1.200.000.
V ijl tiende Jaargang.
Wie
jmerkt,
Olmeboomen
Vakorganisatie.
Dinsdag 21 Januari 1919.
kis iele 1
loon- en Win
ey VI
10FSTEEDJE,
FEUILLETON.
angwagen met
en Sleepke.ting
TE KOOP
TE KOOP
schrijving ie koop:
flinke Dienstbode,
Meid-Huishoudster
Virschijnl eiken MilUI-JpUf- tn MMM,
Onder den grond.
Tusschen Wapenstilstand
en Vrede.
a a
enigng
)e Kan Co.)
Co.)
Mo. 8.
- 1 - avv
4 pCt.
fVrenta
iNTIËN
►OTHEKEN
van Binnenlandsche
in Nederland gelden
1
S gezondheid niet meer
'orde is als vroeger
te eenigen tijd
ardt's Levetogen.
ift aan bloed en ze-
nieuwe kracht en zal
dig Uw levenslust en
racht wedergeven.
?an f0 90, £1.75, f4.25,
nt A. MIJNHARDT,
mac. Fabriek Zeist.
Ipeth. en Drogisten.
TE KOOP
bevragen bij P. VAN
EINDE, Helnkenezand.
is, Schuur en Stalling,
3.92 Heet. (8 gemeten)
de helft boomgaard en de
rwlaud.
ingen te bekomen ten
van
3LLMANN VERHOEK,
Deurwaarders.
iop bij inschrijving
(iwas, in 2 Iperc. elk van
i. Inlichtingen verstrekt
3LABBEKOURN te Bieze-
wien inschrijvingen worden
bt tot Zaterdag 18 Januari
2 uur.
ragen bij P. C^yiULEAU,
e lang den Havendijk van
ïaar Wilbelminadorp.
htiën te vernemen en bil-
in te leveren vóór of op 25
i ten kantore van denDirec-
an den Wilhelminapolder bij
tegen 1 Mei a.s.
Mevrouw VAN DER HAVE,
val, Goes. o
raagd in eon gezin van 2
ien, zoo spoedig mogelijk,
is huwelijk dertegegwoordige
niddelbaren leeftijd bij J
IS, Maerepolder, Rilland.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 1.—, daarbuiten f 1.25.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
vertentiën worden Ingewacht vóór half een aar 's namiddags
Kantoor v. d. Administratie: EoudewIJn de Wittestraat A 135» GOES.
Tel. interc.i Directie no. 94. Redactie no. 97,.
Reclameberichten 30 Ct. p. r. BJ abonnement speciale prjs.
Advertentiën van 1—0 regels 10.75, iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
II,
Paus Leo XIII zegt in zijn zendbrief
Kerum novarum" over het recht van
den werkman tot het voeren .van een
gerechtvaardigde loonactie: „Ofschoon
aus .de werkman en de meester vrij
willig een verdrag aangaan en bijzon
der omtrent het bedrag van het ar
beidsloon overeenkomen, zoo blijft
toch nog gelden de eisch der natuur
lijke gereentjgheid (een eisch, krachti
ger en ouder dan alle yrije bepalin
gen van verdragen)het loon mag
niet ontoereikend zijn om een
spaar zamen en eerzamen
werkman te onderhouden.
Onomwonden treedt alzoo de Kerk
in het krijt voor een behoorlijk-
werkloon en verzet zich tegen het
toekennen van een ontoereikend,
loon. Het spreekt echter vanzelf, dat
eene loonactie, die zich spitst op een-
steeds meer vragen, zonder re
kening te houden met wat billijker!
wijze door den werkgever kan worden
hetaald, zonder zichzelf en zijn eigen
bedrijf ie schaden, eveneens door de
Kerk wordt veroordeeld, als strijdende
tegen de rechtvaardigheid. Trouwens
het gezond verstand zegt, dat een op
voeren van het arbeidsloon tot in het
krankzinnige, de ontwrichting van het
gansche bedrijfsleven na zich sleept,
en jn stede van welvaart, gebrek,
kweekt. De socialisten zijn altijd groote
hazen geweest in het stellen van .steeds
hoogere iooneischen: zóó royaal kon
geen werkgever of minister zijn, j>f zij
gooiden er nog een schepje op. Waar
om? Wel, omdat bij 'hen piet het
algemeen welzijn, maar het
eigenbelang de groote drijfveer
dier actie was. En hoe zich dat op den
duur wreekt, leert ons jnet klemmen-
den nadruk Duitschland, waar het so
cialisme baas is.
Nog kort geleden gaf het (Wolff-bu
reau het navolgende nieuws ten besta
(het Woltf-nieuwsbureau staat onder
inspiratie der Duitsche socialistische
regecring)
Daar de loonen der arbeiders in
den laatsten tijd, op aandringen der
arbeiders, allerwegen zulk een hoog
te bereikt hebben, dat verdere stij
ging niet meer op grond van de
heerscbende duurte gerechtvaardigd,
kan worden en het g e h e e 1 e e c o-
nomisehe Je ven er onder
moet bezwijken, heeft de Prui
sische regeering zich genoopt gezien
eene verordening uit te vaardigen,
waarin o.a. gezegd wordt, dat de
toonbeweging eene ontwikkeling
heeft genomen, die groote gebie
den van de productie moet
vernietigen. Noch de mijnbouw
en spoorwegen, noch alle overige
staatsbedrijven kunnen het langen
97) o
Na het middagmaal kwamen eenige be
waarders de cehen der priesieps openen
om hun een wandeling op de plaats te
laten doen. Wilhelm stond toevallig op
dat oogenblik voor het raam; hij zag
den aartsbisschop van Parijs verschijnen!;
de waardige prelaat ging met moeite en
steunende op den arm van een grij'zep
priester, dien de strooper herkende, om
dat hij heim in de Madeleine gezien had
het was de eerwaarde heer Dtegueirry,
een krachtige man, op wiem, in weer
wil Zijner v,er en zeventig jaren, de ge
strengheid der gevangenschap geep in
vloed schiean uitgeoefend te hebben.
Eenige paters Jesu.efen, religieuzen en
leeken schaarden zich rondom hun op
perherder etn vader.
Die hovelingen van den rampspoed,
die mannen, welke wisten dat zij gingen
sterven, spraken met elkander in de
grootste gemoedsrust, hunne oogen ver
hieven izich 'dikwert ten hemel, hun ge
laat was glimlachend en op hunne kalme
trekken las men dezelfde blijdschap als
tijd verdragen, dat de uitgaven
de inkomsten ver overtref
fen. Dit gevaar heeft zich echter-
reeds in dreigenden omvang voor
gedaan. Het wordt derhalve tot ge
biedenden plicht van de regeering
het stijgen van de loonen tot b o v e n
de mate van de inkomsten
met kracht tegen te gaan.
Deze mededeeling der Pruisische so
cialistische regeering, waarin wij eeni
ge uitlatingen van bijzonder gewicht
hebben gespatieerd, spreekt boekdoe
len. Nooit mag de Katholieke vakorga
nisatie den weg eener loonactie be
treden, die tot zulke wantoestanden
voert, alis boven geschetst.
Eenmaal vaststaande, dat het recht
streeksere doel eener vakorganisatie,
is: de vakgenooten sterk te
maken tot verkrijging of hand
having van stof lelijke voor-
ideelen en van de rechtspo
sitie waarop zij volgens de
Christelijke rechtvaardig
heid aanspraak mogen ma-
ke n, volgt hieruit vanzelf, dat de
R.-Katholieke Vakorganisatie eene
strijidvereeniging is. Nu be
hoeft dat woord niemand te ver
schrikken, mits men het in den goeden
en waren zin versta. Immers, de striji|
is hier niet het doel, zooals hij.
de heele en halve roode vakvereeni-
gingen, maar het middel, dat in
het uiterste geval dient te worden aan
gewend, ter verovering van een recht,
ter verkrijging van een hooger goed.
Evenals de legers er zijn niet al
leen omwille van den aanvallenden
strijd tegen een buitenlandschen vij
and maar ook voor den strijd ter
bewaring der binnenlandsche rust en
orde, zoo moet .onze vakorganisatie
•zich wel gereed houden voor dien;
strijd, doch zonder uitdagend karak
ter. Want in haar vaan staat niet ge
schreven: „op, voor den klassestrijd!"
maar: ',,op, voor 'de Verzoening der
klassen en samenwerking tusschen ka
pitaal en arbeid, op den grondslag
van gelijk recht om te komen tot de
christelijke orde der samenleving."
Dit is juist de zwakke plek in het
socialistisch systeem ter oplossing van
de sociale kwestie, dat de .bezitters
en niet-bezitters tegenover elkander
worden gesteld als elkanders doodsvij
anden, slechts aangewezen pp een
strijd tot het bittere einde.
Luister wederom naar hetgeen Paus
Leo in zijn „Rerum novarum" er over
zegt:
„Een hoofdfout in de behandeling
van het arbeidersvraagstuk (door de
socialisten) is gelegen m de veronder
stelling, dat de stand der rijken en dia
der armen uit hun aard tegenover
elkander staan en de natuur lien heeft
gevormd om elkander in eèn onver-
zoenbaren tweestrijd te bekampen. Dit
nu is tegen alle recht en waarheid,-
het tegendeel is juist waar. Gelijk de
onderscheidene ledematen des li-
die, welke de eerste martelaars moet ver
vulld Ihebban hij de gedachte aan hun
naderenden dood.
Somber als -een duivel onder de enge
len verdwaald, -die verbitterd wordtduoir
het zien van een geluk, waarop hij weet
geem aanspraak meer te kunnen maken,
doolde ten norse lie bewaarder rond, ter
wijl hij zijne pijp rookte en voortdurend
met don kolt zijner pistolen speelde
Andera bewaarders, daarentegen, gche
nen golieel ternedergeis.agpn: m n zag jhet
hun aan, dat zij met tegenzin hunne be
diening vervuldende -Commune, die- hein
gebruikte, omdat Zij hen noodig had, be
schouwde Jhen al verdachten, en het ge
ringste gabaar van hunne zjde ware ge
noegzaam geweest om hen achter
grendels te doen Zetten.
Om halJdrie kl'aptei de h'oofdcip-ier
de handen; het was liet sein van den
terugkeer in de gevangenis. De volgzame
kudue gehoorzaamde terstond en eenige
minuten later 'kon men in de cellen,
waarvan de raampjes opens ronden, de ge
vangenen aandachiig hunne getijden zien
feziem. V
Bijna op hetzelfde oogenblik kwam een
burger met een gejaagd voorkomen, vooir
wden alles beefde en de directeur Fran
cois "onderdanig boog, de binnenplaats
de
in
chaams in volmaakte evenredigheid
en verhouding aan'.elkander passen,
zoo heeft ook de Schepper gewild,,
dat de twee klassen, der armen en deb
rijken, onderling eendrachtig zouden
samengaan eri evenwicht vormen. Im
mers, de eene heeft den steun dm-
andere noodig, het kapitaal kan niet
zonder arbeid, evenmin zonder kapi
taal de arbeid kan bestaan. Eendracht
geeft aan alle dingen schoonheid en
orde, maar uit onophoudelijke:! strijd
wordt noodzakelijk verwildering en
verwarring geboren.
Verwildering en verwarring i
Heeft het er niet veel van, alspf
paus Leo, in -de toekomst schouwende,
zag, welke wrange, afschuwelijke
vruchten de socialistische klassestrijd-
theorieën afwerpen-daar waar de
itolsj-ewiki ze thans in {te uiterste con
sequenties toepassen?
Een -der geliefkoosde strijdmiddelen
der rooden is de staking. .Ook de
Katholieke vakorganisatie kent dat wa
pen, doch alteen in het uiterste
geval, als noodweer.
Als alle eerlijke middelen ter over
reding van een aan een onrechtvaar-
digen eisch vasthoudendèn werkgever
zijn uitgeput, ais het gaat pm het
„to be or not to be" van het recht,
mag de Katholieke vakorganisatie het
zwaard van de staking trekken. En
dan staat de Kerk steunend achter
haar, gelijk voor-verleden zomer bij do
staking üer R. K. textielarbeiders ,ta
Tilburg is gebleken.
Maar staken om politieke be
weegredenen hetzij om de overheid
schrik in te boezemen, hetzij om
dwingend in te grijpen in het verkrij
gen van wettelijke voordeeien, hetzij
om zijn ontevredenheid over de hande
lingen der regeèring te uiten acht
de Katholieke vakorganisatie steeds
uit den bo-oze. Trouwens als politiek
strijdmiddel blijkt het staken meestal
een tweesnijdend zwaard te zijn, dat
hem verwondt, die het hanteert.
Zij het dus waar, dat de Katholieke
vakorganisatie eene strijdbare vereeni-
ging is, zij is het niet uit liefde tot
den strijd, maar omwille des yredes,
Moet zij den degen kruisen, dan do©
zij het zoo, dat het chevalier sansi
peur et sails reproche", „ridder zon
der vrees of blaam" haar als eerege
tuigenis kan worden nagegeven.
De vredesconferentie.
PARIJS, 17 Januari. Het officieele com-
munitrué der vredesconferentie meldt: De
president der Vereenigde Staten van
Amerika en de minister-presidenten en
ministers van buitenlandsche zaken der
geallieerde groote mogendheden hebben
in tegenwoordigheid van de Japansche
gezanten te Parijs en Londen heden van
half 11 tot half 1 en van 3 tot half
over, 'zijne schreden naar het westelijk
gebouw richtende.
„Kijk, Wilhelm," ziide de jonge sol
daat tot dezen, „daar loopt Eexréhij
is stellig dronken ol gek."
Waarschijnlijk was; hij het eie-n en het
ander.
Hij deelde met een scherpe, hortende
onverstaanbare stem bevel-en uit, waarna
hij weder heenging; jbij 7-ou juist verdwij
nen, toen hij, zich eensklaps omkeerenda,
deze woorden schreeuwde:
„Om zeven uur de sol-daten!"
Óp- hleit bsipaal-de uur kwam een gewa
pende bende van vijftig gefedereerde®:
over d-ei binnenplaats en schaarde zich
in den rondeeg. te gelijk ging een aan
tal bewaarders, onder de bevelen van
een brigadier, de benedenverdieping van
de oostelijke gevangenis binnf®,.
Ferré verscheen kort daarop-, in het
zwart gekleed met een Tyroier hoed op
het hoofd en een roode sjerp o-m de.
lendenen; ook hij' verdween in den
rendeweg. i
Wilhelm voelde ,het zweet op- zijnvoor
hoofd parelen; voor he', raam staande,
dat hij niet ver-liet en waarvan zijne han
den zenuwachtig de traliën omklemden,
zag tij de edlen ach.ereenvolgens openen
en sluiten. .Vervolgens fgwgepde iets als
6 pp de Quai d'Orsay vergaderd.
De Fransche minister-president las de
voorwaarden voor de hernieuwing van de
wapenstilstand voor.
De vergadering besloot later aan België
en Servië elk het zenden van drie afge
vaardigden toe te staan.
De koning van ifiedjaz zal door 2 af
gevaardigden vertegenwoordigd zijn.
De kwestie van het aantal afgevaardig
den voor de verschillende mogendheden is
dus definitief geregeld.
Zaterdag j.l. werd de vredesconferentie
te Parijs geopend, waarbij president Poin-
carè een redevoering hield. Hij dankte
namens geheel Parijs voor de eenstem
migheid waarmede deze stad als plaats
van samenkomst werd gekozen. Het zij
mii geoorloofd aldus Poincaré in
deze keuze 'n bewijs te zien uwer ge
negenheid ten opzicfite van het land, dat
meer dan eenig ander van den oorlog
geleden en meer dan anderen dooden be-
treitren moet.
Verder ging hij de geschiedenis
van dezen oorlog, die zooveel men-
sche-nlevens gekost, heeft, na, en wees
er op,'.dat de solidariteit, die de landen
tijdens den oorlog verbonden had, onge
schokt moet blijven tijdens de onderhan
delingen en na de onderteekening van
den vrede.
Gij zijt vergaderd, om het kwaad, dat
gedaan is, te herstellen en 'n hernieuwing
ervan te voorkomen. Gij hebt in handen
de toekomst van de wereld.
Ik laat u thans aan uw ernstige bezig
heden en verklaar ..de vredesconferentie
van Parijs voor geopend.
Wilso-n zei in zijn -rede, dat hij met
genoegen het voorstel deed om Clemen-
ceau tot permanent voorzitter te benoe
men, niet alleen op grond van de ge
bruiken en ter huldiging van de Fran
sche republiek, maar ook als een hulde
aan den persoon van den Franschen pre
mier zelf.
Lloyd George steunde in zijn rede dit
voorstel en huldigde Clemenceau. als de
man, aan wien de overwinning het meest
te danken is.
Welk weder zullen wij hebben?
Regeling van werkzaamheden.
PARIJS, 18 Januari. De neutralen en
de- staten, die in wording zijn zullen mon
deling gehoord worden, wanneer zij wor
den opgeroepen.
Dé vertegenwoordiging van Rusland is
aan de orde wanneer de aangelegenhe
den betreffende Rusland in behandeling
komen.
De bespreking der kwesties geschiedt
in den vorm van een eerste en tweede
lezing.
De eerste lezing bestaat uit een alge-
meene bespreking teneinde overeenstem
ming te krijgen over het beginsel der
zaak. De tweede lezing is voor een be
spreking der details.
Andere regelingen betreffen het werk
van het secretariaat en het technische
werk,
Verwachting tot den avond van 21 Jan
Matige Zuid-Oostelijke tot Zuidelijke
wind, nevelig tot betrokken, later wel"
licht regen. Stijging vau temperatuur.
ca" zal de Italiaansche delegatie ter vre
desconferentie bestaan uit (Jriando, Son-
nino, Salandra, Barzilai en Savago Roggi.
De militaire raadsman zal generaal Roiii--
lant zijn.
Losse berichten.
De dood van Liebknecht en Rosa
Luxemburg.
BERLIJN, 17 Januari. Om in zake den
dood van Karl Liebknecht té kunnen vast
stellen, wie de schuld draagt, is door
het lid. van den krijgsraad Kurtzig be
paald, dat de zaak van mevrouw Luxem
burg in het belang van een spoedige
behandeling voor een anderen krijgsraad
moet komen:
De rijksregeering heeft voorgesteld, dat
in beide gevallen de uitvoerende raad
alsmede de centrale raad een lid er mee
zullen belasten aan het onderzoek mede
te werken en zij heeft den uitvoerenden
raad aangeraden, met deze taak zoo mo
ge-lijk een lid van de onafhankelijke so
ciaal-democraten te belasten. Daarop heeft
de centrale raad voor het onderzoek in
de zaak Liebknecht zijn lid Herm.' Mul
ler aangewezen, terwijl de uitvoerende
raad zijn lid Wegmann afvaardigde. Voor
he t onüerzoek in de zaak-Luxemburg zul
len de vertrouwenslieden nog worden aan
gewezen.
BERLIJN, 18 Januari. In een verga
dering van Berlijnsche soldatenraden las
een matroos To->t geheeten een protocol
van een soldaat voor, die als ooggetuige
tegenwoordig was geweest bij den moord
op Liebknecnt en Rosa Luxemburg. Zijn
verslag is voor de militaire, overheid zeer
belastend. Hij meldt n.l. dat bij het weg
voeren van Liebknecht zich geen men-
schenmenigte voor het Eden-hotel bevond.
Liebknecht zou door de soldaten met
geweerkolven tegen den grond geslagen
zijn en daarna bewusteloos in een auto
geworpen. Ook mevrouw Luxemburg moet
met geweerkolven mishandeld zijn.en door
een van de soldaten met ©en revolver
schot gedood.
Een tweede protocol geeft een onge
veer gelijke lezing van deze zaak. Tost
wilde echter niet mededeelen,wie deze.
protocols hebben opgesteld, zoodat deze
opgaven voor niet zeer betrouwbaar kun
nen golden. De meerderheid .van de sol
datenraden hechtten er dan ook geen'ge
loof aan. Ook de arbeidersraad houdt zich
ernstig bezig met het geval 'Liebknecht
Luxemburg en protèsteert tegen de mili-
tairistische geweldregeering.
De Italiaansche delegatie.
ROME, 18 Januari. Volgens de „Épo-
een processie van schimmen langs de
ramen, die de trap verlichtten, welke
naar -den ron-deweg voe.de.
Er verliepen eenige minuten, een ge
lijktijdige losbranding, gevolgd do-or eenige
afzonderlijke geweersclioje-n, weerklonk
achter den muur van den ro-ndeweg, een
witte fwolk steeg bo-ven d©n muur o-p
e-n \verd do-o-r den wind langs het raa-m
medegevoerd, Wilhelm rook de kruit
lucht; daarop schalden da hoorns, de
beulen trokken, zegevierend hunne wape-
ne-n zwaaiende, we-uer weg ©n man hoorde
niets meer -dan een kwartier later het
doffe ratelen van een verhuiswagen, di-e
naar een te voren o-p het kerkhof van
Père-Lachaise gedolven kuil ee-n vracht
vervoerd© en ©en streep .bloe-d op d-e
straatsteeinen achterliet.
„Die- laaghartige moordenaars,!" fluis
terde eene stem den strooper in het oor.
Hij keerde zich' met levendigheid om en
zag -den bewaarder Pïnet, bleek, met de
oogen vol tranen bij hem staan.
„Wat is er gjbeurd?" vropg Wilhelm.
„Hebt gij heit niet vermoed?" hernam
Pinet; „zij hebben zoo even den aarts
bisschop van Parijs doodgeschoten."
De nacht van Woensdag op Donder
dag was vo-1 verschrikking; nu en dan
kwamen er gefedereerden binnen, haal
De Duitsche Constituante.
ÜjlBLIJN, 18 Januari;'"Naar de „Lokal
den een of twee gevangenen en gingen
weder heen; daarna hoorde mm in de.
straat em gerekt gehuil, geweerschoten
en woest vreugdegejuich.
Als ware hovmngén van het gepeupel
wierp-en Ferré, Rigault en Hanvier het
slachtoffers her prooi toe o-m he- te ver
maken.
Dat tijgerspc-1 vermaakte ook hen.
Den volgmden dag, den 25en, ward
een ander punt der stad gekenmerkt door
den ve-rfoeiel ijken moorU d t Dominicanen
van Arcueil, vermoord door he. 101e ba
taljon wi.de dieren, aangevoerd door den
onmenschJijken en la.hariigen S.-rizier.
Des Vrijdags hernieuwden, zich dezelfde
toone-.len in den rotn-dew..g. v.jftien gijzle-
lahrs vielen onder de kogels der gefede
reerden. Door het blo-ed wadende, brul
de Ferré van genot.
Denz'eltden dag werden acht en dertig
gendarmen en zestien priesters, wien men
lijfsbehoud toegezegd had, in de straten
rondgevoerd, aan de woedende menigte
overgeleverd en door vrouwen en kinde
ren in de- rue du Haxo op ©eh gruwe
lijke wijze ter dood gebracht.
(Wordt vervolgd.)
-«xe *rr
J— 1
