MANO'S. No. 101. Donderdag 4 September 1919. Vijftiende Jaargang ilitffihrji Lip's MM, De Duurte. fberichten. andag 8 September, aan te besteden Stemmen ven MA A. S. J. DEKKER - GOES. Verschijnt eiken MAANDAG-JfOEKSDAG- en VRIJDAGAVOND. FEUILLETON. ■11 het Vredesverdrag. BUITENLAND. KNOXyiLLEj, 3 lAjug. (R.O.) Bij rel letjes in'deze slad, waarbij een me nigte blanken de gevangenis geslorm- den, om een neger te lynchen, die was aangeklaagd een blanke vrouw vermoord te hebben, werden Lwee blanken en drie negers gedood en een groot aantal gewond. jveïeenig'.ng „Zuidi-Beve- siling van 301 Augustus. Pootuien f 7, beiden per Peren; Clapp's Favo- ïeurré Haird'y f 16 f 22, )de f 14—f 22, William 23, Triumpbe de Vienne d'Amanlis f 12fir, 11015, Seigneur d'Es- Beun.'© Durundeau f 10 .isse f 15, Souvenier de 0, Ronde Perzikperen f 12 karperen, f 10f 13, 1> a,- 15, Wittebraodsperen f 6 u f 16f 27, Wijnperen ren f 5—f 12, Kroetporen i Queen, f 13f 21, Kei- 15f 17, Peasgood Non- 1'ransp. de -Oronce's 10 ppel f 21, Ronde Calville Codlin f 10f 12, Oran- VV,arnersking f 14, Cm 1, Notarisappel f 10—f 12, f 8f 12, Zomer Court- Bismarck f 12, Clasieap- ques Lebel f 8f 10, Cel- oineraagt f 912, Gan- Hondsmuilen £9f 11, -f 13, Zoete Kibbeling f 10 ls f 10—f 11, Afval ap'- Afval appels f6£10. leine Victoria,pruimen £35 pruimen 39f 44, Per Burba.uk f33—£81, 11 f 4358, allel per 100 Aardappelen 5f G, Roo jerh'eien f 40, Snijboonen se boonen f 4f 7, alles imkoinmers £2£4, Iloo- derr per 100 stuks. Veiling sver. Kapelle-Bie- geving". Veiling van 29 rate veiling Kroetappeien roetperen f 4, heiden per Peren: Glapp's Favo> Beuxré de Mérode f 10- Vienne 20:f 37, 'Dia f12, Beurré d'Amanlis Williams f 8f 15, Bo.n ms f 715, Mairsepij'pe- Bergamotten f 16 lelsoii Glorie 1' 12f 13, 7—f 10, Keswick f 4—f 10, 5- Cromcels f12f14, Cox !0, Guldedingen f 8f 14, Clasieappel f6f7, Mankx 4, Ganzebout f 10, The alles per 100 K.G. Rotterdam, 1 Sept. 1919. Aanvoer 430 vette run- te kalveren, 10 nuchtere, 285 varkens. Prijzen der £1.70; kalveren £2.60 fl.70fl.20, lammeren ■arkenis f2.24fl.70, licht 1.50, handelover 'talge- euwsehe en Overmaassche oer 135 st. blau.w 14.50, £5, 105 steenwit Zeeuwsch s per kilo, it Bestuur van het Water* ap 'a-Heer Arendekerke, >P nam. 3 uur, in het café van 'ieters te Heinkenszand, trachten Het verlagen enx. van de bodems van drie steenen heulen. anwijzing op den dag der be* ing des voorm. 10 uur. Het ek ligt vanaf 28 Augustus a,s. inzage bij M. P DE LOOFF Onberispelijke stemming. bonnementen worden het ge le jaar door aangenomen. Ook :dt per beer gestemd Zeer billijk Te koop wegens vertrek stende aan de fabriek negen- nderd gulden, thans voor zeer lijken prijs. Te bezichtigen bij M. BUITENDIJK, Ijzerhandel, 'es. Telefoon no. 45. rraagd ten kantore der Firma OS t ERBAAN LE COINTRE Goes. Aanmelding schriftelijk. die reeds op een kantoor werk- im zijn, genieten, de voorkeur. WE ZEEUHSCHE (DOW Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 1.25, daarbuiten 1.50. Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbb'ele bladen 10 cent. Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags. Kantoor v. d. AdministratieBoudewijn de Witlestraat A 135°, Goes. Tel. interc.Directie no. 94. Redactie no. 97. Reclameberichten 30 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs. Advertentiën van 15 regels f0.75, iedere regel meer 15 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend. Be duurte. Ziedaar wat nog moer dan de revolutie de gemoederen te.'oert, de pennen der schrijvers in beweging brengt, economen hun vernuft doet siho.rpen in het uitvinden van middelen van verweer en regeerders van s al en land voor een even) moeilijk als pijnlijk vraagstuk plaatst. Het Belgische pariement 'heel reed: voor gesteld straffen te bepalen legen de go- wclenlooz'e lieden, dia de duurte iu de hand werken en ten hunne voordeele expioiteeren, zonder modelijden met hot gebrek van hun evenmenoch, als daar zijnkettinghandelaars, prijsopdrjjvers, stille op-koppers en opstapel-aars van le- vcusmidde'ea en a,l wat tot don g-wonen nooddruft behoort. In Frankrijk sle den onlangs een paar Kamerleden voor der gelijke onverlaten met den dood te slraffen. Ock het publiek begint zich te wape nen tegen de duurte, a,ls blijkt uit de amb tenaren-consumentenvetree aiging, wel ke o-nlangs te Assen wei'd opgericht en met grooten bijval begroet. Men zou zich eohfei' vergissen indien men mfeende, da.t de duurte eon speciaal verschijnsel van omzien tijd is. Tot onzen troost, al 'is het dan ook con schrale, wijst ons de Geschiedenis op menig tijd perk van duurte, van sohaurschte van levensmiddelen, van een krankzinnig op drijven der prijzen en van de maatre gelen, die met meer of minde: succes daartegen werden beproefd. Reeds ten tijde van Lysias, ongeveer 21 eeuwen geleden, stra£:en de Atlieensche wetten de levensmiddelenwoekeraars met den dood. Deze beroemde redenaar pleitte eens tegen koopluL die koren in groote massa had den opgekocht om daarmede te hunnen ba.te te speculeeren door het opdrijven van den verkoopprijs. „Deze lieden", zoo riep hij in de ge rechtszaal uit, .hebben belangen,- welke rechtstreeks indruischen tegen die der overige burgers. Zij verrijken zich met de publieke ellende, lachen met orns ge 1 rek, profiteeren van onzen nood. In vol len vredestijd berokkenen zij! ons al de gestrengheid van een o-oriogsbloikkade. Reeds aarzeldet gij, o- rechters, met, den doodstraf tegen 'de bedrijvers van der gelijke schelmstukken te bepalen, Welnu, veroordeelt zonder medelijden, treft hen mol al do gestrengheid der wet en het volk zal u dankbaar zijn, want het zal weer brood hebben,!". Zo.u deze ongezouten uitbrander van Lysias niet onveranderd nog heden her haald kunnen worden aan het .adres van lal van kettinghandelaars, opkoopers en dergelijke honorabele leden van hetvolks- uilziuigersgiide? Do wijsgeer Plato, wereldberoemd, aar zelt niet in zijn geschrift over de wet ten, strenge strafbepalingen op te nemen tegen kooplieden, die voor een zelfde ar tikel verschillende prij'zen vroegen op een en denzelfden dag. Men ziet, juist de zelfde manoeuvres als bij ons. Nog kort geleden zagen Wij in een winkel een 39} o ,,Het is nog spoediger gegaan, dan ik ducht", sprak Sharper bij zichzelven. „Het middeltje heeft uitstekend gewerkt." Vijf minuten vóór zeven reed er een lijk wagen, welke het stoffelijk overschot vervoerde an mevrouw O'Halloran, het plein op van het stationsgebouw te Waterloo. De Volgers in een net huurrijtuig gezeten, waren de broeder van de overledene, een gepensioneerd Indisch officier en haar neef, een dorpsg neesheer ergens in Somersetshire. Een bijzondere trein stond gereed om kist over te brengen naar Southampton. Daar zou zij worden opgenomen aan boord van een stoomjacht, bestemd naar Guernsey, waar de doode naast haar vroeger overleden echt- genoot begraven zou worden. „Ik geloof, dat wij ons zeiven geluk kun nen wenschen, het er zoover goed afgebracht te hebben", zeide Sharper tot James, toen de kist in de salon van het jacht was geplaatst. de stukje toiletzteep- geprijsd voor f 0.25. Beu volgenden dag stond het zelfde stukje kalmweg geprijsd voor f0.27. In het ftomeinsche rijk' had men ook meermalen met duurte-tijdporfcen te kam pen en wat er mede samenhing. In een decreet van keizer Diocletianus van het jaar 301 lezen wij: .„De win- en woeker zucht kent ge-en grens meer. Het wordt meer dan tijd daartegen met strenge hand te keer te gaan. Iedereen vv-eet en ziet, hoe de levensmiddelen op- onze mark ten aan schandalig Jfcoge prijlz'en geno teerd staan ©n boo ae ongehreide.de harts tocht van ettelijke winzuchtigen noch door den toevloed van geïmporteerde artike len noch door den overvloed van een rij ken .oogst wordt gestild, z'oodat de prijzen niet slechts verdubbeld en verviervou digd worden, maar tot ©en hoogte stij gen, die met alle berekening spoi. Dei-halve stellen wij aldus Di-odetia- vast niet tot welkenbepaalden prijs die en die artikelen mo-eten worden verkocht, maar wel h.et maximumbedrag, dat die prijs niet mag overschrijden, op dat in tijden van duurte de geesel van woeker en hebztachjt, dank zij o-n;ze wetten, liet volk niet even wreed als onverdiend tuchtig©. En dan wordt "de lijst opgegeven van allerlei artikelen, juist zooals wij dat in de oorlogsjaren bij ons gekend h-ebben en gedeeltelijk nog kennen; meel, groenten (versch en gedroogd), fruit, vet, olis, wijn, azijn, zout, honing, vleesch, wild, gevo gelte, l-eer, huiden, schoeisel, stoffen, brandhout, medicijnen ien toiletartikelen. Ook de straffen voor de overtreders waren in het edict des keizers niet ver geten. Wij verklaren", aldus Diocl-etianus, dat een ioder die op dit ons decreet inbreuk maakt, door hetzij waren achter te houden, hetzij die heimelijk op te koo- pen om er mee te speculeeren, met den dood gestraft wordt". Helaas, dit decreet, hoe goed ook he- doeld, had al dezelfde uitwerking als onze bedendaagsche distributiewetten nauwelijks is er een maximum-prijs vast gesteld of het desbetreffende artikel ver dwijnt als bij tooverslag en de ellende duurt voort. Ook in de latere eeuwen herhaalde zich hetzelfde: schaarschte van levensmiddelen, prijsopdrijving, woekerwetten en over heidsmaatregelen ter inperking van het euvel eneen poover resultaat. In Frankrijk wist in het begin der 18e eeuw een handelaar Bourvalais geheeten, met levensmiddelenwoeker zich een for tuin van 34 millioe-n francs te vergade ren, toen d-e bom sprong, de man arrrresteerd werd en zijn prachtig hotel op de Place Vendöme waar nog sinds dien tijd de grootzegelbewaarder woont werd in beslag genomen en hij zelf veroordeeld tot verbeurdverklaring van al zijn goederen en levenslange op sluiting in den toren van Montgomery. Niet minder opzien baarde in 1717 het proces Le Normand. Deze beer had even als Bourvalais, ten koste van het volk in dure tijden allerlei levensmiddelen op gekocht en daarmede gewoekerd en ge sjacherd, totdat hij zijn schaapjes op het „Zoodra wij onder stoom zijn, zullen wij het deksel er af nemen en den armen ouden heer ër uitlaten. Hij heeft er nu lang genoeg in gelegen en zou het er, niettegenstaande wij goed voor luchtgaten hebben gezorgd, wel eens benauwd kunnen krijgen." Een paar uren laten had hij zijn gast weer bijgebracht en in een kajuit opgesloten. Het jacht liep een haven binnen, dertig of veertig mijlen van Southampton gelegen, waar. na er twee mannen het vaartuig verlieten en met den trein van middernacht naar Lon den gingen. Den volgenden namiddag kwamen zij een honderd mijlen verder de kust af weer aan boord. Toen zij weer in zee waren, riep Sharper den. kapitein in zijne kajuit. „Hoe heeft de gevangene zich gedurende onze afwezigheid gehouden?" vroeg hij. „Heeft hij u ook eenigen tast veroorzaakt?" „Niet den minsten", antwoordde de man. „De arme vent is te ziek, om iets te kunnen uitrichten. Eten doet hij in het geheel niet. Het eenige dat hij gebruikt is champagne en dien drinkt hij met flesschen vol." „Een beetje zeeziekte zal hem geen kwaad doen", zeide Sharper. „Zijn eetlust zal er des te beter op worden, wanneer hij weer aan land komt. Vanavond, zoodra het donker wordt, zullen wij hem vrij laten. Waarschuw mj, als gij de plaats ia het gezicht krijgt." droge had lem als multi-miïlionair het pu bliek, dat hij had uitgezogen, uitlachte. Sinjeur had echter niet op de toenmalige strenge wetten gerekend. Hij werd aange klaagd van publieken diefstal en als uit hongeraar des volks voor den rechter geleid. Deze veroordeelde hem den 16en Juni 1717 tot twee geldboeten, eene van 90.000 en eiene van 100.000 livrss, tot verbeurdverklaring van ah zijn goederen, tot het doen van openbare schuldbeken tenis en tot de galeistraf, levenslang. De openbare schuldbekentenis ging aldus in t werk: Le Normand werd barrevoets, alleen im 't hemd gekleed, op hét plein voor de kerk Notre Dame te Parijs ge bracht. Daar kreeg hij in zijn hand een brandende toorts ien op zijn borst en rug een bord, waarop geschreven stond: „vo- leur der peupl-e", besteler van het volk. Zoo werd onze vriend, van gerechtsdie naars vergezeld, door de stad geleid en aan de verwen selling van het publiek prijs gegeven, dat vaak met moeite weerhou den werd, zich op den gehaten uitzuiger en woekeraar te werpen, om hem te lun chen. Waarlijk, als men in onzen geciviliseer- clen, tijd, die de misdadigers met fluweelen handschoenen aanpakt, bang om hen zeer te' doen, ieens op gelijke wijze met de kettinghandelaars en consorten omsprong, er zou gauw de schrik onder zijn. Bekend is hoe in den aanvang der Groote Revolutie van 1789 de intendant der levensmiddelen Fouquet door de op- geworden menigte gelyncht werd. Hem werd hoofdzakelijk de duurte toegeschre ven, die toen te Parijs heerschte. Maar ook het revolutionair regime kon toen al evenmin, als nu de duurte met haar misbruiken bezweren. Ook toen trachtte men met allerlei decreten, o. a. van 2 Mei 1793 en 26 en 28 Augustus van datzelfde jaar, het euvel tegen te gaan, doch met weinig succes. Ten slotte kan, met de noodige ge strengheid tegen hen, die op misdadige wijze de duurte in de hand werken, al leen de samenwerking aller nationale krachten tot het opvoeren en vermeerde ren der productie en dat onder verdub belde plichtsbetrachting en met handha ving van orde en rust en niet zonder harden en gestadigen arbeid ons van de duurte en de schaarschte aan levensmid delen enz. bevrijden. Moge ons volk, door wijze wetten ge holpen, in al zijn geledingen de kracht vinden om kalm en stil maar vastberaden in die richting te werken, opdat men spoedig van dure tijden moge spreken als van iets wat ver, ver achter ons ligt. Het verdrag voor Oostenrijk. PARIJS. Dinsdag zou het gewijzigde vredesverdrag aan de Oostenrijkscfoe delegatie lOivertiandigd worden. De overhandiging zou zonder cere monieel plaats hebben. De onderteekening van hel verdrag is vastgesteld pp 7 September en zal „Zeer goed, mijnheer", gaf de schipper tot bescheid, en keerde naar dek terug. Iets over tien uur trad Sharper wederom als geneesheer vermomd, de kajuit van zijn ge- vangene binnen. „Met genoegen kan ik u mededeelen, mijn. heer", zeide hij, „dat de tijd van uwe ge. vangenschap verstreken is. Ik zou u aanraden, u klaar te maken, want binnen twintig mi nuten zal er een boot komen om u aan wal te brengen." De oude heer had geen tweede aanmaning noodig. Hij sprong uit zijn legerstede en be gon zich te kleeden met koorlsachtigen haast. Zoodra hij gereed was en de kapitein op de deur had geklopt, werd hij naar boven gebracht, en daar kreeg hij bevel in een boot te stappen, welke langs de zijde van het jacht lag. Sharper en James leunden over de verschansing, om hem te zien ver trekken. „Vaarwel, mijnheer", riep de eerste. „Hot is mij een waar genoegen geweest, u tot gast gehad te hebben, en ik hoop maar, dat gij u hier niet al te veel verveeld hebt. Gij moogt mijne complimenten overbrengen aan de leden der commissie van het fonds ter ondersteuning der bewoners van de Ca- narische Eilanden en hen verzekeren, dat er aan boord van dit jacht ten minste één mol plechtigheid geschieden in het kasteel le St. Germain. (Zie 'laatste /berichten.) Tittoni en de vrede. WASHINGTON, 2 Sept. (N. T. A.ï (Draadloos.) Volgens een bericht aan de Associated Press drukl Tittoni zijn collega's ter vredesconferentie op het hart het vredeswerk te bespoedigen, aangezien ieder uitgeput is door de heerschend© spanning. Tittoni is van oordeel dat het. ge vaarlijk zou zijn de regeling van hst Klcin-Aziatisch© vraagstuk tot Octo ber uit te stellen. (Msb.) FRANKRIJK. Straatsburg en Metz. ,Z. H. heeft de benoeming der bis schoppen van Straatsburg en .Metz, Busch en Relt, bekrachtigd. Die vroe gere bisschoppen Fritz-e en Benzler zullen ten koste van Elzas en Lotha ringen gepensi.onnieerd worden. DUITSCHLAND. De vermoorde sergeant Mannheim. De Duitscjhe regeering heeft overeen komstig hel verlangen van de Fran- sohe regeering reeds eenigen tijd gele den 100.000 Mark betaald voor de fa milie van den vermoorden sergeant Mannehim. Thans is ook, volgens „Der Tag" aan den tweeden eisch, betref fende ©en millioen mark in goud vol daan. Slakingen. Rijksminister Noske, die met rijks president Ebert zich in Darmstad op hield verklaarde daar, dat met het ■oog op eventueel© ongeregeldheden in den aanstaanden winter, de demobili satie van hel leger, in overleg met de geallieerden, eerst in hel voorjaar zal plaats vinden. HERLIJN, 1' gept. De eerste Leipzi- ger Vredesmesse werd Zondag ge opend. Er (heerschte een levendige drukte. De indruk werd verkregen, dat de Duilsche industrie over de pe riode van Ersatz-middelen heen is en thans betere materialen tot hare be schikking heeft. Door de goede grond stoffen is de kwaliteit der koopwaren beter geworden. Het doel, dat men zich heeft gesteld om na den oorlog te verkrijgen, n.l. goede kwaliteit der koopwaren, is verkregen. Het parool van vroeger „goedkoop en slecht" heeft afgedaan. De landen, waarmede Duitschland vroeger in oorlog was, laten, volgens berichten van neutrale kooplieden, veel koopen, waartoe de lage valutawaarde aanleiding geeft. (Z-) persoon is, die hunne menschlievende bedoe lingen op prijs stelt." Toon stond de markies op en schudde zijn vuist tegen het jacht, tot het in de duisternis was verdwenen en hij Het niet meer zien kon. „Nu naar de stad", zeide Sharper tol James. „Morgenochtend moet ik wederom Silas Shar per wezen." Den volgenden dag ontwaakte Sharper in zijn weelderig gemeubileerde slaapkamer een weinig later als anders. Hij had James bevel gegeven, niet bij hem te komen, vóór hij schelde. Toen deze verscheen, vroeg hij om de ochtendbladen. Reeds in het eerste, dat hij opensloeg, vond hij wat hij zocht. „Ongehoorde zwendelarfj. De Markies van Laverstock opgelicht. Het fonds, bijeengebracht tot leniging van den nood op de Canarische eilanden, gestolen". Zoo stond er met groote letters bovenaan. „Dat ziet er goed uit", zeide Sharper bij zichzelven, het blad zoo vouwend, dat hü het op zijn gemak kon lezen. „Daar ik nog al eenigszins op de hoogte van de zaak ben, zal het mij benieuwen, wat zij er zoo over vertellen. Laat ik eens kijken." „Het is bjjna zeker, dat er onder de lange Welk weder zullen we hebben? Verwachting tot den avond van 4 Sept.: Zwakke tot matigen wind uit Zuidelijke richtingen, meest licht tot half bewolkt, wei nig of geen regen, behoudens kans op onweer. Weinig verandering van- tempera tuur. HONGARIJE. De toestand. BOEDAPEST, ,29 Aug. (II. K. B.j De verkiezingen voor de national3 ver gadering, die de regeering voor haar voornaamste taak houdt, zullen in' de maand September plaals heb ben. Verordeningen nopens het kiesrecht en de stemming .zullen spoedig hel iiclh zien. De nationale vergadering zal in de eerste adgen van October bijeen kunnen komen. Het Ministerie Friedrich afgetreden? De „Maasbode" meldde gisteren avond Volgens een nog niet be vestigd particulier telegram uit Wee- nen zou het minisLerie-Friedrich zijp ontslag reeds hebben ingediend. (Zie „Laatste Berichten".) AMERIKA. Rassen-onlusten. 16 gevangenen, o.w. verschillende moordenaars, ontsnapten uit de gevan genis. Door troepen werd tenslotte de menigte verspreid. RUSLAND. Anti-bolsijewislische generaals. De bolsjewiki hebben een prijis ge steld op hel hoofd van de generaals Joedem.tsj, Rodzianko; Ba.lahowüsj, graaf Rafen ^n graaf Bemkendórf. .Wie een van hen dood of levend aan de bolsjewiki overlevert, krijgt 500.000 roebels. Een correspondent van de „Times" heeft hel onder de anti-bolsjewistische troepen verspreide strooibiljet gezien, waarin deze aanbieding voorkwam. De generaals worden daarin „witte schur ken" genoemd. Voor eiken ujtgele- verden „witten officier" werd 10.000 roebel uitgeloofd. (De Tijd.) ZU1D-AFR1KA. De begrafenis van Botha. PRETORIA, 30 Augustus. (R.O.) Bo tha is te Pretoria onder indrukwe.kkein- de tooneelen begraven, die herin nerden aan de begrafenis van Kruger. reeks van ongehoorde misdaden, welke wij tot ons leedwezen in dezen tijd van alge- meene vreugde onder de aandacht on^er le zers hebben moeten brengen, geene kan ge noemd worden, die bedreven is met eene bekwaamheid als waarvan de boevenstreek getuigt, welke bet onze treurige plicht is, thans in deze kolotnmen te vermelden. Gehjk iedereen weet, is er door alle standen der maatschappij een aanzienlijke geldsom bijeen gebracht tot leniging van den nood op de Canarische Eilanden. Op den dag vóór bet bedoelde feit bedroeg bet fonds niet minder dan éénmaal honderd duizend pond, en mor gen zou alles, in Engelscb goud omgezet, naar het tooneel der ramp zijn vervoerd ge worden onder toezicht van den WelEd.hooggeb. heer Markies van Laverstock. Zijn Edele ont ving echter, nu twee dagen geleden een brief van een zekere persoon, in Great Chesteïton Street, South Kensington. Z\j noemde zich Janet O'Halloran, en bood aan eene som van tien duizend pond te voegen bij het reeds bijeengebrachte, indien de markies baar een bezoek wilde brengen en zelf haar bijdrage in ontvangst nemen. Als reden voor deze zonderlinge voorwaarde gaf zij op, hem haar dank te willen betuigen voor de moeite, welke hü zich getroost had. - „v (Wordt vervolgd.).

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1919 | | pagina 1