No. 1
Woensdag 1 Januari 1919.
Vijftiende Jaargang.
Nieuwjaar 1919.
Dit totaal lil 6 Milt».
EERSTE BLAD.
Verschijnt eiken IMIOitJIEUIU- en VRtJDAOAVOKO.
FEUILLEKM.
Onder den greid.
Tusschen Wapenstilstand
en Vrede.
Walk weder zullen wij hebben
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 1.—, daarbuiten 1.25.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbelo bladen 10 cent.
vertentiën worden ingewacht vóór balt een onr 's namiddags.
Kantoor y. d. Administratie: Boudewl|n de Wittesfraaf A 135° GOES.
Tel. interc.i Directie no, 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 30 Ct. p. r. abonnement speciale prgs.
Advertentiën van 1B regels tO-25, iedere regel meer 15 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
Zoo zag dan het jaar 1918 het
krijgsrumoer bedaren, al duurde het
nog tot November vooraleer hel
ztvaard werd opgestoken. De bloedige
nachtmerrie, waarin het grootste deel
der beschaafde (1) wereld vier jaren
lang verkeerde, nam een einde. En
welk een eindeStolid in Januari 1918
het bolwerk, van centfbal Europ.a, met
üuitschlaiki als hoekliastion nog,
schijnbaar Althans, hecht en Sterk- en
wisten zijn légers' met gewéldige slaj
gen te beuken op den-muuï der "ge
allieerde legers in het westen, zóc
geweldig, dat Lloyd George^den 9er
April in het volle"parlement van dei
kritieken toestand der geallieerdei
moest gewag-en, thans ligt dat hol
werk verbrokkeld temeer.
Nadat Bulgarije zijn dienst aan Gei
manje had" opgezegd, het Turksch
rijk zijn onmacht tot verder mod*
strijden hadden doen blijken-, zage
de Pruisische militaire g-ïootmandar
nen a la Ludehdorff en Vón ïirpit
hunne dagen geteld. Onder de m
kerslagen van Foch's militair tale;
bezweek Diritschlan-d's militaire „wet r
kracht, die ook van binnen door di
kanker van de revolutie was aanf -
vreten. En -als natuurlijke reactie 1
de opgezweepte buitensporige v -
wachtingen van zegepraal en linde -
Jireiding, waarmede de milita
machthebbers het volk hadden 'bev -
gen steeds meer van zijn zonèii 11
oorlogsmonster als slachtoffer in da
muil te werpen, keerde dë ontgi i-
chelde Dnitsche natie zich tegen hi e
regeerders, hun verantwoordirjg v t-
gend van het nutteloos vergoten Jilo 1.
En. als de knikkers ui h«jt sj 1,
rolden tpen de keizers-, koningk-, h r-
togs- en vorstenkronen in Duits it-
land over de straat eri zij die 13t
diadeem en scepter op dé toon ej-
stoelten zetelden moesten in oierijlle
vlucht hun heil zoehen in denvrean-
de, waar. zij het „ijdelheid dtr ijcpl-
heden" van d-en Oosterschen konhg
Salomon kunnen overwogen.
En nu ,wil men vrede makin, épn
eeuwigen vrede,' die de órlogén
voor immer uitsluit én den mnscnen
een tijdperk van ongestoord pluk en
voorspoed opent, zoo iets als Ie „3a-
turnia regna", „het gouden .ijdpock
van Saturnus", waarvan idi ouden
spreken, die gelukkige tijd, wirin al
les pais en vrèê en bloemereur en
zonnenschijn is. Een volkererond zal
er moeten komen met scbeickechter-
lijke uitspraak bi,] internatioal^ ge"-'
schillen en afschaffing van Ijërs en
vloten, uitgezonderd die, wee' voor
den internationalen poiitiedifst 'lipo-
95) oi
In dien broedrrmoordeiden jrijd,.'. ver
licht door de walmende èn-'etachtiga
vlammen van den petroleum,;! midden
van liet donderen van het gielrnt. het'-
geknetter van het geweorvuui was het
méér dan morielijk zijn koelxdighüi
te bewaren; verbitterd door it. verzet
len het verraad, gaven' de solden geen
kwartier men ea telkens ïiieuv branden
ziende uitbreken, .ontstakên deirjeJz'aine
burgers in blakende'vroede.
„Schiet de gevangenen dood leen kwar-
tieier dood met ,de petxolavos!" riep
de veuoornde menigte.
Eu mans .moest ge .veld geRiken om
degenen terug te dringen, die ch op die
Wilden w«en, en in
haite machtelooze woede „oglen moed
bezaten op die bedreigingen oor b>lée-
digende spottérrfijen en zcW sctólf-
wo,oraje.il. Ie aniwobrdüi.
Te midden van'dien' ui Ideii krijg van
di» vlammen, die de mornpnenn êu pa^L.
dig zijn. Als die noodjg zijnimm#s,4
komt die volkerenbond tot'stand, dan
zullen de natiën elkander gaandeweg
'zoo goed leeren verstaan, <qlat er
slechts algemeene menschenmin en
broederliefde zal worden gevonden.
Bet is mooi, het is verrassend, te
staren in zulk een blij verschiet.
Maar wordt dat verschiet ooit werke
lijkheid
'Een groot vraagteeken dunkt ons
hierbij niet overbodig. Zoolang' er
menschien zijn met hun hartstochten
en kwade neigingen, zoolang er een
menscheng-em-eenschap zal zijn even
eens met dezelfde verkeerde neigin
gen behept, lis elke gedachte 1 aan
een wereldorde, gebaseerd op broeder
liefde en menschènmin en daardoor
vrij van oorlog en strijd, een utopie,
een hersenschim.
Althans, zoo men zich die wereld
orde denkt buiten het Christendom
om. Alleen de eeUwig-e, onverganke
lijke begiilselen des -Christendoms,
trouw beleefd en eerlijk nagekomen,
waarborgen der wereld een orde ran
zaken,. - gegrondvestop de wet der
liefde, wglke "uit hoogere beweegre
denen aa'ri de lagere driften en min
'edel^' neigingen "der natuur, het zwij
gen "oplegt.,
Al wat' echter gtaat gewropht, tp
worden krachtens princiepen theo
rieën- en idegën, die niet geadeld zijn
door den Christélijken geest, "is waar-
delooze „Iprsatz" en bereidt aan bet
rnenschdom' 'in ptede van - orde, wel
vaart, g^luk-anarchie, ellende, ramp
spoed.
Zie naar ,d'e landen, waar een nieu
we oh dg v^nzaken de oude hpeft
verdrongen, met - omverwerping 'der
niaafschappèlijké .grondzuilengpds-
dienst,gezag, huisgezin, eigendom.
Dijaf „wórdt „u dat alles met 'feiten
klaar "en "duidelijk' voor oog^n gesteld.
.En .wat. die algemeene bróederlièfde
en menscheninin 'beffeït bilitènTiet
Evangelie om,'zié naar dé kaüibsjën!
Die eten' elkander op uit 'pure men-
sehenfiefde 1
Daaróm,- als .1919, ons den langge-
wensbhtén vrede zaf schenken,zal al-
'lefed dan die vrede, 'duurzaam zijn,
en. vrij vaii dedriem van nieuwe, wel
licht. 'nog yheeselijkëi' oorlogen, zoo
hij in alle opzichten 'een EechtVahrdige
vrede is, d.w.z. rechtvaardig voör al-
'Ie1' partijen,'- overwinnaars, zoowel als
overwonnenen, gelijk reeds zoo vaak
-dé algerileehe vader der Christenheid,
-paus BeèefflfctjUs XV, i'n zijn :mërk-
witard-ige vredesgeschrifteh'te kennen
gaf,
Bij dé' wehsehenV .dié1 wij bij -den
aanvang- des.'niéuwfeii j-Aars vormen,
mag yöOïzekér öók-deze'niet ontbre
ken, dat dé'.Heihei dehgeiien die de
vredesbesprekirigèm in 'ntaarn hunner
volkeren •zul-lën1. voeren, wijshèi'd
s'chenke oih naar de1 eetiwige begin
selen der rëchtvafirdigheid en goed
heid, welke-lëh 'islotté de -afstraling
zijn van Gods gerechtigheid en genade,
het levén .der rfatiën in nieuwebanen
.te helpen leiden.
zien van het brandende Parijs 'in graftoort-
sieu veranderden, die de schandelijkste
rnisdadeiiverlichtten, vftrèn er orntretht
die gijzelaars de onrustbahendste, maar
ook de tegenstrijdigs ie -gerüchfen irWÖCn-
loopv
Hóe ging het met den aartsbisschop, van
Parijs, monseigneuh Darho/; den opföher
dier aarlsbiss-hoppen. die, se-ert 1846.'
voor dien-mar;eldo.od s.hijnen hés end ie
zijn; Hoe ging'het ook niet de honderden
.gekerkerde priesters en de op de Ver-
f saillanle.ii jgemaakté gevangjenen en de uit
hunne kloosters verdreven'religieuzen en
do voor waarborg gegrepen gijzelaars V
l;fet loi van ChaudeV, in koefoii hloedei
door Rigault vermoiord, moest de oio-gén
aan 'die minst heldereieuaen openen ?o.n-
trent het aan de slachtoffers beschoren
lot, en, n'o.-h.ans aarzelde men voor zijn
gievoalen uit .te kómen en al bevende
zéide men
„Zij zulléii hen niet durven vermoor":
dien."
Alsof monstters 'van dat soort-een mis
daad niet' zouden' durven begaan, terwijl
he; in hunne macht'sfohd d e te volvoeren.
Indien zij' op datoogenblik iets be-
-trjeurden ;dan.-Ws het"dg.t het .boUvTë, da
•Ons Nederland in het bijzonder phst
'hij het schei-den van 191-8 oprechte
-en .vurige dank -aan" den Allerhoog-
sten 'God, voor de onverdiende wel
daad, waarmede Hij ons volk in de -
afgelóopen oorlogsjaren begiftigd^
d.oor s téeds den strijd van onze land
palen te weren. En niet, minder 'voor
bet nieuwe.blijk Zijner goedertieren
heid, door het gevaar der binpen-
landsche revolutie te .doen bezweren,
dat in de Novembermaand zich drei
gend yerhief en waarbij Hij het över-
graote' deel van het Nederlandsphe
volk, aan Vorstin en Regeerjn'g ge
trouw, wapende met den noodigen
inoéd en vastberadenheid, die den aan-
hhngers der revolutie .ontzag inboe
zemden. Nemen wij als leg van die
•bedreiging het „waakt, en bidt" in
1919 mede, opdat ook in de toekomst
het ordelievende Nederland paraat
worde bevonden, zöo vaak men het
in zijn rust en vrijheid .aantast.
En zij voor ieder onzer, ook in zijn
persoonlijk leven, 1919 een jaar van
zegen. Moge de „Nieuwe Zeeuwschè
Courant", waarvan ons onlangs een
abonné getuigde; „Zij was mij steeds
eén prettige nieuwsaanbrengster",
haar taak blijven vervullen tot tevre
denheid barer lezers, voornamelijk van
de Zeeuwsche Katholieken, wier jrou-
we gids en VersLaggeëfster van het
wereldniëuws zij wil zijn en blijven
tot in lengte-van' jaren.
ZALIG NIEUWJAAR!
De Volkerenbond.
WASHINGTON, 28 Dec. De „United
States Courrier" schrijft:
Senator Knox voegt zich bij het koor
dér reactionairen, die den volkerenbond
veroordeelen. Hij wil wachten tot bet
vredesverdrag geteekend is. Dit is,
schrijft het blad, geen nieuwe rol voor
senator:.Knox. noch een buitengewone
houding tegenover den vooruitgang van
het rnenschdom. Niemand heeft er ooit
van gedroomd, dat liij de wereld-beter
of mooier zoukunnen maken, doch
sommigen hebben verklaard, dat de
volkerenbond een utopie van een ziener
was. Niemand is ooit een beweging
begonnen om dé beschaving vooruit te
brengen, zonder aangevallen te worden
doo): reactionairen. Te zeggen, dat de
wereld niet rijp is voor eenig plan tot
verbetering, dat uit de tegenwoordige
omstandigheden voortspruit, staat gelijk
met de mogelijkheid van den groei der
vooruitgang over het noofd te zien. De
reactionairen kunnen niet verder zien
dan hun neus iaug is. President Wilson
is in Europa om raad te geven en raad
te ontvangen. Het Congres zal er goed
aan doen, geen hinderpalen in zijn weg
te stellen, waardoor de vruchtbaarheid
van deze beraadslagingen, zoowel voor
Amerika als voor de gèheele wereld
belemmerd zou worden.
H. Kapél,de Notre-Damie, het Pantheon
;©h tal van'andere monumenten aan hunne
vernielzucht ontsnapt waren', en izij sieohts
©enige hónderden gevang!enen hadden voir
'die laa'ts.e slachting bijeengedreven.
'Op. ictenzelfden avoud van den 22n.dat
Térrè aankwam van de prefectuur van
politie; welke hij uit vrees- ohitvluchtb
doch zonder de prooi los te laten, in de
laatete uren van zijn bloedige d ctatuur
door. hem bemachtigd, werd er besloten
'dat .de' s1.ach.ing een aanvang' zou'nemen.
Daar hét er ech.er op aankwam de
'^schandelijke' slachting zoo -lang moigelijk
lie rekken, verdeddm de hoofdleiders dar
misdaad die gevangenen in alideetlingpri
en- zonden aan den cipier van Mazas
het hevel de eerste bezending over to
„doen brengen.
Monseigneur Darbij dé eerwaarde heer
Déguerry, pastoor der Madeleimdó presi
dent Bonjean, een missionaris,- bij demen-
sch'enelers ontsnapt aan het martelaar
schap dat hij te Parijs zop vinden, veertig
gevangenen in Ret geha-1. stonden met
hun naam op de pood ottige lijst, vermeil.
Om négen jnur .des avgnds kwamen de
wagens voor de poort der gevangenis,
begeleid - door een troep woedende" bau-
BERLIJN. 28 Dec. Staatssecretaris
Erzberger zeide in een rede over den
volkerenbond o.a.
De noodzakelijkheid van den volkeren
bond blijkt uit de mislukking van het
tot dusverre gevolgde internationale
politieke systeem. Wederzijdsch wan
trouwen beheerscht den internationalen
t lestand. Het zedelijk beginsel was uit
de betrekkingen der volkeren uitgescha
keld. De oorlog is wetteloosheid naar
buiten en heeft wetteloosheid in het
binnenland ten gevolge gehad. Hij be
rei lde den weg voor het wereldbolsche-
wisme
Op het oogenblik staan wij voor een
volledig ineenstorten dezer geweldanar-
chie. Een nieuw systeem moet er voor
in de plaats komenhet systeem van
het recht.
Erzberger verklaarde, dat scheidsge
reebt, ontwapening, internationale geljjk-
berechtigdheid en internationale regeling
van het arbeidersrecht de grondbeginse
len van den volkerenbond zija.
Ten slotte zeide Erzberger, dat de
houding der entente voor de stichting
van den volkerenbond beslissend zou
zijn. (Maasbode.)
Losse berichten.
Be ni-uwe regeering In Buitschland.
BERLIJN, 30 December (W. B.) In een
oproep van den centralen raad. der Duit-
sche socialisti iche republiek aan de arbei
ders, burgers en burgeressen wordt' o a.
gezegdDe centrale raad heeft de volks
gemachtigden Ebert, Scheidemann en
Landsberg, die hun ambten ter beschik
king gesteld hadden, opnieuw in hun
functies bevestigd en de regeering aan
gevuld door de partijgenooten Neske
(Chemnitz), Löbe (Breslau) en Niessel
(Berlijn) in de regeering te benoemen.
De voorbereiding voor een vruchtbaren
arbeid van den centralen raad is onvoor
waardelijke handhaving der openbare
orde en veiligheid, verhindering van
g--.weldadig ingrijpen in het privaat en
openbaar bezit en hevatting der geregelde
productie, die door den koleunood ten
zeerste in gevaar is gebracht.
BERLIJN, 30 December (W. B.) Het
centrale bureau van de socialistische
Duitsche republiek zegt in een procla
matie tot de soldaten, dat een ieder, die
wapenen draagt de regeering trouw ver
schuldigd is.
De regeeriug is besloten de vrije orde
in de "republiek te beschutten Wie de
wapenen gebruikt om deze orde te ver
storen of daartoe aanspoort begaat een
misdaad „Redt door de tucht, die gij u
zeiven oplegt, de resultaten van de om-
wenteliug en uw volk voor een dreigen
den ondergang."
De annexatie-furie in België.
Hoe de wind in België waait blijkt
o a. uit een brief van Emiel Hullebroeck
in de de „N. R. Ct." na zijn terugkomst
uit Gemt. Wat hem daar het meest ge
pijnigd heeft, is de franskiljonsche furie
die daar nu heerscht niet het minst als
een terugslag op de activistische furie.
dileben.
Siedert den vroegen morgen vernam
mien in de gevangenis het hei/igie gebul
der van' het kanon, ear ondanks het door
die 'bewaarders in aehl genomen stilzwijgen
wisten 'al -d-e gevangenen, dat de Versail-
lanen eindelijk binnen Parijs doorge
drongen waren.
De verbeten woede der bewaarders, de
gieruchten van da s'raat. en de veiriubbal-
de geslrehgbeid om alle gemeens hap der
gevangenen met elkander ie beletten, zoü-
den genoegzaam geweent zijn om den
minst helderzienden de zoo gewichtige
gebeurtenis te do-en raid n. dia men voor
bon geheim wilde houden.
WilheKii -in het bijzonder kon volstrekt
geen twijfel te dien opzichte voeden; dok
ter M. had hem alias verhaak! wat er
gebeurd was.
In zijn koortsig ongeduld verwachtte
de strooper elk oogenblik k'jue be/rijding;
hij vbrbeoldde zich, dal, nu de troep-en,
'eenmaal binnen d'e s'.ad waren, voortaan
niéts meer lren in hun zegetocht kon
tegenhouden.
Bij hlet binnendringen der gèfedereerden
in de gang verbeeldde hij zich. dat de
Versaillanen hun de -deuren kwame-u
Verwachting tot den avond van I Jan.
Zwakke tot matigen wind uit Noordelijke
richtingen, nevelig tot zwaarbewolkt. Wel
licht nog regen of sneeuwbuien. Köuder.
Vlaamsch hoort men er bijna niet spre
ken, en de Parrjsche bladen komen met
eeji verbijsterende snelheid naar Gent,
terwijl de Hollandselie bladen er veel
later komen.
De onzin dien hij te Gent over Neder
land hoorde uitkramen, „gaat alle ge
dachten te boven", wat hij,toeschrijft aan
de ovërprikkeldhóid, der Gentenaren en
aan de eenzijdige, verkeerde voorlichting
door de franskiljoasche pers.
Volgens de statistieken zijn er, .naar
een Wolffoericht meldt, afgezien van het
gevechtsterrein in West-Vlaanderen, bij
den doormarsch van de Duitsche treepen
en bij de gevechten met Belgen, Fran-
schen en Engelschen in den herfst van
1914 op Belgischen bodem totaal 21.000
gebouwen verwoest.
De Russen vernielden in Oost-Pruisen
destijds 24 steden, B00 dorpen en 330
landgoederen met 30 000 gebouwen.
De toestand in Polen.
POSEN, 30 December (W.B.). Bij pro
clamatie, onderteekend door de Poolsche
en de Duitsche overheid, is te Posen de
staat van beleg afgekondigd. Theaters
en bioscopen zijn gesloten. De openbare
gebouwen worden door den Poolsehen
veiligheidsdienst bezet gehouden. De
rust is in de stad teruggekeerd. Het
treinverkeer heeft weer geregeld plaats.
BERLIJN, 30 Deë.-(W.B.). (Officieel).
In de zitting van den centralen raad der
Duitsch-sociaüstisChe republiek schetste
een vertegenwoordiger uit Posen uit
voerig den oogenblikkelijken toestand in
Polen. De centrale raad besloot d.è aan
gelegenheid aan de' rijksregeering voor
te leggen en nam voorts het besluit, met
de rijksregeering in blijvende verbinding
te treden.
Het vermogen van ex keizer Wilhelm.
Door het besluit van de revolution-
naire regeeriug heeft Wilhelm von Holien-
zollern senior de kroongoederen verloren,
maar zijn particulier vermogen mogen
'behouden. Ofschoon het niet gemakkelijk
zal zijn een juiste grens tusschen de twee
vermogensgebieden te trekken, kan in
't algemeen worden aangenomen, dat
van de 90 heerlijkheden, riddergoederen
pachtgoederen en woudgoederen van de
vroegere Pruisische kroon slechts 7 wer
kelijke kroongoederen zijn. Drie; en tachtig
blijven dus particulier eigendom van den
ex-keizer.
De kroonschat bedroeg in J840 vijf
millioen taler. Eenige jaren vóór den
oorlog van 1870 bedroóg hij 15 millioen
mark. Bij deze 15 millioen zijn na den
Fransch Ëuitschen oorlog nog 4'J2 mil-
optamsn ©n hen aan dé Vrijheid weder
geven; bet scheelde' weinig »- hij had
George bij zijne naam geroepen.
Maai' de vloeken en ^oasias eringemder
hordie moordenaars benamen hem spoeilig
zijne begoochelingzij gingen zijne co]
voorbij onder het gebrul van: „Naar la
Roquefle met de verraders'! Ter dood
nnet de pastoors' en 'de gendarmen! Geen
medelijden mét de booswichten!'
Diktvijls had hij van .dé Septembermoor-
dén hooren spreken, ©air d n- vreeselijk-
ste aanslagen van '93 ten hij zocht in-
stinktmatig onr zich heen naar een wapen
om zijn le,en te verdediger.
Zijiue cel was ledig; dn ieder geval
val te hij zijne hall vol.e waterkruik om
dié op de hersens van den evrsten ban-
diiet, die- zich Vertoonten zou, stuk te
slaan. Hij hleho fde er evenwel geen ge
bruik van te maken, de woeste Leerde
vier wijderde zich'; daarop on!s oud er eau
Lj#;rekkelijke stilte natnieu werd n nfgeroe
póli zonder dat -hij onderscheiden kpm
wélke, deuren gingen opem ©n weder
'dicht (en 'de trbep se ie zijn weg in ander©
gangen voort zonder wederom langs zijn
cel-te konten.
- (Wordt vervolgd.):''
