZATERDAGS
Verdwenen.
Koninklijke erkentelijkheid
De doodstraf voor Ketters"
feuilleton
BUITENLAND
DUITSCHLAND
iTUS 1924
anen behalen
ie held van
de mannen,
lelijk maakten
|en.
het eigenlijk
Fins te danken
;ft geen oogen-
jn vijand door-
p don lechter-
i|diging van het
Jugoumout had
epen bestemd,
«ds beheerscht
Napoleon hem
Jf'snijden, want
was zijn ver-
De post van
|het centrum,
ote straatweg
feel. Daar wilde
|)p onzen rech-
i geheelen dag
li. In het cen-
I lus zelf moeten
andeerde onze
eerst op het
onze erfprins
lington er zelf
Ejïrins is dus de
0011de dien dag
ping, die Prins
zijn pogingen
Irits bij Nieuw-
rik voor den
Seneffe en hij
i Hij gaf geen
trijd ook werd
Iden de Pruisen
[te bereiken,
brandweerman.
:te, zoo verhaalt
izeitung", dicht
aen hooimijt in
pe de vlammen
aan. Ex-keizer
het ontbijt, toen
tte luiden. Aan-
de brandspuit
ukken en reed
diens gemalin
zijn omgeving
1 naar de plaats
bevolge van de
:en uitgedroogd,
in pomp worden
|rs, die van hand
srgereikt. Prins
J;ig met emmers
Pp het dak van
tl, dat behouden
ihoud van den
terecht op het
genaar, die plot-
npje keek. Doch
lart. Intusschen
elf aan 't werk
|n gedeelte van
l zijn park neer-
hakken, zoodat
|n komen, waar
spuit aanwezig
ook de brand-
lien. Na urenlang
n brand meester
|n pluimgedierte
de hoeve zette
de „Doornsche
lizer, Prins Oskar
in het gevolg te
lige en krachtige
hij zijn geheele
doren,
tot verdelging
„N. R. Ct.":
te Santpoort,
nden, om vliegen
te verdelgen,
loerderij van den
sort een demon
een stal met
elde van vliegen,
t met een een-
'uimte verspreid,
verrassendbij
de vliegen op
allen den ver
ven. Een proef
sverde eveneens
n op.
onderzocht door
taft' te Utrecht,
tij ks Serologisch
verklaard, dat
en dieren abso-
Insecten kunnen
spheer, door het
(bracht, niet meer
geval is bij het
n stal 50 gram
aar dit ongeveer
het middel zeker
stal dagenlang
behoed.
voor de malaria-
t nut zal blijken,
'eit, dat dr. J. J.
sur der volksge-
incies Noord-Hol-
;ich bereid heeft
praeparaat inlieh-
ïen. Zooals men
voorzitter van de
jtrijding van de
olking.
ever de vloeistof,
radicaal insecten
NUMMER 99
DINSDAG 19 AUGUSTUS 1924
20stb JAARGAN8
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Bureaux van Redactie en Administratie: Westsingel, GOES
Interloc. Telefoon: Redactie en Administratie Telef. No. 207
Bijkantoor MIDDELBURG, Markt 1 en 2: Telefoèn No. 474
Abonnementsprijs f1,90 per drie maanden, bij vooruitbetaling
AdvertentiSn van 1 tot 6 regels f 0,90, elke regel meer f 0,15
Contractregelprijs, te beginnen bij 500 regels, beduidend lager
GROOTE WAARDE
VAN PUBLICITEIT
WORDT GELEZEN
IN ALLE KRINGEN
Hoe besöheiden ook vorm was, (Waar
in wij .ijm ons ï'ees(ii)uni!iiTe.r. van. 7! |Aü'g!u&'
tüs j.l. onto! h'uMebetuiging! kleetijd(en aan'
d« Koninklijke Familie bij! Haar bezoek
a^a.ip 't land van Goes, daarbij1 tevens filo
gevoelens verfplskoind. dji© Idfait bedoek de-
deal opwellen im Ö(e harten' van het Ka
tholieke volksdeel va» on's gawieait, m'edn-
den wij «r tooli onze geëerbiedtigdle Sou-
Veyoine (niet onkundig van te mogen laten;
zoodlalfc wij eem nuntoiter van ons bladi van
bovetigenoemden diatuwl aan Hare Maje
steit de Kontingin opzoulcllen. I
Tot ons gr*omt geji»eSe>n mochten wij on
der dlagteekeningHot lioo, 16 Aug'ustus
1924 va» den1 particulior.en secretaris djen
Korlingin da metietiJeeiling ontvangen, dat
Hare Majesteit gaarne het numtaler had
lapMvaard! ©n gevoelig wlas voor d(e tia|a,rïn
uitgedrukte .gevoelens.
DE DIRECTIE.
33
De „Goesdh'e CoujaBt" plaatste in haar
nummer van 14 Augustus j.l. onder d(en
ietwat seifsationeelem tielb' „De tiiodsxaf
Voor ketters", ïliifk zichtbaar, op tiet
vborpagina., in de( rubriek ,,Uit die Pers"
artikel, dat onlatag's verschenen is in!
de „Haagsdie (ProtestaBteche) Keirkbo,-i
'de''. Dlaiari» bespreekt djominee van Gheelk
Gildeineestej, Ntedjerlkndlsch! HerVortati.
predikant tdlg ''s Graven'hiage, een boek
iv^rt een katholieken ordesgelestelijke, ge-.
»aamd Fr. Alexius dfe Lé'picSer, tifoctor inl
de goid|geleeitiiheiclj en professor aan het
pauselijk College „de propaganda. fïcfe" te
Rome. Het boek djaagt tof titel: „cte
fitabilitat© etl progress® dogmiafis", ,.owte*i!
de onveranderlijkheid! en d©n Voortgang
va» het dogma." Zoowel die Idfaor dotniüea
vit» Gheel-Gildemeestej geraaidtpleegfde'
editie van 1910 als eena d|aarna v'ersdh'e
men, uitgave is voorzien van de kerkelijk»
goedkeuring. Op 'die bladzijden 193 eto 20Q
Van d'at we,rk iwlord|t öle vraaggeiefelcllf
/.Of en ondeT welke voor!wlaand|.e bet-i
fers moetent geduld, wiorldbn". Hettgie.ejn
dan aldius worft't beantwoord:
„Zoodra iemand; in het
kettersöhe leer verkondigt en anderen,
met w*ooj*deiü of voorbeeld tracht te
badhrven, kant hij niet allle|en, in het
aïgetrokkerte gesprokein, uitgebannen
worde»,maar ook naaT redht wOndenl
gedood, immers opd'at hij' niet door
pcstbTengende besmetting, Zeer Velen
V6rderv,e; wa»t eien slecht mtoscih isi
stedhter da» een wild; beest, en, id'oeti
1 rcéér kwaad,'- gelijk AristoteleS zegt
(Ethica I, .Vli. e. b. aiu Hslot) Dcc-
jhalVe gelijk het geen kwaad is eei<
wild1 ;d|ier van het iwlouldl, dat uitermiafo
schadelijk ig te doodie», 'zoo kan1 hef
goed zij» eeni kettersohen mlensch' 'djel
aa» de1 goddelijke waarheid aïbrenk
doet e» andierer. heil belaagt, van het.
gebruik va» h'et schadelijk' ÜeV'en1 te
beroove»".x)
Volgeifs dominee van Gh'eell-Gild(em'ee!sl-
fdr zöu zij» artikel en met name diieti
ïiierbovc» afgedrukte cataaf nogal selnsa-
tie iö het Haagje vepwekt hebban. Indiefnl
het domiuee tot fro,ost kal» strekken, dhh
wille» wtj! hem gp^rne dd verztekering ge-
ye», dafö ook hier, inl ''tlandlelHkeGoefg,.
,wt;ar de versdhille»d(e c'onlfefesiën/blijk'elnsi
de wfelkomstredp, ffleoBzfelbclO'-bnirgem'ees!-
fer deö 7enJ Augustus j.l. tem srt'aidlhhiize
voor de ICoBingin1 uitsprak, z'eer vi-eed!-
zaam e» Verdraagzaam tez'amen levenj
20. i; -o-
w'V»6l,zeide hij, wij tw'ete» niiet veel'
Va» hen, en todh missdliieu een beetje tel
[vöel Voor hu» hals. Er Was een' tijd, toen)
niemand hen van Veel kwiaaid VegdMht,!
oisclioo» men w.el vermbeddie, dat zij hiet
geldzaken niet zoo heel' nauw' namen.
Zij hielden* daar in diieni tijd een© her-'
'berg-, maar toe» zij zbo duidelijk over-:
Ituigd' weridte» van IcLaa diefstal ,a,aai del
RutlaBd bank, heb ik meer dfan ééin ma»
hxer hoor zegge», dat hij, 'clp Schoemmaker'a
taltrjd Verdjadht had va» schelmen te zij'ni
er Werd z'elfs gazihslppfelldv, opi iets:
erg^'s da» roof. Maar niets d;am dae teena
misdaad, is hu» bewezen en Idlaarvoor wcr-
de» zij, zooals gij, weet, voor twintigi
jaar naar da gevangenis gezoudjen. Twed
maanden geladen zijn zij ontsnapt en idlat
as bet laatste, dia+ va» hen bekenid' is*
He« is ee» mooi 3'pan de vad|er as: sleolitsi
®e» zooveel gr.ooteir söKurk dim dj© zoon*
als hijl jarc» ouder is.'-'
,tEra de herbergS .Wan'nieer is dae geslo
te»,?/.'
„Tetstcmd ha hunne gevangeunemiug.")
>.,Is die later weer geopend*.!,'-'
rtMaar ee»s, toen er een paar détedti-,
yea uit Trojr kwamen om* een ohid'erztoiek;!
h'et door dij, „Goesdhe Co.uraat" gdplaiatdtje
artikel va» dominee oenige opsehud(ding
heeft gewekt. Me» heeft er ons over*
opgebeld! e» gevraagd:, o'f wij het Wl&li gdj
leZe» hadd|en, oil het waar wlas, ,Wat wü
er va» dadhteh enz. enz.
Wat wij ep va» denken.?, Wel, djat hief
ce» antipapistisch hatelijklieidje: is* aam
het aclres va» ons, Roomsdh Kjatholieken,
raiet zonder slimheid gelahdeerd en dat'
bij menigeen zijlui ef'fleot niet zal missen.
Immers, eert titel als: „doodgitraf Voor*,
ketters" e» vooral w'at paf er* die Lépicfe/
schrijft over wilde djeren, waarmeid© hij
de ketters vergelijkt e» d|ie moeten wor
de» uitgeToeidi, is wel in staat édlat' tó
maken e» vele eepzame Protestanten te
doe» Verzuchten:, ,,'tls todh verschrikk'ö
lijk! it Is maap goed, dipt die Roomsdhe»
geen baas zijin, anideys gingeu wij alle
maal om koud."
Wij, Ned&Tlandische Katholieken, zij»
er, nu eenmaal aam toe, ons voortdiireud)
te zie» bestookt doop Proitestamit'en, :d|i©,;
i» stede vanl zddE met lium eigen kterk-
genaotschap ta bemoeien, miet uit!gep^aiat
raken over „Rome", de VérZamieling (vol!-)
gens h'en) vain allerlei divaaahigid^ bijgjeH
lcof, wreedheid^ tirannie et© Wij mo
gen al keep op keel' onZe Waa,rheid^liieifl-
rlo_, goede ü'o.uiw en vredehevendo gezind
heid bepleite» em bdwijzem*,, 't is m'gt die
liede» dtie idöo.r hof, anti-papistisdh^bomld1-
je gebete» zijn. „de moriaai» g©schuurd(j'
Yooyal sinds dia klagen vlamt het Inter-*
Matiomaal-Eucharistisclh Comgrfflsi te Am-
stietfdlam', wia,arin zidhl het Katholieke ge-
kof e» de Klafho'l'ioke Vroomihedldl imi©v!en!.
heerlijke e» Huistelrvoll'e.plecihtigheld'^n! uit
te», spuwen da h'earen anti-papisten Weiey
ePTfs extra, hun ga-1 uit tegeto „Romte" en
ml Wat Room'sobl heet. Dag het i» huin
mjaoht, o, hoe r,as zoud'e» Neerlainldi's Ka
tholieke» zijïnl teruggebradht ia dien ïïote-i
eta»d' huntaeir voorvaldleren dier 17© eul
18e eeuw, toe» de simpelste uitoefening,
va» den Katholieken eeredlienst in pak-
huize» en' op zolders al's „Paepsidhe stou-
tigh-'U' iwprd lUitgokreten en straibaar
gesteld e» priesters zo.ow*el als gelpovigelnl
a!a» dd bitterste Vervolging em d(© hlarldl-
ste onderldjcukking tem prooi Waren, ztooldtat
de ProtestaBtsche gesdhiedgdhrijvor Fi-uiii
'Zicih ge^bodzJaokfi ziet, te bekehlnien': i
,vZij' de Katholieke» djie l'eefdfen om-
dop het hewi»d( dier Republiek Van1 del
7] geünieerde provinciën hadden recht
met bittere» spotj te vragen,, of dat !c!|©.
gewete»svrijheid Wlas, WaarVoor Neder
land immers dje wapenen: haldi opgevat?" 2)
Daarom is het artikel, waarin domi
nee van Gheel-Giidtoejester *c% kettér-
'gafedhte»'tegeni „Rome" uitspeelf, een gé-:
Vaaa-lijfe wiape» dat hem c!|ie het hanteert
nog meer letsel! toebrengt, d»n a|ai nfdjen-
g«»e op wien hëf, gericht is. Imtaters,, het
Protestantisme moet geen grootten mond
opzette» over het bestraffen van ket
ters, w&ar het Zelf iö dit opzicht ee»
Ö3'lesbeh'alve schooöe lei heeft. Ieder
oöpartijdige beoefenasar djef Gesdhïed'enik
weet toöh', dat dje leiders der Harvormi»g,
Boodra zij' 'dia macht in h;anidbn' hadden, ge-I
weid pfcegdp» tegian) an'dlersdenikeïidcu éml
oöreCh'tzimmigen ten opzichte vjate de dlaiojp-
he» gep.redikte leier. Calvijn liet Michael
Servet owl ketterij ltevBBd Vei'hranildlen e»
stelde Üe Genève een imq;insitic in, ,om'
met onverbiddelijke gestrengheidl dege-
iten( te fiesttolffeeu d(ie(Êiie,tinie3r2ij!n'5iile|en,i»
g©» tnÉtemden. Dutnër pre(d|ik1te Üle taeestl
onbarmhartige vervolging tegpn de Joldjen.
Hendrik d|e Achtste heeft duizemlden zijhar
onderdjmen met gelldhoeteln, kerker en'
Wreede idpoldistraïlfe» getuchtigd, omdat zij
hem niet verkozen: te erkyub-em ajls 'het
ge6stelij'k hoofd djer Efflg'el'sdhe Kerk. Ppes:-1
cöt, ee» van America's grootste gelsichiedH
schrijvers, erkent volmondig, djat Idle regee-
rmgi Van Koaiipgin Elisabeth n.ocl\ minder
despotisch' aoethj minidhr bloedig was' dan
die van Isabella. Ja, William Cobbett,
-Zooals zij het noemden, in te steilten.'i
^Wie heeft de» sleutel!.?,"
„O, dh,t is meer, dijt» ik u Ssjajn* Zég^enA)
Ik durfdie »iet vragen in hoeverre mijne
v'rage» (v.ersc'hilden van 'dje vain dlein ihieefl
(Blake, e» dit punt ook zelfs niet a,ans
roer0n. Ik was nu Vooral verlangend zonn
der uitstel naar New-York terug- te ktee-i
re»; daarom' be|aalde ik mijne rekening^
bedankte 'dien waard, besteeg ZonldeT op dei
omnibus te wachten, mij1» paard wteer en
keBrde terstond* naar Putney terug, wiaan
gik gelukkig g0»ceg den avonidtrein nog
ko» halen De.n volgenden morgen te* Vijf
uur was ik NeW-York, waar ik mij»
programlma dadelijk uitvoeröe, door naar
het h|Oofdbnre,au te gaan en mijnd ver
moedens aangaande de verblijfplaats der*
scihoenmakeTs m'ed'e te dpelen. Dit bericht
werd' met belangstelling aategehborldj, ©u
ik had de voldfoening dienZelifden dag
twee ma» na,ar het noorden te Zien Vep-l
trekken met bevel de gevangenneming d$B
twee beruchte schelmen, Iwlaar zijl ook giai
vonden mochte» wioxdien, te belwjerkstel-i
ligen. n
VUIt
Dien avond hald* ik een, gesprek met
Famny over de zijpoort- Zij kwam* budtenj
toe» zij, niij zag naderen met Versahrikfei
oogen 6n zichtbaar ontsteld.
«O, riep zij uit, Zoo iet% als ik va»-(
daag, gehoord, hgbl'.'
Pro(esLums:-h' Ehgelsdbf geschiedfedhirijveiri
,a'arzelt Biet te VerMlapen, dat Elisabeth int
één jaar meer mensch'eu heeft la,ten ter
doold breng6n dan, do Spaansohe Inquisi
tie3) gcilurcJido al de.n; tijd, van haar be
staan. E,n wla,t de Katholieken vla» Ier
land o.nld!er OromW'eli voor hun geloo'f hch-
hetrt te lijden, gehad! overtreft VeTi'e al1
d'atgen-e, wat dje meest fahat'ieke, Iwfeelde
en onibarmai'tigq kettcrreChtbiank zou kuh-
nen uitdenken.
Doch, keeren wij1 t.erulg totonson'dfer-1
werp: h'et boek van pater da LélpiCier1.'
[Voorop sta, d'at :al hegft d,© Kerk 'eten boek-
goe*3gekeur,d' voorwat het 'dlaarin befhah-
de'ld'e onderwerp of vraagstuk betreft,!
zij. daarom de mjanier waarop de sohfijver,
tija|t oddjerwerpi gelieft te behanldbl'eiuzijh
stijl, zijn wöoydkeuS etc. daarom nog niet
voor harej VeraBtwoordelijkheidl ne.emt.
Bij da boven aangehaalde 'passage 'date
door dominee van Gheel-Gilldicmteester te
gen ons Katholieken, wordt uitgeSpetelld',
gaat het om dc vr,aiag: Welke hbuldi»g|-
veemt de Kerk' aa'n* te'gtenover dWaliteg
e» ketterij'.
Wij' laten die vraaig beaatwoordien dbor
een- KaTdinaat der RoomsCh'e Kerk, ec®
der 70 raald'sliddeq vla;» 'den Paus, die jdus*
z*e*ker geaohf mag worden op d'yi hoogt©
te zijn van wat „Rom'e" in deZe dankt
en voelt- Ka well door Zijne Emine'ntia
James Gibbbnfe, id leven aiartsWiss'dKo'P
van Baltimore, dus een' Zoon vlam het Vrijej
Amerika. In zijl» boek: „Het geloof on-
zajt Vadereu" Zegt hij het volgehld'e:4)
„De K:6Tk heeft vara'hareinlgodldielijkeln!
Meester den gehöelcn* schat van geop-eln-
baarde waarheid' ontvangen, om1 tiiien on-
Ve'rvalsoht aa» d0 wereld!, uit te tiselenil
Zij heeft daaïtdjpor ee» retiht vterkrcgeinl
cn een plicht: eten recht, oml de ÏWaarheidf
aan de wereld,.t,e Verkon|digemedn p'lliohtj
om, mtet all0 haar ten dienista staamdlei
mididielen, 'die waarheid ongesdhouden ta
hewaren ea voor verValsching b'ehoe-
do».
Wat hee'ft' zijl dus te doen,, wanneter,
erge»s een© dwaling opidpikt? Zij mlofetj
Voor da w*aa-hreid! opkomen; zij' m'oet on
derrichten, vermanen, ,d;esnoolds hareweer-
spiaiimige kinderen bestraffen, en buiten:
hare gemeenschap shptcn; zij moet het
gevaar der besmetting Valn dl rechtgelon-
vigen afwende» Zóó h'e.eift het Christus
'geleerd, zóó hebben het d'É Apostefel
van dd eerste tijd,©» af' in bte:oe'flelning
gebracht. Haar gedragslij» wordy door
den H. Paulus geteckemd', als hij' aau
Timotheus Schrijft: „Predik het woordi.
driög ,aa,n, tijdljg, ontijldüg; overtuig, v'er-
m|aa», bestraf in alle lankmoedigheid! ëta
leeri»g." Aan deze roeping is die Kërk
altij'd trouw' geWeve», Zondier ooit een
haarbreed van den v,oorg|es«breVen Weg
af te wijke».
Maar het duuted© niet lang, of ide
Kerk kreeg een bond'gtenoot, d,ie haar in
de» strijldi. voor tig waarheid m'et mlaidh,-
tiga» arm- ter zijde stonld(, nl. tie Chrisïei
lijk» Staat. Toe» de volken tot dje Kerk
ware» toegetreden', stonidpn de vorsten
Biet mteer omversahilll'g tSgtenoVer tie;
Openbaring. Na de bekeering vam Keizer.
Coöstamtijh besohlouwdem zij het als hun
plicht, aa» een strijd voor dp wlaarheildj
deel te Bcmeni Eu dat miet zk>nfdler l*cden^
Zij' wieren door Gade aangesteld om de be
zittingen' hunmer onderdanen te bescher
men; mtet de grootste zorg moesten zijl
diis het kostbaars,te pandt hunner onidler-
djanein, d^ goldldellljke Openbaring, btesCliut
te®. Zij' ware!» plaatsbekleedters van Godj)
fa^n wien alleen zij' het ,gte'zag 01ü 't© re-
geere» ontleenden, en al's ZoojdpMig moes
te» zij da misdjapldI v(a|n ge kwetste maje
steit bestraffen; ma,ar ketterij', in den
Voll'e» zdmi van h'et woord, ranidjdle Gods
mlajesteit aa», en verdiende Veel grootercï
sfraf. Va» nu af aan vindt dlam ook kette
rij' ee»a plaats onder die misdlaiden, die
door d,e Wet Wfeéd'e» gestraft, em zoolang
„Nu," zeide ik, ,wat d|a»?, L,a»t het
mjji ook' hooren."
Zij legde 'de hand' op het kart. „Jk ben
nog ncoit Zoo bang geweest," fluisterde
kij„ik dachf, dat ik flauw zöu Vallen.
Die elega»te damö eeu woor.di :al's mis-
daaldt te hoore1' gebruikten
,i,Welke eltega»te dame?" viel ik kaaij
i» de r&die. „Wees toch zioo goeldl taiet in
het middiei- van, 'tverhaal te beginnen;
ik zöu gaarne n.lles hooren."
ilWtd," zeide zij', ee» luaetje tot beldprea
komend, „juffrouw' Daniels Hald. vadd'aag
bezoek, ee»e dame. Zij' was geklee!di
,wOCh kam," viel ik voor d0 tweetig
maal i», „dat kunt gij' wel Weglaten.
Zeg mij maar, hbe haar naam is eh bekom-
mdrl u, niet om die bijzonder helden." i
„Haar »aam'?,'-' riep het meisje «enigs
zins scherp uit., „Hoe Zou ik haar haam
kunnen weten!?, Zij' heeft mij niet een! be
zoek gebracht.'-'
*Hoe: zag zij er da» uit Gij' hebt haar
gezien-, veronderstel ik?"
„En vertelde ik u tipt niet, toen! g-iji
mij iq dei ,reld© visit? Zij' zag Ier uit als
eeöe vorstin, werkelijk; Zulk eene Voor
name dainle ials ik nooit geZienl Kteb,f
met hagr fluweelc» klteed, dlat over Idlenl
gjroöd sleepte, en haar diiamanrtjen zo©
gyoot als
„Was zijl donker!?" Vroeg ik.
„Haar hja,ar was zWlart e» hare oogen'
de go|d|dd!ieBs'tige cenliieidl Van een 'land
bewtaiard' 'blijft, b'ekoud|t zij dlie plaats;
eerst ia,is deze eenheid Wordtj o^pgehpven,
Ve'rdwijBt zij als misd^a^1 uit de hur-
gerlijka wetgeving'.
De straffen) op ketterij bepaald, Ver
schilde» uaiax gelang deze meer opeln-,
Raar optrad, of tege» d» zeidledijkheid
dit woord. i» meer algenieeinen zin geno
me» el» het algem'epu weIzijb indfuisdhi
te, versohilde» ook naar gelang dp wet-<
tan van een bepaald ianid{, o'f een: bepaal
de» idjldl streu)gen of gemjatigldleir wlarën.
Zij bestonden gewoonlijk in verlies v)a|nl
burgeaveoht, kerkerstraf, VerbteurdSvarkla-i
ring van bezittingen,, lichamelijke tuch
tiging, verbanning, in zeer zeldzame gje-
yailte» ztelfs iö den vuurdooldl. He;, wareU
de g0wo»a straffen', d|ie' in bot Wetboek
van Strafrecht inl dien tijd Voorkwamtenj
e» die wij gteheed in) bot licht Van dien l'ijill
moete» besctiouWem. Dank echter d'eni b'e-
sohlavenden: invloed:, v'an het OhriStenldtom')
zijn wij ontgroeid aian dp toefUBalige
lilaT{.elooz'e ruiwheid' va» zeideln, WjaiarVapi
wij' ons thamS Zonder ittnig med|e'd!o.ogen
bijBa ge6n voorstelling.meer ku»nen ma
ke»."
Het Hoofdstuk waaruit d;eze aanhaling
is genomen', eindigt mgt d.e tr©fife!nld:ü
ontboazteming":
„Geve God', tiji't oaverldlralagzaamheid!
e» vcïVolginlg over ons land nimmer meter,
haar zWairtd vleuigeife» uitstrekken. Moge
de eanige koaing, doé 'recht spreekt over
onze harten, de Koning Idpr Kpminge» zijlui'
de eenige ge|Valig!eiiis| vo.o,r oMglelaof en')
wangeloof de gevangenis Valnl eten' Ver
morzeld' e» veratelderidj hart; de eemigc
ïede.n om tie waarhteiidl te omhtellzieniniat
Vrees voor de mteBscbau miaiar vterlap,gen
pjajar W|'a,arheid( eh( lieifldp tot Goldl". I
Nu zulOleul er zij/h, die z'eggeln: „Jflj,j
dat is alüemjaial heel mooi, maar jelui/
Katholieke», praten hier nu .zoo, omd!at
je in tie minldexh'eiidl zijt- Maar Zou'deP;
jelui ooit de baas i» Ned'erlanldl worden,
da» was het uit met de 'geloofsVrijth'eildl
want in het boek van pater, de Lépdcieir
stlaat, da.t jelui geea aiidjere lfeei' mwgtj
dulld[e» Jdlani da Kte-tholiieke."
'Welöu, ,deze Tedjplnleeriu'g berust op een
misverstand e» d'aaroi» is. het boek Vau
pat01' 'de Dépicier dat dominee Va;uGhteeli
Gildemeester al's eten wapen tegen onis1
h|a»t«ert, een papidreu sabel, rapdei- Vla»
karton.
Wij wille» ook hier Weer gtezjagi te;
genover gezag stellen en het antwoord'
laten geVen door tien Katholieken, goidleer-i
d'e Becanus, idie o'p* het laiutst ider 16©
eeuw, toen tie strijldi tussdheu Kab'liolilek'erf
e» Protest'amiten hët' heftigst wasi, ,a,a!n)
versohill'ende Duitsdhe lioo getetehiole» hleeJfii
gedoceerd. In een zijner wykejn 5) zegf
hüj, „dat Vorst vrijheidf vaangoldSdiensH)
mag toestaan, om grooteï onheil Voor
do» Staat of d'e gemeelirsChlaip te voorko
men. Hij mag zich 2%lfs verbinden d'oor
ee» Contract, waardoor hij' deze vrijheidi
aan zijne onderdanen: waarborgt; en is
eenmaal zulle een contract aangegaan, dan
moe't 't stiptelijk, i» alle punten worde»
nagekomen:, evenals itedere andere eer
lijke en wettige verbintenis. Dit is vol!-'
geats Becanus en alle katholiek© godge
leerde» de zuiver© katholieke lgerovér
Id'ilj bhti|exWerp. Infdieu dus de Kaftklolie-
ken de meeridjai'heitil zOuiden* Verkrijgen ia
ee» Staat, wjaar, krachtens d'e *wiet, a|aïi
allte» Vrijheid Van godsdienst ia toege
staan, dlap zou hun geloof ZelVe hen tvter-
plidhte®, omj dit recht hunner medtebur-
'gaTS te eerbiedigen."
Welk geVaap zou! er dus Idkeigte», alg
de Katholieken hier te 'lande tia baaa'
werden Geen enkel.
E» hiermede meten,en wij' het artikel
va» dommee van Gheel-Giidetateester in
dc „Haagsche Kerkbode'-' afdoende t»
hebb'e» beantwoord, althans voor hen idie,
hu» gezotnidverstan'd! gebruiken®, onbevoor-
ook, als gij' dat bedp^t."
„En zij was heel lang en Zag ,er trotSdfi
uit'?/'
Het mteisie knikte. „Kent gij Kaar!?"
'fluisterde zij'.
£Neen," zeide ik, ^d,Ut Wel niet; mapp
ik geloof, dat ik wel' kan zeggen, Iwitei
zij is. En zij hegft dus vanidiaag een*
bezoek gebfarih't a,am juffrouw Daniels,*
nietwaarj/' i
malar ik geloof, dat zij wists J(af
meneer th.uis zfcu zijh, eer, zi( WeggiiHg.
K-maan," zeide ik, vertel mij' er :ailes
van ik word ougtedjultiig"
,1,'E» ben ik 'niet bezig Eet u te' verteD
leq?" zeide zij. „Het was ongeVteer tege»
dfiet xtur in dfen namitildag, de tijd!, tiat ik
ïifw! boveini 'gja| om mij' te kleeden, (ik illiep
diiS "en beetje in da giapgj h'aau' en Weer
naast de dieur van het 'salon, en Ihoor'tite
liaar babbelen met juffrouw Daniels, als
of day ee»a oujdp vriendin Vail Eaar was
en juffrouw Daniels, aintlwbordidp liaar
tamelijk stijf e» afeof zij' in 'tgeh'eelf
niet blij was Kaar te zien. Maar de titante
B0he&n zich daar niet aau* te storen,;
maar ging door met erg lief te praten,;
e» toeni zijl de kaimter, in kWam'eln] teek zij
de oudje juffrouw aai», alsof zij' haar lain
eene zuster liefhad en Zeidie, tikt zij1 w'eï
wist, hoe druk zij bet* had;, malar Idlat heft
liaar zooveei genoegteu' Zou doe», al's ij!
'ee»s bij haar wilde komen' om1 over pudfe
oofdeglti Baldienkeu e|n zich' Vrij! weteilJ
van kwade troutwi I J
Deza Hollandsöhe tekst isi dpor Idla-
minee van Gheel-GEUdielmtefesta'r uit hef
oorspronkelijk LaUjln, waarin het boek ié
'gtesdhreven, vertaald. Wij mWeteu pionn'e-
men, dat hij! dorreclt is. Redt t
2) Tie» jareb uit den Tach'tig-j>xigela
oorlog/ blz. 287 v. v
De Spuiansahe* Inquisitie wordt nog
taltijd tegen dp Katholieke: Kerk uitge
speeld als het instrument van Rooms'cjh(e(
kettervervolging. Em toch', de Kerb wijs'ti
all'e Verantwoordelijkheid- voor d)ei grtiwje-
le» der Spaansche Inquisitie dje ilntusi-
sehen niet weinig zijn overdreven af.!
Wa»t de Tedhtbank dpr Spiaansche IEqui-i
sitie is steeds gewteest ee» stafalfeftn'-
stelling, dienend^ tile belangan Va» d^
SiplaiansChe monarchie. Tegen harei Sta
tuten, haar redhtsmethode, haar Vomnissejni
hebb'eö de Pausen herhaaldplijk verZeit
mangeteekend, j.a*, zijn meermalen voor
hare slachtoffers in) de
Alle pogingen) dan ook 'dpor tie Spaanlt
selie regeering herhaaldelijk in het werk-t
gesteld o al haar inquisitie Baar Napellst
e» Mil*aia|ni over te plantten', zdjh dloor |d^!a'
H. Stoel met taaie volharding bestrtetijeaj
en Verijdeld:.
4) Wij cdteere» uit do NddierlahldfeciKal
Vertaling vans pastoor W: A J Bttaisae
(2ei uitgaVe 1908) blZ. 286288. i
6) De virtutibus theologicds c. 16/1
4, :»o, 2, i
De R,!icr(nu(rnim:ing|a
Zial d:e grond|wbtte!lij!Ii!ei mlteerldlerhedd' van
2/3 aller stemfmien voor de wetsontwerpe»
wr-rden glevondelni? lu r.e!geeringslk'^ing'en,l',
hoopt men het. Overigens is mien er'hier
van iivtertaugti, dat de rijhlskanseliei1 nistl
Zxl eerzelen den rij&pnesidclnit te verzoe
ken het plajrlamlent te moigenl ontbind'en
in geval de WetsonÉwerplelni nietl zoaideW
worden laaugbaomeln. Voorts hbopii mten,
dat .men de felste tagenstanld'erd nog zal
kunnen bew'egten zich Hij da deflnitieva
stemming te onthon®en. Op de^l wij'za
zo» todh! de vercischte mieerderhei'dj wbr*
den bereikt en de ontblinldinigl Vainl het!
parlement klunnen Worden verm'e'den.,
Het, seniorenconvent van den rijk
v erpülderde gisteren, 18 Aatg., pmf'te be
slissen wjanneer het p;arlefmtent 'zal' bijeen
komen (Nl R| Of.)
De iiiassa-mjoo1'd; te. Hauffluve,,
De officier van justitie te Hannover
hoeft heleend g'emaakf dat 'd'e massa-moor-
damaaf Haarmann ter observatie naar een
krankzinnigclngestiteht zal' worden over
gebracht
De* Duitsch® Rijksdag.
BERLIJN, 18 Augustus. Het senioratf-
CoUvelnt Van. deIi Rijksdjag is tegea Woeus-
djag bije'eBgeroepani tot vaststelling1 v|ata d|j|
eerstvolgende RijkSdjagzittitog.
Indian* tijg Rijkddlag ide uitvoerin'g'swet-l
ten van het 'plau-Dialwes mbdht verWei-peWJ
ÊtWft naar verluidt, die rijksk'ansalïer ,vla»
president Ebert volmiacht onvangen om
den Rijks'dlag te ontbinldten ea nieuw© vdr+
kiezingei» uit te schrijven.
Ontruiming van Offcmhiirg en'
App&n'weier.
Maandag 18 Augustus zijln 'dfe stddlen
Offenibnxg en Appeuweiex, 'die op 4 FelbfJ
1923 door ti|0 Fransche troepein ware»
l»zet, ontruimd.
D© bezettingj destijds Wlas' b'tedoëld aid
e,-» samictie wegens d© opheffing dfooi)
de Duitsöhe autoriteiten van d|p intermai-i
tiqnale treinou ParijsWfixschau' en P,a-
ïij'sPrang- 1
Deze troiueini loop'en sinds kort wteer.)
tijde» te platen. Maar juffrouw Daniels
vond het mets prettig ea toonde! duide-
lij'k genoeg, dat Zij' niet van* d|e tijamtel hield!
welk® fijne manierten zij' ook had'. Zij' fWtil-
de haar juist lantwoordjdbn, toen de voor
deur op®» ging en m'eneer Blake, mtet
zij» valies in de h'amd, het huis binnelr-l
kwam. Of hij ook schrikte, toen hij! hajalr*
Slag, ofs'chloo» hij beproefde iets b'eleetfidj^"
ts zegge», waaraan: zij1 zidH niet schee»
t© st*oreni, want n*a ii^ts gemompeld' el
hebben dat aij hem hiet had( vterwiaohf tef
zien, legde 'zij Eare h'alnjd,' op tild idteur-
k»op qn wilde Weggaan. Ma*ar hij! hieltit
haar tegen, en Zij gingen samen Eet
salon weer binnen, terWijl juffrouw Da
niels hen, Stijf als' een* paal, stond na tel
staren als eene krankzinnige, met zijlui
valies en paraplluie in de uitgélstrektet
hand. Zij bleef echter niet lang zoo staan'*!
maar vloog de gang 'door, alsof ti'e ti'ui-*
vel Kaar op de hielen zlaq. Ik was zeje»
ontsteld, want, ofschoon* - ik achter 'dien*
muur verborgen was, die daar bij1 tite
jaj<hte*rtrap vooruitseek't wlas ik ba»g, datt
zij mij zon Zien en Voor meneer OBlaltel
beschaamd maken. Maar zij ging regel
recht voorhij, zbnder op te zien: f
- (Wordt vervolgd.)
•-A ''A..
