fto. 118.
Dinsdag 14 October 1010.
V ijftiende Jaargang
BUITENLAND.
FEUILLETON.
■11
IEÜUE ZEEUWSCH E COUfyl
Aboanements prijs p. 3 maanden voor Goes f 1.25, daarbuiten 1.50.
Afzonderlijke mummers 5 cent, dubbbala bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Verschijnt ilkin MAANDAG-JMSDIG- en NUDUM.
Kantoor v. d. Administratie: BoudewIJn de Wlftestraaf A 135°, Goes.
Tel. interc.: Directie no. 94. Radactie no. 97.
Reclaineberichten 30 Ct. p. r. Bij abounament speciale prijs
Ad varten tiën van 15 regels f0.75, iadera regel meer 15 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
In de elfde sectie van den Alge
meenen N ederlan ds ch-en Ka
tholiekendag te Utrecht werd ge
handeld over de drankbestrij
ding en werden p.m. deze stellingen
verdedigd
I. De steeds hoogere eischen pp
economisch gebied gesteld aan de
menschelijke energie, gevoegd bij 't
drukke, veelbevvogene van net mo
derne leven, maken eene bijzondere
matigheid in het gebruik van alco
holica meer idan ooit noodzakelijk.
II. Tusschen eene krachtdadige
Katholieke Sociale Actie en een zeer
strenge opvatting der Christelijke
matigheid bestaat een onverbreek
baar verband. Indien juist met het
oog op dien nieuwen tijd de bevor
dering van ons Katholiek vereni
gingsleven als borstwering tegen re
volutie en anti-christelijke stre
vingen gebiedend noodzakelijk is,
dan geldt hetzelfde voor de drank
bestrijding.
Deze stellingen bevatten niets, wat
aan overdreven ideeën of dweepzieke
beschouwingen doet denken, maar ge
ven een juist denkbeeld van wat
noodig is, öm ten volle het ideaal
te verwezenlijken eener herboren
christelijke maatschappij. Onze
huidige sociaal en religieus kranke
samenleving vraagt van hen, die zich
als heelmeesters bij haar komen aan
dienen, eene buitengewone toe
wijding en ©en extra groote of
fervaardigheid. Daartoe be
hoort voorzeker, dat men zich met
een helder hoofd en een nuchteren
geest aan den arbeid zette, wil men
niet, zelf tot de kwalen der kranke
vervallen, zich het verwijt hooren toe
voegen: „geneesheer, genees uzelven".
En daarom is de raadgevingeene
bij z.oa-dere matigheid in het
gebruik van alcoholica even
redelijk als opportuum, d.w.z. geheel
geëigend aan de bijzondere eischen
van dózen bijzonderen tijd.
Trouwens, wat vreemds kan er voor
een Katholiek christen in gelegen zijn,
tot bijzondere matigheid te worden
aangespoord. Vindt hij niet in zijn
catechismus de matigheid als car
dinal e deugd, dus als hoofd
deugd voor den christen aangewe
zen? 't Is waar, als men soms Katho
lieken in hun genietingen van spijs,
van drank vooral bezig ziet, vraagt
men zich wel eens afis er nog wel
een cardinal e deugd van matigheid,
of wordt niet veeleer de tegenoverge
stelde ondeugd ;als deugd vereerd en
beoefend. Toch zegt reeds de heiden-
sohe wijsgeer Aristoteles, dat de on
matigheid onder de andere ondeugden
met recht verfoeielijk moet heeten (3
Eth. c. 12) en de groote godgeleerde
Sint Thomas van Aquine zegt, dat
de onmatigheid om! twee redenen een
verfoeielijke ondeugd is; vooreerst,
46) _0_
„Spoedig, James", zeide hij. „Haal die din
gen er uit en zet alles op tien vloer. Wij;
kunnen slechts een gedeelte medenemen en
daarom moeten wij er het kostbaarste uit
zoeken. Eenige oogenblikken later stond de
geheele kajuit vol bekers, schotels, vruchten
schalen enz., te veel om op te noemen.
Sharper liet zich in zijne keus niet leiden
door zjjn smaak voor het schoone of door
zijne bewondering voor de kunstrijke bewerking
van sommige der stukkenhet gewicht was
zijn eenige maatstaf.
Zilver liet hij, alsof het geheel waardeloos
was liggen. In minder dan tien minuten was
hij met zijn werk gereed en waren de linnen
zakken, welke zij medegebracht hadden, zoo
vol gestopt als maar eenigszins mogelijk was.
„Wij kunnen niet meer medevoeren", sprak
Sharper tot zijn getrouwen helper, terwijl zij
den laatsten zak dichtbonden. „Neem den
omdat zij groolelijks in strijd is met
de voortreffelijkheid der menschelijke
natuur, wijl zij in hare genietingen
ons aan het dièr gelijk maakt, vervol
gens, wijl de onmatigheid enorme pf-
breuk doet aan de helderheid en de
schoonheid van den menschelijfcen
geest. En de „engelachtige leeraar"
beroept zich daarbij op het Schriftuur
woord van Psalm 48de mensch, toen
hij in ©ere was, heeft het niet begre
pen: met de redelooze dieren is hij
vergeleken en daaraan gelijk geworden
(Summa TheoJ. Ila Ilae quaest. 142
art. 4). Dat hierbij vooral gedacht
wordt aan onmatigheid in het gebruik
van bedwelmenden drank, ligt voor de
hand. St. Thomas geeft dan ook aan
het zelfbeheer in het gebruik van alco
holica niet den algemeenen naam van
„temperanlia", „matigheid" maar van
„Sobrietas", „soliriëteit", „sober
heid", „nuchterheid". Hij leidt dit
woord af van het oude woord „bria",
dat „maat" „regel" beteekent. Diege
ne is dus „sober" aldus St. Tho
mas die maat houdt, vooral len
opzichte van die zaken waarin het
maathouden voor bijzonder prijzens
waardig moet worden gehouden. Tot
die zaken nu behoort gewis alle be
dwelmende drank, omdat zoo
gaat de leeraar voort bet onmatig
gebruik daarvan den mensch groote-
Hjks schaadt, immers wordt daardoor
het juiste gebruik van, de rede be
let en wel veel meer dan zulks door
het onmatig gebruik' van spijs ge
schiedt." (Summa Ila Ilae quaest.
149 art. 1).
En wederom beroept zich de doctor
voor zijn gevoelen op de H. Schrift,
die in Eccli XXXI zegt: „De gezond
heid voor lichaam en geest bestaat
in een matigen dronk". „Wijn, onma
tig genoten, wekt wrevel en toom en
sleept vele ongelukken na zich."
Ofschoon dezelfde godgeleerde zich
op het standpunt stelt, dat geen en
kele spijs of drank uit zichzelf onge
oorloofd is, zoo voegt hij er loch aan
stonds aan toe, dat bijzondere om
standigheden wel degelijk het genot
van een. bepaalde spijs, van een be
paalden drank vooral, ongeoorloofd,
althans minder gewenscht kunnen ma
ken of minstens een grootere be
perking in het gebruik wenscbeiijk
doen zijn. (Summa Ila Ilae quaest.
149 art. 3.)
En zoo .sluit zich bovenvermelde
eerste stelling van de elfde sectie van
den Algemeenen Nederl. Ka
tholiekendag zeer passend aan)
bij de opinie van St. Thomas, die,
naar men weet, in zijn veelgeprezen
„Summa Theologica", „Kort begrip
der Godgeleerdheid", het algemeen ge
voelen der Kerk tot op onze dagen
treffend weergeeft.
Dat in het licht van bovenstaande
uitlatingen de dronkenschap als een
bij uitstek verfoeielijke ondeugd geldt,
zal wel niemand verbazen.
Hel; koningschap van den mensch
straalt bovenal uit in zijn verstand
dat een afstraling is van den Godgelij
ken geest. De dronkenschap sleurt dat
uwen op en laten wij naar de groote kajuit
terugkeéren".
Toen zij daar aankwamen, vonden zij den
ongelukkigen hofmeester nog juist liggen op
de rustbank, als zij hem er op neergelegd
hadden. Sharper (onderzocht Ide koorden,
waarmede hij gekneveld was, nog eens nauw
keurig en opende toen een der achterste
vensters, waardoor hij op de galerij naar
buiten stapte. Het regende nog altijd en het
was zoo donker, als hij onder de tegenwoor
dige omstandigheden slechts wenschen kon.
Naar het vertrek terugkeerend, beval hij James,
hem de zakken op de galerij te helpen dragen
en toen zij dit gedaan hadden, maakte hij
de meegebrachte koorden aan het bovenge
deelte ervan vast.
„Neem ze nu voorzichtig op", zeide hij,
„en laat ze een voor een in het water
zakken, maar zorg, dat zij niet in de schroef
verward raken. Daarna doet gij de ringen
aan het andere eind der lijnen om uw gordel
en gespt dien stevig oin uw lijf."
Belton deed gelijk hem bevolen was, en
weldra lagen de zes zakken op den bodem
der zee.
„Nu, weg met deze pruiken en al die
dingen en zeg mij, wanneer gij gereed zijt
voor een zwempartijtje".
ko
iii het slijk en rukt den
rhe
mensoü van zijn verheven voetstuk
af, om hem beneden de redelooze die
ren te stellen, die althans nog door
het instinct geleid, datgene verrichten
wat voor de instandhouding van het
individu en 'der soort noodig is. Tege
lijk opent de dronkenschap de poort
voor andere ondeugden, de wellust
voorop. „Wijntje en Trijntje", zegt de
volksmond, hooren bij elkaar; waar
Bacchus is, is Venus en St. Joannes
Chrysostomus, de groote Grieksche
Kerkvader, zegt dan ook in zijn 58e
leerrede op Matlheus„niets 'is den
duivel meer geliefd dan dronkenschap
en wellust" en de heilige Ambrosius
is in zijn „boek over Elias en heit
vasten" van oordeel, dat er geen sla
vernij onder 'de menschen zou geweest
zijn, indien ér geen dronkenschap
ai is het dan ook de onvrijwillige van
Noë geweest ware.
Het wil ons voortkomen, dat het
geen kwaad kan, hier de Katholieke
ideeën, Jeers tellingen en beginselen
over de deugd van matigheid en de
daaraan tegenovergestelde ondeugd
eens te hebben opgefrischi. Maar al
te veel bepaalt men zich bij de behan
deling van het alcoholvraagstuk tot
de natuurlijke argumenten, .als daar
zijn de schade en het nadeel die het
alcoholmisbruik aan lichaam en geest,
aan individu en huisgezin en aan een
gezonde staatseconomie berokkent.
Gewis, wij zijn de laatsten om daar
aan 'n dwingende bewijskracht te ont
zeggen, maar de bovennatuurlijke ar
gumenten, ontleend aan den gods
dienst, moeten tocihl nog meer gewicht
in de schaal leggen bij ons, Katho
lieken, 'die uit hoofde van onze belij
denis, verplicht zijn te leven uit het
geloof en alle aardsche dingen, dus
ook de bevrediging van onze nood
druft en het gebruik van onze genot
middelen te beschouwen „sub spe
cie aeternitatis", „onder het licht der
eeuwigheid". Helaas, in het feit, dat
aan die bovennatuurlijke beweegrede
nen te weinig word! gedacht, ligt de
oorzaak van zoo ontzaggelijk vele ver-
)en tegen de deugd der matigheid
Ier onze geloofsgenooten en van de
groote macht, die de drankduivel over
maar al te veel Katholieke christenen
uitoefent. Betere kennis van onzen
godsdienst, een beter beleven van dien
godsdienst, gebed en versterving, zie
daar wat noodig is om zioh op te
werken tot de hoogte der deugdsbe-
trachting, die in deze ernstige tijden
van .ons,. overeenkomstig bovenvermel
de stellingen gevraagd wordt. Eerst
op die hoogte aangeland, begrijpt
men de 'dringende vermaning van het
Evangelie: „Weeet matig" en
vat rnen 't'diepzinnige woord van den
Prediker (II 3): „Ik heb er in mijn
hart over nagedacht, aan mijn lichaam
het genot van bedwelmenden drank te
ontzeggen, om mijn ziel heen te voe
ren naar de wijsheid". En wie zal ont
kennen, dat er tegenwoordig, meer dan
ooit, wijsheid noodig is, om de maat-
schappi] binnen de juiste banen te
leiden?
Nadat zij hunne vermomming hadden af
gelegd, klommen Sharper en James over de
verschansing en lieten zich zakken tot zij
met hunne voeten het water raakten. Het
volgende oogenblik lieten zij beiden los en
begonnen te zwemmen in de richting van
Sharper's jacht. Thans vooral kwam de duister
nis hun te pas. Toen zij een half dozijn slagen
gedaan hadden, zouden het at zeer scherpe
oogen moeten geweest zijn, die hen tusschen
de met schuim bedekte golven hadden kunnen
ontdekken. Kwam de storm hun echter in dit
opzicht te stade, van den anderen kant was
hij hun büna noodlottig geworden. Goede zwem
mers ais beiden waren en zij hadden
er proeven van afgelegd in de zeeën van
bijna elk bekend gedeelte der aarde be
vonden zij al spoedig, dat zij al hunne
krachten noodig hadden om vooruit te komen,
en toen zij hun vaartuig eindelijk bereikten,
waren zij geheel en al uitgeput. Gelijk James
later verklaarde, zoude het hem onmogelijk
geweest zijn, nog twintig slagen te doen, al
had zijn leven er van afgehangen.
Zij kwamen echter hjj het jacht en grepen
zich vast aan de touwladder, welke Sharper
zelf had uitgehangen, vóór zij op hunne onder
neming uilgingen. Spoedig stonden zij nu op
het dek, druipend van het water, maar blij,
BELGIË.
Bomaanslag.
BRUSSEL, 11 Oct. Gisterennacht heeft
een bomaanslag plaats gehad op het huis
van den heer Spee, voorzitter van den
bond vooi' taalvrijheid, Rue dps Escri-
meurs, te Antwerpen- Aan den voorgevel
werd veel schade toegebracht. Men ge
looft aan een activistischen aanslag-
(Maasbode)
De tramstaking te Brussel.
BRUSSEL, 11 Oct. Het tramwegperso
neel van B.russel heeft met 3466 tegen
291 stemman tot staking besloten. He-
dennamiddag werden nog pogingen in het
werk gesteld om tot een overeenkomst
te geraken, maar zij hebben geen resul
taat gehad. Dientengevolge zal morgen
ochtend de staking beginnen. (Msb.)
DUITSCHLAND.
Haase.
Haase is heden geopereerd, zegt het
„Berliner Tageblatt". Er deed zich hier
bij een moeilijkheid voor, daar de kogel
in het been achter het kniegewricht was
gedrongen. Het gevonden projectiel had
een kaliber van negen in.M. De patiënt
heeft de operatie goed doorstaan. Wanneer
zich tengevolge van infectie e- d. geen
complicaties voordoen, kan hij over eenige
weken genezen zijn.
De beschuldigingen tegen graaf Berchtold.
MüNCHEN, 9 Oct. De pogingen van
graaf Berchtold om zich langs journalistie-
ken weg te rechtvaardigen tegen de be
schuldigingen in het Weensche Roodboek,
worden ook in Zuid-Duitschland van de
hand gewezen. De „Münchener Neueste
Nachrichten" weigert de verontschuldigin
gen van Berchtold te aanvaarden en
eischt, dat hij ter wederlegging van de
tegen hem uitgebrachte beschuldigingen
zijn verdedigingsmateriaal betreffende de
gevoerde oorlogspolitiek zal publiceere-n-
Duitschland en het Oostzeegebied.
Een nieuwe blokkade.
PARIJS, 10 Oct. De Opperste Raad
der geallieerden heeft vandaag kennis ge
nomen van het door Foch opgestelde ont
werp-antwoord aan Duitschland in zake
de ontruiming van de Oostzee-provincies-
De nota der Entente constateert in
hoofdzaak, dat de verzekeringen der Duit-
sche regeering worden weersproken doo„
de feiten, dat de Duitsche regeering nood
zakelijkerwijs verantwoordelijk moet ge
steld worden voor hetgeen gebeurt in de
Baltische landen en voor de rebellie ha-
rer soldaten. Daarom zullen de maatrege
len, waarvan de voornaamste is een her
vatting der blokkade van Duitschland
door het stopzetten van elke toezending
van levensmiddelen en grondstoffen wor
den toegepast.
het er zoo goed afgebracht te hebben.
„Gelukkig zijn wij er", sprak Sharper, toen
hjj eenigszins op adem was gekomen. „Doe
uw gordel af en hang hem bij den mijnen
over dien klamp."
James gehoorzaamde en beiden begaven zich
naar- beneden, waar zij hunne doorweekte
kleederen tegen droge verwisselden en zich
in wijde regenjassen hulden. Nu keerden zij
op het dek terug.
„Thans het laatste en gewichtigste gedeelte
van onzen arbeid", zeide Sharper. „Laten
wij hopen, dat de koorden sterk genoeg zullen
blijken te zijn voor den dienst, welken wij
er van vorderen".
Met deze woorden nam hij een der gordels
van den klamp, waar zij aan waren gehangen
en maakte een lijn los, welke hij naar zich
toe begon te halen. James deed hetzelfde met
een andere. De hoop, dat de touwen sterk
genoeg mochten zijn, bleek gegrond te wezen,
want in minder dan een kwartier lagen zes
zakken met het vorstelijke gouden tafelgereed
schap op het dek, van waar zü zonder dralen
verder werden vervoerd naar de geheime berg
plaats, welke Sharper voor dat doel inge
richt had.
„En nu, James, zeide Sharper, toen hij
het paneel op zijne plaats gezet en op de
Welk weder zullen we hebben?
Verwachting tot den avond van 14 Oct.:
Matige, aan de kust tijdelijk krachtige
winden uit Westelijke richtingen; zwaar
bewolkt met tijdelijke opklaring; regen-
of hagelbuien; mogelijk nachtvorst. Iets
kouder overdagg.
FRANKRIJK.
Poincaré en de verkiezingen.
Volgens de „Éclair' 'heeft president
Poincaré aan de republikeinsche eomité's
van het Mouse-departement medegedeeld,
dat hij zich beschikbaar stelt om het
departement in den senaat te vertegen
woordigen.
i
De gemeenteraad van Metz heeft ten
gevolge van den zeer slechten financieé-
len toestand der stad, waardoor zelfs de
loonsverhooging van het personeel der
stadsreiniging niet aangenomen kon wor
den, zijn ontslag ingediend.
ITALIË.
De Quaestie-Fiume.
Terwijl d'Ainnuncio en zijn troepen nog
steeds weigeren Fiume te ontruimen, wil
len leger en vlóot geen orders uitvoe
ren, welke een actie tegen hem voor
schrijven.
Van betrouwbare zijde wordt gemeld,
dat de koning gedreigd heeft met troon
afstand, indien het leger en de vloot bij
hun houding volharden. (Msbode)
WASHINGTON,' 8 ct. Naar hier ver
luidt, zal de hertog van Aosta waarschijn
lijk door de 1'taliaansche regeering met
volmacht naar Fiume worden gezonden,
vergezeld van een commissaris der En
tente. Men verwacht dat d'Annunzio zich
onder zijn hevelen zal stellen, tot het
Italiaansch-Jong-Slavische conflict zal zijn
opgelost.
De boeren van Riesi zijn in opstand.
De militaire bezetting was verplicht van
de wapens gebruik te maken. Zeven op
standelingen werden gedood én 57 ge
wond, maai' de stad bleef in handen der
oproerlingen. (Msbode)
TURKIJE.
Het kabinet Damad Ferid Pacha is af
getreden en opgevolgd door een ministerie
onder Eli Riza Pacha, die zich in den
Bankanoorlog als .aanvoerder bekendheid
verwierf, maar tijdens den wereld-oorlog
op den achtergrond bleef. Zes leden van
de oude regeering gingen in het nieuwe
kabinet over.
De kabinets-wisseling in Turkije is niet
zoozeer een verandering van personen als
wel een wijziging in regime; zij duidt op
een belangrijken omkeer in het optreden
van Turkije.
De. nationalistische en jong-Turksche
elementen blijken in de Turksche hoofd
stad weer zulk een invloed gekregen te
hebben ,dat zij den val van het kabinet
Damad Ferid veroorzaakt hebben en een
van hun partijgangers, Djemal Pacha in
het nieuwe kabinet hebben doen opnemen.
(Msbode)
geheime veer gedrukt had, welke het gesloten
hield, „vertrouw ik, dat gij voldaan zjjt met
hetgeen wü uitgevoerd hebben. Wij hebben
een kostbaren buit gekaapt, en gij zult er
uw aandeel van krijgen. Thans evenwel moet
gü mij bij bet ontkleeden helpen, want ik
ben letterlijk uitgeput van vermoeidheid, en
daarna kunt gij' zelf naar bed gaan".
James voldeed aan het bevel zijns meesters
en een half uur later lagen beiden in ge-
rusten slaap.
Het was reeds laat ,toen Sharper den vol
genden morgen ontwaakte. Hij had nog nau
welijks ontheten, of graaf Amberley en lord
Orpington traden op het dek. Hij ontving hen
op zjjn stoel gezeten, terwijl hj den verbonden
rechtervoet op een kussen voor hem liet
rusten. Bij de nadering zijner gasten deed
hij een poging om op te staan, doch zij
verzochten hem te bljjven zitten.
„Ik hoop ,dat het van morgen wat beter
gaat met uw enkel", zeide lord Orpington,
naast zijn vriend plaats nemend.
„Veel beter, dank u", gaf Sharper ten ant
woord. „Het is niet zoo ernstig, als ik eerst
vreesde, en ik hoop tegen den middag reeds
wat op het dek heen en weer te kunnen strom
pelen. En vertel mij nu -eens, wat voor nieuws
er zoo al is". (Slot volgt).
