Isa Sc
e Pijp"
DAGBLAD VOOR ZEELAND
I
het Beste.
10 ct. p. half Pond
20 ct. per ons
35 ct per ons
IUWUWEPUP"
FRIESCHE
fEKERÏNG-
HAPPIJ.
C. H. de Vries
STUURMAN
t Maatschappij
ÜUWSCHE COURA&
ERTOGENBOSCH
INTJES
PERSONEEL
(atliflijÉfWnkeljuffrouw
lier uitsluitend
'VEN.
den
20 f 104.170.296.14
rekend naar den
erkoers.
enrijksche- en Hon-
leheel afgeschreven
erekend met een
met netto premie.
ver onderlinge
Maatschappij
MSTERDAM, Telephoon Zuid 9518,
Wiiiemsparkweg 46.
IPELDOORN, Telephoon 553,
Hoofdstraat 32.
Zaterdag 6 Augustus 1921
Zeventiende Jaargang
°nne- - bij I bij verlies van 7 R bij verlies van f gn bij verlies van f nc bij verlies van f IC bij verlies van
i löu een hand ofvoet i IJ eenoog I OU een duim uJ een wijsvinger i IJ
overlijden
een anderen vinger
Een grootsche plechtigheid, daad
van piëteit.
BUITENLAND.
BELGIE
ENGELAND
FRANKRIJK
RUSLAND
Amsterdam - Keizersgracht 386
Kerk-Ornamenten, Vaandels
Vlaggen votfr vereenigingen,
enz. Teekening en prijsop-
gave zonder verplichting tot
bestelling. 4007-1?
IALPH. ELSEflBURG^
HAMUFACTURETI IMPORTEUR';;
IGEBR. ELSEN BURG
S3 PAPIER IMPORTEURS S [i
ïAMSTERDAM^I
Korte Berichten.
Amsterdam
:hans 84
ss: „Fulgura'.'.
Draad ëff Kabel,
BESTE FABRIKAAT!
4040-60
Prijs: 30 cents a contant
Gevi-ii
Her no. 4068 bur. v. d. blad.
|angt
rtuigt U van de
kwaliteit.
3486-108
bestaat gelegenheid om hiel
den opgeleid voor hare vloot
en, dié de derde klasse een er
irmede gelijlcstaanden cursus
;d gevolg hebben afgeloopen,
L. O. bezittenwat Diploma
J in de Wiskundige vakken
na B.
/raag toegezonden door de
aart Maatschappij in «Het
3900-50
n is gemiddeld
-waarde.
tLUEEN IN NEDERLAND.
3903-118
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
mm mm mm mm I AO ./AM f» CT /SDICMAT OfV
Hoofdredacteur: J. W. V I E N I N G S. .tainon|e'°GOES
Bureaux van Redactie en Administratie: Westsingel, GOES
MarM 1 en 2. Telefoon 474
Al onze
Al onnés zijn rratïs verzekerd tegen ongevallen krachtens onze overeenkomst met „The Ocean and Guarantee Corporation Ltd." te Amsterdam, Rokin 151, en wel voor de hieronder vermelde bedragen:
Les foules viendront rendre
un hommage pieux 4 leurs
glorieuses mémoires.
Le „Neptune" du
13 juillet 1918,
Onder de talrijke Belgische uitge
wekenen, die onze stad gedurende
den oorlog gastvrij herbergde, bevon
den zich een aantal mannen, bedeeld
met een benijdenswaardig organisee-
rend talent, en die dat talent dienst
baar wisten te maken aan de belan
gen van het in nood verkeerend
vaderland.
Zij bleven geen werkelooze toe
schouwers bij het schrikkelijk pleit
tusschen dwingelandij en vrijheid,
waarvan vooral Vlaanderen's beemden
getuigen waren. Trouw aan hun va-
derlandsche wapenspreuk„Eendracht
maakt Macht", stichtten zij reeds in
October 1915 een bond, dien zij doop
ten als„Belgische Herdenkingsbond",
en die bestemd was, te zijn een „Va
derlandlievend werk van Verdediging
en Herinnering".
Baron de Broqueville, minister van
Oorlog, zou zijn eere-voorzitter zijn.
Vlissingen, zijn zetel tot het einde
van den krijg.
Door voorlichting en raad, door
zedelijken en stoffelijken steun, maar
vooral door zijn strijd tegen neer
slachtigheid en moedeloosheid, die de
Belgen zoowel buiten als binnen hun
landpalen bedreigden, heeft hij in
derdaad zeer veel gedaan voor de
verdediging van het vaderland.
Die bond bestaat nog, en in hem
leeft nog altijd de jeugdige kracht
en de geestdriftige ijver, waarmee
zijn stichters hem bij zijn geboorte
bezielden.
Het eerste deel van zijn taak, de
verdediging, is volbracht. Van buiten-
landsche vijanden heeft België niets
meer te duchten. Alleen zal de bond
moeten blijven strijden tegen de booze
geesten, die de oorlog opgeroepen
heeft over de heele wereld, ook in
de landen, die niet rechtstreeks bij
den krijg betrokken waren.
Het tweede deel zijner taak, de
herinnering, vraagt nu zijn volle aan
dacht.
Voorkomen moet hij, dat aan de
vergetelheid worde prijsgegeven, al
wat verdient te worden overgeleverd
aan de nakomelingen tot in de verste
eeuwen.
Vergeten moet worden alles wat op
rekening dient gesteld van het dier
lijke in den mensch, dat bij den gloed
van de oorlogsfakkel zich van iets
latents plotseling kan ontwikkelen tot
grimmig wangedrochtvergeten moe
ten worden de rechtsverkrachting en
-verguizing, de wreedheid, de lafheid,
de wraakzucht, het vandalisme, de
zedeloosheid, kortom alles wat een
goed mensch tegen de borst stuit.
Maar onthouden moeten worden de
dure lessen van het wereldgebeuren
en w at te danken is aan s menscben
adeldom, die bij het licht van dezeltde
oorlogsfakkel vaak plotseling het aan
zijn geeft aan een reeks van krach
tige, edele lotenonthouden moeten
worden de vaderlandsliefde, de zelf
opoffering, de bovenmenschelijke
krachtsontwikkeling, de barmhartig
heid, de heldenmoed, de doodsverach
ting, kortom al de deugden, die onze
bewondering vragen in een epos.
Onthouden moet worden bovenal de
bereidwilligheid, waarmede zooveel
honderdduizenden hun bloed geplengd
hebben op 't altaar van het vaderland.
Elke natie, hetzij ze gejuicht heeft
over de zege, hetzij ze getreurd heeft
over de nederlaag, telt legioenen van
mannen, die het oorlogspad betraden,
om nooit meer terug te keeren. Hun
stoffelijk overschot rust hier en daar
en ginds, maar bijna steeds ter plaatse
waar het niet rusten zou: op den
io T <*er zee' in het mulle zand
T ,]Ujlen' den bloeddoorweekten
grond d.er oorlogsvelden.
einigen is een rustplaats beschoren
waarmede zij zich tevreden zouden
hebben betoond, had men hen kunnen
raadplegen hij de keuze.
Weinigen, maar toch enkelen.
En tot bet getal dier enkelen reken
ik de strijders van Belgische, Engel-
sche en Pransclie nationaliteit, wier
assche rust op een bevoorrecht ge
deelte van „vredehof", den rijk be
lommerden en bebloemden dooden-
akker van de stad, welke den oorlog
heeft gezien, gehoord en doorleefd,
hopend en vreezend als de bij den
krijg rechtstreeks betrokkenen.
Ze zijn daar begraven met de eer,
waarop elk soldaat recht heeft, die
zijn leven liet voor 't vaderland, en
op de wijze, die overeenstemt met
hun godsdienstige overtuiging.
Ongestoorde rust is hun assche
gewaarborgd, en vergeten worden
kunnen zij niet.
Gelegen bijna juist in de as der
oprijlaan, haast vlak voor het groote
ijzeren hek, zoodat het zelfs van den
straatweg zichtbaar is, vraagt het
omtninde stukje grond met zijn zes
en dertig graven, die daar liggen in
symbolieke uniformiteit, de aandacht
van den bezoeker en van den voorbij
ganger, en dezen zullen spontaan
hulde brengen aan de nagedachtenis
der helden, en hunne ziel toewen-
schen de eeuwige rust.
De Herdenkingsbond weet dat. Hij
weet ook, boe telken jare door een
talrijken stoet plechtig-vroom met
Allerzielen "de nagedachtenis gehul
digd wordt der daar begravenen.
De bond waardeert het, maar het
bevredigt hem niet ten volle. Hij is
veeleischend voor de gesneuvelden.
Daarom nam hij reeds in 1918 op
initiatief van zijn energieken onder
voorzitter, den heer W. Geurts, het
besluit, de plaatsing voor te bereiden,
van een artistiek monument, een
welsprekend exvoto.
Dat monument is thans gereed.
Het stelt voor een stervend soldaat,
liefdevol ondersteund door de Zeeuw-
sche Maagd, als een zieltogend kind
door zijn ontstelde moeder. Het veege
hoofd met den omzwachtelden schedel
toont ons een gelaat, tuigend van
vlijmende smart maar tevens van
berusting en hoop. De linkerarm,
waaruit het leven reeds geweken
schijnt en die de halfgesloten vuist
slap en machteloos laat neerhangen,
wordt bij het polsgewricht voorzichtig
ondersteund door een teedere hand.
De ontbloote rechter daarentegen,
die ons in zijn naaktheid zijn forsche
spieren toont, is nog vol veerkracht,
en houdt nog stevig het geweldige
slagzwaard omkneld, het zinnebeeld
van de groote kracht, die er kan
uitgaan van een klein volk, kampend
voor zijn onafhankelijkheid.
Arthur Pierre, de gevierde Ant-
werpsche beeldhouwer, de kunstenaar
met den gepredestineerden naam,
heeft een heldenzang in steen ge
wrocht.
Het monument zal zyn een Me
mento, dat spreken zal tot verre na
geslachten van den Titanenstrijd en
van Belgiës ridderlijke rol. Het zal
zijn een hulde aan de dapperen, over
wier groeve het zijn schaduw zal
laten glijden en aan hun wapen
makkers, wier omhulsel elders rust.
Het zal ook wezen een eer en een
dankbetooning aan de Zeeuwen, voor
de hulp, die zij, waartoe de gelegen
heid zich bood, zoo van harte ver
leenden aan allen, die den oorlogs-
g66S6l aan den lijve voelden.
Maar het monument spreekt nog
een andere taal. De heerlijke harmo
nie, het sensitief volkomene, dat de
groep ook in haar détails vertoont,
brengt, als gewijde muziek, den aan-
dachtigen beschouwer onweerstaan
baar in de stemming, die strookt met
de omgeving, en in den gemoedstoe
stand, waarin hij de aanwezigheid
voelt van een derde ongebeitelde fi
guur in de groepden engel der hope,
oprijzend boven het roerend tooneel,
wijzend naar een nieuw vaderland,
en voorspiegelend een tijdperk van
onverstoorbaren wereldvrede, ge
kocht met een zee van bloed.
Den 28sten dezer zal het plechtig
worden onthuld en aan het gemeente
bestuur van Vlissingen worden over
gedragen. Uit België alleen zuilen
zich duizenden opmaken om de plech
tigheid bfj te wonen. Uit een enkele
stad, uit Antwerpen, worden er 2000
verwacht Een staf van hoogwaardig
heidsbekleders, zoo militaire als bur
gerlijke, uit België, Engeland en
Frankrijk, zal door zijn tegenwoor
digheid getuigenis afleggen van de
deelneming der respectieve regeerin
gen. Een aantal muziekgezelschappen
men spreekt reeds van 18 heb
ben hunne medewerking toegezegd.
De stoet zal lang wezen, zeer lang.
Maar niet lang genoeg, om Vlissing-
sche corporatiën en particulieren, die
niet door godsdienstige overwegingen
tot afzijdigheid zijn gedwongen, te
weerhouden, er zich bij aan te slui
ten en deel te nemen aan het défilé
na afloop der aanbieding.
Want wij weten het allen, dat bij
deze plechtigheid twee partijen zijn
betrokkenééne, die aanbiedt en ééne,
die aanvaardt, en beide partijen heb
ben er evenzeer belaDg bij, om mee
te werken, dat de betooging een in
drukwekkend verloop bebbe en dat
de deelneming algemeen zij.
Beide partijen zullen zich vereeni
gen tot een ontzaglijke schare, die
hulde brengt aan de nagedachtenis
van mannen, die gevallen zijn in den
strijd voor hun vaderland, en die wij
met volle gerustheid huldigen kunnen
onverschillig tot welke nationaliteit
ze behooren. Hier kan geen neutra
liteit in het gedrang komen.
Laten wij zorgen, dat onze gasten,
naar huis teruggekeerd, het van de
daken verkondigen„Vlissingen heeft
een beschamend voorbeeld ge
geven aan de enkelen, die niet kun
nen of willen beseffen, dat weder
zij dsche vriedschap tusschen België
en Nederland een voorwaarde is voor
de welvaart en 't geluk ocider natiën.
Zijn bevolking heeft getoond, wijs en
beraden genoeg te zijn, om kalm en
onbewogen neer te zien op de dwa
lingen der weinigen, die de zoozeer
gewenschte verstandhouding nog niet
genoegzaam op prijs weten te stellen.
Zoo zij het!
Vlissingen, 6 Augustus 1921.
R. G. VAN NIEUWKUYK.
N.B. Het uitvoerend comité voor
de onthulling van het Herdenkings-
bondmonument op Vredehof te Vlis
singen zou gaarne een dag in de week
bepaald hebben voor de plechtigheid,
uit eerbied voor de Zondagsviering,
zooals een groot deel der Vlissingsche
burgerij die wenscht.
Toen evenwel bleek, dat daardoor
aan duizenden Belgen deelneming
onmogelijk zou worden gemaakt, heeft
het, maar met weerzin, den Zondag
voor de plechtigheid gekozen, ver
trouwende dat zulks geen afbreuk
zal doen aan de sympathie der be
volking voor de te brengen hulde.
Rcgeering en Senaat.
Terwijl er Donderdagmorgen nog
geen uitzicht was op een spoedige
oplossing van de conflicten, die tus
schen de regeering en den senaat
hangende zijn, en de ministerraad de
kwestie had onderzocht, om eenvou
digweg den senaat te ontbinden schrijft
de „Msb." is er 's namiddags ver
lichting gekomen in den gespannen
toestand en is de kwestie van ont
binding van den senaat voorloopig
van de baan.
De senaat nam met algemeene
stemmen het wetsvoorstel aan betref
fende het permanent internationaal
gerechtshof. Minister Jaspar bracht
hulde aan de Belgische gedelegeer
den, senator Fontaine, Nobelprijswin
naar van den vrede, verklaarde: „Wij
stichten het opperste gerechtshof van
de wereld. Voortaan zal het recht het
geweld overheerschen".
De Iersclie kwestie.
Het bericht, dat Ulster definitief
zou hebben verklaard, niets met de
Engelsche regeel'ings voorstellen te
maken te willen hebben wordt door
de „Westminster Gazette" beslist tegen
gesproken. Ook uit Belfast wordt deze
weigering tegengesproken.
De „Daily Telegraph" zegt, ook in
tegenstelling met het eerstbedoelde
bericht, dat men in ministerieele
kringen, die volkomen op de hoogte
zijn van de onderhandelingen met
Ierland, de vaste overtuiging is toe
gedaan, dat er vorderingen worden
gemaakt in de richting van een ver
gelijk met Ierland.
Het snelle vertrek uit Londen van
den premier van noordelijk Ierland
wordt toegeschreven aan het feit, dat
Sinn Fein thans in contact is met
Ulster en onderhandelt over de moge
lijkheid van de eenheid van Ierland.
De „Daily Telegraph" verzekert,
dat deze onderhandelingen door een
bemiddelaar gevoerd worden en dat
de vooruitzichten op een vergelijk
tusschen Noord en Zuid steeds beter
worden.
De Opperste Raad
De Opper-Silezische kwestie wordt
voor het oogenblik weinig besproken,
doch Parijs maakt zich reeds op voor
de a.s. opperste raad-vergadering.
Vooral de diplomatieke bezoeken op
de Quai d'Orsay zijn zeerveelvuldig.
De meeste delegaties komen Zondag
aan.
Daar de opperste raad ook de kwes
tie van de oorlogsmisdadigers zal be
handelen, schrijft de „Msb." is thans
ook, gelijk voor dat geval reeds werd
aangekondigd, een uitnoodiging ge
richt aan België, om dat deel der
besprekingen bij te wonen.
België had blijkbaar moeite gedaan
alle zittingen bij te wonen, doch
daartegen heeft Engeland zich verzet.
De spoorwegmisdaden.
Het groot aantal ernstige misdaden
op de Fransche spoorwegen heeft de
regeering doen besluiten een com
missie te benoemen, die binnen den
kortst mogelijken tijd rapport zal
moeten uitbrengen omtrent de vraag,
op welke wijze de veiligheid der rei
zigers kan worden vergroot.
De directeur van den algemeenen
veiligheidsdienst is president der com
missie.
De toestand in Rusland.
Aan een eigen bericht uit de „Msb."
ontleenen wij het volgende omtrent
de mededeelingen van den Amerikaan-
sche Senator Franke, een leidend lid
der republikeinsche partij, die een
reis naar Petersburg heeft gemaakt
en nu de toestand in Rusland be
schrijft.
De sovjet-regeering heeft volgens
de meening van den Amerikaan in
het binnenland geen groote gevaren
te duchten, want de toekomstige ont
wikkeling van Rusland hangt in
hooge mate hiervan af, of en wan
neer de groote mogendheden uit de
gegeven omstandigheden de conse
quenties zullen trekken en de sovjet-
regeering zullen erkennen, minder
uit politieke overwegingen dan uit
economische.
Een erkende sovjet-regeering zou
wegens de groote Russische bodem
rijkdommen credietwaardig zijn en
volgens de meening van den senator
leeningen tegen normale voorwaar
den op groote geldmarkten der we
reld kunnen sluiten.
Buitenlandsche transacties worden
reeds in belangrijke mate afgesloten,
ofschoon de lust tot zaken doen
niet groot is. De voornaamste zaken
worden door Engelschen gedaan, die
zoo slim geweest zijn zich te juister
tijd in Rusland te vestigen.
De in het buitenland verspreide
berichten over den hongersnood acht
hij overdreven, ofschoon men inder-
I
Directeur J09. /AN DE GRIENDT. Telefoon 20'>
Abonnementsprijs f 2,50 per drie maanden, f 0.20 per week.
voor Post-abonnés f2.90 per 3 m. Advertentiën van 1 tot 6 regels
f 1.50, elke regel meer f 0.25, bij contract beduidende korting
.N.Z. VOORÈURGWAL 167.
TELgTOOM M 9513 EM C 20Ö7 'i
4008-20
daacKmet een catastrofe te doen heeft,
dié' in omvang en beteekenis den
hongersnood van 1898 overtreft.
Franke is van meening, dat een
groot-opgezette internationale hulp
actie wel met goed succes zou zijn
door te voeren.
Voor de eerstvolgende maanden zou
de opbrengst van den nieuwen oogst
toereikend zijn en vóór deze ver
bruikt is, kan er nog veel gedaan
worden om een massa-ondergang te
voorkomen.
Lord Byng, de nieuwbenoemde
gouverneur-generaal van Canada, ver
trok Donderdagmorgen met zijn echt-
genoote naar Londen via Liverpool
naar Canada. Verschillende hooge
autoriteiten uit Canada keerden per
zelfde gelegenheid, in gezelschap van
den nieuwen gouverneur-generaal,
naar hun land terug.
Uit Dublin wordt nog gemeld,
dat de Dail Eireann is bijeengeroe
pen en dat men vast gelooft, dat de
Sinn Feinleden, die nog gevangen
zitten, binnen zeer korten tijd zullen
worden vrij gelaten door de Britsche
regeering.
Het Luxemburgsche blad „Cler-
fer Ztg." deelt mede, dat ex-keizer
Karei van Oostenrijk zieh binnen af-
zienbaren tijd in Luxemburg zal ves
tigen, alwaar hij zieh te Hollenfelz
een kasteel zal laten bouwen.
De Hongaarsche minister van
buitenlandsche zaken heeft, antwoor
dende op een interpellatie, bevestigd,
dat de conventie over de uitwisse
ling van krijgsgevangenen en in
Rusland geïnterneerde Hongaarsche
onderdanen door de sowjetrepubliek
is geratificeerd op 29 Juli.
De paspoorten tusschen Frank
rijk en België zijn thans vervallen.
Fransen en Belgen kunnen op ver
toon van hun indentiteitskaart de
grens overschrijden.
Hoewel de gewelddadigheden in
Siberië te Tokio met groote aandacht
gevolgd worden, schijnen er nog geen
positieve plannen te zijn gemaakt om
tegen de roode troepen op te treden.
Geloofd wordt, dat Japan genegen
zal zijn te handelen overeenkomstig
de denkbeelden van de conferentie
te Washington.
In de staking te Kobé is nog geen
verandering gekomen.
Bij Berlijn in Zondagnacht om
half twaalf een ernstige roo verso ver val
gepleegd. Een troepje van twaalf tot
vijftien dagjes-menschen kwam van
Sans Souci langs den straatweg tus
schen Sadowa en Kopenick. Plotseling
sprong een bende van twintig, dertig
man uit het bosch. Met den roep:
„Staan blijven! Handen omhoog!"
plaatsten zij zich dwars over den weg,
waarbij zij hun revolvers op de ont
stelde wandelaars richtten. Zij dwon
gen hun slachtoffers waaronder zich
verscheidene kinderen bevonden, tot
afgifte van al hun geld en kostbaar