DAGBLAD VOOR ZEELAND 1500 DE DRUKKERIJ DRUKWERKEN De Balling van Sint-Helena NIEUWE ZEEUWSCHE COUKAN T ïe GOES bij levenslange zoen bij f «en bij verlies van z 7c bij verllesvan 1 rn bij mta f nc bij verlies van z ie bij verlies van I Zuil overlijden I I JU een band of rost I 13 eenoog I Ou een duim I du eenwijsvinger I IJ ongeschiktheid een hand of voet een anderen vinger Nummer 102 Vrijdag 6 Mei 1921 Zeventiende Jaargang -*» wSrs?; Buitenlandsch Overzicht BUITENLAND. §TANDE IP „NbV. [sgssggs ALLE êssssi VLUG.SMAAKVOL EN GOEDKOOP LEWETY BINNENLAND. NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT - ri:1ino \/AM r>C ADICUriT 0O7 Hoofdredacteur: J. W. VIE NIN QS. Telefoon 97 Bureaux van Redactie en Administratie: Westsingel, GOES Bijkantoren: MIDDELBURG, Markt 1 en 2 Teiegram-Adres: Nizeco. Directeur JOS. VAN DE GRIENDT. Telefoon 207 Abonnemsptsprijs f2.50 per drie maanden, f0,20 per week, voor Post-abonnés f 2.90 per 3 m. Advertentiën van 1 tot 6 regelt f1,50, elke regel meer f 0,25, bij contract beduidende korting. Al onze Abonnés zijn gratis verzekerd tegen ongevallen krachtens onze overeenkomst met „The Ocean and Guarantee Corporation Ltd." te Amsterdam, Rokin 151, en wel voor de hieronder vermelde bedragen f1821 5 Mei 1921 II (Slot) Zoo was dan door- een eigenaardige speling des lots Napoleon op een eiland gestorven gelijk hij op een eiland was geboren. De sponde waar op het ontzielde lichaam van den ex-keizer werd neergelegd, was het ijzeren veldbed uit de dagen van Austerlitz. AusterlitzDie naam herinnert aan Napoleon's schoonste glorieda gen, toen de zon van zijn veldheers genie in haar zenitli stond. En hoe veel andere namen vlechten zich hiermede samenArcole, Marengo, Jena, Wagram, Montmirail, alle van plaatsen, die de schitterende triomfen zagen van dezen oorlogsgod, met wien slechts een Alexander, een Ce- sar, een Hannibal zijn te vergelijken. Doch niet alleen op het gebied van den krijg, ook op het terrein van de staatkunde wist Napoleon met zijn ongeëvenaarde gaven,'daarbij nog door de omstandigheden zeldzaam begun stigd, de meest verrassende en onge kende successen te behalen. Aan schier gansch Europa wist hij zijn wil als wet op te leggen en 80 millioen menschen te doen buigen voor zijn scepter. Wat de stoutste verbeelding ternauwernood durfde droomen, hij bracht het tot stand. De revolutie wierp hij neer en schiep orde in den door haar gestichten chaoseen wet boek stelde hij samen voor burger lijk recht en administratie, dat door bijna gansch Europa werd aanvaard en nog voorleeft in de wetten der meeste natiën. Over kronen en tro nen beschikte hij naar welgevallen en deelde ze uit naar believen aan familieleden en gunstelingende keur vorsten van Beieren, Saksen en Wur- temberg maakte hij koningen, de kroon van Napels 'schonk hij aan Murat, die van Spanje aan zijn broe der Joseph, die van Holland aan zijn broeder Louis, die van Westfalen aan zijn broeder Jerome, die van Zweden aan Bernadotte. Zijn zuster. Elisa maakte hjj princes van Luca, zelf werd hij keizer der Franschen, koning van Italië, schepper en hoofd en van de Rijnconfèderatie, beschermer van Zwitserland. Pruisen werd zoo goed als vernietigd, England geblokkeerd, kortom, de procureurszoon van Aj'ac- cio wist zich binnen nog geen 10 jaren tijds als met adelaarsvlucht op te heffen1 tot den gevreesden gebieder van een wereldmacht als weinigen vóór hem en nog niemand 11a hem in de geschiedenis hebben bezeten. Is bet wonder, dat Da Costa vol be wondering uitroept: „Gij waart een morgenster, Napoleon Straalde èn de omwenteling^^haar [vijanden ten schrik! Eenmaal stondt Gij groot! Onster- Ontglommea bliJS'^er t-, r,.. [helden lansen! J^n brij, bewelkomd door een glorie- [dronken volk Zweeft, Ad laar, over hen als op [een donderwolk van roqk, een zee van licht, den [den golvenden helmetten Een borstkurassen uitgestraald en [bajonetten, Ier bnjzeling geveld van wat ook [weerstandibied' Baar 't vast berekend punt, waar Gij [de wege ziet! Ja, eenmaal stond Gij daar, een beeld t, Jvan alvermogen! koningen der aard omkringden tv. [U en bogen, wil van Frankrijk was Euroop aan l^e Uw wil M I ranknJk! Op uw wenk vloog [alles of stond stil." aendldgesLxntcah0len1S immor was- „Wat Fenix stijgt van u Wat Uit grooten Kareis heilige „«Ah? Stijgt eerbiedvol, ja stijgt mijn klanken Herrijs met hem, othroon der Franken Maar grooter dan ooit zetel was! Gebergten, boort doorluchten wolken Beschanst uw kruin met eeuwig ijsi VerheftU, saamgespannen volken! En gij, o vlam des afgronds, rijs! Vergeefs 't Heelal in bloed gedompeld Met dood en slachting overrompeld! Vergeefs! De ontembre Held houdt [stand, Hij spreekt en de Aarde schokt haar [thronen. Hij spreekt en 't regent Vorsten- [kroonen! E11 't Noodlot vliegt hem van de [hand!" 2) Toch kunnen den aandaclitigen be schouwer de schaduwpartijen niet ontgaan, die het schitterend tableau van Napoleon's leven en daden ont sieren bij al het geniale, dat op zijn scheppingen rust, treden toch ook de onvolmaaktheden ervan naar voren. „Incompleet en onaf als zijn natuur was, had Napoleon gapingen, ijle ruimten in zijn genie, zegt Chateau briand en leek het veel op het uit spansel dier andere wereldhelft, waar hij sterven zou, op die lucht, waar de heerlijke sterren door ledige tus- schenruimten van elkaar zijn ge scheiden. 3) Trouwens, al wat Napoleon's geest schiep en wrocht, droeg aanstonds de kiem der verwording in zich, aange vreten als het was door de worm van den hoogmoed. De hoogmoed, gepaard met heersch- en eerzucht verleidde den machtigen werelddwinger tot daden, die hij later zelf betreurde: tot den doelloozen, door niets gevor derden moord op den Hertog van EngMen, tot de bloedige onderwer- ping van Spanje, tot de noodlottige expeditie naar Rusland, tof den strijd vooral tegen de pauselijke macht, die hij meende te kunnen plooien naar zijn wil en die hij, getroffen door den banbliksem der Kerk, straffeloos meen de te kunnen braveeren. 4) Men kent de woorden, die hij in zijn hoogmoeds waan sprak't „de banbliksems des Pausen zullen mijn soldaten de wape- nen niet uit de handen doen vallen". De dwaas, lioe moest hij het tegen deel ondervinden! Want, gelijk naar de oude sage Jupiter Prometheus, om diens schandigen roof van het hemel- vuui, ketende aan dc rots, wierp Gods toorn den vermetelen aanrander van de rechten des Roomschen Opperpriesters van de hoogste hoogte der aardsche glorie neer op de kale rots in den Atlantisehen Oceaan, hem alzoo»herinnerende aan de waarheid van het woord, dat eens de lijkrede naar van den Zonnekoning had ge sproken: „Dieu seul est grand", „God alleen is groot!" Gelukkig voor hem, dat hij die straf als een bad der loute ring aanvaarde, zoodat hij, met God verzoend, in zijn laatste uren aan generaal Montholon kon zeggen: „ik heb al mijn plichten vervuld, "ik wensch U bij uw dood hetzelfde geluk". Dit is zeker, liet tragisch einde van den grooten Keizer heeft er niet weinig toe medegewerkt hem tot voorwerp te maken eener vereering die nimmer stierf en nu bij dit eeuw- feest van zijn dood, weer opnieuw op- vlamt. Napoleon heeft met zijn ver overingstochten aan drie millioen soldaten, waaronder de bloem der jongelingschap, het leven benomen, mi boenen vrouwen tot weduwen, ^dei-en tot weezen ge rión ?r"aaldeIijk de brandfakkel InnriPT en walmen over de str fd vl'r? 0ns w<'rel(ldeel, onrust en strijd, verarming en ellende gebracht ™tb natlÖ1i' 5> De republikein moest hem verachten, hem, die de repu. bliek had vertreden, de legitimist hem haten, hem die de Bourbons vervolede en vernederde. En ziet de opmer king is van Chateaubriand en nu een eeuw later is het nog precies hetzelfde de soldaat en de burger de rijke en de arme, de republikein en de monarchist, zij plaatsen allen busten en portretten van Napoleon in hunne stulpen of in hun paleizen, overal treft men zijn beeltenis aan en zijn naam is op aller lippen en Béranger, de volksdichter, gaf zoo juist weer wat in het volk omtrent Napoleon voortleeft, toen hij in het populaire lied de volksmond deed spreken "Ou pariera de sa g'loire Sous le chaume bien longtemps. E humble tolt dans cinquante ans, Ne connaltra plus d'autre histoire. Ga viendront les villageois Dire alors a quelquo vieille: Par des récits d'autrefois, Mère, abrégez notre veille. Bien, dit-on, qu'il nous ait nui, Le peuple encor le révère, Oui, le róvère. Parlez-nous de lui. grand'mère; Parlez-nous de lui". 6) „Ofschoon hij ons veel schade heeft berokkend, vereert liet volk hem toch nog. Dit is wel de meest teekenende zinsnede uit bovenstaand lied. Terwijl wij dit schrijven heeft te Parijs onder buitengewoon militair praalvertoon en enorme belangstelling des volks do honderdjarige herden king plaats van den dood van Napo leon Bonaparte, wiens assche rust onder den koepel van den trotschen Invaliedendom. Moge die herinnering het Fransche volk en gansch Europa, welks geschiedenis zoo nauw met die van den grooten Corsikaan is saamgeweven. aansporen, datgene na tc volgen wat in hem navolgens- waard is. En dan denken wij niet aan zijn militaire begaafdheden, die zoo ge makkelijk kunnen leiden tot daden van een veroordeelingswaardig mili tairisme, noch aan zijn staatkundige bekwaamheden, die bij onervaren geesten zoo licht kunnen overslaan tot daden van willekeur en tirannie, maar aan zijn overtuiging, dat zonder godsdienst een ordelijk staatsverband onbestaanbaar is. Die overtuiging sprak hij uit, toen hij nog eerste con sul was, op den 5en Juni 1800, voor de verzamelde geestelijkheid der stad Milaan, in de navolgende bewoor dingen ,,Geeu maatschappij kan bestaan zon der moraliteit. Doch er bestaat geen goede moraliteit zonder godsdienst. Derhalve geeft de godsdienst aan den Staat een vasten, dmirzamen steun. ®®atschappy zonder godsdienst gelykt op een schip zinder kompas". Als de menscliheid zich dit uit Napoleon's geestelijke nalatenschap toeeigent, kan zij er slechts wel bij varen. J Da Costa: een lied in 1840. •n ^^erdijkode aan Napoleon. 3) Mémoires d'Outre-Tombe, édicion Nel son, p. 4io. Als antwoord op des Pansen protest tegen de bezetting van Aucona (in de Ker kelijke Staten) in October 1805, schreef Napoleon aan Pius VII van uit München, den 7en Januari 1806, in dien zin, alsdat de Heilige stoel en de Kerkelijke Staat zich als vazalstaten van het Fransche keizerrijk hadden te dragen. Twee jaren later (2 ïe- trokken de Fransche troepen nZi! 'rnne,\!m ^machtigden het pauselijk paleis Toen Pius II weigerde een keizèr- liZ a e 'eekeneib waarin Napoleon de rechten der Kerk aanrandde, werd de Hei lige Vader gevankelijk weggevoerd, eerst naar Grenoble, later naar Savona. 5) Chateaubriand vat Napoleon's beeld zeer juist samen in deze beoordeeling: „Hij was een dichter in actie, een knap pe en oordeelkundige geest; een ijverige en verstandige wetgever. Maar hij verloor Europa even ras als hij het genomen had. hi? hooff wereld onder zijn voeten en 1 ie er sl®cllts een gevangenis voor zichzelf, een verbanningsoord voor de zijnen het verlies van al zijn veroveringen en van een stuk van den ouden FranscLen bodem van over gehouden. 6) „Men zal nog lang van zijn glorie spre ker ouder het strooien dak. De nederige hut zal nog vijftig* jaar lang geen andere geschiedenis kennen. Daar zullen de dor pelingen tezamen komen en aan een oud moedertje vragen: moeder, verkort ons den avondtijd met verhalen van vroeger Want wJ (NaP°leon) veel schade heelt berokkend, het volk vereert hem no°* ja, zeker, vereert hem. Spreek ons over hem grootmoeder, spreek ons over hem.,' De bekende Silezische grenscommis- saris Korfanty, een anti-Duitscher eer ste klas, bang dat hij zijn zin niet zon krijgen met de verdeeling van Opper- Silezië, nu de geallieerde commissie alleen de kreitzen Pless en Rybnik met een stuk van Kattowitz aan de Polen heeft toegewezen, moet als de eigenlijke „Urhe- ber" van de geweldplegingen worden beschouwd, in de laatste dagen door ge wapende Poolsche benden in de ver schillende kreitsen gepleegd. De gealli eerde troepen zijn streng tegen de rustver stoorders opgetreden, 't Is echter de vraag of de Poolsche zaak met die onlusten 'gediend wordt. Eer het tegendeel. Al thans wordt in gezaghebbende geallieerde kringen te Londen verzekerd, dat de on lusten, door de Poolsche henden in Opper- Silezië ontketend, van zeer ernstigen in vloed zou kunnen zijn op het advies van de geallieerde commissie in Opper* Silezië. In Engeland duurt de mijnwerkerssta king nog altijd voort. Allerlei geruchten loopen. Men spreekt het bericht tegen dat Frank Hodges uitgenoodigd is, om een vergadering in het Lagerhuis bij te wonen van gezamenlijke commissies uit de vakvereenigingen en de arbeiderspartij ten einde een uitweg uit do steenkool-crisis te vinden. Er is geen sprake van tusschen- komst van de leiders der vakvereenigin gen in het geschil. Wel is daarentegen een manifest v;ili- wege de vakvereenigingen en de arbeiders partij verschenen, waarin een beroep ge daan wordt op de georganiseerde arbei ders om de mijnwerkers met geld te steu nen in hun strijd voor oen melischwaardig loon, daar hun strijd dezelfde is 'als die van de geheele arbeidersbeweging. Inmiddels wordt de kolenrantsoenee- ring steeds Ideiner. De bakkers krijgen alleen nog steenko len, om brood te bakken. Alle koekwerk Wordt in den ban gedaan. Behalve in gevallen van ziekte of als het ontbreken van steenkool ontbering ten gevolge zou hebben, worden geen kolen voor huishoudelijk gebruik ver strekt. De 6000 Londensehe bakkerijen ver bruiken alleen 3000 ton in de week. Daarom wordt gezorgd, dat in de eerste plaats kolen verstrekt worden in het belang van de levensmiddelcnvoorzicning en voor de krachtstations e» gasfabrie ken. Van vandaag af wordt het treinverkeer tot 50 pet. van het normale besnoeid. ■Tot 12 Mei heeft Duitsehland gelegen heid over het laatste besluit van 'den Oppersten Raad na te denken. Dan moet het kiezen of declen. Weigert het op den eisch in te gaan, dan komt de be zetting' van het Roergebied en een vloot-, demonstratie tegen de zeehavens Ham burg Bremen en Lübeck. Engeland ziet de- bezetting niet graag, de bladen spre ken dit onomwonden uit. Lloyd George heeft dan ook bedongen, dat de bezetting moet ophouden, zoodra Duitsehland hij- draait. Ook Amerika spreekt hierin een woordje mede. Uit Washington wordb over de houding van de Ver. Staten ge meld ,dat de Amerikaansehe regeering een maritieme controle over de Duits'ehe havens zou goedkeuren, onder het voor behoud dat geen enkel Amerikaanseh schip in zijn vrijheid van varen, op welke wijze dan ook, zal worden belemmerd. Vandaag wordt het protocol van het besluit der geallieerden aan Duitsehland beteekend. Over den ex-keizer Karei die na zijn mislukte staatsgreep naar Zwitserland te rugkeerde wordt gemeld, dat deZwitser- sche regeering een hotel te Hertënstein bij Weggis aan het Viewaldstardtermeer voor den ex-monarch en zijn gezin heeft ter beschikking gesteld. Daar kan hij ver blijven. ongeveer op dezelfde manier als Je ex-keizer Wilhelm hier te lande to wDoorn. Over de regeeringscrisis in Duit land berichtte men dato 4 Mei aan „De Maasbode": „Volgens betrouwbare berichten uit par lementaire kringen zal in den heden te houden ministerraad besloten worden, of het kabinet, nu Harding zijn bemiddeling geweigerd heeft, daaruit zijn consequen ties moet trekken. In alle geval zullen alle partijen het aftreden van het kabinet eischen. Natuur lijk zijn de coalitiepartijen ook nu nog vast besloten, de regeering te vormen. Men heeft voornamelijk een personen: wisseling in het rijkskabinet op het oog, Er valt rekening mede te honden, dat als er een nieuwe kanselier wordt benoemd, deze ook tot het centrum zal hehooren. Reeds in den gisteren gehouden mi nisterraad werd het aftreden van het kabinet besproken, doch een beslissing- werd nog niet genomen." Men zie hieromtrent verder onder bui tenland in dit nummer. v Red. DUITSCHLAND De berichten omtrent een kabinets crisis in Duitsehland zijn thans stelliger, Fehrenbach zelf heeft het aanstaand af treden van het ministerie aangekondigd, vorming van een nieuw kabinet zal heel wat moeilijkheden ontmoeten. Als ver moedelijke opvolger van Simons wordt veelal Stresemann genoemd. FRANKRIJK Napoleonherdenking. Woensdag heeft in de Notre Dame te Parijs de herdenking plaats gehadj van Napoleon's honderdsten sterfdag. Aan het altaar was tegenwoordig de kardi naal-aartsbisschop Dubois. Draperieversie ringen in wit en blauw fluweel waren aangebracht. Uitgevoerd werd o.m. de marohe funèbre van Berlioz met militaire muziek. De herdenkingsrede werd uitge sproken door den pastoor der kerk, Hennoque. De president der republiek en verscheidene opper-officicren waren aanwezig. De gewijde redenaar deed vooral uitkomen de groote waarde die Napoleon aan den godsdienst hechtte. Op Corsica zijn de plechtigheden Ding dag al begonnen. Mgr. Rivière, de aarts bisschop van Aix, is dien dag te Ajaccio aangekomen en in een plechtige proces sie naar de kathedraal geschreden, waai" hij een toespraak over Frankrijk's grooten keizer hield. OPPER-SILIZIE LONDEN^ 4 (Mei. (Reuter.) Reuter ver neemt uit offieieele Epgelsche kringen, dat dezen den toestand in Opper-Silezië ernstig inzien. Men beschouwt de bewe ging als een bepaalde systematisebee po ging om op de beslissing van den Opper sten Raad vooruit te loopen door het met geweld in bezit nemen van de betwiste gebieden. Deze aanval op het gezag van den Oppersten Raad en op de strijdkrach ten onder zijn gezag, moet indien men in volhardt een ernstigen invloed heb ben op de openbare meening ten aanzien van Polen in de kringen der geallieerden. BERLIJN, 4 Mei. (W.B.) Naar het „Berl. Tagebl." verneemt, heeft de Pool sche regeering het besluit, Korfanty van zijn ambt van Poolschen commissaris in Opper-Silezië te ontheffen, genomen, na dat zij op de hoogte was gebracht van Korfanty's plan, om zich tot dictator van Opper-Silezië te doen uitroepen. Eerste Kamer. Tabaksaccijns. De Eerste Kamer heeft Woensdag het ontwerp tot heffing van een tabaksaccijns met 228 stemmen aangenomen. Met de vijf sociaal-democratische lsdea en het eenig aanwezige vrijzinnig-demo cratische lid, 'de heer Slingenberg (prof. Van Einbden arriveerde juist na afloop van de stemming) stemden tegen de libe raal De Boer en de katholiek Wittert van Hoogland. Het met den tabaksaccijns samenhan gend ontwerp tot verhooging van het in voerrecht op tabak en papier is "iloor de Eerste Kamer met 16 .tegen 14 stemmen (rechts tegen links) aangenomen. Met 24 tegen 5 stemmen (die der soci aal-democraten) heeft de Eerste Kamer de motie-Vliegen verworpen, waarin de wenschelijkheid werd uitgesproken van de afschaffing der militaire kamerwacht. De Wielingen-kwestie. De Etoile Beige deelt mede, dat 21 en. 22 Mei te Brussel of Antwerpen een Ne- derlandsch-Belgische conferentie de Wie lingen-kwestie zal behandelen alsmede de betrekkingen tusschen Nederland en Bel- gié. Een standbeeld voer oud-president Steyn. In de onmiddellijke nabijheid van 't sta tion te Deventer zal een standbeeld ver rijzen van wijlen President Steyn, dafc reeds geruimen tijd in Den Haag afge. werkt gereed staat. Mgr. Nieotra. 'Naar onze Haagsche redacteur ver neemt, zal Mgr. Nieotra Zaterdagavond' door H. M. de Koningin in afseheida- audiëntie ontvangen worden. (MsbodaJ

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1921 | | pagina 1