UIT ZEELAND.
Gemengd Nieuws.
De ex-keizer.
Uit Amerongen wordt aan Vaz Dias
gemeld
De ongesteldheid van den Duitschen
ex keizer en keizerin duurt nog steeds
voort, althans ik verneem dat beide nog
het bed moeten houden. De toestand is
echter wel vooruitgaande. Men beweert
dat de ziekte een lichte aanval van «Ie
Spaanschc griep zou zijneen andere
meening is echter dat de reactie inge
treden en beider zenuwgestel geschokt
zou zijn Omtrent het geneeskundig advies
kunnen zelfs de huisgenooten Diets mede-
deelen. De keizer moet echter wel in
zichzelf gekeerd zijn.
Volgens nadere berichten zou de ex-
keizer zich in den laatsten tijd wel wei
nig buiten vertoonen, maar niet ziek zijn.
Da annexatieplannen.
Men schrijft ons:
Nederland let op uwsaeck! De Walen
en Franskillons wenschen en propageeren
met alle macht een afscheuring van
zuiver Nederlandsch gebied. Tegen dit
onrechtmatig streven moet Nederland
zich met hand en tand verzetten! Bedenk,
dat gij niet alleen staat, en dat gij kunt
rekenen ©p den steun van alle stambe-
wuste Vlamingen.
Wees niet kortzichtig en verwaarloos
geen bron van kracht'.
De Schelde quaestie.
Men seint aan de „N. R. Crt." uit
Parijs, dat de Temps een uitvoerig
artikel heeft gewijd aan de kwestie van
de vrije Schelde. Dit artikel eindigt
aldus
„De vrijheid van beweging op de
Schelde en de heerschappij over de rivier
zijn beslist noodzakelijk voor de verde
diging van België. De Belgen moeten
kunnen beschikken over den sleutel van
hun huis en hun veiligheid moet niet
meer afhankelijk zijn van de opvatting,
die anderen naar omstandigheden gelie
ven te hebben van de onzijdigheidsplich
ten. Het gaat er hier niet om, twist te
zoeken met Nederland om dit een stuk
grondgebied af te nemenhet geldt hier,
in alle billijkheid een vraagstuk op te
lossen, dat ongewijzigd voor België
morgen een gevaar zal doen ontstaan,
waaraan België gisteren bijna is gestor
ven en dat op den duur de betrekkingen
dreigt te vertroebelen tusschen twee
volkeren, die geschapen zijn voor weder
zijdsch begrijpen en helpen. België vraagt,
dat de mogendheden het zullen bevrijden
van de banden, waarmee zij het in 1831
en 1839 zoo nauw hebben geboeid. Als
het de kracht gehad heeft voor meer
dan vier jaren onder de wreedste be
proevingen te lijden en te strijden, dan
is het, omdat het geschraagd werd door
de hoop volkomen zelfstandig te worden."
De ziiverbons.
Naar aanleiding van verschillende tot
ons gerichte vragen zij meegedeeld, dat
met 1 Januari niet meer gangbaar zijn,
de zilverbons der eerste uitgifte van 1914
met de onderteekening van Bertling- Deze
vvaj-en reeds geen wettig betaalmiddel meer
en practisch ook niet meer in omloop.
De drie soorten, die men thans nog
in circulatie ziet, nl- èn de groen-blauwe
èn de veelkleurige van f2.50 en de bruine
van f 1 blijven dus gangbaar. (Msb.)
Gemeentelijke Centrale Keuken te Goes,
Menu van 30 December tot 4 Januari
Maandag: Aardappels roet snij'boonen
en yleesch.
.Dinsdag: Erwtensoep met vleesch.
Woensdag: Wordt niet gekookt.
Donderdag: Groentensoep' met vleesch.
Vrijdag: Rijstepap.
Zaterdag: Aardappels met knolraap en
vleescli.
Van 28 Dcc. tot en met 3 Jan. 1919 is
verkrijgbaar
op bon 23: Bocmen 1 ons,
24Erwten 2 ons.
25llijist 1 ons.
26: Jam 1 ons.
27: Kaas 2 ons.
28: .Chocolade 1 stuk.
29: Suiker 21/s ons.
30: Zeep- 1 stuk, waarbij' voor
elk gezin 1 pak wasclipoc-
der.
31: Ammoniak i/j K.G. (Resch
meebrengen).
3, 4, 5 pn 15: Aardappelen,
i 6 Vleeschhoekje2 ons Rund-
of kaltsvleesch, pa-ijls f 1.25, 11.50 en f 1.75
per i/2 K.G.
Kalfsvlcesch bij de fa. Temperman en
van Hove. FUmdvleesch bijl de ovèSge
slagers.
Het vleesch is morgen (Zaterdag)
verkrijgbaar, -alsook het vleesch voor
zieken. i
Zeop is verkrijgbaar 'hij de voigendei
winkeliers: J. Ossewaarde, O. Th. Meijic-
ring, Wed. J. B. Huijsse, C. Rijkse, N.
Knieriem, Firma Heijkam-Massee, M- Osse
waarde, J. A. Steketee, Wjed. Kantin, E.
Verbeem, I. Wcssel en Co., Wed. S. v.
Eenenaam, Gebrs. Mulder, .1. Romïjh, M.
Veenis, A. Willebocr.
Ammoniak bij: Gebrs. Duvekot, Wed. J.
R. Huijsse, F. J. Thiery, E. Verbeem, M.
Yc.en.is.
Goes DeBrandstoffencommissieschrijft:
Tengevolge van de, thans hewschenfle
moeilijkheden in de brandstal'ïenvoor-
ziening kan icte Gasfabriek na de op-
noming over December geen gas meer
leveren voor verwarming.
De hieruit voortspruitende verhooging
van Uw gasra,nisoen, vervalt derhalve met
ingang van Januari.
Geheel of gedeeltelijke teruggave der
tegen gas omgeruilde eenheden vaste
brandstof van liet amwullingsrantsoen kan
buitien beschouwing blijven, daar alle uit
zicht op levering van een deiel der aan-
vullingsrantsoenen is buitengesloten.
Maandagavond werd alhier een
rijwiel ontvreemd ten nadeele van J.,
van voor het café „Boudeling" op de
Groote Markt alhier, terwijl Zaterdag j.l.
eveneens een rijwiel is ontvreead van
den heer D., welk rijwiel voor diens zaak
was geplaatst. De politie doet onderzoek.
Maandagmiddag werd alhier door
een individu uit de gang van de
woning van den heer J. op den Stati
onsweg een jas, welke aldaar hing, ont
vreemd. Hoewel de politie jacht op hem
maakte, mocht het niet gelukken den
dader in handen te krijgen.
In de Maandagavond gehouden ver
gadering van de A. R. Kiesvereeniging
„Voor Nederland en Oranje" is voor de
verkiezing van een gemeenteraadslid, ia
de vacature wijlen A- S. J. Dekker, can-
didaat gesteld de heer inr. J. W. Goed-
bloed.
Zondagrust apothekers.
Zondag 29 December is de apotheek
van den hetr la Porte geopend. De
beide overige blijven dan gesloten.
Middelburg. Bij de politie alhier is aan
gifte gedaan van diefstal van tafelzilver
en eenige andere voorwerpen uit een
woning, waartoe men zich tijdens de
afwezigheid der bewoners met een
valschen sleutel toegang had verschaft.
Ook in den schouwburg heeft men
zich door braak toegang verschaft en
daar een geldkistje opengebroken, waar
in men echter niets van zijn gading vond.
Gisterenmiddag vervoegd' n zich
ten huize van den heer M. Warnau,
koster der R. K. Kerk, de eerw. pater
De Jager, Belgisch aalmoezenier en eenige
Belgische dames. Bij monde van den
aalmoezenier werd den heer Warnau als
blijk van waardeering voor hetgeen hij
voor de Belgen heeft gedaan, een gou
den remontoir horloge aangeboden, voor
welke groote verrassing deze hartelijk
dank zeide.
Vlissingeit. Maandagavond werd de Vrij
dag geschorste vergadering van deii
gemeenteraad voortgezet. Bjj de be
handeling van de begrooting van het
Algem. Armbestuur werd de wensche-
lijkheid betoogd betere maatregelen te
nemen v„oor hel verzorgen van "half-
weezen, door opname in de wees-
school of anderszins. Dit zal door B.
en W. worden gepraeatlviseerd.
Goedgekeurd werden de begrootin
gen van de veiling, het havenbedrijf, de
badexploitatie en het grondbedrijf,
waarna de gemeentebegrooting werd
behandeld.
.Uitgebreide algemeene beschouwin
gen werden gehouden, waarbij 'tal van
gewenschte verbeteringen werden be
pleit, o.a. ojp het gebied van den ge
neeskundigen armenzorg, het houden
van meer raadsvergaderingen, verbe
tering van de bestrijding van den wo
ningnood, van alcoholisme, rechtspo-
sitie van de ambtenaren, enz.
De discussies hierover vorderden bij
na twee en een half uur tijd, en het
was kwart, over elf toen men aan de
arlikelsgewijze behandeling begon.
Hierbij deelde de burgemeester me
de, dat de politie niet met. 8 doch
met 11 agenten moet worden uitge
breid en bovendien met oen hoofd
agent en een inspecteur. (Z.)
Zaterdag is te Amsterdam een
Vereen, van Centrale Keukens opge
richt. In het bestuur heeft ook zitting,
en wel als penningmeester, de heer
P. F. Auer, voorzitter der Centrale
Keuken alhier.
Aanranding Een win
kelier alhier; ondekte Zaterdagavond in
zijn achter den winkel gelegen kamer
een man vérborgen in de bedstede. Deze
man zich ontdekt ziende, wierp zich op
den winkelier en verwondde hem bloe
dend met een mes. De dader nam daarop
ijlings de vlucht. Deze is later door de
politie opgespoord en legde een beken
tenis af.
Tevens is aangehouden een medeplich
tige, die tot taak had den winkelier in
den winkel aan de praat te houden.
Beide verdachten zijn ter beschikking
der justitie te Middelburg gesteld. De
verwonding van den winkelier is geluk
kig niet ernstig
Donderdagmiddag vergaderde de
R.-K. Kiesvereeniging. De voorz. opende
de vergadering met gebed, waarna de
2esecr. de notulen voorlas Hierop volgde
een uitgebreide bespreking over de a.s.
Prov. Statenverkiezing. Na voorlezing
van een paar circulaires van het Bonds-
bestuur deelde de voorzitter nog een en
ander ter verduidelijking mee. Volgens
reglementair voorschrift moet een can-
didaat door miustens 10 leden worden
aanbevolen en zelf schriftelijk verklaren,
dat hij eene eventueele candidatuur
wenscht te aanvaarden. Verschillende
candidaten werden genoemd. Staande de
vergadering stelde de heer R. G van
Nieuwkuijk zich voor eone eventueele
candidatuur beschikbaar, bijzonder, ook
omdat de vergadering van oordeel was,
dat de onderwijs- en onderwijzersbelan-
gen wel wat beter in onze Zeeuwsche
Staten mochten beoordeeld worden. Er
werd vopr de vergadering ten einde was
een lijst voor de candidatuur van den
heer Van Nieuwkuijk ingediend, terwijl
werd medegedeeld, dat ook een lijst voor
den heer J. C. Smits van Souburg zou
ingeleverd worden.
Bij de rondvraag brak het lid Andries-
sen een lans voor het opgeven van namen
van hen, die niet langer op Zondag de
post willen laten bezorgen. De voorzitter
riep de propagandistische hulp van meer
dere leden in bij de verkiezingen.
Er werd alsnog medegedeeld, dat op
Zondag 5 Januari gestemd zal worden
voor het opmaken van de lijst van can
didaten op de Roomsche lijsten in Zeeland.
Met den Chr. groet sloot de vuorz.
wederom deze vergadtring.
Woensdagmorgen te ongeveer 7
uur is het Nederlandsche stoomschip
„Texelstroomdat na Fransche vluch
telingen van Rotterdam naar Dieppe te
hebben vervoerd, weder naar Rotterdam
terugkeerde, voor den Boulevard de Ruij-
ter te Vlissingen bij het uitwijken voor
een ander schip, door den stroom naar
de kust gedreven en tusschen de paal
hoofden terecht gekomen, waarbij het
schip op een der paalhoofden liep waar
door tal van palen afknapten. Het ach
terschip bereikte haast het volgende
paalhoofd. Donderdag was het achter
schip nog meer naar den Boulevardmuur
gekomen en helde liet schip ovor. Vol
gens deskundigen zal het heel wat werk
kosten het schip weder van dit paal
hoofd af te trekken. Eenige sleepbooten
zullen dit werk trachten te volbrengen.
Zooals begrijpelijk is trok het schip, dat
zeer kort bij den wal zit, op beide
Kerstdagen heel wat belangstelling van
de zijde van het publiek.
Ofschoon tal van mijnen zijn opge-
visclit of op andere wijze onschadelijk
gemaakt, schijnen er toch nog steeds
vele van deze gevaarlijke monsters
rond te drijven, want steeds worden er
waargenomen op de reede van Vlissin
gen, en gisteren lag er een op het eiland.
Woensdagavond moest de Boulevard
worden afgezet in verband met twee
voor den Boulevard drijvende mijnen.
Hansweerd. Maandag passeerden al
hier vier groote hijsckblokken naar
Gent, om de bij den terugtocht der Duit-
schers vernielde bruggen op de vaarten in
België te lichten. Dit werk zal door de
fa. Van den. Tak te Rotterdam worden
uitgevoerd.
Vlaka. Dhr. Du Bcliaar Stram te Am
sterdam, die benoemd was met 1 Jan-
1919 tot stationschef te Vlake, heeft die
benoeming niet aangenomen.
Heinkens and. Donderdagavond hebben
kwaadwilligen door het gooien van een
natten zak op den electrischen draad, de
bewoners van den Slaakweg in het
donker laten zitten. Door de politie
wordt een onderzoek ingesteld.
Rilland-Bath. Zondag namiddag, na het
Lof, hield de R. K. Kiesvereen. een
vergadering. Door den secretaris werd
verslag uitgebracht, wat door alle leden
werd goedgevonden. Daarna werd door
den voorzitter de candidatenlijst uiteen
gezet. waarna men tot stemming over
ging. Daarna werd overgegaan tot stem
ming van twee afgevaardigden voer het
bijwonen van de algemeene vergaderin
gen der Centrale, waarvoor werden
gekozen de heeren D. Stokman en G.
Polderman, welke hun benoeming aan
vaarden. Na rondvraag door den voor
zitter niets meer aan de orde zijnde,
sloot de voorzitter met den gewonen
groet de vergadering.
Baarland. Alle leden woonden Maandag
de raadsvergadering bij. De voorz. deelt
mee, dat wegens de heerschende ziekte
de openbare school gesloten is, en dat
de lessen 6 Januari 1919 worden hervat.
Voor 1919 is de inning der havengelden
verpacht aan mej. M. Huijzen La. voor
f 704.— en het straatvuii aan dhr. P,
Traas voor f21,
De jaarwedde van het hoofd der school
wordt bepaald op: van f1300 tot f1800,
met vrije woning of f 200 wegens gemis
daarvan. Veor de onderwijzers van f800
tot f 1225 en f 200 voor de hoofdacte.
Tegemoetkoming huishuur voor gehuw
den f 100 en f 1 per uur voor handels
onderwijs buiten de schooluren. Alles
met ingang van 1 Januari 1919 en met
inbegrip der Rijksuitkeering volgens de
wet van 23 Februari 1918.
Mej. Weijnman uit Middelburg, no. 2
van de voordracht, wordt tot onderwij
zeres benoemd. De heer P. Leijs tot lid
der commissie tot wering van school
verzuim. De wegwerker verdient thans
f 1.75 per dag, dat wordt van 1 Januari
tot 1 April op f2 gebracht.
De kantonnier L. Wisse knjgt boven
dien f25 duurtetoeslag over 1918; de
andere krijgen niets. De Hoofdei. Omslag
voor 1919 wordt bepaald op f 8800 met
f 400 voor noodzakelijk levensonderhoud
en f25 voor elk kind beneden 13 jaar.
Nisse. Dhr. J. Eckhardt, organist der
Ned. Herv. Kerk alhier, heeft als zoodanig
ontslag aangevraagd.
'u-Heer Arendskerke. Hier is een hitten-
vereeniging opgericht met een onderlinge
verzekering er aan verbonden. Tot voorz.
werd benoemd J. v. d. Maale. secretaris
J Nagelkerke, taxateurs H. v. 't Veer
en M. Nagelkerke.
De drie Belgische gezinnen, welke
hier ruim 4 jaren op ons dorp hebben
gewoond, zijn ook weder naar hun vader
land terug gekeerd.
Cadzand. Zondag ontving de heer C. v. d.
Heuvel, commandant van [de reddings
boot te Cadzand de groote zilveren
medaille met getuigschrift van de Zuid-
Hollandsché Maatschappij tot redding
van schipbreukelingen. Ook voor de be
manning van de reddingsboot waren
medailles met getuigschriften]gezonden.
Dit is een belooning voor de reddiDg
van een Engelschen vlieger, die 16
Augustus j 1 in het mijnenveld van de
Wielingen moest dalen._^L (Z. Koer.)
Philippine. Naar wij uit de beste bron
vernemen, zal vermoedelijk de volgende
week met de verzending van mosselen
(Gent, Antwerpen, Brussel en Mechelen)
begonnen worden. Over de prijzen zijn
de mosselhandelaars zeer tevreden. De
verzending zal voorloopig per vaartuig
geschieden.
Na onderzoek op de mosselperceelen
blijkt dat op de aangetaste perceel nzoo
goed als], alle mosselen zijn afgestorven.
Hulst. Men deelt ons mede, dat de heer
C. IJsebaert, schriftelijk aan het Centraal
Bestuur der Kath. Kiesvereeniging te
Hulst heeft medegedeeld, dat hij met in
aanmerking wenscht te komen voor een
herbenoeming tot lid van de Prov. Staten.
(Zei)
IJzendijkejjj De 'smokkelhandel begint
hier in deze streken, ondanks de strenge
waakzaamheid van de vele ambtenaren,
weer te herleven. Het zijn voornamelijk
lui, die uit de Belgische grensplaatsen
overkomen en hier in ons land inkoopen
doen en die waren dan over de grens
smokkelen Vooral manufacturen en
chocolade zijn zeer gewilde artikelen.
Zoo is het gisteren den soldaat-kommiezen
weder mogen gelukken een drietal vrou
wen uit Eecloo aan te houden, die een
partij kwatta onder de kleëren verborgen
hadden. Eergisteren is er een gesnapt
met zestig nieuwe zakdoeken bij zich.
De smokkelwaar werd in beslag genomen.
De R. K. Kiesvereeniging alhier
ontving Dinsdag j 1. van H. M. de Ko
ningin het navolgende antwoord op hare
huldebetuiging inzake de annexatie
„De Koningin, lioogelijk waardeerend
de gevoelens van gehechtheid en trouw
aan Vaderland en Vorstin in deze dagen
door u in een telegram geuit, draagt mij
op u te neodigen Hoogstderzelver op
rechten dank daarvoor over te brengen".
De adjudant van dienst,
De Josselin De Jong.
Oostburg. Op «ton 2e-n Kerstad waard
alhier in 'do zaal vaal den h er Ch. Make-
socme ito aangeikopdigd© vergadering van
de II. K. Kie&veafeniging gehouden.
Aanwezig wanen de ïfooqEyrw. Heer
Deken, de WelEjerw. Heer Kapelaan, het
bestuur benevens 41 léden. D© voor
zitter, 'dhr. 12. Laurel; opende- de verga-
de-ring met den Chr. groet., waarna hij
in een korte toespraak het doe-1 van itoze
bijeenkomst uitêaniztette, n.I. d© caaadi-
daatsteHing voor twiee ltdein van doProiv.
Staten'. De hooi' het bestuur opgemaakte
alphabetische lijst luidde: A. A moiudts
te- 'Sluis, A. Hendriks© te IJzletoidijko, E.
Martens te Aaidenburg en A. de MiHiaao
te Walerlandk-erkj,Hij stemming, word
als candiidaal. vont' het zittend lidmaat
schap gekozen dhr. A. de Milliano, als
plaatsvervangend lid dhr. Ej. Marlens. Op
voorstel van den voorzitter wt-vl het
volgends telegram verzonden aan Hare
Majesteit de Koningin:
He R. K. Ktosveivietiig.ing te Oostburg
in vergadering op 26 December bijleen.:
Kennis genomen hchbeii'd© van het
'drijven in enfcetoi Belgische kringen oan
Zeeuwseh-Vlaanderen bij Beligië te voe
gen Protesteert ten krachtigste tegen dit
drijven en betuigt haar trouw aan Konin
gin en Vaderland!.
De Voorzitter P. LAUREfT.
Öostburg. Zaterdag, 28 December a.s.
zal in het bieursgebomw alhier ©en groote
algomieena vergadering worden gehouden
tegen de annexatieplannen in België.
Als sprekers zullen optraden De. J.
Ruijtenbeïg, dhr. J. A- Borrenbergs en
P. J. van Bartel.
Aardenburg. In de afgeloopen w-eekzijm
in deze gemeente niet minder dan tien
rijwielen -ontvreemd. i i
Naar men izegt, is de politie "de daders
op het spoor. i i
Sluit. Dezer'dagen zijn alhier ©en twee-
Tal Amerika,ansch'e soldaten o-rer de grens
gekomen. Het waren twee Hollanders,
die naar hunne geboprfcaplai&ts terug
keerden. i
St-Jansteen. Te Rotterdam slaagden'
voor Marcuriusdiploima boekhouden da
heeren Albert en Ilenri Lockefeer, bei
den van hier.
Halst Voor diploma boekhouden „Mer-
rurius" slaagden to Rotterdam de heeren
A. van de Walle en F. Sfchauwaert bei
den alhier,
De Candidatenlijst der R. K. Partij
voor de Provinciale Staten in
het Statendistrict Goes.
is den 24 December j.l. door de Cen
trale R. K. Kiesvereeniging, d.w.z. door
de afgevaardigden van de verschillende
plaatselijke kiesvereeniginge-n in hel, dis
trict vastgesteld.
Reeds vroeger had de Centrale vast
gesteld dat, met het oog op de zekere
verwachting van één zetel en de mogelijke
verwachting van twee zetels voor de Ka-
l.hoiiekcn van het district Goes, vier na
men van de alphabetische lijst zouden
wonden gekozen in de rangorde 1, 2,
3 'en 4. Eén en twee zouden beschouwd
worden als de eventueele letton, drie en
vier als de- plaatsvervangers. Deze- stem
ming is den 22 December in alle afetoe-
lingen geschied en daartoe waren alto .11.
K. kiezers opgeroepen.
De Centrale Vergadering, in hot bezit:
van do resultaten der verschillende af-
deelingon Heinbenszand alleen kwam
wat later en werd' apart onderzocht
zette deze iq-esultaten, teneinde de defi
nitieve rangorde zoo goed mogelijk vast
ie stellen naar eene uniforme berekening
in steincijfers om. Het resultaat is nu
als volgt, waarbij de naam van dhr. Cln-
rijs, die mede op de alphabetische voor
dracht stond buiten beschouwing is gela
ten, wijl genoemde heel' zich had terug
getrokken: Boonman 1379 .stemmen, v.
6. Dries 646, y. d. Enjde 580, Janssen
455, Luyk 405, Luyckx 1042, M-artens
239, Rijk 777, Stieger 2657, Sui 222,
Timmerman 468, Vienings 1594, de Waal
365. De voor de lijst benoodigde vier
plaatsen worden ingenomen door m r. J.
11. M. Stieger (No. 1), J. .W. Vie
nings .(No. 2), P.' Boonman No. 3)
on L. Luyckx (No. 4).
Zeeland en de Annexatiekwestie.
Op tal van plaatsen in Zeeuwsch-
Vlaanderen en door tal van vereenigingen
en eorporatiën te veel om op te noe
men zijn en worden nog protestbe-
toogingen tegen de Belgische annexa
tieplannen gehouden en huldebe
tuigingen aan Konirigin en Regeering
verzonden.
Een pretest d«r Pruisische Bisschoppen.
KEULEN, 16 Dec. De Pruisische bis
schoppen Leb-ben een protest-schrijven
aan de Pruisische regeering in Berlijn
zonden tegen het besluit van bet-Prui
sische ministerie van «eredienst, waar
bij in naam .der gewetensvrijheid het
gebed in de scholen wordt verboden,,
de verplichting der leerlingen tot bij
woning der godsdienstoefeningen in
de school wordt, -opgeheven, de gods-
dienstleer als examenvak wordt. af-,
geschaft, de onderwijzers van de ver-,
plichting Lot liet geven van godsdienst
onderricht worden ontheven, en het
opgeven van huiswerk voor de gods
dienstles wordt verboden.
In het protest-schrijven wordt ge
zegd: in het bijzondér veroordeeïen
wij de willekeur, die- in hét besluit
aan den dag treedt. Want do daardoor
getroffen bepalingen heffen niet alleen
enkele instellingen in de bestaande;
schoolorde op, maar zij werpen een
door alle tot nu toe bestaande Prui
sische leerplannen onwrikbaar ge-
handhaafden en beschermden grond
slag voor de schoolopvoediug geheel
en al omver.
Zelfs in de ergsle beroering van
den zoogenaanulen „Kulturkampf" uit
gevaardigde maatregel-én hebben niet
zoo zonder eenige consideratie de ge
heiligde rechten en aanspraken van
het Katholieke volk en de Kerk met
voeten getreden.
Wij veroordeeïen verder het doel der,
ontworpen bepalingen, dat onmisken
baar ot op gericht is, aan het chris
telijke volk de school zonder God als
eenigen vorm van alle openbare on
derwijsinrichtingen op te dringen.
Wij veroordeeïen de bepalingen we
gens haar onvermijdelijke uitwerkin
gen, want wij leiden tot den ergsten
gewetensangst der Katholieke ouders,
die hun kinderen slechts aan een in
christeiijken geest geleide school wil
len toevertrouwen en slechts aan on
derwijzers, wier handelwijze en leer
met dezen geest niet in strijd zijn.
Wij veroordeeïen ten slotte de vér-
keerde opvatting van de taak der
school, die aan de bepalingen ten
grondslag ligt, en houden vast aan,
het beginsel, dat de openbare school,,
overeenkomstig haar opvatting, lol de
vorming van den geheel-en mensch,
dus ook tot de bevordering - van zijn
godsdienstig leven, verplicht is.
Daartoe behoort echter naast het,
godsdienstonderricht ook de gods
dienstoefening in gemeenschappelijk,
gebed, kerkdijken dienst en hel onL
vangen der Sacramenten.
Nooit en nimmer zal het Katholieke
volk het zich laten welgevallen, dat
in plaats van den christeiijken gods
dienst, het Katholieke geloofsleven en.
de godsdienstoefening een van God
en Christus losgemaakt krachteloos,
moraal-ondeTwijs wordt gesteld.
