lie- Verbroken boeien. De Groote Oorlog. No. 123. Donderdag 17 October 1918. Veertiende Jaargang. 1CBNSUU1IE Si HUP ISCH COHSUUIR AGEHTSCHtr Verschijnt eiken MA&KDAG-JtfQENSBAG- en VRIJDAGAVOND. lel rntanM rai DiiUlaii. Oliejekkers, Olis- en, Oliepij pen, Olie ten, Oliestaasen, inkel van Sinkel 's-Heerenhoek. ehrijving te koep Olmeboomin Canadaboomen K. BEDIENDE, nette Dienstbode, haartsdijk- Korden* Welk weder zullen wij hebben? ncurreerenden prijs te en in kkelboomgaard over het Voorstad Goes, stadboomgaard, Voorstad eschikt voor klomphout a betaling. tingen te-bekomen en bil- in te leveren bij Notaris t> te Kapalle en op hof legen" Voorstad Goes tot en October 1918. r/V TE KOOP. agan met ijzeren assen set Grindbak bij P. VAAS. 's Heerenheek. een Kassierskantoor in een lofdplaatsen van NoerdBra- vordt gevraagd voor spoedige ittrediug een flink ch op een Kassierskantoor ~m geweest zijnde. Salaris •kwaamheid. biedingen met opgaaf van tien, laatste betrekking, leef- n tijd van indiensttreding, No. 60 aan het Bureau van id. aagd voer terstond Zich aan te melden bij P. IJN—Simoss, winkelier Kwadendamms. a FLESSINGUE. v i s. snjets beiges résidant dans Walcheren et Zuid-Beveland u cours de la guerre, ont du bétail de raee bovine ou en Hollande, «ont priés de re une déclaration écrite ence Consulaire de Belgique singue. e déclaration doit A) Emaner ncier hollandais chez qui le se trouve eu chez qui il a acé; Porter l'estampille de 1» une du lien de résklence de ancier. déclaration doit porter sar bétail, qu'il ait été vendu, i ou se trouve encore en 1» ssion des Beiges precités. F. DEROOVER, Consul de Belgique, TE VLISSINGEN. Bericht. Belgische onderdanen, in het d Walcheren en in Zuid-Geve- verblijvende, welke, tijdens oorlog uit België hoornvee en ien iu Nederland hebben over- icht worden verzocht er'n schrif- bewijs van af te geven aau Belgiscn Consulair Agentschap lissingen. ze verklaring moet: A) uitgaan den Nederlanoschen houder bg het vee zich bevindt of ge' :st is. den stempel dragen der ge' ite der verblijfplaats dezer Iers. ize verklaring is vereischt voer et vee 't zij het verkocht, ge it of in bezit van bovengemelde F. DEROOVER, Consul van België et 30 April 1919. 9.30, 10, 11, middag 12, nam, 9 45, 10.30, 11.30, nam. 12 30, IEÜWE ZEEUWSCHE COURANT Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 1.daarbuiten f 1.25. Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent. Advertentië» worden ingewacht vóór half oen uur 's namiddags. Kanfoor v. d. Administratie: Boude wijn de Wiiieslraat A 135* GOES. Tel. uitere.: Directie no. 94. Redactie na. 97.. Reclamebarichten 30 Ct. p. r. BjJ abonnement speciale prj]s. Advezteotiaa van 1-**H regels f 0 75, iedere regel meer 16 Ct. advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend, i. Het Duitsche of liever het Pruisisehe militairisme want in Duitschland heeft Pruisen de leiding en voert Pruisen den boventoon is overbekend en over berucht. Het was een aparte macht, die het van nature zoo degelijke, zoo rijk- begaafde Duitsche volk in zjja knellende banden omsloten liield.1) Of nog beter een soort van aparte religie met „macht boven recht" als gronddogma, met een eigen cultus, met eigen rechtsbegrippen het duel, een overblijfsel uit bar- baarsche tijden, geldt in de Duitsche officierenwereld als het middel om beleedigde eer te wreken met „der oberste Kriegsherr" als pontifex en hoo- gere en lagere sabelrinkelaars als pries ters en acolythen. In bond met de „jon kers", aanhangers van uitmodische feo dale begrippen en Pangermanisten, wier landhonger geen oude en nieuwe wereld tezamen vermogen te stillen, was dat militairisme een staat in den staat ge worden. Wie een officiersuniform draagt, geldt bij de militairistische kaste in het land van Wilhelm voor een hooger, fijner besnaard wezen, ver verheven boven den „Zivilist", den burger. In den loop des tijds was die superioriteitswaan zelfs sug gestief gaan werken. Anders toch ware het onmogelijk geweest, wat een tiental jaren geleden voorviel, dat een schoen maker, in kapiteinsuniform gestoken, zeer „schneidig" het raadhuis te Köpenick binnenstapte en er in een ommezien de gemeentekas van de onderdanig buigende ambtenaren wist in omtvangst te nemen. Al wat in den soldatenrok de machts theorieën der Duitsche militairisten moet helpen verwezenlijken, geldt gewoonweg als werktuig, waarmede men doet wat men wil. Talrijk zijn dan eok in den loep der jaren de voorbeelden van mensch- onwaardige behandeling van rekruten en minderen in Duitschland. Men denke aan de opzienbarende feiten indertijd in de kazerne te Zabern voorgevallen. Werd het soms zelfs voor de slaafs gehoorzame Duitschers te bar en riep men in den Rijksdag de rfiilitaire overheid ter ver antwoording, dan hield een minister van oorlog natuurlijk een hooge officier een nijdige donderspeech vanuit de hoogte tot de „Zivilisten", die het waagden iets tegen het heilig huisje der militaire kaste te ondernemen en.... „man war so klug noch wie zuvor", alles bleef bij het oude. En als men nu vraagtis er dan op het oogenblik in Amerika, Engeland, Frankrijk, met hun reuzenlegers, geen militairisme, dan antwoorden wij met den nieuwen onderstaatssecretaris E r z- berger, voor wiens woorden een half jaar geleden de Duitsche militairisten slechts een spotlach over hadden „niet het aantal soldaten noch de menigte kanonnen maken het „militairisme", doch de bru tale geest van geweld, die alles met het zwaard wil be slissen en daarom ook in de politiek aan de bovenhand wenscht te komen". Waar zóó het militairisme door een Duitscher zelf wordt getypeord, kunnen wij ons veilig van verdere definitie ent houden. Die brutale geest van geweld dreef Duitschland in 1914 in den oorlog de Duitsche Marburger hoogleeraar Schiicking brengt den Engelschen oud minister Grey epenlijk hulde als aan den man, die in 1914 tegen het drijven der Duitsche militaire leiders in, al het moge lijke deed em het uitbreken van den oorlog te voorkomen. Diezelfde geest ontketende den onbeperkten duikboot- oorlog, juist toen de openbare meening in Amerika bekomen was van de eerste afkeer, gewekt door de schending van België's neutralitait, mede een vrucht van den „böser Geist des Deutschen l) Vóór den oorlog bloeiden in Puitschland 4e handel en de nijverheid. Hoeveel meédzouden zij echter hebben bijgedragen tot de algemeene welvaart, indien niet jaarlijks millioenen inden bodemlooaen put van het miiitairieme waren Vereonken. Men kon toch door elkaar rekenen, dat een Daitecher van zijn verdiensten 50 pCt. had af te Btaan aa i de soldaterij. En wat zal het nu zijn, nu de Duitsche natie het bankroet Van het militaire systeem heeft te betalen militarismus". Het was diezelfde geest, welke iu stede van de onderwerping van Rusland en Rumenië te benutten voor de economische verheffing dier landen en van den eigen „Heimat", op politieke veroveringen en confiscaties uitging, het geheel bezegelend met het vredestractaat van Brest Litowsk, waarvan Talleyrand, als hij nog leefde, zou gezegd hebben „dit is erger dan een misdaad, 't is een (politieke) fout". Het was diezelfde geest, die zijn hoogste troeven op het Wester front uitspeelde met Parijs en Calais als zeker gewaande winst en het spel verloor. Dit alles betreft het optreden van het Duitsche militairisme naar buiten. Maar ook binnen de eigen landpalen bleek het bezield met denzelfden geest en sloeg het als een reuzenpoliep zijn beklem mende armen om de organen van het publieke leven. Het verbieden van ver gaderingen, behalve die der Al Duitsche „Vaterlaods"-partij, het begunstigen der conservatieve en Pangermanistische stroomingen 2), het „einsperren" van per sonen, die „Deutsch feindlich" heetten 3), het censureeren van de pers ziedaar ettelijke maatregelen, door de opper machtig heerschende militaire kaste gedurende dezen oorlogstijd kwistig en zoo goed als straffeloos toegepast. Zóó vertoonde zich het Duitsche mili tairisme naar buiten en naar binnen, om zich heen slaande als een woesteling, alles meedoogenloos onder den hak van zijn soldatenlaars vertrappendegoed en bloed, room en eer, kunst en beschaving, liever gansch Europa in één reusachtig kerkhof veranderend, dan zijn machtsbe geerten opgevend. „De staat van Frederik aen Grooten kan en mag niet ondergaan I Voor onze heilige goederen willen wij als het moet tot den laatsten man door vechten I" Zoo raast de conservatieve partij in een barer laatste vlugschriften. 'tWas duidelijk: zoolang dat stelsel in Duitschland overheerschte, was een antwoord op Wilson's nota als thans door de Duitsche regeering is gegeven, onmogelijk. Daarvoor moest de natie zichzelf werden, zich verheffen in het bewustzijn van haar waardigheid en de ketenen van het militairisme verbreken. En dit engeloofelijk schier en toch waar is geschied, de gebeurtenissen der laatste weken laten daaromtrent geen twijfel Een nieuw Duitschland is opge staan en dat nieuwe Duitschland „wil" zoe schrijft Maximiliaan Von Harden in het „Berliner Tageblatt" „boeten voor elk bedreven onrecht, ook voor die daden, welke zijne vroegere regeering kunnen worden ten laste gelegd.3) Maar het zou zich hartstochtelijk verzetten tegen elke poging om de fouten van enkele» te wieken op de eer en het goed van het volk." En om niemand onkundig te laten aan gaande zijn bedoeling met die „enkelen", zeide hij Donderdag 10 October voor een talrijk gehoor in de „Philharmonie" te Berlij»„Deopperheerschappij van het m i 1 i t ai ris m e is in Duitschland voor altijd voor is ijMen komt er nu openlijk voor uit, dat het nu meer dan genoeg isdat de dagen van een Von Tirpitz, een Von Reventlow, een Von Stein en hoe verder de grootmanderijnen va» het Pruisische militairisme heeten mogen, voorbij zijn. Naar „Het Handelsblad" mededeelt, meldden Duitschers, die over onze oost grens vluchtten„de algemeene opinie is dezewat kunnen ons Hindenburg en de militaire leiders schelen? Als zij niet willen, zullen wij onzen wil aan de regeering weten op te dringen." 2) Door het vorige Pruisisch ministerie van oorlog, waar Von Stein de lakens uitdeelde, werden Al-Daitache vlugschriften,; waarin de soldaten werden aangemaand vol te houden, in honderdduizenden exemplaren aan het front V(rspreid. 3) Herhaaldelijk werden in den rijksdag klachten geuit over wederrechtelijke vrijheidsberooving van burgers, bijzonder in .Elzas-Lot haringen. Gewoonlijk kreng men nul op het relrest. 4) Een maand geleden 6chreef „De Tijd" over de waarschijnlijkheid van oen door Daitschland in den herfst aan te vragen wapenstilstand. Dit bericht zoo schreef men dezer dagen nit Daitschland aan dat blad werd in een be paalde Duitsche landstreek door de militaire censuur onderdrukt. s) Beschouwt men in het licht dier woorden het antwoord van Wilson op Dnitschland's antwoord dan zou men zoo zeggen, dat het Duitsche volk bereid ia door een nog zuurderen appel heen te bijten dan het reeds gedaan heeft. Een 50 jarig Duitsch soldaat, te Esschen bij OMze grens op wacht, zeide tot een verslaggever van „De Maasbode"„ik ben zilvergrijs geworden in deze jaren, die ons veel, zeer veel hebben gekest aan goed en bloed en niets, niemendal hebben opgeleverd dan ongeluk en wrak ken van menschen. Wg hebben veel feuten gemaakt en het is de vraag of wij de gevolgen ervan ooit te boven zullen komen. Ik heb twee zonen bij Verdun verloren en waartoe heeft het gediend?" Het antwoord van Wilson. Men seinde ons Dinsdagmiddag: WASHINGTON. Het antwoord van Wilson aan Duitschland luidtDe voor waarden voor den wapenstilstand moeten worden overgelaten aan de militaire raadgevers der geallieerden. Ocen schik king is aanneembaar die niet volkomen garantie geeft voor de militaire opper macht der geallieerde legers. Verdor wordt geëiicht de beëindiging der onwettige praktijken der strijdkrach ten en duikbooten. Voorts de vernietiging van elke despetieke maeht of althans de terugbrenging daarvan tot feitelgke machteloosheid. Het geheele vredeerer- loop zal afhangen van afdoende waar borgen dienaangaande. Wilson zal een afzonderlijk antwoord zenden aan Oosten rijk Hongarije. WASHINGTON. Volgens een Reuter- bericht heeft Wilson te kennen gegeven, dat een wapenstilstand alleen mogelijk is, wanneer de wreedheden te land en ter zee ophouden. De autocratie moet verdwijnen vooraleer de vrede tot stand komt. N.B. De Amerikaansche pers ziet i» Wilson's antwoord de» eisch tot on voorwaardelijke overgave en tot omver werping der Hohenzellerns. Red. Turkeije vraagt om vrede. Men seinde ons Dinsdagmorgen WASHINGTON. Turkije heeft door bemiddeling van den Spaanschen gezant aan de Vereenigde Staten om vrede ge vraagd. De strijd in het Westen. De Britsch-Fransch-Engelsche legers hebben Rousselaere' veroverd. Hiermede is de Duitsche verdedigingslinie Oost ende Rousselaere Meenen Rijssel doorbroken. Nog een tiental dorpen werden ge nomen. De terreinwinst bedraagt van 4 tot 10 K.M. De Belgen en de met hen strijdende Franschen maakten te zamen 6U00 ge- vaageneH, namen 6 volledige batterijen en nog tal van kanonnen en andere hulpmiddelen. De vijand «tak Roesselaere, Cortemark Hoogleede en Gets in brand. LONDEN, 15 Oct. Reuter verneemt, dat de Belgen langs hun geheele linie zich bevinden in het schootsveld van de zeer belangrijke spoorlijn van Rijssel via Kortrijk naar Thourout. Dit is practisch de hoofdverbindingslijn tusschen de Duitschers in den sector van Rijssel en de Duitschers in den Belgischen kustseetor. BERLIJN (Off.) In Vlaanderen heeft de vijand den aanval over een breed Iront hervat. Het gelukt hem onze troe pen over de stelling terug te werpen. Suoosssen der Fransohen. De Franschen hebben sinds Zaterdag het geduchte massief van Gebain geno men en rukten Zondag Laon binnen, terwijl ook La Fère door hen bezet is. De artilleriemacht der geallieerden is zoo geweldig, dat de oorlogscorres pondent der Kölnische Volkszeitung ze noemt „tot 't krankzinnige opgevoerd". PARIJS, 15 Oct, Het avondcommuni- qné meldt: Ten Noorden van de Oise zijn de Franschen vooruitgegaan in de streek van Aisonville. Ze bezette» de» Zuide lijken eever van de Barre tet Peuilly- sur-Serre, dat in hun handen is. De Franschen maakten evenee»s vorde ringen ten Noord-Oosten van Marchais; hierbij werden 400 gevangenen gemaakt Meer Oostwaarts hebben ze La Selve genomen en Nizy-le-Comte. Ten Westen van Grandpré houden de Franschen den weg Vouzier—Grandpré bezet. In deze streek maakten ze opnieuw meer dan 400 gevangenen. 0e verwoestingen in Frankrijk. WASHINGTON, 10 Oct. Te Washing ton wordt een officieel telegram van Sharp, den gezant der V ereenigde Staten te Parijs, gepubliceerd, die een bezoek aan de verwoeste streken in Frankrijk heeft gebracht, waar hij bewijzen ver zamelde van vernieling van vruehtboomen, ontwijding van kerkhoven enz. Sharp zeide, dat België zijn geallieerden raad pleegt over de te nemen maatregelen, om nieuw» daden van vandalisme der terugtrekkende Duitschers te beletten. Van Duitsche zijde wordt dit als volgt weersproken BERLIJN, 11 Oct. De seeretatis van buitenlandsche zaken dr. Solf, verklaarde in ee» onderhoud met een vertegen woordiger der pers: Betreffende de be schuldigingen aan vijandelijke herkomst, dat wij zonder militaire noodzaak steden en derpen in het bezet gebied verwoes te», en gruwelen pleegde», moet ik de volgende verklaring afleggen Het is oh waar, dat de Duitsche troepea gewonden hebben afgemaakt, hospitalen, scholen verwoestten, kerken plunderden. Wij hebben bij onzen terugtocht het ver nielingswerk, dat steeds bij een terug tochtsoperatie onvermijdelijk is, tot het minimum, tot het absoluut noodzakelijke beperkt. Neyon bij onzen terugtocht in 1917 in goeden toestand achtergelaten, is sinds door de EBgelsche en Franscne kanonnen verwoest. Zoolang de strijd verder duurt, zal het onherstelbaar verlies van kunstwerken te betreuren zign. Indien de vijanden hiertegen opkomen, waarom vernielden ze op grond van oorlogsnoodzakelijüheid Rousselaere, Kamerijk, St. Quentin, Douai en andere achter ons front gelegen steden Denken zij dan hoegenaamd niet aan de ellende der burgerlijke bevolking die in den regen bij menigten hun steden en dorpen moeten verlaten en, overal beschutting zoekend, hun weg naar België moeten vinden Men legt op die wijze aan de Duitsche bezetting de bijna niet te vervullen verplichtingen op, om in het onderhoud dezer massa's te voorzien. Het Duitsche legerbericht heeft tegen over de beschuldiging van brandstich ting in Kamerijk en Douai officieel ver klaard, dat het kanon der entente deze steden in brand schoot. En het zou iets ongehoords zijn, indien de Engelschen, nadat ze deze beide steden vernielden, thans voor straf Duitsche steden zouden willen verwoesten. Ontruiming van de haven van Antwerpen? Men meldt van de grens, dat de Duitschers voornemens zijn de in Ant werpen liggende Duitsche en Oosten- rijksche schepen naar Nederland i» vei ligheid te brengen. De „Main", die ook al vroeger te Vlissingen een toevlucht vend, heeft reeds equipage gemonsterd. De „Maasb." vernam dezer dagen uit Berlijn, dat als de onderhandelingen met Wilson moeten afspringen Duitschland tet een 2e mobilisatie zal overgaan, die alle mannen tot aan den leeftijd van 55 jaar omvat. Het gist In Duitschland. Naar „De Tijd" meldt gist het in de Duitsche steden. Te Berlijn is bij een volksbetooging een pórtret van den keizer verscheurd. Verwaohtlng tot den avond van 17 Oct.: Matige tot kraohtigen, later wellicht tijdelijk afnemende wind uit Westelijke rich tingen. Betrokken of zwaarbewolkte lucht met tijdelijke opklaring. Waarschijnlijk nog regenbuien. Weinig verandering van tempe ratuur. De demooratiseerlng va» Duitschland duurt voort. De nieuwe regeering zal weldra twee wetsvoorstellen bij den Rijksdag indiciën, waarbij het recht van oorlogsverklaring aan den keizer zal ontnomen worden en de verantwoordelijkheid van den rijkskanselier aan de volksver tegenwoordiging nader zal worden ge regeld. Nlsj, do oude Servisch» hoofdstad was 7 Nov. 1915 door de Bulgaren bezet. Thans is zij door de geallieerden heroverd. Sedert 15 Sept. werden met inbegrip van het 11e Duitsch-Bulgaarsche leger, dat op de passen van Kleevo en Kilhan- delen omsingeld was en zich overgaf, deor de geallieerden 60.000 gevangenen gemaakt onder wie 1600 officieren en 5 generaals. Tweeduizend kanonnen, hon derden machinegeweren, mijnwerpers en een onmetelijke buit werden veroverd. De opvolger van Von Berg BERLIJN, 14 Oct. Tot opvolger van den afgetreden chef van het civiele ka binet des keizers, Von Berg, is volgens de bladen de voormalige staatssecretaris van binnenl. zaken, Delbriick, benoemd. BERLIJN, 14 Oct. Naar de bladen mel den, heeft in de partij der onafhanke lijke sociaal democraten een splitsing plaats gehad, doordat de meest radicale vleugel zich afscheidde, en zich tot een communistische partij gevórmd heeft. De Duitsche conservatieve partij heeft haar tegenstand tegen de uitvoering van het gelijke kiesrecht in Pruisen opge geven. Eone omvorming der Denaumonarohie schijnt aanstaande. Keizer Karei, een onbloedige revolutie der denkbeelden boven een bloedige omwenteling ver kiezende, heeft alle politieke partijleidei s bij zich ontvangen om met hen te over leggen, hoe het nationaliteiten beginsel het best op de monarchie is toe te passen. Ofschoon alles nog in den staat van wording is, wordt toeh vrij alge meen verwacht, dat vier nieuwe onaf hankelijke staten binnen de grenzen der Donaumonarchie zullen ontstaan, n.l. een Duitsche, een Hongaarsche, een Tsjecho Slowakische en een Zuid Slavi sche staat. Ten slotte is zoowel in Oostenrijk als in Hongarije het ministerie afgetreden. In Oostenrijk is Tarouca, in Hongarije Navay met de vorming van een nieuw kabinet belast. De Dultiehe Rijksdag. BERLIJN 15 October. De voorzitter van den rijksdag heeft de op Woensdag 16 October vastgestelde zitting van den rijksdag afgelast en zich de bijeenroeping van deu rijksdag voorbehouden. Be Kanseilerorlsi8. Uit de laatste berichten van ohs vorig nummer bleek tot veler verwondering, dat nu reeds de positie van den Duit- schen rijkskanselier wankel stond. Reeds gingen Maandagmorgen geruchten, dat hij was afgetreden. Deze crisis is ont staan uit de publicatie van Engelsche zijde van een brief van prins Max, ge dateerd Januari 1918, aan prins Alexan der van Hohenlohe, waardoor het de mocratische optreden van den tegen- woordigen rijkskanselier in ernstige ver denking wordt gebracht. De rijkskanse lier heeft in een bijeenkomst van de leiders der meerderheidspartijen getracht bevredigende ophelderingen te geven omtrent het feit, dat zijn in dien brief fntwikkelde ideeën over democratie, parlementariseering, oorlogsdoel, vredes- resolutie enz. lijnrecht in strijd zijn met zijn thans aangenomen houding, verkla rende te zullen heengaan als zijn per soon een beletsel zou zijn voor het vredeswerk. Tenslotte hebben alle partijen ook de sociaal-democratische zich bij die ver klaringen weergelegd. Prins Max v. Baden

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1918 | | pagina 1