No. 9».
Dinsdag 12 Augustus 1919. Vijftiende Jaargang
Verschijnt eiken MAANDAG-JTOENSOAG- en VRIJDAGAVOND.
Arbeidersverzorging.
BUITENLAND.
UWE ZEEÜWSCHE COUP
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 1.25, daarbuiten f 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór half «en uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: BoudewIJn de Wlffestraat A 135°, Goes.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 30 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs,
Advertentiën van 1-5 regels f0.75, iedere regel meer 15 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
Aangezien Vrijdag 15 Augus
tus, een verschijndag der „N. Z.
Courant", samenvalt met het
feest van 0. L. Vrouw Tenhemel
opneming, zal volgende week de
„Nieuwe Zeeuwsche Courant"
verschijnen op Maandag- en Don
derdagavond II en 14 Augustus.
Adverteerders, agenl en en corres
pondenten wordt beleefd verzocht
hiermede rekening te houden.
Directie en Redactie.
II bis.
Rest oms thans nog het antwoord)
te geven opi die twieede vraag gesteld)
in ons eerste artikel, n.l. ,jWobd|t pip.
deze w'ijzie gezorg(d voor alle werk
nemers?"
|We zullen dan moeten beginnelni
met te vertellen, dat slechts zij, die
arbeider zijn in den zin dek
wet, pnder de bepalingen daarvan
vallen en dat; ook pp; dezen regel weer
uitzonderingen zijn. Artikel IV deT In
validiteitswet zegt:
„Onder arbeider wordt in dezp, wet
verstaan ieder, die dien leeftijd van
13 jaar- heeft bereikt, nipt in we-rke-
lijkén militairen dien'st is en in loon
dienst arbeid verricht binnen het Rijk,
tegen een loon van niet. rneer jdan
f f200 per jaar.
Over dien gptetfeklen leeftijd be
hoeven we zeker niet veel te zeggen.
Daar de wiqfc 3 December a's. in wer
king treedt moet hierbij rekening ge
houden worden met de op dien datum
bereikten leeftijd. Een jongen, die
thans 'loondienst verricht en eerst op
2 December a.s. 13 jaar wordt, moet
zich thans reeds aanmelden.
Wie in werkjelijken militairen dienst
is, -'t zij als dienstplichtige' van den
landstorm of van de militie', 'tzij1 als
vrijwilliger, is geen arbeider jn den
zin der wet en derhalve niet verzebe-
ringsplichtig. Indien dergelijke perso
nen een aanmeldingsformulier ont
vangen zullen zie met een nauwkeu
rige invulling van het antwoord op d|e
derde vraag len pnderbeekening kunnen
volstaan.
Tot zoover is het onderscheid nogal
duidelijk, maar moeilijker kan dit wor
den wanneer we de- vraag moeten
beantwoorden1
„Zij-t gij in loondienst?"
Wanneer wie in het oog houden, d;at
tusschen beiderlei .kunne door de wet
geen onderscheid wordt gemaakt, dan
zal een dienstbode zonder aarzelen
deze vraag bevestigend beantwoorden.
Een vroiuw die urt werken gaat, al
is het majar één dag per week, za.t
eveneens daze vraag met „ja" moeten
beantwoorden.
Het begrip loondienst is niet gebon
den a^n geslacht of tijd en evenmin
nauwkeurig aan da piaais.
In Twijfelachtige gevallen dole! men
het 'verstandigst om aan den Raad
van 'Arbeid of vanwege hem aange
stelde 'personen inlijchtingpn te vra
gen.
Het is evenwel nog wiel de moeite
wajard (te vermelden, dat bet loon n i e t
enkel of voor een gedeelte in gelid
behoeft ite bestaan. Die leer
jongen, 'die; misschien geen cent of
maar een zakcent krijgt geniet toch
ook loon, namplijik in den vorm van
onderricht. De zoon die bij zijn vader
m de zaak werkzaam is, al geniet hij
'geen afgesproken uuri- of weekloon,
.eveneens.
Vrije- woning en voeding, huisves
ting _en Onderricht zijn alie vormep
iW.aarm loion, dat is vergoeding voori
gepresteerden arbeid 'kan worden ge-
boten. i
W|a;t.,I1? teon'grens betreft, staat et
T; wet «niet mlêeï dan
.1200 'gulden peir jaar"; d,o-ch in een
verdeir 'ctrtikelf sta+at dat dj&zjBi ljoojn-
grens in dp eerste twee pvetgangsja-
ren wordt vqrlioogid tot f2000 Ver
plicht Dot aanmelidietn zijn echter ook
-zij 'die een h'oioger loon genieten dan
^000 gulden p-eir jaar, tenzij "dit is pen
vast loon in geld.
Aan d.e uitzonderingen en bijzonder
beden willen we nog een slotartikel
wijden,
N.B. Vragen, die\ na afloop -dezer
ariakelonreeKS nog beantwoording ver-
eischien, kunnen worden opgeizonden
aan den Raad van Arbeid te Go-es
en -zullen zoo- spoedig mogelijk wor
den beantwoord.
Frans Naerebout.
Waar zoo vaak menschen worden ge
lauwerd, die hun leven in de waagschaal
stelden om anderen te dooden, de z.g.
oorlogshelden, daar is het billijk, ja, heeft
het alle reden, dat men die ware helden
kroont, die hun leven v-eil hadden om
anderen te do-en leven. En daarom was
het zoo goed gezien, juist in deze dagen
vol gejubel over en bewierooking van oor
logsprestaties/een monument te onthullen,
aan de nagedachtenis g-ewijd van Frans
Naerebout, den bekwamen loods, den
koenen zeeman, den edelen menschen-
redder. Naast het beeld van Oud-Holland's
admiraal, be-stevaêr De Ruyter, den zee
held der wa.penen, zal nu ook h-et stand
beeld va:n Frans Naerebout op den Vl-is-
singschen slrandboulevard de herinnering
aan een edelen vredesheld levendig hou
den.
Het mag overbodig heeten, het vrucht
baai' lev-en van den te Veere in 1748 ge
boren en te Goes in 1818 gestorven zee-
loods, in deze dagen in bladen en ge
schriften van allerlei kleur geschetst, hier
nog weer te geven. Er blijkt uit, hoe Frans
Naerebout aan de scheepvaart, aan zijn
vaderland en aan de menschh-eid de ge
wichtigste .diensten bewees, vooral door
de- kloeken redding van 87 schipbreuke
lingen van het schip „Woestduyn", dat
in den nacht van 23 Juli 1779 „rijk be
vracht met keur van Oosterwaren", o-p
„de Rassen" strandde en verging.
Niet dan met weemoed leest men, hoe
zoo'n man, di-e zijn leven niet achtte-,
waar hij zijn medemensch kon redden, hoe
zoo'n edele vaderlander, die in Engelsche
gevangenschap geraakt, Eng-eland's goud
weigerde, dat hem verlokkend werd aange
boden, als hij in Engelschen dienst-trad,
zijn leven in kommer en ontbering moest
slijten. Zelfs de wijdsch-e titel van haven
kapitein eerste klasse en sasmeester te
Goes, waarmede hij in 1812 in een ambt
werd geplaatst, dat hem van broodsgebrek
moest vrijwaren, bleef grooten-deels een
titel. Niet alleen toch moest hij van liet
aan zijn ambt verbonden jaarloon van
f739, zijn personeel bekostigen, maar
't ljjkt vreemd en toch is het zoo zijn
wedde werd hem nooit uitbetaald. En, al
leek het heel wat, toen in 1817 koning
Willem I hein met een gift van f 500 ver
eerde, zijn achterstallig salaris, ten be
drage van f2000, zag hij nimmer.
Dit alles bevestigt alweer de waarheid,
dat zoo menig groot en edel mensch eersr
na zijn dood naar waarde wordt geschat.
Gelukkig, dat in onzen tijd d© stofv-er-
goding e-n de g-eest van onverschilligheid
voor 'het hooger-e nog niet in den mensch
die nobele gevoelens hebben verstikt,
welke hem met bewonderende vereering
doen opzien naar dezulken, die de beste
gaven van hart en geest, hun door den
Schepper geschonken, hebben aangewend
tot heil van hun medemensch, (en -ofschoon
voor ons, Katholieken, naar het rechte
begrip der dingen op d-e allereerste plaats
de vraag geldt: wat was die o-f die mensch
voor God, bij de bepaling van zijn waarde,
zoo aarzelen wij toch niet om een palm
tak van hulde te leggen bij het monument
van Frans Naerebout, wijl zijn bewonde
renswaardig reddingswerk van schipbreu
kelingen zoozeer de verwezenlijking na
bij komt van des Verlossers woord
„geen grootere liefde heeft iemand dan
die zjjn leven geeft voor zijne vrienden".
BELGIË.
De Italiaansohe Minister Titto-ni is
te Brussel aangekomen voor een be
leefdheidsbezoek .aan id-en koning en
-de xegeering, wie- ihij een bie-wijs yan
sympathie van zijn land komt over
brengen.
BRUSSEL, 7 Aug. Het rappoirt over
het wetsontwerp- tot ratificatie van hlet
vredesverdrag is heden verschenen. D|e
beide 'rapporte-u-rs adviseeren de kamer
tot aanneming van (het ontwerp om daar
mee den blijk van yertroiUwem te geven
in de loyaliteit der bondgenooten.
Over de verdragen van 1830 wordt in
liet rapport gezegd(bief verdrag van 1919
maakt een einde aan de verdragen van
1S39 Het staat thans aan jde voornaamste
geallieerden en1 geassocieerden ofrieenigpn
ondier hen overeenkomsten te sluiten met
dfe regeeringen van België en Nederland
om dez'e verdragen te vervangen. Dlaar-
to® zijn nu, onderhandelingen gaande-.
(Msbod-e.)
N. B. In dit rapport wordt weer van
het toitaal verkeerde standpunt uitgegaan
als zou het Schleldeverdrag van 1839
tusschen de Gro-ote -mogendheden pllus
België eenerz'jjds en Nederland anderzijds
zijn aangegaan en door den oorlog, van
1914—1919 ki'achte-loos zijn geworden.
Het verdrag van 1839 is een vrije over
eenkomst tusschen Nederland en België
■welke nogsteedis van kracht is. Wel
kan over sommige ondergeschikte piunlen
een nieuwe gedachtenwisseling aangaande
de verandering daarvan wenschelijk wor
den geacht. 'Alleen dan ,o;ok -onder de
besliste voorwaarden, dia.t geen, o-verdracht
van territoriale souvereinitelt noch ves-
Uging van internationale servituten op
oen Nederlandsch vaarwater zouden plaats
hebben heeft Nederland erin toegestemd
het verdrag van: 1839 te herzien met
behulp van tegenwoio-rdiigers der gealli
eerden, ofschoon deze feitelijk er niets
mee tc maken hebben. Red. N. Z. Ct.
De Belgische Kamer heeft het. vredes>-
verdrag met algemeen© stemmen der 128
aanwezige leden goedgekeurd.
DUITSCHLAND.
Een hulde aan Erzberger.
WEIMAR, 8 Aug. (W.B.) Generaal
van Deimling, -die bekend is als le
gercommandant in Afrika, heeft een
brief aan Erzb.erger gericht, waarin
hij o.a. zegt: Met groo-te belangstel
ling en ingenomenheid heb ik tijdens
-den -oorlo-g uw pogingen gadegeslagen
om te komen tot een vrede door over
leg. Dat -die politiek yan overleg niet
is geslaagd, is zoowel te wijten aan
de |Ong,elukkige verblinding van het
opperbevel als aan die- zwakheid van
•den Rijksdag .en. de karakterloosheid
van de' Rijkskanseliers. Dit heeft voor
uitziende legeraanvoerders aan het
front, wien het duidelijk was, dal men
op iden -duur onmogelijk de heele we
reld kon overwinnen, reeds tijdens den
oorlog tot bittere blachten en verwen-
-schingen aanleiding gegeven. Men her
ademt thans, nu eindelijk die waarheid
aan het licht komt pn dat is weer
uw verdienste. Wij moeten d-e waar
heid kennen, geen halve waarheid,
maaar de volle. Zonder aarzelen moet
hel zoeklicht -speuren tot in de- don
kerste hoeken. Het Duitsche volk heeft
de waarheid noodig om tot inkeer te
komen, om het vertrouwen van de
wereld en eigen innerlijke rust te her
krijgen. (De Tijd.)
HONGARIJE.
Het program der Hongaarsche regeering.
BOEDAPEST, 8 Aug. V.D. Minister
president Friedrich heeft aan -den cor
respondent van de „Neue Freie Pres-
s-e" verklaard:
„Ons regiem is doordrongen van
een vredelievende gezindheid. Wij
staan op den grondslag van dien re-
publikeinschen staatsvorm. Het zal de
taak der Nationale Vergaiedring zijn
over den staatsvorm een definitieve
beslissing te nemen. D-e Nationale Ver
gadering zal binnen acht weken door
middel van een kiesrecht op breeden
grondslag worden bijeengeroepen. Ver
kiesbaar zullen zijn mannen, die den
30-jarigen leeftijd .bereikt hebben.
WEENEN, 8 Aug. De Nationale ver
gadering zal beslissen over den jto-e-
komstigen staatsvorm. E-en vroegere
Hongaarsche minister verklaarde in
een interview, dat hij gelooft aan de
waarschijnlijkheid van d-e restauratie
der monarchie jn Hongarije.
KEULEN, 8 Aug. Volgens de „Koln.
Zeitung" zou de algeraeene indruk
zijn, dat de monarchie in Hongarije
weer wordt hersteld.
Het financieel beheer der revolutionaire
voormalige regeering.
In ee-nige -bedrijven, welke de regee
ring per maand acht millioen kostten,
bedroe-gen de .ontvangsten 16.000 kro-
nen.
De radenregeering nam den 21en
Maart 800 -bankinstellingen met filia
len over, ,di:e gesocialiseerd werden.
In de .'banken troif mlen acht milliard
kropen haar geld en acht prijliand
aan 'fopdsen laan. De regeeripg gaf
zeven milliard papiergeld zqndier dek
king uit -en bqvendien werden al het
goud en voorwerpen van waarde ui,t
-ae kunstverzamelingen van particulie
ren i.n beslag genomen. In ongeveer
vier maanden tijd hebben dé boilsie1-
wjki. 16 milliard kronen o-pgemaakit,
terwijl de- vijfjarige oorlog het voor
malige Hongaarsche koninkrijk geen
negen milliard heeft gekost.
ENGELAND.
De Britsche dankbaarheid voor de over
winnaars.
Na ©en redevoering vol van lof van
Lloyd George beeft het Lagerhuis moties
yaangenomen, waarin het- zijn dank uit-
sypreekt voor d-e in den oorlog bewezen
diensten aan alle strijdkrachten van En
geland e-n de kroonkolonies en aan Foch
voor den buitengewonen dienst, dien hij
aan de natie bewezen heeft. Het Hooger-
huis nam dergelijke moties aan. Het La
gerhuis stond tevens de gelden toe voor
de belooningen aan verschillende aanvoer
ders van leger ,en vloot, tot een totaal
bedrag van 585 duizend pond sterling,
waarvan Ilaig en B-eatty elk 100 duizend
pond krijgen. De arbeiderspartij had voor
gesteld h-et bedrag tot 200 duizend pond
te verminderen, doch zag haar amende
ment met 288 tegen 66 stemmen very
worpen. Het regeeri-ngsvoorstel is aarop
met 272 tegen 61 stemmen aangenomen.
Losse berichten.
Bela Kun.
WEENEN, 8 Aug. V.D De, chef van
-de Entente-commissie te We enen heeft
aan ide regeering van Duitscli-Oosten-
rijk idoen w;eten, dat zij voor (een even
tueel© vlucht van Biela Kun verant
woordelijk gesteld wordt.
De uitlevering aan Hongarije zal
niet geschieden, wegens politiek© mis
drijven, maar op grond van gewone
misdaden.
De voorgeschiedenis van den oorlog.
Van het Duitsche witboek over de voor
geschiedenis van den oorlog wordt een
volksuitgave verspreid. Niettegenstaande
alle pogingen tot bestrijding door ver
tegenwoordigers van de oude regeering,
is bij de overgroot© meerderheid van h-et
Duitsche volk na de onthullingen in de
Nationale Vergadering en de publicatie
van het witboek de overtuiging niet meer
te schokken, dat in den zomer van 1917
en ook later de Duitsche regeering bij de
tegenpartij een tasten naar vrede had kun
nen. waarnemen, dat zij tot onderhand®,-
lingen over staking van den oorlog had
kunnen benutten, als zij niet had vastge
houden aan voor Duitschland onbereik
bare oorlogsdoeleinden.
De gewezen Duitsche Keizer.
De correspondent te Parijs van de „h.
R. Ct." bericht:
Als rapporteur van de commissie uit de
Kamer voor vredes-aangelegenhed-en, heeft
Barthou rapport uitgebracht over het vre
desverdrag. In dat rapport komen de vol
gende zinsneden voor:
Daar Wilhelm II niet den moed bezit
zich uitzichzelf en met opgeheven hoofd
voor zijn rechters te plaatsen, zullen de
geallieerde en geassocieerde regeering'en
den plicht hebben zijn uitlevering te
eis-chen en hem over te leveren aan de
internationale rechtbank, die hem zal vo-n
russen. De Nederlandsche regeering zal
een logisch gevolg geven aan de onder-
teekening, die de Duitsche regeeriug onder
het vredesverdrag plaatste.
Welk weder zullen we hebben?
Verwachting tot Men pvond vian 12 Aug.:
Matige Noordwestelijke to-t Westelijken
wind, gedeeltelijk bewolkt, aanvankelijk
weinig of geen regen, later meer kans
Op regen of 'onweer, iels warmer over
dag.
Volgens (don „Westfalifsche Anzei-
ger" (beeft graaf Eulenburg, als ver
tegenwoordiger van den koning van.
Pruteen, aan d© Pruisische xegeering
het 'voorstel fédaan, "uijt het particu
lier ive-rmoigen van -den iex-keizer 21/2
mi|Uio-en iHoliandsche- guldens tot Aan
koop wan eon landgoed voor den ©x-
keizie'i' -als koning van Pruisen beschik
baar te stellen.
WEENEN, 8 Aug. 2000 Engelsche
soldaten kwamen te Weenen aan .op
hun doortocht naar Boedapest. De
Fransehe troepen, die Bulgarije bezet
houden, begonnen met de ontwapening
van de soldaten.
Yperen 'herleeft.
Op het O-ogenblik zijn 1500 der vroe
gere bewoners van V pieren aldaar te
ruggekeerd. Op de 13 gemeenteraads
leden zijn er 7 weer aanewzig. De
gemeenteraad heeft een zifting gehou
den, waarbij tot -drigigeindie werken,
voor de overbrugging van die Yperlei,
voor kanalisatie en voor het riolen-
stelsel besloten is. Overaf jn Yperen
zijn barakken opgetrokken voor ae te-
rugkeerende bevolking.
D;e Engelsche .admifaliteit is „er in
geslaagd de- Brussels, de Harwi-ohboot,
waarover kapitein Fryatt het bevel
gevoerd heeft, te Jichten. Re Duit-
scjhers hadden het schip laten zink-en
in de ha-ven van Zeebrugga, tóen zij
genoodzaakt waren om d-e Vlaam-
sche kust te ontruimen.
Te Frankfort zijn de eerste krijgs
gevangenen ui,t Frankrijk aangekomen.
Het waren allen zi-eban, en zij klaag
den allen over onvoldoende behande
ling.
Hindenburg en Ludendorff.
Generaal-veldmaarschalk Von Hinden
burg heeft in d-e pers bekend laten may-
ken, dat hij de aanvall-en op generaal
Ludendorff beschouwt als ook tegen hem
ze-lf gericht, daar hij alleen voor alle be
sluiten van het opperbevel de verant
woordelijkheid droeg. Generaal Ludendorff
handelde steeds in overleg met hem.
De „Vorwarts" komt tegen deze bewe
ring van Hindenburg op en zegt, dat het
pas gepubliceerde witboek bewijst, dat
Ludendorff de stuwende kracht was van
de militaire voogdij over Duitschland's
politiek.
Prins Hendrik van Pruisen heeft een
brief geschreven aa.n den koning van En-
gleand, waarin hij schrijft, dat Engeland
de schuldige vau den oorlog is en niet
'sprinsens, broer de gewezen .keizer, zoo-
dat dus, als de ex-keizer voor een ge
recht moest komen, dat de schuld aan
den oorlog zou opend-ekk-en, vóór alles
ook de leidende staatslieden van Engeland
en de met Engeland verbonden staten
moesten worden gedaagd. De prins vraagt
aan den koning, niet in de laatste plaats
in het belang van Engeland zelf, af te
zien van een .dagvaarding van den ge
wezen keizer.
Paniek onder de schuldigen.
llit Boedapest stort zich sinds eenigé
dagen een vloed van vluchtelingen uit naar
liet Westen, meestal menschen, zegt de
„Reichspost", die zich gedurende de ra-
denheerschappij geoompromiteerd hebben,
misdadigers, die door de radenregeering
op vrije voeten zijn gesteld, en ook Jo
den, die bevreesd zijn voor een pogrom.
In tal van dorpen in de omgeving van
Boedapest heeft men vluchtende „volks
commissarissen" aangehouden en hen na
kort geding terechtgesteld.
Een geschenk van Z.Em. Kardinaal
Mercier.
Namens de Belgische vluchtelingen in
Engeland hieeft mevrouw Pollet, echtge-
