ZATERDAG 15 JU*-1 1922
Tweede Bleid
NIEUWE ZEEUWSCHE COURAW
Buitenland
IERLAND
Kerknieuws
Voor
onze vrouwen.
Medische Brieven.
UIT DE PERS.
Het hoekje van humor.
Voor de Keuken.
Oe vooruitzichten voor het
Katholicisme in Scandinavië.
De bisschopswij ding van den nieuwen
apostoliseken vicaris van Noorwegen,
mgr. Jan Olav Smit, te Deventer
maakte bet vraagstuk der bekeering
van Scandinavië weer actueel.
De Cisterciense pater A. Metz van
de abdij van Bornhem schrijft over
de Katholizeering van Scandinavië in
];Het Centrum" van 5 Juli j.l. het
volgendé
Er waait in 't Noorden een Room-
sche wind. Wat zult ge wel zeggen
als ik u vertel, dat hier, in onze
Cistereiënserabdij, over eenige dagen
de koordirecteur van een oude
(nu Luthersche) Cisterciënserkerk in
Zweden verwacht wordt, om onzen
sehoonen koorzang in te studeeren.
Die kerk is in ouden stijl gerestau
reerd en wordt in Augustus eerst
was bepaald in Juli ingewijd
(natuurlijk, volgens Lutherschen ritus),
en bij' die gelegenheid zal er m dat
oudeGodshuis een concert worden
gegeven van nummers, uitsluitend
genomen uit Cisterciënser koorboeken.
Het beroemde Salve Regina van
Citeaux zal dan weer, na bijna
vier eeuwen, onder die eerbiedwaar
dige gewelven weerklinken. De koning
van Zweden en de bloem der hooge
Zweedsche Protestantsche wereld zal
inwijding en concert bijwonen. Wie
weet, of er in de harten dier Protes
tanten niet d a t g e n e zal geschieden
wat er, jaren geleden, in het hart
van den, toen nog niet-katholieken
schrijver van der Meer de Walcheren
plaats vond, toen hij in de abdijkerk
van Westmalle voor de eerste inaal
onze Salve Regina hoorde.
Het is echter niet de oude koor
zang, welke die heilzame werking
voortbrengt, maar de genade van
den Heiligen Geest. Die genade is de
vrucht van het gebed. Bidden wij,
Katholieke Nederlanders, veel en
vurig voor de bekeering van dat
heerlijke, eenige schoone Scandinavië,
waaraan ons vaderland op Sint-
Pietersdag eenen bisschop geschonken
heeft.
Ik eindig met de woorden uit
Assarssons Füdemas Kyrka (De Kerk
der vaderen), door mij reeds vroeger,
in een Schildartikel aangehaald.
„Denemarken, dat aloude, liefelijke
land, waar de macht der herinnerin
gen van verleden tijden nog zoo groot
is, wendt zich meer en meer van de
nieuwe Luthersche tot de oude Katho
lieke Kerk. In Zweden en Noorwegen
heeft men het voorgevoel, dat zij, die
Kerk, op komst is. Een groote belang
stelling voor de ware Kerk dei-
vaderen is in die landen ontwaakt.
Sommigen zien met verlangen,
anderen met vreeze, allen met span
ning den dag tegemoet, dat de onweer
staanbare stroom van het Katholicisme
frisch en krachtig alle versperringen
zal verbrijzelen, welke vooroordeel
en leugen op zijnen weg hebben
opgeworpen, en als een allen mee-
sleepende voorjaarsvloed weer de
landouwen van het Noorden zal be
spoelen.
Niemand weet, wanneer die dag
zal aanbreken. Het is God, en niemand
anders, die hem heeft vastgesteld.
Maar toch, er wordt nu, in onze dagen,
in Scandinavië, een schouwspel opge
voerd. De held daarvan is de Oude
Kerk. In de eerste bedrijven spreken
allen van haar, en in het derde of
vierde bedrijf verschijnt zij zelf ten
tooneele. Een tijd geleden schreef een
jonge Zweedsche dichter:
„Dan zal ons volk vinden sterkte
[en rust,
Der vaderen geloof zal worden het
[geloof der zonen.
Kerke van Rome! O licht
l^ocir onze zielen!
0 Birgitta, voor het welzijn
[van Zweden!"
Bidt, Neerlands Katholieken voor
het welzjjn van Scandinavië! Gij
zendt het een bisschop: zendt het
ook eiken dag den cijns van uw g e-
bed, dat Gods rij ksten zegen over
den arbeid van dien bisschop zal
doen nederdalen.
om mede een hartstochtelijke actie
te kunnen voeren tegen de aanne
ming van het Iersche verdrag.
Zij is de oudste dochter van wijlen
Sir William Gore-Booth, uit Lissadell
in het Iersche graafschap Silgo. Vijf-
en-twintig jaar geleden was zij een
enthousiaste liefhebster van jagen
en een geestdriftige tennisspeelster.
Groot belang stelde zij in litteratuur
en kunst, ze was hoogbegaafd en van
een ongewoon karakter. Kunststudie
bracht het mooie Iersche meisje naar
Parijs, waar ze weldra trouwde met
graaf De Markievicz, een Poolsch
artist. Later kwam ze een tijdlang
in Dublin wonen en overleed kaar
echtgenoot.
Met de periode van den suffraget-
ten-strijd vielen haar eerste stappen
op het politiek terrein samen. Toen
kwam de groote staking in Dublin,
haar eerste optreden als Labourleid-
ster, en haar intrede in de rijen der
agigatoren. Toen de Sinn Eein-bewe
ging in kracht toenam, stond zij
weldra mede aan het hoofd. Bij kaar
arrestatie in 1916 was ze gekleed
als een man, geheel in het groen
groene tuniekjas, groene hoed, veer
en broek. Tegelijk met een l*20-tal
Sinn Feiners werd ze omsingeld, en,
genoodzaakt zich over te geven, drukte
ze een kus op haar revolver, alvo
rens die aan den Britschen officier
te overhandigen. Zij was de eerste
vrouw, die een plaats in liet Lager-
huis veroverde, waarvoor zij werd
gekozen door het Dublinsche district
St. Patrick. Maar evenals de andere
Sinn-Feiners, die het Dail Eirean
constitueerden, weigerde ze zitting
te nemen in het Lagerhuis. De po
pulariteit, die zij geniet in Ierland,
om hare strijdvaardigheid voor de
Iersche zelfstandigheid, is niet min
der dan die, welke haar te beurt
viel vroeger om hare zwemkunst;
haar rijden en jagen, en haar roeien
op de Atlantische golven in een
broze cano.
De Ierselie Gravin Markievicz.
De „Daily Cronicle" bevat een
korte levens en karakterbeschrijving-
van Gravin Markievicz, de „Storm
vogel der Iersche rebellie", die ook
thans weer in den grooten opstand
te Dublin aan de zijde staat van de
uitersten. Reeds eenmaal, n.l. na haar
aan den Paaschopstand
deelneming
deeirD Ho WeiCl zij ter dood veroor
deeld de excecutie werd echter opge
schort, en zijzelf later bij de atee-
meene amnestie vrijgelaten. In 1920
toen zij Minister van Arbeid was in
het republikeinsck kabinet van de
Valera, werd ze weer gearresteerd
Z.e verliet de gevangenis nog bijtijds
Op den zesden Zondag na Pinksteren
Epistel van den heiligen Paulus aan
de Romeinen. VI. 311.
Broeders! wij allen, die in Jesus
Christus zijn gedoopt, zijn in zijnen
dood gedoopt. Wij zijn dan door den
doop met Hem begraven om te ster
ven, opdat, gelijk Christus door de
glorie des Vaders is verrezen van
den dood, wij ook dus wandelen in een
nieuw leven. Want indien wij in Hem
zijn ingeplant door de gelijkvormig
heid aan zijnen dood, dus zullen wi
het ook door de gelijkvormigheid aan
zijne verrijzenis zijn. Daar wij weten
dat onze oude mensch met Hem is
gekruisigd, opdat het lichaam der
zonde te niet zoude gedaan worden
en wij de zonde niet meer dienen
Want die gestorven is, is van de
zonde gerechtvaardigd. Indien wij nu
met Christus zijn gestorven, zoo ge
looven wij, dat wij ook met Christus
zullen leven. Wij weten toch, dat
Christus, die van de dooden is ver
rezen, niet meer sterft, en de dood
over Hem geene heerschappij meer
hebben^ zal. Want dat Hij gestorven
is, is Hij slechts eens gestorven van
de zonde, maar dat Hij leeft, leeft
Hij voor God. Dus ook gij, acht u
gestorven voor de zonde, maar leven
de voor God in Jesus Christus, onzen
Heer.
Evangelie, Marcus. VIII. 19.
In dien tijde, wanneer eene groote
menigte bij Jesus was, en zij niette
eten hadden, riep Hij zijne Leerlingen
te zamen, en zeide hunik heb mêe-
doogen met het volk; want ziet, zij
zijn reeds drie dagen bij mij, en zij
hebben niet te eten: en zoo ik hen
ongespijsd naar huis laat gaan, dan
zullen zij op den weg bezwijken;
want eenigen van hen zijn van verre
gekomen. En zijne Leerlingen ant
woordden Hemvan waar zal iemand
hen hier in de woestijn met brood
kunnen verzaden? En Hij vraagde
hunhoe vele brooden hebt gij Zij
zeidenzeven. En hij gebood het volk
op de aarde neder te zitten. En Hij
nam de zeven brooden, dankte, brak,
en gaf ze aan zijne Leerlingen, om
voor te zetten; en zij zetten ze aan
het volk voor. Zij hadden ook weinige
visclijes, die II jj ook zegende, en ge
bood voor te zetten. En gij aten, en
werden verzadigden zij namen zeven
manden op met brokkelingen, die
overschoten. En die gegeten hadden
waren omtrent vier duizend, en Hij
liet ze gaan.
dun doekje om het hoofd binden, zoo
dat zij toch kunnen leunen en hun
haar netjes blijft zitten. Moet men ver
reizen, dan neme men een sponsje,
een handdoek en een flesch water
mee, opdat men de kleintjes eens
heerlijk kan opfrisschen. Dan ook wat
licht voedsel meenemen, en dan voed
sel, waarbij ze zich niet zoo erg vuil
kunnen makenbananen, appels,
kaakjes enz. Doe een spelletje om
den tijd te korten en neem een mantel
voor de kinderen mede, want bij aan
komst kan het kouder zijn.
II u wel ij ks-wetgeving.
Het Bestuur der Christelijk-His-
torische Unie heeft een Commissie
benoemd, 0111 advies uit te brengen
over de vraag: Is wijziging van de
bepalingen onzer Ned. Huwelijks-wet-
geving noodzakelijk? Zoo ja, welke
wijzigingen zouden dan moeten wor
den aangebracht?
Er zitten twee dames in deze com
missie, o.a. Mej. Mr. Frida Katz.
Amerikaansche vrouwen.
In het „Christelijk Vrouwenleven"
vertelt A. N. hoe Mej. Knijper, in
hare reisindrukken uit Amerika de
Amerikaansche vrouw, die zonder
dienstbode haar huishouden voert,
hoog verheft tegenover de Hollandsche.
Maar, zegt A. M., het is wel waar
dat de Amerikaansche vrouw haar
werk met meer opgewektheid doet,
waar de Hollandsche gauwer tobt en
klaagt; evenwel kan de Hollandsche
hetzelfde werk evengoed verrichten.
De statistiek vertelt evenwel, dat de
levensduur in New-York steeds korter
wordt omdat de Amerikanen zicli te
veel opwiifden met al de nieuwig
heden van den laatsten tijd. Oogen,
ooren zenuwen en hersens worden
overprikkeld en uitputting is het ge
volg. Ook ziet men bijna geen groote
gezinnen in Amerika en er komen
zeer veel kinderen om het leven door
een ongeluk; dus, door gebrek aan
toezicht.
Terecht zegt A. M., dat de moeilijk
heden van den dienstboden-nood in
Amerika best overwonnen kunnen
zijn door de ongehuwde, gezonde op
kamers wonende vrouw, misschien
ook door de
looze vrouw.
Voor de moeder van een groot gezin
blijft goede en geschoolde hulp noodig
Duitschlancl.
De Rijksdag heeft het wets-ontwerp
goedgekeurd, waarbij alle rechterlijke
ambten voor vrouwen zijn openge
steld.
Engeland.
Een poos geleden is hier te lande
de vraag besproken of de vrouw .ge
schikt zou zijn voor het beroep van
veearts en of zij daartoe zou worden
toegelaten. Wanneer ik mij wel herin
ner, wilde de Veeartsenijschool wel
degelijk de vrouwen toelaten
Thans is in Engeland hetzelfde
vraagstuk aan de orde. Vrouwelijke
candidaten mogen nu ook deelnemen
aan de examens der Hoogescholen te
Dublin, Liverpool en Edingburgh. De
universiteit van Londen weigert nog
de vrouwen toe te laten tot de Vee
artsenijkundige examens.
In Engeland is de opinie van de
pers, dat de vrouw zeer moeilijk de
aflgemeene practijk zal kunnen uit
oefenen, maar bijzonder geschikt zal
blijken voor de behandeling van huis
"dieren. („Centrum")
Op reis.
Een poos geleden stonden er in
een Engelsch blad aardige wenken
voor ouders, die met kinderen op
reis gaan. Kinderen zijn dikwijls op
reis voor zich zelf en voor anderen
een last, doch vaak is dit niet hun
schuld. Men moet liet den kinderen
allereerst heel gemakkelijk maken,
hen geen hoed opzetten, maar een
gehuwde maar kinder
IV
ASTHENOPIE.
Bij name althans zal bovenstaande
aandoening van de meesten onzer
lezers wel onbekend zijn, wat geens
zins nog zeggen wil dat zij haar niet
aan den lijve gevoeld zullen hebben
Om ons direct te oriënteeren en
het terrein te verkennen, willen wij
beginnen met de vertaling van het
Grieksche woord, Asthenopie. In onze
taal wordt dit het best weergegeven
door de omschrijving: „krachteloos
heid van het gezichtsvermogen". Wat
is de oorzaak van deze krachteloos
heid Is zij'het gevolg van een ziekte
proces? -In geenen deele. De Astheno
'pie vloeit uit een te groote inspanning
der oogen voort, welke optreedt zoo
dra wij te veel van onze oogen ver
gen. Wanneer wij in de lange winter
maanden verdjept zaten in een boek
dat ons uren achtereen boeide of w:
hadden het heel druk en moesten
ons geruimen tijd bezig houden met
schrijven en cijferen dan gebeurde
het soms plotseling dat op een ge
geven moment wij geen letter noch
cijfer meer zagen en wij feitelijk ge
dwongen waren het werk neer te
leggen. Staakten wij dan een wijle
onze bezigheden dan trad er een
momenteel herstel in. Hervatte wi
daarna onze arbeid dan lukte welis
waar deze poging, maar het duurde
niet lang of hetzelfde bezwaar werd
opnieuw ondervonden. Dwong de
nood nu, moest het werk af, eischte
onze portemonnaie zulks dan kwam
onze taak door inspanning van onze
krachten wel gereed doch ten koste
van onze gezondheid. Wij kregen n.l.
al rooder en rooder oogen, tot dat ten
slotte de tranen over onze wangen
liepen en een' pijnlijk zwaar gevoel
boven de oogen ontstond en wij niet
langer in staat waren de oogen open
te houden. Ziedaar in het kort de
misère die sommigen onzer wel eens
zullen hebben medegemaakt. De slacht
offers worden vooral onder de intel-
lectueelen gevonden, ook onder onder
wijzers en scholieren die voor hun
examen zitten en tot in de late avond
uren blokkenverder kantoormensche n
die uren aaneen bezig zijn met
schrijven of cijferen, weten bij onder
vinding over dit euvel mede te
spreken.
Bij te groote inspanning blijft dit
lijden niet uitsluitend tot een oogaan
doening beperkt. Tal van nevenver
schijnselen kunnen op den voorgrond
treden, zooals hoofdpijn en algemeene
nerveusiteit. Deze laatste verschijn
selen predomineeren soms in zulk een
mate dat de arts niet aanstonds de
oorzaak bevroedt. De patiënt komt
bij hem met allerlei klachten, over
zijn oogen waar de bron van zijn
lijden te zoeken is, spreekt hij niet.
Het blijft'echter lang niet altijd bij
hoofdpijn en algemeene nerveusiteit.
Er voegen zich bij duizeligheid, brakin
gen en een algeheel verdwijnen van
den eetlust, wat het beeld der Atheno-
pie nog vollediger of liever nog ge
compliceerder maakt en zoo de her
kenning nog meer bemoeilijkt.
De krachteloosheid van het oog, is
in hoofdzaak te wijten aan het spier
systeem en .wel van de uitwendige
oogspieren en de spier, die de lens
platter en boller maakt. De lens n.l.
heeft niet ten allen tijde denzelfden
vorm, zij verandert telkens naarmate
wij de dingen van nabij of in de
verte zien. De spier, die het accomo-
datie vermogen van het oog regelt,
droogt de naam van „ciliairspier".
Deze spier is, evenals alle andere
spiergroepen aan afmatting onder
hevig.
Door deze uiteenzetting zal het u
duidelijk geworden zijn, dat wij niet
ongestraft met lezen en schrijven
kunnen blijven voortgaan, maar dat
onze oogen ook rust behoeven. Geluk
kig kon de oogarts hier te hulp komen
en de lijder in staat stellen eenige
uren te lezen of te schrijven zonder
dat hij van vermoeidheid van zijn
gezichtsorganen last heeft. Met een
passenden bril kunnen de opgesomde
bezwaren grootendeels ondervangen
worden.
MEDICUS.
Vcrtooningeu van Hypnotiseurs.
In Verslagen en Mededeelingen
betreffende de Volksgezondheid, van
Juni, is een uittreksel opgenomen van
een rapport aangaande vertooningen
van hypnotiseurs e.d., uitgebracht dooi
de doctorenD. Schermers, J.H. Schuur-
mans Stekho v en,J.W.JenyWeijerman,
C. II. A. T. Fehmers en jhr. mr. H.
A. M. van Ascli van Wijck, die te
zamen vormen een commissie uit den
Gezondheidsraad. Zij schreven daarin
o.m. het volgende:
Het moge waar zijn, dat van be
paald ernstige feiten tijdens openbare
voorstellingen hier te lande althans
weinig is gebleken, toch werken deze, al
is het dan meer indirect, onmisken
baar schadelijk op de lichamelijke en
geestelijke gezondheid van degenen,
die er aan deelnemen. Reeds de kolo
sale belangstelling voor de séances
is bedenkelijk van aard en kweekt
een geheel verkeerden geest. Opmerke
lijk is, dat sommigen die de séances
veelvuldig plegen te bezoeken een
zekere voorliefde aan den dag leggen
om zich in hypnotischen slaap te doen
brengen. Dit werkt des te meer ou
gunstig omdat dergelijke personen
meestal reeds een labiel zenuwgestel
hebben, waardoor zij gemakkelijk in
hypnose zijn te brengen.
De hypnotische beïnvloeding gaat
wijders in zeer vele gevallen geens
zins onopgemerkt voorbij aan degenen,
die zich daaraan onderwerpen. Het
niet goed wekken heeft moeheid,
hoofdpijn, congesties, misselijkheid
e.d. tengevolge. Droomtoestanden,
spraakverlies, blij vende katalepsie
toevallen, slapeloosheid, stoornissen
in het evenwicht, verlammingen
hallucinaties enz. zijn waargenomen
Volkomen normale personen zullen in
den regel deze gevolgen niet onder
vinden, maar het zijn juist de tal-
looze debielen, imbecillen, hystericae,
psychspothen en zulke minderwaar
digen van wie misbruik gemaakt
wordt en onder welke de slachtoffers
gemaakt worden. Voor het doel van
den suggestioneur is het onverschillig-
of hij te doen heeft met iemand bij
wien eene geestesziekte op het punt
staat acuut te worden, met een lijder
aan hysterie, neurasthenie, traumati
sche neurose of iets dergelijks. Het
doel is slechts het beoogde effect
te verkrijgen; of pathologische afwij
kingen dreigen wordt niet beoordeeld,
TROOSTRIJK.
Mevrouw (tot haar nieuwen keuken
meid:) „Antje, zult ge goed op het
vleesch passen?"
Antje: „Wees gerust, mevrouw;
ik ruik het dadelijk als het vleesch
aanbrandt."
OP 'T EXAMEN.
„En zeg mij nu eens", vroeg de
Professor bij het mondeling onder
vragen van een klasse medische
studenten, „mijnheer Snijder, onder
welke omstandigheden het gewicht
van een mensch het grootst is."
„Wel, Professor", antwoordde Snij
der op deftigen toon, „uit eigen
ervaring weet ik, dat iemand nooit
zwaarder is dan op hetzelfde oogen-
blik, dat hij post vat op onze ekster-
oogen."
EEN GELUK BIJ EEN ONGELUK.
Een student liep 's nachts een wei
nig aangeschoten over straat, toen
hem iemand naderde, die vroeg, hoe
laat het was? De student dachtDa's
zeker een gauwdief, die liet op mijn
horloge voorzien heeft, maar ik zal
hem leeren'! En meteen gaf hij liem
een draai om zijn ooren, dat het
groen en geel voor zijn oogen werd.
„'t Is juist één geslagen", voegde hij
er bij. De gewaande gauwdief zette
het op een loopen, en toen liij ver
genoeg weg was zuchtte hij„Geluk
kig, dat ik niet een uur vroeger
gevraagd heb, hoe laat het was."
OP DE THEORIELES.
Luitenant: „Wat is het, dat ik daar
op het bord teeken, Jansen, met die
twee rechte lijnen?"
Recruut: „Een weg, luitenant."
Luitenant: „Mooi! En dat hier?
(Hij teekent twee evenwijdige kron
kelende lijnen met een pijltje in het
midden om de richting aan te geven).
Recruut: „Een rivier, luitenant."
Luitenant: „Prachtig! Waar zie je
dat aan?"
Recruut: „Vanwege het vischje, luite
nant, dat uwes er in geteekend heeft."
APPELSCHOTELTJE.
Benoodigheden
1 Kilo zure appelen 1 ons witte
suiker 6 groote beschuiten 1 ons
boter.
Men kookt de appelen tot moes,
stampt de beschuiten fijn, roert deze
met de suiker door elkaar, en smelt
dan de boter.
Nu doet men de appelmoes in een
vuurvasten schotel, strooit er de fijne
beschuit met suiker over en vervol
gens daarover de gesmolten boter.
Dan doet men het schoteltje in de
oven en wanneer het matig bruin is
kan men er geklopt eiwit met suiker
overdoen ófwel geklopte room óf vanil-
levla.
De suiker kan men ook wel in de
appelmoes roeren in plaats van er
over heen, als men niet van erg zuur
houdt.
PRACTISCHE WENKEN VOOR DE
HUISHOUDING.
De Amerikaansche rolveger wordt
door vele huisvrouwen niet goed
gebruikt.
Meestal rolt men te vlug en te los,
waardoor de kleeden onnoodig slijten
en stof opgejaagd wordt en het meer
tijd kost.
Men moet de rolveger langzaam,
kalm heen en weer bewegen en een wei
nig drukken. Kruimeltjes of draadjes
neemt men het best weg door de
veger al drukkende naar zich toe te
halen. Deze beweging geeft zelfs op
linoleum succès.
Is een kleed erg stoffig, zoo rolle
men den veger eerst o verlangs en dan
overdwars (of omgekeerd) over het
kleed.
Niet voorbijgezien mag ook worden,
dat wie zich onder hypnose brengen
laat, gevaar loopt onder den invloed
daarvan daden te verrichten, die
strijden met eerbaarheid 'en morali
teit. waartoe hij in normalen toestand
niet zou zijn gekomen. Natuuurlijk
zullen psychisch gezonde menschen
minder gemakkelijk dan geestelijk
minderwaardigen zoover gaan, maar
ook voor de eerstgenoemde categorie
is het gevaar geenszins denkbeeldig
en er zijn gevallen beschreven, waarin
geestelijk volkomen normale personen
onder den invloed van hypnose tot
niisdr(j ven zij n gebracht. Ge wotenlooze
individuen hebben dan ook misbruik
gemaakt van de macht, die de hypno
tische suggestie hun gaf, om' hun
slachtoffers te bewegen tot sexueele
aanslagen afleggen van valsche ver
klaringen als getuigen, het maken
van uiterste wilsbeschikkingen, e.d.
De Commissie heeft zich afgevraagd
op welke wijze aan het optreden van
hypnotiseurs e.d. in het openbaar
afdoende paal en perk zou kunnen
worden gesteld. Dit zou naar haar
meening alleen door een wettelijk
regeling, die zulke vertooningen ver
biedt, kunnen geschieden.
