fc'o. 129.
Zaterdag 8 November 19?9. V ijftiende daargang
PLANTENBOTER
Verschijnt eiken MAANDAG WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
EEN DREIGEND GEVAAR.
Hst Vredesverdrag.
SUIT M igVp~
BINNENLflfjpT^
U1T
C -L
RECLAMES.
r
Abonnementsprijs p. 3 maanden, voor Goes f 1.25, daar bui tan f 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Boudéwijn de Witiestraat A 135°, Goes.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 30 Ct. p. r. Bij abonnament speciale prjjs,|
Advertentiën van 15 regels f0.75, iedere regel meer 15 Ct.
"Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
Weinig Katholieken in Nederland
Vetrnoeien, dat in onze dagen op Ja
va een beslissend© strijd gevoerd
wordt. Terwijl ten gevolge van re-
volutionnaire strevingen onder de in-
landsehe bevolking de anti-christelijke
jgeest steeds meer veld wint, stroomt
de leergrage Javaanschs jeugd toe
naar duizenden scholen van allerlei
richting, waar zij gevaar loopt, tege
lijk met de westersche beschaving, de
beginselen van .het moderne ongeloof
in zich op te nemen.
Wat doet Katholiek Nederland om al
thans een gedeelte van die ruim 30
millioen Javanen, onderdanen eener
jkelfde koningin, van een geestelijken
oiiderg&ng te redden? Op Java zijn
56'.'9 niet-kathólieke scholen voor in
landers, 5236 openbare en 433 bijzon
dere. Daartegenover staan 16, zegge
zestien R. K. Scholen; 16 tegen 5669,
d.i. nog niet één tegen 354Wordt
hier niet dadelijk geholpen, dan is
het te laat; over 20 jaar staat de Ka
tholieke kerk op Java tevenover een
nieuw geslacht, opgevoed in niet- Ka
tholieke schoten, voor een groot ge
deelte ongeloovigen, voor katholieke
ideeën nauwelijks meer toegankelijk.
Katholieken 'van Nederland, gij ge
niet al de zegeningen van een bloei
end R. K. onderwijs. 50 jaren lang
hebt gij gestreden om die zege te be
vechten en zoudt gij thans onver
schillig aanzien, dat een .5 maal tal
rijker bevolking in eigen koloniën voor
het geloof verlorengaat, uit gebrek
aan Katholieke scholen?
Ondergeteekendén doen een beroep
op U, ten einde onze schoone kolonie,
waaraan ons land zoo veel te danken
heeft, de grootste allér zegeningen te
schenken, de zegeningen van het ware
geloof, door middel van katholiek
onderwijs.
In afwachting van krachtiger re-
geeringssteun, noodigen zij u uit, door
vrijwillige bijdragen Java in staat te
stellen de noodige katholieke- scho
len te bonwen. Het heeft Z. D. IJ.
den Aartsbisschop van Utrecht en de
overige Bisschoppen van ons land be
haagd, hunne volle goedkeuring te
hechten aan ons pogen, terwijl vijf
lier ondergeteekenden zich bereid ver
klaard hebben, giften in ontvangst te
nemen: Mgr. A. Hermus, Mgr. M. J.
D. Claessens, Mgr. J. M. van Oers,
ïtrof. Dr. J. Smit en Pater Al. Slij-
>n S.J.
A. F. Diepen, Tit. Bisschop van
Danaba, Voorz. Ned. R. K. School
raad.
Br. Bertholdus, Alg. Overste der Broe
ders van de Onb. Ontv. v. Maria.
Th. J. A. Bosman, Deken van Am
sterdam.
Dr. Gerard Brom, Redacteur van „De
Beiaard".
G. Bulten, Lid der 2e Kamer der
Staten-Generaal.
Mgr. M. J. D. Claessens, Oud-Missio
naris N.O.I., Putstraat A 269, Sit-
tard.
Mgr. A. Hernms, Directeur Doofstom-
ïnen-Instituut te St. Michiels-Gestel.
Mgr. Dr .P. Mannens, Vicaris- Gene
raal, President Seminarie Roer-
imond.
Mère Marie Ignatine,. Alg. Overste der
Zusters van het Gez. van .T. M. J.
Mgr. J. M. van Oers, Vicaris-Generaal,
(Begijnhof, Breda. -
Mevr. A. van Ogtrop Hanlo, Pres. v. d.
Associatie t. b. v. h. 'Onderw. d.
Kath. jeugd in de Overz. Bez.
Mevr. M. van Rijckevorsel geb. Baro
nesse de Bieberstein Rogalla 'Za-
wadzki.
©r. Al. Slijpen S.J., 'Leeraar St. Ig
natius-College, Hobb©makade 51,
Amsterdam.
'Prof. Dr. Jam Smit, Professor Semina
rie Rijsenburg.
Mevr. Steenberghe Engeringh, Presi
dente R. K. Vrouwenbond.
Prof. Dr. Alph. Steger, Professor Hoo-
geschool, Delft.
Mr. P. W. H. Truyen, Inspecteur
L. O.
C. J. Vinkesteyn, Inspecteur Gym
nasiaal Onderwijs.
j?e;
Dr. J. G. C. Vriens, Voorz. N.-I. Mis-
sie-Vereeniging.
Mr. A. Baron van Wijnbergen, Lid der
2e Kamer der Staten-'GeneraaJ.
PARIJS, 5 Nov. De Opperste Raad
is hedenmorgen bijeen gekomen en
heeft besloten, dat Parijs dl stad zal
zijn, waar de eerste zitting van den
Uitvoerenden- Raad van den Volkeren
bond zal worden gehouden. De zit
ting zal onmiddellijk plaats hebben
na net van kracht worden van het vre
desverdrag van Versailles.
HONGARIJE.
De Hongaarsche regeering heeft van
de Oostenrijksche opnieuw de uitleve
ring van Bela Kun geëischt, wegens
moord. De uitleveringsaanvrage is ver
gezeld van bijlagen, waarin het ver-.
zoek op dezen grond wordt gem'oti-
veerd. Zooals menweet stelde de
Oostenrijksche regeering zich op het
standpunt dat Bela Kun zich aan po
litieke vergrijpen schuldig maakte,
waarvoor geen uitlevering geschiedt.
EGYPTE.
men besloten aan mr. dr. Henri van
Groenendael ontslag te verleanen als
commissaris der maatschappij.
De thee- en koffiavoorraatl.
Gemeld wordt, dat de berichten om
trent hervatting der distributie op
bons van thee en koffie iederen grond
missen. De koffievoorraad is voldoen
de voor circa 8 maanden, de thee-
voorraad voor circa lVs jaar. Boven
dien vindt aanvoer van beide artikelen
onafgebroken en in voldoende mate
plaats.
Revolutie in Egypte?
GENEVE. 5 Nov. (V.D.) De „Infor
mation" meldt, dat volgens een bericht
van de Nationale Commissie voor
Egypte in Egypte revolutie is uitgebro
ken. Uit alle streken van Egypte ko
men berichten, dat de strijd tegen de
Engelschen aan den gang is. Er zou
een voorlodpige nationale Egyptische
regeering gevórmd worden?
"r'ri. i-i.i-i rt-, i.„i -ir-ti,,..
RUSLAND.
Socialisatie van bedrijven.
Een hoog consulair ambtenaar, uit
Rusland teruggekeerd, deelt het vol
gende mede:
Wat is er terecht gekomen van de
schoone beloften van socialisatie,
waarmee het Sovjetregiem aanving?
De fabneken zijn meestal óf vernield
óf gesloten. De weinige die nog wer
ken, staan onder ontzettende tucht,
noodig om er iets van 'twerk terecht
te brengen.
Toen men met de socialisatie be
gon en de fabrieken geróofd waree,
stonden ze onder controle van de ar
beiders. Dat haalde niets uit. Gewerkt
werd er zoo goed als niet, alleen
werd er voortdurend vergaderd over
loonsverhooging. Thans is de controle
in de enkele werkende fabrieken ql-
dus geregeld, dat er een bestuur be
staat van 1/3 arbeiders, 1/3 ingenieurs
en 1/3 commissarissen der Centrale
regeering. Deze laats ten zijn het altijd
eens met de ingenieurs, zoodat er van
arbeiderscontrole geen sprake meer is.
Wat den arbeidsduur hetreft; men
heeft het stukwerk weer moeten in
voeren.
Intusschen als. gezegd, de meeste
/abrieken zijn hopeloos vernield door
sabotage. Grondstoffen zijn er ook
haast niet meer. Een aantal fabrieken
zijn tegen wil en dank weer terugge
geven aan de oorspronkelijke eige
naars, die nu ook niets meer kunnen
beginnen. Suikerfabrieken, ruble: fa
brieken, textielfabrieken, nergens haal
de de socialisatie iets uit, niets dan
geld verkwisting op groote schaal.
De nieuwe Burgemeester van Alkmaar.
Bij Kon. besluit van 4 Nov. 1919,
no. 36, is, met ingang van. 1 Dec. 1919,
benoemd tot burgemeester der ge
meente Alkmaar, mr. W. C. Wende-
laar.
Landarbeiderswet.
Hot denkbeeld, om het mogelijk te
maken, dat landarbeiders eerst een stuk
je grond huren om da. daarrui te koo-
pen. wordt bij de herziening der land
arbeiderswet, die ter hand genomen is,
ernstig overwogen.
Huurcommissiewet.
Hel ligt niet in hol voornemen de
IJuurccmmissiew'et en Htïttropzeggings-
wet leeds thans te doen 1 vervallen.
Crisisuitgaven.
IV Minister van Landbouw vertrouwt,
dat, ruim gerekend, met 50 mill.oen zal
kunnen volslaan worden. Een wetsont
werp tot aanwijzing van de gelden voor
i de crisis gedurende het eerste halfjaar
j 1920 zal binnenkort de Karper bereiken.
Oorlogswinsibelasfing.
De opbrengst der ooriogswiustbelasting
tot 1 (October bedraagt rond f -169.Ö78.0Ü0.
Zondagswet.
Een herziening der Zondagswet wo.dl
j onfworpen en zal, zoo hoopt de. Ré
geering, nog vóór het einde van het jaar
kunnen worden aangeboden.
Mr. Van Groenendael.
In ©en Dinsdag gehouden buitenge
wone algemeene vergadering van de
Eerste R. K. Levensverzekeringsmaat
schappij te Nijmegen is, naar het „Va
dert." meldt, met algemeene stem
(loes. 't Chris te lijk Gemengd
Koor heeft Donderdagavondzijn
eerste schrede gezet op den weg der
openbare praestatie. „C'ast le premier
pas qui eoüte", zegt de Fransch-
man: „de eerste stap kost moeite", en
de zangvereenigiiig zal zeker wei over
tuigd zijn, dat pok na dezen eersten
stap nog verschillende moeizame
schreden zullen moeten gezet worden
op den weg die naar de volmaakt
heid voert, 'de volmaaktheid n.i. van
zuiveren, onberispelijk gelijken, 'be
schaafden en gevoelvolien zang niet
afzwering in de uitspraak van al wat
naar het Zeeuwsch dialect zweemt.
Het zou ,een onwaardige vleierij zijn
te zeggen, dat dit alles gisterenavond
bij tie zanguitvoering in de groote
kerk van bovengenoemd koor te be
wonderen viel. Trouwens dat vergde
ook niemand van dit koor, voor de
eerste maai in 't publiek optredend.
Hier behoort de critiek te zwijgen en
met een verwijzing naar het: „altijd
hoogerl" den heer W. van 't Hooft,
den wakkeren, sentimentvollen diri
gent, een woord van oprechten lof toe
te zwaaien voor het mooie stuk werk
dat hij gisterenavond in zijn zang-
vereeniging aan tal van toehoorders
te g enieten gaf.
De frissche ongekunsteldheid van
het stemmenmateriaal der koristen,
„la gaité naive", zou de Franschman
zeggen, die in de vertolking der num
mers tot uiting kwam, oefende, dank
zij de bezielende leiding van den 5iri-
gent, een eigenaardige bekoorlijkheid,
uit, die levendige hoop wekt voor de
toekomst.en de fouten en gebreken,
welke den zang nog aankleven, met
een clement gemoet doet beoordeelen.
De solisten, twee sopranen, een alt
en ©en baryton, kweten zich op lof
waardige wijze van hun taak. Tn het
duet in ps. 103 detoneerde de sopraan
nogal. Ook Se sopraan, die overi
gens met een mooie natuurstem de
solo in het „Kind mijns harten" zong,
bleef bij het „dat moeder u kust"
niet zuiver van toon. Nochtans zullen
deze_ stemmen bij gezetten vlijt en
toewijding zich zeer gunstig kunnen
ontwikkelen.
Tenslotte bekoort ook 't sympathieke
doel der vereen.door de zangkunst
bij te dragen tot de eebe Gods. Waar
wij 'heden ten dage zooveel verflau
wing en vervaging van geloof en belij
denis aanschouwen, stemt het tot vol
doening als men hoort van een ver-
eenigkig, die de kunst in dienst stelt
van de verheerlijking Gods. Zoo kan
he t zingen bidden worden en denk-m
wij aan de spreuk die wij eens lazen
boven het orgel van een klooster-
koor „bis orat qui bene cantat",
„wie goed zingt, biat dubbel."
Donderdag vergaderde ten Raadhuis©
onder voorzitterschap van dhr. J. Donnar,
hot comité tot leniging van den nood in
Oostenrijk en Hongarije.
Tegenwoordig waren ook enkele afge
vaardigden van comités uit verschillende
dorpen, terwijl1 lal van brieven waren
ingekomen van Burgemeesters, die getuig
den van volle sympathie met het doeil,
steun toezegden en mededeedng deden
dat er reeds comiié's gevormd .wanen.
Sommige waren reeds ijverig aan den
gang. Dit word met genoegen door do
vergadering vernomen. Medegedeeld1 ward,
dat de districtscommissaris, dar. 'Johs.
Pilaar met eenige Bestuursleden op "do
vergadering te Middelburg'waren tegen
woordig geweest. "Wat daar 'verhandeld
is, kan men in de Ma len lezen.
Besloten werd dat de gelden yan dj
verschillende cómitê's op Zuid-Bievei
land zouden gestort worden bij d'hr.
A. J. van Heel, Penningmmeester van het
algemeen Z uid-Bevelandsch comi
té; dat na de geheele storting het comi
té opnieuw zal vergaderen, terwijl at de
comité's zullen verzocht Worden hun afge
vaardigden te zenden, om gemeenschappe
lijk over ©en en ander jte sprckien.
Algemeen was men van oordeel dat
het beste is, conform het besluit op de al-
algeni'Geno Vergadering te Middelburg,
gelden 'maar waren naar de noodlij
denden te zenden en die in de provincie
aan te koöpen. Voor de nooJige waar
borgen 'bij verzending en uitJeeliiig zal
worden zorg gedragen, opdat het in goede
handen komt. Mét een woord' van opwek
king werd deze vergadering door dan
voorzitter gesloten. -
Wij ontvingen een opwekkingsaitik'el
voor de 'leniging van den noed in Oosten
rijk van de hand van den districtscommis
saris notaris Pilaar, -dat wjj echter we
gens plaatsgebrek tot een volgend nummer
moeten uitstellen. Red.
Zondagssluiting apothe
kers. Zondag 9 November is de apo
theek' van dhr. La Porte geopend. De
beide andere 'zijn dan gesloten.
De Algemeene vergadering van
den Gkr.' Volksbond zal Maandagavond
10 Nov. plaats hebben. De jaarljjksche
collecte zjal plaats hebben van lt15
November. Het verslag van het boekjaar
1 Oct. 191830 Sept. 1919 is ïeeds in
druk verschenen.
Middelburg. Zondag 9 Nov. a.s. is
de apotheek van den heer G. K. A. Non
hebei, Lange Delft A 88, geopend'. De
andere blijven dien dag gesloten.
N.B. De apotheek die des Zondags ge
opend is, blijft in de daaraanvolgende
week des avonds na <8 unr en des nachts
geopend.
Tot bestuurslid-werkgever van den
Raad van Arbeid alhier is gekozen de heer
A. Huson te Vlissingen en tot zijn plaats
vervanger de heer C. A. Se'hulte te Kou-
dekerke. Tot bestuurslid-werkgever dhr.
A. Ronig fe Vlissingen en tot zijn plaats
vervanger de heer L. J. Adriaansen te
Middelburg.
In een druk ibezochte ver
gadering van de aMeeling Walcheren der
Nederlandscbci maatschappij lot bevorde
ring der Geneeskunst is met op 2 na
al'gcmeene stommen besloten to steunen
het voorstel door dei Vrij'Zi, Dern. staten
fractie aan de Provinciale Staten gedane
voorstel om over te gaan tot hot Uiiinstel-
fen van Provinciale schoolartsen.
Door de politie alhier is aan
gehouden de soldaat C. M. van het gar
nizoen te Vlissingen, die gisterenavond
op heoterdaad werd betrapt toen hij 'bij
een wapenhandelaar trashtte 'een militair
geweer te verkoopen. Het geweeT werd in
beslag genomen, terwijl de soldaat ter be
schikking van de militaire autoriteiten
wordt gesteld.
VOEDZAAM
HEERLIJK
VOORDEELIG
IiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMifi
Welk weder zullen we hebben'?.
Verwachting tot den avond van 8 Nor.:
Zwakke tot matigen veranderlijke wind,
later uit Noord-Oostelijke richtingen. Ne
velig tot .zwaarbewolkt, later wellicht weer
regen of sneeuw. Weinig verandering van
temperatuur.
Op het politiebureau alhier is gis
teren namens het Carnegie heMenfonÖs
-een bedrag van f40 uitgereikt aan H. A.
van der Weel als belooning voor de dew
hem op 16 Juli j.l. met levensgevaar ver
richte redding van een jongen uit het
water van den Beenhouwerssingel.
Zou het nog noodig zijn onz'e
medeburgers 'te herinneren aan de
collecte voer de noodlijdenden in Wee-
nen, die morgenmiddag wondt gehou
den? Wij geboren van niet. Wij weten
zeer goed dat het voor tal van perso
nen zeer moeilijks tijden zijn, maar
deze mogen niet vergeten, dat vele
kleintjes een groote kunnen wormen,
terwijl zij, die in beteTe financieel©
omstandigheden verkeeren, zeer zeker
zullen medehelpen, om den goeden
naaim van Middelburg, waar het Be
treft arme medemenschen te helpen,
hoog te houden. v
Normaal margarine. De
Directeur van het Gemeentelijk Dis
tributiebedrijf maakt bekend, dat vaïi
af ^Vrijdag 7 November tot en «iet
Vrijdag 14 November e.k. o-p bon no.
10 (tien) der Rijks vetkaar! verkrijg
baar zal zijn250 gram (een- hmf
pond) normaal margarine.
Vlissingen. Zondag 9 Nov. a.s. is 'de
apotheek van dea heer A. J. van Ocken-
buïg, Groene Woud, geopend.
Alhier moeten alle privaten binnen
2 jaar aangesloten zijn aan het riool.
De burgemeester dezer gemeente
heeft na nadere overweging toestem
ming verleend tot bel .houden van een
collecte voor den nood in Oosten
rijk .en Hongarije. (M. -Ct.)
Nisse. Woensdpg vergaderde de *ge-
meenteraad. Afwezig waren de leden J,
Vermue en II. Dane. De Verordening in
zake opcenten porsoncele Masting weid
gewijzigd in verband met art. 12 dsr
wet op dia belasting en de opcenten ge
bracht van -50 op 70, zulks 'in veitend
met de huurwaarde1. Een verzoek vttft
den politiebond om herziening traetarweJÉt
van don veldwachter weid aangebonden,
D© telefoonbeambton weiden logon 1 ita-
nuari a.s. eervol ontslag verleend -wegens
overgang itï rijksdienst. Getracht zal wor
den tiet kantoor open 'te stellen 'S'imMags
van 2 tot 3 uur. Een 'adrfes van. den Alg.
Ned. T,inimerl:e:1.enb'ond werd voor keanis-
ge'ving aangenomen. In bedoten vergade
ring werd behandeld een reclame 'tegen
den II. O. van ds. A. F. Ch. Paft en
Wed. A. N'ienwenhttijze. 'De eer^te weiyl
verlaagd van de 32e naar -de 31e klasse'
en de laatste van 'de 37c naar de '34e
