illandsch
[blad
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GEHEEL ZEELAND
Steunt uw Pers!
WERK
lolland
Eerste Blad
jij N.z.c."
)m
te
en.
DIT BLAD VERSCHIJNT: DES DINSDAGS
DES DONDERDAGS EN DES ZATERDAGS
buitenland
^"binnenland
COURANT
ZATERDAG 2] JUNI 1924
ling
liën
nten
nten
nten
arde
n of
V Een drietal.
Keelontsteking
FRANKRIJK
NUMMER 74
20stb JAARGANG
KERIJEN, DIE
JNGETWIJFELD
REKEND DE
75 TE GOES
lende en succesvolle
id boven 't Y.?
Bedingen, aanvragen,
Ipnz. in bet - - -
dagblad in Noord-
Et Y, met editie's
elder, Hoorn, Pur-
icle - - - -
advertentietarieven
de Administratie
- ALKMAAR
33 en 633 - -
iid,
eester.
nte-
egel
Jere
cns
vtige
ning
BOER,
laterie,
fALET,
ma F.
ïandel
handel,
R.
ris van
komen,
mede
10.000
NIEUWE
Bureaux van Redactie en Administratie: Westsingel, GOES
Interloc. Telefoon: Redactie No. 97; Administratie No. 207
Bijkantoor: MIDDELBURG. Markt 1 en 2; Telefoon No. 474
Abonnementsprijs f1,90 per drie maanden, bij vooruitbetaling
Adyertentiën van 1 tot 6 regels f 0,90, elke regel meer f 0,15
Contractregelprijs, te beginnen bij 500 regels, beduidend lager
GROOTE WAARDE
VAN PUBLICITEIT
WORDT GELEZEN
IN ALLE KRINGEN
't Zou water naar de zee dragen zijn, wanneer wij hier in den breede
de noodzakelijkheid om zijn eigen Pers te steunen, gingen betoogen.
Wij zouden óns daarbij kunnen beroepen op het hoogste Kerkelijk
Geza<*, op uitspraken van de uitstekendste mannen, zoowel uit den
geestelijken als uit den leekenstand.
Wij zouden erop kunnen wijzen, hoe de vrome Paus Pius X, toen
men hem die nog geen Paus maar Patriarch van Venetië was
mededeelde, dat een dagblad van zijn diocees met flnancieelen onder
gang bedreigd werd, zijn Bisschopskruis te gelde wilde maken liever
dan" te gedoogen dat het blad „La Difesa" zou ophouden te bestaan.
Wij zouden maar dat alles is overbekend. En toch zijn en
blijven er, die zich van dat alles niets aantrekken, juist doen alsof
het nooit gezegd of geschied was en hun eigen pers met een hautain
gebaar negeeren. Vooral, als die zich aandient in den vorm van een
provinciaal orgaan, van een courant als de „NIEUWE ZEEUWSCHE
COURANT". Dan wordt er smalend gesproken van ,,'t krantje", van
„dat vod" zonder dat men zich ooit de moeite geeft om het eens op
te nemen en in te zien, teneinde er zich op goetle gronden van te
vergewissen of het inderdaad „zoo'n prul" is als zij beweren. Dergelijke
lieden katholieken nog wel en vaak vooraanstaande doen met
die kleineerende kritiek aan de Katholieke zaak in hun gewest groote
schade. Zij vergeten, dat al die „prulkranten" zooals zij de gewes
telijke bladen van aard en gehalte der NIEUWE ZEEUWSCHE meenen
te moeten betitelen over het geheele land ten slotte de massa der
„kleine luyden" bewerken in de door hen voorgestane richting zoodat
met name de politieke voorrang, dien in de laatste 25 jaren zich de
rechtsche partijen in Nederland hebben weten te verschaffen, voor een
groot deel is te danken aan den invloed der z.g. kleine pers d. w. z.
der „kleine blaadjes", waarvoor sommigen in hun hooge wijsheid
meenen hun neus te moeten optrekken en niet aan die der groote
bladen: „Maasbode", „Tijd", enz.
Dit alles komt ons in de gedachte, nu na het verstrijken van onge
veer een half jaar wij ons opmaken om voor het tweede halfjaar de
„NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT" aan onze Zeeuwsche Geloofs-
genooten, speciaal die van het Dekenaat Middelburg, opnieuw met
aandrang aan te bevelen en hun te zeggen: abonneert U erop als
gij nog geen abonné zijt; adverteert erin, wanneer gij er nog niet
in adverteerdet, ofschoon gij het had kunnen doen. Steunt de NIEUWE
ZEEUWSCHE met uwe bijdragen daar waar de gelegenheid zulks
meebrengt. In allen gevalle, treedt uw gewestelijk Roomsch Orgaan
met welwillendheid tegenkleineert het niet noodeloos, werkt het niet
tegen door afbrekende kritiek en geringschattend oordeel zonder kennis
ran zaken.
De „NIEUWE ZEEUWSCHE" is geen „Maasbode", is geen „Tijd",
zal dat ook nooit worden. Welnu, leg dan ook aan de NIEUWE
ZEEUWSCHE niet de maat van uw oordeel aan waarmede gij „Maas
bode" en „Tijd" meet, doch vraag U af, of onze Courant als gewestelijk
anderdaagsch Roomsch Nieuwsblad aan de eischen voldoet, die men
aan zulk een blad kan stellen.
Wij doen steeds ons best aan die verwachtingen te voldoen, ja, ze
te overtreffen, zooals een blik op het nummer van heden U doet zien,
waarin aan „een elk wat wils" wordt aangeboden op het gebied van
courantenlectuur.
Dat onze geloofsgenooten dan wederkeerig hun best doen de
„NIEUWE ZEEUWSCHE" in Zeeland meer en meer in te burgeren,
speciaal aan deze zijde der Schelde, waar in zoo menig Roomsch
huishouden het door en door Roomsche blad, de „NIEUWE ZEEUWSCHE
COURANT" nog steeds een onbekende is.
Het nieuwe halfjaar dat wij ingaan, biedt daartoe een uitstekende
gelegenheid.
Abonneert U en doet abonneerenAdverteert en doet adverteeren
Steunt, recommandeert zooveel gij kunt de „NIEUWE ZEEUWSCHE
COURANT", want dan steunt gij uw eigen Roomsche zaak.
N. B. Wie zich nu tegen 1 Juli a.s. abonneert, ontvangt de tot dien
datum verschijnende nummers gratis. De abonnementsprijs is 11,90
per drie maanden bij vooruitbetaling, per week 15 cents.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Een drietal.
Een Roomsch priester, getogen uit liet
Tukker] ana, groot, ht-eedgeschouderd,- oen
kradhthguur, physiek en geestelijk. Êen
hunker, een dichter, eeai staatsman, een
re.aenaar, een organisator, oVervl]oeiand|
van geestdrift voor zijn kerk', zijn land,
voor de Katholieke zaak. Kortom1 een
maai, machtig in woord' eni in werk, de
Eiühcpper der Katholieke partij in Ne-
norland en een kwartequlwl langt haar hel
denzanger, aanvoerder en pari eraan taire
veldheer.
Een drietal.
Een Calvinistisch predikant, een man,
stoer en forsch met een ruime gedachten-
wereld, met breede en niepwe gezichts
kringen, van snellen oogopslag, °met te
gelijk' vaste en zachte hand en daarbij
een ijzeren wil door niets te buigen, onver
moeid en gesterkt dopr het geestdriftig
geloof en het van verrd zichtbars ideaal.
Een, theoloog, een polemitB't, esp schrijver,
Ben redenaar yam buitengewone beteeke-
mis; maar voor,al een Volksleider1 saus
jpareil", -h i
i Een drietal.
Een edelmian met 1 lugcmotanMoed m
dei aderen, eerbiefl inboezemend door. de
voornaamheid: van zijn manieren, zijp ju
ridische en wettenkennis, zijn sierlijk
woord, zijn fijlne irpmie, zijn strenge lo
gica- De kaïnpioen van het recht, overal
waar dit in het gedrang komt. Daarbij: pen
hoogleeraar, schyijver, staatsm|ain. zooals
weinigen in den lande. Ten slotte lij: al
zijn gaven, een nederig vrome, een, trouwe
dienaar yin den Christus der Evangeliën.
Dit drietal mannen sloeg, de handen
ineen pu een veertigtal! jaren geleden
om het gelopvige Katholieke! en Pro-
tesbantscJhe volksdeel' vrij tel m'akten van
-de politieke overheersohjng van hefj Li-,
beralismle, dat oppermachtig in h,et par
lement, daarenboven nog in del magistra
tuur, de rechterlijkt macht en op all'e
voornamere bestuurszetels zijn adteptel)
Bad' zitten. :W]el wierp h(et pu; en! dan aan
een der onderliggende partijlen een vrien-
nelijken lonk toe, doch1 steeds liet lipt
ze voelen, 'dat ze minderhedfed waren en
„de minderheiden moeten onderdrukt wor-
uen, ze zijn ais del vlieg dia da zalf be
derft" had een liberaal minister eens open
lijk gezegd.
De strijd voor de vrijs school h|adi dit
uitgelezen drietal tezamien. gebracht en
het smeedde lusschen Katholieken, Anti
revolutionairen en Christelijk Histori-
schen het veelgesmade „Monsterverbond",
dat ge&tadigla&n in kr|ap|ht en pmVang toe
nemende, de strijders vpor, da eer' des stoiu-
vereinen Gods in den staat mlet geestdrift
We'z'ielde om: Zijn naam! en JZijh recht ook
te doen zegepralen in heij Nederïand^ckfe
gemeenehest met als eerste vracht van
den strijd 3e gelSjkberödhfigingJ vanl het
bijzonder onderwijs mlet liet openbare.
En de strijd' wer'3 geiwonnen en mnemdan
eens en telkenmale kreeg de recihterzijda
vaster voet voet in 'a lands bestuur en
heden ten dag-e hleeft de rechterzijde vaster
dan ooit h e,t roer van den stiaat in hlawdjeini
en zal zoo geen verdeeldheid' hfrar bloo'zte
parten speelt het in hianjden houden voor
lange jaren.
Het drietal had göeü gezien. Afzon
derlijk zouden noch do Katholieken, noch
de Anti-revol|U|tjonairen noch! de Chris,-
tejlijk-Histbrisdhen h|un inzichten op po
litiek gebied hebben kunnen doen zege-
vieren, hun politieke eïsehpn hebibten zien
ingewilligd; elke poging daartoe zöiul met
een gewisse nederlaag zijn hbkroond. Doch'
„het drievoudig snoer wordt mbeielijk' ver
broken" zegt de H. Schrift. Vereenigd
zouden de 'drie partijen, niet lettend op
hun godsdienstige vers'chjllen en slechts
voor mogen hebbend wat hlum gteimteeai is, heit
liberale bolwerk kunnen bestormen met
do verwachting, het' in te nsimlen.
Door hun volhardende, onvermoeide ac
tie, alle smaad en verguizing ton1 spijt,
gelukte het aan Sohaopman, Khiifpsr en
Lokman hunne partijgenootcn van h®t ge
voel der noodzakelijkheid te doordringen
om1 do vroegere vijandschap te niet te
doen en naast elkander, mei elkander en
voor elkander te bewerken de politieke
vrijheid van het erfgoed van den Chris
tus in liet Christelijk' Nederland.
Het drietal is heengegaan, opgeroepen
door den Heer 'der, talenten. Eerst ging
Schaepman, een paar jstaJ) geleden Kjuij-
per en vorigen Zaterdag bestelde men
Lehman's overschot ter aarde.
Wij genieten die vruchten van hun werk',
wij vooral, Katholieken Maai Nederland; die!
in dit in meerderheid niet-Kath|oliekë land
eene positie beklecden, zop schitterend: en
invloedrijk als zij: nergens top wereld,: ook
niet in overwegend Katholieke landen ge
vonden wordt.
Tot voior hoelang Tot zoolang wij: het
drietalSchaepman, Kjuijper, Lobman in
eerbiedige heraenkenis hb,u3em en dd les
sen, door hen ons gegeven, indachtig zijn
de groote les vporal, dat eendracht macht
maakt en dat aan het eendrachtigl kampen
voor de zegepraal der christelijke! begin
selen in den staat, onder nederig en bid
dend opzien naar H:em| aan Wiens zegen
alles is gelegen, de zegje verpand' is, die
welvaart en vrede en bïoei, bieteekeut' voor
ons' volk.
Aan het drietal dat thans! tot da Ge-
sclhieaenis behoort', een eeresal,uut en Gode
ae dank voor dien z'egen, dien Hij in dat
drietal aan land en vtolkf heeft ges'ohloinkeu.
f catarrh, bronchitis, schorheid.
Gebruik AKKER's
DUITSCHLAND
De Diiitschr militaire plannen
iu liet Roergebied.
LONDEN, 19 Jupi. In v«rbtanid| met de
bgrirhlen van de Parijs'cke „Journal",, dat
generaal Degöiutte een lalarmeerend rap
port zou hebben gezonden betreffende een
Djuitschen militairen aanval in het Roer
gebied, wordt m'ediegledteeld, dat Wel'an'gi-
rijke berichten van denzelfden aard aan
het Engelsehe fbreign office zijn gezon
den.
Terwijl' men te Parijs groote heteekenis
heckjte aan li et rapport van generaal De-:
go,utte, wacht mfen te Londen htet hlezloek
van Hernot of, alvorens z'ichl uit ta Ui
ten Men 13 ervan overtuigd, dat het vast
stellen der militaire controle het voor
naamste p|unt z|al zijn, dat Herriot- ter
sprake zal krengen, Waarbij hijf den nai-
druk zal leggen op, de buitengewone ur
gentie van deze aangelegenheid.
(„Msbd.")
Van officieele Dnitsche zijde worden
de in Frankrijk en Engeland) versprei[dej
'berichten over de z.g, Dui feeks militaire
plannen ten opzichte van de Roerbezet
ting, tegengesproken.
Het nieuwe bewind.
De senaat heeft mlet 1511 steminen Des
Selves tot voorzitter gekozten. Opl Bien-
venuMartin waren 134 stemmen uitge
bracht.
Herriot heeft Donderdag in dia kamer
o.a. verklaringen afgelegd over zijn plan
tot opheffing van de "Fransche ambas
sade: blij het Vaticlaan, ajsm'eds over 31e
'jegens Dnitscihland t'e voeren politiek.
Die kamer Sprak' met een meerderheid!
van 79 stemmen haiar vertrouwen uit in
do regeering.
ITALIË
Dis zaak' MatfovUi.
LONDEN, 19 J(uni. De Evening Stan
dard" verneemt, dat de Ibaliapnsoh's fas
cist Rossi, de perslopnlijko vriend1 van
Mussolini, tegen welkën eerstlgenoemdo in
verband met den möor'dl op Mattaoiti oen
arrestalio-bevel werd uitgevaardigd, zich'
te Londen zou. ophouden.
Kardinaal Gasparri heeft do weduwe
van Matteotti in audiëntie ontjvSingen.
CHINA
Een nieuwe aanslag.
HONKONG, 20 Jiuni. (R'O.) Tijdens
een feestmaal, door da Er-anselia kolonie
van Kanton den gouverneur-generaal van
Iiido-Chma, den h^er Merlin, aangeboden,
heeft een ontlek'end ChttnoeS een bom' ge-,
worpen in de zaal, wia,ar het m|aia,l gehou
den werd.
Merlin werd niet gewond, maar, Demar-
retz, ae directeur van een hÜarigrijhe
firma te New-Vork en sjijn vrouw, 'bene
vens Rougeau vann do 'blank' yah Tndio-
China werden gedoold. Twee gasten wer
pen doodelijk en 5 anderen ernstig ge
won..:. de adjudant yah' den go-uvegneur-
generaal is licht gewond.
De dader is gevljucht.
CANADA
Poststaking in Canada.
T0R0NT;0, 19 Juni. (VD.) Da post
dienst staat geheel stil: teugiavolgo yan een
staking der postbeambten. Zij eisehenj
locnsverhooging, Verwachlt wordt, dat de
staking- zich Zal uitbloeiden.
ZUID-AFRIKA
D|c| verkiezingen.
LONDEN, 19 Juni. Volgens de laatste:
berichten is de stand eter verkïetzingen,
als volgt: Zuid-Afrikhansche partij 47
zetels, nationalisten 49, labours 2Q en ha
onafhankelijke 1 zetel'.
De neaerla-ag yan Hmjuts is grooien dan
mien aanvankelijk verwacht hiad en h'et
staat thans vrijwel vast, dat een kabinet
Hertzog aan 'het bewind zoli komen.
(„Msbld.,")
KAAPSTAD, 19 J,uni. (R.O.) Kolonel
Claassen, die te Siianderton gekozen is,
'heeft Smtuts zijn zetel aangebbdea. Deze
heeft het' aanblod aanya,ard, ZOodkt te Stau-
derton een nieu,we verkiezing zal plaats
hebben.
EERSTE KAMiERi.
Zitting van Donderdag., 19 Juni.
Bij' de voortzetting van da btóhandlelihg'
van de b'egroctmg van waterstaat zSg't mi
nister Van Swaay, dat hijf het nut niet
inziet van verbetering van dei haven ie
Vlissingen. Er zijn nog tal van dringender
zaken in Zeeland, die op: gaeHkhutrin^
wachten. Ook vopr de haven yan Delfzijl'
is nog geen geld.
Be mijnraad is slechts een college van
advieshierin behooren noc'h' werkgevers,
noch werknemers vertegenwoordigd te
zijn.
Verlaging- van ide spoortarieven is nog
niet mogelijk, omdat de minders ontvang
sten niet door meer Vervoer zouden wor
den gedekt.
Voor brugbouw bij Nijmegen kan geen
gel-d worden uitgegeven, ztenfter dat door
tolheffing de rente zou worden goSetót.
De eleetrif'ieaite van het Gooi is voor
onblep,aalden tijd yan 3e bhan.
De begrooting wordt zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Het ontwerp-rijwielbelasting wördt na
bestrijding door den heer Wibanij (s.-d.)
aangenomen met 22 tegen S stemm'en. Te
gen de sociaal-democraten.
De heer Haazeyoet (r.-k.) verzet zich
tegen het thans aan de orde kom'enda ont
werp, houdende nadere bepalingen omtrent'
den waarborg van de belasting opl gouden
en zilveren voorwerpen.
Na verdediging door minister Colijtó
Wordt het ontwerp oangenp-mftn met 29 te
gen) 1 Stem.
Hierna kwam aan de orde da S|urinaamj
sCh'e begrooting.
'Oolcl d-eze b'egrooting werd] door de
Eerste Kamer aangenomen.
Zitting van Vrijdag 20 Juni-
Aan de begroeting van Cnragafl knoppt
de heer Van -K)ol (s.-ct) eenige bleschiouwin!-
gen vast ten aanzien van de op CuraQao>
bestaande misstanden.
De begrooting wordt hierna aangeno
men.
Bij tto legrooting; vann Iboloniëu houdt
'da heel' Van Kol een interpedlatia over1 de
rechtmatigheid van het hbsteden Van In
dische gelden Voor 3« Nedexlanidsdhe ma
rine. Hij dient een motie van afkeuring in.
Deze motie wordt door 3a hegren De
Muralt (v.-b.l en Van Embden (v.-d.) be
sta-eden en dooi den heer Mendcls! is. -d.)
ve.raedigld.
Na. reaaeticwij'ziginig v.an de mlotio
wordt deze verworpen meti 22 tegen 8
sltemincn
De begroeting van koloniën wordt na
opmerkingen van den heer Van Kol aan
genomen met 21 iSgjen 3. stemtoen. Tegen
IWHMmN
de sociaal-demoeraten.
!Ann ae orde is dan de oorlogsbleg.roo-
tl«V.
De hear De Muralt leidt de dliscussis
in en betoogt, dat dë sociaal-'üemoerateiï
en ae vrijzmnig-demiociraten, wanneer zij
zeiven aann het bewind zouden zijn, hun
negatief standpunt ten aanzien van da
defensie zonden moeten laten varen.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Donderdag, 19 Juni.
Bij de Kamer is ingekomen een initia
tiefvoorstel-Van der Waerden tot toeken
ning: van het, enqUiêtercchf aan de söcia-
lisnli eo-immissie.
Do interpelIatiei-Bpon wordt voortgel-
zet.
Do heer Merchant (v.-d.) oordeelt', 3ak
de minister een strafvervolgingl togen de
leden van „De Dageraad'5 mloet msbel-
len. De anarchie, waarvan da ministeip
spreekt, is geen anarchie in den stja,at,.
imaar geestelijke anarchie, een geheel an
dere zaak, waarmede de openbajr.e orda
niets te maken heeft.
De heer Kersten (Geref. Staatspartij)
wijt de weigering van da goedkeuring op
de statuten aan het atheisms zelf.
De lieer Van Sichaik (r.-k.) acht erken
ning van het Godsbesta.au noodwehdjigl
voor een menflehefijk bestaan, en ontken
ning aaaiyan in strijd met 3e g-pede zedeoj.
■Erkeun'ng van het Godsbestaan wordt
aoor „De Dageraad", ondanks het vrijs
denken, onmogelijk' gemaakt. Spreker be
toogt; dat het etheïsme niet is verboden,
maar wel het corporatief leven üen atheïs
ten, .als- strijdend met het algemeen hbljalngj.
Hij btepleit wijziging van de wet van
1855, waarbij de rechtspersoonlijkheid, k|an
worden gegeven, en wettelijke eisclhn voon
de statuten worden gesteld'.
De heel' Rutgers _(a.-r.) zegt, dat dö a.p-.
partij in de negentiendel eeiuwl 3en vrij
heidsstrijd heeft gestreden tegten de groei-
endo staatsalmaolit.
Hij oordeelt liet vanzelfsprekend,, 3kfc'
het christelijk beginsel invloed m'oef orfe-
nen op het Staatsbestuur, en diat' da stagt
tüsschen verschillende bleginselen een
keus' moet doen.
Hierna komen de heer Schbkkingj (a..-h.)
en nog eenige andere sprekers a,a|n het
woord.
De verschillende mloties dip naarl aan
leiding van het weigeren! van de Kon.
goedkeuring- aan de statuten van „De Diai-
geraad" werden ingjejdjiend, werdlem alle
door de Kamer verworpen in een stem
ming van rechts tegen links.
Zitting van Vrijdag 20 Juni.
De heer De Monté' Verloren (a.-r.)
staat 111 'principe aan de xegeeringszajdie,
omdat naasting 'inj het algemeen helaugi
is, doch Isv'ensoht die sqhadfeloosstelliiinfij
behoorlijk te zlien vastgfesteld; dje S:tateH-
Generaal dienen z.i. d(aarin te iwior3en ge-
kena. Als dë minister 3at niet tjodgfleft
i.9- spreker tegen het ontwerp.
De heer Bongaerts (r.-k.) acht het
hoofdldjucl vian 3|e| naasting invoeging vlanl
tWSe lijnen in liet hoiofdtale't, en niet
ontbinding van ecu onerous ciontra°k Dia
ministeï krijgt ma-c'litigjng tot naasting em
meet daarna oUdlerhanidlelCin over den prijs.
De minister van w^c^staat ze'gt, d|ai
hij acteopyd gaat met het stand(punt' ya|nl
den heer Bongaerts. De bedlpeliag Van het
contract was, eigenaren en exploitanten!
van ae vooi'deelen te 3oeü genieten. Na
aanneming van de ontweircen Zal spreken
onderhaadlelen. Slaagt hij njet, 31an moet
de rechter 'd|en naastingspHjsvlaststelleln),'
twlaardoor hot risico, van 'd|e oigenajeW
gro.oter as dan van 3en staat1. Spreken
neemt het amendement-Van Voorst tot
Voorst o,vCr.
Rij don aanvang, van die mjlddjalslzit-
tins deelt die voorzitter mee, 3|at 1 J.uli
in de aifldteelingen en in hot openbaar en'
4 Juli evletaeens in1 het openbaar w'ordti
(vergadtóiJdl.
De wtetso-ntwep-'pein betfeftfende ids
spcorlweghaasting worden aauispnomep zï
h. s. t