No. 76.
Zaterdag 5 Juli 1919.
Vijftiende Jaargang.
iouwland,
den Bloementuin.
cieel Programma
Verschijnt eiken MtANBAG-JTDENSDAG- in IIUIIUIMD.
AFDRUKKEN
VAN INDRUKKEN.
het Vredesverdrag
B1NMENLAND.
j-
pillen zijn
overal verkrijgbaar.
Prijs p«r doos f0.90
fddepöt voor Holland
A. SCHULTE Co
lburg. Verder te Goes
br. Mulder, W. F. den
rBiggekerkeH.
er, P. Vader; Aagte-
C. J. Maljers^?
illes zware planten.
TBLOEMIGE BEGONIA'S,
en enkele in alle kleuren
.0 f 1,40, per 25 f3,—,
per 100 f 11,50.
DAHLIA'S,
ille mogelijke kleuren,
LO f 1—, per 25 f 2,—.
TABAKSPLANTEN,
aad in uw tuin en tevens
>r u goedkoope tabak.
10 f 0,50, per 25 f 1,
per 100 f3,
ASTERS
en, rose, wit, lila of paars,
10 f 0,30, per 25 f0,60,
per 100 f2,25.
intjes van Chrysantheum,
Heleanthus,
audsbloem, Madeliefjes, Violen,
'ergeetmijniet, 0.1. Kers,
10 f0,30, per 25 f0,60. j
per 100 f2,—7///'
iorgenzon -- Hillègom.
dvertenties
i geplaatst worden in het
kort verschijnende
len R. K. Landdag voer
sch-Vlaanderen Westel. deel.
r een groot getal dez"r pro-
la's over geheel dit district
'orden verspreid mag geen
belanghebbende deze gelegen-
mbenut laten voorbijgaan,
irijs der advertenties bedraagi
eheele bladzijde (in 8°) f 10,
live bladaij ief6 De pdver-
s worden, liefst spoedig,
acht bij den Weleerw. Heer
ERMEN, Secretaris v. d.R.K.
lag, IJzendijke. «fjj/H
verkooping van den
ilalen Boereninspan
den heer A. de Jonge Pz-i
;raaf te Ovezand, zal plaat»
en
iderd/ig 31 Juli a.s.
Notaris PILAAR-
T€ K C P.
Veertien Hectaren
jen aan den straatweg van
sn op-Zoom naar Putte,
formaties znn te bekomen bg
eigenaar J. VAN DE VELDE,
ike.
UWE ZEEtlWSCHf dNIRANT
-h
Abonnenwoteprijs p. 3 maanden voor Goes f 1.25, daarbuiten f 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dnbbbele bladen 10 cent.
Adverteetifci weréen isfnwM. véér knlf t*w war
Kanfoor v. d. Administratie: Boude wijn de WIttesfraaf A 135", Goes.
Tel. interc.: Directie no. 94. Radactie u®. 97.
Reclameberichteo 30 Ct. p. r. Bij aboonammt special* pcfe.
Advertentiën van 15 regels f0.75, iedere regel meer 16 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X gpplaatst wondt 2 X berekend.
Te Middelburg in de Gothiseh©
pprachtabdij, waar ©ens de zonen van
S-t. Norbertus hun leven stelen in stu
die en gebed, en wiel in de groot©
Kapittelzaal, weleer getuige van die
beraadslagingen der monniken om
trent de belangen van }ium gemeen
schap, getuige ook van jhun schuld
bekentenis en broederlijke terechtwij
zing (men denke aan pte spreekwijze
„iemand kapittelen") plegen de Sta
ten van Zeeland hunne pipenbare ver
gaderingen te honden.
Bij (te restauratie der zaal en hare
aankleeding voor het nieuwe doel,
heeft men op verdienstelijke wijze dra
peering en ïneubileexing doen samen
gaan niet den stijl van het gansche ge
bouw, waarin de spitsboog, hetzij in
de meer strenge vroeggotbiek, (hetzij1
in de .meer zwierige piddengoithiek,
domineert, met .uitsluiting van de al te
grillige excessen van den z.g. „style
flamboyant", die het verval van de
Gothiek inluidde.
De zaal heeft hierdoor naast zijn
deftig ook een rustig harmonisch aan
zien gekregen, hoewel de pp zichzelf
prachtige gobelins (wandtapijten) en
bet schilderij van K.oning Willem I
boven de deur daarmede niet_ „a
l'unission" zijn. Het getemperd licht,
dat door de in lood gevatte ruiten
van kathedraalglas door acht kruis
ramen naar binnen valt, jspeelt grillig
op de gepolychromeerde balken jrmet
het yva-penschild van Zeeland: den
worstelenden leeuw, overgiet alles met
een, men zou haast zeggen -histori-
schen schijn, zoadat het den bezoeker
voorkomt, als zou zoo aanstonds door
die deur een rij witg-ehab-ijtie Noirber-
tijner koorheeren naar binnen schrij
den, om den prelaat naar den abtszetel
te begeleiden en zich bezig te gaan
'houden met wat de kloostergemeen
schap aanbelangt.
Edoch, in onze meer nuchtere tij
den zjjn zij pr beter om? vult
op gezette dagen .ran het jaar een an
der gezelschap' deze ruimte, waarin,
zooals de dichter zou peggen,
„de heugenis .der eeuwen hangt",
namelijk van de door de provinciale
kiezers gekozen vertegenwoordigers-,
ter behartiging der belangen van het
gewest.
Meer dan anders was men dit jaar
nieuwsgierig naar .de gezichten dier
voor de nieuwe periode gekozen Sta
tenleden. Immers, gelijk Z. Excellentie)
de Commissaris der Koningin jm zijn
openingsrede memoreerde, heeft ook
met betrekking tot onze provincie de
wetgever het oirbaar geacht het Ne-
derlandscbe volk in al zijn rangen
rechtstreeks te laten deelnemen aan
de leiding van de openbare zaken en
werd ditmaal v,oor het eerst het college
der Staten van Zeeland samengesteld
op den basis van het algemeen man-
nenkiesrecht en de Evenredige ver
tegenwoordiging. Niet minder dan 22
nieuwe leden deden dan pok Dins
dagavond 1 Juli miet sje oude hun
intieê in de bewuste zaal en vormden
er groepjes van elkaar pis oude kennis
herioennenden of als nieuwe hegro-e-
tenden, terwijl men, vriendelijk idoor
den deftig gerokten griffier en
zijne assistenten geholpen, een
plaatsje zocht voor zoover men nog
vreemd was in deze (ruimte, om er
„den zetel" te bekleed-en door-.de kie
zers bezorgd, alles onder dé oogen
van de zeer vele nieuwsgierigen die
de publieke tribune vulden. Nieuws-
gieriig was men vooral naai- de nieuwe
„Suze" van ons gewestelijk parlement,
mver. Duiker, met wie hare geestver
wanten clubsgewnze de eerst© 4 zetels
aan de vensterzijide links yan den voor
zitter hadden ingenomen. Bij ons wekt
de aanwezigheid der nieuwe socialis
tische Statenleden allerminst bezorgd
heid. Wij gelooven iuist, dat zij in den
omgang met de Men van andere po
litieke partijen tot de erkenning ko
men, dat ook daar allerminst dat
starre conservatisme, dat vasthouden
aan oude en verouderde toestanden
wpidt gevonden, wat men zich nog al
■eens in socialistische kringen van de
„bourgeoisie "-afgevaardigden voor
stelt. Wat met name (de leden der
Katholieke staatspartij aanbelangt, zipl
het aan hun aandacht niet kunnen ont
snappen, hoe fleze streeft naar een
mens chwaardig bestaan voor alten die
©en plaats opvorderen aan 's levens
disch, nochtans met de erkenning dat,
gegeven de met gebreken ,en kwade
neigingen behepte menschelijfce natuur
zij is nu eenmaal niet anders en
zal ook nooit anders worden in
deze een ideale toestand van volko
menheid slechts te benaderen valt en
wel des te meer naarmate men den
rnensch in z'n zijn pp. deze wereld
mieer beschouwt als voorbestemd voor
eenhooger, pen heter leven hierna
maals en minder ais een wezen, dat
in dit aarsche leven (het begin en ein
de van zijn gansche bestaan vindt.
Dat is juist bet geheim van het leven
der monniken, die eens (leze abdij be
woonden, een leven, gebaseerd op uit
vrijen wil aangegane gemeenschap van'
goederen, maar ook op gemeenschap
van ware christelijke liefde en evan
gelische deugdsbetrachting, een leven
ook, dat alle aardsche verrichtingen,
hetzij wat betreft de bevrediging der
lichaamsbehoeften, hetzij wat betreft
het beschaven van den geest, leerde
beschouwen „sub specie aeternitatis",,
.odder het licht der eeuwigheid".
Van uit de abdijruimte roept als hel
ware ;de geest der oude monnikenwie-
reld, die er de levensbaan doorliep
in den dienst des Heerem, ons toe:
„in de terugkeer tot de beginselen
des Evangelies, practised beleefd en
opgevolgd, ligt ide oplossing der sociale
kwestie. Alle duurtetoeslagen, salaris-
verhoogingen en stoffelijke lotsverbete
ringen zonder dat, zijn slechts lap
middelen, want: de mensch leert
niet van 'brood alleen."
D'och: „revenons ,.a nos jno-uioms"
zou de Franschman zeggen.
Naast de aanwezigheid van de so-
sialisten viel op zoo menig nieuw ge
zicht, viel op ook jie afwezigheid van
zoo menigeen, die hier jaren, Achter
een zetelde en nu van Zijne (Majesteit
den Kiezer zijn congé gekregen had.
Rechts tegenover het voorzittersge
stoelte zag men de leden van Gede
puteerde Staten hun zetels innemen
met het gemak van (habitué's, die in
deze omgeving thuis zijn. Quasi-onver-
schillig snuffelen zij' in (hunne pape
rassen. 'Toch wieten zij dat zij den
volgenden morgen onder het juk der
verkiezing moeten doorgaan.
Zullen ah© 6, die merkwaardi-ge-r-
wij'ze alle in April alls Statenleden zijin
herkozen, hun plaats in het Gedepu
teerd college behouden? De samen
stelling der Staten in aanmerking ge
nomen lijkt het waarschijnlijk, piaar
zeker is het niet. Een verkiezing blijft
altijd ©en vraagteeken.
Te (midden van (het zwart der jaquets
en gekleede jassien schitterde het roo-
d© b-l-onsje van mevrouw Duiker als
pikante variatie, terwijl mede de ka
rakteristieke kleeding van twee ibbe-
ren-afgevaardigden den varieerenden
toon voortzette en deed culminieeren
in het glanzend goud van kraag en
mouwopslagen van het gala-gewaad'
van den deftigen praeses, die in zijn
hoog gestoelte zoo door blik als ge
baar nochtans zonder een zweem
van gemaaktheid de achtbaarheid)
van het Statencollede uitdrukte, zoo
wel als die zijner eigen persoonlijk
heid in kwaliteit van vertegenwoordi
ger van het Rijksgezag.
Van ©en gelukkig aanpassingsvermo
gen met het karakter (Tér vergadering
op dien bepaalden dag en stonde gal
Zijne Excellentie de Commissaris der
Koningin blijk door de pede waarmede
hij na. plechtige beëediging der nieuwe
Statenleden de gekozenencomplimen
teerde en met name klonk ons hoogst
sympathiek de zinsnede in de ooren,
aldus aanvangende: „de Almachtige
schenkle u daartoe wijsheid en beleid
Dit toch is de juiste uitdrukking van
de hij het overgroot deel van ons volk
onuitroeibare overtuiging: „aan Gods
zegen is alles gelegen.
Moige de wensch van ijlen hoogen lei
der der vergaderingen van Zieelanid's
Staten, door hem den len Juli 1919
euit, in vervulling gaan: dat allen,
ie in de Staten aan het welzijn van
de provincie arbeiden, gedreven wor
den „door die echte liefde voor pro
vincie en bevolking", welke om.misba.ar
is voor 'een vTuchtdxagenden arbeid.
NOVITIUS.
Ons gedeputeerd Cellege.
Wanneer men den Commissaris der Ko
ningin, -die ik r a c h t en s ts ij n ambt
voorzitter is van het Gedeputeerd College
ten dus niet g©ko|zem wordt, buiten rekening
laat, Minoren thans van dei 6 gekomen
leden der Zeeuwsche Gedeputeerde Staten
4 tot de rechterzijde en 2 tot de linker
zijde.
Deize samenstelling wordt door het anti
revolutionaire dagblad „De Zeeuw" ge
wraakt, doch o.i. ten onrechte. Vooreerst
dunkt ons het argument, dat een der
Iinksche gedeputeerden behoorde gewipt
te worden omdat links indertijd, toen
het de overhand had, de rechtsche ge
deputeerden over de kling joeg, niet zeer
sterk; revanchepolitiek moge haar aange
name (zijde hebben, doch is zelden, bij
gemis vaak aan beleid en bezonkenheid,
vruchtbaar-. Maar afgezien daarvan kan
toch redelijkerwijze niet betwist worden,
dat de linkerzijde der Zeeuwsche Staten,
18 van dei 42 leden omvattende, recht
heeft op 2 van de 6 jzetels in het Ge
deputeerd College. 'Nu telt ,,De Zeeuw"
den voogzitter, die tot de linkerzijde ge
rekend wordt, mede, wat juist is en zegt,
dat de meerderheid rechts maar 4 te
gen 3 is. Ons dunkt, dat hiermede toch
nog een niet onjuist evenredig beeld van
de getalsverhouding der Staten (24 rechts
en 18 links) izich in het Gedeputeerd
College weerspiegelt.
Wij spreken niemands doodvonnis uil,
noch wenschen over wien ook een scher-
vengericht te houden, maar het is toch
aan te nemen, dat Z.Excellentie de heer
Dijckinaester, hoog van jaren zijnde, bin
nen niet al te lang verschiet zijn waar
digheid op jonger schouders zal afwent©,
len en dan miag; van het billijkheidsgeL
voel der Regeering verwacht worden, dat
Z-ij aan Hare Majesteit een man der rech
terzijde voor het ambt van Commissaris
der Koningin izal voordragen. Dan wijzigt
zic-h op eenmaal de meerderheid in het
Gedeputeerd College aanzienlijk ten gunste
van rechts, want dan wordt de verhou
ding 5 tegen 2.
Waar ten overvloede de stemmencijfers
uitwijden, dat da drie rechtsche fracties
der Staten In onderling overleg aan de
huidige samenstelling van het Gedeputeerd
collage hebben medegewerkt, achten wij
een verder nakaarten over deze kwestie
overbodig en onnuttig. Derhalve basta.
De uitvoering van het verdrag.
■PARIJS, 2 Juli. (H.N.) Er zijn twee
nieuwe commissies benoemd, eene po
litieke en een economische-territoriale,
welke belast zijn met het toezicht op-
de uitvoering van de voorwaarden'Van
het vredesverdrag. Zij; zullen in di
recte onderhandelingen traden met de
D uits obers, van wie er nog 34 te
Versailles vertoeven. Er worden nog
nieuwe afgevaardigden verwacht, die
mat de genoemde commissies zuilen
onderhandelen.
LONDiENji 3 Juli. (R.O.) Na 'een rede
van Lloyd George nam pet lagerhuis
eenstemmig de beide .wetsontwerpen
betreffende bet vredesverdrag en de
Engelsch-Fransche -overeenkomst te-
fen een niet-uitgelokten aanval op
rankrijk, aan.
De verdere verdragen.
LONDEN, 2 Juli. (R.O.) In bet la
gerhuis verklaarde Bonar Law, dat '.t
nog niet mogelijk was den datum te
noemen, waarop de vredesverdragen
aan Oostenrijk, Hongarije, Bulgarije en
Turkijie zouden worden overhandigd;,
maar ©enig tijdsverloop was onver
mijdelijk.
In de Raad van Vijf heeft, volgens
een Reuter-bericht, voor Frankrijk niet
Clemenceau, maar Pichon zitting, die
tevens' voorzitter is.
De ratificatie.
BERLIJN, 3 Juli. (H.N. I, Heden mor-
fen beeft (het rijjfcskabinet te Weimar
-eraadslaagd over de ratificatie van
den vreide.
De Paus over den vrede.
Men seint uit. Rome aan de „Maas
bode"
Ter gelegenheid van bet Consistorie
hield Z. H. de Paus een toespraak!,
waarin Hij, na woorden van lof te
hebben gewijd aan den (niéuw®11 Pa
triarch van Antiochië, aldus ver
volgde
Het lot der Katholieke .missies, om
niet te spreken van talrijke andere
aangelegenheden, welke niet enkel de
Kerk, maar de geheel© Christenheid
betreffen, heeft Ons den laatstien tijd
groot© ongerustheid gebaard.
Vernomen hebbende, dat ter vredes
conferentie te Parijs beslissingen geno
men werden, welke een aanslag sche
nen te zijn on jde toekomst der rech
ten van de Evangelische geloofsver
kondiging, hebben Wij Ons met ver
trouwen gewend tot de Jed-en dier con
ferentie, hen verzoekend hun aandacht
aan dit punt te willen schenken. En
Wij zonden, ter verdediging van ge
noemde rechten, ©en voortreffelijkeni
Prelaat der Rom&insch© Curie naar
arij's.
Het verheugt Ons, te kunnen mede-
deelen, dat de vredesafgévaardigiden,
met rechtvaardigheid Onze verzoeken
hebben behandeld en ze grootendeels
inwilligden.
Wij durven de hoop koesteren, dat
die p'ersonen denzelfden rechtvaardig
heidszin zullen tonnen bij de ten Uit
voer legging van hetgeen werd vast
gesteld. Het .geldt hier niet. enkel een
belang van den Katholieken gods
dienst, maar van de geheel© bescha
ving.
En nu, eindelijk, de vgandelijkhédjeta
gestaakt zijn, smeeken Wij de god
delijke Goedheid en vormen Wij wen
schen, dat de blokkade, waardoor zoo
talrijke -ongelukkigen honger en de
grootste ontberingen lij-den, worde op
geheven; dat zij, die nog gevangen-
zijn, de vrijheid erlangen; dat men-
s'ohen en volkeren, die tot nu toe el
kander vijandig waren, zich -opnieuw
verbroederen m die christelijke lief
de, die Wijniet ophouden den vol
keren. te leeraren, en ponder welke
ieder vredesverdrag Vruchteloos ztou-
de zijn.
Loese berichten.
Vrijlating van burgerlijke geïnterneerden.
SAARBRUCKEN, 2 Juli. (N.T.A.)
Alle Duitscbe burgerlijke gevangenen
gevangenen in Frankrijk zijn krachtens
esluit der Fransche regeering, vrijL
gelaten. D-e eerste transporten zijn al
onderweg.
BERLIJN, 3 Juli. (V.D;.) De spoor
wegstaking is geëindigd. De arbeid
werd hedenmorgen weer (hervat.
De socialist Nosk-e.
In ©en brief uit Duitschland aan
„De Tijd" geschreven, lezen wij:
Als een Kuyper ten onzent ten tijde
der „misdadige woelingen", vaardigt
thans de socialist Noske, thans
„Reicbswehrminister", een stakings
verbod uit voor -het spoorwegperso
neel en het zou mij' verwonderen, of
onze Hollandsche sociaal-idemocraten
nu van „mmlkorfvvetten" zouden dur
ven spreken.
Het proces tegen den ex-keizer.
LONDiENji 3 Juli (R.O.PLloyd Geor
ge maakte in het lagerhuis bekend',
had het gerechtshof, waarvoor de ex-
keiz'er zal verschijnen, te Lonidièn zit-
I ting zal houden.
Het is waarschijnlijk, dat, indien
BeLa. Kun zijn obstructie (eg-en het
relief-werk in Hongarije voortzet, klei
nere troepen-aMfeelingen der geallieer
den naar Hongarije zullen gezonden
worden, ter bescherming van de Hon-
gaarsch© relief
Welk weder zullen vn hebbes?
Verwachting tot den avond van 5Juli:
Zwakke tot matigen, Zuidelijke tot Wes
telijken wind, gedeeltelijk bewolkt, wei
nig of geen regen. Iets warmer.
LONDEN, 2 JuM. Uit Roaiaan wordt
gemeld, dat George Duval bedien terecht
gesteld is, omdat hij in October 1914
twee Engelhche soldaten aam de Duit-
schers had verraden, die (oen doodge
schoten zijn.
Tweed* Kamer.
De arbeidswet.
Terwijl de Bolsjewistisch aangeleg
de heeren Wijnkoop, en KoLtbek de
treurige onbeschaamdheid hadden 'de
arbeidswet van minister Aalberse een
sluwe val te noemen voor ide arbeiders-
waarin hun belangen wx>f"den gesabo
teerd, was de s-ocia.listi.sche heer Scha
per zoo ^erlijk ronduit te erkennen
dat, al .blijven -er ook bezwaren, hij
voor dit product van minister Aal-,
bers-e's wetgevenden arbeid groot©
waarde-ering koesterthet overtref tj,
zoo zedde hij, in sommige opzichten
■onze verwachtingen, .het is een voor
stel met uitnemende kwaliteiten; wie
het -anders |zegt is ,anderskundig of tniis-
lejld.
Dat is fljnke taal die den spreker
eert.
Verbetering van de haven van Vlissingen.
Blijkens het Voorloopig Verslag omtrent
het wetsontwerp tot verbetering van de
haven van Vlissingen betuigde men zijn
voldoening met het door de regeering in
genomen standpunt met betrekking tot het
verplaatsen van de maatschappij Zeeland.
Er waren onderscheidene leden, die in
twijfel trokken, of het nut, dat men van
de verbetering van deze haven verwacht,
opweegt tegen d-e groote kosten. Er werd
akte genomen van de verklaring van den
Minister, dat de werken voor de marine
haven en de werf niet zullen worden
uitgevoerd, voordat de Staten-Generaal op
nieuw hierover zijn gehoord, maar men
achtte het noodzakelijk, dat, indien andere
krachtens deze wet uit te voeren werken,
veel hoogere bedragen dan de in de stuk
ken genoemde blijken te eischen, de Mi
nister toezegt, dat tot uitvoering niet zal
worden overgegaan, alvorens de Staten-
Generaal opnieuw zijn gehoord.
De nieuwe Gedeputeerde Staten
onzer provinciën.
In Zeeland bleef de toestand geheel zoo-
als hij- was en pok in Z. Holland hield
men wat men had: ml. 2 amti-rev.,
kath., 1 cbr.-hist. en één vrijz. De soc'.-
de-m. zijn, na de bekeinde briefwisseling
over hel wettelijk stand-punt, miet door
rechts toegelaten.
In N.-Hoilaiid werd een vrijz-.-dem. va
cature aangevuld do-oir een soc.-dem., en
een unie-lib. vacature door een katho
liek. Herkozen werden "1 soc.-dem., 1
vrijz.-dem., 1 unie-lib., em 1 Ochr.-Hist.
Het nieuwe soc.-dem. lid is de heer Mi-
chels, voorzitter van den Bond van min
der Marinepersoneel..
In Groningen, waar 5 vrijzl. en 1 soc.-
dem. zitting hadden, is de verhouding
nu 3 vrij'z;., 2 so-c.-dem. en 1 anti-rev.
In Gelderland verdween een der twee
vrijzinnigen, en werd vervangen door een
katholiek, die nu drie der zes zetels
hezetten. De anti-rev., chr.-Wist. én vrij
zinnigen hebben er ieder één.
In Drenthe waren vier unie-liberale le
den. Er zijn mu gekozen: 1 umie-lib.,
1 vrijz.-dem., 1 amti-rev. en 1 so-c.-demo
craat.
In Friesland bleef de verhouding zloo-
als zij- was, n.l. 2 vrij-z., 2 soc.-dem.,
1 amti-rev. en 1 chr.-hlist.
In -Overijssel znien 3 vrij'z., 1 r,-k.,
1 a.-r. en, 1 ehr.-hdst. Nu hebben zit
ting gekregen 3 kath., 1 lib., 1 a.-r„
en 1 c.-h.
In Utrecht, N-Brabant en Limburg
kwam geen verandering.
De gewezen Duitsche Keizer.
Men meldt aan 'de „N. R. Ct." van
goed ingelichte zijde, dat de gewezen
Duitsche keizer te Amenongen blijft
7
