DAGBLAD VOOR MIDDELBURG f500 135 115 bij levenslange f oen bij f 1 cfk bij verlies ran f 7K bij verlies van f Cfl bijverliesvan f QR bij verlies van f IR bij verlies van £JU overlijden I I JU een hand of voet I IJ een one I UU een oog een duim een wijsvinger een anderen vinger Nummer 124- Vrijdag 3 Juni 1921 Zeventiende Jaargang Verbroken Boeien. blijve V001'een Buitenlandsch Overzicht BUITENLAND. engeland frankrijk BINNENLAND. NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT wam r> rr ADiCMnT T«Ufnnn OH' Hoofdredacteur: J. W. VI E N I N G S. Telefoon 97 Bureaux van Redactie en Administratie: Westsingel, GOES Telegram-AdresNizeco. Bijkantoor: MIDDELBURG, Markt 1 en 2. Telefoon 474 Directeur: JOS. VAN DEGRIENDT. Telefoon 207 Abonnementsprijs f 2.50 per drie maanden, f 0.20 per week, voor Post-abonnés f 2.90 per 3 m. Advertentiën van 1 tot 6 regels f 1.50, elke regel meer f 0.25, bij contract beduidende korting Al onze Abohnés zijn gratis verzekerd tegen ongevallen krachtens onze overeenkomst met „The Ocean and Guarantee Corporation Ltd." te Amsterdam, Rokin 151, en wel voor de hieronder.vermelde bedragen: ongsschiktheid H. Ben 21en April 1845, 110 dagen na zijn vertrek uit Den Helder, kwam Mgr. Grool'f mot zijn metgezellen te Batavia aan, maar do ontvangst in zijin vicariaat was veiro van bemoedigend. Niemand stond gereed, l.ein op te wachten en eerst na geruimen tijd kwam de Hoogeerw. heer H. J. Car- tenstadl hem met een rijtuig halen. 1) Den katholieken was zijn komst niet mede gedeeld; die vernamen eerst een jaaar da gen later uit de courant, dat hun bisschop gc.irjiveerd was. „Buiten de goede heeren Melöhcrs en Kervel", zoo schreef Mgr. Grooff, „scheen niemand der gemeente, zells geen enkele kerkmeester, zich onzei aan te trekken". Ter audiëntie bij den waarnemend Gou verneur-Generaal Jhr. ,X. C. Rcijnst wa -ht- i.e Mgr. Grooff eén nieuwe teleurstelling door de mededeeling, dat hiif met zijn met gezellen niet als dienstdoende geestelijken vcor Indië konden erkend worden, om.lat zij „het radicaal van ambtenaar misten" echt bureaucratisch! officieel wist do gouverneur-generaal niets van hen af, daar geen aanschrijving van het ministerie van koloniën was binnengekomen. En dat niettegenstaande de verzekering, die de bisschop in Den Haag had ontvangen, -jat hij geen de minste moeilijkheid1 in Indies zou ondervinden. Inmiddels had zich de Hoogeerw. heer t artenstadt naar Soerabaja, hegeven, waar hij reeds vóór de komst van Mgr. Grooff dcor de. Indische Regeering als pasto >r was aangesteld. De bisschop meende hier aan niet te moeten tornen en voorz'xo- nieuwen pastoor van de noocligy juris dictie. Toen hij echter kort daarop aan zijn metgezellen een standplaats aanwen en wel voor den eerwaarden heer Heuvels oem'arang en voor 'den eerwaarden heer Karstens Soerabaja, om er de respectieve pastoors in het heilig dienstwerk ter zijde -o staan, begonnen de moeilijkheden eerst i echt. Zoowel te Semarang als te Soera- Btij'i werden de nieuwe missionarissen op alle mogelijke wijze tegengewerkt -> door de herders èn door de met hen sympathi serende leeken. Men schold hen voor spi onnen, onruststokers, verraders, Te nieuwe apostolische vicaris heette onvïwraag- zaam en „inkoloniaal" te handelen, de urlc werd voor hen gesloten en sohrifte- J,Jko protesten, dat van Semarang ,o. a. mrdr- onderteekend door een „ex-kapelaan" van de Jansenisten, werden „tegen het on- wrdraagZaam optreden" van Mgr. Groolt Indische regeering ingediend. Mgr. Grooff was do goedheid en bemiu- Mhjlilieid zelf, doch deze handelwee kwam liet gezag te na, dat hij' van nfen Vader had ontvangen, niet voor zich- zell maar voor de rechtmatige uitoeferiino- yati dpn Katholieken godsdienst en liet i'houd der zielen op den weg des héils. 'laiom, na alles voor Gods aanschij'n rij- Pelijk te hebben overwogen, teellende hij den lOen September 1845 een besluit, waarbij den eerwaarden hoeren Grube, '-artenstadt en Van Dijk binnen de greu- cier i ri mifsiegebied de uitoefening bediening werd verboden een minhïTenw l i g?-g vergezGd van deze hun aanried' «Vlf f* ,cl!°Ps' waarin tcnaren hi^ ëe jcoloniale dienen, teneindehuH^taW H storm, die zelfs op het goevernemenUv u" vertoogen, door d=n Vic-i «s hij den waarnemend Gouverneur-Gene j «gediend, leidden tot niets. Juisfliet cgendeel had plaats. Den eerwaarden ]i e- en Heuvels en Kerstens werd het verblijf e Semarang en te Soerabaja ontzegd, om at zij zich waarnemend pastoors" had den genoemd, de gesuspendeerde geestelij ken werden -door de Indische regering in amb' bevestigd en bleven in het voll genot van hun traetement, terwijl aan den heer Van Dijk op diens verzoek n hinnenlandsch verlof werd toegestaan Ten opzichte van Mgr. Grooff leid men alsof el geen Vicaris bestond. lieen l f11'9 °P den van nature gevoa- ee" zeGr nadeelige uitwr- ":nstiglaongea3WdZleTocheS?'iiPeDh;--hij gekomen „tuwTddelS,te Batavil aan- Generaal J t ''?"°BInden Gouverneur- fb°I meende, Z°° de bis' koning rechWdlm nieuwen ond-g- zulïen vinden, d-,^ 5 gedrag te bedrogen. Wa'nt de hefr Rf biïter klaarde, dat hij W «ochussen ver- R--K. godsdienst'te hésX &enegen den dal een a 0 'looit z'« sehmig on^, weHSg ^-ver- -vv., zsunu-iC over- leg met en onderwerping aan het koloniaal bestuur ambtelijke handelingen verrichtte, (laar nu eenmaal elk departement, opk dat van deii eeredieust, afhankelijk was van het besluur in Indië. Den Vicaris werd hij dit, gehoor geen gelegenheid gegeven té gen bedenkingen te maken. Doch, lioe ook terneergeslagen door dit onljeusch onthaal, de kloeke bisschoj) ver- Daagde niet, maar thuis gekomen, zond hij de officieele kennisgeving!'der suspensie, met een. uitvoerige repliek aan den Gou verneur-Generaal. Deze antwoordde hier op,^ door den volgenden Zondag) aan don crr\v. heer Escherioh, die zich uit oefening der "kerkelijke bediening naar Buitenzorg had hegeven, te doen verbie den, eenigen kerkdijken dienst te verrich ten. Toen deze zich persoonlijk daarover bi, den Gouverneur-Generaal beklaagde, moest hij uit diens mond- vernemen, dat de Apostolische Vicaris door zijn „iakutoui- slc" handelwijze de verontwaardiging had gewekt van het Indisch bestuur. Toen bij het afscheid nemen de eerwaarde 'hoer Escherieh den wensch uitte dat het geeste- l'l'k, gewg van den kerkvoogd' toch niet verder mocht worden gekrenkt, werd hem op strengen toon toegevoegd: ',D'it z i! afbangen. Mijnheer, van de wijze, waii'OT) Je Vicaris zich na het, door de Hoog.' peering in deze te nemen besluit zj.1 gerljhpren". Toer. kort daarop do Gouvern uir Gene raal van Mgr. Grooff de overlegging eiser te van de brieven en bevelen in zike de schorsing der geestelijke bediening dor eerw heeren Oartenstadt, Grube en Van alk, door den Vicaris geschreven en uifc- gevaardigd, vergenoegde do laatste zich met aan den Gouverneur-Generaal eerbie dig doch beslist te kennen to geven, dat hij hieromtrent aan niemand anders dan can dc-n II Vader verautwoordino- schul dig was Met onbezweken moed streed deze kamp vechter voor de bisschoppelijke rechten hij wist het: gaf hij1 zo prijs, clan was het mei de-vrijheid der Kerk in Indië gedaan. Nog was do maat des lijdens uiit vo! want kort daarop, 15 November 1845, vaardigde de Gouverneur-Generaal een be sluit uit, waarhij den eerw. heeren Ker stmis Heuvels, Escherieh en v. 1. Brand verheden werd voortaan eenige gbdsdimist- of lening binnen de grenzen van OosMndië veirichlen. Ziedaar de bescherming; van 1{ 'V godsdienst, waarvan de Gou verneur-Generaal in zijn audiëntie go- waagde. Hachelijk was de toestand en uitermate nijpend do geestelijke nood. Semarang en oerabaja waren zonder wettige herders, tc-rwiji Mgr. Grooff als pastoor van Bat i- via, van alle hulp verstoken, geheel den last van het H. Dienstwerk alleen had te verrichten. Zeker, zijn heldenziel schrikte voor geen offers terug, maar zoo lcou het toch niet biyveji. Daarom zond Mgr. Grooff in het begin van December 1845 zijn secretaris naar het moederland, om bij de Hooge Geestelijkheid en het Ministerie van Eeredieust van al het gebeurde in Indië uitvoerig verslag te doen Op den dag van het vertrek van den Eerw. lieer Escherieh naar Europa, ontving Mgi. Gioofl een kabinetsmissive van den Gouverneur-Generaal, waarbij hem gebie dend werd beteekend, de suspensie der Eerw. heeren Oartenstadt, Grube en Van VNijk in te trekken. De prelaat gevoelde, dat eene weigering hun duur zou komen te staan. „Benarde omstandigheden" zoo uitte hij zich in een brief, zat gevangenis of verbanning mijn deel zijn Toch aarzelde by geen oogenblik met to doen wat zijn plicht hem voorschreefden 15en December scbreof luj op even minzamen als beslisten oon aan den GoeverneuWGcneraal dat hij te vef61 ZOndei' aan ziJ'n heiligs ten plicht Toen ri'i '"e diens voorstel kon treden, oen brak het sinds lang dreigend 011- tanén EofT'iGl00ff werd uit I»0ie ver- ISlrvirNederialSliidm' di? vaM 1808 waren bij aankomlt "an IST"1 V™' vier m betrekking en if a S'T "°,g' Hoogeerw. heer Cai-ten"tadfBatav,a de apostolisch prefect i™ .i waarnemend A. van Dijk te ëem 6 i.eer J. A. Grube en te' I'adang"deleJ?lee"v- heer Th. Staal. Omstreeks een half'hee'' was de Weleerw. lieer C. Rei ned pT''" overleden en de Weleerw liéerV -m - g gerepatrieerd. Thyssen De geruchtmakende Opper-Silczisehe kwestie heeft een andere kwestie naar den aclitergnond gedrongen, die nog altijd politiek Europa „als een doorn in het het vleesch zit, de Oostersche kwestie en met name de verwikkeling tus- sehcu Griekenland en Turkije. Mag men den Grieksclien zaakgelas tigde hij ons Nederlandsohe hof dv. Kocolakis schrik niet lezer van de zen uitheemschen naain gelooven zoo als hij zich tegenover den verslaggever van het „Vaderland" uitliet, dan staat Griekenland gereed de Kemalisten den genadeslag toe te brengen. „Onze" vijand ligt ter aarde, wachtende op den genade slag en ons aanstaand offensief zal hem dien toebrengen." Aldus de heer Kocola kis. Of hier niet een goede dosis opsnijde rij in het spel k?. Tie werkelijicW^ toch wel en beetje anders. De Giickcn hebben klop gehad van de n "li in Griekenland zal men g ïnoiren spreken, wanneor de "£0 o-toa» 1»;«S wordt er des to neteliger door. wan de Turken worden door hun successen tot parmantigheid geprikkeld, z geen .genoegen meer zullen nemen met de voogdij der geallieerden. Nog pas enkele dagen gele richtten de bladen in Konstautmopcl dat er een volledig of- en defensief verdrag is afgesloten tussclien dc regcermgen Angora en Kaboel, waarin zo dan hot bewijs zagen, dat er een f" islam' tische internationale in de ul' V die in Azië met goed gcvilg Westersche Mogendheden kon.fic11 ken. Het Turksche en t Afghaansolie volk zonden vfan nu afcon onloamaU lijk geheel vormen, dat beider, toekomstig -"Sgtj1tifl. «u. jewisten in Azië en men kan zich voor bereiden op gebeurtenissen u het „v^rc Oosten", die hoe „ver" dan ook toch wü deirelijk hun invloed zullen dom ge len op Europa. Als de geallieerden soms denken, dat de IsLam verslagen is, yerg sen zij zich zeer. De aanvaarding v|an Duitschland s aan bod om 25.000 huizen te leveren voor do verwoeste gebieden, hangt a. van vraag, of de Duitscliers er toe kunnm Worden gebracht de prijzen te vermom deren tot vrijwel de tegenwoordige y kelijkc kosten van den houw. Lwint, g typen zijn reeds voorgelegd van drie on derscheiden grootten ten gebruibe der ar beiders. In de eerste plaats zullen r 15 000 woningen voor werklieden iy, eisoht zijn, welke allen drie kamers be vatten en een kcultón bmeymis den ge hruikelijken kelder; ten tweede öOOO wo ningen voor ploegbazen met vijt ol ze- kamers, en ten slotte 4000 met een salcu, een eetkamer, oen badkamer met allé mo deme gemakken. Een üuilsche delegatie, die het onderwerp bespreekt met Dou- clieur, verwacht een bevredigend ant woord uit Berlijn. In den Franschen Senaat heeft minis ter Loucheur hij de behandeling der ge- grooting van de voorschotten op de scl devervoeding een redevoering gehouden, waarin hij het denkbeeld van de persoon lijke deelname van Duitsche arbeiders aan het werk van den wederopbouw in Noord-Frankrijk verwerpt. Loucheu.i meent, dat Duitschland evengoed in eigen land de materialen kan bewerken, welke voor den wederopbouw noodig zyn zm- W. De minister lioopt echter, dat liy tot belangrijke resultaten zal komen in zake Je levering door Duitschland van het materiaal. Een schier bovenmensohelyko arbeid móet in het verwoeste gebied ge presteerd worden. Indien Frankrijk erin zou slagen binnen tien jaar deze spreken weder op te houwen, zal liet een sehittc-i rend werk geleverd hebben. Er zijn laatst in <le pers ook wi# maakten er gewag van berichten over Rusland verschenen (lie zouden doen ge looven dat Lenin met verschillende toe schietelijkheden langzamerhand weer den gewonen maa.tschappelijkën toestand in Rusland doet herleven. Men juic'he niet te vroeg. De correspondent toeh van liet Fransche blad „Le Tcnp»" te botia schrijft a.an"zijn blad het volgende: Eenige weken geleden hebben jonge Bij garen, die met de bolsckewiki sympathi seerden, een bezoek aan Odessa en Kiet gebracht. Niet zonder moeite zijn zij in hun land teruggekeerd, en hun eerste daad, toen zij te Warna ontscheept waren was: den vaderlandschen grond kussen. Wat zij in de bolsckewistisohe hel ge- zien hebben, doet hen nu verbranden, wat zij eerst aangebeden hebben, en een hunner heeft in een interview verklaard: De sovjet-regeering baseert haag, macht nog- steeds op de terreur. De bolschewila hebben een „rechtbank van vijf minu ten" uitgevonden, die verplicht is bin nen vijf minuten uitspraak te doen en de doodstraf te voltrekken. En zoo'n vonnis gaat dan soms over honderden personen tegelijk. Openbare vergaderingen zijn aan allen verboden hehalv.e 'aan beproefde commu nisten. En ook (leze voelen er zich niet op hun gcmalc. Elke vrije, eerlijke me-e- ningsuiting wordt onmiddellijk voor de beruchte Tschek'a gebracht. Dc pers geniet geen enkele vrijheid. De bladen der oppositie verschijnen niet; alleen holschewistisdhe bladen, die. slechts leugen en laster kennen en aan den triomf der communistische ideeën over üe ge heele wereld zouden willen doen geloo ven, hebben het recht om te verschijnen. Algemeen stemrecht bestaat niet in Rusland. Alleen de communisten mogen stemmen, en dan nog niet rechtstreeks, maar slechts door bemiddeling van hun vertegenwoordigers. Ook .verkeersvfciiheij' is een onbekend iets. Niemand mag zich van de eene plaats naar de andere hege\ n zonder verlof van een speciale commissie, welke dit slechts Ua maanden van kwel lingen en herhaalde aanvragen geeft. De arbeiders kunnen niet vrijelijk v!an fabriek veranderen. Ieder doet het werk, dat hem aangewezen is, daar waar hij' geplaatst is. Ook is liet buitengewoon moeilijk om sovjet-Rusland te verlaten. Zelden, en dan slechts na, lang wachten; wordt daartoe verlof gegeven. Ja., 't zal nog wel wat duren, voordat men in Rusland zingt: „Waar kan men heter zijn dan hij zijn beste vrienden". Tumult in het Lagerhuis. Er had gisterenavond bij een debat over lersche aangelegenheden in het Lagerhuis een incident plaats. Nadat Ilamar Greenwood namelijk verklaard had, hoe door een tragische vergissing gedurende een patrouille- tocht in de bergstreek in Ierland een jongen van 7 jaar door een kogel van een der militairen was getroffen en later aan zijn wonden was over leden, vroeg kapitein Benn: „Zal er eenige schadeloosstelling worden uitbetaald aan de naastbe- staanden van dat kirid, dat door de agenten van liet edelachtbare lid hier werd Hamar Greenwood bedoeld werd doodgeschoten? Daarop ontstond een gaweldig la waai in de coalitie-banken en een geroep van „terugtrekken!", terwijl liberalen en labourledcn hun instem ming te kennen gaven. De speaker berispte kapitein Benn enzeide, dat dergelijke uitdrukkingen in den vorm van een vraag niet ge oorloofd waren. Graaf Winterton vroeg, of met het oog op de ernstige aantijging tegen de troepen van de kroon,' in dc woor den van kapitein Benn vervat, dat lid zich niet diende terug te trekken, om buiten het lagerhuis zijn woorden waar te maken. Een ander lid, majoor Seoly, een coalitie-liberaal, rees toen op om ver dere vragen te doen en werd doer eenige unionisten ontvangen met de woorden; „Gij sympathiseert met de rebellen en bevordert de moordprak tijken in Ierland!", waarop het la- bourlid Johns, met den vinger wij zend naar de Unionistische leden, uitschreeuwende: „Gij allen zijt niets anders dan een bende moordenaars!" De speaker moest opnieuw tusschen- beide komen en maande alle leden aan, om zicli toch te matigen in hun termen en uitroepen. Krassin te Londen. Krassin, het hoofd van de Sovjet- handelsdelegatie, is sinds gisteren terug te Londen. Op zijn reis van Moskou naar hier heeft hij verschil lende dagen te Berlijn doorgebracht, Het bezoek van den Japanschcn Kroonprins. De kroonprins van Japan heeft gis teren een bezoek gebracht aan Mil- lcj-and, wien hij de teekenen der chrysanthemumsorde overhandigde. Millerand bood den prins een dejeu ner aan. Aanwezig waren o.m. Bri- and, andere ministers en verschil lende maarschalken. Millerand hield een toespraak, waar in hij herinnerde aan de hartelijke Eransch Japansche betrekkingen en de rol van Japan in den oorlog. De prins bracht daarna zijn dank uit voor de warme ontvangst in Fran- kiijk en bracht de bewondering over van het Japansche volk voor Fran- krijks heroïeke houding in grooten strijd. Voorts heeft prins [Iliro Hito een bezoek gebracht aan Briand, ver schillende ministers en de geallieer de gezanten. OPPER-SILEZIE De opmarsch der Engclselien. Men meldt uit Berlijn aan deMsb.: Over de actie der Engelschen in Opper-Sile- zië wordt uit Breslau geseindGisteren hebben de Engelsche troepen zicli voor den opmarsch gereed gemaakt. De tot nog toe aangekomen (5000 man, met alle mogelijke strijdmiddelen uitge rust, trokken in den morgen in twee richtingen op naar Matapane en Lu- blin en in de richting van Gross- tStrehlitz. Onderweg is het niet tot strijd ge komen, want de Polen hadden hun vooruitgeschoven posities teruggeno men. Ongeveer nadat 3/4 van den weg naar Gross-Strehlitz was afgelegd, werd plotseling do opmarsch gestaakt. Dit feit zou daaraan te wijten zijD, dat de Franschen in Oppeln geprotesteerd hebben tegen een opmarsch der En gelschen in het strijdgebied. Generaal Lerond bleef aan zijn eisch yasthouden eerst nog met de Polen en Duitscliers te onderhandelen en het plan van een bezette neutrale zone door te voeren. De onderhande lingen verliepen echter zonder succes. De Engelschen zijn, zooals latere berichten uit Oppeln zeggen, reeds in Gross-Strehlitz binnengerukt zon der eenigen .tegenstand ontmoet te hebben. Naar de correspondent der „Voss. Ztg." te Warschau verneemt, is daar een beweging op touw gezet, om alle Dujtsche persvertegenwoordigers uit Poleu te verbannen. Volgens den cor respondent is zulks niet onwaarschijn lijk, daar in toonaangevende kringen werkelijk dergelijke maatregelen wor den overwogen. Vereenvoudiging Rechtspleging in lichte strafzaken. In de vergadering der Tweede Kamer van gistermiddag is het wets ontwerp tot vereenvoudiging van de rechtspleging in lichte strafzaken zonder hoofdelijke stemming aange nomen. De Fokker-fabriek komt te Veore. Naar wij vernemen zal het buiten gebruik gestelde marine-vliegstation te Veere, ter beschikking gesteld worden van de N. V. Nederlandsclie Vliegtuigenfabriek „Fokker". Met het oog op de vele nieuwere constructie plannen, welke deze fabriek vooral op water-vliegtuiggebied lieeft, is dit vliegterrein juist uitermate geschikt, omdat er een uitmuntende hydro- liaven is. Èij de fabriek, die te Veere verrijst, zal een speciale afdeeling komen voor den bouw van vlieg tuigen, in liet bijzonder bestemd om nieuwe constructies uit te werken. ,'Hbld". TWEEDE KAMER. Zitting van Donderdag 2 Juni. Het wetsontwerp tot vereenvoudi ging van rechtspleging in lichte straf zaken wordt aangenomen z. h. s. Aan dc orde zijn dan de nieuwe overeenkomsten met de spoorweg maatschappijen. De heer van der Waerden (s.-d.) noemt het ontwerp een klein stapje in de goede richting. De regeering is z. i. evenwel te toeschietelijk ge weest voor do aandeelhouders. De goede oplossing is alleen te verkrij gen door medezeggingschap van de arbeiders. SpT. dient twee moties in, een uit sprekende, dat de tegenwoordige aan- deelen, omdat ze geen risico meer zullen dragen, niet in den raad van commissarissen vertegenwoordigd dienen te zijn, de andere vragende om vertegenwoordiging in den raad van commissarissen van personeel uit landbouw, handel, nijverheid en verkeer. De heer Lely (V.-B.) juicht het- ontwerp toe. De voorgestelde vorm van staats exploitatie is uitnemend. Spr. trekt zijn motie ten gunste van de staats exploitatie in en meent, dat de raad van toezicht kan worden opgeheven. De heer Kleerekoper (S.D.A.P.) zegt dat door dit voorstel de zeggenschap van den Staat over het spoorweg bedrijf verzekerd wordt. Uitvoerig bepleit de heer Kleere koper hierna de medezeggenschap van de arbeiders in het spoorweg bedrijf. Hij vraagt zich af, waarom de Minister hiertegen zooveel bezwa ren heeft, waar van zooveel zijden hierop wordt aangedrongen. De heer Henri Hermans (R.K.) be pleit eveneens medezeggenschap van de arbeiders op moreele en prac- tische gronden. De heer Smeenk (A.R.) is eveneens van meening, dat de arbeiders nog niet rijp zijn voor algeheele mede zeggenschap in het bedrijf, hoewel

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1921 | | pagina 1