Tweede Blad
NET APOLOGETISCH HOEKJE
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
ra.
Voor de Keuken.
Gemengd Nieuws.
ZATERDAG 31 JULI 1920
Een van de geloofsstukken, die zich
in een voortdurende belangstelling aan de
overzijde mogen .verheugen, is wel de
leer der aflaten.
'tls maar jammer, dat die belangstel
ling zoo menigmaal ontaardt in een spot
tend neerzien op de naieve Roomschen,
welke meenen, dat men door een handje
vol aflaten talie zonden kan uitdelgen,
waaraan men zich heeft schuldig gemaakt.
Als we nu hierbij opmerken, dat er ook
onder de onzen nog menigeen gevonden
wordt, die omtrent de aflaten een min
der juist begrip heeft, dan lijkt het, alles
bijeen genomen, niet ongewenscht over
de beteekenis en het bestaansrecht der af
laten het een en ander in het midden t-e
brengen.
Meer en meer raken de apologeten er
van overtuigd, dat de ware weg der
geloofaverdediging bestaat in een helder
en klaar uiteenvouwen der Katholiekie
waarheden. .Want waar men dat doet, ver
dwijnen de moeilijkheden vanzelf.
Zoo zagen wij in de laatste jaren p.ater
Van Ginneken en ook anderen in meerdere
plaatsen apologetisch optreden, niet dpor
rechtstreeks de moeilijkheden der tegen
standers te ontzenuwen, maar door de
katholieke leer voor te stellen en te ver
klaren, en bij zijne hoorders de kennis
omtrent Roomsche gebruiken te vermeer-
deren. 1
Natuurlijk kunnen er voor den geloofs;
verdediger redenen bestaan, soms aanval-
lenderwijze of louter verdedigend op te
.treden, maar dat de methode bovenge
noemd in de meeste gevallen de voorkeur
verdient, wordt thans algemeen ingezien.
Dat het vooral voor den katholiek, dia
leeft te midden eener protestantsche om
geving van belang is een goed begrip
te hebben van dé leer der aflaten, zal
duidelijk worden, wanneer men bedenkt,
dat die leer voor Luther de aanleiding
was tot zijn afval van den katholieken
godsdienst. Daar komt nog bij wij heb-,
ben er in 't begin reeds op gedoeld
dat er onder al de leerstukken van ons
heilig geloof er wellicht geen enkel door
veel Protestanten uit moedwil zóó ver
draaid, door anderen uit onwetendheid
zoo verkeerd begrepen wordt, ,als de leer
over de aflaten. Aan de hand van ons
eenvoudig Catechismusboekje hopen wij
hunne misvattingen te weerleggen.
Een duidelijk antwoord op de vraag
wat eigenlijk een aflaat is, geeft de Cate
chismus, als hij ons zegt:
Een aflaat is een kwijtschelding van
tijdelijke straffen, die ons door de H.
Kerk verleend wordt.
Een der grootste dwalingen der anders
denkenden is wel deze, als zou Roor
den aflaat de zonde zelf vergeven worden.
Dit is geheel onjuist. De aflaat zoo
leert de Kerk' bewerkt alleen kwijt
schelding van tijdelijke straffen, die na
<le vergiffenis der zonden zijn overge-
hlefven. I
Laat ons dit een beetje omschrijven.
Wanneer iemand een dpodzonde heeft
bedreven, die zonde rouwmoedig biecht en
daarvoor vergiffenis bekomt v,an de zon-
dcnsckuld en van de eeuwige straf, dan
kan hij van de' resteerende tijdelijks
straffen kwijtschelding krijgen door een
aflaat.
Heeft iemand dagelijksche zonden be
komen door een biecht of een goed werk,
dan kunnen overblijvende tijdelijke straf
fen eveneens worden kwijtgescholden
door een aflaat.
De aflaat geeft dus alleen kwijtschel-
van tijdelijke straffen, want de
eeuwige worden tegelijk met de doodzonde
vergeven door een goede biecht of vol
maakt berouw; hij ontslaat ook niet van
verplichtingen, die men door de zonde
heeft opgeloopen, de verplichting b.v., het
onrechtvaardig verkregen goed terug te
geven; en ten slotte, de aflaat wordt
verleend huiten de biecht.
Men ziet uit dit alles, hoe mis de
protestanten het hebben, wanneer zij mee
nen, dat door een aflaat zonden som
migen spreken zelfs van toekomstige zon
den worden kwijtgescholden.
Heeft de Kerk' de macht om afjaten le
geven
Deze macht heeft Christus zelf geschon
ken aan Petrus en de Apostelen. Tot
lotrus sprak Jezus: „Aan u zal De de
sleutels geven van het Rijk der Hemelen.
Dn al wat ge gebonden zult hebben op
aarde, 'p-.1 al ook in den Hemel gebonden
Z1jn; en al wat gij ontbonden zuit hebben
°P aarde, zal ook in den Hemel ontbon
den zijn." (Mt. XVI 19).
Diezelfde macht om te hinden en te onl
anden gaf Jezus ook 'aan de au dare
Apostelen, [zooals blijkt, uit, Mt. XVIII 18.
Nu zijn de Paus en de Bisschoppen de
"pvolge.rs van Petrus en de Apostelen. De-
se macht moet dus op den Paus en de
isschoppen overgegaan zijn.
Het vermogen evenwel, om alle beletsel
en, die den ingang des hemels versperren,
te nemen, kan onmogelijk beperkt
worden tot ide vergiffenis der zonden in
1 Biecht, want de woorden des Zaligma-
dm wij boven hebben aangehaald,
on Cfi eenige beperking. De macht:
Jm aflaten te verleenen is daarin dus op
gesloten.
Peze gevolgtrekking lag al aanstonds
co voor de hand, dat dé kerkelijke over
bid van den beginne af aflaten heeft, ver-
11 Met. verhaal van hoe deze practijk
oorspronkelijk is geweest én zich in den
°op der eeuwen tot den huicligen vorm
ee go^vijzigd, laten wij liever achter-
ege, wijl dit ons te ver zou voeren.
t. i
Toch is de aflaat geen kwijtschelding
van straffen zonder meer; hij wordt bijv.
niet gegeven, op de wijze, waarop een va
der de straffen kwijtscheldt, die hij aan
zijn zoon had opgelegd. De kwijtschel
ding, die de Kerk ons geeft, gaat gepaard
met een toepassing van de voldoeningen
van Christus en de heiligen. Daarom zegt
ook de Catechismus als anftwoord op vraag
167a: Als de H. Kerk ons aflaten ver
leent, past Zij op ons toe de oneindige
voldoeningen van Christus en de overvloe
dige voldoeningen der heiligen.
Om dit te verslaan, moet men bedenken,
dat Christus door Zijn lijden en dood on
eindig meer verdiensten heeft verzameld,
dan noodig was om het mensc-hdom te
verlossen, en dat de heiligen door hun
deugdzaam leven overvloedig meer ver
diensten hebben vergaderd, dan noodig
was om hun ziel zalig te maken. Welnu
deze oneindige voldoeningen van den God-
mensch en overvloedige voldoeningen van
de heiligen vormen den geestelijken schat,
waaruit ,de Kerk', overenkomstig de rechts
macht, Haar door God gegeven, putten
kan. Deze waarheid werd geleeraard door
Paus Clemens VI in het jaar 1343 en de
tegenovergestelde d,waling van Luther en
van de Jansenisten werd veroordeeld door
Leo X in 1520 en door Pius VI in 1794.
Bij een aflaat vallen dus twee voornamo
punten op te merkenhij is een vrijspraak
en tegelijk een afbetaling der strafschuld.
Als de Kerk een aflaat verleent, geeft
Zij haren onderdaan, krachtens haar van
Christus ontvangen rechtsmacht, kwijt
schelding, vrijspraak van tijdelijke straf
fen, maar tevens vergoedt de Kerk het te
kort uit. de voldoeningen-schatkist, waar
uit Zij putten ^nag. Zoo is dan de aflaat
een rechterlijke vrijspraak, maar gepaard
met afbetaling der strafschuld uit de
schatkist der Kerk.
Wie dit betoog .gevolgd heeft, zal,
hopen we, tot de erkenning komen, hoe
redelijk en juist de leer der Kerk is over
de aflaten, en hoe onredelijk' sommige an
dersdenkenden, die zonder eone grondige
kennis van de leer der Kerk op dit punt,
allerlei oordeelvellingen de wereld instu
ren, die kant noch wal raken.
Ml H. ULLEMAN.
Bij de behandeling van het bovenstaan
de werd als leidraad gebruikt de iederen
leek aanbevolen .Verklaring van den Ka-
techismus", door kanunnik Potters, dcc!
iets over smokkelaarsen smokkelen
Tot de gewaagde ondernemingen waar-
toe tal van menschen zich gedurende
den oorlog lieten verleiden, behooi't ook
het smokkelen.
Menschen, die vroeger met afschuw
tegen dat bedrijf opzagen, en 'de smok
kelaars ongeveer op één lijn stelden met
misdadigers, zagen er tijdens den we-
reldk'rijg geen been in, om aan d,at immo-
reele werk mee te doen en kapitalen,
ja zelfs mensehenlevens op 'tspel te zet
ten.
In streken, waar' vroeger niemand aan
smokkelen dacht, en zelfs geen flaüw idee
liad van fraude en hoe zulks in zijn
werk gaat, tierde de smokkelarij weli^
en werden' er .schaften mee verdient^
Vooral in de beruchte hongerperiode
werd op meer dan gewetenlooze manier
getracht om de weinige levensmidjdelen,
waarover ons land beschikte, ,aan ons
volk te onttrekken, en'te-gen schandelijke
woekerprijzen over de grenzen te brengen.
Wie zoo'n handeling misdaad noemt is
zeker niet ver van de waarheid'.
Wel is waar w,aak te onze regeering en
trachtte met behulp onzer militaire macht
de reusachtige uitvoerfraude zooveel mo
gelijk te beperkeu, maar daar in de grens
gebieden letterlijk iedereen fraudeerde
die maar de kans schoon zag, was hel;
beslist onmogelijk, om het smokkelen den
kop in te drukken. En niet alleen in 't
g-rensgebied, maar in alle plaatsen van
beteekenis werd getracht jde met het toe
zicht op den uitvoer belaste ambtenaren
te misleiden.
Natuurlijk hadden ook omkoopérijen
plaats en werden ook' op die verraderlijke
wijze, gemeene maar niet minder voor-
deelige zaken gedaan.
Wat men daarover soms uit den mond
van plichtgetrouwe ambtenaren hoort,
grenst aan het 'fabelachtige. Het pleit
inderdaad voor het moreel peil van ons
arnbtenaarskurps, da,t. omkoopen van be-
lastingkommiezen slechts beperkt bleef
tol. enkele uitzonderingen. Algemeen be
kend is het, dat. de zoogenaamde soldaat-
koimmiczen lang niet zoo vasl. in 'hun
schoenen stonden; en het is zeer de Vraag,
of de millioenen, besteed aan de grensbe
waking door militairen, wel liet. verwachte
resultaat, hebben opgeleverd. Zooveel is
zeker, dat de beëedigde ambtenaren, die
over de noodige ervaring beschikten en
meestal aan de grenzen de dienstleiding
voerden, niet zoo goed werden betaald
als vele militaire helpers. Dat dit vaak'
aanleiding was tot. ontevredenheid is te
begrijpen. Ook het ihanteeren der vuur
wapenen tegenover fraudeurs bleek heel
wat beter toevertrouwd aan de ambtenaren
dan aan hun militaire helpers; wplkb
laatsten meer dan één smokkelaar naai
de andere Wereld hielpen. En dat zulk's
v,aak op onverantwoordelijke wijze ge
schiedde, 'hiervan hebben de kranten in-
dertijtf meermalen getuigd.
Voor velen der zoogenaamde soldaat-
kommiezen liad de grensbewaking een
goede zijde. Velen, .die vroeger wegens
gebrek aan kundigheden niet konden vol
doen aan de exameneischen, werden na
eenigen tijd als soldaat-kommies dienst te
hebben gedaan, 'aangesteld tot burgerlijk
rijksambtenaar. Nog werden tal van oud
gedienden, bij voorkeur oud-marinegasten,
benoemd tot hulpkommiezen. Daar -de
meeaten hunner gepensioneerd zijn, en
nu als hulpkommies het tot f 1800 tracte-
ment kunnen brengen, zijn er die meer in
komen genieten dan de ambtenaren, bij
wie de hulpkommiezen in kennis der be
lastingwetten ver achterstaan, wat na
tuurlijk weer een wanverhouding schiep.
Van smokkelen zou nog heel wat te
zeggen zijn doch in een krant te veel
plaatsruimte vergen. Alleen zij kier nog
even gewezen op de verschillende mee
ningen over dat kwaad. Terwijl de oen
halstarrig volhoudt, dat smokkelen geen
zonde is, daar de makers der wetten vaak
zoo onzinnig te werk' gaan, dat men als
'tware gedwongen. wordt om de wetsbe
palingen te ontduiken, en zonder dat,
iemands bestaan als 'twa.re onmogelijk is,
beweren anderen, en nog Wel verreweg het
grootste deel, dat ook' op belastinggebied
geldig is liet. 'woord van Christus: „geeft-
den Keizer Wat des Keizers en Gofd
wat Godes.is".
En wie. gelegenheid had om met smok
kelen en smokkelaars van nabij kennis
te mak'en, zal stellig hebben opgemerkt,
dat ontduiking van 's lands wetten, hoe
dan ook, - demoraliseerend werkt.
Nu mogen mensehen met een ruime
consciëntie, door de algemeenhe'id van de
smokkelarij, de bedrijvers van dat kwaad
niet meer gelijk stellen met dieven of
ander gespuis, van iemand die met smok
kelen rijk werd, hoort men meestal met
minachting spreken, als van iemand waar
aan 'n steekje los is.
In een volgend opstel willen we iets
zeggen over de Verschillende wijzen van
smokkelen en wat zoo al onder smokke
larij moet worden verstaan. B.
TAPIOCA-PAP.
11/2 D. zoete melk, 2 d.L. water, 100
gr. Tapioea-vlokken of Tapioea-gruis.
Laat de tapioca eerst in water 2 a. 3
uur weeken. Breng de melk aan de kook,
doe daarin de geweekte tapioca en laat de
pap op een zacht -vuur gaar worden (on
geveer een uur), af en toe roerende om
vastkleven aan den bodem te voorkomen.
Presenteer de pap met bruine suiker of ge
stoofde vruchten.
(SOEP,- a "LA CLAIRMONT.
1 L. bouillon; 15 gr. tapioca-piarels
(fijne)' 1 uitje, soepgroenten en worteltjes.
De ui wordt aan schijfjes gesneden en
in een weinig boter gebraden zonder bruin
te laten worden. De bouillon wordt gekookt
met de groenten en de worteltjes; zoodra
het mengsel aan de kook is gebracht doet
men er de. tapioca-parels al roerende bij.
De soep moot zoo lang- koken tot dat de
parels doorschijnend zijn.
Kinderwagenparada
De correspondent van „De Tijd" te Ber
lijn schrijft d.-d'. 20 Juli:
Als een lichtend en stralend pendant
tegenover het duistere, lichtlo-oz-e-, dat jk
ophing in mijn artikel ovet de zwarte
en witte schande in Duitschland; moge
hier in letterlijke vertaling een stukjia
vo-lg'en, dat het „Berliner Tageblatt" wel
niet uit 's-Ilertogenbosch, maar da.u toch
uit Beis le Due van de hand van Erahz
Priedrich Oberhauscn publiceerde onder
den vroolijken, trisschen titel: Kinder
wagenparade
Kleine Hollandsche sta,d.
Achter de laatste roode baksteenen
huisjes der stad marcheeren lanen in hot
vlakke weiland. Kanalen blinken donker
groen. Zeilen vallen als groote moede
bladeren. Over den hemel strooit de
-zomerdag witte wolkjes. Uit het. plant
soen komt ruischende ouverture-muziek.
Klokkenspel' zingt oude liederen over da
daken.
Om dezen tijd komen wel alle kinder
wagens uit de stad naar het plantsoen.
Wie heelt ooit ergens ter weiold zóó
veel kinderwagens gezien als teglénwoor-
dig in Holland? Het grootste gedeelte
van het verkeer valt op de kinderwagens.
Het is het land der kinderen. En daar
heeft ook de -redding der kinderen haar
vruchtbaarsten bodem gevonden.
Naast de groote handelshuizen in Am
sterdam en Botterdam, naast de* maat
schappijen in koffie, olie, rijst en choco
lade is hier nog een andere wec.ddfirma.
gesticht: het comité der kinderactie. De
bureaux van dit co-mité zijn vol van aan
vragen, van verhalen over nood, van ver
halen der geluidloozc ellenden der wan
hope, der gewrongen handen van aller
bitterste» kommer.
Hier werkt alles samen, om aan deze
charitas het noodzakelijke, hartelijke mil-
lieu te g'even. Holland is niet alleen het
tand der kinderen,- het. is ook het para-
'dijs- voor kinderen. Zij beleven de ver
vulling van hun meer daii altedaagsche
verlangens. Zij beleven het op- de verste
plaats, dat er nog menschen bestaan, die
niet haten. Dat er menschen zijh, die
hun vreemd-zijn op zij-de schuiven en
staan boven de hindernissen en silagL
hoornen der kleinheid, boven de ziefai-
tijke nerveusitcit, bo-ven indolentie an ver
bitterde koude, en Idie altijd nog' een
„doebeltje" vinden, om chocolade te kno
pen.
Ik heb vele kinderen bezocht c-n ga-
zien, Deutsche en Oostenrijksche. Èri het
grijpt je diep in je hart, als je -de a,l-
gemeene vriendelijkheid ui lieHd-a, die bij
ons verloren zijn gegaan, ziet werken.
De 'menschen daar zien een ondervoed]
kind, en dadelijk strekken hier en daar
zich handen nit met chocolade, fruit o-f
iets anders. Menschen komen met gia-zen
melk uit de huizen, vrouwen drukken
het kind aan haar móedeTwangen en
de liefde spreekt.
De liefde spreekt!
Wat 'n gezond, heerlijk' gevoel! Het is
een der groote straten," die wij weleir moe
ten betreden, om elkander het lieiven dra
gelijk te maken.
De kinderwagens komen aangemar-
cheerd. De muziek speelt volks liederen.
De avond dropt met aarzelend licht door
de Amerikaansche po-pulieren en de-, kas
tanjes Zacht vliedt het roode licht door
de lanen, over grastapijt en do-o-r de
straten.
In een tentje drinken de kinderan Van;
Ho-uten's melkcacao 'en knabbelen biscuit
jes. De menschen spreken o-ver dei kinde
ren. Mijn begeleider zegt: „Nu beginnen
we weer met o-nze actie in Duitschland".
Men vraagt niet, of er nog: plaats is,
ol er nog ouders zijn, of al het andere
er nog is. Het is zoo- en niet. anders. Mis
schien hebben -de menschen hiér een
bliksemafleider noodig' voor hun liefde. En
dat zij- -die liefde aan de kinderen schen
ken, is wel de gelukkigste ingeving. Maar
het. is ook plicht, dat al de betreffendje
staten deze liefdesactie ondeirs-tsunen.
-O, een kinderwagenparade erge-ns in
een Ho-llandsche sta-dl Deze carossen van
allerlei soort en vorm voor de spartel-
menschkens. Gezonde lucht der generalist
Gezond lawaai der kinderstemmen,
schetterende zang van jongensliede-neïi.,
Doorleven van -dro-omen. Vinden van m'erir
•schen, die trouwe ouders zijn. Liedjes-
zingende kinderscharen. Vro-o-lijke pret in
den -dag. Vreemde moeders, die- vreemd-ei
kinderen -kussen. Vreemde vaders;, dia
voor vreemde kinderen werken. Neen,
nog is niet alle licht voor dezen tijd uit
gegaan. In het kind leeft óp- de nieuwe
wereld. De toekomst wacht er o-p.
"Kindeiwagenparade in de kleine Hol
landsche stad. Vro-uwén, van kinderen
omgeven. Moederschap, dat slechts; het
kind kent. Om al die liefde wordt de
dag Zoo mooi, weeft zijn m-ooiste klce-
ren. Kanalen fonkelen in avondlicht. Da-
ken 'gloeien, kleine haven met stoom
bootjes zwelgt in ï'O-es van kleur en
verf. Spro-okjeszacht draaien schaduwach
tige vleugels van een windmolen den
Wind tegemoet.
Als een .gloeiende kraal','een vo'.fel drop
pel robijn hangt -de zon aan witte avond
wolk en siert den hemel'.
Door de avondlijke boomen ritselen
en klinken de ongetelde stemmen ea
stemmetjes der kinderen. De liaif.de leeft
nog!
Zonnesteek.
De zonnesteek wordt veroorzaakt door
de onmiddellijke inwerking der zonnestra
len op de bloote huid, vooral van hoofd
en nek; de huid is daarbij veelal in lichten
graad verbrand, rood en pijnlijk. De zon
nesteek treft dus den arbeider in -het open
vgld, den wandelaar, den postboidje, zoo-
Ora zij zich met bloot hoofd aan de zonne
stralen blootstellen en vooral, wanneer zij
daarin gaan slapen. Hebben zij van te
voren alcohol gedronken, dan is het ge
vaar des te grooter.
Do. zonnesteek is een plotselinge ontste
king der hersenen en gaat dus gepaard met
de verschijnselen aan de ziekte verbonden
de patiënten wankelen bij het loopen,
ze vallen steeds neer, krijgen krampen.
De duizeligheid gaat gepaard met groote
sufheid en soms met verlamming; de pa
tiënt vertoont al de teekenen van con
gestie en verkeert in groot gevaar.
Men make bij zoo'n lijder zoo spoedig
mogelijk de kleeren los, legge hem op een
koele plaats, geve hem te drinken en b'e-
dekke het hoofd met ijskoude -compressen.
Zonnesteek kan men dus vermijden door
zich huiten de felle zonnehitte te houden
en vooral door er niet in te slapen. De
Bedouinen dragen tegen de verzengende
zonnestralen een nekdoek.
Geheel iets anders is de aandoening, die
bekend staat onder den naam van hitte-
beroerte, bevanging, door warmte.
Deze is het gevolg van bovenmatige
inspanning van arbeid op het veld of bij
marsehën onder heet en vochtig weer.
Zij komt dus ook voor bij bewolkte,u'
hemel. I)e inwerking der stralen heeft hier
slechts gedeeltelijk schuldde belemme
ring in de afgifte en uitstraling van de
eigen lichaamstemperatuur is dus zeer ver
hoogd en dit werkt nadeelig op verschil
lende organen, maar vooral op -hot centraal
zenuwstelsel.
De afwijkingen, die hij deze ziekte wor
den gezien, zijn zeer verschillend en af
hankelijk van den duur en den graad -dfer
femperaf uursverhooging, waaraan de pa
tiënt was blootgesteld.
In -het begin, als de lichaamstempera
tuur tot ongeveer 39 graden is gestegen,
wordt bij de zieken een belangrijke wijzi
ging in de gemoedsstemming waargeno
men zij zijn gedrukt, spreken weinig en
langzaam. ♦Stijgt de temperatuur -hooger,
dan wordt de deelneming aan hetgeen er
omgaat, nog minder, de gang wordt slee-
peiid, de ademhaling versnelt, de huid]
wordt rood, de zweetafseheiding overvloe
dig. Bereikt de temperatuur van het li
chaam 40 graden, dan volgt er duizelig
heid, de patiënt tuimelt omver, zakt be
wusteloos en gevoelloos in elkaar. De
ademhaling is dan moeilijk en gejaagd,
de pols klein, de huid blauwrood (cya-
notisch). I11 sommige gevallen treden te
vens delirium en stuipen op. Dergelijke
toestanden bedreigen zeker ook ernstig het
leven.
De hoofdoorzaak voor het optreden van
zoo'n hit-teberoerte, die vaak voorkomt bij
marcheerende 'troepen, wordt gevormd -door
de, gesloten marsehcolonne. De soldaten
loopen naast en achter elkaar en daardoor
wordt de afgifte van warmte van de te
kooge lichaamstemperatuur door uitstra
ling sterk belemmerd, soms zelfs opge
heven. Ook de kleeding, het gewicht, dat
men draagt, het vochtverlies gevolg
van het kweeten begunstigen dit op
treden in -hooge mate bij iemand," die niet
geoefend en niet er aan gewend is. Het
eerste teeken daarvan is de groote dorst.
Do, verschijnselen kennen we dus vrijwel;
moeilijker is het ze te verklaren, daar
omtrent bestaat nog groot verschil van
gevoelen.
Een deel der geneeskundigen meent, dal
de zeer verhoogde temperatuur van ha*
lichaam de regelmatige functie der warm-
tere gelende zenuwcentra in het organisme
verlamt. Een ander deel gelooft, dat door
de hooge temperatuur enkele bacteriën
bijzonder virulent worden en aldus toxi-
nen vormen, die dan als oorzaak van de
Vergiftiging van -het bloed zijn te be
schouwen. Een derde deel eindelijk -dlenkt
aan den schadelijken invloed der ultra.-*
violette stralen der ak'tinische -dus'.
Een Indisch kolonel,' Maude, hecht daar
aan veel en hij heeft daarom de helmen
aan den binnen- en den onderkant met
rood laken laten heklee-den.'t Gevolg daar
van was schitterendzijn troepen hieven
verschoond en dat niettegenstaande de hoo
ge temperaturen, waarin deze in Indië zijn
blootgesteld. Hij meent daarom, dat vooral
de chemische stralen oorzaak der ziekte
zijn.
„Moleschott" kan deze redeneering niet
juist vinden.
Het zijn niet alleen de zonnestralen,
die de hitte-beroerte verwekken. Zij komt
ook voor hij lien, die in schuren die,
om luchtstroom te voorkomen; zijn afge
sloten het broeiend hooi omzetten,
zooals men het noemtmen ziet ze ook' bij;
stokers op booten die toch zeker niet aan-
(le inwerking der zonnestralen zijn bloot
gesteld, en dus van aktinis'ch licht geen
last hebben. En het electrisch licht dan
Kunnen we dus de oorzaak niet we
tenschappelijk verklaren, dan rest ons toch
de vraag;: „Wat kunnen we als voorbe
hoedmiddel aanwenden Algemeen meent
men, dat de onthouding van alcohol en
matig vleeschgebruik noodig zijndaaren
tegen wordt drinken van koude koffie en
thee sterk aangeraden.
Valt een patiënt neer, dat legge men
hem zoo spoedig mogelijk in de schaduw,
het hoofd ietwat omhoog, make de kleeren
los, wuive -hem frissche lucht toe, be-
sprcnkele hem met koud water en legge
koude eompressen op het hoofd. Kan hij
drinken, geef -hem dan veel koud water
in den mond; men passé hij ernstige ge
vallen de kunstmatige ademhaling toe.
Vertoont iemand op marseh of bij den ar
beid de eerste verschijnselen van zwakte,
antwoordt hij b.v .langzaam op een vraag,
klaagthij over duizeligheid, staat hij
onvast op de beenen, dan is het reeds hoog
tijd -hem te laten rusten op een schaduw
rijke plek. D-at doende, kan men zeker veel
onheil voorkomen.
De spoorwegen verouderd.
Het viel te denken, dat de grens een
maal overschreden moest worden. Zoo
lang' de trein ge-heel_onmisbaar was, wijl
er geen ander midSel van snel vervoer
bestond, hadden -de spoorwegen een mo
nopolie. Maar de fiets kwam en vermoord
de reeds tramwegen en buurtsporen en nu
gaat de auto hetzelfde met de groote lijnen
doen. Het proces is verhaast door stakin
gen en opvoering van tarieven. En nu is
men in Engeland reeds over den top -heen
gekomen.
De „Daily Mail" rekent voor, vol
gens de ,,N. R. Crt.", dat men goedkooper
zal kunnen reizen met een huurauto dan
met het spoor, wanneer de Bank Holiday
(5 Augustus) dé nieuwe tarieven van
kracht zijn geworden. Als voorbeeld neemt
zij een reis. van Londen naar Bognor (225
K.M.) -htien en terug. Het tarief van de
auto is 9. sh. per mijl en de reis komt
daarmee op 7 pd. sterl. Met het spoor
zou de reis eerste klas komen op 9 p. st.,
17 sh. 6 fet. plus 10 sh. voor het vervoer
perauto naar en van het station aan de
eindpunten samen 10 p.st. 7 stil, 6 st'.
De antoreis kost dus niet alleen 3 p.st.
7 sfo;. '6 st. minder, maar de reis gaat bo
vendien van huis tot huis, zonder dat. men
men naar en van de stations auto's be
hoeft te gebruiken en met de bagage be
hoeft te sjouwen of te laten sjouwen-
De reis langs den grooten weg is verder
prettiger.
Vele firma's leggen zich reeds toe op
dit auto-vervoer, en de nieuwe spoorweg
tarieven zullen ongetwijfeld ten gevolge
hebben, dat het zich sterk uitbreidt.
Straks komen de vliegtuigen, die nu
recqs niet enkel over zee, maar ook over
land geregelde lijnen beginnen.
Een Londensche firma heeft besloten
een geregelden vliegdienst in te steUen
tusseh'en Londen en Glasgow, een afstand
van 640 K.M. voor -het vervoer van pas
sagiers, post en goederen, met Huil als
tiisschenstation.
De reis zal vijf uur duren, tegen tien
uur met het spoor.
Ook patriotten.
De Duitsehe politie is een bende op het
spoor gekomen, die door te speculeeren
op de patriotisc-he gezindheid van vele wel
denkende en gegoede burgers groote som
men gelds in handen wisten te krijgen.
De bende had zich oorspronkelijk bezig
gehouden met kettinghandel, doch later
een z.g. hulpvereeniging voor Opper-Sile-
zië op touw gezet, waarvan echter, zoo
als later bleek, geen enkel Opper-Sileziër
lid was of iets afwist. Deze „vereeniging"
overstroomde het land met haar drukwerk
en zond overal agenten heen om bijdragen
in te zamelen. Deze agenten kregen een
commissie van 20 pCt. van het ingezameld
bedrag, dat zoo hoog opliep, dat men spoe
dig een tijdschrift „Bulbau" getiteld kon
gaan uitgeven. Verder werd een „Aufbau-
zentrafe" gesticht' en zelfs kwam het vlak
voor de verkiezingen voor den rijksdag tot
stichting van een nieuwe partij, die er
in slaagde 16.000 stemmen bijeen te krij
gen.
Thans is het gebleken, dat deze ge-
beele beweging op zwendel berustte en dat
de eenigen, die van de groote geldbedra
gen, ter beschikking gesteld wegens het
goede en patriotische doel, profiteerden, de
leiders van de Opper-Silezisehe vereeni
ging zelf waren.
