ITALIË
TURKIJE
AMERIKA
VAN HET VATICAAN.
BINNENLAND
UIT ZEELAND.
MIDDELBURG
VLISSINGEN
GOES
Wetenschap en Kunstj
Statenv
«.«UéS'X,
*1
WOENSDAG 14 FEBRUARI 10*3
jSEUWEZEEUWSCHE COURAtt*
3oor gewapende rebellen, pp Dr. Higgins,
iSjen broeder van den Vrijstaatsche® minis
ter van bdnaenlaniRehe Eaken, cm zwtiger
yam gouverneur-generaal Healy.
NiltniW tampte t (.nfdekti
Volgens een telegram! uit Keggio nell'
Emilia aan d^e „Tribujna" heeft 'Ja politie
kien uitgebreid, teTori&tisfch complot ont
dekt. 15 Persone® rijn gearresteerldi, in
,wi«r koffers wapens en ontplofbare stoffen
Kij® gevonden. Naar andere medeplich
tigen wordt gezocht
Dfl bladen melden nog steeds jalrijkle
arrestaties in verschillende streken van
het land.
i Kardinaal B.ateiiiWr;'.
Uit Varona Wordt aan de blaffen gemeld
Kardinaal Bartolomeo Bacilieri, tl artsbis
schop van Verona, bieeft in zijn werkkamer
ken flauwte gekregen.
De kardinaal sloeg1 bïj zijn val, met bei
hoofd togen de vloersteemen en wterd.' ern
stig gekwetst. Zijn toestand is hopeloos.
Itmnt pasja heeft! ite Boekarest aan de
journalisten meegedeeld, djat hij, temge»
yolgfl van zijn reis, niet op do hoogte was
ya® do jongste gebeurtenissen; met name
Ivan bot ultimatum aan de oorlogsschepen
t® Smyrna had hij P33 t« Boekarest kennis
gekregen.
Hij herbaalde dat Turkije bezield is met
jsïeedzame bedoelingen.
Bfct conflict mefi Ang-oita
BERLIJN, 13 Februari. Volgens be
richten uit Constantinopcl js er te Smyrna
een ontspanning ingetreden .tengevolge van
"Sm onderhandelingen tusschen ie com'nia®'
idantcn der gecllieaida oorlogschepen en
d« Turken.
Khemal Pachp, is, te Smyrna aangeko
men. terwijl Isonet Paeha, vandaag te Con-
ztentinopel wordt verwacht, waar hem
tm-ir vierluidt, de Engelsche opper-com-
mi&saxis een hartelijke boodschap van lord
Curzon zal overbandpgen, waarin er op
aangedrongen wordt, het sluiten van den
pied e te bes.poedigen.
Gfecn ultimatum?
CONSTANTINOPEL, 12 Februari. In
(Turksche kringen wordt formeel tegenge
sproken, dat den geallieerden een ultima-
matum zou zijn overhandigd, om binnen 3
Üagen de oorlogsschepen uit Smyrna, terug
it trekken.
Efcn Moedige b.ilsing,
BUENOS AYRES, 13 Februari. Be,
richten uit Porto Alegre maken melding
ya® een botsing tusschen regeeringstioe-i
pen en de jrebeüe® in den BraziEaanaehen
Bta.it Rio Grande do Sul.
Naar verluidt hebben de regeeringstroe-
pt® 200 manschappen verloren. Dei ver»
ïieszen der rebellen, zijn niet bekend. Aan-
lldiding tot deze revolutionaire actie ia
dk oppositie tegen den gouverneur, wiens
yierkiezing de rebellen biet aanvaarden.
Brand in fee® Argewtijiiflche haven.
Hut B. T. A. jmeldt uit Buemosi AE-es:
Do militaire haven Bahja. Blanco, die
Ook isi ingericht pis basis voor marine-»
yEcgtuigen, is gedeeltelijk door bramd ver
nield. De schade bedraagt een. hall! mil
lion piasters.
iVhrjaardag Pinskr.nniu».
ROME, 12 Februari. (,Ms;bd.") In da
Sixtijnsche kapel werd! hedenmorgen ter
gelegenheid' van den eersten verjaardag
van d'e kroning des Pa(usem in Diens tegen
woordigheid door kardinaal! lBonzano een
plechtige dankdienst opgedragen.
aanwezig waren de kardinalen, het
corps diplomatique, de broeder des Pausen,
talrijke leden der Aristocratie; en vein ge-
noodigdenverder prins en p rinses Karei
yan Roemenië, prinses 'Paul Irene, van
Griekenland en aartshertogin (Blanche; van
Oostenrijk met haar dochter.
Na. de H. Mis gaf de Paus den zegen.
De kardinaal-deken bood tien H. Vader
in naam van het H. College de gelukwen-
echen aan. Het concert der Palatijnschje
garde voerde de Pauselijke hymne uit.
Van de bronzen poort en de verschillende
Pauselijke kazernes wapperde de Pause
lijke vlag.
De tuiniers van het Vatican® boden den
Pa.us pr.achtigfe bloemenmanden aan.
HIM Nijmeegse,ha besluit.
Die(A.-R.) „Rotterdammer" telhrijlt:
„Do wijze waarop in- en buiten den
tNijmeegsohen gemeenteraad d© Bubsidie
aan de Roomsche Universiteit werd: be
streden, maakt onbehaaglijke® indiuk.
D® eenige grond waarop hier steun
mocht worden ontbouldte® is deze, dit voor
dia Roomsth-Katholieke stichting! van Kite
gemeenekas offers gevraagd! werdten. te
zwaar in verhouding met 'de door haar ge
diende gemeentebelangen.
Deze toon van verweer echter werd na
genoeg niet vernomenwel werden allerlei
tfetoogen opgezet, die kant noch wlaj raken.
De vraag in hoeverre naast de openbare
universiteiten aan een roomsch-katholieke
fcïahoefta bestond, hadden de Nijmeegsche
vroede vaderen niet te beantwoorden.
Het al of niet wetemsehappeEjke karak
ter van dergelijke prinéipieele waarneids»
yorsohingi behpefde miet in het geding te
(worden gebracht.
Principieel kan voor een roomseh. katho
lieke universiteit met betZelfd© recht uit
difl gemeentekas worden1 geput -als voor
Bene openbare, gelijk te Amsterdam' ge
sbhiedt.
Het feit, dat de roomsch-katholieke Hoo-
jgeschool niet voor allen bruikbaar is, doet
Weinig ter zake; de openbare universiteit
to eveneens voor groote groepen onbruik
baar.
Het onverkwikkelijke Nijmeegsche inci»
Bent zal goede gevolgen hebben, wanneer
uit hét verloop dézer za.ak door onze Re
geering de conclusie wordt getrokken, dat
hróór de gemeenten pan het bod komen,
het Rijk zijn plichjt (tegenover de bijzondere
universiteiten heeft ta Vervullen".
WWverdiemile onderscheiding'.
Do St. Vincsatiuswereemiging) te A'm-
sterdam vierde dezer dagen haar 75-jarig
btetaan. Op de gnoote receptie verscheen
ook de burgemeester, de heer Da Vlugt.
di>a na het bestuur 'te hebben gecompli-
manteerd, aan, de vereeniging namens de
gemeente de zilveren; medaljie van ver-
(difensle uitreikte.
Arbfctdswel 1919.
De (Minister va® Arbeid, Handel en
Nijverheid, overwegende, dat net Wensefee-
lijk is;, dat ten aanzien van het inhalen
van verzuim, ontstaan door het niet-Wer-
ken op R.-K. feestdagen, een algemeen®
regeling wordt getroffen; gelet op art.
28, vijfde lijd, er art. 97, vierde lid',-
der Arbeidswet 1919, alsmede op de in
gekomen ambtsberichte®hteefcf goedge
vonden o
tot wederopzegging- te vergunnen, dat in
alle gemeenten des Rijles in ondernemin
gen, waarin, in fabrieken of werkplaatsen
arbeiders werkzaam zijn flie op 6 Januari,
19 (Maart, den Donderdag in de wleek,
volgende op d'fe, Waarin Pinksteren valt,
29 Juni. 15 Augustu^, 1 November, «8
December, in dia cinjdlerneming geen arbeid
vtarrichten. door dia arbeiders telkens in
een tijdvak van fcWee achtereenvolgends
Weken bestaande uit öie. week, waarin
eien van bovengenoemde ftata valt en de
daarop volgendie week, in afwijking van
het bepaalde bij art. 24 dier Arbeidswet
1919 op alle werkdagen, met uitzondering
van den Zaterdag, arbeid wordt verricht
gedurende ten hoogste itieB uren per dag,
onder voorwaarde dat:
1. de arbeidstijd van de betrokkenl ar
beiders in zijn geheel gelegen is tosti
«chen 6 uur djes voormiddag» em 7 uur des
namidldjags of, Sa» die gevallen, w'aatriln
krachteais het Werktijdienbesluif voor fa
brieken of werkplaatsen 1920 ruimere tijd-
grenzen zijn toegestaan^ fcusscben 'de daar
aangegeven tijdgrenzen
2. in zoodanig tijdlvak door dé bétrokken
arbeiders in totaal' niet langer arbbiiliï
wordt verricht dlan gedurende 96 uren;
3. naast d|e arbeidlsEjst een geschrift 'is
opgehangen, Waaruit d.uidfeEjk blijkt,
Welke werktijdregeling idjoor de betrokken
arbeidpra in Zoodjatnigj tijdvak zal worden
gevolgd
4. indien het districtshoofd zulte heeft
gieëischt, het hoofd! of die bestuurder 'der
onderneming, of een dtaor dezen daarmede
balast persoon, als bedpeljdl in art. 75 der
Arbeidswet 1919, met inachtneming van
die door het districtsljloofd! daaromtrent'
giesteldo voorschriften aam bet districts
hoofd! médiedeeling doet van de onder 3.
bedoelkfe werktijdregeling.
Rarantese va® I'allandt va® Keppcl f
Men meldt uit Doetimidhem
Op 87-jarigen leeftijd1 is op die® huize
Keppel overleden Baromessa van Pallandt
van Kieppel. Met baar doodi is de laatste
afstammeling van dit geslacht heengegaaD.
De uitgestrekte bezittingen, w. c: het
Kasteel en het geheel© doa-p Laag-Keppel
komen thans aan Jen zijtak van Pailandt
van Rozendaal
iMr- M- M- Schim va® «ffije Loetï f
To St. (Moritz is Zaterdjag Mr. M, M.
Schim van dejr Loeff plotseEngl aan een
'hartverlamming overleden'.
|Mi. Schim van der Loeff werd op 2
Juni '11865 tö Abbetoibroek (Z.JH.) ge-i
beren en bereikte dus. dien leeftijd van
57 jaar. Hij stuidleer|dia in, de rechten, en ves
tigde zich na zijn promotie als advocaat
ta Goud® vanwaar hij verscheidene jaren
praktijk heeft uitgeoefend.
Ala lid van Hle Liberale 'Unie nam hij
een werkzaam aandeel' nan de poEtiek en
wlerd in 1913 lid van de Tweeda Kamer,
wielke functie hij vervulde tot 1916, toen
hij' met den pamvang van het ni'euwfa zit
tingjaar als zoodanig bedankte.
Zeer bekend is die rol welke de heer
Schim van der Loeff giesipeelld) heeft tijdens
de oorlogacrisis ondier, het ministerie-Cort
yam der Linldlem, toen hij benoemd werd tot
Hdl van d|a oommissie va® Bijstand voor
ciifsiszaken om met de heeren Kiöller en
Reitsma Meister Posthuma in zijn crisis-
beheer terzijde; ta staan.
Onder Minister va® IJsselsteyn was de
heer Schim van der Loeff na! het verl
dwijnen van die commissie van Bijstand,
nog eenjgen tijd1 Directeur-Generaal van
da afdeeling Crisdszaken, welke echteln
voortdurend in omvang elonk zoodat ten
slotte deze functie kon workten opgshevem
D'e heer Schim! van der Lceff w'er'di
toe® secretaris-generaal van de directie
der Rotterdiauische Baihkvere.eniging, welke
functie hij eeinige jare® heeft vervuld.
•Jhr. Mr. A. F. die Savornin Lobman.
Naar aanleiding van de geruchten, wel
ke reeds de vorige week de ronde dedfen,
kan thans worden medeg|edeeld, dat d'e
minister van Staat. Jhr, Mr. A. F. de
Savornin Lohma®, eenige wieken geleden
ongesteld is geweest en in Verband daar
mede, ook welgons zijn hoogen eeftijd,
thans nog candge rust moet houden. De
toeeltand is echter, naar wij van betrouw
bare zijde verndmign, zegr gerustafellend;
Trl«fc on verkeer N'derlandDnitsihl and,
Het selefoonverkeer tussébgn Nederland
en Dusseldorp is sedert Zaltiardag door het
ingrijpen der bezetitingsautorifeiten, welka
alle lijnen naar Nederland in beslag heb
ben genomen, volkomen afgebroken, meldt
het „Hbld." Helt telefoonkantoor te Dus-
seldorf' is een tusscbensfation voor het
telefoonverkeer van Nedarlamd met een
groot aan'ha.1 Midden- en Zuid-DuitsCbe
stedeng j
«ERSTK KAMER.
Vergadering van D-jnsdagl 13 Februari.
De voorzitter stelt voor Woensdag te
11 uur in de afdeeljngen te onderzoeken
eenige wetsontwerpen w,.o;. de begxoioitin-
gen 1923 voor Suriname en CuravaQ f®
voorts om WpenEdag te 2 bur in het
openbaar aan de oide te stellen de wij
ziging der L. O. wet, de ertopvolgingswef
en de wet tot wijziging van «Je wet op
op de Oranje Nassau-otde.
iCoinfoTm besloten.
De vergadering woidt verdaagd tot
Woensdag 2 uur.
TWEEDE KAMER.
Zitting van 13 Februari,
De voorzitter stelt voor de interpeda-
tie-aanvraag van den heer Zroeistra be-
treilende den toestand m het Roerge
bied niet toie te staan.
De heer froelstra acht Nederland be
langhebbende bij de bezetting. Hij her
innert aan de toegestane interpellatie over
deze zaak in Zwitserland en schrijft de
weigering toe aan overgevoeligheid tegen
over een buitenland&che mogendheid.
De voorzitter zegt dat de interpellatie
door do Kamer wordt gehouden en deze
dus moet besüssen of zij in 's lands
belang is.
De heer Van Ravensteijin becritiseert
de beperking van bet interpe]la1ierech(
over builenlandsche kwesties.
De beer Marchant, beveelt het houden
van een interpellatie aan en 'acht de
vrees voor prikkelbaarheid van de Fran-
scihe regeering overdreven.
De heer Dresselhuijs, verklaart zich te
gen de interpellatie.
De voorzitter handhaaft zijn standpunt
het voorstel wordt aangenomen met 56
tegen 26 stemmen. legen stemden d?
soe. democraten, de counlmanisten, de vrij»,
democraten.
Daarna is aan de orde 'de wi.izi'jmg
der Ongevallenwet 1921,
Na enkele vragen en opmerkingen wordt
dit ontwerp z. h. st. aang- nomen
Aan de orde is daarna het ontwerp
tot bestrijding der zedelijke en maat
schappelijke gevaren der bioscopen
De heer Dresselhuys (V. L.) zet de
groote waarde van den bioscoop uiteen
die de pers welhaast voorbij' streeft iu
het beïnvloeden van de volksziel. Wij
zende op de vrijheid van drukpers, be
treurt spr. het dat in dit ontwerp het
beginsel van benepenheid en enghartig
heid wordt gehuldigd.
Spr. voorziet censuur op tooneel, lite
ratuur en pers na deze domperwet otp
den bioscoop, en hij zal tegenstemmen.
De heer Rutgers van Rozenburg .(C.-H.)
wijst op de paedagogische waarde van
den bioscoop voor schból en wetenschap
pen en betoogt dat alleen gevaar dreigt
door een zeker soort van exploitatie.
De zitting wordt daarna verdaagd tot
'Woensdag.
Do heer L. K. van der Harst Jz.,
sedert 1892 bijna, onafgebroken lid van
den gemeenteraad, heeft aan het bestuur
van de afd. van den Vrijz. Dein Bond,
door welke afd. "hij1 den 'laatsten tijd
candidaat word gesteld, bericht bij de
a.s. perjodiéke aftreding niet meer in
aanmerking te willen komen.
Alhier is een districtscomilé opge
richt van het landshu'digingscomité voor
een huldebetoon aan H. M. de Kowngi11.
Eere-voorzitter is de burgemeester, de
heer C. A. van Woelderen. Verder heb
ben als eere-leden zitting de heer-en: F
Bisschop, gemeente-secretarisG. Blij, in
specteur Belgisch loodswezen; B. Erpen-
beek de Wolff, garnizoens-oooramandant
C. Dl de Ha.es, inspecteur Ned. Loodswe
zen; M. Laernces, P. Merckens en J. G
van Niftrik, wethouders; Jos van Raalte,
oud-directeur van „De Schelde"; R C.
A. van Rentergem1, directeur van den
Pi'Oiv. StooanbootdienstJ. F. Schönfeld,
hoofd-ingenieur van den Rijkswaterstaat;
E. R. Schulz, .commandant der marine;
J. Smit Azn. direct. Kon. Mij De Schelde;
G. R. Walles, directeur, Stoomvaart Mij
„Zeeland" en H. C. Wcsseling, directeur
Kon. Mij. „De Schelde".
- Canada. Gisterenmiddag; hield de
jheer W. van Tol, Kolonisatie manager een
lezing over Canada in de bioscoop Korte
Vorstsür. alhie,r. EeTst Werden een twee
tal fraaie films vertoond, Waarin men
zien kon boe het Canadeesche WesWen zich
lontiwdkkeifj en men een kijkje kreeg op dé
Veeteelt «n de zuivelbereiding!.,
Darana vertelde dbir, v. Tol een en
ander over Canada- Spr. toonlti aan, dat
Canada is, het land der Hoekomst, Spr.
is zelf boer en beeft een bedrijf rVan
U280 gemet, heltjgeen hij nog niet eens
groot noemti. Spr. raadt aan, geen land
te knopen voor men het zelf gezien heeft,-
In Canada komt men mensaben 'He kort,
terwijl er bier tie veel zijn- .Alberta, da
inloodste provincie, heeft 151 millioen ge-
met aan bebouuWbaar land, terwijl de
slechts 50 millioen momenteel bebouuwd
is- Bemesting is niet noodig. Men moet
er echter hard Werken-; Is miejn dafn' 3 a ]4
jaar knecht geweest e® heeft men zuinig
geleefd, dan kan men een eigen bedrijf
van 160 gemet beginnen, Daarna spreek!
dhr? v. Tol over het Zuidelijk gedeelte
van Alb'erta, Waar doop de sterke winden
de (grond te droog is en vanWege de Cana
dian Pacific Railway Company bevloei
ingswerken zijn aangelegd. Spr. Eet dan
een film zien van deze irrigatiewerten,
die.zeer grootsch zijn, Spjr. maakt vervol
gens vergelijkingen tusschen opbrengst en
prijzen van geWasse® hier in Zeeland en
in Canada, beantwoordt! vele vragen, om
ten sloltte do VroBEjke zijde van het
leven daar, op een film te laten zien-
Hoogst voldaan keerden de talrijke aan
wezigen te kwart over 6 unir huiswaarts.-.
i Te dezer stede in in gezegunjden
ouderdom overleden de heer H. J- SGeger,
die zicfli voor fcpt Katholieke leven in, dezB
parochie jaren lang als kerkmeester èn
als Vinoeintiaa® heeft verdiensteEjk ge
maakt, zoo dat heim! dan ook tenia) blijke
dezer verdiensten door Z. H. den Paus
bet gouden eerekruis „Pau Ecclesia et
Pontïfieie" wlerd, gesdbonjken. 'R. I. P.
Benoemd tot fcrandgiast bïj de mo-
torspuit d«r gemeentebirandweer, de Iheer
F. d'e Dreu Alhier.
Onze vroegere stadgenoot de heer L'.
Merison, tlians teekeaaar bïj bet kadaster
te Roermond ia benoemd tot teekeaaar bij
dd domeinen; te Araliem.
's-Dferr-ArendfckerkeBij dhr. F. van
Sluis alhier, zijn in cb® nacht van Maan
dag op Dinsdag tie® kippe® gcstolent
De politie dipet onderzoek.
Als aen bijzonderheid kan gemél)!
wordien, dat men hier dagelijks no;g bezig
is met het aardappel rooien, op een perceel
nog t er gToote ,va® ongeveer 300 roeden.
Schor#. De werkman L., was Maandag
middag in die kunstmestfla,briek alhier aan
het werk, toen opeen een massa amj">t
niak naar beneden stortte, waaronder L.
ala het Ware iwerd bedolven. Met groote
moeite en niet zonder gevaar werd mij
uit zijn netelige .positie bevrijd. Naar ver
luidt zou een dijbCenbreuk geconstateerd
zijn. Nog denzelfden p,vond ia de 'ongfes
lukkkige naar het ziekenhjuis, fee; Middel
burg overgebracht. M. Ct.
Sluis. De vorige week werd Katholiek
Sluis verrast met de uitnoodigjug, gratis
een feestavond bij te wonen in de pronte
zaal van de E-E. Broeders van het pen
sionaat St. Joiseph,
Ondanks de bedenkingen van sommige
kniesoo-ren, die met de woorden: 't Zal
wel niet veel bizonders zijn 1 zeker niet
medewerkten olm den avond te doen sla-
gen, waren Zondag ruim 500 personen op
gegaan naar de feestzaal, vol verwachting
van wat kernen zon.
Laten we hier direct zeggen, dai aller
verwachting1 werd overtroffen, allen heb
ben zich kostelijk geamuseerd.
Als eerste numïmer stond op 't pro
gramma „Ouverture" door Volle Harmo
nie van 't Pensionaat „St. Joseph".
Een luid applaus bewees ho© goed deze
opening aan 't publiek beviel. Nu volgde
het optreden van twee Vlaamsche humo
risten, diefkooi" hun dol komische-sappigo
Vlaajmsche kluchten de toehoorders, voort
durend deden schateren van 't lachen. Ze
brachten er de echte „Vlaamsche leute" in.
De pauzes tusschen de komische voor
drachten werden afgewisseld door <»cn
orkest, dat onder artistieke leiding van
don weled. heer P. Wallet verschillende
numimers op verdienstelijke wijze ten ge-
hoore bracht. Alvorens te pauzeeren richtte
de voorzitter der R.-K. kiesvereeniging
hot woord tot de jpehoordors. Hij wees
erop, hoe pijnlijk het voor het bestuur
van de kiesvereeniging is, wanneer op e©u
vergadering telkens slechts enkele pei--
sonen verschijnen «n hoe moeilijk het dan
is, belangrijke besluiten te nemen. Spreker
vervolgde: om het euvel van het slecht
bezoeken der veigaderingen weg te mennen
heeft het feestcomité gemeend het nuttig
met het aangename te moeten vereenigen
en deze feestavond aangelegd, waarop
de weled. gestr. heer J. W,. Vieninga uit,
Goes als spreker zou optreden.
'Hij dankte 't publiek voor de talrijke op
komst, wenschte allen een gezellige, vronr
lïjke, aangename avond en gaf het woiord
aan den heer Vienjngs.
In een bezielende, met gevoel voorge
dragen rede, wees hij de vergadering er
op hoe ontmoedigend hot vaor het be
stuur ©ener kiesvereeniging waaneer de
leden blijken geen belang te stellen, zelfs
niet in het hoogst ernstig' en gewichtig
werk als het stellen van candidaten is,.
Laten we toch de Jan-Saliegeest af
schudden en toet een machtspreuk: ,,'t Zat
zonder mij look wel gaan" ons zielf niet in
slaap sussen en zoodoende ons van alle
politieke leiding afzijdig houttén Door een
drachtig samenwerken wera in 192.2 de
politieke -zege bekampt, slechts „Eendracht
maakt Macht! Spreker wees op andere
landen, die door verdeeldheid ondergin
gen, waar het mogelijk was. dat een kleine
minderheid de macht in handen kreeg; en
hiervan c-p treurige wijze misbruik maakte.
Wel is de toestand ook hier niet roos
kleurig, wordt er algemeen geklaagd over
duurte, slechte tijd, malaise in handel
enz., doch laat ons dankbaar zijn, dat
de harmonische samenwerking der recht-
sche partijen ons bewaarde voor het lot
van zoovele ongelukkige landen. Vergel-
kenderwijze wonen we hier notg in Abra
hams schoot. Nog slechts enkele maan
den en de stembus .gaat oepn. Al'le man
nen en vrouwen hebben het recht te
verklaren op welke wijze zij wensehen
geregeerd (e worden. Door eendrachtig op
te rukken kunnen wij een macht ont
plooien waarop wij als Katholiek aan
spraak magen maken en een aantal af
gevaardigden zenden, waarop wij krach
tens ons aantal recht hebben. Laten we
ons daarom in de politieke strijd scharen
achter het Katholiek vaandel, de banier
van Christus, opdat we na den strijd
kunnen juchen: „Van Sluis begint de Vic
torie!" Het daverend applaus bewees dat
de krachtige rede had ingeslagen. Nadat
met verschillende komische voordrachten
het publiek nog eenigen tiid aangenaam!
werd bezig gehouden trokken allen hoogist
voldaan huiswaarts met aen wensch
„mogen we .spoedig weer zioo'n 'avondje
hebben".
'Breskens. Maandag: j.l. vergaderde de
Raad der Gemeente BreskCns. Afwezig
Wethouder van de Sande.
In de Gemecntebegjroo'tfcng 1923 wer
den enkele wijzigingen aangebracht» Do
vleesehkieuringSveroi-deiiing voor de kring-
gHt meen te Groede treedt 1 Mas<rt a.s.
in werking.; l
Bpsloten Werd tot liquidatie van de
Visseherijsi-hool, 'wegens gebrek aan vol
doende belangstelling.
Omtrent ia.arweddqregeEng burgtemees-
ters werd besloten Gedf StatJen fe sdhjA,
ven, dat salariBvermindermg noodzaietji
is, doch dan moet nietl "een bepaald!
categorie genomien wljrden, maar n^-i
Vermindering over de geheele linie plaaj
hébben, te beginnen met de hoog^
sport»
Tot leden Van het stembureau voor
verkiezing van de leden der Prov.; Stafci
Werden gekozen de heeren A» duBnp^
en Ja de Hullu.
Besloten Werd 'tot aanban van
geldleening, groot f15,000, Wegens tij
gaven voor bijdrage R. H. B. S. te OosJ
burg, renteloos voorschbt Tramtnij.: Br®,
kens, Oreede-NieuwvEet enz, en bes'Jjj,
ting Boulevard enz>;
SehjooIbouW, Algemeen was men de
ningi toegedaan, dat zoo min mogeljjj
ter plaatse mjoest verbouwd worden,®^
den juïsten tijd af te wachten om jj
een gunstige plaats een sdhool te Tjon,
W; Ti-,
Verder niets belangtrïjké aan de orde,
VfeïkiezJng Prov. State® 1923.
De uitslag van de verkieaing voor J,
«.amumstelling van do eandidatenlijst vo»
'du Prov. Staten- in het district G««s j
officieel opgave Iran de®' secretaris va«
de een Dale volgena ingekomen proceseen,
Verbaal ala volg t
Rilland. Aantal lieden |96; uitgebradij
ttemmen 46; va® onwlaarde 0.
44, van Hootegeml S, Luyk 2, Stiegeï 1
Timmurman 0, Vienangs 42.
Dt? totaal uilslag is
Aantal leden 2071uitgebracht lfll
stemmen waarvan- van onwaarde 21.
BOONMAN 1230
VAN, HOOT EG HM 208
LUIJK 131
STIEGER 470
TIMMERMAN 313
VIENINGS 900
De volgorde voor 8 qamdijiaat-ledes d|
2 candidaat-Jdjajufetvarvainjgexs i® dus; ],j
Beenman, 2. Vifcnings, 3. Stieger, 4- Ti»,
marman.
Ante-ongWuk met deedelijken ïfloej.
Gisterennamiddag1 half vijf hsad op degl
weg' Goes.Middelburg" nabij N-joflll
Kraaijert een ernstig nuto-ongeluk pla-Jjl
dat ee® jongetje van 9 jaar jae.t levj®|
kostte. Een tiental kinderen speelde asi
de zijkant va® den weg'. Ni et tegen s
het duidelijk geven ,van een signaal, liepeil
de kinderen toen de auto van den heer 11
rijdende van Middelburg naai- Goes, vlakJ
bij was, Uiteen Achter een bal aan, ws
door de kleine Piet jMurre recihf op
auto aanliep, zoodat het ongeluk niel til
vermijden viel. Volgens de; aanwezig®!
trof don chauffeur die stek remde, geesl
schuld. Het kind waarvan bïj; de eersll|
aanrakïnlg met. het voor-nummerbord,
srhedel werd gebroken, weid daarbij i
door het achterwiel' bet bee® verhrijaslÜ I
e® was op «lag dood. Het Hjkje werd dooi I
de® vader, diq iu de onmid'déHjka
beid was^ opgenome®.
Natüurkuundig gezelsehap té MidaMtififtL
In de vergadering va® het Natourta'f
dig gezelschap te Middelburg heeft MaatJ
'daglaVond de heer dr. D. Schoute, gfg
neesheer aldaar e® voorzitter va® bil
Zeeuwsch genootschap der wétlenschapjtój
een lezing gehouuden over de gesahiedrai»I
van het Gezelschap,
Spreker begpn met een koirife inleiditjl
waarin hïj vertelde, van de personen, dill
in Middelburg, het eerst den stoot' hdl
den giegeven tot) hét samenkomen der te'l
oefenaars va® de uatuurkun'de en Ml
bewonderaars. In de geschiedenis va® hiig
natuurkundiigj gezelschap, Weerspiegel!!
zich in 't klein, die van den gjang ®l|
zakten op natuurkundig gebied over hdl
beschaafd Europa, De komst in 1W|
Van Desaguliers, reeds jong uit zijn g
boorteland, Eramkjrijk, naar Engekull
overgestoken aldaar tot beroemd natM'l
kundige opgegroeid, jn ons land en' »l
Middelburg,, gaf den eersten sltoot.
Eenige jaren later richtte de ge
heer Leonardus Stoeke het eerste genwl
schap in do natuurkunde tte Middelbwjl
opj Van dezen merkWaardigle® arts gdl
dr. J. C. de Man een levensbeschouwïJji|
ongetwijfeld de mooiste ooit door
eenen ZeeuWsch'en geneesheer den ar
ren gerwïjd.
Stoeke g®f 12 jaar lang zijn less
Na zijn vertrek naap Rotterdam, waai Hf
Weer ee® natuurkundig' genootschap ofj
richtltie, werden de lessen onder de lel
wonderaars voortgezet onder leiding r^l
Leendert Bomme, In deu loop der jidl
kregen deze bijeenkomsten vasltter wrtl
onder den naami van „Natuurkundig O"''!
Iegie" en hieruit groeide in 1780 hef
tuurkundig gezelsch'ap. Dit wias mflgd"
door een verschijnsel dat zich evenet
overal vertoondede aanzienEjktem en n
ïnioglenden Waren zioh voor de natfflff'l
kunde gtean interesseeren. Mei) hen ®J
predikanten. Aldus werd 29 Nov®tó|
1780 het natuurkundig gezelschap
ricfhfe Voorziittqr werd mr. Johan Adria^l
van de Perre. I
Spreker schtetslfe vervolgens de iM1®,!
ting Van hiijtl geselschap, bet zeer
tige bestuur, alle beeren van de Mag1®1!
straalt e® de „doceerende" leden die J|
één na, predikanten,.
De besturende leden betaalden' conti
tie (acbH) Z-eeuWscbe rijk»4a<alders'-):
dooeerende leden niet.
Deze laatsKje gaven bun lessen
de wetenschap van Mussteherbroek, 's-GJ* I
vosande, Des,ag]uEers en vooral veK
heit werk van den abhé NoUet), dat zt"
in lessen Was onderverdeeld»
Onder de artikelen in het' regl^f
werd gewezen op dat omiferent de hri®^'
eener „dood-schuld" door iedl&r te
bij het verlat® va® het gezelschap;
Welke reden dit ook geschiedde- i
Natuurlijk gjaJf dat later veel m"®'»
heden. De naam „Natuurkundig"
MlEUWE ZEEUWSCHE 4
Gespecificeerde uitslag van de
ter samenstelling van de candic
Namen
Adriaansen6, A.
Adriaansens, G.
Bilt, C. Th. v. d.
Colsen, H. J.
Cortvriendt, V.
Dnmoleyn-— Tim-
mans, Mevr. Arthur
Dumoleyn, E B.
Fruytier, P. F.
Heyden, Em. de
Hoefnagels, L.W.G.
Lockefeer, E. Th.
Meyer, F. B. G.
Plasschaert, O. H.M.
Puylaert, B. C.
Bompu, J. A.
Truyman, J.
Ven, mr. F. J.B. v.d.
Verschaffel, V.
Vienings, J. W.
Waal, Jac. de
Wale, Alf. de
Waes, H. J. v.
Waesberghe,
F. 3. L. M. v.
Waesberghe, Mej.
J. H. F. M. v.
Waesberghe,
L. F. M. v.
Wilking, R. O.
Totaal uitgebracht 1923 stemr
sch'ap" wordt va® zelf door deze el
geschiedenis verklaard.
Spr- verhaalde nu, hoe het gezels
eerst vergaderde in de Schutltérsho;
de „Balans" de tegenwoordige soci|
63 52 31 91 136
5 5 5 20
33
100
23 I
St.; Joris dus, -daar- maay één janr
vtervolgjens kamers huujrde, een gi
tuinkamer en een ,,voorsaJetf' in het
Van Henri Rabinet iu de NoordslHraatl
in 1787 ee® eigun huis te krijjgcuM
De vergaderingen wag©n de eerste ij
zetn- deftig; de heeren kwamen in 1
koetsen aangereden, braehttjen in het
salet de statige kleeding en de pruik;
hteel in orde, en waren da® bereid iij
groote tuinkamer, die met kaarsen
licht 'was, onder het gebruik' va®
e® lange pijpen, te besogneeren over
zaten va® het gezelschap, waarna
idoceerende lid, meest een predikant,
les kon aanvangen. Het verdere lot
hét Gezelschap Werd voor een gyoot
beheepscht door de denkbeelden va®
voorzith'r, Mf. Johan Adrian® va®
Rerre, hear van Nieuwerve, .jWelzingé
EryersWaert, plaatsvervanger van
Prins van Oranje als eerste Edele
Zeeland, genoot den titel va® Excel!
e® voerde als bewoner va® zijn palei:
-Middelburg en als bezitter van de
tenplaafcen WasthoVe en DuitvEet
VOjsteEjken staat. Toch waren het z
denkbeelden, die den groeten invl
oefenden. Deze worden aldus samengeV;
vermeerdering van de kennis der burg!
in den breedsten zin, en verheffing:
de positie van de vrouw» i
Het eerste uitvloeisel dier denkbeej
Was de stichting van ee® natuurkun
genootschap voor dames in 1785,
Idit gwnoo-teoh'ap Was zeer deftig, me
van de Perreva® der Brande was
rectrice.
Maar vervolgens stichtte van de P-
b,et Museum Medioburgense, lie-t een gi
huas daartoe koope® door het natuui|
zelschap ®n de Teeken-acade,mie» en sel
zelf de koopsom tot zeer lage rente v,
Met Was het huis ,,Het Guide vlies"
gendom van den heer Veth va® Pe
destijds gelegen naast liet Gymnasd
Weldra kwam ook het Zeeuwsche
nootschap in dit huis» Aan het h
stelde va® Perre na lang zoeken, van
l als, de® latere® hoogleeraaJ en kan;
redenaar, toen nog een ze&r jonge
Weinig, bekende predikante Weldra
biet beele huis in gebruik, zelfe de era
toni ook, voor de kruidkundigen, Wat d
Verre nastreefde "Was volksontwikkeli
vn' wij. nu zouden noemen,
Volksuniversiteit. Maar in 1790
toen alte zou beginnen, Werd van
Prrre zaek en stierf, 51 jaar oud;
^ttohitiTrV d9 ScdacJl'fe «Ee aa.nl
stichting; ten grondslag lag e® er bil
vip6 Svi? CTer een sa"nenknoopsel vl
Verschillende verenigingen in één hu
ST*® ,d<= stichting niet, daar
opheffing, van t Zeeuwsch Genooti
mVllsgingenin 1801 vioo
^orkomen. Met al rijn verzamelinnl
trok het genootschap in het museum bil
een, waar het kamers huurde. De wedul
Wri othet T1' 1,00(1 de scEcpo,n-B<5hnl
°P het museum aan de téekm-aoir!
»Be üi-tianrkundig gezelschap aj
fer opheffing) der schuld. Door wrijvil
When beide vereenirfngen, w'rd het 7
bezit*r Pn btoef de ac
T)„Jl e "f" Sezelschap betale
cop b S^obiedenis, veroorzaakt do
overhaasting van het bestuur va® h1
gezelschap, zou een eeuw Ia®g drnkke
jLf deZOTC Wpld™ trad
t7n 5 ^den, °°k t gezelschap bi
n. D-e deftige heeren en dominee's p-oj
W.g, de burgerij trad binnen en vob4
19f^TTCD' Hct onderwJis Cd J
1797 opgedragen aan Johan de Kant/
ton TofP meï den T
r a£n Z1tn dwKl 1841 'dien
tiet Ge»; ischap
ijver en bekwaamb'
Steeds moeilijker Werden de tijden,
rok de Teeken-aeademie naa.r
°ÜW. Wel kwamen andere
ziJ betaalde,
eeuWseh Ggnooltacha-p, sleeh
oVenals
buur,
Dijna had i.
in 1863 het rijk' het gebou
