DAGBLAD VOOR MIDDEL C. H. de mm Zaterdag 23 October 1920 Zestiende Jaargang In den greep van den Alvernieler. FEUILLETON Kruis en Zwaard. BUITENLAND. ENGELAND ZWITSERLAND OOSTENRIJK lev: 3|2 MILLIOEN RUSLAND MIDDEN AMERIKA iALPH.ELSÉ-MBURGj .SENBURGï [R IMPORTEURS 3Si ^AMSTERDAM! Amsterdam - Keizersgracht 386 Kerk-Ornamerirfën, Vaandels Vlaggen voo/ Vereenigingen, enz. Prij^fJlpgave en teeke» ning zonder vergoeding. INNENLAND. Nummer 210 Je" eVL—Wes, Jgèf/GOES Bijkantoren: MIDDELBURG, Markt 1 'en 2: VLISSINGEN Telegram-Adres; Nizeco. ZEEUWSCH Directeur: JQS. VAN DE GRIEN DTTelefoon 20? Abonnementsprijs f 2.50 per drie maandenfjJdMriser week. Advertentiën van 1 tot 6 regels f 1.50, rjlm wgèl meer f 0.25 j bij contract beduidende korting. Pit nummer bestaat uit drie bladen, waaronder het „Geïllu streerd Zondagsblad" (Slot.) Zuidwestelijk van hot stadje Gistel', ■welks hardgele torenspits zoo vreemd afsteekt tegen -de lucht, in de gemeentel Moere, in een akk'erstreek met opgaand hout begroeid, niet ongelijk aan de „koei-c- weidjes'.' bij Kloetinge, hebben de Duit- schers op een voor de omgeving zoo goed Ids onzichtbare wijze een reuzenkanon weten op te stellen, dat naar men Ons zeide van tijd tot tijd Parijs beschoot om met zijn dóód en vernieling zaaiende projectielen schrik en angst ie versprei den onder de bevolking der Fransche hoofdstad. Zooals de lezer weet viel zoo'n projectiel op Goeden Vrijdag in een der Parijsche kerken en veroorzaakte er een paniek. Op de zoo juist door mij aangeduide plek een smal' pad door struikgewas leidt er heen hebben 500 man gedu rende 3 maanden .aan de kanon-opstelling gewerkt. Men is 'begonnen in wijden 'kring den grond uit te graven tot op 7 a 8 M. diepte. De wand werd met stalen platen bekleed, de vloer belegd met platen van hetzelfde' metaal en daarop een sppor, halvemaan-vormig, aangebracht. Op dat spoor loopt een op lage wielen enorme stalen wagen, die bet reuzenkanon van getrokken staal en met gegroefden loop torscht. D& loop van het kanon is zoo lang, dat daarop gemakkelijk 25 perso nen naast elkaar kunnen plaats nemen en bestaat uit drie teloscopisch in el kaar geschoven cylinders. De mecaniek ■jnët wat wij hel affuit zouden noemen Wordt overhuifd door .een inet gepantserde platen voorziene cabine met aan weers zijden van bet kanon loopgangen en ijze ren stangtrappeii, die naar beneden in den kuil voeren, waar zich de halvemaan vormige spoorrails bevinden. Door een vernuftig gevonden mechanische inrich ting kon het ontzaggelijk gevaarte in alle richtingen worden gesteld en kon de loop op de vereischte- hoogte worden gericht. Rondom den reusachtigengepantserden kuil, waaruit middenin het kanon oprijst, is een breede wal gebouwl vair gewapend beton- en zóó dik, dat binnenin schuil plaatsen, bewaarplaatsen voor granaten, casematlen. enz. waren ingericht, alles electriseb verlicht. Vanuit de ammrrnitie- kamer gingen ijzeren wagens op spoorrails tot vóór den loop van het kanon en: brachten do projectielen aan van moor sterachtigen omvang. Ging het schot af dan borg zich -de manschap in de beton nen abri's, terwijl hij het terugloopen het kanon op een stoothlok stiet van 20.000 K G. zwaarte. Bij hun terugtocht wilden de Duitschers hun kanon vernietigen door een projec tiel legen den betonnen walmuur af te schieten, dat dan moest ontploffen en alles onder één puinhoop bedelven. Hun berekening faalde echter hierin, dat het projectiel niet op den muur terugstiet, maar dien doorboorde en er een groot gat in sloeg, dat er nu nog in te zien, is. verwrongen en verward steken de ijzeren stangen uit de verbrijzelde belonmassa naar buiten en zoo geeft juist dat gat gelegenheid de dikte van den walmuur te meten. Voeg ik er dan nog bij da.t. alles zooveel mogelijk met het terrein vereen zelvigd was door groenbruine tinten op kanon en ommanteling, door bekleeding van den walmuur met mos en planten. Het geheel maakt, een machtig overweldi genden indruk. Men komt er onder de impressie van het titanischs der Duitsche krijgstoerustingen zoowel in het concipi- oeren ervan als in het voltooien en het is volkomen waa" wat mij een ander bezoeker dezer merkwaardige corlogsreliquio toevoegde: a's zioh niet schier de geheel© wereld tegen Daitschland had vei'kl'aard, het wa're onoverwinnelijk geweest. Begrijpelijker wijze wordt hot kanon van Moere door ■alle tourislen der streek bezocht. Mejt hef massief van Yperen's geschonden Hailetüxen maakte het kanon van Moere op mij den diepsten indruk. Reeds daalde de avond toen ik met mijn reisgezelschap den auto besteeg, dia ons uit Yperen en naar Brugge zou voe ren. De tooht ging over West Roo-zen- beeke, Hoogleede en Thourout. Als wij aan Thourout waren, dan was het nog maar. een „wissewasje" om met Ililde- brand te sproken. Maar eer wij aan Thou- remt waren! Vooreerst ging de reis tot dicht bij Thourout door een radicaal ver woeste streek, die nu nog de duidelijke t sporen draagt van de meest verwoede gevechten.: geen huis, geen boom, geen heg, ja, ik zou baast 'zeggen, geen kluit aarde is heel gelaten, de hel van het granaalvuur heeft er gewoed op onbe schrijfelijke wijze. Tal van doorschoten buiten gevecht gestelde tanks heffen langs den weg, dien de auto volgt, hun stuk geschoten rompen omhoog. Ook Duitsche waren er onder. „Druide" heette er ee:i, „Walkure" .een ander. Juist de schijn bare eindeloosheid der veTwoesting maak te den tocht zooveel langer. Rij den aan- blik van die troostelooze verlatenheid schoot mij het Schriftuurwoord te bin nen: „met verwoesting is de aarde over dekt, omdat er niemand is die van hartê nadenkt". Inderdaad overdachten de vol ken, overdachten de regeerders vooral hoe vreeseQjk de gevolgten. zijn der over ijlde daad, luisterden zij- maar met aan dacht en volgzaamheid naar het woord van de Pausen, die zoo- vaak en niet het minst onze huidige roemrijk regeerende Paus Renedictus XV er de wereld op wezen, dat niet op de punt van den degen maar langs den weg der onder linge overeenkomst, gebaseerd op het ale gemeene recht dat in bet christendom wortelt, de volkeren hun geschillen moe ten leeren besltechten. En wanneer hier bij de vierschaar des Pausen als opperste arbiter gold, dan zou inderdaad' naar het woord van den Protestant Leibnitz voor de wereld jde gouden eeuw zijn aange broken. Eindeloos leek de tocht omwille dei' algeheele verlatenheid, slechts schaars onderbroken door een bouten huis of een plaatijzeren barak, waarvan bet ineeren- deel „ostaminets", herbergen, waren. Een ervan voerde te midden van al de el lende het typische opschrift: „in de drij sotten". De Vlaamsche humor is dus nog niet gestorven. Maar de slechte weg maakte den tocht ook lang, wijl op vele plaatsen, waar het plaveisel gewoonweg ontbrak wegens op- hand zijnde herstel ling, met de grootste behoedzaamheid moest worden gereden. Vooral wanneer een zware vrachtauto van liet ministerie van binnenlandsche zaken, geladen'met bouwmaterialen, op den niet al te broe den weg onzen auto moest passeeren, werd er veel stuurmanskunst gevorderd om die ontmoeting zonder ongelukken: te bewerkstelligen. Een enkele maal zelfs schemerde ons bet beeld van een ge dwongen overnachting in den buik van een tank voor oogen, terwijl twee der onzen, die onafgebroken met omgewend hoofd naar den kant van Thourout blik ten, zich door het balstarrig staïen een stijven nek bezorgden. Doch zooaJs er boven den ingang van het stadhuis te Bergen op Zoom staat: „mill'e periculis supersum", kwamen ook wij alle geva ren te boven en tuften wij eindelijk 'het lang verwachte, a la Zuster-Anna-ziet-gij- nog-niets-komen-begeeide Thourout bin nen. In het schemerdonker zag ik toch neg, dat een voltreffer de parochiekerk' dezer fabrieksstad van ruim 10.00!) zie len deerlijk had gehavend. Nog een hec-le lange weg scheidde ons van Brugge. Gelukkig werd ook die weg zonder inci denten afgelegd, al dreigde een oogenblik botsing met een vrachtwagen zonder licht en reden wij te 8 uur Brugge binnen. Den huurauto, die zjch overigens uit stekend had gehouden, verwisselden wij voor den sierlijkenvluggen autocar van onzen gastheer en met een mooi vaartje van een 65 a 70 K.M. ging het Brugge uit en via Maldeghem op de Hok landsche grens aan. Even stilhouden bij Stroobrugge voor de Belgische douane, 6). -o Een maand daarna kwam er verster king aan in het 'kamp der „blauwen"; want de zoo dikwerf uitgeroeide „cbou- ans" vertoonden zich altijd opnieuw en, de altijd zegevierende repub'ikeinsche le gers moesten aanhoudend versterkt worden. Ziet gij daar temidden van die afdee- |jn!! bestofte en schreeuwende vrijwil ligers, die met een schorre stem de kre- ten van „leve de Republiek!" doen boo 'en. maar wier geestdrift sterk riekt naar den brandewijn, dat bleeke en droefgees tige gelaat, welks ziekelijke fijnheid zoo scherp afsteekt bij die- hoogroode aan gezichten? Het is Andreas, de jonge priester, die soldaat geworden is. Daar staat hij, met slopkousen aan de voeten, den ransel op den rug, het geweer op den schouder: hij is soldaat van de Repu bliek. De uniform do-et zijn rijzige ge stalte bijzonder goed uitkomen en ver die ons reeds des morgens had onder handen genomen, toen de brug -over van het LeopóMkanaal en een minuut later reden wij langs de slapende douarie van Eede „Lieb Vaterlarul Icannst ruhig sein!" het lieve vaderland binnen; om na een goed kwartier -ten huize van onzen vriendelijke!! gastheer aan te ko men en er aan den laten maar gezelligen avonddisch onze wederzijdsche indrukt ken in te ruilen van -de mooie reis door de verwoeste streek van Nieuwpoort en Yperen, die ,ons veel merkwaardigs- had doen zien en veel schoons zij het meest van 1 ugubet'en aard -doen ge- niote-n en bij mij misschien ook bij inijn geachte reisgenooten vooral dezen indruk naliet: wat heeft de Kerk toch gelijk met den oarfcg' te rangschikken onder -de groq-tste plagen waarvan zij tie bevrijding afsmeekt in de „Litanie van alle Heiligen". Ongelukkig het land dat valt ia den greep van den Alvemielelr en gelijk België er de lidieekenen van moet dragen nog jaren, jaren lang. VIATOR. hoogt, zou men zeggen, de schoonheid zijner gelaatstrekken. Hij alleen zwijgt te midden der daverende hocrah's en de oorverdoovende kreten van die half bo- schonkene bende. Ach'! hoe veel heeft hij reeds geleden, sedert hij zijn moedor verliet I Welke zware beproevingen heeft zijn godsvrucht reeds ondergaan! Die ge meene manieren, die ontuchtig© taal stui ten hem diep tegen de borst; wat is de eerste teug uit den kelk, welken hij tot op den bodem moet ledigen, bitter! Hij heeft weldra de diepte va.n den afgrond bespeurd, in welken hij nedergestort is. Reeds is een gedeelte van zijn verwach tingen in rook vervlogen. Op zijn aan vrage, om bij een hospitaal of een staf geplaatst te worden, heeft hij een af wijzend antwoord bekomen. Wanneer gij eenige hoofden van „chouans" zult afgehakt hebben, zal men zien, gaf de agent van de Republiek hem barseh. ten antwoord. Ja, de voorspelling zijner moeder begint haar vervulling te erlan gen: hij zal den marteldood vinden, maar oneindig langzamer, wreeder en bitterder. Nu keert hij in zich' zeiven, hij ziet Zijn In Londen is op verschillende plaatsen een plahhaat aangeplakt, dat een oproep bevat van lord Haig in verband met de k'olenstakin'g. Hij dringt er op aan, dat alle and-soldaten zullen medehelpen, om de belangen van het land te behartigen. De oproep eindigt aldus: in herinnering aan het lijden e nde opofferingen van vele duizenden onzer kameraden in den jongsten oorlog, moeten wij allen helpen en allen onzen, plicht vervullen. Zwitserse Bondsspoorwegeir Het tekort cp dan dienst 'lezer spoor wegen wordt tegen het einde van 1921 op 280 000.000 fr. begroot. Daar verkno ping der tarieven niet goed me-ar moge- lijk is,, en salarisvermindering' 'van het personeel ©venmin, zal men overgaan tot inkrimping van het personeel, dat thans 40 000 man bedraagt. De uitslag der verkiezingen. Het fias-cc der Communisten. Het hoofdorgaan der christelijk-socia- lea, de „Heichspost", wijdt een uitvoerig artikel aan den uitslag der zoo pas gehou den verkiezingen, met name de stemmen winst, door de christelijk-socialen in -heel Oostenrijk' behaald. Het- blad constateert, dat blijkens 'Ier: jongsten stembusuitslag de volksmassa's in Oostenrijk volgens haar wereldbeschou wingen iu twee groote kampen zijn gecon centreerd, waarbij alle tusschenliggende halfslachtigheden en afzonderlijke groe peeringen zijn prijs gegeven. Verblijdend is voorts het vernietigende votum van het Oostenrijksche volk te. gen de bolsjewik'i. De Oostenrijksche communistenpartij heeft met -haar deelnemen aan de verkie zingen en haar opvallend fiasco zelfs aan diegenen een openbaring gebracht, die steeds rustig vertrouwd liebheu op den gezonden geest va,n de Oostenrijksche be volking. De Weensche bevolking om'bij Wjee- nen te blijven heeft aan bolsjewisme en dictatuur van het proletariaat' definitief en duidelijk een einde willen maken. Geweldige geldmiddelen uit Rusland afkomstig, stonden de communistenpartij ter beschikking. Een eigen dagblad en verschillende weekbladen waren opgericht, krachtige organisaties in het leven geroe pen; de eene straatbetooging na de andere werd gehouden, geweldige propaganda werd gevoerd met plakkaten en vlug schriften. En het resultaat is, dat -de com munisten niet eens zooveel stemmen kre gen als de zionisten. De. Oostenrijksche bevolking heeft aan liet spel van het openlijk en verkapte bolsjewisme een einde gemaakt. Dit zegt de uitslag van de jongste verkiezingen. -Ten slotte geeft de „Reichspost" nog een detailoverzicht van de winsten dei- misstap, liij bloost over zjjn zWakheid en oen ongerustheid, welke veel van wroe ging heeft, sluipt in zijn ziel. Van toen af vangt voor hem die inwendige onrust, die angstige onzekerheid aan, welke hem. zoo lang zal bijblijven. Zijne reisgezellen hebben hem reeds tot het doelwit hunner spotternijen ge maakt; want zij hebben ras geraden, dat hij niet tot de „hunnen" behoort. Andreas bloosde en antwoordde niet en nu komt or aan het beschimpen geen einde. Bij on geluk heeft een van de troep verteld, dat hij een priester was. O! nu werd het nog erger. Het regende als het'ware laffe boer- terijen en woordspelingen op zijn hoofd, vermengd met duizende oneerbare uit drukkingen, welke hem het bloed naar de wangen doen stijgen Tot overmaat van ramp valt hij ten deel aan Niedermann, den woesten kapi tein, dfen wij hiervoren beschreven heb ben. Deze afdeeling lustigó snaken is voor u bestemd, sprak de luitenant, die hen aanvoerde, tot Niedermann; ik twijfel er niet aan. of gij zult hen spoedig aan het MEDERL. R.-K. VER2. Mi VERZEKERD IO#!TAAL Hoofdkantoor: .Breeflstraat 20 - Utrecht WILLEBRORDUS" -^RZEKERINÜ 1442-10 'Actieve vertegenwoordigers gevraagd :-socialen cm de verliezen der socialisten. Tegenover de verkiezingen voor den nationaleu raad in 1919 wonnen <de christelijk-socialen in de 7 kiesdistric ten vatn Weenen 68.268 stemmen, de so- i'ciaal-democraten verloren er 88.103. In Neder-Oostenrijk wonnen de -christe lijk-socialen in 3 districten (de uitslag van het 4e district was nog niet bekend), 4)5.498 stemmen, terwijl de sociaal-demo- «raten er 43.018 verloren. In Opper-Oostenrijk wonnen de chris telijk-socialen 24.535 stemmen en verloren ■de sociaal-democraten -er 13.353. In "VVeenen, NedeT-Oostenrijk (behalve het eene district, waarvan de uitslag nog niét bekend was). Opper-Oostenrijk en -Salszburg wonnen de christelijk-so- -cialisten in tótaal 128.301 stemmen, ter wijl de socialisten er 150.573 en de groot- Duitschers er 59.567 verloren. In -geheel Duitsoh-Oostenrijk verkregen den sociaal-democraten 1-69.342 stemmen, de groot-Duitschers 119.653. In totaal behaalden de christelijk'-socia- listen (zonder Karinthië, waar nog niet' gekozen werd en zonder den uitslag van het 11e kiesdistrict) 1.054.632 stemmen tegen de socialisten 926.208 en de groot- Duitschers 340.427. De christelijk-socialen kómen hiermede op de, eerste plaats. Russisch goud. KOPENHAGEN, 20 Oct. (H.N.) Naaf wij uit betrouwbare bron uit Re val ver nemen heeft de sovjet-regeering sedert' midden- Augustus verschillende bedragen in goud naar het buitenland gezonden, o.a. 28.000.000 roebel in goud, waarvan 15.000.000 naar Amerika is gegaan en later nog 32.000.000 roebel in goud, dat naar Frankrijk is gegaan, waarvan 17 millioen op 17 September en 15 millioen op 4 October. Vulcanischt' uitbarsting in Mexico. PERPIGNAN, 21 October. ((Havas.) Een te Madrid ontvangen bericht uit Mexico zegt, dat de vulkaan Popocatepetl stroomen lava en wolken damp uitstort, bewoners in denomtrek vluchten. TIROL Staatsgreep in Oest-Tirol. - WEENEN, 21 October. (Part. N. R. Crt.) De ICorrespondent Herzog meldt: Er heeft een staatsgreep plaats gehad in Oost-Tirol, waar een aantal gemeenten zelfstandig hun aansluiting bij Duitsch- land proclameerden, een eigen bestuur instelden en eigen postzegels drukten. De regeering te Weenen verklaart, dat men deze beweging niet au sérieux moet nemen. Korte Berichten. De internationale controle-commis sie ri,am op grond van het vredesverdrag 3 Muncliener vliegtuigen in beslag, die een vliegdienst tusschen Weenen geopend hadden,, bij de landing in Weenen. Men zpl thans overgaan tot krach tige exploitatie der rijke steenkoolvelden in Brazilië (Rio Grande do Sul, Linas Gerards),- waar thans nog slechts twee groeven in werking zijn. De steenkool is van goede qualiteit. De Italiaansche regeeringheeft de tijdens den oorlog ingevoerde maximum prijzen voor zwavel weder afgpschaft, zoodat- de uitvoer van zwaivel thans ge. heel vrij is. De voorraad steenkool in alle steen koolmijnen van het Roergebied bedraagt thans slechts 75681 tón, hetgeen slechts een deel vormt van de productie vau een dag. Een steenkólenreserve^ bezit Duitschland dus in het Roergebied niet vuu;r gewend hebben; want het is bekend, dat gij zelf daarin een bijzonder behagen schept. i', Hoe veel zijn er? vroeg Niedermann met eone holle stem, zijn gïoeienden blik langzaam over de rekruten latende gaan. Zestig, gaedgeteld, kapitein. Uwe compagnie is, naar men zegt nog al foran gedund; hiermede kunt gij de gele deren weder wat voltallig maken. En wat dunkt u van hen? zal men er iets van kunnen makten? 01 daarvoor sta ik u bong! Zij brrnden van geestdrift: het zijn volbloed Jacobijnen. Leve de Republiek! riepen de rekru ten in koor. Daar staat er een, dien men niet te hard hoort, merkte Niedermann aan, op Andreas wijzende. Ja, voor hem sta ik niet in, ant woordde de luitenant. Hij ziet er tame lijk blooikartig uit. Maar wat zal men er veel van zeggen? Gisteren las men nog de -mis, van daag draagt men het ge weer: or is tijd noodig.... Wat zegt gij da-ar? viel Niedermann FACTA NON 'MAMJFACTUtfEM IMPORTEUR, JRBURGWAL' 167. ÏIEFOOH M 9313 EM C 20Ö7> 1440-12 TWEEDE KAMER. Verhooging der I'osttaricven. Blijkens het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer omtrept het wetsont.- werp tot wijziging van de Postwet, de P&kketpostwet en andere wetten, waar in bepalingen voorkomen, op het ver voer per post betrekking hebbende, was men nagenoeg algemeen van oordeeiy dat een. verhooging vpn de tarieven der posterijen onvermijdelijk is, daar met) de thans geldende tarieven het bedrijf zijn eigen kosten niet kan dekken. Enkele leden konden zich met tariefsverhooging niet vereeoigen: Enk-elfr leden hadden bè- zwaar wegens den socialen druk, welke daardoor in het bijzonder aan djpn kleinen handel wordt opgelegd. Enkele ledien vroegen of het evenwicht niet zou kunnen' worden hersteld door een meer oordeel kundige inrichting van den dienst. An dere leden, die eveneens op bezuiniging aandrongen, verwachtten echter niets vpu speciale, bezuinigingof enquête-commis sies. Zeer vele leden, die tariefsverhoo ging onvermijdelijk oordeelden, kondpn er zich niet mee vereenigen, dat ook de tarieven voor dagbladen en tijdschriften zullen worden vefhoogd. Andere ledten waren van meening, dat, nu eenmaal tot tariefsverhooging wordt overgegaan, ook drukwerken daaraan moeten worden on derworpen.. Verscheidene leden haddjen er bezwaar tegen, dat de wet de regeering die be voegdheid zou geven binnen zekere gren zen zelfstandig het tarief te bepalen en wilden de vaststelling niet zien onttrok ken aan de medewerking der St^bem,-' Generaal. Andere leden achtten de .voor gestelde regeling het eenige middél om het telkens ontstaan van tekorten te voorkomen. De nieuwe Arbeidswet. Op 24 October a.s. treedt de Arbeids wet in werking voör wat betreft: Verbod van kinderarbeid beneden 14 jaar in alle ondernemingen (zie overgangs- ■bepalingen hieronder). Voorschriften betreffende gezondheid en veiligheid van jeugdige personen en vrouwen in fabrieken of werkplaatsen, kantoren, winkels, apotheken, hotels of koffiehuizen en daarbuiten. Arbeidstijd in fabrieken of werkplaat* sen. Arbeidslijsten en arbeidsregisters in fa brieken of werkplaatsen. hem met eene zenuwachtige nieuwsgie righeid in de rede. Ik zeg, kapitein, dat die arme drom mel een priester is, die zich ongetwijfeld onder de vanen der Republiek schaart, om zich uit de ongelegenheid te redden. Ik geloof wel, dat «hij niet de beste van uwe soldaten zat zijn# maar.... om het cijfer 60 te schrijven, is er toch ©en© nul noodig. Een algemeen gelach begrootte de-zte scherts. Ik had liever gezien, dat men dien kalfskop aan een ander voorgediend had- de, hernam Niedermann; ik houdt niet van dat gerecht.... Men lachte nog luider. Goed gezegd, kapitein; maar er loopt wel eens wat kaf onder het koren. Gij hebt bui tendien geen reden tot klagen want als ik mij niet vergis, zullen dié kerels hun werk goed verrichten. Leve de Republiek! leve onze ka pitein! klonk het uit aller mond. De luitenant overhandigde zijne lijst aan Niedexmann, gi-oette en ging heen. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1920 | | pagina 5