IV
\h
DONDERDAG 13 DECEMBER 1923
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
GEMENGD NIEUW?
V
ten bedrag, van f 245. Men bertoemdel
Hot lieden der commissie, belast met hiet
nazien der rekenirtg de beeren J. van
Zweeden en L. NieuWenhuijzert.
Het verplegingsmateriaal bleek in goe-~
Iden staat te verkeeren. Als bestuursleden
jwfcrden gekozen de he-egen J. C. Elert-
baak, A. NieuwfeTihuijzen en J. vart de
iVeide Cz. Men besloot' het salaris vja,n
flen magazijnmeester-bode op f 30 te stel
ten.
's-Heerenluak. Wij herinneren aan de
bijeenkomst op Zaterdag 15 December a s.
an de Jongensschool, waar kapitein van
Adrichem Bogaert zal spreken over de
vooroefeningen van desn Vrijiwilligen
Landstorm en de voordeelen daaraan ver-
Bonden voor den militairen dienst. Jonge
mannen en hun ouders mogen niet verzui
men die lezing bij te wonen, zij is zeer
leerzaam.
WftddorpB. Bij Kon. besluit van 10
dezer is benoemd tot burgemeester dezer
g)emeente, de heier F. A. Hendriks©. 1
Sas-vaa-Genk De gemeentenaad alhier
heeft in de Dinsdag gehouden Vergade
ring aangenomen een voorstel viip B.
en W„ om een heslissingt irtzake de aan-
sffiuitingl bij de waterleiding vootr Z. VI.
uit te stellen tot betere tijden.
Sint-Maartensdijk. De gemeenteraad
heeft in spoedeischende vergadering het
voorstel tot het toekennen van een subsi-
diet en behoeve van de Kotterdamsche
■Tramwegmaatschappij voor de bootverbin
ding StavenisseZijpe verworpen.
Ocstburg. Heeds Benige nachten wörd
aan de woning va» een dijkbewoner poging
tot inbraak gedaan. De dader(s) is men
nog met op het spoor gekomen.
Slnis. Deze week werd alhier een bui-
liengiewone duivenkeurin«g gehouden door
professor Irénee Aertssen uit Brugige
Daar de uitspraken van dezen deskun
dige alleszins betrouwhaajr zijn, o.a. zijn
rijn koppelingen gewaarborgd, werd viart
de gelegenheid tot keuring een druk ge-
fciruik gemaakt).
Door enke'le dames Weird alhier.
Zondag; en Maandag eert schitterende uit
voering, gegeven van het toorteelspel
„De Kapel in hef bosch", gevolgd door
het kluchtspel Mina-Lina.
Op Dinsdagen en Zaterdagen! zal
van Sluis naar Breskens eert extra-tram
Ipopen, aansluitende op de Belgische tialm',
die hier om 6.5G uit' Brugge aankomt.
Bond van R.-K. Kiesvereeni-
gingen in den Rijkskieskring
Middelburg (Zeeland).
Deze hond vergaderde Woensdag j 1. ta
Goes in „Het Schuttershof" ter behande
ling van do voorstellen van het bestuur
Van den Algemeenen Bond van R.-K.
ïHjkskieskringen voor de aanstaande
bondsvergadering te Utrecht.
Aanwezig waren behalve afgevaardig
den uit tal van plaatsen zoowei aan oezo
als aan gen© zijde der Schelde, het Ka
merlid Fruijtier en van de Statenleden,
voor zoover zij geen bestuursleden zijn,
het Statenlid Vienings. Van de Staten
leden Dumolejjn, Boonman en Mes wa
ren berichten van verhindering binnen
gekomen. Ook' wanen aanwezig1 vertegen
woordigers van de R.-K. provinciale pers.
Hen allen heette de voorzitter, de heer
F- van WaesberghB, die de vergadering
opende met den christelijken groet, wel
kom waarna hij in een klorte rede wees op
ide verschijnselen van splitsing in ons
kiezerscorps en in de Kamerfractie en
een afgekeerdeeid tegen het politiek ad
vies, dat van boven af door de Par
tijleiding wordt gegeven. Hij merkte
verder op dat het politiek advies
niets nieuws is, dat reeds vroeger van
bioven af leiding gegeven werd, dat in
den tijd vóór de evenredige vertegenwoor
diging, toen het districtenstelsel nog
gold, de z.g. districtswisseling plaats had
Waarbij in hét eene district de Katholieken
aan den antirevolutionnairen candidaat de
Bege hielpen bevechten en in een ander
district de cbr.-hist. en antirev. den Ka
tholieken candidaat hielpen. De kiezers
deden dat ook op advies v,an boven af.
Zelfs kwam Schaepman in 1882 den Ka
tholieken in het district Goea de üandi-
datuur van den antirev. Pompe v. Meer-
dervoort voor de Kanier aanbevelen. Nu
de evenredige vertegenwoordiging is ge
komen en wij tot 32 zetels z'etels in de
Kamer zijn gestegen, blijken wij de weelae
niet te. kunnen verdragen en komt er
oneenigbeid in Kamerfractie en partijl
Spr. hoopt, dat de Zeeuwsche bond het
zijne ertoe „.moge bijbrengen om do oude
beproefde eenheid in de partij te her
stellen (.applaus).
De notulen werden door den secretaris
voorgelezen cn goedgekeurd en werd mede
gedeeld, dat aanwezig waren een zoodanig
getal afgevaardigden dat 36 stemmen kun
nen worden uitgebracht. Het geheel dat
kan worden uitgebracht bedraagt 109. Met
het oog hierop werd op voorstel van het
bestuur punt 4 der agenda voorstel
inzake vergoeding reiskosten van de
agenda afgevoerd.
Daarna 6telde de voorzitter aan de orde
do behandeling van do z.g. 3 Utrechtsche
punten, d.w.z. van de voorstellen van het
hoofdbestuur van den Bond van K.-Ki.
Rijkskieskïingorganisaties inzake net po
litiek advies en wel 1 het politiek' advies
wordt gegeven vóór de candidaatstclling
in de kiesvereeniginigien, 2 hot advies
wordt gegeven door het Boudsbestuur,
gehoord de afgevaardigden der Rijkskies
kringen, de sociale organisaties en bij
zondere personen, 3 met vrije lijsten, ver
bindbaar over de andere kieskringen kan
men van het politiek advies afwijken en
zijn eigen candidaten naar voren brengte®.
De uitvoerige toelichting op die pun
ten van het Utrechtsch, bondsbestuur werd
door den voorzitter voorgelezen. Daarna
deelde hij mede dat 't bestuur van den
Rijkskieskring Middelburg voorstelt deze
punten aan te nemen en opende de diseus-
«iën. Dhr. Meijer van Hansweerd, seere-
9»
taris van het Bondsbestnur en een van
da minderheid in het bestuur, die zich
niet met de Utrechtsche punten kan ver
eenigen, zette in een uitvoerige rede zijin
meening uiteen, die hierop neer kwiam,
dat hij persoonlijk een voorstander ia van
advies maar dat z.i. het Utrechtsch po
litiek advies het advies der kieSknngbd-
sturen en van de plaatselijke kiesvereni
gingen niet voldoende tot gijn recht zal
doen komen. Het zal niet meer zijn dan
het geven van een stel ppgedrongen can
didaten. Dat advies zal niet weergevea de
meening van wat leeft in de kiezersgroe-
pen, maar de waan van dien meening. Niet
aan do bewuste kiezers maar aan de nullen,
aan het stemvee wordt de macht gegeven.
De z.g. vrije lijsten kunnen het advies niet
voldoende corrigeeren daar op die lijsten
altijd het brandmerk zal liggen van
vrijbuiterslijsten. Ook is volgens spreker
het Eoudsbestuur van den Algemeenen
Bond daarom niet als verkiezingsraad te
accepteeren, omdat het slechts de afge
vaardigden wan de kieskringien benevens
andere colleges en personen hoort. Daarbij
gaf het Bondsbestuur al zeer weinig lei
ding aan de partij; wie is het hoofd onzer
partij, zooals in andere partijen Colijn,
Marchant, Troelstra? Wij' weten het niet.
Z.i. is het veel beter wanneer men één
alfabetische candidatenlijBt laat opmaken
waarin zoowel de candidaten van het
Bondsadvies als die der vrije lijsten ge
lijkelijk worden opgenomen. De uitspraak
der kiezers kan dan zoo noodig gecorri
geerd worden door een raad van 5 niet-
Kamerleden, die dan hoogstand 12 andera
candidaten, over de kieskringen ponls-
ponds-gewijze verdeeld, kannen aanwijzen.
In dien geest had de heer Meijer Jan ook
een voorstel geprojecteerd, dat ter ver
gadering was rondgedeeld, ter amendee
ring' van het bestuursvoorstel.
Ook de heer A. Simons (Goes) vindt
zich niet voor de Utrechtscbp voorstellen
bevredigd. Hij' is bang dat men met het
door die voorstellen aangeduide systeem
meer achteruit dan vooruit zal gaan. Hij'
wensciht een verkiezingsraad, samengesteld
uit personen die niet geïnteresseerd zijn
bi.'l een Kamerverkiezing, noch recht
streeks nodh zijdelings. Hij voorspelt dat
bïj aanneming der Utrecihtscho voorstellen
een nog gTootere verwarring dan voor
heen in hel kiezerskorps zal ldomen.
De heer Looefeir (Hulst) verklaart zich
voorstander van de Utrechtsche voorstel
len. Er zullen wellicht fouten aankleven
zooals aan ieder systeem, maar de vraag is
of die fouten zoo groot zijn dat men
daarom bet geheele systeem moet verwer
pen. Men begrijpe goed wat een advies is,
dat is geen dwang maar een raad, waar
men van kan afwijken. Leiding moet cr
zijn van boven af, anders komt men tot
ongewonsoate excessen.
De heer Mentink (Vlissingen) is ook
een van de mniderheid in bet bestuur die
met de Utrechtsche voorstellen niet kan
meegaan, althans niet met 1 en 2. No. 3
dat der vrije lijsten heeft zijn sympathie
maar een advies van te voren tast z. i.
de vrijheid aan en de samenstelling van
den verkiezingsraad bevalt hem1 ook niet.
Daarmede wordt een veel te groote macht
aan het Bondsbestuur gegeven. Ook acht
hij verschillende bepalingen van de sa
menstelling van dien verkiezingsraad te
vaag geformuleerd en mist hij voorschrif
ten omtrent een uniforme wijze van stem
men over de candidaten.
Hij kan echter ook niet sympathisearen
met hetgeen de heer Meijer ervoor in de
plaats wil stellen, wamf die legt de macht)
die hij niet aan het Bondsbestuur wil
toevertrouwen, in de handen van anderen
die dan toch ook 12 neiuwe candidaten
kunnen voorstellen. Zijn die dan niet op
gedrongen, zoo vraagt hij.
Aangezien door verschillende sprekers
de wensen was geuit iets naders over de
Utrechtsche voorstellen te vernemen van
'het ter vergadering aanwezige hoofd
bestuurslid, den heer Vienings, krijgt deze
met verlof der vergadering' het woord.
Hij zet in den breede de wordingsgeschie
denis én van het rapport Barge èn van
de 3 voorstellen uiteen, verklaart het
karakter, doel en strekking daarvan en
zegt dat zij enkel en alleen beoogen om
onze georganiseerde kiezers bij het stel
len van candidaten voor de Tweede Ka
mer zóó voor te lichten, dat met behulp
van het politiek advies een R.-K. Kamer
fractie wordt verkregen, die ten volle
beantwoordt aan de verwachtingen die
men er van koestert en aan de eisclhen die
men eraan kan stellen, een Kamsrfractie
die 'werkt voor het heil des lands en van
de partij1.
De Voorzitter dankt den heer Vienings
voor zijn zeer heldere uiteenzetting, ge
lijk reeds 'het applaus der vergadering had
aangetoond. Dhr. Mentink acht er zich. ten
volle door bevredigd en neemt na rugge
spraak met zijn mede-afgevaardigden van
Vlsisingen zijn amendement terug. Na
dat door den heer Meijer was gerepliceerd
waarbij bij nogmaals de voortreffelijkheid
van zijn systeem naar voren bracat en de
heer Simons had medegedeeld dal hij zijn
bedenkingen handhaaft, maar niet in een
amendement belichaamt zou indienen, Werd
over hef voorstel van het bestuuraanne
ming der Utreoktsche punten gesleina; 30
stemmen verklaarden zich er voor, 12
ertegen, zoodat het was aangenomen, het.
voorstel van den heer Meijer kwam niet
in stemming.
Daarna hadden efinige bestuursverkie
zingen plaats. In de bestuursvacature
voor Tholen werd voorzien door de verkie
zing van den heer Aartsen te Tholen,
terwijl het periodiek aftredende lid Voor
Goes, de heer Meijer, word herkozen.
Tot plaatsvervangende bestuursleden
werden gekozen voor Goes, dhr. A. Si
mons, voor Hulst dhr. AdriaanssenBnijs-
rogge, voor Middelburg mevr. Sflhlütër,
voor Vlissingen mej. Meijer, voor Sluis
dbr. Martens (Aardenburg) en voor Tho
len dhr. De Wit.
Bij de rondvraag werden behalve een
paar huishoudelijke opmerkingen over het
verzenden van do beschrijvingsbrief met
toelichtende 6tukkten en over de afvaar
diging naar Utreeiht, door een der leden de
opmerking gemaakt dat van het Algemeen
Bondsbestuur te weinig leiding uitgaat
bij groote politiek» vraagstukken. Hierop
Werd door den heer Vienings geantwoord
dat die kwestie in den boezem van h»t
Bondsbestuur zelf is besproken en men
zic'n daar voortaan meer op een centrale
leiding en voorlichting der partijl zal gaan
toeleggen.
Niets meer aan de orde zijnde sloot
de Voorzitter onder dank voor de op
komst en den goeden toon die onder dg
vergaderden had geheerscht, de vergade
ring met den Chr. groet.
N. B. De heeren Meijer én Mentink
zullen namens den Rijkskieskring Middel
burg de bondsvergadering te Ufreclht bij
wonen.
Actie van de Z'euwBchs
Plattelands-gemeenten.
Hedenmiddag, bad in de „Sociëteit! St.
Joris" de bijeenkomst plaats, wlaialftoe
de heeren J. W. van 't Hoff, wethouder
van Sint-Laurens, ert M. J. Vctrhorsti,
burgemeester van Wissenkerke, de platte
landsgemeenten vair geheel Zeeland had
den uiigienoodigd, ter bespreking van
eene actie teg;en de wetsbepalingen! Vast
stellende het deel dat da plattelandsge
meenten moeten betalert in de kosten,
van hooger-, middelbaap- en nijverheids
onderwijs in andere, meestal' grootere ge
meenten
De vergadering Werd geopend door den
heer Van 't Hoff, die zijn voldoening!
uitsprak over het groot aantal aanwezige
verteglenWoordigers van gemeentert, uit
alle deelen van Zeeland ert die weed
op het groot aantal betuigingen van! in
stemming, welke spreken uit de vele
brieven, die werden ontvartgen. Hetblïjkt
dat men afgezien vlaln alle mogelijke ver
schil van opvattingen, eert ding zeker
gemeen heeft, n.l. het bevordeiren vart de
belangen der gemeentert, Welke men' in
een of andere functie diertö en in die
eensgezindheid zal men zijffi kracht moe
ten zoeken. Na mede namemi den heer
Verhorst alle aanwezigen te hebben wel
kom geheeten, z©,ide d© heer Van 't Hoff,
dat de hoeren zich niet' ontveinzen zich
door een moeilijke taak te hebebn go-
plaatst. Zij hopen dat de hier begon
nen actie zich zal voortplanten doop het
gieheele land, en regeering ert volksver
tegenwoordiging zullen erkennen, dat wat
gjevraagd wordt, niet alleen billijk is,
maar voo rvele gemeenten zelfs een le
venskwestie. Spr. legt eT den nadruk
op, dat het hier niet is een strijd van
het platteland tegen de staid. In geen
enkel opzicht mag dit idee zich post
vatten, eenvoudig omdat dit niet zoo is
en geen verschuiving varf lasten wordt
gevraagd, maar eeene andere verdeeling.
De actie spruit slechts voort uit, pliehts-
en verantwoordelijkheidsgevoel. Alle heb
ben in de een of artiere functie den
eed afgelegd, dat zij de hun toever
trouwde belangen zullen behartigen! en
zij zouden zich schuldig maken aan meira-
eed als zij langer in den besttiartden toe
stand berusten.
Na een opwekking zich bij de té voe
ren discussie te bekorten, gaf de heer
Van 't Hoff het Woord aan den heer
Verhopst, die het doel der vergadering
nader zou uit eenzetten.
De heer Verhorst Wees er op, hoe door
de verplichting aan de Nijverheids- en
Handelsodderwijsinriehtirtr in 1919 opge
legd om de salarissen der leeraren te ver-
hoogen van wfelke verhooging het rijk
de helft zou betalen, terwijl men maiap
moest zien van provincie of gemeenten1
de andere 50 pet. ta krijgen. De Staten
van Zeeland wezen het verzoek vart en
kele der betrokken schoolbesturen van de
hand en namert bovendien nog het be
sluit bij hel in Werking treden der wet
op het nijverheidsonderwijs zich te ont
doen van de subsidies aan die scholen,
Wat' voor de provincie een belangrijke
bezuiniging beteckende. Over 1919 was
f 46.500 voor zulke subsidies uitgetrok
ken.
Waar bij de behandeling der kWestie
in de staten er op gewezen werd. dat
het' eigenlijk de buiten gemeenten! waren,
die de ellende veroorzaakten of althans
hielpen vorgrooten, Waar zij zich' voor
't meeTondeel met een Jantj0 vair Lei
den, van de zalak afmaakten of eert sub
sidie betaalden die in geen ertkele ver
houding stond tot het aantall leerlingen
dat van hare tewegp van dat onderwijs
gebruik maakte, meent spr. da,t er wel
licht gemeentebesturen zijn die irt deze
niet geheel vrij uit gaan. Zij hebben al
te gul een onderwijs gesteund, dat
toch dit belangrijke voordeel heeft dat
kosteloos of tegen een zeer1 laag school
geld, goede vakkennis kan worden ver-
kregten en de dingen zouden mogelijk
een anderen loop hebbert genomen, wan
neer alle buiten gemeenten! in deze haa!r
roeping, hadden verstalen.
De best'uTen dep scholen trachtten toen
gedaan te krijgen dait de dorpsgemeentertj
die kinderen naar hun scholen zomden.
naar verhouding te doen bijdrage» in
de kosten dier gpholén. Hetzelfde beJ
gjnsel dus als thans in de wet is vti^-
gjelegd. Maar direct voelde men toen de
bezwaren voor die kringgemeentert, om
dat ze zouden komen te staiam voor on
begrensd© mogelijkheden, die al heel spoe
dig in onbegrensde moeilijkheden! zou
den zouden ontaardert. Zulks doop dit
blijven beperkt, waapdoor een toestand
van anarchie zou worden gpschapert, om
dat buitenstaanders ove rde gemeente-
gelden zouden gaan beschikke». Mén wei
gerde, dan ook algemeen voorstellen in
dezten geest aan de gemeenterad ert te
doen, en toen men dus ook langs dien
'wteg niet uit de impasse geraakte, heeft
de Minister de kibbelende partijen bij
den kraag gepakt en ieders aandeel irt
de wet vast te leggen. De minister
maakte echter dc toesti.nd nog donkerder
door de financieel© regeling uit te brei
den tot voorbereidend hooger en middel-
haar onderwijs. Toen de vorderingen
daarovep geleidelijk bij de gemeentel»
etui en binnenkwamen werd allerwege ver
zet merkbaar. Zelfs gingen er in ert
kele raden stemmen op de betaling te
weigeren, het bleef echter bij' verzuch
tingen en mert pakte dg zaak niet vol
doende aan; men blafte wel, maar men
beet niet. Met de motie van den raad
van Wissekerke vexeenigde men zich rtiet,
mien beschouwde blijkbaar de posten voor
de subsidies als onafwendbaar en) wierp
men zich op de posten waarover men wel
te beschikken had, iets Wat psychologisch)
Wel te verklaren is, maar waarbij toch
vaak een ijver aan den dag, werd ge
legd zonder verstand. Als men het er
overeens is, dat tep bescherming! van de
financiën der plattelandsgemeenten drin
gend noodig is de gewraakte Wetsbe
palingen gewijzigd te krijgen, dart moet
de zaak anders worden aangtevat. De
regleering zal moeten begrijpen, dat de
draagwijdte der Wet niet id voorzien en
de financiën van de bedoelde gemeenten
hopeloos in de War zullen loopen waa
neer deze regeling niet wordt gewijzigd,
diee in sommige gemeenten eert belas-
sting verhooging van 20 tot 30 pet. va»
die gelden verantwoordelijk en het' ligt
dus het eerst op hun. weg de xegeering
op de ernstige gevolgen attent te mokert,
waartoe apt. 148 van de grondwet en
het analoge apt. 120 der gemeentewet
ons het recht geven, want hoe kurtnen
zij langer die verantwoordelijkheid aan
vaarden wanneer aart de gemeentelijke
kassen telkens vorderingfert fcuniien Wor
den voorgelegd die niet wéren te voor
zien, niet te controleerea en niet te be
ïnvloeden eigenschappen, die geheel in
strijd zijn met den geest der gemeente
wet die, in verband met de begpootings.-
voorschriften, uitgaven waaraan zulke
eigenschappen eigen zijrt. niet toeHa,ai-
baar pchl'. Daar tegenover komen van
de regeering aanschrijvingen om' ieder
dubbeltje een paar maal om te draaien
alvorens het' uit te gev©u. Hoe kan men
op die wijze sluitende begrootingen ma
ken en wat blijft er over van de autono
mie der gemeenten.
Hoe men het woord autonomie ook
uitlegt, zeker is het, dat men thans ver
schillende staatsbemoeiingen v;art den laat-
sten tijd voelt als een aantasten van
de vrijheidsfecr der gewesten, vooral Wan
neer dat iDg,rijpen vair hei, centraal ge
zag voor de gemeenten belangrijke firtwi-
cieele verplichtingen met zich brengt,
en aan degenen, die met) veel zorg en
moeite dat finaticie beheer in evertwich't
trachten te houden, eiken irtvloed daapop
wordt onthouden. Als de klachten kaïlla
krijgen eenig effect te sertccren da» zul
len zij moeten worden sameng-evoegd tot
een machtig koor dat ter bestemder plaat
se kan doordringen en wel met zulk een
kracht' dat d|aiapaan op de een of andere
Wijze gehoor wordt' verleend. Spr. acht
het niet onbillijk dat de gemeentebestu
ren vejplieht worden iets hij te dragen
alk kinderen uit' hunne gemeenten een
school elders bezoeken, althans ials het
kinderen zijn va» mingegoeden, maag nu
betreft het in de meesta gevallen kinde
ren van ingezetenen, die zich die meer
dere kosten van onvoeding: kunnen) ge
troosten. Het gemeentebestuur staat ge
heel' buiten de keuze van onderwijs irf-
riohtïng, maar krijgt alleen de rekenirfg
te betalen, walarbij het dan blijkt, dat het
lang niet onverschillig is rtalag welke
school de leerlingen worden gezortlen,
omdat niet alle scholen man hetzelfde
soort gelijkelijk exploiteeten. Hiermede is
reeds de ondeugdelijkheid van het' stel
sel aangetoond, waarbij dan rtig de móge
lijkheid blijft, dat in zeker dienstjalap
zich personen in ee» gemeente vestigen
met eenige elders schoolgaande kinderen!.
Nu weren de gemeenten rtog zooveel
mogelijk krankzinnigen! en idioten, om
dat die len laste der gemeente kunrtdn
komen, maar dan ziet spr. den tijd rtog
aanbreken, dial Zij aan dert ingang van
hun dorp een hord moeten plaatsen! mot
het opschriftVerboden toegang voor
intfellectneelen."
Wat betreft het oncontroleerbare vian
de vordepiugen, wijst' spr. er op, dat)
Ged. Staten en de Besturen vaD do Ge
meenten waar de scholen gevestigd Zij»
wel' de cijfers eont'roleeren, maar niet
vragen hoe die zijn samengesteld, wit
Wél de Gemeente zou doen die betalen
moet. Zoo hebben de gemeentebesturen
niets zeggen over de gelden uitghzcveiT
voor de leermiddelen, enz.
Als de post, bexrekking hebbend op
deze subsidies, moet Worden verhoogjd,
moet de Raad wel toestemming geven
tot wijziging der begroeting, maar dit
is alleen een formeele handefinwi die den
spot drijft met het beschikkingsrecht van
den Raad. Men acht het zelfs in de
meeste gevallen niet noodig, kei-nis te
geven aan het Gemeentebestuur, dn,t
Weder een jongm'ensch eldeps nuar school
is gegaan en bemerkt' men dit allee»
later op de rekening.
Een en ander is o. a- oorzaiak vart het
intrekken van vrijwillig gegevert subsi
dies waarmede een mooi beginsel) gaat
verloren. i
Spr. meent, dat hij het inzende» der
gpieven aan de Regeeping geert wegj
moet Worden aangegeven voor eerts andere
oplossing; wiel zouden daarbij eenige wen
ken kunnen! Worden gegeven. In ver
band daarmede mepkt spr. opj dat de
plaats w,a|ar dergelijke inrichtingen vart
onderwijs gevestigd zijn, daarvan mate-
rieele en ook indirect geestelijk© voor-
deelen trekt, welke voordeelen hef plat
teland mist. Bij de gemeenten, Waiar de
scholen gevestigd zijn, moet die in de
eerste pléals de meerdere dekking der
kosten worden gezochtt. Bij het Nijver
heids-onderwijs kan het zelfs voorkomen,
dat, tengevolge van plarticuliere subsi
dies, de gemeente van vestiging maar
betrekkelijk Weinig in de kosten heeft
bij te dragen. i
Vervolgens Wijst spr. op dp bepaling,
dat die gelden niet op de verzorgers mo
gen Worden verhaald en, ofschoon hij
erkent dat die menschen toch reed^
ex tra-ui! gaven hebben, meent hij q,
nog een weg is tnsschen alles of nietsj
Ook het feit dat de Provincie thant
f 46000 minder uitgeeft, welken maat
regel spp. indertijd heeft toegejuicht,
roept' hij nogmaals laan om' er op te
■Wijzen dat dit alles nu een geheel artdep
karakter heeft gekregen en het nu gaat
om de hij het Nijverheids-onderwijs over
schietende 30 procent en hetgeert er bij
het ander hooger-onderwijs tekort komi
na aftrek vian hetgeen het Rijk daartoe
bijdraagt, welke restanten nog van! eeli:
zoodanig gewicht blijken te zijn, dat
zij door de daartoe laangewezen schouders
niet kunne» worden gedragen en dus
mieerderen hun schouders daaronder zifj
len moeten zetten ert daarom' de vraag
rijst', of de Provincie, op de een 'ojj
andere wijze, niet der Dritten im Bunds
zou kunnen worden». Dit laatste in dies
zin opgevat, dat zedelijke steun va» dis
zijde van prooien invloed kart zijn.
Ten slotte wijst spr. ep nog opj daü
blijkt dat vele leerlingen van de H.B.S.
het onderwijs Inliet goed kunrten vol'gea
en vraagt' hij', of doon verzW|aring van,
hef toelatingsexamen dit piantal rtiet zou
kunnen vermiflderen.
Zooals reeds gezegd aldus eindigde
de heer Verborst is het sleobts eeu
stippellijntje, dat 'wij ajabgjeven, zbit-
der die verder uit t0 Werken, maar dis
Wellicht' tot leidraad kunnen dienten bij
onze verdere besprekingen ert ons kuiïeu
voeren tot een conclusie. Wartt danrtoe
moet het in elk geval komen. Wij mos-
ten komen tot een uitspraak, <WMTig
al onze grieven zijn opgertomen, grievsa
die hier nu kunnen worden t'e berts
gebracht). Het oog va» het geheele plat
teland van Nederland is op dit oogem
Hik op ons gpvestigdmen Wacht af,
Wat wij hier in Zeeland doen zullen,
om zich dan lij ons aam te felnitte»,
en om een Bijbclsehe uitdrukking te ga
bruiken, kunDert wij dus gerust) zegge%
dat de velden wit zijn o-m te oogsten!
Laten 'wij dien oogst binnenhalen. Waht
het' geldt hier ons gemeenschappelijk be
lang en met een doelwit voor oogen
'zullen wij zeker ons doel bereiken, geiachi
tig aan de Wapenspreuk van de Duit;
scbe veldheeren „Getrent marschieren,
vereint echlagen."
FaillïsBeBMiten.
Geëindigd het faiUissement van dert
boedel van wijlen Jan Hiamelirtk, in leVet
landbbuWler te Hoek, curator Mr- C. M.
Kegge te Goes, wegens het) verbinden!
worden der eenig© uitdeelïngslijst
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Uit de stukken voor de te houden
vergadering van de Kwner van Koop
handel enz. brengen wij het volgend!
(er kennis
S'aoBbo .4dienst op Breskens.
Verband houdende met het verzoek vin
de Kamer te T.rnPuzcn aam de» directeur
van den Provinciale» Stoomt» kddionst op
de Westcrschelde, om bij vertraging der
treinen le Vlissinge» de boot op Bies-
kens langer te laten wacht©:', wijst lei
bureau erop, dat die booten thans 10
minuten wachten- I» verbind met. ld
weer tijdig terug zijn te Vlissingen voor
den trein, is voor alle horten lartgos
Wachten niet mogelijk, doch wel bij dir
Welke te 11,12 en t© 2 uur van Vlif
sin gen vertrekken, daar dgze ruim'
uurs tjjd beunen te Breskpns. Het bureau
stelt daarom1 voor, eenzelfde schrjjvei
als dat van de Kamer (e Ter-neuzen tót
den Directeur te richten.
Mah-ersfcües te Amersfoort
De „Tel." meldt:
Maandaglmorgen ïijn te Amersfoort ds
heeren K. v. d. B. en M. J. B. B. in hoi
woningen gearresteerd, als verdacht vffl
Verduistering van geldem in hum kwali
teit resp. van gemeente-ontvanger en eo
sta ambtenaar ten kantore van Jen out-
vtanger. In die functies m-oet door bei
den een vrij belangrijk bedrag verduisterd
zijn. De gelden betreffen de belastingko
hieren an den hoofdelijke» omslag d«r
gemeente over de jaren 1920, 1921 ea
1922. Efcrf een twintigtal ingezetenen zijnd'
aanslagbiljetten opgevraagd om le co#1
troleeren of de betaalde bedragen,
als ze op de kohieren voorkomen, ook
geboekt zijn in de journalen. Jje gemeente'
ontvanger was in den Joop van 1§22 rad
pensioen uit den gemeentedienst eerwl
ontslagen.
Nader meldt men:
De beide verdachten inzake de fraud#
op Jiet gemcenteliik belastingkantoor
Amersfoort, zijn na verhoor naar de jrsi-
tóe, te Utrecht overgebracht.
Naar verluidt, zouden de ontvangen be
lastinggelden wél zijn afgeschreven W
de belastingkohieren.^ doch niet op reke
ning der staatsontvanggten geboekt
Verder verluidt, 'lat deze fraude niet door
do verificateurs Zou zijn ontdekt.
Esplosi»
In de 'meubelmakerij van den beer F.
H. in de Bloemkweekerstraat te Rotleida®
had Mamdagmorgen een nnstige gasont
ploffing .plaats. Be dpaat Was „verzakt e#
daardoor was do toevoerbuis van de ge
leiding, zonder dat men het had
afgeknapt. Het uitstroomende gas rul®'
de werkplaats en toen men met rW'
de meubelmakerij kwam sprong de boa
knet een hevigen knal uiteen. De deoreu
zoowel aan voor- als achterzijde weriw
uit de scharnieren geslagen., terwijl ib
ruilen werden verbrijzeld. De oritplo®Jj
was zóó hevig dat van de op we!.n^,
toeters afstand van de meubelmaker!! P®
legen panden in de St. Mariastraat ev®(
eens ruiten werden vernield. Door de®l
explosie ontstond een begin van
welken men echter spoedig meestor w®*'
De eigenaar alsmede twee meubel®46
en een 17-jarige jongen, die aan bet
«j
waren, schi-okken hevig doehf bekwam
geen letsel- Het ongeval bepaalde zien I
gjoote nialerieele schade. De brandwe
die met een vijftal spuiten was uitgeru)
alsook de geneeskundige dienst, die inm:
dels was gewaarschuwd., behoefden ge
dienst te doen.
Op de tweede verdieping van pand
aan het Haringvliet te Rotterdam, 1
weond door den heer J. B., sprong Maa
dagoebtesed met groot geraas een schoi
steen uit elkaar Vcrmoedeliikjiebben zi
gassen onlwikkeid in do met antnrac:
gestookte kachel op .een ondergelegen v;
dieping cn zich tusschen den sohoorste
opgehoopt waarna, toen de spanning
groot werd, de schoorsteen uit elka
werd geslagen. Een .groote Spiegel
eenige waardevolle ornamenten werd
geheel verbrijzeld, terwijl het meubil;
door de weggeslingerde steenhrokken wie
beschadigd. De heer B. ,die aan tafel z!
kreeg een grooten jjpiegel op ziijh hooi
doch kwam. er gelukikig goed af. De bou
politie stelt een onderzoek in.
D» a*ngein ude» Ne#, sohren
Naar verluidt, was tte Nederlands*
schoener „Zeehond", die blijkens een
Jegram uit New-York door de Amerika^
sche autoriteiten in. beslag is genome
bestemd voor Halifax.
Het tag geenszins in de bedoeling, alc
bolische dranken binnen het verbod,
gebied (te smokkelen, maar het sch
schijnt door het verlies van ankers j
bettingen, als gevolg van den storm, waj
door ook de motor defect is geraakt,
drijvende in de nabijheid van de dr:
mijjls-grens te zijn gekomen.
Bij de betrokken reederij .hier te lam
zijn nog geen bijzonderheden omtrent
inbeslagneming ingekomen.
N(g eens het treurig' engel!
met den veerpont.
De namen van dc slachtoffers zijn:
Agatha Willenburv 17 jaar ïoud,
haar zbster Cornelia WiltenbuTgj 18 ia
twee boerendocnier-
Maria Snel, -'e 12-jaria'e dochter v:
een melkrijder.
Adriaans van VlioL. een 35-jarige lan
arbeider, die een vrouw, en 3 nog ze
jonge kinderen achterlaat.
Adriana de Goey, een 14-jarige landbo
wersdoebter uit 'Stein (onder Reeuwijk).
Be 15-jarige boerenknecht Versluy
Koon van de weduwe Versluys uit Oul
Water.
Gert. GroenedijkKlomp, de 34-jarii
vrouw van een rietdekker, eerst 10 maa
den gehuwd en kinderloos.
We lezten nog in het „Nirtuws
Dag":
Ten behoeve van de leden der R.-K. p
rochie te Hekendorp de laatste bal
op de lijn Utrecht—Gouda die de hui
kerk St. Gabriel aan de overzijde van di
ÏJse! wenschen te bezoeken, is eerst sim
veertien dagen een veerpont-dienst ins
steld. Een gewone pont, zooals die ov
het Rokin te Amsterdam, (welke lan
een staaldraad wordt vooiigetTokken. Ac
ter de kerk „bet klooster" zegt m
hier is de IJsel ongeveer 25 M. bre<
Er stond Zaterdagavond een zeer ster
sitroom in de rivier, omdat in verband n
fle regens te Gouda veel water was im
laten, dat ta Jutphaas weer moest spuie
De pont stiet, gestuwd door den krachtig
stroom, plotseling tegen het betonnen st
gerij e achter de kapel van het kloost;
Ten gevolge van den onverwaohten sch
bewogen de opvarenden zich allen tegel
achteruit en als natuurlijke reactie kw
mien daarna allen weer vooruit, met n
gevolg dat de platte pont eerst van von
en daarna van achteren doinpte en wat
maakte en direct daarop zonk. De sta:
draad knapte meteen af. 't Wlas stikdonk
tip 't Wlater, de enkele lantarens aan boo
doofden onmiddellijk uit, em er heerscb
een ontzettende paniek.
Een angstwekkend gegil en geschroot:
klonk op .en de ijzingwekkende n.oo
kreten werden tot in wijden omtrek
hoord
In den zwarten, kouden, gölvenden. IJs
ontstond een vreeselijke worsteling, 't W
ren personen tusschen de 20 en 30 ja:
tolanne», vrouwen en kinderen die te wa
lagen.
Eigenlek nog wonder boven wonder w
't meerendeel zich te redden door na
flen wal te zwemmen, zioh aan den w
kant of aan de brokstukken pontketti
vast te klemmen of hoe dan ook. Bovt
dien kwamen onmiddellijk de kloosterl
gen en de omwonenden te hulp en do
handreiking kon menigeen op het dro
Worden gehaald. Spoedig kwam ook
g'dmeente-veldwachter van Hekendorp,
van der Heel, die door den postbode
Waarschuwd was geworden, met zijn di
ter plaatse, doch levenden vielen er to
niet meer uit het water te balen E
drietal roeibootjes van omwonenden we
in dienst van het reddingswerk geste
doch niets mocht meer baten.
De algemeene indruk is, dat de pc
ieker te zwaar beladen is geweest en c
er in elk geval 27 of 28 personen op z
geweest, hetgeen als „onverantwoordeljj
Werd veroordeeld.
Bovendien deed de veeman, Gerrit C;
""tere, eerst ruim een „week dienst :l
tot Linnbnrg afkomstig, wist hij niets v
het vaarwater ter plaatse en was tiauvl
Rte de bedrevenheid van 't manoeuv»
ren met de pont meester. Desondanks w
den Zoo velen vijf minuten vóór „I.J
tegelpk overgezet Het gelukte dien vel
tosn Cremers zlells aan den wal te kom
ti# bovendien twee personen op 't dro
te trekken.
Het echtpaar Wiltenburg verloor z"
oende dochters, de twee zonen yan de
■touilio run eenige zustei-3.
H? 12-jarige Maria Snel was in k|
tolijke overmoed juist op het mome
ton de boising van de pont met de steig
ton wal gesprongen. Vrouw .Groenend
j if'P baar beet om na den schok houve
.ebben en liet het kind in haar doe
"tonk niet meer los, beiden kwamen oi
