DAGBLAD VOOR ZEELAND
f 15
E
>GHE
RANT
i COO '«lange
I 3ÜÜ ongeschiktheid
bij
overlijden.
bij verlies van
f 7C bij verlies van
I f J eenoog
een duim
f qs bij verlies van
3 aü een wijsvinger
bij verlies van
een anderen vinp
MEL
HTOOR GOÊf
orenbeurs" Goes>
Woensdag 27 December 1922
Achttiende Jsarg
ZEELAND
LOUIS PASTEUR
^siroop
FEUILLETON
en Coupons.
BEKAR, DE FAKIR
Byitenlandsch Overzicht
COURAN*
RIEEL
AN
DOENDE
UWER
ER
ieder-
it en op
blijven
l, is het
tan: de
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
B w a B BW; A&onnamentsprljs f2,50 par drio maanden, f0,20 per waakl
Hoofdredacteur: J. W. VI E N I N GS.
Bureaux van Redactie en Administratie: Westsingel, GOta
Interc. Telefoon: Redactie No. 97: Administratie No. 207
Bijkantoor: MIDDELBURG,Markt 1 en 2, Telefoon No. 474
Ai onze Abonnés zijn gratis verzekerd tegen ongevallen krachtens onze
Abonnementsprijs
voor Post-abonnés f 2,90 per 3 maanden.
Advertentiën van 1 tot 6 regele f 1,50, elke regel meer f 0,2ö|
'Oontractrege! prijs, te beginnen bij 500 regels, beduidend lagOfe
overeenkomst met „The Ocean and Guarantee Corporation-Ltd." te Amsterdam, Rokin 151, en wel voor de hieronder vermelde bedrag»»
1822 - 27 December - 1922
op 't oogehblili I
>rp van den dj
dui'Ven nauwelijks I
van autobus of
gevallen v|oorkW,
den loer om1 'da I
at ook' de politie
zonderlingje aai-
ne gepleegd werden
re main met zieke-
lat zijn voorbeeld
dt .gevólgd;
iden melden de
ren „dokter" Bre-
3. meer bekend
ran het eenheids-
aune", dat hij af
aren voorschreef,
n 1914 te Nantes
er tweemaal par
et aantal Bouillon,
i gestadig toe en
:te goede zaken,
roegden zich hij
genten der veilig-
en onderzoek. Hij
n eene een ern-
ij den andere be-
ite en stelde beide
ezit van het heil-
„Bouillon Jaune"
daarop door de
gearresteerd en
ievoegd uitoefenen
erechtstaan.
este adres voor
I, enz. 816#'
heerenhoek
IBONS, CHOCO'
lerstkranse»
d aanbevelend.
uuderde
adziliendenhoesij
akenslijmhoestHeeniJ
on f 1.75. A
teur: W. DEj*S
iIJ en contrSle op1
«inber 1922
„Pendant plus d'uu demi-sièele
chacun de ses tïavaux a apporté un
progress- a la science, un bienfait a
son pays, un spulagtement a l'-huma-
nité". Gieidiurende meer dan een
■halve oeuw heeft elk va® zijn wer
ken de wetenschap een vooruitgang,
zijn'lan)d!'een weldaad, de mensch
heid eene verkwikking) bezorgd,"
(Cornu in ihjot d|oodsberioht van Pas
teur, dat verscheen in de „Mede-
deelingen van de Fransche Aca
demie van Wetenschappen" van den
30en September 1895.)
In een bovenkamer der onaanzienlijke
woning van dten leerlooier Joseph Pasteur,
ia het Fransche staidje Dole, zag op den
pierden Kerstdag des jaars 1822 het derde
kinldl -en eerste zoon het levenslicht. Hij
ontving bij dien H. Doop den na,am van
Louis. Dien 23en September 1895 overleed
hij bij Versailles, dien naam achterlatend
I yam een wereldberoemd geleerde, wiens
aandenken reeds bij zijn. leven in stand-
j heelden vereeuwigd, voortleeft in monu
menten te Melun, Alais, L-ille, Arbois,
Dóls en Besangoin en vooral in het „Tnsti-
f tuut Pasteur", waarin- zijn wotenschap-
I pelijke vondsten ten bate der menschheid
wonde® aangewend.
Groiotscher nog en beteekenisvoller is
dia eerezuil, -hem opgericht in het hart van
1 Idluizenden en nogmaals duizenden zijner
I natuuTgenooten, uit idjankhaarheid voor het
I vfele, 'da-t hij wrochtte ter verzachting van
- het' memschelijk lijfden.
Dezen eminenten scheikundige en bio
loog, 'die met mikroskoop en distilleerkolf,
idool' nauwgezet experimenteel onderzoek
die natuur hare geheimen stuk voor stuk
wist te ontrukken, zien wij reeds in 18G5
yan r.egeeringswege uitgezonden om -het
raadsel van de ziekte der zijdewormen to
Idtoorvorsche®. Duizenden gezinnen, bij de
zijdeteelt betrokken-, dreigden door deze
ziekte met verarming en broodsgebrek
ito zullen wonden geslagen. Met onverdro
llen ijver en eeue toewijding, die noch door
Ida tegenwerking van jaloersche bedillers,
noch dloor die §lagen van den rampspoed
hij verloor achtereenvolgens zijne oudlors
len 'drie kinderen op jeugdigen leeftijd
kon wordón gebroken, onderzocht hij Je
gevreesde fupsemziekte ter plaatse en
rustte niet, voorid|at hij den aard van (lie
ziekte ontjekt en het zekere middel' t'er
bestrijding ervan gevonden had, al zingen
flaar ook vijf jaren overheen. Hij had geze-'
gevierd1; de zijdekweekerij van Villa Vi-
'centina. 'die tot dan toe met verlies had ge
werkt, behaalde na toepassing v.an Pas-
ifenr's behandeling op de zijdewormen een
Biet to' jaarwinst van f20.000 francs.1)
Het miltvuur, de plaag van den veesta
pel en ide besmettelijke en gevreesde
-kraamkoorts, idiie zoo menige moeder van
haar pas geboren kind wegrukte, tastte
Pasteur met gelijke energie aan. Hij wist
ü|a doodelijke werking der bacteriën, welke
idieze ziekten veroorzaken, door zijne vóoï-
treffelijke .anti-septische (besmettingwe-
mende) methoden eu zijn inenting! Wet het
heilaanbrengende serum te niet te doen.
Maar zijn grootstle roembehaalde hij
met zijlui serum-inenting tegen de „ra-
bies", 'de hondsdolheid, waartegen tot dan
Itoe geen kruid gewassen scheen, JSTieti
zonder moeite en inspanning kwam hij
tot dit ^resultaat', maar vertsagien, de zaak
f- opgeven, daarvan was bij Louis Pasteur
f jsjee-n spraak, in wien een goed! deel van
Idien -heldenmoed zijns vaders stak oud-
militair van het Eerste Keizerrijk en Rid'-
Idter in het Legioen van Eer Hij moest,
wilde hij de menschen van den ontzetten-
Sdien dood der hondsdolheid reduien, de
werking van het vergif, idart de dolle hand
Jr. met zijn heet in 'de wonde instort, nagaan.
'Met 'dit doel poogde hij' eenige konijnen
f in het oor te laten bijten, door ze voor de
tralies te -houden van de kooi, waarin een
ngiften.
si#
DS 141.500.000,
lelsche straat 24"
'dolle -houd schuimbekte. Toen da hond
d|a konijnen niet wilde bijten, zeida Pas
teur „dan moeten wij de dieren- met zijn
speeksel inenten." Hij beval zijn assisten
ten, dien dollen hond te binden en toen het
dier, schokkend, van razernij en met bloed
beloopen oogen op een tafel lag, bioog Pas
teur zich bijna rakelingte' over den schui
menden kop en zoog in een dunne glazen
buis teenige druppels op va-n heit speeksel2)
Maar ook hier kroonde het succes den
moeitevolleu en zwaarlijken arbeid. Joseph
Meister, de Elsasser knaap doore en dollen
hond deerlijk gebeten, was dc eerste dien
hij met zijn nieuw gevonden serum' inentte;
Joseph genas. Zoo ook die Éerdersjongen
Jupillje. Eu na hem honderden en hon
derden, dank zij het redmiddel, menig
een, sprak toen van het, wondermiddel,
togen 'de rabies. Speciaal aan die weten
schappelijke uitvinding van den genialen
Franschman is het „ïnstitut Pasteur
Parijs dienstbaar gemaakt. Uit vrijwillige
bij-dragen van meer dan 2^/-> millioen franc
verrees ideze stichting, bij welker plech-
tigfe inwijding Pasteur' de wetenschap ver
heerlijkte als dienaresse der menschheid,
gereed om te werken voor hare verkwik'
king en Tedding.
Op die vele andere vindingen van Pas
teur's nauwgezet scherp en wetenschap
pelijk natuuronderzoek kunnen wij uit den
aard der zaak slechts terloops in dit ar
tikel wijzen. Toch mag niet verzwegen
worden, hoe Pasteur dc veel verspreide
mleeuing, dat uit niet-leveiide stof leven
kan ontstaan zooals b.v. wormen tlic
uit rottend vleesch té voorschijn komen
wat-mót een geleerd woord ...generatio
spentania" wordt gjenoemd; door langdu.
rig'o nauwgezette en meermalen gecontro-
leerde proefnemingen als eene fabel loo-
chsnstrafte.; Daarmede wierp hij de onge-
loo-vige, materialistische natuur beschou
wing- uit een harer sterkste verschansingen
De bewijzen Idoor Pasteur voor de oplos
sing- Van Hit vraagstuk gtelevterd, sta m nog
ongeschokt overeinld'. Nog onlangs, bij de
Pastourherde,hking te Amsterdam, lm leed
prof. A. J. Kluijvter: „Pasteur toonde
d;o onjuistheid aan der experimenteele be
wijzen, aangevoerd door do toentertijd nog
v.elo aart-hangers tellende mc-ening, dat le
vende kiemen zich sponta-an uit doode
materie kunnen ontwikkelen."
Ook uit bovenstaande beknopte mede
deel ingen van Pasteur's wet^nschappelijka
werkzaamheid, blijkt Volding\end, hoe pas
send en plichtmatig' licti is, den honderd
jarigen herdenkingsdag te vieren vlaai
'de geboorte eens mans, die de groote
bsteekenis der natuurwetenschappen voor
het mensehelijk leven als het ware vpe'l-
«n tastbaar wist te maken, zoodait van
zijne ontdekkingen \verd gezegd, dat zij
voldoende waren om' de vijf milliard!
'francs oorlogsschuld te dekk-en, die
Frankrijk na den oorlog, van 1870 aan
Duitschland had te betalen.; v
Maar er is meery Op- onS, Katholieken,
rust sterker dan op -anderen de plicht,
-aan Louis Pasteur den cijns onzer hulde
te betalen, wijl liij door ^ijn leven zijo
scjhittjererid heeft beWeZen, dat Geloof
en Wetenschap elkander niet vijandig)
rijn, maar in des te schooner harmonie
kunnen samengaan, naarmate het 'gleloo-f
dieper, de wetenschap solieder eh meer
unüverseel is'. In Pasteur's' dagen, knielden'
vele geleerden voor den afgod van hun
tijd. voor het ongeloof, bekleed mët den
„ivfetenschappelijken" mantel Van lieti po-
snïvismei Niet zoo- Louis Pasteur. Het
van zijne ouders ontvangen Roomsöh1-
Kathölieke geloof bewaarde lüj als een
kcstlaar erfstuk' wat mteer is, hïj woe
kerde er mee als met een hem to over* -
itlrouwd talent, zoodat hij bij- elke pas
sende g'elegenheid opkwam1 voor Ide hooge
Iwiaarde van dat geloof en vpor de supe
rioriteit der ohristelijke natuurbeschou
wing. „Weet gij", zoo sprak hij een^
sot de leerlingen- vian hef college vlam
Arbois, „wat het meerendeel der Vrij
denkers voor zicli opeisoht Sommigen
Naar het Fransch van L. B.
92) g.
Maar er was een. ander, een materieel
feit dat hun voor een groot gedeelte hun
overtrouwen in een eindzegepraat ontniann,
-en hen dwong tot een terughouding, die
hun tot dusverre vreemd was gebleven.
'Dit feit bestond hierin:
Ee charge met de bajonet, uitgevoerd
'door het regiment schotsche Hooglanders
.was onweerstaanbaar geweest. Zij zou
lechter niet ten einde toe kunnen zijn door
gezel, het geweervuur niet honderd
maal moorddadiger ware geweest dan
.vroeger.
De salvoos hadden, een vreeslrj-ker uit-
eramg gehad en van geheele gelederen
I n- f °P den uitgestrekt, lagen
fler meernéraSidikWiiteseen ellkele Btri>
joer meer opgestaan.
man 71 ®an. die Reraait werd, was een
wh+ of ten minste buiten te
ren Wjnt de verw<}I1dingen wa-
soMaa? f" zSï geen enkele
ornaat, al was hii nog, zoo heldhaftig fcn
'(Ongevoelig, veroorloofden den strijd v'ó.ó'rt
te zetten.
Men bad namelijk voor de eerste maal
«en nieuw projectiel gebruikt,dat ver
schrikkelijke eigenschappen bleek te be
zitten.
De Engelsche troepen, gewapend met
het voortreffelijk' Lee-M,elford(-geweer
indien men ten minste een werktuig, dat
dient om te moorden „voortreffelijk''' nofe-
mien mag schoten met gewone' kogels
in nikelen mantel.
Deze kogels van zeer klein kaliber ver
oorzaakten, natuurlijk, wel ernstige won
den, maar toch minder gevaarlijk aan
men zou nebben verondersteld. Wanneer
zij geen der beenderen raakten, boorden
zij in het vleesch een gaatje van. regel
matig ronden vorm, zonder den getroffen
vijand buiten gevecht t© stellen. Deze in
;Zijn hoedanigheid van fanatiek Muzelman
zotte met een souvereine minachting voor
alle lichamelijke pijn den strjjid onver
schrokken voort.
Reeds de Italianen hadden in Abyssinië
die^ betrekkelijke macnteloosbeid van don
klein-kaliber kogel geconstateerd. Ook zij
hadden ondervonden dat deze projectielen,
ofschoon zij vrij diep in het vleesch
de vfijheid om in het geheel niet te
d|enten, maar gekluisterd t'a liggen in
de onwetendheidandetende vrijheid
pm verkeerd te denken; anderen weer:
de vrijheid om zich te laten beheerschen
door de suggesties van het instinct en
alle gezag- en traditie te veraohtenj
Voelt gij bij het ziekbed van hef be-
olindie wezen, datde dood U gaat ont
rukken niet iets in U, dat U toeroept',
dat de ziel onsterfelijk is?, Het is eene
bele-edigjn'g, het mensehelijk hart aange-,
(daan, met. den materialist J;e zeggen:
„de dood., dat is het niet"*
Bij bof gTaf van zijn vfciend, den
geleerde Sainte-Claire Deville, sprak Pas-:
teur klaar en duidelijk' zijne vaste ovter-i
tjuiging' uit, dat de ontslapene zijne
treurende gade en kindereu op wacht
in die goddelijke oorden vian! volmaakt!
weten en volledig licht waarin men ziet
en omvat' het oneindige dat beangteti"
gende en verschrikkelijke hegrifj dak VpOT
rïen mensc-h hier op aarde altijd een
gesloten boek blijft en dat toch' de eeu
wige hron is van alle grootheid, recht
vaardigheid en vrijheid. Dat een man,
dip zo owist te spreken, geen 'vrede
kon hebben met het pósitivi-smfe, spreekt
vanzelL, Hij gruwde van dat Wijfegle^'iff9
stelsel,-, wijl het, door den geest van
-alle boyenmensohelijke k'emiis af te slui
ten, ingaat tegien de beste, de diepslta
aspiraties van de menschelijke ziel, ,,na-
turftlist-sr Christiana", „als van nature
christelijk", zooals Terhillianus zegt,
„Tusscjien het grootsche der schepping"-
aldus wijlen Prof,- V. de Groot in
enifc studio over Pasteur „en '-de
verheffingen van den godsdienst zag deze
natuurvorsoher ovgrtuigenklc harmóniën.
Het schouwspel van dat geheel waarin
onze aar'de maar een stofje Vormt, toonde
hem 'de oneindige Madht die de wereljd'en
formeerde.; Het groote en het kleine Wea
zen hem naar den Schepper van het
Heelal." En op eene andere plaats! zagjt
prof. De Groot: „Het oneindige on liet
eeuwige hadden voor Pastour de aantrek-,
lungiskracht van het grootsche en schoonej
Welnu, die grootsche en sohoo-ne denk
beelden vond hij terug in den Voorvader
lijken godsdienst^ Hier echter spraken
zij tot zijne geheele ziel.: Wiant zij Avarea
geen afgetrokken idealen meer, doch
levende werkelijkheid, beleden in het ge
loof .aan God, Schepper van hemel en
aarde en Vader Van allenin het geloof
ook aan het onsterfelijke leven, waar
alle hoogste en Teinste verlangens naar
lief-de en licht zullen worden bevredigd
uit de oneindige Bronaar".- - I
En Pasteur beleefde zijn g-plopf niet,
alleen met woorden maar ook met de daad'
en zoo werd dat geloof, door eigen levens
daden geadeld, hem een schild tegen den
bedwelmenden invloed Van de bewonde
ring der wereld en v.an zijn eigen Vrucht
baar gjeaiej 3)' Hij beminde de weten-,
echap en streefde haar na met h'a-rts-
hochtolijken ijver, doch niet al-s eene
godain maar als Godsdienaresse. En toen
opk iviisv hem de levensavond daalde en hij
Voelde, dat zijn laatste ure niet meer
verre w'o's, vond hij troost en opbeuring
in dat heerlijke Boek', Waarin de stem'ge
hooid wordt van H,eou','die de Bron is v-an
alle kennis en wetenschap,; Menigjmaal,
als vrouw en dochter hem bij beurten
voorlazen uit het Evangelie, fluisterde
hij: „qui o'est beau!" „wat.isidafschoon!"
Blijkbaar drongen het leven en het lijden
des He-eren diep in zijn ziel.
Waarlijk op Pasteur is van toepassing
het zinrijke woord: „de functus, adhuo
loquitui", .gestorven zijnde spreekt hij
nog." Duizenden Was hij ten zegen door
zijne geniale ontdekkingen, meerderen no,g
is hij ten steun en staf door het voorbeeld
van zijn eenvoudig, innig geloofsleven,
gepaard aan èen wetensohappelijken ar-
b|eicu zoo bij uitstek geniaal, dat zij
lu-.m -stempelt tot een ster van de eerste
grootte aan den wetenschappelijkeai hem'el,;
Voor zoo'n man ontbloot elk Wélden-
drengen, niet in staat waren eeffl on ver
saagden vijand, als zij hem niet doodden,
c-nschadelijfc te maken.
Als practische lieden vionden de Engel-
schen echter spoedig een middel oint de
betrekkelijk onschadelijke eigenschappen
der kogels te „verbet-eren'-".
Deze verbetering bestond in de uitvin-
ding der beruchte Dtua-Diuims of Doemt
Deerns.
Doem-D;oeiit m|en herinnert het zich
is een. plaatsje, gelegen op zes kilo
meter ^afstands van Calcutta, dicht bit
het „Kamp der Ellende": In dit plaatsje
vervaardigt men. die bedoelde patronen,
kunststukjes van moorddadige en wreede
.vindingrijkheid.
Bij den gewonen kogel verhindert n.l
de nikkelen mantel de uitzetting v,an
het Lood in de wonde- D-e „verbeter- og".'
in het Doem-Doemi-model bestaat daarin,
dat dit nikkelen omhulsel bij de punt
van den kogel weggenomen en aam de
zijde gespleten wordt, zoodat het looi.
volgens de engelsche uitdrukking, enkal
zichtbaar wordt bij den „neus" van het
projectiel. Vandaar de naam vhn zacht-
nenzige soft no^ed kogels, aan
deze Doam-Doems gegeven door de nien-
kend mensch het hoofd. Maar de christen,
de Katholiek doet meer: hij heft dank
baar den blik opwaarts', wijl het den
Heer der talenten behaagvle, zoo'n man
op te wekken in onzen moderneïi tijd, dia
maar ai te gemakkelijk' op z.g. weten
schappelijke gronden God wegcijfert uit
die dingen van het ondermaansohe.;
H.Voor den g)eniaien onderzoeker, die
dor.r zijne bestrijding der zijdeWorm'ziekte
het gewest tot ztoo.'n igiroofe zegen Was
gjeWeest richtte de dankblare bevolking
op de markt te ALais in 1896 een stand
beeld op. Men ziet den geleerde met in
3e linkerhand een moerbezie-takje, over
dekt met cocons, die hij diep nadenkend
gadeslaat. Een meisje overhandigt hem'
nieuwe cocons en naast hem liggen een
mikroskoop en een doos met wetenschap
pelijke instrumenten;
3) Bij proefnemingen m'et dieren stelde
Pasteur vóór alles het belang van da
mtmschheid op den voorgrond, doch spaar-
'd|a verder zooveel mogelijk 'de dieren.|
In zijn laboratorium wterd' elk dier vóór
de vivisectie onder chloroform gebracht.;
3) Den bescheiden geleerde ontbrak
het niat aan loftuitingen cn eerbetoon-s
Napoleon III benoemde hem tot senator.
Den elfden Mei 1886 werd in het Tro-
cadcto te Parijs een groot artistiek feest
gegeven ten bate van .lief „ïnstitut'
Pasteur1', waarbij door de eerste sterren
aan Frankrijk's litteraire-n hemel Pas
teur werd verheerlijkt.- Nogi gi-op-ter was'
de hulde, die op 27 December 1892 'den
zierentigjarigen geleerde werd gebracht
door Frankrijk'® geleerden in de groote
zaal Van de Sorboini-e.; Aan dein arm
Van den President der Republiek werd
bij naar de eereplaats geleid; Dupuy
noemde, in zijn feestrede op Pasteur,
onder luid applaus der aanwezigen, den
'jubilaris „het Waardigi voorwierp van
"Frankrijk's liefde, dankbaarheid en trots"
In den Belgischen taalstrijd beteekent
de aanneming van dp wet opt de Ver-
vlaamsching der Gentschle universiteit een
mijlpaal van gewicht.
Het fel-o-plaa-iiende verzet, de hardnek
kige strijd to-t liet uiterste bij de Fransch-
gezinden behoeft feitelijk geen verwon
dering te wekken, want niet de vervlaam-
sching der Gentsdhie Hoogesehooi bezit
de viaamsche beweging van bolwerk, dal
de tegenstanders vermoedelijk nimmer
meer zullen kunnen heroveren en dat aan
de Vlamingen juist datgene verschaft,
waaraan zij behoefte hebben -om zich te
laten geltlen.
Maar van den anderen kant mag men
zich toch c-ok wel verwoincferen over zo
veel bekromip.enheid bij* de Walen. Volgens
de officieele statistiek van 1900 toen spra
ken 2.574.805 Belgten Fransch en circa
2.822.005 Vlaamsch, of 38.47 pet. waren
Walen en 42.16 pet. Vlamingen. In 1910
was de verhouding 2.383.33H Waren tegen
3.220.662 Vlamingen, of 38.17 pet. tegen
43.38 pet.
Uit deze cijfers in 1920 is- 'er geen
volkstelling geweest blijkt dus duide
lijk, dat de Vlamingen de groote meer
derheid van het Belgische volk uitmaken,
en niettegenstaande dit weigerden de Wa
len om ook maar één universiteit aan de
Vlamingen af te staan,
Dit is z-eker: nu die Vlamen hun leig-eu
universiteit krijgen, zal dit aan deu cul-
tureelen gr-oei van Vlaanderen niet weimig
kracht bijzetten en de Viaamsche bewe
ging, 'die toch in de laatste jaren miovei-
.wicht toenam, belangrijk versterken-
Weerklonk België in den laatsten tijd
van allerlei protesten, Waalsch-e zoowel
als Viaamsche, in Duitschland waren do
protesten evenmin van de lucht. Zij gol
den Frankrijk, dat de hand wil leg're.i
op het Rijnland een stuk oer-echten;
Duitscheti grond als geen ander, omtrent
welks '.Duitschheid peen twijfel bestaat
schenvriend-en aan gene zijde vaul het
Kanaal 1
tZaohtneuzig cf Eoem-Do-eiro het proi-
jectiel is in zijn uitwerkselen verschrik
kelijk. De kogel dringt door in het vleesch
maar terwijl 'het omhulsel blijft vast-zitton
op de getroffen plaats, schiet het mid
delgedeelte, het loud, naar voren, verlaal
den mantel ear verspreidt zich in den
vorm van een onregelmatige schijf m|ei
gekartelde randen in het lichaam. IA
weefsels worden verscheurd, de zenuwen
en de aderen vernield, de beendjrem
verbrijzeld. Kortom, de verwoesting, aan
gericht in de organeir is zoodanig', dat,
terwijl bet gat op de plaats waar de
kogel is binnengekomen, de middellijn
beeft van een gewoon potlood, het gat
cp de plek waar hij het lichaam' verlaat,
tien centimeter meer in diameter heeft)
Onder dez,e omstandigheden zi\n alle
verbanden en pogingen om te heelea
nutteloos.
In verreweg de meeste gevallen is de
man, die door zulk oen projectiel wordt
getroffen, onherroepelijk verloren.
Men kan nu wel begrijpen, dat zoo
danige wonde ook voldoende is om een
fapatieken Aziaat niét enkel buiten ge-
zooals indertijd omtrent Opper-Silezië. Men
hoopt vooral bij: andere staten met die
protesten indruk' te maken. Of het helpen!
zal? De Berlijnscbe correspondent van
.De Tijd"- twijfelt er aan en is van oordeel
dat de andere staten er slechts acht op
zullen slaan als dat in hun politiek^
kraam te pas komt. Zij zijn bereid
zoo: schrijft 'hij om' het heil van
Duitschland als ruilobject te rebruixen
en, als zij: er voordeel mede kunnen be
reiken, Duitschland op te offeren. Als
dit anders zou worden, moest er eerslt een
geheel andere groep-eering der wereld
belangen plaats vinden. Deze situatie be
staat voor Duitschland al Vier jaar. Zij
is voor dit land nieuw gebleven en het
heeft er zic'h nog niet aangewend Het
wordt tijd, dat Duitschland er zich- aan
went en Wet als een feit aanneemt.
Alle mogendheden hebben immer dat
systeem toiegepast. Duitschland vroeger
ook. Tegen een goede compensatie ver
leent een mogendheid aan een ander „vrije
hand" tegenover een zwakkers. Indien
Frankrijk rëeefe compensaties! aan Enge
land en Italië aanbiedt, dan zullen deze
mogendheden geen vinger voor Duitsch
land uitsteken, ook al bezette Frankrijk
bet heele Rijnland eii industriegebied.
In deze situatie bestaat zoor de Duit-
sclhers maar 'één plicht: alles doen, wat
mogelijk is, ami de eenheid van het Rrjk
te bewaren, zooals deze thans is. Duitsch
land heeft niet kunnen verhinderen, dat
van zijn gebied stukken zij'n uïges'c'.ieerd',
wier bewoners zonder twijfel Duitsch wil
den blijven, heeft niet kunnen doorzetten,
dat Duitsch-Oo'Stenrjjk bij hel. Rijk kwam.
Maar het kan de overgebleven eenheid!
bewaren, als het wil. Ook al bezet Frank
rijk jaren en jaren lang het Rijnland ten
industriegebied, dan blijven deze deelen
toch Duitscb. omdat zij in kern en Wezen
geheel Duitscb Jrifn en hun bewoners niets'
anders zijn willen.
Frankrijk weet, dat bet Rijnland niet
eenvoudig! in dte zak kan steken- Het kan
bet Ijez-'etten, maar niet behouden, als
bet Rijnland zelf niet wil. En bet wil niet
Dat weten de Franschen. Daarom stellen
Zp alles in het werk, om dien wil ta
breken. Zij: werken met suiker ën zweep.
Er zullen zeker tijden'komen dat de stand
vastigheid en trouw der Rijns'che bevol
king ou harde proef zullen worden ge
steld. Zij zal voor de hand liggende ina-
deelen moeten aanvaarden en voor de
hand liggende voordeel-en moeten ver'tehi-
den om' wille der eenheid van het Rijk'.
Ik twijfel er geen oogenblik aan, dat
het overgroote gedeelte der Rijnsehe be
volking haar trouw onder alle omstan-
dighedlen zal bewijzen. Er zijn' natuurijjit
verraders, die groot persoonlijk! voordeel
verwachten van de losscheuring van
Duitschland. Zij komen uit de welge
stelde burgerij! Zij staan onder leiding
van Dorten, Smeets en den fameusen dr
Muil er-Bonn. den ééndags minister in'het
kabdnet-Cuno, Of zijl de kracht hAben
om het separatisme ten zegepraal te voe
ren? Ik geloof, dat deze beweging niets
vermag.
Zij heeft zichzelf ten doode veroor
deeld, tóen zij hulp bij Frankrijk zlocht
en gemieen-e zaak maakte met den schuld-
eisciier van het verslagen land, die dit
land niet laat rusten, geen dag, geen
uur, geen oogenblik'. Deze stap is nooit
meer goed te- maken, want hij: beteekent
den wil om de belangen van DuitschlahS
en de belangen van net separatisme in
vreemde hand niet alleen, maar zelfsl
in Vijandelijke, doodsvrjhndelijke band te
leglgen. Dat is zwart verraad. Hier is de
grens overschreden. En omdat het separa
tisme deze grens overschreed, heeft het
zich onmogelijk gemaakt, zoolang er nog
'ééjn Franschman aan den Rijn als heer
optreedt.
Botert het nu tusschien de geallieerden
en de Turken? Mag men op 'n spoedige
overeenkomst hopen?
Generaal Pellé heeft bij zijn terugkeer
vecht te stellen maar ook een wis'sen
dood te doen sterven.
Nu kenden echter de Drdiërs deze Doem-
Doem-kogels reeds.
Eenige contingenten sick's of goerkas,
de bloem van hel indische leger, bad-
den zich reeds ervan bediend bij gevech
ten van mindere bete°kénis.
Maar het nieuwe projectiel, dat zijn
wonderbare uitwerkselen had getoond in
de hand van deze bergbewoners, was nog
niet in gebruik genomen, door de Euro-
petesche troejjen.
Ten einde het kanm van C-hakdara,
dat door een waar beirleger van Muzel
mannen was ingesloten, van deze be
legeraars Ie bevrijden, had de generalis
simus niet geaar'' ld zSjn manschappen te
'-voorzien van deze verschrikkelijke kogels.
De uitkomst beantwoordde volkomen
aan zijn verwachtingen, en -overtrof ze
zelfs.
Maar bij den vijand verwlekte zij een
woede die gemakkelijk te verklaren valt,
(ffiwdt vervolgd.!