No. 15. Donderdag 6 Februari 1919. Vijftiende Jaargang. KLOKJE Verschijnt eiken MAANDAG-JTOENSOAG- en VRIJDAGAVOND. SEMPILLEN 'iaaü, Uraadpalvn en daakraennetjes, -Jf erikaahscti Orgif. flink net 2e Meisje, netfe Diensfbedé of Dagmeisje, vus, THEORIE EN PRAKTIJK. Tusschen Wapenstilstand en Vrttde. Welk weder zullen wi| hebben? till*W M. 4 mtVÜ. 5 j.; M K. J. van der Veen, j.; M. Melker, j.; L. A. Gillc- a, 68 j.; M. M. upont, wed. van an. elis Christiaanse, a Johanna Porreij wed. van Piel er n den Boomgaard, Jacoba Steketee, lis Jacobus, z. v. nman. 79 j., echtf. ran d Jan. Geboren7, Ja - Pieter Jan Hoek Cornelia de Mol; Jacob Traas en ena van 't West van Pieter Huige; Hoek van Djjke, 88888888883^88® ovalen, Benauwd- |ien der luehtpijp verall|men der heesehheid, Bron- sihma worden be ezen door de wereld-j li. VAN AKEN spec, te Selzaete. per doos 90 sent. depót voor Holland: i b. O. A bchulte A Ce., urg. Verder te Uioes m- •rs Mulder en W. F. rder; te 'sGiavenpel- JH. van Dixhoern eereuhoek bij Cl, van n. <7 O 2 TE KOOR O.Oüü Mater Gegalva- rtuestvrij Prikkeldraad, als nieuw, alles op rollen dUO Jrleter, ook bij kleine te koop eu plu MOU Braad- g i.8u M., legen goedkeope alles per Kilo te kaop. Te geu dagelijks aan den Zand- Kruiniugen eu t* bevragen Cuipaart le Hilland-bath «a ijk mz. te Arulnta|tn. oop gevraagd en selied gebruikt veu met opgave van prijs utal registora enz., lett rt van dit blad. vw COKiXhiLlstiEN Goan- Bussum, Gr. Wichaaanlaan 15 t tegen April ot Mei ende naaien, mazon en strijken, loon^asch^rg^^^^^^ Gevraagd: _J 0# tandig kunnende werken, Mej. VERWEK, öt. Adriaaustraai. EOEKLANDSCHE VOLK, gang, Irenes per pest. et een beeiend historisch ver- Llmann, getiteld van 't Joodsche Rijk en de in* ing van den Tempel aldaar. Een hoofdpersonen de honderdman T h a m a r, dochter van Rabbi- rtaling van J. J. G. WAHLEN. ert Januari verschenen nummers. TERREUS, Uitgever, Roermond. gt te ontvangenHET lieke Nederlandsche Volk, era f 2.50 franco per post. of per briefkaart bestellen. IEUHE ZEEUWS® COUffll Ahocnetnenttprgs p. 3 maanden voor Gom f 1.—, daarbuiten 1.2S. Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent. verten tién worden ingewacht vóór kalf PM aar 's namiddags. Kantoor v. d. Administratie: BoudtwIJn da Wlttastraat A 135s GOES. Tel. interc.i Directie no. 94. Redactie no. 97. Reclameberichten 80 Ct. p. r. BQ abonnement speciale pr|s. Advertentiën van 1—0 regels 10.35, iedere regel meer ld Cl. Eenzelfde advertentie 9 X geplaatst wordt 8 X berekend. Toen de oorlog nog in vollen gang was, kon men herhaaldelijk in de organen der Entente lezen, gelijk haar verantwoorde lijke leidslieden het meermalen openlijk verkondigden, dat eerst het Pruisisch mili- tairisme diende verslagen te worden voor aleer een nieuwe en betere orde van zaken kon geboren worden. Was dat ge schied, dan kon begonnen aan den op bouw van den waren recbtsvrede zonder tirannie of willekeur, zonder annexatie, waarbij geheel de beschaafde menschheid zich tot een volkerenbroederschap 'ineen- dracht en vriendschap zou vereenigen. Geen gebieden zouden overweldigd of in gelijfd worden, wanneer niet eerst de be- voiking zich over het al of niet wensche- lijke der inlijving had uitgesproken. Al- gemeene ontwapening zou er komen en vrijheid van zeeën en toekomstige geschil len zoo die zich mochten voordoen zouden niet meer op de spits van den degen, maar bij scheidsrechterlijke uit spraak worden beslist. Een prachtige theorie, een wonder schoon toekomstbeeld. Maar het is er mee gegaan als met de „fata morgana", de luchtspiegelingen in de woestijn, die den moeden, dorstigen reiziger zoete rust en rijke lafenis beioven in de schaduw rijke oase, maar in waarheid slechts ijle schimbeelden zijn. Inderdaad, wat is tot nog toe de prak tijk? Zeker het Pruisisch militairisme is vernietigd. Maar wat is van bet andere, van dien mooien toekomstvredesstaat tot nu toe terechtgekomen? Een bitter klein beetje. Op de voorloopige z.g. vredesconferen tie bedisselen Engeland, Frankrijk, Ita lië en de Vereenigde Staten, mitsgaders Japan, den boedel naar eigen goeddunken, terwjjl de kleinere Staten mogen toekijken en de neutrale Staten met een argwanend oog verre worden gehouden van else ge- dachtenwisseling. De vrijheid der zeeën is naar het rijk der onmogelijkheden ver wezen, de algemeene ontwapening als een utopie losgelaten. Trouwens reeds bij bet begin der wapenstilstandsonderiiandelin- gen meldde de „Central News" uit Was hington: „de krijgstoerustingen zullen in in de Vereenigde Staten niet worden ver minderd. Onze .politiek (d.w.z. die van Noord-Amerika) blijft dezelfde als in den tjd toen de oorlog op zijn hoogtepunt stond". Het zelfbestemmingsrecht der volken zoo luide aangeprezen, zoo geestdriftig bejubeld, is tot een aanfluiting geworden, vooral in Frankrjjk, waar de onverzoen lijke geest van Clemenceau de verove ringszucht tot ongekende felheid heeft aan geblazen. Ging van daaruit niet de land- hongerige beweging, die Zeeuwsch-Vlaan- deren en Limburg voor België opeiseht? Tracht de republiek van Marianne niet het groothertogdom Luxemburg in te palmen? Werd met Elzas-Lothanngen gerean- nexeerd? En valt dit laatste nog tot zekere hoogte te begrijpen al blijft het waar, dat die landen cultureel, linguistisch en etnographisch meer Duitsch dan Fransch zijn wat te zeggen van Franknjks streven om ook den linker Rijnoever, al thans Saarbrücken, in te palmen? Natuur lijk alles volgens de befaamde stelling van Lafontaine's dierenfabel: „la raison du plus fort est toujours la meiileure", „het recht van den sterkste is altijd het beste". Maar daarmede is bet niet goed gepraat en begrijpelijk is het, dat de Duit- sche professor Delbrück daarover in de „Neue Berliner" de navolgende rake en juist» opmerkingen maakt. (Wij ontleenen ze aan „De Tijd"): De Franschen maken geen geheim van hun plan. om niet alieen Elzas-Lotharin- gen te annexeeren, doch ook het gebied van Saarbrücken erbjj te nemen. Hoe is dat overeen te brengen met den rechts- vrede, die ons beloofd js? Of met het zelfbestemmingsrecht der volken? Of met het ideaal, dat deze vrede geen enkele wapenstilstand, doch een duurzame vrede zou zijn? Het gaat om meer dan om een half millioen menschen, die door taal, geschiedenis, zeden en gewoonten met het Duitsche volk zijn verbonden tot een een heid en thans door geweld en list daar van ontrukt moet worden. Saarbrücken was vroeger een zelfstandig Duitsch graaf schap, dat ten slotte door erfenis aan 4« vwratan va» Ifesaau «s gekoasw. Ragds Lodewijk XIV heeft eens getracht het graafschap Saarbrücken als een leengoed van den bisschop van Metz van Frankrijk te beschouwen, doch hij heeft het moe ten opgeven. Toen in de Revolutie-oorlo gen de geheele linker Rijnoever aan Frankrijk kwam, werd ook Saarbrücken Fransch, tot groot leedwezen der inwo ners. „Daar wij allen", aldus Gottlieb „het gebrek van een Fransche heerschap pij, meer dan ons lief is^ hebben leeren kennen en wij, burgers, geen lust heb ben in deze nieuwe heerschappij, willen wij er ook in 't geheel niet aan gelooven". Zelfs toen Bonaparte tot consul zou ge kozen worden moesten de gemeenten van Saarbrücken door inkwartiering gedwon gen worden, deel te nemen aan de stem ming. Bij den eersten Parijschen vrede van 1814 kwam wel de linker-Rijnoever aan Duitschland terug, doch Saarbrücken bleef Fransch bezit. De bewoners waren er diep ongelukkig over en toen na den terugkeer van Napoleon van Elba de oor- log opnieuw uitbrak, stonden zij dadelijk na den slag bij Waterloo op en bestorm den de bondgenooten, met name denPrui- sischen staatskanselier Haidenberg met petities eir geschriften, waarin zij eischten „de bevrijding van het Fransche juk en de hereemging met het Duitsche vader land Algemeen onderteekende de ge. heele burgerij van Saarbrücken op 15 Juli 1815 een verzoekschrift en legde plechtig de gelofte af, om „alles te doen, wat tot dit doel kon naderbrengen". Euro pa heeft aan dezen drang niet kunnen weerstaan en bij den tweeden vrede van Pargs werd de fout van het vorige jaar weer goedgemaakt. Saarbrücken werd van rrankrjjk gescheiden en ingevolge het ver zoek der bewoners by Pruisen gevoegd. Wat zou nu het gevolg zijn, wanneer net aan de Franschen geluste, hun wil door te zetten en de stad en het land van Saarbrücken te annexeeren? ik wil met spreken van het verhes, dat Duitsch land lijdt, wanneer dit rijke gebied met zyn kolenmijnen (10 tot 12 millioen ton kolen per jaar) en zijn installaties van ons wordt afgescheurd, want hoe grooter het verlies voor Duitschland is, des te liever is het den staatslieden der Entente. wen Hat !S ®én gezichtspunt beschou- we. 6611 voor °ns, Duitschers van belang is, doch evengoed voor onze vyanden. U eik gevoig zou8het Saarbrücken aan Frankryk hebben op den en 0p den duurzamen vre ten*?3 wanneer Frankrijk Elzas-Lotha- hi gevaarneXe 'S duu™» vrede stÜn JUit °plolsslQS kaa> zooals de toe- h^ïf m°Pah6t ü0Seilt>lik ontwikkeld heelt, slechts deze zijn, dat de Fransch sprekende deelen aan Frankrijk komen zelf-te H Btetsch-sprekende deelen een zelfstandigen staat vormen. Vereemgt men echter de Duitsche gebieden eenvoud met Frankrijk, dan valt met zekerheid te voorzien, dat er een Duitsche .irreden ta ontstaat en de wereldvrede 'opnieuw m gevaar komt. Altijd bestonden er ook in de Duitsche deelen van Eizas-Lotharmgen zekere Fransche sympathieën en de Fran, schem mogen de hoop koesteren, aan wel ker vervulling ik intusschen niet geioof dat zij een reactie ten gunste van Duitsch land kunnen bedwingen, maar ook een rranschman moest begrijpen, dat dit in saarbrücken volkomen uilgesloten is Op bun eigen verlangen zijn de inwoners van Saarbrücken honderd jaar geleden bij Pruisen gekomen, en sedert dien ge- heel met den staat vergroeid. Zelfs wan- neer zij op het oogenblik moesten toege ven aan het geweld, dan zou toch, zoo- ara het volksgevoel wakker werd, het volk zich verheffen. En hoe zou de nood kreet, die van de Raar opstijgt, een echo vinden in het Duitsche volk. Al zijn wij thans nog zoo vernederd en is onze kracht gebroken, een volk van 60 mihioen laat zich niet dooden en het hulpgeroep der btijVen broeders zou niet ongehoord Met een juist politiek inzicht verbindt men daarom overal de gedachte van den algemeenen vredesbond met' de gedachte .f zelfbestemmingsrecht der voike- (i eene kan niet bestaan zonden vnllr^u^'n vredei die volkeren en 8 deelten thans overmachtigt, ver- en volkerenbond reeds hij zijn het £t df d00d' ,VVanneer ik gekend verstandigste onder onze vij- wijzing van het Fransche annexatieplan, dan durf ik deze beschouwing hietmee sluiten, dat in Duitschland zelf hiermee een vraagstuk is aangeraakt, waarovei alle partijen, van de uiterste rechterzijde tot de alleruiterste linkerzijde, van 'ons, All-Duitschers, tot de onafhankelijke so ciaal-democraten het niet alieen vastbe sloten moeten zijn, doch ook vastbeslo ten zijn, om tegen den vijandelijken toe leg den strijd op leven en dood op te nemen en wanneer zij hem niet kunnen opnemen, hem dan toch reeds nu voor de toekomst aankondigen. De Vredesconferentie. „De Tijd" schrijft: Merkwaardig genoeg heeft bij de twee de openbare mjeeowoms.. der VTedeseon- feremie toen VVLson een zeer merk waardige rede nieid ter. inleiding; der be sprekingen |Over den volkerenbond alieen Llojd George izicn oip offtcieeue wjjze bij Wilson's besohouw.ngen aange- SiOLen, terwijl Lieinenoeau zien tevreoen stelde met vóór 's pres.denten redevoe ring te zeggen„het woord is aan den neer Wilson' 911 na die rede het stilzwij gen bewaar Jd. Wilson sptafc over de nood- zakeiijkiieia om tegenover üeei de lueriocü- neid rechL te doen, door haar don vrede te verzekeren; hij verklaaroe, dat Amen- ka zijn roi in dezen oorlog teivergeefs zou nebben gespee-d, indien daaruit een aantal Europeesc..e overeenkomsten zou den oncstuan (dus: indien eiemenceau's theorie vaniuei machtsevenwicht opnieuw zou worden verwezenlijkt; en hij ze.de woordelijk: „W ij zijn de meesuers, van geen enkel volk, maar wij zijn hier om toe te zien, dat elk volk tor wereld zijn eigea meesters kiest en zijn eigen lot bepaalt, niet aooais wij dat wenschen, maar 'Zooals heit zelf dat weinscht. Wij zijn hier om te zorgen, dat de grondslagen van dezen ooriog worden weggevaagd, die het werk waren van kleine groeien buróerLjke regeerders «net hun militair perso-iea en welke de rijken van onwillige onuerdanen met de wapenen te zamen hielden. Deze grond slagen vormden de macht van enkele mannen om de luenschherd te gebruiken ais pionnen in lier schaokspe-. S.e-k-s de vrijmaking van de/.e d.n,gen zal den vrede tot stand brerigen." Eén van beide: of VVLson's ideaal zege viert, en aan 1 s aan allen anne.v/atielust vooral aan Franscue z.jde sch.jnr die te bestaan voor goed een bre-del aange legd (ook tusscuen Nederland en België zullen dan geen territorrale vervvikke.in- gen ontstaan; of de durdeli.jk uitgesproken wil van sommige bevolkingen, wai hun politieke toekomst bereft, wordr op bru tale wijze door de meerderueid van het „directorium" gescitenden en door de overige .eden der VTedes.onferentie met een futioos „ja "en amen bekrachtigd en dan kunnen Wilson en z„n meds-afge- vaardigden, volgens 'spres.den.en eigen woorden, niet naar de Ver. Staten te.ug- keeaen, zonder de ve.ontwaard.ging op zich te zien neerkomen hunner mede- burgersv Losse berichten. De bedreiging der Bolsjewiki. Voor Ide grenzen van Oost-Pruisen staan sterke Bolsjewistische legers, West-Pruisen wordt met een inval der Polen bedreigd en het tot dusverre nog Duitsch gebleven West-Posen staat opnieuw bloot aan een bedreiging der Polen. Daardoor komt ook de Mark Brandenburg in gevaar. De Russische Sovjettroepen staan in de linie Libau-Dubissa-Kowno. De vesting Kowno is weliswaar nog niet in handen der Russen, doch dezen staan er vlak voor. De Bolsjewisten beschikken jn den sector Libau-Du bissa-Kowno o,vier een groot aantal di visies, die door ijzeren tucht bijeenge houden en geleid worden. De solda- tenraden spelen in het bolsjewistische legei niet meer ide rol, die hun in het begin van de Russische revolutie wei d toebedeeld. Het commando is in handen der be- velhabbars. En nu schijnt het bij de Duitsche troepen te mankeeren aan een vast operatieplan en een deugdelijk com mando-stelsel. Het commando berust n..l., ondanks de nieuwste aanschrij ving van den minister van oorlog, fei telijk nog in handen der soldatenraden, die niet schijnen 'te durven overgaan tot een energiek optreden tegen de Russen, maar meenen den vijandelij ken opmarsch naar de Duitsche gren zen tot staan te kunnen brengen door onderhandelingen. Dezelfde fout, waaraan zoolang de regeering te Ber lijn gelaboreerd heeft tegenover de Spartacuslieden. Spoedige hulp door betrouwbare vrijwilligerscorpsen, die vastbesloten zijn den vijand onder al le omstandigheden, als het niet anders kan met geweld van wapenen, tegen te houden, is daar derhalve dringend noodig. f»De Tijd.") Duitschland en de schadeloosstelling. Dr. Helfferich heeft aan 'n redacteur van de officieuse „Deutsche Zeitung" mee gedeeld, dat Duitschland beslist niet in staat zal zijn een oorlogsschadeleosstel- ling van noemenswaardige hoogte te be talen. (Ms.bode.) Spartacus ontwaakt weer. Nu Liebknecht en Rosa Luxemburg dood zijn, heeft Adolf Hoffmann zich aan bet hoofd der beweging gesteld, de man, die onder het socialistisch bewind eeni- gen tijd minister van eeredienst is ge weest, doch zich door zijn feilen haat tegen de geloovigen, zelfs in socialistische oogen, onmogelijk maakte en afgezet werd. Daarover blijkbaar vertoornd, beeft Hoff mann als leider van de Spartacus-groep, den eisch gesteld: afzetting der tegen woordige regeering, vorming van een Roo- de Garde en wraak voor Liebknecht en Rosa Luxemburg, In Brunswijk ën Wil helmshaven vooral wordt duchtig geor ganiseerd en as. Donderdag 6 Februari, rekent men op een nieuwe bolsjewieksche actie. Te Weimar zijn alvast de regee- ringstroepen, die de nationale vergadering zouden bewaken, ontwapend en ook het telegraafkantoor is door Spartacus-lieden bezet. De Berlijnsche pers voorziet ern stige onlusten in de eerstvolgende dagen. (,,De Tijd".) Dc Belgen en Kardinaal v. Hartmann. BERLIJN, X Febr. (W.B.) De „Germa- nia" meldt: Dé instiucties betreffende de zielzorg, die de kardinaal-aartsbisschop Von Hartmann aan de geestelijken van het Keulsche aartsdiocees gezonden had, werden door de Belgische bezettings-auto- riteiten te Krefeld in beslag genomen en verbrand. De Duitsche regeering heeft door de wapenstilstandscommissie te Spa in de zitting van 31 Januari ten krachtigste geprotesteerd. Katholieke betoogingen te Weenen. Grootsche betoogingen hebben dezer da gen plaats gehad te Weenen. Men zal zich herinneren hoe de vo rige week Zondag in de Mariahilferkirché tijdens een Katholieke godsdienstplechtig heid de socialisten met geweld optraden tegen den priester, die de preek hield en hem sommeerden den kansel te ver laten. „Dat laten wij ons niet welgevallen" was het antwoord der Katholieke Wee- ners en onmiddellijk werd het besluit ge nomen krachtig en plechtig tegen den „rooden" godsdiensthaat te manifesteeren. Een protest-vergadering werd belegd, waar de Katholieke voormannen van Wee nen optraden. Overweldigend was het aan tal Katholieken, die deze meeting bij woonden. .(Ms bode.) Duitschland heeft voedsel tot 15 Mei. ZURICH, 2 Febr. In gezaghebbende kringen te Berlijn wordt verklaard, dat de voorraad levensmiddelen in Duitsch land groot genoeg is om het geheele land ■tot. 15 Mei a.s. te kunnen voeden, Een a.e. bezoek van den Engelschen koning. ..BRUSSEL, 1 Febr. (V.D.) Naar ge- inelcU-^vordt, zal de koning van Engeland waarschijnlijk in de derde week van Febr. een, bezoek, aaji Brussel brengen. Verwachting tot den avond van 6 Februari: Zwakke tot matig© winden, uit Zui delijk© richtingen, nevelig tot zwaar bewolkt, wellicht eenige regen of sneeuw, om Tiet vriespunt des nachts, overdag matige 'dooi. Uitvoerbeperkingen opgeheven. WASHINGTON, 3 Febr. (Reuter). De uitvoerbeperkingen voor gerst, mals, rog ge, haver, booaen, erwten, bouwgerst, ze melen, veevoedei1 en katoenpitolie zijn op geheven. De Volkerenbond. PARIJS, 2 Febr. (Havas). In een inter view met Mitze, den directeur der „Na- zion", het te Buenos-Aires verschijnende blad, verklaarde Lansing betreffende de toelating der neutralen tot den volkeren bond, dat hij, daar de oprichting van dien bond een integreerend deel vormt van het vredesverdrag, niet ai te goed kan inzien, hoe de neutralen daar hun handteekening onder zouden kunnen plaat sen. Niettemin zal de meening der neutra len naar behooren worden ingewonnen en zal aan hunne opmerkingen de groot ste aandacht worden geschonken. Protestvergaderingen te Berlijn. Te Berlijn hebben groote beioogingen plaats gehad om tegen het plan der en tente om de 'Duitsche koloniën te ver- deelen te protesteeren. In deze vergaderin gen werd o.a. door Erzberger en Dern- burg het woord gevoerd. (Msbode.) De wanorde te Bremen. Men seint aan „De Maasbode": BERLIJN, 4 Febr. De berichten uit Bre men zijn zeer verward en tegenstrijdig. Nu eens wordt gemeld, dat de Breiners zich overgegeven hebben en dat hun aan voerders gevlucht ziju, dan weer wordt er van gevechten gesproken, later weer van onderhandelingen en van herstel van de rust. üp het oogenblik zijn er twee berichten ingekomen, die even geloofwaardig zijn. Voigens het eena heeft de ontwapening der arbeiders te Breinen een bevredigend verloop. Volgens bet andere wordt de toestand in Bremen steeds ernstiger en verwacht men verdere gevechten. Beide berichten stemmen echter hierin overeen, dat Bremen van alle zijden door regeeringstroepen omgeven is, die ook de spooi-wegen bezet hebben, zoodat de ar beiders geen hulp van Luiten kunnen krij gen. De Spartacisten te Bremen melden intusschen weer 13 dooden. Men weet echter bij deze verliescijfers nooit, of men met het totale aantal van alle verliezen of met nieuwe verliezen te doen heeft Vermoedelijk zijn het echter nieuwe ver liezen. De Duitsche Regeering en de Arsolraden. BERLIJN. Scheidemann heeft in een onderhoud met een vertegenwoordiger van een groot Amerikaansch blad gezegd, dat hij persoonlijk evenals de heele Duitsche regeering voor de onmiddellijke afschaf fing der arsolraden zal opkomen. (Msbode.) PARIJS, (V. D.) 3 Febr. De Fransche kamer van afgevaardigden heeft heden- namiddag President Wilson ontvangen. NEW-YORK, (V. D.) 3 Febr. Naar van Ca.pomay wordt gemeld is de bestuur bare luchtballon G. 3, die Donderdag morgen met een bemanning van anht koppen, voorzien van voor.uad voor een toent van 5 dagen, nog onderweg, niet tegenstaande den heviD«n wind. Deiaden der bemanning ontvangen elk 80OJ svanneer zjj den vastgesteldetn tijd in de lucht blijven. MUNCHEN, (V. D.) 3 Febr. De ex- koningin van Beieren Marie Theresa is op VO-jarigen lee.tijd op het* slot Wiidan- ëvarth aan h«t L'hiemmeer «variad^n.

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1919 | | pagina 1