liiïi
No. 75.
Donderdag 3 Juli 1919.
Vijftiende Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
IU
ibare Verkooping.
inderdag 3 Juli 1919,
Donderdag 17 Juli 1919,
m Woonhuis, Ert
en Tuin
iouwland,
1ULENKEURINGEN
id van Zuid-Bevelandsche
Paardenfokkers.
Katholieke
Y rouwenbe weging.
HET VREDESVERDRAG.
BUITENLAND.
I
inawja 48, Zuring 46
«ar ben. Peen 8—23,
laharbar 6—-15, Ram-
irie 9—13, Pieterselie
lervel 816 ct, alles
Juni 1919. Frambo-
an rond mandje. Pie-
jopsla 1547, Andij-
adn 53—59, Zuring lfi
r mand. Kroten. 1(6/2
-I2V2, Rhabarber 91/,
171/2, Selderie 12i/2- -
41/213V2, Rammenas
1. Spitskool 91/2, Bloera-
«mkommers ltU/a20i/a
Aardbeien 38 Va50,
40, Kersen 5052,
ft/,, Snijboonen 74105,
perrrten I8V222, Peu-
look 36 ct., alles per
Iring ran Donderdag 26
121/214i/a, Poters
en per K.G. (Z.)
■nUNGE, 27 Juni 1919.
kruisbessen f 37.90 per
Kersen: Meikersen
Inlanders 144.9053,
.80—f41.90, Roode Ker-
Aardbeien f31.90f38,
[ROTTERDAM, 30 Juni.
[Aanvoer 407 vette gun-
kalveren, 27 nuchteni
diapeii, 192 varkens,
eien f2.30—f 1.75; kal-
65schapen f 1.55f 1
f 1.60varkens f 2,30
ort f 1.70—f 1.60.
iwsche en Overmaassclm
richt van Zwalje &Co.);
s loco f580; La Plata
t disp. f465; Ami. clip-
f23; China Paardenboo-
fk. lijnkoeken loco f30.
ren f30.50; Cososkoeken
roeken f 26.50.
verkoopfng van de Veld-
iten van den heer B. VER-
te Yerseke, zal plaats
- op
[.middags 2 uur (n. t.) in de
g van den heer Nolet aldaar.
/J, C. H. HOLLMANN.
te '«-Heerenhoek,
de Erfgenamen van H. VAN
'STEINDE en A. VAN ZUNDE-
ten overstaan van Notaris
AR te Goes,
|es morgens te elf aur, in de
trg bij Clarijs, van:
let doip 's Heerenhoek, groot 7
C.A.
I gebruik na de betaling.
;s namiddags te twee uur aan
ld huis, tegen contante bo-
g van:
ieddau met toebehoeren, Ka
ft, Tafels, Stoelen, Klok, Spie-
Kleerkist, Kachel, Glas- en
Se wei k enz. f
TC KOOP
Veertien Hectaren
s
gen aan den straatweg van
|en op-Zoom naar Putte.
iformaties zijn te bekomen bij
eigenaar J. VAN DE VELDE,
eke
VAM DEN
JULI om 9 uur te Goes,
de weide van den heer Kake-
ake.
JULI om 8 uur te Helnkenf
ld op het terrein bij het dorp.
I JULI om 2 uur n.m. teKrab-
idijke op de weide van den
r J. P. KRIJGER.
De Secretaris,
Q. C. PEMAN KAKEBEEKE;
/z/Krabbendijke,
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 1.25, daarbuiten f 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbbale bladen 10 cent.
Adrerteatilki werden ingeweekt véér larif aem aar 'si
Kantoor v. d. AdministratieBoudewljn de Yfiffesfraat A 135*, Goes.
Tel. interc.Directie na. 94. Radactie no. 97.
Reclameberiohten 30 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjje.
Adrertentiën van 15 regels f0.75, iedere regel meer 15 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
Nu op verschillende plaatsen in
Zeeland R. K. Vrouwenbonden wor
den opgericht of op (het punt slaan
opgericht te worden, kan bet zijn nut
hebben eenige ideeën over (dé R. K.
vrouwenbeweging in het geheugen op
te frisschen.
De RoomgcR© vrouw van onze da
gen, die niet achterwaarts ziet maar
vooruit een actie (die telkens heen-
blikt naar hot verleden, jeidt tot ver
steening: Rot's huisvrouw zag ach
terom en zij werd in een zoutpilaar
veranderd' neemt met geestdrift
plaats in de rangen van den Room-
schen vrouwenbond, omdat zij weet,
dat de Katholieke Kerk breed genoeg
van opvatting is om met erkenning van
het spreekwoord: „als het getij ver
loopt, moet men de .bakens verzet
ten", de voor onze fijdsomstanidighe-
den nuttig, ja, noodig geworden vrou
wenorganisatie goed te keuren en aan
te moedigen.
Het valt niet te ontkennenhet chris
tendom heeft de vrouw opgeheven uit
den toestand van rechteloosheid, (min
derwaardigheid en slavernij, waarin
zij in de oudheid, zelfs in het z,g.
hoogbeschaafde Griekenland en Ro
me, verzonken lag. Het christendom
gaf aan de vrouw Raar rang weder van
gezellin en huipe des rnans, van ko
ningin der schepping.
Zeker, volgens de voorschriften des
Evangelies heeft de vrouw in het hu
welijk en in het gezin minder gezag
dan de man, maar [daarom is zij niet
minderwaardiger dan, maar alleen «an
dersoortig als de man.
Daarbij komt, dat de vrouw als
echtgenoote en moeder, jn welke kwa
liteiten hare schoonste hoe danighe
den: liefde, offervaardigheid, ijverig
diens thefoon naar voren treden, oen
veel krachtigeren invloed uitoefent op
de maatschappij, dan de man met zijn
meer geruchtmakende, naar buiten
tredende werkzaamheden. En dos te
heilzamer is die invloed, naarmate
de vrouw meer ontwikkeld en begaafd,
maar vooral meer godsdienstig is.
De maatschappij, de Kerk zou geen
groote heilige mannen gehad hebben,
zonder groote, heilige 'moeders. Men
denke aan de moeders van St. Au-
gustinus, St. Lodewijk van Frankrijk,
St. Thomas Rocket, Mgr. Von Ketteler,
enz. en wij begrijpen dat de bekende
Franscbe kanselredenaar mgr. 'Frep-
pel in een zijner schoonste predika
tiën de smeekbede opwaarts zond;
„Goede God, geef ons christelijke moe
ders 1"
jtyaar wij nu lev-en in een tijd van
gelo'ofs,afval en zedelijke verwildering,
daar hebben wij èn in het huisgezin,
èn in het volle leven der maatschap
pij vrouwen noodig, die zich hare
Katholieke overtuiging niet schamen
en desgevorderd met succes {vaar ge
loof tegenover aanvallen van pngeloo-
vigen weten te verdedigen.
Ziedaar dus weer een voorname re
den voor het bestaan van een vrou
wenbond, waarin de leden, door het
inrichten van cursussen in de geloofs-
veidediging, de geloofsleer, de litur
gie, de kerkelijke geschiedenis, tenz.
elkanders godsdienstige kennis aanvul
len en daardoor eikanders geloofsle
ven verdiepen en versterken.
Doch niet alleen als vrouw en moe
der, maar ook in hare betrekking tot
cfe maatschappij waarin heden ten
dage zoovele vrouwen en meisjes
zich een bestaan buitenshuis moeten
zoeken, houdt het christendom, houdt
de Katholieke Kerk de vrouw op het
hooger peil, waarop zij behoort te
staan.
Noch als de „vrije vrouw" van het
radicaal liberalisme noch als „pro
letariërsvrouw" van het socialisme, zal
zij de rijke gaven barer natuur in voile
waardigheid en vollen rijkdom kun
nen ontplooien.
Veeleer zal zij onder den in
vloed der theorieën, welke hij boven
genoemde vrouwenbewegingen wor
den gehuldigd, als daar zijn: Nieuw-
Malthusianismje, vrije liefde, etc., meer
en m|eer van haar waarde als mensch
en van haar eer pis vtouw inboeten.
Dit zoowel als het gevaar van al-
gehpele verbastering en verwildering,
der z>eden -'men zie naar de Janden
Waar de Revolutie hoogtij Viert
waarmede de modern-heictonscbe geest
onze samenleving bedreigt, roepen de
Roomsche vrouwen met kracht toe:
Op de bres voor de verdediging onzer
heiligste goederen. Sluit u aaneen om
te waken voor de instandhouding
vooral van de eenheid, heiligheid en
.onverbreekbaarheid van het christe
lijk huwelijk, dien sterken jnaar ook
©enigen dam tegen den stortvloed der
barbaarschbeid, die geweldige cultuur-
macht, geweldig wei te verstaan in
hare zegenrijke gevolgen voor de maat
schappij.
Doch die verdediging zal alleen dan
afdoende kunnen zijn, wanneer de
Roomsche vrouwen, in een bond ver-
eenigd, hun best doen om .te zorgen,
dat allen goed onderlegd zijn èn in
de theoretische kennis van Ret chris
telijk huwelijk, èn in «ie praclische
kennis van een goede opvoeding der
kinderen naar lichaam en geest, waar
van zoo ontzettend veel athangt voor
de toekomst.
Hier Jigt een zeer groot arbeidsveld
ter bewerking open. Men denke maar
eens aan het vraagstuk der zuigelin
gensterfte door gemis aan de juiste
begrippen van hygiëne, aan'kindervoe
ding, kraamvTouwverpieging, aan het
alcoholvraagstuk in verband met het
misbruik van alcoholische dranken
door de vrouw en icfé veraicoholisee-
ring van het jeugdige kind door de
moeder.
Ten slotte is een zeer krachtig ar
gument voor het nut en de noodzake
lijkheid van Roomsche vrouwenbonden
gelegen in de overweging, dat de to
tale verandering in de economische
verhoudingen, de toename van het fa
briekswezen, de velerlei mechanische
uitvindingen en een geheel nieuwe ver
takking van allerlei beroepen en be
drijven sinds de laatste 100 jaren een
algeheel© ommekeer hebben teweeg
gebracht in de vrouwelijke bezigheden.
Vele daarvan, als linnenweven, zor
gen voor wintervoorraad, .verwerken
van de slacht, ziekenverzorging tehuis,
enz., zijn overgegaan naar fabrieken
en ziekenhuizen, die tevens tal van
vrouwelijke hulpkrachten zijn gaan
vragen. En hoevele vrouwen zijn zich
niet gaan wijden aan studie en on
derwijs aan het veelzijdig kantoor
werk,' hoevelen zijn niet werkzaam als
winkeljuffrouwen, kinderjuff rouwen,
telegrafisten, telefonisten, apothekeres
sen, om van de dienstmeisjes niet te
spreken.
Aan het zoo veelzijdige beroepsle
ven zijn taJ van gevaren voor lichaam
en geest verbonden. Ofschoon de chris
telijke charitas in tal van liefdewerken
hier steeds helpend optrad, kan zij
alleen niet volstaan, omdat-de sociale
misstanden niet alleen ontstaan pit
febrek aan liefde, maar ook uit ge-
rek aan rechtvaardigheid. Daarom
moet de organisatie der Room
sche vrouw hier steunend en be
middelend naar voren treden pm hare
leden, die in het maatschappelijk be
roepsleven alleen staan, te bescher
men tegen de uitbuiting barer krach
ben, het yerlies van Raar gezondheid,
het neerRalen harer vrouwelijke waar
digheid.
Daarom dienen in den bond de vak
organisaties de vrouwen der verschil
lende beroepen in aparte vakgroepen
samen te brengen. De eenling vermag
niets, maar georganiseerd vermag
men veel. De vakorganisatie kan toe
zien of de de vrouw beschermende
wetten juist worden iritgevoerd. Zij
kan zich wijden aan de sociale op
voeding der vrouw in den geest
der Kerk, zoodat hare leden flinke,
degelijk onderlegde arbeidsters en niet
minder degelijke christinnen zijn.
Dat schoone werk kan en moet wor
den voorbereid in meisjespatronaten,
waar de aankomende vrouw door Ret.
volgen van knip- en naaicursussen,
cursussen in kookkunst en huishoud
kunde voor haar toekomstig leven zoo
doeltreffend mogelijk worden toege-
rust.
En al moge de eigenlijk gezegde
politieke actie buiten de arbeids
sfeer van .onze vrouwenbonden .val
len zij dragen volgens den wensch
onzer bisschoppen een uitsluitend
sociaal karakter zoo wil dat niet
zeggen, dat niet indirect de Roomsche
vrouwenbond zijn leden mag voorlich-
tsnomtrent de staatkundige samenstel
ling en de verhouding der politieke
partijen in ons land, de inrichting van
ons staatswezen, enz., opdat onze
vrouwen, die zoowel verkiesbaar pis
kiezeressen zijn geworden, èn met haar
stem bij de verkiezingen èn met haar
persoon in de bestuurslichamen waar
in zij gekozen wordt, een steun (zij voor
de Katholieke partij, welke ten slotte
met hare politieke actie jslechts beoogt
de herrijzing eener christelijke maat
schappij miet het. devies: God (dienen
is heerscjhen.
Aldus pp, Roomsche leest .ge
schoeid, zal onze vrouwenbond in
elke plaats waar hij verrijst wonde
ren werken van hernieuwd Jievein en
van een vruchtdragende werkzaamheid
God ter ©ere. Kerk .en Maatschappij
ten zégen.
China weigert te teekenen.
PARIJS, 29 Juni. (R. O.) De Ohin.ee-
schè; delegatie heeft geweigerd het vre
desverdrag te onderteekenen-
De weigering der Chinee9che vredes-
dclegatie om het vredesverdrag te onden-
teekenen is officieel aan Reuter meege
deeld. In de drukte, die de plechtigheid
der onderteefcenilng meebracht, is dit feiit
aan de algemeen© aandacht, ontsnapt.
Het vertrek van Wilson.
PARIJS, 29 Juni. Alvorens pit Ver
sailles te vertrekken, brachten de pre
sident der Vereenigde Staten en me
vrouw Wilson een bezoek aan den jrre-
sident 'dor Franscbe republiek en me-
.vrouw Poincaré met wie zij ean lang en
hartelijk onderhoud hadden.
Wilson dankte Poincaré voor de ont
vangst, hem in Frankrijk ten deel' ge
vallen.
Poincaré zegde Wilson dank, dat hij
dienzelfden morgein voor hij uit Europa
vertrok, het verdrag onderteekend had,
hetwelk aan Frankrijk den steun van
de Vereenigde Staten waarborgt im ge
val van een niet uitgelokten aanval, ter
wijl dezelfde tekst door Llöyd George uit
naam van Grooit-Brittalnnjë onderteekond
werd.
De Maasbode aan wien wij dit bericht
ontleenen, zegt ervan:
„De nieuwe wereldorde, waarin geein
plaats meer zou zijn voor politieke ver
dragen, welke, volgens de verklaringen
van de leiders der geallieerden ztelf, door
actie of reactie steeds toit oorlog moeten
leiden, wordt dus ingeluid door een de
fensief verdrag. Konden de geallieerden
op een sprekender wijze uiting gevep,
aan hun wantrouwen in hun eigenwerk?"
De Duitsche vredesdelegatie, met Von
Haniel en 28 secretarissen, zijn Maandag
ochtend, zonder incident, naar Berlijn ver
trokken.
PARIJS, 29 Juni. De- onderteekielninlg
van het vredesverdrag met Duitscld'and
laat een aantal belangrijke kwesties on
opgelost. De afwikkeling daarvan zlal wor
den voortgezet, ondanks het vertrek van
Wilson en Lloyd George.
De raad van tien, die sinds 3 maanden
van het tooneel verdwenen was, om plaaits
te maken voor den raad vain vier, zal
zijn werkzaamheden hervatten. Hij zal
o.a. te beslissen hebben over problemen
als de uitvoering van het vredesverdrag
met Buitschland, de vaststelling der vre
desvoorwaarden voor Oostenrijk, Tüirkije
en Bulgarije.
Deze raad van tien zal bestaam uit Cle.-
menceau en Pichon (Frankrijk), Lansing
en kolonel House (Amerika), Balfour en
lord Milner of Bonar Law (Groot-Brit-
tannië, jTittoni en waarschijnlijk Marconi
(Italië) en Makino en CWnda (Japan.)
(Maasbode.)
Dr. Bell over het vredesverdrag.
BERLIJN, 1 Juli. (W.B.) Op een
reeks; desbetreffende vragen, hem,
door vertegenwoordigers van het Ame-
rikaansch persagentschap voorgelegd,
heeft rijksminister d:r. Bell de volgende
antwoorden gegeven
De voorwaarden, die wij 'londertee-
kend hebben willen wij vervullen, 't
Duitsche volk zal zich naar best ver
mogen aan de vredesvoorwaarden
trachten aan te passen.
Wij gel ooven, dat de entente het
in haar eigen belang voor noodig zal
houden, gezien de onmogelijkheid van
de naleving van eenige artikelen, deze
te veranderen.
Wait uw vraag betreffende den kei
zer en de andere hooge ambtenaren
betreft: wij denken, da,t de entente
niet op de uitlevering van den keizer
zal blijven aandringen.
Hoe Duitschland zal staan tegen
over de Polen?
De Duitsche regeering zal aanval
len op de Polen geenszins ondersteu
nen. (Msb.)
Duitschland's ratificatie van het
verdrag.
GENEVE, 30 Juni. (W.B.) Het Bu
reau „Europa Press" meldt: De „Ma-
tin" schrijft, da.t in bet vredesverdrag
een bepaling is gevoegd, volgens welke
niet alleen de Duitsche nationale ver
gadering maar ook de Pruisische
landsvergadering en de Beiersche'land
dag het vredesverdrag vóór een nog
nader vast te stellen datum moéten
ratifioeeren.
BERLIJN, 1 Juli. (H.N.j In ©ene ge
meenschappelijke vergadering -beraad
slaagden lieden de rijksministers ©n
de laden van heit Pruisische -kabingjt
over de bijzonderheden betreffende" <ïe
ratificatie van het vredesverdrag.
Men kan aannemen, dat de nationale
vergadering nog vóór 15 Juli de over
eenkomst zal goedkeuren.
Dantzig.
DANTZIG, 1 Juli. (W.B.) De uit 15
leden beslaande .Duitsche volksraad,
die in Dantzig zitting hield, heeft zich
ontbonden. De leden van aen raad
hebben Dantzig -verlaten.
DANTZIG, 1 Juli. (W.B.) Het parle
mentaire comité van actie besloot, dat
bij de ratificatie van het vredesverdrag
een plechtig protest tegen den ge-
weldvrede van Versailles zou worden
openbaar gemaakt.
Tot dit doel zullen de afgevaardig
den van de gebieden, die onder ge
noemd parlementaire comité van actie
ressorteeren, tot een gemeenschappe
lijke vergadering naar Berlijn bijeenge
roepen worden.
Het comité van actip is van meening,
dat de bevolking van Ret Oosten zich
bij bet besluit der Duitsche nationale
vergadering moet. neerleggen. Aan de
bevolking der districten, waar referen
dum zal gehouden worden, richt het
comité van actie het dringend verzoek
zijn Duitsch karakter hoog te houden.
„Eens zal de dag komen, dat een
rechtvaardig oordeel der wereldge
schiedenis het onrecht van Versail
les wederom goed zal maken."
(Msbd.)
Toen Clemenoeau hel. vredes
verdrag en de overeenkomst tus-
schen Engeland, Amerika en Frank
rijk aan de Kamer voorlegde, zeide
hijWij moeten vrede g lui ten met ons
zelve. De oude strijd moet ter zijde
gesteld worden. De' wereldvrede kan
alleen gewonnen worden door de
voortgezette opofferende (heldhaftig
heid. De regeermg zal trachten krach
tig orde te scheppen in plaats van
oorlog.
NEW-YORK. Uit ParijsHet hoofd
der Amerikaansche delegatie, Lan
sing, zal waarschijnlijk half Juli opge
volgd worden door Poly.
Losse berichten.
Servische onthullingen.
D© Servisch© diplomaat Bogitsjowits
heeft te Ziirich een boek in het licht
gegeven op de opruiing van Servië door
Rusland ©n Frankrijk tegen Oostenrijk.
Sinds de Bosnische annexatie-crisis had
Welk weder zullen we hebben?
Verwachting tot den avond vain 3
Juli:
Zwakke tot matigen wind, meest
uit westelijke richtingen. Zwaarbe
wolkt tot betrokken. Waarschijnlijk re
genbuien. Weinig verandering vain
temperatuur.
Rusland een izloo sterk mogelijke coalitie
tegen de central© mogendheden voorbe
reid, met liet oogmerk, op een ygpr Rus
land gunstig schijnend oogenblik een be
slissing mot de wapenen te foroearenl.
Reeds in 1908 en 1909 was Rusland'
besloten tot den oorlog tegen Oostenrijk.
De Servische kroonprins ontving destijds
van den Tsaar de verzekering, dat de
Servische verwachtingen ten nadeel© vad
Oostenrijk zeer spoedig in vervulling zou
den gaan. In 1913 verklaarde .Parijs, dat
liij eerst hét bezit van Macedonië wilde
verzekeren en daarna wilde overgaan tot
verwerving van Bosnië.
Een en ander stond niet in direct ver
band met de vermoording van den Oos-
tenrijkschon troonopvolger en zijn echt
genoote. De Russische ztg. proefmoMli-
saties begonnen reeds in 1914. Volgens
een bericht van den Selrvischein gezant
tei St. Petersburg had 'Rusland toen reeds
de mobilisatie bevolen van 2.000.000 main,.
Bogitsjewits reisde op 28 Juli naar Rus
land. Aan den Duitschen kant Van de
grens merkte hij geen toebereidselen op;
aan den Russische© kant moI>ilisa,tiemaat-
regelen op zeer groote schaal.
Volgens den Servischen diplomaat val
len Frankrijk en Engeland wegens bet
niet verhinderen van d© Duitsch© mobi
lisatie evenzeer te laken als Duitschland
dat was wegens 'het niet aannemen van
het Duitsche conferentievoiorstel'. 1
De Fransch© gezant Cambon zeid© 27
Juli te Berlijn tot Bojitsjewits„Indien
Duitschland het op een overleg laat aan
komen zal' het ook Engeland tegenover
zich vinden. De Engelsche, vloot zal de
Duitsche havens blokkeeren eln in drie
weken de haven van Hamburg zijn bin
nengedrongen. 'De Fransch© militairen be
weren, dat zij het Duitsche leger met
gemak zullen kloppen."
Uit de uitlatingen van Cambon kreeg
Bogitsjewits de zekerheid dat tot den
oorlog op zijn laatst besloten was bij
de ontmoeting van Poincaré met demi
Tsaar te St. Petersburg. De liefde van
den Duitschen keizer voor den vrede is
door de gezanten van Rusland', Italië en
Engeland in Berlijn nooit in twijfel: ge
trokken. Men heeft daarmee rekefnin|g?
gehouden als met iets dat absoluut vast
stond. (V. C.)
BELGIË.
LONDEN, 30 Juni. Kapitein Van den
Bogaert uit Antwerpen is doodgescho
ten in zijn hut aan boord van den
Belgischen Congostoomer „Albertvil-
le" gevonden. Zijn vrouw maakte al
arm en waarschuwde de politie. Hij
lag met bebloed gelaat op een stoel.
Er is een revolver in zijn hut ge
vonden. (Z.)
Koning Albert is naar Chamonix ver
trokken tot het ondernemen van berg
tochten in de Alpen.
Vorig© week is te Brussel onder enor-
men toeloop door kardinaal Mercier Bel
gië toegewijd aan het H. Hart. Ook de
koninklijke, familie was aanwezig.
Do kostbare reliekschrijn, waarin de
reliquiën van St. Rombouts, patroon van
Mechelen, is dezer dagen uit zijn schuil
plaats gedurende den oorlog weer terug
gebracht naar Mechelen, wat met groote
godsdienstige feesten gepaard ging.
De Vlaamsche beweging.
De priesters-leeraars van de klein
seminaries te .Mechelen en Hoogstraten,
van het St. Rombouts-college te Meche
len, het St. Joannes-Berchmans-college te
Antwerpen en het St. Pieter-college te
Leuven hebben een verzoekschrift gezon
den aan kardinaal Mercier betreffende de
vervlaamsching van het middelbaar on
derwijs in België.
