A
ktabak
aauwe Pijp"
e van het Beste.
erij „DE BLAAUWE PIJP"
DAGBLAD VOOR ZEELAND
scan*
11 en 30 ct. p. half Pond
20 ct pet ons
35 ct, per nns
NOBELS
.«Witamrtam i jij f IKfl «wte» f 7C Isij verlies van f 0(1 bij verlies van f ne bij verlies van f ie bij verlies van
S LuU overlijden I ivti een hand oïvaei l aal eenoog f Ca' een duim f JJ een wijsvinger 1 S él een anderen vinger
Een Offer
wegens enormen toeloop van volk
voor de prachtige fiohfbeelden,
worden er morgeit^Woensdagmid
dag, drie Uitvoeringen gegeven
en wel van 1—2 door de Eerw. Pater Garmelieten
van 34'/z door de Eerw. Paters Gapucijnen (Borneo)
en van 5-7 /2 door de Eerw. Paters Dominicanen
F\ J. ELSENBUR0
■EUWSCHE COURANT
IVERAL VERKRIJG
BAAR a Tk GTS.
Dinsdag 28 Juni 1921
Zeventiend© Jaargang
lOR DEN PRIJS
-Vlaamsche
1- enJMEij-falifiek
iw verzekering bij dr
Lsvensvêrzekering-
Maatsehappij
te NIJMEGEN.
ingewezen Maatschappij.
Volksverzekering,
snsioenen, enz. ésoao
^er concurreerend:
eeuwsche Courant, Goes.
Winkelier uitsluitend
NDHOVEN.
ongesGhlktlield
Een NedeiHsche Xaveiius
FEUILLETON^
5 CS'van L(>uise za'aD—
dm\nT" rtv hGt nge m(*&' be«{-
2:EM1DA'
BILJART (ViONARCH
Eerste Ned. BiijarMabriek
BUITENLAND,
BELGIE
PER HALF-POND
fSO Cents
135
120
110
100
39
39
93
39
90
'efd^^iibe velend, 3485-30
TELEFOON 135.
iek: Grenulaan 43.
uur en van 1 5 uur.
ulaires en -Kaarten,
n, alsmede andere
■Drukwerken.
ppes, Witte Enveloppes,
ippes, Bank-Enveloppes,
ipes met diverse sluiting.
Jheulaires, -Kaarten, Ver-
jes, enkel of dubbel.
a Boekdruk ea Steendruk
n pergament-carton.
chtkaartjes, in fraaie
litvoering.
met vierkante of ronde
hoeken.
schillende grootten, Geld
akjes, enz.
QRQQTERE DRUKWERKEN,
uitvoering voldoet aan
e men kan stellen aan
goed werk.
|n U ontvangt
ef en overtuigt U van de
irertroffen kwaliteit.
IV
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
m E a SI ft PP* I®» Directeur |03, /AN DE GRIEN DT. Telefoon 207
---- e <i on ...qqL-
Hoofdredacteur: J. W. VI E N I N QS. QOES
Bureaux van Redactie en Administratie. Westsingel, OUts
Telegram-Adres: Nizeco. ...„„o
Bijkantoor: MIDDELBURG. Markt 1 en 2.
Telefoon 474
Directeur: )03. /AN DE GRIENDT. Telefoon 207
Abonnementsprijs f 2.50 per drie maanden, f 0.20 per week,
voor Post-abonnés f2.90 per 3 m. Allvertentiën van 1 tot6 regels
f 1.50. elke regel meer f 0.25, bij contract beduidende korting
Al onze
Abo.nnés zijn gratis verzekerd tegen ongevallen krachtens onze overeenkomst met „The Ocean and Guarantee Corporation Ltd." te Amsterdam, Rokin 151, en wel voor de hieronder vermelde bedragen-
Wegens den feestdag van St. Petrus
en Panlns, te vieren als Zondag, zal de
„Nieuwe Zeenwsehe Courant" Woensdag
29 Juni a.s. NIET verschijnen. Ifed.
Bevatte de kousenwinkel van Joost
v. d. Vondel in de Warmoesstraat te Am
sterdam in zijn eigenaar den poëet, die
zich als „Neêrland's dichtrenvorst" een
cnsterfelijken naam verwierfde winkel in
wollen goederen, die in het begin der
16e eeuw in de Korte Kerkstraat te Goes
stond, ter plaatse waar thans het nieuwe
politiebureau is verrezen, of althans vlak
daarnaast, was het geboortehuis van een
Nederlander, die door zijn ontzagwekken-
den arbeid als missieprediker en zielzor
ger zich den naam zou verwerven van den
Nederla-ndsehen Xaverius. 1)
Gaspar of Jasper, zoo heette het kind
van Franciscus Bersc en zijn huisvrouw
Aai.es, werd "rn 1515 geboren, Dezocht
eerst de Latijhsche school, die gevestigd
was cp de Kreukelmarkt en mocht daarna
omwille zijlier vele en veelzijdige begaafd
heden, het voorrecht genieten van stads
wege te worden uitgezonden naar de uni
versiteit van Leuven, 2) waar hij de vei-
wachtingen niet beschaamde maar na
schitterende studiën den graad van meester
in de wijsbegeerte behaalde omstreeks
1536. Toen lokte hem de krijgsroem aan
en liet hij "zich aanwerven in het 'leger
van Keizer Karei V, die oorlog voerde
met- den koning van Frankrijk. Na in vale
landen de strapatzen van het krijgsmans
leven te hebben medegemaakt en niet ge
vonden hebbende wat hij zocht, zonahrde
hij zich "te Mont-Serrat in Spanje af in
een bergkluis en leidde er onder de leiding
van de Benediktijnen .juist zooals de
gi'oote Ignatius van Loyola, ook aanvan
kelijk krijgsman, later stichter der geeste
lijke krijgsorde: de Sociëteit van Jezus
een kluizenaarsleven. Doch Je Voorzie
nigheid, die andere dingen met hem voor
had-, leidde hem van de 'Spaansohe ber
gen n°ar Lissabon. Portugal's hoofdstad,
waar hij als kamerdienaar in dienst trad
bij der, edelman 'Sebastiaan Morales, die
met een vrouw van Nederlandsche af
komst was gehuwd.
De heer Morales was Groot Schat.be-
waai der des konings en kwam zoodoend?
veel aan het Portugeesehe hof, waarbij
dan gewoonlijk Gaspar Berse hem vergs-
ztlde. Daar leerde laatstgenoemde poier
Simon Rodriguez kennen, een Jezuïet, die
met. de opvoeding der koninklijke prin
sen was belast. De zedigheid, ootmoed en
bt-m 'nnelijke manieren van dezen even ge-
le--7,Jen als heiligen kloosterling, die zoo
vaak hij maar eenigszins kon, Jen glans
van het hof ontvluchtte om zich 'laar liet
hms zijner orde te Coïmbra te begeven,
maakten zoo'n diepen indruk op het ont
vankelijk gemoed van den jongen Berse,
dat hij lid wenschte te worden van de
zelfde -orde, waarvan pater Rodriguez het
sieraad was. Aan zijn verlangen werd
voldaan: op 20 April 1546 werd hij in
de Sociëteit van Jezus opgenomen.
Toen zijn oversten in den knecht van
den heer Morales een Leuvensch doctor
haoden ontdekt, werd hem aangezegd dat
hij na volbrachten proeftijd zijn stadiën
moest hervatten. Reeds 8 maanden na zijn
intrede werd hij tot priester gewijd (Kerst
mis 1546). Wijl den jongen priester de
gave der welsprekendheid in zeldziam
ruime mate .was toebedeeld en lie iroote
missionaris van Indië, St. FtaimUc»
Xaverius, herhaaldelijk naar Europa om
meer medewerkers en vooral om meer
predikanten had geschreven, besloot ue
provinciale overste Simon Rodriguez pa-
Naar het Duitsch
1)
-108
Dampend en zuchtend stoomde de lo-
caaltrein het kleine station B een plaatsje
vóór Hamburg, binnen. De portieisn wer
den opengeworpen en eenigo reizers ver
lieten den trein.
„Goeden morgen, mijnheer Ltiba.u!' be
antwoordde de stationchef den vl-uchti-
gen groet van een jongen man, die alle
anderen vooruit naar den uitgang melde.
De stationschef had eigenlijk verwacht,
dat mijnheer Lubau, die veel' in het mooie
plaatsje- kwam, eenige oogenblikksn met
hem zou praten en hem eenige nieum-
tjes uit de stad meedeefen, zöoais hij ge-
w oon was te .doen. Maar ditmaal za? de
stationschef zich in zijn verwachting be
drogen; hoofdschuddend keek hij den
haastig voortsnellenden jongen man na.
Snel liep de reiziger de landstraat door.
Rondom hem schitterde de l'ente in heer
lijke pracht, maar hij zag niets daarvan.
Aan den hoek van den ouden muur van
bet kerkhof sloeg hij een door h-velstrui-
ken begroeiden .veldweg in. Hier en daar
stond een boerenhuis; met laag rieten dak,
waarop het mos welig tieTde. In do ver
te zag men de kerktorens der oude, vrije
ter Berse met eenige anderen naar de
ci erzeesche gewesten te zenden om er den
arbeid van Xaverius en diens gezellen te
helpen verlichten.
Deze keuze strookte geheel met Berse's
aspiiaties: de missiearbeid in de heiden-
sche landen, dat was zijn ideaal. Don
17eu Maart 1547 ginghij: scheep, ar
beidde op de zeereis met het gelukkigst
gevolg aan het zielenheil van het alles
behalve christelijke scheepsvolk en van
vele nog onchristelijker passagiers, om na
een kort. verblijf op Mozambique, den
20e». October des jaars 1548 te Goa 3)
te landen en er' in het Jezuïetencollege
door Xaverius in persoon te worden vvr-
welkomd. 'Menschenkenner als laatstge
noemde was, zag hij' spoedig, dat de stccre,
krachtige Zeeuw, dien men hem uit Europa
m den persoon van partei- Berse ter hulpo
had gezonden, bij uitnemendheid geschikt
was voor een der moeilijkste posten van
zyn uitgestrekt missiegebied, het dom- de
1 ortugeezen in een beteekenisvolle 'han
delshaven omgeschapen Sarraceensehe Or
muz, gelegen op het eiland van dien naam
m de Perzische golf. In onze vaderland,
selie geschiedenis van 'de 15e on 16s
eeuw ontmoeten wij niet zelden de Portu-
geezen. En geen wonder. Want zij waren
n;pl minder dan onze stoere voorvaderen
onverschrokken zeevaarders, koene ent-
uekjii ugsreizigers en bevaarders aller
zeeën en al moest later op menige plak in
Oost en West het blauwwit der Brwn-
za s wijkeu voor het oranje, blanje, lJeu,
cut ontneemt niets aan den gewettted»n
m ara tic men roem van Portugal. Trouwens
wij zijn als Nederlandsche natie eerlijk
genoeg geweest dit te erkennen door on
langs bij de vierhonderdjarige her den-
j?.g. vaa den dood van Magelhaes onze
omcietle hulde te brengen.aan de nage
dachtenis van dezen wereldberoemden ont
dekkingsreiziger.
Ormuz was ten tijde dat Gaspar Berse
e. heen gezonden werd voorzien van
de eigenhandig geschreven instructies van
Franciscus Xaverius een bloeiende stad
van circa 50.000 zielen en de stapelplaats
van Portugal s hloeienden handel met
Jndie, er heerschten rijkdom en welvaart
maar ongelukkigerwijze tierden er ook
allerlei ondeugden, speciaal onder liet
Luropeesche gedeelte der bevolking, want
het was nu juist niet altijd het puikje der
Portugeezcm, dat als kolonisten wegtrok
naar dit verre eiland. Velen waren er
heengegaan, wien de vaderlandsche grond
te heef was geworden onder de voeten.
-Ui-, de öarraceenen, die de stad Ormuz
voor een goed deel bevolkten zij had
den er verscheidene moskeeën zich
niet, bijzonder gevoelden aangetrokken tot.
i christendom dat de Portugeesehe ko-
Icniiten heetten te belijden maar Jat zii
door hun ergerlijk levensgedrag verloo
chenden en bespotten, sjoreekt vanzelf.
Ongebondenheid, toomelooze hoovaardii en
niets ontziende hebzucht waren de hoofd-
rndeugden welke de van paradijsweel.de
svtr\ loeiende stad maakten tot sen hel
voor een ieder die aan ingetogenheid en
een eerzaam leven hechtte. Over de heb-
zuchl van Ormuz' bewoners schreef later
een missionaris: „indien een raad van
duivelen vergaderd ware om woeker en
f„°' ,"1, df. v?rm van wettige overeen
komst te kleeden, jpen bad geen gruw
zamer onrecht kunnenplegen, dan er te
™"L-0n er,,.-dcn naaiu van „handols-
/fi richtingen m zwang was".
Beï» r het arbeidsveW. dat pater
Berse bewerkte van 1549 tot 1552, dus
slechts drie jaar, maar wat hjj in die
cnmeio?farne wrochtte ëre™t aan het
i>|eloofelijke. Ormuz werd geestelijkhr-
anclerd8 FPr0 ieni,ia VaD SedaaDte ver
liefde Engelachtll? geduld, onbegrensde
voor den evenmensch, nederbui-
be-rnel ^vm-hefteïi t6Sen den lïchti:>ia'uwen
var
geschuurde koperen pUt aan n
zijn weduwe woonde echter nog in 'hel
landhuis, dat. behalve een bescheiden
rente, haar erfdeel was gewofdcu t
danks haar klein inkomen had zij ha-u'
eenige dochter een zeer goede opvoeding
volgens haar stand ontvangen
i® ion«™ de tuinpoort opende
c- la'idgo-ed betrad, kwam hem uit
<ie schaduw van een groep boouie-i een
jong meisje tegemoet, een slanke gestalte
■n een donker eenvoudig kleed
„Hoe Eduard, - gij hier?" riep zü ver-
anfl u!f' 'erwijl een uitdruskmv van
ïn Vï1 ai bllk en aeba''cn sprak.
I «r Of-Vr0!fewmorgenuur reed" bier?
i-o öt iets ontdekt?
z-w'dt" an',?[Q<>1'd|iei Eduard Lubau, het
weet van zqn voorhoofd wisscbend Ik
■eb iets ontdekt, waarvan het geluk "of
en en haar blauwe oogen knimi-rï'en
elk ogenblik in tranen zcu'urf
gende goedheid voor al wat krank was
naar lichaam of ziel, zonder een afleg
gen van de gepaste gestrengheid: in het
handhaven -van God's ordonnantiën en de
wetten der H. Kerk, kenmerkten zijn apos-
tolisc-lien arbeid onder Sarraoeeuen en
Pcrtngeezen. Onder den drang van zijn
welspiekend woord en nog meer onder clen
invloed van zijn bij uits'tek heilig leven
werden ergernissen weggenomen, vijand
schappen bijgelegd, .onrechtvaardig ver
kregen goed teruggegeven, zondige ver
bintenissen tot christelijke huwelijken om
geschapen, verloren levens nog ter elfder
ure vruchtbaar gemaakt voor hiernamaals,
kortom terwijl pater Berse de-zielzorg
oj. Ormuz waarnam, herwon de christe
lijke godsdienst gaandeweg zijn ouden
luister, jlie ook den mohammedanen wel
dadig tegenstraalde, zoodat vele hunner
van .eiken rang en stand zich bekeerden
tol de leer des Kruises. Geen wonder, dat
Ormuz, hetwelk, pater Berse bij zijn komst
met. tergende onverschilligheid had ont
vangen, 'verslagen stond' van droefheid
bij diens vertrek naar Goa in 1552, waar
heen Xaverius hem ontboden ha'd. Eerst
was dc groote missionaris van Indië van
zins Gaspar Berse under zijn metgezel
len voor de evangeHseering van Japan o.p
te nemen; van alle kanten toch was hem
Je roep toegekomen van Berse's uitmun-
linde hoedanigheden als meriseh, als pries
ter. als religieus, als zendeling. Bij' na
dere overweging besloot hij echter Jea
vcortreffeliiken Nederlander te verheffen
tet provinciaal van Indië en rector van
het college te Goa. Wel was dit voor
Berse's apostolisch hart, dat naar een wijd'
arbeidsveld haakte, een zwaar offer, insar
als kind der gehoorzaamheid berustte hij
in hetgeen zijn overste hem naméns God
had toegedacht en aanvaardde zijn nieuw
ambt op 15 April 1552, den eigen dag,
dat St. Franciscus Xaverius naar Japan
vertrok, om Berse nimmer weer te zien.
Te Goa werkte pater Berse met Jenzelf-
den heiligen ijver als op Ormuz. Vooï
zijn ordebroeders was hij eer de dienaar
dan de overste, ter-wijl buiten net col
lege de burg'ers van Goa 'bet voorwerp
waren van zijn onvermoeide zielzorg, die
geen perken kende.
Terwijl hij op Zondag 6 October des
jaars 1553 op den kansel der hoofdkerk
van Gca met zijn gewone welsprekend
heid he/ woord Gods verkondigd», werd
hij 'deer een bezwijming overvallen. In
de sacristie gedragen herstelde hij in z-, o-
verre, dat hij te voet Zijn woning kon
bereiken, doch werd daar door fall-: koort
sen aangegrepen, die het door ovormati-
gen arbeid en een verstorven leven Teeds
ondermijnde gestel van pater Berse sloop
ten. Op Sint Lucasdag, den 18an Octo
ber, sloeg het uur der scheiding van dit
aaidsche leven en ontsliep de 38-jarige
missionaris zacht en kalm in den Hoer.
Op hem is volkomen van toepassing Von
ders woord:
„Hij is op't veld van oer in 't harrenas
[gestorven".
Gansch Goa beweende den overledene
met ongehuicheld leedbetoon en was bij
zijn uitvaart en begrafenis tegenwoordig,
zóó, dat men meenqn kon als werd aller
vader grafwaarts gedragen.
Bij allen, hetzij in, hetzij buiten de Je
zuïetenorde, die Gaspar Berse gekend had-
don, was maar één roep over zijn heilig
heid en zelfopofferende liefde en men was
bet erover eensbehalve Franciscus
Xaverius was er geen Jezuïetenpater in
Tndië die pater Berse in deugd en zielen
lijver evenaarde. En de Nederlandsche
geschiedschrijver Rosweyde 4) vatte in
zijn „Kerkelijke Historie van Nederland"
(ten jare 1553) de vele welsprekende ge
tuigenissen over Berse's heilig l.evën sa
men in dit schoone testimonium: „D'ese
barsten. Eduard Lubau bemerkte niets
van de hevige opgewondenheid van het
jonge meisje.
„Ja, Louise is in Muis, z'ij is echter on
wel, ik vrees, dat zij niet te spreseri zal
zal zijn." antwoordde Anna aarzelend.
„Ik moet haar spreken, haar getas hangt
er van af,"'zei Lnbau somber, terwijl bij
op bet huis toetrad.
Anna keek hem treurig en met betraan
de oogen na; daarna boog zij het hoofd en
verdween weer achter de boomengioep.
waar zij een kleinen gieter opnam., dien
zij zooeven daar had neergezet
Lubau liet de huisdeur achter zich
in het slot vallen en begaf zich zonder
meer naar de woonkamer. Deze was te-iig.
Hij legde zijn hoed op een stoel en trok
toen aan, het schelkoord. Het toesnellend
dienstmeisje zette grootte oogen Op. toon
zij hem in de kamer zag.
„Zeg aan juffrouw Madwig, dat ik haar
een zaak van het grootste gewicht heb
mee te deel'en," 7'ei hij.
„Juffrouw Madwig is zoo ziek', dat Zii
vandaag niet te spreken is, mijnheer Lu
bau," antwoordde het meisje.
Hij schudde ongeduldig het hoofd,
haaide zijn zakboekje te voorschijn en
schreef haastig;
„Ik moet u dringend spreken over een
zaak, die Wintersheim evenzeer als mij
zelf aangaat."
a
P. Pr. Venantius Zewald,
Voorzitter Tentoonstelling' en Lichtbeelden.
Godsalige Dienaar des Heeren is waardig
om met de oude HeiHgen eeuwiglijk ie
syn gepi'esen, ja, in het getal derselveu
gesteld te worden, omdat hij; door een
heilige' en behendige conversatie en de
&a»+i"glieid synei' seden eene groote me
nigte van volk tot God bekeerd heelt".
Ons dacht, dat al wat wij ter opluiste
ring van de Goesehe Missiedagen schre
ven, onvoHedig zou zijn, wanneer wij niet
een heseheiden lauwerkrans vlochten ter
cere van Goes' grooten, om niet te zeg
gen grootsten zoon, den Nederlandsehen
Franciscus Xaverius, Gasjiar Berse.
1) Franciscus Xaverius, een der meest
vertrouwde medewerkers van St. Igna
tius van Loyola, den .stichter der Jè-
\u3oten-orde, werd door Ignatius naar
Indië gezonden om het evangelie te pre
diken. Vanuit Goa begon deze in 1542 de
christianiseering van een halve .wereld
met. zoo goed' als geen steun en medewer
kers. Wonderbaar waren jijn ijver en
volharding, nog; wonderbaarder de gevol
gen van zijn missiewerk. De visscherskust
vaD Voor-Indië, Meliapour, Malaka, de
Mcdukken, kaap Comorin, Ceylon werden
dco'r Xaverius bereisd. Gansche rijen van
steden en dorpen werden door liem voor
het Evangelie gewonnen (op Travaucore
b.v, bouwde hij in zes maanden tijcis 45
chi'is ten kerkjes) terwijl hij tienduizenden
met eigen hand1 doopte. In 1549 stak hij
over naar Japan en bekeerde er duizenden
volgelingen van Confucius. Toen hij' in
rusteloozen zielenijver zioh gereed maakte
cm China voor het Evangelie te winngn,
stierf hij, alleen en verlaten, op Eet
eiland Sancian, den 3en December 1552.
Algemeen, ook onder eerlijke Protestaut-
scbe geschiedschrijvers, is de 'roep óver
Xaverius' heilig leven en ongeëvenaard
vruchtbaren zendingsarbeid.
2) Goes had het privilegie jaarlijks
drie der meest begaafde jong'eliagen uit
de burgerij naar de universiteit te Leuven
te zenden. Hun stond een beurze, ter
ondersteuning hunner studiekosten, ter
beschikking. De studenten waren gehuis
vest in z.g. paedagogieë'n, Berse was ge
huisvest in het „paedagogium Castreuse",
zoo genoemd wijl het uithangbord voor
het gebouw een kasteel vertoonde.
3) Goa in Voor-Indië, door Albuquer
que tot hoofdstad van het Portugeesehe
vice-koninkrijk Indië verheven in 1510,
werd in den loop der jaren een enorme
handelsstad met 200.000 inwoners. Door
hel verlies der 'Portugeesehe bezittingen,
door moordende epidemieën, voor een deel
vrucht van de daar heerschende onzede
lijkheid, ging het langzamerhand te gronde,
cn is nu niet veel meer dan een puinhooji.
Hel nieuwe Goa ligt op eenigen afstand'
aan de Mandawi en telt 9000 zielen.
4) Heribertus Rosweijde (15701629)
Utrechtenaar, trad' 'in de Jezuïetenorde
Hij scficurde het blad uit zijn zakboekje
en sloot het in een enveloppe, die hij op
de schrijftafel vond.
„Breng dit aan de juffrouw," zei hij
kalm.
Uet meisje ging. OndertUssclieu zocht
bij nit een portefeuille eenige papieren
en begon die te doorbladeren.
Na ©enige papieren e.n begon die te
doorbladeren.
Na eenige minuten verscheen het diens!
meisje weer in de kamer. „Compliment
van de juffrouw, maar het spijt baar, niet
te kunnen komen."
Lubau .voelde zich door dit antwoord be-
leedigd. Met zïÉk een bescheid mocht
men een koopman afwijzen, voor hom ech
ter, die door vriend en bloedverwantschap
zooi intiem in het huis was, die een tijd
lang zelfs gehoopt had, de uitverkorene
van Louise te zijn, voor hem was zulk
een antwoord niets minder dan een be-
ieediging. Mevrouw Madwig, van wie hij
een zeer verre bloedverwant was, had
hem reeds* sedert jaren als tot het gezin
behoorend beschouwd, zónder dat het bij
hem was opgekomen, zich daarom meer
vrijheden dan een ander te veroorloven.
Thans deed hij het echter.
„Is mevrouw thuis?" vroeg hij. i
„Neen, mevrouw is ;zoo even uitgegaan.
„Goed Ik z!al hier een brief aan mejuf
frouw Louise scMrijven. Als ik bel, zult
eis legde den g-rondslag voor de uitg'ive
der uitgebreide „Acta Sanctorum" (le
vensbeschrijving der heilig'en), welk plan
later door Bollandus werd uitgevoerd en
de Daar hem genoemde Bollandisten. Er
wordt nu nog aan gewerkt.
AMSTERDAM N. Z. VOORBURGWAL 177
TELEPHOON 2699 N.
OPGERICHT Ï644.
Steeds in ^oorraad
fijne Belgische Biljartlakens, prima
ivooren Ballen/ Tafel-Biljarts, Tafel
kegelspelen, ■Dam-, Schaak-, Trie-Trac-
s pelen, end 3457-20
Carton de Wiarfc.
Men meldt uit Brussel aan de „N.
R. Ct.":
Carton de Wiart, de eerste minister,
heeft een commissie voor de v,olksmobi-
lisatie geïnstalleerd, voor gev,al van oor-.
log'.
Renkin, de minister van staat, zal!
voorzitten, met generaal Orth. Hij heeft!
een lofrede gehouden op de Havccsehe
regcering, die, volgens zijn zeggen, een
bewonderenswaardige rol Jmeft gespeeld,
aangezien zij de nationaliteit ongerept'
beeft gehouden. Hij betuigt hulde aan de
geallieerden, en verdedigt het programma.
Het gaat erover, in oorlogstijd, de be
hoeften van het leger en de bevolken te
ontdekken, en een middel te vinden om
het geheel van het nationale streven te
zamen te binden. Hij voegt eraan toe: het
absurd en misdadig om den oorlog ta
willen, maar het zou niet minder krank
zinnig zijn, na een les, die ons zooveel
bloed en zooveel tranen heeft gekost;
den oorlog als een onmogelijkheid te be-'
schouwen, en niet aan dit land, dat wij
liefhebben, en dat wij meenen te dienen,-
alle voor zijn verdediging' gunstige kan
sen te geven.
Engelsche journalisten zijn te Oostende
aangekomen om een bezoek te brengen:
aan de kuststreek. Zij zullen m.irgea
worden ontvangen door de Belgische pers
en door den Engelschen gezant, cn Dinsi-.
dag door den Koning.
Er wordt bericht, dat er een Belgische
leerstoel aan de Londensehe universiteit
zal worden ingesteld.
ge wel' zoo goed zijn dien bij haar la bren
gen." t
Lubau zette zich aan de schrijftafel
en schreef zonder eenig opschrift het
volgende:
..Gij moogt mij niet afwijzen, jk moet u
spreken om zijnent- en mijnentwil. Ik heb
hef, bewijzen van schuld in handen, waar
van ik gebruik z:a.l maken of die ik, zal
vernietigen, naar gelang, uw antwoord op
de vraag zal' luiden, die ik u te doen heb..
Bil antwoord moet ik uit uw eigen mond
vernemen en wel aanstonds en hier.
Indien gij weigert, ga ik van hier onmidr
dellijk naar de po-litie, dan moge vout u1,
voor mij en voor anderen daaruit volgen,
waf. wil. Indien gij vreest, dat ik u verwij
ten zal doen wegens mijn bedrogen ver
wachtingen, öa,n vergist gij u. [k verzoek
u om een onderhoud van weinige minu
ten, om mij' tot een besluit te heipen, dat
uw lot en ook liet mijne eens1 en voor' al
tijd zal beslissen. Ik ben bereid, alles
op mij te nemen en te dragen, ondeigang,
ontbering en zelïs! de straf van een mis
dadiger, indien ik daardoor leed en
«mail van u' kan afwenden. Gij moet mij
echter helpen die beslissing, te nemen,
welke voor u de meest gewenachte is."
(Woï'dt vervolgd