Se jjÉiziip pboebelde.
No. 119.
Donderdag 16» October 1919. Vijftiende Jaargang
Verschijnt eiken MAANDAG- JfOEHSDAG- en VRIJDAGAVOND.
1 „CHEF" OF PAUS?
FEUILLETON.
BUITENLAND.
Het Vredesverdrag.
UWE ZEEUWSCHE COU
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 1.25, daarbuiten f 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbbela bladen 10 cent.
Adverteatiëa worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Kanfoor v.d. Admlnlsfrafie: BoudewIJn de Wlftesfraaf A 135s, Goes.
Tel. interc.: Directie no. 94. Radactie no. 97.
——MM—aaia—I J——
Iteclameberichten 30 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advartentiën van 15 regels f0.75, iedere regel meer" 15 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
Ef wordt in den laatsfen jijd in
fle pers van gedachten gewisseld .over
de vraag of onze tijdelijke gezant bij
H. den Paus al dan niet behoort
te worden teruggeroepen.
De „Nieuwe Courant" b.v. is van
oordeel, dat met het einde van den
oorlogstoestand ook de reden voor een
aanblijven van den heer Van Nispen
op zijn post te Rome is vervallen.
Andere bladen bepleiten op goede
gronden het aanblijven van een verte
genwoordiger onzer reg'eering aan het
pauselijk hof, waar al de draden der
Duitenlandsche diplomatie over heel
lie wereld tezamen komen.
Ook „De Standaard", bet hoofdor
gaan van de Anti-revolutionaire par
ty, is van1 meening, dat diplomatiek
contact met het Vaticaan voor Ne
derland gewenscht blijft. Zoo werd
althans dezer dagen in een driestar
van dat blad geconcludeerd, welke,
naar den stijl te oordeelen, van de
hand van dr. Kuyper was, den man
van „De Standaard". 'Hoezeer een
dergelijke conclusie ons, Katholieken,
bympathiek aandoet, heeft evenwei de
vorm waarin het artikel is gegoten
voor ons een wTangen bijsmaak; men
oordeel e naar den aanhef
Vooral in de periode van het in
ternationale leven, die in 187Ó'71
aanving, diende het Vaticaan zich
nog driester dan voorheen als ker
kelijke oppermacht aan. Zelfs het
roepen op het Concilie viel nu weg.
De chef van het Vaticaan zelf, en
hij alleen, constateerde de hoogste
waarheid, die op deze aarde gelden
zou. Dit gaf toen vanzelf aanlei
ding, dat het Anti papisme weer
krachtig opleefde, en aal er van
een diplomatieke missie bij de
Imacht van het Vaticaan geen oogen-
blik sprake kon zijn. Een officieel
contact, waaruit volgen zou, dat de
Staat der Nederlanden de uitspraak
van het Vaticaan als absolute waar
heid had te eerbiedigen.
Geheel deze tirade geeft ons een
merkwaardig staaltje te aanschouwen
van dooreenhaspeling van zaken, die
niet bij elkander hooren en van de toe
passing der bekende struisvogeltak-
tiek, om den kop in het zand te ste
ken en dan te zeggen„ik zie het niet,
dus het is er niet."
Dat Nederland in 1872 den van zijn
Staten beroofden Paus-Koning den
ezelstrap gaf door den gezant du Chas-
tel, bij het Vaticaan geaccrediteerd,
terug te roepen wat, tusschen haak
jes gezegd, ons land alles behalve
47) -o-
„Hebt gij dan nog niets gehoord?" vroeg
Amberley in de grootste verbazing.
„Neen", zeide Sharper. „Gij moet niet ver
geten, d,at ik nog niet aan den wal ben
geweest en 'tzoo druk heb met de toebe
reidselen voor mjjne afreis, dat ik den tijd niet
heb gehad een dagblad in te zien."
„Ja, ja, dat is zoo", sprak Orpington. „Nu
tuister, en ik zal u vertellen wat er ge
beurd is. Gelijk gij weet, heeft de buitenland-
sche vorst, die hier thans als gast ver
toeft gisterenavond aan den wal gedineerd,
waarbij hij vergezeld werd door zijn adjudant.
Zij hadden nog nauwelijks een half uur geleden
de sloep verlaten, toen zij of eigenlijk
degenen, die zich voor hen uitgaven terug
keerden en de vorst, die zeer ontstemd scheen
over iets, bevel gaf hem dadelijk naar het jacht
te brengen. Het was zeer donker en het
Vegende hard, en wie de mannen, die zich
aldus vertoonden, ook mogen geweest zijn,
aeker is het, dat zij meesterlijk de kunst
verstonden van zich te vermommen. Toen
ïij aan boord van 't jacht kwamen, wekte hun
verschijning daar volstrekt geen argwaan, daar
de officieren, gelijk gij weet, gewoon zijn,
tot eere strekte heeft mie't de on-
feilbaarheiidsverklaring des Pausen
niets te maken. Het officieel contact,
dat de Staat der Nederlanden door
middel van een gezant met het pause
lijk hof onderhoudt, is uit den aard
van .zijn wezen een diplomatiek con
tact, wat allerminst meebrengt, „de
uitspraak van hel Vaticaan als abso
lute waarheid te eerbiedigen".
Vreemd doet in dezen aanhef aan
het zwevende, het aarzelende en daar
door het onnauwkeurige in de termi
nologie. Het is alsof de pchrijver bang
is het kind bij zijn jiaam le noemen en
kortweg te spreken van: „de Paus",
„de uitspraak van den Paus". Nu heet
het: ,,de chef van bet Vaticaan"
als ging het hier om een warenhuis,
een bankinstelling of een hotel-restau
rant „de uitspraak van het Vati
caan".
Het Vaticaan geeft geen uitspraak'.
Wel de Paus, die niet „de chef van
het Vaticaan" is want deze post
bestaat niet maar Christus' stede
houder en het zichtbaar hoofd dér Ka-
tüolieke Kerk. En dat niet krachtens
menschelijke inzetting, maar volgens
de ordening Gods, die bij monde van
Zijn menschgeworden Zoon aan den
rotsman Petrus en diens opvolgers het
primaatschap en de sleutelmacht gaf
in het onsterfelijke woord„Gij zijt Pe
trus, enz. (Math. XVI 17, 18, 19).
Zoo verstaat het gansch de Katholie
ke wereld en zoo verstond het de
christelijke oudheid. De H. Ignatius,
gestorven in 107, leerling der apos
telen en bisschop van Antiochië, noemt
reeds de berk van Rome den ze
tel der opvolgers van Petrus door de
uitdrukking„de voorzitster van den
liefdebond". De H. Irenaeus, geboren
in 202, bisschop van Lyon, zegt: „alle
geloovrgen der gansche wereld moeten
overeenstemmen met de kerk van Ro
me wegens den voorrang die haar
toekomt" en op het concilie van Ephe-
se, in 431, hield men het „voor een
niet te loochenen feit, dat Petrus, de
vorst en het hoofd der apostelen, de
grondslag der Katholieke Kerk was".
Op 't concilie van Chalcedon riepen
de vaders eenparig uit: „Petrus heeft
door den mond van (Paus) Leo ge
sproken".
Deze getuigenissen, die gemakkelijk
met eon twintigtal andere van gelijke
kracht zouden zijn aan te vullen, be
wijzen, dat de Paus nog wel iets an
ders is ais „chef van het Vaticaan".
Ook de zinsnede: „de chef van het
Vaitcaan zelf en hij alleen, constateer
de de hoogste waarheid die op deze
aarde gelden zou" is er eene die ver
warring sticht en tot een geheel ver
keerd begrip der. zaak aanleiding geeft.
De schrijver weet, moet althans we
ten wil hij op den naam van univer-
dat Z. M. nu hier dan daar zich op het
onverwachts vertoont. De eerste officier ont
ving hem aan de valreep en verklaart, dat
hjj er volstrekt niet aan twijfelde, of het
was inderdaad de vorst. Het gelaat, de stem,
de houding, alles deed hem aldus denken.
Uit de zichtbare verstoordheid van den vorst
meende hij te moeten opmaken, dat de een
of ander zich zijne ontevredenheid had op
den hals gehaald, en in die meening werd
hij versterkt, doordat de vorst hem beval
den eersten hofmeester bjj hem te zenden
te zenden en den schildwacht, die tot nu
toe voor de schatkamer had gestaan, aan het
einde van de groote salon te plaatsen. Daarnt
begaf hij zich naar beneden naar de kajnit.
Spoedig daarna meldde de hofmeester zich
aan en werd toegelaten. Deze schijnt echter
argwaan te hebben opgevat; althans hij was
op bet punt om Jiulp te roepen, toen hij
van achteren werd aangegrepen, op den grond
geworpen en gekneveld, terwijl men hem tege
lijkertijd een prop in den mond wrong. Wel
dra werd het duidelijk, wat de bedoeling
was der schavuiten. Zij hadden den schild
wacht laten verplaatsen naar een punt, waar
hij hen niet alleen niet in hun werk kon
hinderen, maar tevens moest beletten, dat
zij door iemand anders gestoord werden. Met
de sleutels van de kajuit en de brandkast,
welke zij uit den zak van den hofmeester
genomen hadden, verschaften zij zich toegang
toegang tot bet tafelgereedschap, waarvan zij
de zwaarste stukken medenamen."
„Wel heb ik van mijn leven!" zeide Shar
per. „Maar dat is ongehoord! Als een ander
seel ontwikkeld 'man Aanspraak ma
ken, dat de pauselijke onfeilbaarheid
er ©enigszins 'anders uitziet. Al geeft
het geloof bns ook mysteriën te aan
vaarden, d.w.z. 'leerstellingen waar
van ons Verstand den vollen omvang
niet kan vatten, (toch blijft ons ge
loof een redelijk geloof, waarvan de
waarheden nooit of te nimmer tegen
de voorschriften der gezonde rede in-
druischen. In meer dan 35 bijeen
komsten onderzochten tijdens het Vati-
caanseh concilie honderderl bisschop
pen, uit alle oorden der wereld het
leerstuk der pauselijke onfeilbaarheid,
tot dat den 18en Juli in de slotzitting
met op |Lwee na algemeene stemmen
werd vastgesteld aan de Kerk voor te
houden
Wij leeren en bepalen, dat het
een van God geopenbaard leerstuk
is, dat de Paus van Rome, spre
kende ex cathedra, dat is wan
neer hij zijn herdersambt en
leeraarsambt over alle
christenen uitoefent en krach
tens zijn opperste apostolir
sche macht bepaalt, dat een leer
punt over het geloof en-de zeden
door de geheele Kerk moet geloofd
worden, alsdan door den goddelij-
ken bijstand die hem in den per
soon van den H. Betrus is beloofd
geworden, geheel en al de on
feilbaarheid bezit waarmede
de Verlosser Zijne Kerk ih de bepa
lingen betreffende het geloof en de
zeden wil uitgerust zied."
Paus Pius IX, die deze slotzitting
voorzat en het decreet der vergadering
plechtig bekrachtigde, sprak toen tot
ae vaderen van het concilie o.a. de
navolgende merkwaardige woorden
„Groot is heL gezag in dop Hoogsten
Opperpriester gevestigd. Ddbh dit ge
zag, Eerwaardige Broeders, verdrukt
niet, maar verheft, verwoest niet, 'maar
bouwt op, vermeerdert de waardigheid
en maakt de liefde sterk en bevestigt
en beschut de rechten der broederen,
die zijn de Bisschoppen."
En zoo staat, nu gelijk vroeger, de
Paus onverschillig of zijn naam
Pius of Leo of Benedictus is,
te midden der wereld als de plaats-
beheerder Gods, de Kerk hoedende!
en leidende „per crucem ad lucem",
langs den weg des kruizes naar het
licht.
Jalouzie of vooroordeel moge in
hem slechts zien den „chef van het
Vaticaan", hij blijft als Paus de
Paus, zoolang de wereld staat, want,
zegt de protestant Macauley: „het
pausdom js niet wrak en versleten,
maar vol jonge frischheid en onster
felijke kracht".
Waarom Omdat het uit God is en
wat uit God is, sterft niet.
bet mij vertelde, zoude ik het niet kunnen ge-
looven. Doch hoe zijn zij met den buit weg
gekomen! Dergelijke voorwerpen zijn nog niet
zoo gemakkelijk te vervoeren."
Terwijl hij deze vraag deed, stak Sharper
een nieuwe sigaar op met een hand, die
in bet minst niet beelde.
„Zjj moeten ontsnapt zijn in een boot,
welke, naar verondersteld wordt, onder de
galerij lands den achtersteven lag", antwoordde
Amberley.
„En kan de eerste hofmeester geen enkele
aanwijzing doen, welke op bet spoor der
misdadigers zou kunnen voeren?"
„Niet de minste", zeide Orpington. „Hij
is echter van meening, dat het Franschen
geweest zijn, betgeen hij zegt te moeten op
maken uit teen woord, dat een hunner zich
liet ontvallen."
„En wanneer werd de diefstal ontdekt?"
„Niet vóór even na middernacht, toen de
werkelijke vorst naar het jacht terugkeerde.
Er was geeu sloep om hem af te halen,
en hij moest Tremorden verzoeken, hem weg
te laten brengen. Gij kunt u de verbazing
voorstellen, welke zijne aankomst veroorzaakte,!
een verbazing, die weldra overging in ont
steltenis, toen men in de kajuit alles onderste
boven gehaald en den hofmeester gebonden
en met een prop in den mond op een sofa
vond liggen".
„Het is inderdaad eene verbazingwek
kende geschiedenis 1" i
„En nu gij het groote nieuws weet, waar
van ieder den mond vol heeft, moeten wij
ons aan onze bezigheden begeven", zeide
Frankrijk ratificeert het vredesverdrag.
PARIJS, 11 Oct. De Franscbe Senaat
heeft het vredesverdrag met 217 stem
men tegen één stem blanco geratificeerd-
De garantieverdragen met .Engeland en
de Vereenigde Staten werden met alge
meene stemmen der 218 aanwezige leden
goedgekeurd.
N.B. Daar nu alle geallieerden het vre
desverdrag hebben goedgekeurd is spoedig
het decreet van den definitieven vrede te
wachten. Red.
BELGIË.
Het proces tegen de „Belgique".
Maandag is te Brussel voor bet assis-
senhof het prooes begonnen tegen de uit
gevers en de redacteurs van de „Belgi
que", het blad, dat tijdens de bezetting
onder de Duitsche censuur verscheen.
Beklaagden zijn de gebroeders Hutt, de
gebroeders Moressee, Chesquierse, Nyst,
Urimberghs, Hanneuse en Ledoux. Zij wor
den verdedigd door een twaalftal advoca
ten, waaronder de bekende rechtsgeleerde
Picard. Er gullen een 200-tal getuigen
gehoord worden en men rekent, dat de
.zaak twee weken zal duren-
Het proces, hetwelk in de hoofdzaal
van het Paleis plaats heeft, zal waarschijn
lijk der grootse worden welke België ooit
gekend heeft. (Msbode)
DUITSCHLAND.
De Entente-Nota's.
Het „Berliner Tageblatt" noemt de twee
nota's der Entente over de ontruiming
der Oostzee-provincies en de blokkade van
het sovjet-Rusland vol tegenstrijdigheden,
hoewel zij de militaire gevaren kent, welke
reigen van de zijde der bolsjewiki en
Esten, en hoewel zij tegen de bolsjewiki
strijden wil, toch verlangt, dat de Duit-
che troepen zullen worden teruggetrokken.
De „Vorwarts" beschouwt de blok
kade-nota als een oorlogsverklaring van
de Entente aan het sovjet-Rusland en
als een ingrijpen in de binnenlandsche
Russische aangelegenheden. Het blad
meent, dat het deelnemen van Duitsch-
land aan dezen strijd zou kunnen leiden
tot binnenlandsche onlusten. Duitschland
moet daarom een afwijzende houding aan
nemen.
In de „Deutsche Allgem. Zeitung" meent
een diplomaat, dat de nota tegen sovjet-
Rusland eindelijk het inslaan van een
vasten koers is. Zij richt zich tot zoo
iets als een nog niet geconstitueerde vol
kenbond, maar met een opvatting, welke
zoo scherp mogelijk tegen den volken
bond ingaat.
Orpington. „Is het zeker, dat gij ons morgen
denkt te verlaten?"
„Tot mijn spijt, ja", gaf Sharper tot bescheidt
„Ik zal zooveel mogelijk al mijne vrienden
verzoeken om tegen één uur met mij het
tweede ontbijt te gebruiken, en om vijf uur
zal ik het anker lichten eu Engeland vaarwel
zeggen. Zal ik de eer van uw gezelschap
hebben?"
„Met veel genoegen", antwoordde Or
pington.
Graaf Amberley beloofde insgelijks te komen.
„Dan tot wederziens!"
De lunch was schitterend den volgenden
dag. Iedereen in Cowes, die op eenige onder
scheiding aanspraak kon maken, was er tegen,
woordig, en velen hadden de reis uit Londen
gemaakt, om afscheid te nemen van den
man, die gedurende zijn kortstondig verblijf in
Engeland zich zoozeer aller vriendschap ver
worven had. Toen Sharper opstond, om te
antwoorden op een toast, welke de eerste
minister had ingesteld op zijne gezondheid,
Zag men, dat hij diep ontroerd was, gelijk
trouwens de meeste aanwezigen. Het overige
gedeelte van den namiddag kwamen en gingen
er onophoudelijk nog vrienden en kennissen,
die allen de hoop uitspraken, dat het niet
lang mocht duren, vóór hij in hun midden
terugkeerde.
En glimlachende gaf Sharper dan onver
anderlijk ten antwoord:
„Ik hoop eveneens niet lang te zullen weg
blijven. Ik heb veel genot gehad van mijn
verblijf in dit land, en ik verzeker u, het
nimmer te zullen vergeten".
Welk weder zullen we hebben?
Verwachting tot den avond van 16
Oct.
Matige Westelijke tot Noordwestelij
ken wrnd.^ Zwaarbewolkt met tijdelij
ke opklaringen. Aanvankelijk nog re
gen of hagelbuien. Weinig verande
ring van temperatuur.
De Duitsche bladen vragen verder of
de blokkade werkelijk een afdoend middel
is, om de bolsjewistische regeering ten
val te brengen. Het middel ziet er vol
gens hen niet veelbelovend uit
Uit Berlijn wordt gemeld: Het
recht tot inbeslagneming van de Ham-
burgsche vrijhaven is opgeheven. Bui-
tenlandsche firma's kunnen weer zon
der vrees transito-voorraden in de vrij
haven opslaan.
FRANKRIJK.
Opheffing der censuur.
De oensuur op de pers in Frankrijk
is opgeheven. Zondag werd een decreet
van den president gepubliceerd, waarbij
de krijgswet werd opgeheven en de con-
stitutioneele wetten wederom van volle
kracht werden verklaard. Dit beteekent,
behalve andere zaken, dat de censuur
op de pers is opgeheven. Het decreet
is in het „Journal Officieel" verschenen.
AMERIKA.
De staking te New-York.
NEW-YORK, 13 Oct. De wagenvoerders
en sleepers te New-York zijn in den nacht
van Zondag op Maandag in staking ge
gaan. De staking, waarbij 10.000 man.
betrokken zijn, zal feitelijk op elk spoor
wegstation in Groot-New-York het ver
keer stopzetten. Hierdoor za'l de aflevering
van melk en andere bederfelijke goede
ren worden belet.
WASHINGTON, 13 Oct. De loetetanvl
van den president is in de laatste
dagen niet veel veranderd. De tem
peratuur, polsslag en ademhaling zijn
normaal. Dr. Grayson legt er nadruk
op, dat er slechts langzaam vetbete-
ring in den toestand van Wilson komt.
N.B. Men beweert, dat Wilsoh een
soort van beroerte heeft gehad met
gedee I lelijke aangezichlsverlamming.
Red.
RUSLAND.
Uit Stockholm) wordt dato 13 .Oct.
gemeld, dat de tegenrevolutionaire be
weging te Moskou, volkomen gesmoord
is. 700 personen zijn door de Sovjet-
regeering onmiddellijk gearresteerd, en
een groot aantal doodgeschoten.
Een uur later werd het anker gelicht en
stoomde zijn jacht de haven uit onder het
vaarwelgeroep van een menigte belangstel
lenden. Gelijk de eerste minister dien namiddag
gezegd had, was de ontroering, welke zijn
vertrek bij het publick teweegbracht, even
groot als de deelneming, welke de ongehoorde
diefstal aan boord van het vorstelijk jacht
had opgewekt. Sharper stond naast den ge
zagvoerder op de brug en beschouwde de
vloot van jachten en andere vaartuigen, tot
hj ze niet meer onderscheiden kon.
Toen wendde hij zich tot James, die zich
juist bü hem had gevoegd, klopte hem op
den schouder en zeide:
„Thans hebben wij met Engeland afgerekend,
beste vriend. We hebben er ons kostelijk
vermaakt en niemand kan tegenspreken, dat
het verblijf aldaar ons, uit een geldelijk oog
punt beschouwd, van groot voordeel is geweest.
Gij ten minsto zult er geen spijt van hebben".
„In het geheel niet", sprak James. „Maar
ik zou wel eens willen weten, wat men
ervan zeggen zal, wanneer de waarheid aan
het licht komt".
Sharper glimlachte, terwjjl hij antwoordde:
„Zij zullen, vermoed ik, zeggen, dat ik,
alles wel beschouwd, het recht heb verkre
gen mijzelf te betitelen als een genie in
de boosheid en den
I |SP T M'P CM
'„Koning der oplichters".
EINDE.
JJ
