loesten
verkoudheid. 1
Dinsdag 81.- October 1919. Vijftiende Jaargang
E. ïettam - Soes.
i nbpg It patlüen
i
mi Xo. 131.
A êÓJ
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
21 cent per pond.
en
Anga bonbons.
Anga-siroop.
E. Verbeent, Goes
FEUILLETON.
De Passagiers van de
.Meteoor".
Hef Vredesverdrag.
BUITENLAND.
INeem bij faeginnenden hoest
en verkoudheid voor U zelf
en Uwe kinderen
leze heipen spoedig ea gij
voorkomt dan, dat de hoest
len koude zich op de borst
vastzetten.
Doos 50 en 90 ct.
Idebruik echter bij verouder
den hoest, bronchitis, «.uder-
domslioest, borst- en luchtpijp-
aandoeningen, slaapstoreuden
Iho.stprihkel, alsmede voor
fUwe kinderen bij kinkhoest,
f slijmhoest en vastzittenden
I hoest,
Deze siroop zuivert de longen
van slijmen, welke zich in de
diepere luchtwegen hebben
vastgezet, wei kt zeer verzach
tend, hocststillend, slijmop-
lossend en bespoedigt de ge
nezing.
Flacon f 1.50, 3 flacons f4 25.
Fabr. A. MIJNHARDT, Zeist.
Bp Apoth. en Drogisten.1
'ERRASSEND LEGP9EDER"
voeren aan hippen, Kenden en
iljes, dan beeft u in de winter-
inden eieren. Verkrijgbaar bij M.
stee, O.ezand, B. Pelrer, 's Hee-
hoek, A. Walrave, Kwaden-
tme, M. de Dreu, Nieuwdorp,
Balen, Heinkenszaud.
Schoolgaande kinderen
taan voortdurend bloot aan
•erontreiniging van het hoofd
loeders, die eiken Woensdag
in Zaterdag het hoofd van
laar kinderen wasschen met
IX, zorgen daardoor dat haar
raderen zuiver blijven. Prijs
i5 cent per doosje, voldoende
'oor '/2 liter heerlijk gepar-
tumeerde lioofdwassching. Bii
alle Drogisten.
L. I. Akker, Rotterdam,
ouw- en Weiland, in de ge-
eente Heinkenszand, in het Zui-
irland, samen groot 2.651)0 H A
Iroeger in pacht bij Wed. Raas.
en perceel Bouwland, aldaar,
pot 0.2320 H.Agelegen achter
it huis van Fan den Dorpel.
ischrijvingsbiljetten vóór 1 Nov.
in te leveren bij W. F. K.
T8HOEK, te Kloetinge, door
'n nadere inlichtingen worden
itrekt. r~
88 cent per pond,
bij 5 p. met verrassing.
Abofinementeprija p. 3 maanden voor Goes f 1.25, daarbuiten f 1.50.
Afzonderlijke «rammers 5 cent, dubbbele bladen 10 cent.
Advertontiën worden ingewacht vóór half «en uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Boudewijn de Witfestraaf A 135°, Goes.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclamebericiiten 30 Ct. p. r. Bij abonnwnent speciale prijs.
Advartentiën van 15 regels f0.75, iadera regel meer 15 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
De positie van het Duitsche
Centrum.
Ziende, Ih'oe de Duitsche Katholieke
btaaispartij „Het Centrum" genaamd
tijdens de groote „Kladdera-datsch" in
November 1918 leitelijk meL pak en
zak naar de republikeinen overliep en
thans als „frère et compagnon" pret
de socialistische partij in de regeering
zit, Ibeefl tpenig Katholiek Nederlan
der, die met eerbied naar dal Centrum
placht op le zien, zich de wogen ge
wreven en gezegd„waak ik of droom
ik" en naar de verklaring gezocht van
dat vreemde verschijnsel, dal eer aan
cameleonpolitiek dan aan 'principieele
Katholieke staatkunde doet denken.
De Berlijnsche oorrespondent van
„De Tijd" werpt in zijn schrij ven van
7 October j.l. aan zijn blad een vol
doend licht op1 de feilen om zich eeni-
germate een voorstelling van de po
sitie van „Hiel Centrum" te vormen.
Onder den titel Nemesis", d.w.z.
„wraak", meldt deze briefschrijver M
volgende:
Herhaaldelijk heb Sk in mijn cor
respondenties er wp gewezen, dat Jiet
oude centrum >van Windhorst uit den
tijd is.
De ontwikkeling van den tijd is over
het interconfessionalisme heengegaan.
De tegenstellingen 'zijn te scherp. Op
portunistische politiek heeft alleen
waarde voor een dag. De compromis
sen .van het Centrum met de Sociaal-
Democratie zijn maar verstelwerk. De
schoolstrijd wordt niet door compro
missen gewonnen. Holland heeft het
voorbeeld gegeven. Alleen scherpe
principieele strijd voert .tot de zui
vere eind-overwinning.
Het is meer dan tijd, jdat het Cen
trum Katholieke staatspartij wordt, dart
het rechts komt te staan, waar 'tuit
kracht der Christelijke beginselen
komts wil het op, den. duur overwinnin
gen boeken, die geen dag-waarde,
maar waarde van durenden tijd heb
ben.
Men wi.1 deze klare gedachte in het
Centrum nog steeds niet inzien. Men
acht deze heele kwestie zelf jndisciuta-
bel. En ondertusschen loopt het met
open oogen 'zijn ondergang tegemoet.
De positie van het Centrum is zwak.
Vooral daarom, wijl het door pias
sa's van 'zijn kiezers verlaten wordt.
De gewone "kiezer kan het feit niet
begrijpen, dat hel Centrum, nadat het
in den verkiezingsstrijd voor de Natio
nale Vergadering met recht op de
heftigste wijze, de sociaal-democraten
bestreden heeft, na de verkiezingen
broederlijk met 'diezelfde sociaal-de
mocratie één regeering vormL
De. groote 'massa der burgerlijke en
ordelijke elementen wil de- reuzenont
wikkeling van het Centrum in linksche
richting niet medemaken, vindt dat 't
Centrum méér republikeinsch is dan
noodig ilsj dat jhe>t 't monarchistische
idee te veel, omioodig sterk in zijn
n1
HOOFDSTUK I.
Het publiek zal er zich misschien over
verwonderen, waarom het nooit iets in de
bladen heeft gelezen omtrent het lot der
passagiers van de „Meteoor". Laat het vol
doende zijn te zeggen, dat daarvoor geldige
redenen bestonden, zoowel uit een persoonlijk
als een staatkundig oogpunt beschouwd. De
feiten waren indertijd bekend bij tal van
personen, en enkele verhalen zijn ervan in
omloop gebracht, die achter weinig geloof
vonden. Thans zijn ze geboekstaafd volgens
de inlichtingen en bescheiden van kolotel
Cochrane Cochrane van Londen en Miss
Adams van Boston. Deze zijn aangevuld door
de getuigenissen van kapitein Archer van
het Egyptisch kameelkorps, gelijk die zijn
afgelegd voor een commissie, door de re
geering ingesteld. De heer James Stephens
heeft geweigerd zijn ervaringen op schrift
te stellen, maar dewijl deze proeven hem
in handen zijn gegeven, en hij geen ver
anderingen heeft aangebracht, mogen wij het
rijen van de band gewezen'heeft. Men
kan zich toch wel op den bodem der
republiek stellen, zonder den monar
chal en regeeringsvorm geheel op té
geven. En men moet toen piet verge
ten, dal 'de massa der Centrumkiezers
terecht in 'de republiek, die door de
sociaal-démocratie gemaakt is, niét
iets direct christelijks ziet, wat ze
in den monarchalen regeeringsvorm
wel zag. Men versta mij wel, ik zeg
niet, dal een republiek absoluut iets
onchristelijks is. Ik zeg alleen, dal
'top hel ©ogenblik feit is, da;t de re
publiek in Duitschland gebouwd is
op ;de on-christeliike partijen, terwijl
de monarchie op de christelijke volks-
deelen steunde.
De Oentrumkiezer weel niet meer
in of uit. Er heerschl verwarring.
Ik schreef boven, dezen brief „.Ne
mesis".
Inderdaad het strafgericht nadert.
Vlak voor verkiezingen de nieu
we Rijksdag wordt in het voorjaar
gekozen plegen tusschentijdiche-
verkiezingen, verkiezingen voor ge
meenteraad of provinciale staten een
gewichtige graadmeter te zijn voor
den uitslag der komende algemeene
verkiezingen. Wij hebben bier in
land dezer dagen zulk een graadmeter
te zien gekregen, in een der burch
ten van het Centrum, in het heilige
Keulen.
Nemesis.
Men oordeel© zelf:
Bij de verkiezingen voor de natio
nale vergadering kreeg het Centrum
irt Keulen 12.777 stemmen, thans tataar
80.000. Dus 46.777 minder. Als dat
Eeen dikke vingerwijzing is, weet jk
et niet meer.
De gemeenteraadsverkiezingen in
Keulen zijn trouwens voor de geheele
situatie van groot belang. Daarom, wil
ik er kort over refereeren.
Eerstens loo-nen ze, dat ér grpote
politieke moeheid heerschl. Voor de
nationale vergadering werden 310.496
stemmen uitgebracht. Thans maar
188.000.-Dus niet minder dan ,122.496
minder. De oppositie van Onafhanke-
liiken, Duitsche Volkspartij en Duitsch-
Nationalen is gegroeid. Zij kreeg 3,830
stemmen meer. Dil cijfer lijkt klein,
maar is inderdaad groot als men de
verliescijfers der regèeringspartijen be
schouwt: hel centrum .verloor 46.777,
de meerderheids-soc.jdem. 49.891, de
democraten 21.999 stemmen. De Onaf-
hankelijken kregen het leeuwenaandeel
van 'den buit. Zij klommen van 4246
op 13000. Deze cijfers zijn een gewich
tige 'graadmeter voor die'komende alge
meene verkiezingen.
'Het is vooral J® hopen, dat het Cen
trum nadenken zal. Want het is toch
een feit van baLeekenis, dat het in
één stad bijna ,50.000 stemmen verlo
ren heeft.
Men moet het Centrum echter geen
onrecht doen. Wij- blijven er bijl, dat
voor het principe alles moet wijken.
er voor houden, dat hij geen onnauwkeurig
heden van ecnige beteckenis in onze voor
stelling der gebeurtenissen heeft ontdekt.
De „Meteoor", een schroefbool met ron
den bodem en breeden boeg, vertrok den
dertienden Februari uit Shellal, met bestem
ming naar Wady. Haifa. Wij hebben een lijst
in ons bezit van de passagiers, die aan
den tocht deelnamen, welke wij hier af
drukken
Stoomschip „Meteoor", 13 Februari.
Passagiers
Kolonel Cochrane Cochrane, Londen.
De heer Cecil Brown, Londen.
De heer John H. Headingly, Boston V.S.
De heer John H. Headingly, Boston V.S.
Mejuffrouw Adams, Boston V.S.
Mejuffrouw S. Adams, Worcester V.S.
De heer Fardet, Parijs.
De heer en mevrouw Belmont, Dublin.
De heer James Stephens, Manchester.
De Eerw. heer John Stnart, Birmingham.
Mevrouw Schlesinger, dienstbode en kind,
Florence.
Dit was het gezelschap, dat van Shelial
vertrok met het plan de tweehonderd mijlen
Nubische woestijn door te reizen, welke er
iusschen den eersten en tweeden waterval
liggen.
Het is een eigenaardig land, dat Nubiö.
Maar er kunnen groote praclische be
zwaren, die verzachtende omstandig
heden toelaten, voorhanden zijn. En
die zijn er inderdaad. Er is een ge
weldig bezwaar om met rechts samen
te gaan. Dil.bezwaar ligt op hel gebied
der buiteni andsche politiek. De rech
terzijde beslaat uit miiitairisten, re
vanchemannen en „Drau'fganger". De
rechterzijde wil een militaire buiten-
I andsche politiek. Daarvoor bedankt
het Centrum. En tevens zijn de Duit
sche protestanten altijd nog buiten
gewoon anti-Katholiek.
I)at zijn werkelijk twee bezwaren.
Het Centrum moge overigens pre
cies overleggen, of jhet den juisien
weg gaat, of hei niét tijd is de ba
kens te verzetten.
Moge Keulen een mijlpaal zijn. De
uitslag der verkiezingen in die stad
dwingt lot inkeer. c
De Amerikaansche senaat heeft het be
kende Shantoeng-amendement op het vre
desverdrag verworpen. De kansen op een
definitieve ratificatie van 't verdrag door
den senaat zijn daarmede belangrijk ge
stegen.
In het Fransche staatsblad is de be
noeming verschenen van Paul Tizard tot
hoogen commissaris van de Fransche re
publiek in de Rijn-Provincies en tot voor
zitter van de hooge intergeallieerde com
missie voor de Rijnlanden.
BELGIË.
Generaal Deguise, commandant van
Antwerpen in 1914, zal voor een on
derzoeksraad verschijnen om zich over
de capitulatie van Antwerpen te recht
vaardigen. De raad is thans saamge-
steld uil de volgende vijf generaals:
Guiette, Lautonnois van Rode, Dit-
foux, Proost en de Ceuninck.
De anti-Vlaamsche actie.
Naar het blad der Vlaamsche fronl-
partij „Ons Vaderland" meedeelt, heb
ben de hoogere legerautorileiten bevel
gegeven om van de kruisen op de
soldatengraven, die hel opschrift dra
gen: „Alles voor Vlaanderen, Vlaande
ren voor Christus", dil opschrift te
verwijderen en te doen vervangen
door:' „Mort pour la palrie".
Met de uilvoering van dit bevel zou
reeds een begin gemaakt zijn.
Naar wij in Belgische bladen lezen,
is prinses Marie José naar een kost
school gezonden in Linthout, een voor
stad van Brussel.
Hare koninklijke ouders verlangen,
dat de prinses op gelijken voel zal
behandeld worden als de andere kost-
Met een breedte, welke afwisselt van eenige
ellen tot eenige mijlen, strekt het zich uit
als 1 een dunne, groene, met palmen on>
zoomde streep langs beide oevers van de
breede, koffiekleurige rivier. Daar buiten ligt,
aan den Lybiscben kant, de wilde, onme
telijke woestijn, welke de geheele breedte van
Afrika beslaat, terwijl aan de andere zijde
een even dorre wildernis zich. vertoont, die door
de ver verwijderde Roode Zee begrensd wordt.
Tusschen deze beide onherbergzame vlakten
kronkelt Nubiö zich. als een groene slang
langs den stroom. Hier en daar verdwijnt
bet geheel en baant de Nijl zich een weg
tusschen zwarte, door de zon opengespleten
heuvels, waartusschen het oranjekleurige drijf
zand ligt als een gletsclier in een vallei.
Overal ontdekt men sporen van verdwenen
volkeren en van overoude beschaving. Zon
derling gevormde grafsteenen bedekken de heu
vels of teekenen zich af tegen de blauwe
lucht: pyramidevormige graven, uit ïots ge
bouwen graven, van aarde opgeworpen gra
ven, allerwege graven. Een enkele maal, wan
neer de boot eensklaps om een rotsig punt
heenschiet, ziet men boven zich een ver
laten stad - huizen, muren, verschansingen
terwijl de zon door de open venster
gaten schijnt. Somtijds zegt men u, dat het
er een is v.an Romeischen oorsprong, dan
weder is het een overblijfsel van Egyptische
kunst; meestal is elke herinnering aan naam
schoolmeisjes. Zij moet gelijk met
naar vriend innen leeren en spelen en
ZOO noodig ook gestraft worden.
(Msb.)
De Tramstaking.
BRUSSEL, 18 Oct. De tramstaking
d uurt nog al lijd voort. De stakers
eisonen erkenning van hun syndicaat
alvorens arbitrage le aanvaarden. De
tramdirecties willen echter ook .deze
Kwestie a,an arbitrage onderwerpen
(Msb.)
DUITSCHLAND.
De a.s. Duitsche onthullingen.
In verband met de rede, die Kautskv
binnenkort voor de commissie van on
derzoek van den schuld aan den oorlog
zal houden, wordt medegedeeld, dat Kauts-
ky zoowel het laatste Ooslenrijksche ro od-
boek als hot daarop door Goos gegeven
commentaar heeft bestudeerd, doch dat
deze beide werken zijn geloof aan schuld
van den ex-keizer en van v. Bethmann
Hofweg hebben verminderd. Kautskv
zal uitvoerig de talrijke kantteekeningen
behandelen, die door Wilhelm II in Juli
1914 op de brieven van den Oostemrijk-
schen gezant von Tschirschky zijn ge-
steld. Deze kantteekeningen zouden voor
den keizer zeer bezwarend zijn.
W oensdag a.s. zal te Hannover een
openbare rechtszitting plaats hebben
waar belangrijke medecfeelingen over
de voorgeschiedenis van den oorlog
gedaan zullen worden.
O.a. zal graaf Bernstorff als getuige
gehoord worden. 8
De naweeën van den oorlog.
Vanuit Frankfort wordt aan „De Maas
bode" o. a. het navolgende geschreven
Overal waar men komt, wordt" men
herinnerd aan den gevoerden strijd, door
de gewonden. Men treft ze aan bedelend
op straat en deelnemend aan den ook
hier zeer ontwikkelden straathandel. Wat
doet het zeer, die jonge krachtige kerels
tengevolge van blindheid langs de 'straat
te zren geleiden, om niet te spreken van
de velen, die een been of arm verloren
hebben.
I-Iet meest aangrijpend zijn echter zij,
die meermalen gesierd met het ijzeren
kruis le kl. lijdend zijn aan granaatschok-
ken, waardoor hef geheele licfiaam voort-
duiend trilt. Als men in een restaurant
het een of ander gebruikt, zijn zij het.
die daar hun briefkaarten te koop bieden
of rond gaan met busjes om giften en
gaven voor hun nog in krijgsgevangen
schap verboerendebroeders.
Treft dit alles den bezoeker, den wan
delaar, die slechts den buitenkant ziet
van het leven, veel dieper wordt men
aangegrepen door het oorlogsleed, wan
neer men zich le midden van d» bevol
king bewogen heeft. Uiterlijke rouw is
er met veel, maar ontelbaar zijn die velen
die alleen zijn achtergebleven, die va'
der, broeder of echtgenoot geofferd héb-
en herkomst ten eenenmale uitgewischt. Daar
staan zjj echter, die doodsche, zwijgende ste-
den, en boven, op de heuvels, ontwaart gij
de graven van hare bewoners, die cr in
de verte uitzien als de geschutspoorten van
een oorlogsschip. En door dit land der dooden
door die streek, welke liet rijk schijnt té
zun der eeuwige stilte, trekken onze pleizier-
reizigers, rookende, pratende, schertsende, ter
wijl zu hun tocht naar de Egyptische grens
voortzetten.
De passagiers der „Moteoor" vormden een
vrooluk gezelschap, want de meesten «aren
samen van Cairo naar Assouan gekomen,
en zelfs Angelsaksisch ijs dooit vlug op den
Nul. Zij hadden het gelukkig getroffen, dat
er zich) in hun midden geen van die on
aangename personen bevonden, die op een
kleine boot zoo licht het genoegen der overigen
vors oren. Op een vaartuig, dat slechts weinig
grooter is dan een stoomsloep, kan een vitter
een grommer of een vervelend mensch het
geheele gezelschap liet leven zuur maken
Maar do „Meteoor" had over zoo iets niet
te klagen. Kolonel Cochrane was een dier
officieren, welke door het Britsche gouver
nement, dat er een bijzonder systeem op
nahoudt, waarvan het niet licht afwijkt on
zekeren leeftijd geoordeeld worden niet meer
voor den dienst geschikt te zijn en die tegen
dat systeem protesteeren door hunne overige
levensjaren door te brengen met onderzoo-
Welk weder zullen we hebben?
Verwachting tot den avond van 21 Oct.:
Zwakke tot matigen, Zuidelijke tot Zuid-
westelijken wind; nevelig tot licht- of
halfbewolkt; droog weer; kans op nacht
vorst, vooral in het oosten. Weinig ver
andering van temperatuur overdag.
ben op bet altaar van het vaderland. De
mannen zijn gevallen in den strijd, maar
deze moet nu gevoerd door vrouw en
kinderen.
,Wft blijft hun over van het leven,
vooral bij ben, bij wie niet de godsdienst
een hechte schutse vorjnt? Zij hebben
niets m»er. Troost, het baat hun niet.
Zij ziijn alles kwijt. Wanneer men met
hen spreekt en bet steeds knagende; leed'
kan peilen, dan vult een diep medelij
don bet Kart met dez;e arme' menscben, en
tegelijkertijd ook eenflfzeer zoo hevig
,va,n don oorlog, en het militairis.me, dat
men slechts daarheen behoeft te gaati,
om verwoed strijder te worden voor be
perkte bewapening, daar dit. een middel
is, om d*e memsehheid te behoeden voor
een ramp als in de verloopen jaren.
OOSTENRIJK.
De toestand in Weenen.
WEENEN, 18 Oct. (K.B.) In de be
den gehouiden zitting van den gemeen
teraad hebben de sociaal -democrati
sche gemeenteraadsleden een spoed-
voorstel rngedi-end, dffl de ;emes?ntet
terstond een oproep moet richten tot
de bevolking en bet parlement van
Amerika, waarin de onafwendbare ca
tastrofe geschilderd' en om hulp ver
zocht word!.
Het voorstel werd aangenomen. Bur
gemeester Neumann verklaarde, dal.
bij reeds gezorgd had, dat zulk een
oproep in Amerika verspreid werd.
WEENEN, (V.D.) De Nationale Ver
gadering nam bet wetsontwerp aan
tot verkoop van kunstvoor
werpen. „Der Abent" meldt, dat
de verkoop aan een Hollandsen-En
ge Isohe groep zal worden opgedragen.
'Omtrent het door de gemelentc Weenan
in exploitatie genomen kolemgeibied ver
neemt do „Reichspost", dat liet zich over
■een lengte van ongenfeer 25 kilometer
uitstrekt. Dc kolen zijn em zoer goede
steenkool' met een- warmte vermogen vair
7000 calorieën. De ingewonnen inlichtin
gen van deskundigen, zeiggen dat het mo
gelijk is, nog in het 'ioopende jaar db
productie op 10 waggons per dag te bren
gen. De installaties voor een brcled op-
gezétte exploitatie; zijn reieds in aanbouw.
FRANKRIJK.
„Papa" Joffre.
Te Perpignan hebben-groote feeste
lijkheden plaats gehad ler eer© van
maarschalk Joffre, den overwinnaar,
kingstochten in Marocco of op de leeuwen
jacht te gaan in Somaliland. Hij was iemand
van rechte gestalte, met donker gelaat en
scherpe, trekken, beleefde manieren, doch met
een vasten doordringenden bliknetjes op
zyn kleeding en van geregelde levenswijze:
een fatsoenlijk man van top tot teen. Hij
droeg een reeds grijzenden knevel, maar het
haar was ongemeen zwart, als men zijn leef
tijd in aanmerking nam.
De heer Cecil Brown om do nlimen
in de volgorde te noemen, waarin zij op dc
passagierslijst voorkomen was een jong
diplomaat bij een Europeesch gezantschap,
min of meer gemaakt in het spreken, doch
ten hoogste onderhoudend en zeer beschaafd
in zijn uitdrukkingen. Op zijn knap gezicht
lag een ietwat droefgeestige uitdrukking en
het was versierd met een fijn kneveltje, waar
van de punten opgedraaid waren. Zijn stem
klonk gewoonlijk zacht en lusteloos, doch
kon zichi soms eensklaps verheffen, terwijl
een vluchtige glimlach zijn trekken verhel
derde, wanneer iets zijn belangstelling in meer
dan gewone mate gaande maakte. Hij las
veel en zat alle dagen onder bet zonnescherm,
zijn roman en een schetsboek naast zich op
een dekstocl.
(Wordt verv.olgd.)
v -
