No. 69.
Donderdag 19 Juni 1919.
Vijftiende Jaargang.
fit plrcmiigi pMii.
Verschijnt eiken MAAHDAG-JVQENSDAG- en VBIJDAGAVOND.
KONINKLIJK BEZOEK.
Oe Landbouwtentoonstelling
te Goes.
FEUILLETON.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 1.25, daarbuiten f 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbbele bladen 10 cent.
Airertentiën worden ingewacht véér half een uur 'si
Kantoor v. d. AdministratieBoudewIJn de Wlftestraat A 135°, Goes.
Tel. interc.: Directie no. 94. Rsdactas no. 97.
Reclameberichten 30 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs,
Advertentiën van 15 regels f0.75, iedera regel meer 15 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
Ter voldoening aan de vereerende op
dracht van Hare Majesteit de Koningin
breng ik hierbij namens Hare Majesteit
aan alle ingezetenen Harer Majesteits diep-
gevoelden dank over voor de hartelijke
ontvangst, die Hare Majesteit bij Haar
bezoek aan deze gemeente mocht onder
vinden.
Goes, 17 Juni 1919.
De Burgemeester,
G. A. HAJENIUS.
O—
Eerste dag.
Opening en Koninklijk bezoek.
Een tentoonstelling is in ons land al
tijd een risicio wat het weder betreft.
Regent het, dan valt de tentoonstelling
in het water, in den letterlijken en over-
draehtelijken zin des woo-rds; is het mooi
weer, dan slaagt zij.
Welnu, Dinsdag j.I. op den eersten dag
der landbouwtentoonstelling te Goes was
het mooi weer. Maar ihoe kon het ook
anders. Kwam niet de Koningin zelve
ter tentoonstelling, en behoorde dain! niet
een Oranjeaonnetje te tintelen aan een
wolkenlooze hemel?
Reed» vroeg in den morgen bewogen
zich drommen van bezoekers, door cl© stra
ten van Zuid-Beveland's lieve hoofdstad.
De kleurige, fleurige costuums van Wal-
chersche, Axelsche en Zuid-Bevelandsche
boerinnetjes gaf aan de volksbeweging een
typisch cachet van Zeeuwsche landelijke
vreugde. Gok van de andere streken van
Zeeland en West-Brabant ontbraken de
bezoekers niet, integendeel. Goes had op
een druk bezoek gerekend, zoodat van
te voren maatregelen genomen waren om
de hong;erige magen te bevredigen en de
dorstige kelen te laven. Al de gewone
en tal van buitengewone gelegenheden tot
het neimen van spijs en drank hadden
hunne deuren geopend, terwijl een legio
bergplaatsen van fietsen gelegenheid bood
oin voor eein luttel bedrag: .zich den gan-
schen dag van zijn' stalen ros te ont
lasten. D» aankomende treinen brachten
telkens nieuwe drommen van menschen
in de stad. Kooplieden, met „Oranje en
nationaal" maakten goede zaken en de
damesverkoopsters van het tnberculoze-
bloeinpje waren mede op haar post.
De winkelstraten, reeds zoo fees
telijk door den algemeenen vlaggen-
tooi, vertoonden ditmaal een extra schouw
spel door de wegens den üitstaltingswed-
strijd keurig geëtaleerde winkels. Bij Cle
ment in de Ganzepdortstmat, bij Wilking,
bij Simons in de Lange Vorststraat, bij
Flaberij den goudsmid in de bange Kerk
straat, kortom bij alle deelnemers aan
den wedstrijd verdrongen zich de kijkers
voor de rajnein om de uitstalling te be1-
wondeiretn.
27)
HET VIERDE SCHELMSTUK.
De bruilofsgaist.
Op zekeren, helderen zomerochtend zat Silas
Sherper in zijn studeervertrek en peinsde over
de weinige afwisseling, welke het leven eigen
lijk aanbood.
Sinds hij den staat zulk een gewichtigen
dienst had bewezen, had hij niets gedaan
wat hem in zijn eigen achting kon verhoogen,
en zoo zat hij daar droomend voor zich
te staren, toen zijn bottelier binnentrad bin
nentrad en „Kelmare Sahib" aankondigde.
Deze afleiding was hem, zeer welkom, en
Sharper stond op om zijn bezoeker te ont
vangen, terwijl zijn gelaat een uitdrukking
van ongeveinsde tevredenheid droeg.
„Göeden morgen, Kelmare!" zeide hij, den
ander de hand toestekend. „Hoe gaat het u?"
„Zoo goed, als het een mensch onder mijne
omstandigheden mogelijk is", antwoordde de
nieuw-aangekomene, een ietwat fatterig jong-
mensch naar ide allerlaatste mode gekleed.
„Gij gaat naar de bruiloft bij de Greenthorpes
Dan ging een deel der bezoekers ten-
toonsteillingwaarts; een ander deel Weef
om de Koningin af te wachten.
Inmiddels hadden in den loop van den
morgen verschillende officieelo bijeenkom
sten plaats, die wij met een enkel woord
moeten memoreerem; zouden wij alles tot
in de kleinste bijzonderheden willen op-
teéfc&en, speciaal over de vergadering
van de Z. L. M. dan hadden wij een
boek inplaats van een courant noodig.
Allereerst werden het hoofdbestuur van
de Z. L. M. (Zeeuwsche Lnaidboiuwmaal-
schappij) en htet bestuur van den Kring
Westelijk Zuid-Revietaid (van de'zten kring
g,aat ztouals men weet de tentoonstelling
uil), te 10 uur ten stad'huiz'e onl.van|g|einl
door Burgemeester, Wethouders en raads
leden der gemeente Goes, waarbij' de heer
Hajenius, buxgemieiesteir, jjijh groote vreugi
de erover uitsprak beide besturen te mo
gen ontvangen, het karakter van Goies
als landbouwcentrum op den voorgrond
stelde met zijn Rjjkslandbouwwintersohooll,
zijn Landbouwhuis', inrichtingen waarop
de gemejente) groot mag .gaan.
Zijn Edelachtbare- eindigde met den
wensch dat de resultaten dier door de
hoeren ondernomen tentoonstelling Kunne
verwachtingen niet zou beschamen.
Jh'r. Van Vredenburch', voorzitter der
Z. L. M. sprak allereerst zlijin vreugde
uit over het herstel1 van de gezondheid
des burgemeesters, opi daarna hem erï
(bet gemeentebestuur hartelijk d;uik te
zeggen voor den steun op velerlei gebied
en de opluistering zoowel door stadsbe
stuur al:s burgerij1 aan de tentoonstelling)
geschonken. Hij eindigde rnet een hart
teiijken wensch v.oor den groei en den
bloei der gemeente'.
Een zelfden dank richtte oiok de beer
Lindmbergh, voorzitter van den kringjtoi
den burgemeester. Hij hoopte dat de da
gen van 17 en 18 Juni mejt gulden tet
teren in de geechiedboieken yam Goesztou-
den prijken. Daarna werd 'dei ©eïewijn
geschonken.
Te 10i/2 uur blad in de Sociëteit TV.
0. V. een groote, algemeen© vergadering
plaats van dei Z. L. M. onder presidium
van den heer Tip", van VredeinbUrch en
opgeluisterd dotor dp tegenwoordigheid van
Z, Excellentie dien minister van Land
bouw, dhr. H. A. van IJssefetein. Ook
waren aanwezig de hberen Van Caseml-
broiot en Dietemau, leden, van Gedepu»
teerde Staten, wethouder Fransen -tan de
PiUitte ©11 verschillende andere niet-teden,.
De heer Van Vredenburch gaf een uit
voerig jaaroverzicht, waaraan wij Wet
volgende ontteeneii
De akkerbouw was loonend te noemen.
De aflevering van bet vlas via het Vlas-
kantoor liet veel te wenscben over en
de stemming der landbouwers tegenover
dit bureau was beslist vijandig te noemen.
Ook heerscht verbittering tegen het Rijks
kantoor voor Aardappelen. De provincie
Zeeland werd met een zware hooivorde-
ring belast. De landbouwers hebbeu met
veel moeite hun bedrijf op deze vordering
ingericht. Velen werden teleurgesteld, toen
natuurlijk? Ik heb gehoord, dat gij zjjt uit.
genoodigd."
„Dat ben ik, zeide Sharper, een kaart voor
den dag halend, welke hij voor zijn vriend
op tafel legde.
Deze nam ze met een zucht op.
„Ja, ja", zeide hij, ,,'tis zoo. Een mooi
stukje papier, hè? Sharper, hebt gij ooit tegen
iemand zulk een haat gekoesterd, dat het u
bijna onmogelijk scheen, iets te bedenken,
hetwelk gij niet zoudt willen doen om hem
schade te berokkenen?"
„Neen", gaf Sharper tot bescheid; „dat
kan ik niet zeggen. Het lot heeft mij altijd
op de een of andere wijze een middel aan
de hand gedaan, om mij te wreken op mijn
vijanden, Doch gij schijnt erg liaatdragen^
te zijn. Hoe komt dat?"
„Dat is nog al te begrijpen, wanneer men
bedenkt wat ergebeurd is. Deze week, een
jaar geleden, waren Sophie Greenthorpe en
ik verloofd. De oude Greenthorpe was toen nog
niet de man, die hij is, en mijne familie
was allesbehalve Ingenomen met mijn voorge
nomen huwelijk. Maar ik stoorde er mij niet
aan. Ik was verliefd, en Sophie Greenthorpe
is een meisje als men er misschien weinig
in Londen vindt. Maar gij kent haar; gij kunt
er dus zelf over oordeelen. Nu dan, drie
maanden later verkocht de oude Greenthorpe
zijn zaak aan .een maatschappij voor iets
over de drie millioen pond sterling. Toen
werd hij lid van het parlement, kreeg een
onverwachts bekend werd, dat veel ge
vorderd hooi niet zou worden afgenomen-
De resultaten van de fruittéelt walen
over het algemeen onbevredigend. Het
plan is opgevat in Den Haag ..een groote
tentoonstelling te houden van Zeeuwsch
fruit.
De veeteelt had ook moeilijke tijden
door te maken. Wederom werden twee
boterfabriefcen opgeheven. De boterinza-
meling heeft heel wat moeilijkheden opge
leverd. De paardenfokkerij in de provin
cie nam een ongekende hooge vlucht. Het
aantal aangeboden veulens zal dit jaar
wel 3200 bedragen.
Hierna sprak spreker over de verplaat
sing der Mij. „Zeeland". Zeeland wil,
zoo zeide spreker, dat de „Mij. Zeeland"
d,e groote stoomvaartmaatschappij, voor
dit gewest behouden blijft. Indien bet juist
is, dat de financiëele belangen der spoor
wegen dit noodig zouden maken, dan
zeg ik, zeide spr„ dat er grootere be
langen 'zijn dan die der geünificeerde
spoorwegen en dat het tijd wordt, dat
deize door den' Staat genaast worden.
De toekomst ziet er niet rooskleurig uit.
Een groot deel van Europa, is failliet, of
is het faillissement nabij. 'Zoolang de
prijzen der landbouwproducten hoog blij
ven, zat hot voor den landbouwer wel
gaan, doch veel moeilijker wordt bet Yoor
al voor hen, die duur kochlten of abnor
maal hoog puchjtten, als eenmaal de ken
tering komt. Organisatie en coöperatie
blijven eisch. Vrije cultuur is noodig, om
den pachter gelegenheid ie geven bij in
tensieve bebouwing de hoogste opbreng
sten van den bodem te krijgen.
Hoe de ontvolking van het platteland
te voorkomen? In de eerste plaats moet
gezorgd worden, veel meer dan 'thans,
zoowel door Rijk gis provincie, dat de
toestanden ten platte lande veel meer
verbeteren. Gas of electrisch licht moet
ïrt het bereik van den 'dorpsbewoner ko
men. Spreker wekte ten slotte op tol
steun, aan slachtoffers der Kloetramp.
Daarna werd de befaamde aardappel-
kwestie besproken, n.l. boa het komt dat
men 'hier in Zeeland met duizenden mud;
deai aardappelen blijft zitten, die mpr*
voor de regeering heeft geteeld,
en bewaard- en die niiet
nomen. Voornamelijk de hoeren Hanken
en Krepel' maakten zich tot tolk der klach
ten, terwijl twee beambten van bet rijks-
aardappelkantoor trachtten aan (e toioaneiu
dat de opgaven uit Zeekind foutief waren!
en de samenwerking tusschen bet Rijks-!
kantoor en die Z. L. M. te wemeehfein
overliet. Hierop antwoordde de voorzitter
dat het Rijkskantoor de Z. L. M. steeds
verwees, naar de Jrandelaarsveireeniging
„Oiis Belang". Hiervan weoischt© d!© Z.
L. M. en wensebt zij nog
diend te zijn. De Z. L. M. is het
lichaam waarmede bet
streets 'had behooren te
(daverend applaus der vergadering).
>Zi. Exc. de minister zette uiteen; da,t
alfgejziien van d© al of niet juiste opgaven
bet vo©ruitziob|t (in den herfst van 1918)
1st ge-
eenSjgje
-wschb
menigte invloedrijke vrienden en zou tot den
adelstand zijn verheven, als zijn partij bij de
verkiezing de nederlaag niet had geleden. Wel
dra had bij toegang tot de beste kringen;
hertogen en graven bezochten zijne partijen,
en ik -begon al Spoedig te merken, dat mijn
zon aan het dalen, ging en de oude heer
oordeelde, zijne dochter beter te kunnen uit
huwelijken dan aan den derden zoon van
een graaf zonder geld. Toen verscheen Kil-
benham op het tooneel. Hij ziet er goed uit;
hij is markies, doch gelijk gij zeer goed weet,
een losbol. Hij bezit geen cent in de wereld
en zit tot over de ooren in de schuld. Wat
gebeurt er? Binnen zes weken krijg ik de bons
en heeft het meisje Kilbenham het jawoord
gegeven. De menschen zeggen algemeen: „een
prachtige partijen om alles nog mooier
te doen voorkomen, wordt gij op het bruilofs-
feest uitgenoodigd."
„Met uw verlof, maar gij schijnt het u
ai te erg aan. te trekken", zei Sharper, terwijl
hij een nieuwe sigaar opstak.
„Heb ik er geen reden voor? Ik zou u
wel eens willen zien, zoo gij behandeld werd
als ik. Wanneer ik bedenk, hoe iedereen over
Kilbenham spreekt en welke geschiedenisjes
er al over hem in omloop zijn, als ik hoor,
hoe de oude Greenthorpe overal wordt uitge
lachen om zijne verwaandheid, zoo zelfs dat
men in de kranten den draak met hem steekt,
terwijl tegelijkertijd het jonge paar als over
stelpt wordt met geschenken, welke van alle
van een siogelijk dreigend tekort aam
aardappelen in 1919 voor- de girooto ste*
den en liet daarmede gepaaid gaande
gevaar van hongersnood en revolutie hiem-
bad doen besluiten zoolang mogelijk de
Zeeuwsche voorraden onaangetast te la
ten. Hij wil' echter alles, doen om aan
de grieved 'tegemoet te komen. Njog
hedenavond desnoods 'aal1 in de
Staatscourant een besluit ver
schijnen, waarbij de aardappe
len worden vrijgegeven (daverend
applaus), terwijl hij aanraadt een court
missie je benoemen, die in overleg' met
zijn ambtenaren hier aanwezig zal over
leggen, wat te doen staat oim de inaidiefeliige
gevolgen van den voor de aardappiclbe-t
waarders, geschapen toestand te verzach
ten. Dezle woorden vonden algemeen© in
stemming. Voor zijn toezegging van op
heffing van het uitvoerverbod werd Z.E.
door den heer Hombach bedankt, die een
kalmeeiremd woord sprak, toen ae gemoe
deren een «ogenblik dreigden in gisting
le gei aken.
Voor de commissie, door den minjs ter
bedoeld, werden namens de Z.L.M. aan
gewezen de heeren Konings (Rilland-BaLhi),
Leenbouls (R-etrancihement) en Scheele
(Kapelle). i j
Na heit uitbrengen van een verslag «ver
de werkzaamheden van het Prov. Bet
middeilingsbureaiu door den heer Stevens
en na de goedkeuring- van de rekening
op voorstel van den heer J. LindenbergÖ
sluitende met een hettoi batig; slot van
£30202.41, weird1 Se vergadering gestoten,
nadat de heer 'Joh'. Pilaar die sociëteit
ter beschikking had gesteld van de Zi.L.'M.
gedurende 'le tentoioinsteHinigsdlageu.
Inmiddels was het zachtjesaan middag
geworden en naderde het lang verbeide
oogenblik, waarop de Koningin ©n Haar
Gemaal de stad «1 de tentoonstelling biet
een bezbek zouden vereeren.
'Op den gewonen tijd, tegen kwart voor
eenen, stoomde \de trein waarin de Ko
ninklijke rijtuigen waren, ondier daverende
toejuichingen der saamgestroomde menigte
het station binnfein. II. M(. vond ter be
groeting aanwezig Z.Excell. den Commis
saris der Koningin in dit gleweist, rnr.
Dijckmeiesler -en den burgemeester va|n
Goies, die beiden in den koninklijken sa'
Ion wagen met het Koninklijk echtpaar en
gevolg het noenmaal gebruikten. Om
streeks twee uur betrad II. M. de Koningin
met Paar gemaal den Prins, Haar se
cretaris Thi". Van Geen, den ee'remoinie-
tar graaf Dumonoeau èln ©en hofdame
de wachtkamer-restauratie jer en ae
klasse, waar Zij een ovatie van de Goe-
sche padvinders in ontvangst nam.
en begaf zich, gekleed in een crème
kleurig zomertoil-et, een kanten para
sol in de- hand, te voet naar het
Rijkslandbouwproefstation en van daar te
voeit naar d« Groot» Kerk. Dit Viel- hïj
hèt langs ctpn welg geschaarde publiek
in bijzonder goed© aarde, ja, wekte ont
roering. „Zij toiopt als ©en gewotte juffer",
zei jrns ©en oiud-e man, getroffen 'door
zooveel eenvoud. De hoera,'» waren dan
kanten toestroomen, zoowel van de voornaam
ste personen in den lande als van de arme,
slecht betaalde werklui; alleen omdat Kilben
ham markies is en zjj de dochter van een
millionnair, nu ja, dan zou ik haast in staat
zijn, om dwaze streken uit te halen."
„In hoofdzaak ben ik het met eens",
sprak Sharper. Doch wijl 't leven nu eenmaal
zulke tegenstrijdigheden oplevert, is hei ver
keerd, met het' hoofd tegen den muur te
loopen en zich vervolgens te beklagen, dat
men zich pijn heeft gedaan. Zijn die geschenken
wel zoo prachtig als men zegt? Ik zou het
gaarne weten, daar ik het mijne nog niet
heb aangeboden. Tegenwoordig geeft men wat
de anderen geven. Zoo zij nog niet veel
bijzonders gekregen hebben, behoeft mijn ca
deau ook niet zoo kostbaar te zijn. I11 het
tegenovergestelde geval zal ik mijne keus moe
ten vestigen op diamanten of op een schilderij,
waarvoor een Amerikaan te vergeefs geld
geboden."
„Ha, hal" lachte Kelmare. „Hoe lijntjes
kunt gjj de dingen zeggenWat de geschenken
betreft, ik heb gehoord, dat zij, met de dia
manten van den vader der bruid, zoo on-
veer een waarde vertegenwoordigen van twin
tig duizend pond,"
„Gij doet mij verbaasd staan", zeide
Sharper.
„Ik ben er zelf verwonderd over", ant
woordde Kelmare, terwijl hij opstond om heen
te gaan. „Nu, ik moet weg. Ik ben hier
Welk weder zullen we hebben?
Verwachting tof den avond van 19
Juni:
Zwaklco to,t matigen, tijdelijk wellicht
toenemende Zuidelijketot Westelij
ken wind. Toenemende bewolking mét
kans o>p; onweer of regen. Koeler.
qok niet van de tochi en herhaaldelSjfe
neigde dei Koningin alfemiendefijikst naar
links en naar rqch'ts. Ook d© Prins mocht
menig© hartelijk© qvatie in ontvangst rn©i
men. i
Op li©t proefstation wierd 'zij opgje"
walohlt doer den directeur, den hfeer J.
C. d© Ruijter d© Wüdt, wiens dochtertje
aan Hare Majesteit een boiuquet aan
bood, dat Zij imnziaain aanvaardde.
Terwijl de heer De Ruijter Do Wildt
de Koningin begeleidde, begeleidde de heer
II. A. Hanken den Prins op den tocht
door het gebouw. Een ieder van het per
soneel werd door de Vorstin aangespro
ken en Zij liet zich gaarne omtrent de
werkzaamheden van het kantoor een en
ander uitleggen. Met den heer directeur
onderhield Zij zich minzaam. Deze deed
Haar na ongeveer een kwartier verblijfs
uitgeleide en begaf de stoet zich te voet
naar de Groote Kerk. Daar werd Zij ont
vangen door de bekende commissie.
De president-kerkvoogd de heer Harinck
begeleidde de Koningin en de heer J. W.
v. d. Weert W.Jz. begeleidde den Prins.
1 De heer Harinck sprak het woord van
welkom, gaf een resumé van den gang
der restauratiewerken; en waar de banen
van de restauratie begaanbaar waren is
Zij rondgeleid. Bij het binnenkomen van
de preekkerk speelde de beer Kooijman
den Hochzeitsimarsch van Mendels
sohn, tea-wijl de Vorstin naar de con
sistoriekamer ging. Zij stond even stil bij
het graf van Frans Naerebout, den edelen
menschenredder.
In de consistorifii bezichtigd© H. M. de
Koningin enkele fotographieën op kerk e»
restauratie betrekking hebbende en 'Zette
Haar naam in het Vreenidelingenboek!.
Ook de Prins zette iziijn naam, die er
reeds instond yan 1915. Ook werd jdja
vorstin geweizien op het feit dat bij' den
bomaanval1 van 23 Dec. 1917 de ke«k,
ofschoon het hoogste gebouw der stad, ge
spaard bleef. Belangstellend vroeg H. M.
of er toen ook slachtoffers waren te be
treuren geweest en hoe het met hen was
afgeloopen.
Terwijl het orgel het Wilhelmus speelde,
verliet II. M. door het nooirdertrainsjept
heit kerkgebouw om met Haar gpvoig
in djen autoi te stapip©n, di© Haar langs
dien aangegeven weg naar de tentoonstel
ling voerde.
Tegen halt drie vulde zich de tribun©
en verbeidde men oinder de tonen dhr
muziek de komst van het KcninkKjkjjpaar
Om den „Rinig" had zich ©en enorm©
menschenmenigte vèrzjaimield.
Te 2.88 kwamen d© voorrijders, op het
terrein, de Commissaris der Koningin,
Jhr. Van Geen en burgemeester van Goes!
gekomen om te hooran, of gij lust hebt, een
dag of acht met mij in het kanaal te bruisen.
Burgrave heeft mij zijn jacht geleend en ik
geloof, dat een weinig verandering mij goed
zal doen."
„Het spijt mij", gaf Sharper tot bescheid,
„dat ik onmogelijk mve uitnoodiging kan
aannemen. Ik heb verscheiden zaken van be
lang aan de hand, welke mijne tegenwoordig
heid in de stad dringend vereischeu."
„Die bruiloft is er zeker eene van?"
„Om u de waarheid te zeggen, dacht ik
daar al niet eens meer aan. Moet gjj weg?
Nu, tot vederziens dan en veel genoegen!"
Toen Kelmare vertrokken was, keerde Shar
per terug naar zijn studeervertrek en ging
voor zijn schrijftafel zitten.
„Kelmare trekt het zich te veel aan", sprak
hü tot ziehzelven, „en zijn gevoel van spijt
brengt zijn gezond verstand tot zwijgen. Hij
schijnt niet te begrijpen, dat bij op 'n fatsoen
lijke manier van een loelijk zaakje is afge-
komen. Ik weet waarlijk niet, met wie ik
het meeste medelijden heb, met juf. Greent
horpe, die een harteloos schepsel is, of met
den markies van Kilbenham, dien ik ben
als een echten schavuit. De bruiloft echter
belooft schitterend te zijn, en
(Witfrdt vervolgd.)
V,
