Olmeboomen,
De Groote Oorlog.
Donderdag 19 September 1918. Veertiende Jaargang.
)p bij inschrijving
1 Woonhuis
i Woonhuizen
Woonhuizen
Woonhuizen
oomgaardje,
Woonhuizen
JB DEKKER Lz.,
IA N O. -J7
DIENSTBODE,
e R. K. Dienstbode
Ko. 111.
itte Dienstbode,
Verschijnt eiken MA4NDAG-JKISDAG- en VRIJDAGAVOND.
Het Nieuwe Ministerie.
BINNENLAND
7<
ben ingevuld,
n ook de Jechtbank
en nog een drietal
amelijk de kommies
de notaris Pilaar
anger, werd de zaak
nsdag.
de vordering tegen
die zeep verkocht
'jk tegen f65'50.par
as boven den maxi-
dagen. De Zeep had
igen, J. C. van der
Pienbroek, een vet-
t.
ling van J. Prins, bij
om half twaalf ge
en A. H. uit Ierseke
üevorderd.
(Slot volgt.)
a contant
heer B. NIEUWENHUYSE Gz.
in
tot 1,60 Mwassende
se, in den boomgaard ge-
Je Palmboom".
'vingen in perceeien yan
f in massa, worden inge-
ór of op 24 September
kantore van Notaris VAN
te Goes, alwaar nadere
en te verkrijgen zijn.
dorp aan de Nieuwstraat,
Kapelsche Straat, gebouwd
n Molenweg, gebouwd
13.
vaten, gebouwd 1916.
aarachter liggend
0 Roeden.
op het dorp Kattendijke.
svragen bij den eigenaar
luwstraat, Kloetinge.
"e koop gevraagd:
ticuliere familie een goede
de
en met opgave van merk,
prijs, letter A, bureau van
ond gevraagd
COPPENS, Klompenma-
Gravenpolder.
gd tegen 1 November, in
f.K. gezin te Middelburg,
zen bureau dezer Courant,
tond gevraagd voor gerui-
'd werk
CHAMULEAU te Kwaden-
ouw ROTHUIZEN, Lange
aat, Goes, vraagt tegen
er a.s.
f 140 -f- 30 waschgeld.
rouw PILAAR, Kloetingsclie
'oes, vraagt eene
kunnende koken.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 1.daarbuiten f 1.25.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Boudewi)n de Vllfteslraaf A 135° GOES.
Tel. in tere.Directie no. 94. RedaGtie no. 97.
Reclameberichten 30 Gt. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 1—8 regels f0.75, iedere regel meer 15 Ct.
Eenzelfde advertentie S X geplaatst wordt 2 x berekend.
III. (Slot.)
De beide ministers van christelijk-
historische kleur zijn de keeren H. A.
van IJsselstein en dr. J. Th.
de Visser, heewel de eerste noch
als partjjman optrad noch aich op
politiek terrein bewoog.
Eerstgenoemde treedt op ala minister
van landbouw, nijverheid en handel,
minus den arbeid die als een nieuw
departement den heer Aalberse is toe
bedeeld. Wel curieus, waar juist de heer
IJsselstein als directeur-generaal van den
arbeid minister Talma verhief hem
tot dien post uitblonk, gelijk hij in
gansch zijn ingenieursloopbaan meerma
len de treffeljjkste blijken gaf van »ijn
kennis en bekwaamheid en in het bui
tenland, de gezochte raadsman was bij
het aanleggen van havenwerken te Val
paraiso, Gothenburg, Riga, aldus den
Hollaadsehen naam naar buiten hoog hou
dende. Verder is hij president van de
Staatscommissie voor de Electrieiteits-
voorziening, lid van de Staatscommissie
voor de Werkloosheid, buitengewoon lid
van den Centralen Gezondheidsraad, lid
van de Centrale commissie voor de Sta
tistiek, voorzitter van de Permanente
Staatscommissie roer Eerste Hulp bij
Oagevallen, en, in zjjn kwaliteit van
directeur-genei aal van den arbeid, eok
lid van het Carnegie-heldenfonds.
De keer van IJsselitein is ridder in
de orde van den Nederl. Leeuw en van
Oranje Nassau. Hij werd te Zierikzee 6
December 1860 geboren.
Veor lijn naam als minister van land
bouw, nijverheid en handel staat nog een
vraagteeken. Immer» is dit alles voor
den heer v. IJsselstein een nieuw terrein.
-Speeiaal de landbouw, die geweldig-ge
wichtige taak van staatsbeheer in dezen
tjjd is hem vreemd. Zal hï in de chao
tisch» nalatenschap van minister Pest-
huma orde weten te scheppen Men
hoopt en verwacht het en de beste wen-
schen aller weidenkenden vergezellen
hem bij zijn arbeid.
Dr. De Visser, een Utrechtenaar,
oud voorzitter van den Christelijk Histo-
rischen kiezersbend, sinds 1897 lid der
Tweede Kamer voor ondersoheidene
districten, trad vooral op den voorgrond
ia sociale aangelegenheden en onderwijs
zaken en was lid van de door Dr. Knyper
ingestelde ineenschakelingscommissie.
Steeds stond hij midden in het openbare
loven en bekleedt dan ook tal van be
trekkingen op allerlei gebied. Bjj het
uitbreken van den oorlog werd hij ook
tot veldprediker benoemd Tal van ge
schriften van zijn hand zagen het licht.
Voor hem is de eervolle taak weggelegd
het werk der gelijkstelling van Openbaar
en Bijzonder onderwijs tot oen goed
einde te brengen Hem is die taak wél
toevertrouwd, niet alleen omdat hij dn
behoeften en nseden der bijzondere
school uitstekend kent, maar ook omdat
hij als gematigd man gemakkelijker een
gunstig acces voor zijn ontwerpen bij de
linkerzijde kan vinden.
Zoo zijn dan hier in beknopte trekken
de mannen geschetst die als raadslieden
der Kroon het schip van staat op de
politieke wateren zullen besturen. Man
nen van karakter, van stoere degelijkheid
en kennis als zij zijn, zullen zij zorgen
het hun toebetrouwde vaartuig noch ter
linker op den Seylla te doen stranden,
noch ter rechterzijde in den Charybdis
te doen verzinken. Zij willen zijn een
ministerie voer gansch het land en ma
ken aanspraak, ook bij hun politieke
tegenstanders, op steun, waar de eerlijke
overtuiging dien gebiedt te verleesien.
Het koor van persstemmen, dat bij hun
optreden opsteeg, klonk over het alge
meen welwillend. Slechts enkole disson-
nanten werden gehoord, die van „De
Telegraaf" natuurlijk! en van de
„Nieuwe Courant" anders de tegen
voeter van „De Telegraaf" thans „bien
etonnédese treuver ensemble" welke
m een even afkeurenswaardige als voor
barige kritiek nu reeds het ministerie in
discredit trachtten te brengen, door en
kele van diens leden af te kammen.
Vooral ten opzichte van den minister
president is zulk een bedrijf, nu aller
osgen ook en vooral in het buitenland,
op het nieuwe kabinet gericht zijn, hoogst
„unfair.De door niets bewezen bewering
van de „Nieuwe Courant", dat minister
Van Karnebeek Duitschgezind is, heeft
ons al in opspraak gebracht. Volgens de
N. R. Ct. drukt de Fransehe pers de hoop
uit, dat „ondanks de zoo duide-
lijke gezindheid van enkele
leden van het nieuwe kabinet
voor de Centrale mogend
heden (I) geen wijziging zal komen
in de toepassing door de Nederlandsche
regeering van de grondbeginselen der
onzijdigheid."
Met groote voldoening con»tateeren
wij, dat ook ter linkerzijde dit bedrijf
nadrukkelijk w#rdt veroordeeld. Het
Unieliberale „Vaderland" schrijft oa.
Al wie twijfelt omtrent den heer
Ruys, die nog nooit groote dingen
presteerde, is typisch Nederlandsch.
Wat hamer zoude» wij willen zeggen,
is het nu niet een voordeel, dat eens
een jongere de gelegenheid krijgt om
te teonen, wat hij kanGeen indu
strieel zal er tegen opzien, al is zijne
zaak nóg zoo groot, de allergewichtigste
vertrouwenspost te geven aan den
kracktigen jongen man, waarin eene
belofte zit, vooral als doze deor aar-
leling in het aasvaarden toont, den
omvang van de taak, die hem zal op
gelegd worden, geheel te overzien.
Maar in het staatkundig leven wil men
van een kans voer de jongeren niet
weten, en tracht men zich inaar altijd
aan de oude reeds beproefde merken
te Wouden.
Dat is heel aardig van Jantje Secuur,
maar we hebben dan toch liever Jantje
Cordaat aan het woord, die vertrouwen
heeft in jee ge krachten en die Jan-
Pieterszoon Coen op 26 jarigen leeftijd
tot boekhouder-generaal van de Oost-
Indische Compagnie benoemde. En als
onze greote Coen in die hoogst ge
wichtige betrekking niet gelegenheid
had gekregen te toonen, wat erin hem
zat, zou hij 4 jaar later, d i. op 30-
jarigen leeftjjd, geen gouverneur zij»
geworden.
Wij gunnen nu, als men daar lust
in heeft, ieder het pleizier, om ons in
den mond te l'eggen, dat wij zonden
fezegd hebben, dat de heer Ruys ren
an Pieterszoon Coen is
En daarep geeft het blad aan de
„Nieuwe Courant de volgende afstraffing
Wij hadden gehoopt, dat „De Tele
graaf" de uitzondering zou wezeu, die
den regel bevestigt, maar het heeft
niet zoo mogen zijn. De „Nieuwe Cou
rant" veroorlooft zich e.a. tegenover
den nieuw opgetreden minister van
Buitenlandsche Zaken een zeer erger
lijken uitval, die daarom te bedenke
lijker is, omdat dit blad eene reputatie
heeft van nobele strijdwijze.
Het blad veroordeelt Wem, omdat
hij bekend zon staan als Duitschgezind.
Daargelaten of dit zoo is, kan het niet
genoeg gebrandmerkt worden, dat een
van onze Ministers bij voorbaat bij
een der oorlogvoerende partijen ver
dacht wordt gemaakt; dat is in de
hoogste mate onvaderlandlievend.
Waar zou het heen, als men op dit
oogenblik de persoonlijke gezindheden
van de Ministers in het debat bracht;
als eQn ander, dit slechte voorbeeld
volgende, op de besliste Ententege-
zindheid wees van maar wij zullen
ons wel wachten namen te noemen.
Dat de „Nieuwe Courant" den heer
van Karnebeek aanwrijft, dat hij den
hoogen roep van volstrekte betrouw
baarheid in de wereld om ©ns heen
mist, moet zij maar weten; dergelijke
aantijgingen treffen alleen hem, die ze
uitspreekt."
Aan het nieuwe ministerie wacht een
zware, schier bovenmenschelijke taak,
naar buiten: het bandhaven der neutra
liteit, zóó dat de oarlogvoerenden onze
Deze aanhaling was bestemd voor ons nummer
van 14 September, waarin bet wegens gebrefc
am plaatsruimte niet kon worden opgenomen.
Inmiddels beeft de „Nieuwe Courant" bakzeil
gehaald en haar dwazen uitval tegen den heer
Van Karnebeek gerectificeerd. Speciaal wat de
beschuldiging van Duitscbgezindbeid betreft,
welke de „Nieuwe Courant" tegen den beer Van
Karnebeek lanceerde, is het wel curieus, dat ên
het Fraosehe blad „Le Temps" èu bet Duitsche
de „Köiniscbe Zeitung" in ouzeu nieuwen mi
nister van Buitenlandsche Zaken eer een Entente-
man dan een vriend der Centralen zien. Men
ziet hieruit hoe voorzichtig men moet zijn met
zijn oordeelvellingen.
vrijheid onaaBgetast, onzo onafhankelijk
heid ongerept latennaar binnenhet
ordenen van een ontredderden fiianci-
eelen en economischen t©e»tand, het
tegenhouden van gebrek e* honger, die
reeds de» voet zetten op het nationale
erf, het scheppen van nieuwe welvaarts
bronnen, de regeling deronderwrjskwes
tie, de doorvoering der verzekeringswet
ten Talma, het verzachten, waar mogelijk,
van den druk der mobilisatie en bovenal
het handhaven van de zedelijke machtén
in de maatschappij, zander welke geeri
ware hl «ei en welvaart, zelfs op stoffelijk
gebied, zijn te bedenken.
Dat het ministerie onder die taak zijn
schouders wil zetten, haar met Gods
hulp tot een goed einde wil brengen
is sijn eerste groete verdienste, waarvoer
het een eeresaluut van iederen recht
schapen Nederlander waardig is. Moge
het bij de verdere volbrenging van sjjn
taak onder God» zegen, waaraan, ook in
de staatkunde, ten slotte alles is gelegen,
gesteund deor aller medewerking en
waar kritiek niet uit kan blijven, deor
een epbouwande kritiek van mede- en
tegenstander, doelbewust voortschrijden,
in het fier bewustzijn vorstin en land
te dienen, gedachtig liet woord, dat bo
ven de burgemeesterskamer van een
onzer stadhuizen staat gegrift„recte
faciendo neminem timeas", „zoo gij doet
wat billijk en rechtvaardig is, behoeft
gij niemand te vreezen."
Losse Berichten.
De strijd in hef Westen.
Van de slagvelden brengen de militaire
communique's weinig nieuws. Reuters
cerrespondentsehap bij bet Amerikaan-
sche leger seint d.d. 16 dezerDe be
wijzen, dat de vijand achter de Hinden
burglinie wil terugtrekken nemen toe.
In Lotharingen verbrandt hij de steden
langs de Moezel. Dommartin en Lachau-
see staan beiden in brand.
De Amerikaansehe vorderingen bij Verdun
De „Matin" weet mede te deelen, dat
de Franschen het eerst de stad St Mihiel
zijn binnengerukt onder bevel van kapitein
Clemenceau, den zoon van den minister
president, en dat de aftocht der Duitschers
zoo overhaast plaats had, dat de gijzelaars,
die zij meenemen wilden, konden ont
komen.
Bidou waarschuwt in „Le Journal"
tegen overschatting van het succes, dat
nog geenszins een strategische doorbraak
is Een groote operatie zou moeilijk zijn
met het oog op het terrein en de nabijheid
der kanonnen van Metz.
Men schat de verliezen der gealli
eerden gedurende de laatste zes maanden
op 1.500.000 tot 1.750 000 man.
Een nieuw offensief op het Saloniki-front
waar de strijd sinds langen tijd stil lag
is door de Fransehen ondernomen, die
in het bergland ban Drobopolje, oostelijk
van Monastir. 8 K.M. in de Bulgaarsche
stellingen zijn binnengedrongen, 3000
gevangenen maakten en 24 kanonnen
veroverden.
Duitsche tegenspraak
BERLIJN, 15 Sept. Naar Havas uit
Kopenhagen meldt, verklaarde een gede
serteerde Duitsche matroos, afkomstig
van de hosfdflotille uit Emden, onder
kadt. Krause, dat het Nederlandsche hos-
pitaalschip Koningin Regentes door de
U-boot 86, die haar basis in Emden had,
©p 6 Juni 1918 getorpedeerd zou zija.
De U-boot stond onder bevel van den
2en luit. Patzig.
Hoe dons onze tegenstanders dergelijke
berichten verzinnen, blijkt in dit geval
duidelijk hieruit, dat de U 86 zoowel als
genoemde officier van het laatst van Mei
tot midden Juni zich in de haven be
vonden.
De vliegeraanval op Parijs.
PARIJS, 17 September. De artillerie
heeft bij een Noordelijke voorstad een
der raiders naar beneden geschoten. Een
officier en twee minderen, die het vlieg
tuig bemanden, werden gedood. Een
tweede Duitsche vliegmachine, die had
deelgenomen aan den raid op Parijs, is
in net bosch van Compiegne neerge
schoten.
De vredesnota van Oostenrijk
was nog vergezeld van een vredesmani-
fest, waarmede de nota wordt ingoleid
en verduidelijkt en welke zoowel door
de Duitsche als door de Oostenrijkselie
kanselarij schijnt opgesteld. Ettelijke
passages toch verraden den hoogen zelf-
bewusten toen, welke den Duitsclier,
zoodra hij een militaire of civiele machts
positie bekleedt, nu eenmaal eigen schijnt
te moeten zijn. De ontvangst der nota
in de Fransehe en Eagelsche pers is
allesbehalve geschiktom vredesoptimisme
te voeden. Vele bladen beschouwen de
nota als een valstrik en door Duitschland
ingegeven. De Duitsche bladen toonen
zich deels verwonderd, deels verontwaar
digd over de nota, hoezeer de Oosten
rijkselie regeering uitdrukkelijk vermeldt,
dat al haar bondgenooten, dus ook de
Duitsche regeering hare gevoelens doelen.
Inmiddels is het eerste offieieele bericht
omtrent de stemming in Amerika reeds
afgekomen. Wij ontvingen Dinsdag daar-
aangaande het navolgende draadbericht:
WASHINGTON. Lausing (staatssecre
taris voor buitenlandsche zaken), publi
ceert de verklaringik ben deor presi
dent Wilsen gemachtigd mede te deelen,
dat Amerika op de Oostenrijkselie nota
zal antwoorden dat het op geen voorstel
ingaat tot conferentie over aangelegen
hoden, waarover Amerika zich herhaal
delijk duidelijk uitsprak.
China en het Vatikaan.
De „Osservatóre Romano" deelt mede,
dat de functies van den muntius aposto-
licus bij de Chineesche regeering va»
zuiver geestelijken aard zullen zij». Hierin
zal deze nieuw opgerichte post met dien
eener apostolisehe delegatuur overeen
komen.
Het pa8sagierssship „Galway Castle"
getorpedeerd 154 vermisten
LONDEN, 15 Sept. De „Galway Castle"
van de Union Castle-lijn aan boord
hebbende 749 passagiers die Dinsdag
uit Engeland naar Zuid-Afrika vertrok,
is Donderdagmorgen om 7 uur getorpe
deerd. Vermist worden 34 leden van de
bemanning en 120 passagiers.
De Zuid Afrikaansche minister van
spoorwegen, Burton, is gered.
Honderden zijn bij stormachtige zee
doorreddingvaartuigen aan land gebracht.
Er speelden zich te Plymouth hartver
scheurende tooneelen af, toen de geredden
aan land gingen. Er waren kleine kinderen,
die ternauwernood konden loopen, en
die om hun ouders riepen. Vrouwen
zochten bun vermiste echtgenooten.
Sommige gezinnen waren in hun geheel
de diepte ingegaan.
Van de zes aan laad gebrachte lijken
zijn er drie van kinderen.
De torpedo trof het schip rechts van
onder, tussehen machinekamer en stook
ruimte. Het werd tot aan het bovendek
gekloofd en dreigde ieder oogenblik in
tweeën te zullen breken.
Een boot werd door een groote golf
op de rondwentelende schroefbladen
geworpen, die haar verbrijzelden. Een
andere boot ontkwam op wonderbaarlijke
wijze aan hetzelfde let. De overlevenden
zagen veel lijken in het water, o.a. een
vrouw met twee kinderen in haar armen.
Uif Rusland.
MOSKOU, 12 September. Volgens het
legeripericht den llden September in
de bladen vermeld, zijn de sovjettroepen
niet alleen op meerdere plaatsen van
den Zuidelijken sector maar ook op het
Noordelijke front door den sterken druk
der vijanden in de richting van Archangel
teruggetrokken.
Volgens een bericht van de Iswestia
werd op 12 September de bekende sticht
ster van het vrouwenbataljon Alexandra
Bodsjekasowa te Wiebsk doodgeschoten
wegens tegen-revolutionaire agitatie.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 19 Sept.
Zwakke tot matigén wind uit Zuidelijke
richtingenzwaarbewolkt met tijdelijke op
klaring; waarsehijnlijknog enkele regenbuien
met kans ep onweer. Weinig verandering
van temperatuur.
De Troonrede.
H. M. de Koningin heeft Dinsdag, na
vergezeld van den Prins-Gemaal met
groot gevolg in de statiekoets van Haar
paleis te 's-Gravenhage naar de grafelijke
ridderzaal te zijn gereden, voor de aan
wezige leden der Staten-Generaal de
navolgende troonrede uitgesproken:
Te midden van U, Leden der Staten-
Generaal, is het mij eene behoefte openlijk
uiting te geven aan de zorg en de smart,
die de buitengewone nooden van mij»
volk, waamedeikzonder ophouden mede
leef en medegevoel, in mij opwekken. Te
grooter is de dankbaarheid, waarmede ik
jegens God vervuld ben, nu voor ons
land de vrede bewaard bleef. De nog
steeds woedende wereldoorlog blijft van
ons geheele volk zware offers eischen,
die, naar ik vast vertrouw, ook verder
bereidwillig zulle» worden gebracht.
Niettegenstaande gerezen moeilijkhe
den, tengevolge waarvan de economische
toestand een voortdurend ernstiger ka
rakter aanneemt, bleven onze betrekkin
gen met alle mogendheden van vriend-
schappelijken aard. De verplichtingen die
op ee« neutralen staat rusten, zal ik met
onveranderde nauwgezetheid en vastbe
radenheid big ven nakomen. De beproefde
eensgezindheid der natie geeft mij steun
bij mijn onwrikbaar voornemen, onze on
afhankelijkheid tegen iedere aanranding
tot het uiterste te verdedigen. Dit belet
niet, dat getracht zal worden de lasten
der mobilisatie, zonder vermindering der
weermacht, te verlichten.
De voorziening in het, uit de tijdsom
standigheden voortvloeiend gebrek aan
noodzakelijke levensbehoeften, blijft het
onderwerp van mijn voortdurende zorg.
Ik ben er op bedacht, de daartoe strek
kende maatregelen zoo weinig drukkend
mogelijk te doen rijn, en te streven naar
zekerheid van de rechten naast de plich
ten der ingezetene».
Reeds thans zal volle aandacht worden
geschonken aan de maatregelen, die na
den oorlog, zoowel hier te lande als in
de Koloniën, zullen mosten worden ge
troffen, om de zoozeer ontwrichte handel
en nijverheid de voorlichting en steun
te geven, die zij alsdan zullen behoeven.
De toestand van 's lands schatkist wordt
steeds meer zorgwekkend en vordert
dringend zooveel mogelijk beperking van
uitgaven. Daarnevens zullen ingrijpende
maatregelen tot versterking van middelen
niet kunnen uitblijven.
Instelling van een departement vaa
onderwijs, kunsten en wetenschappen en
een ander voor arbeidsaangelegenheid
ligt in mijn voornemen.
De uitvoering van het gewijzigd artikel
192 der Grondwet zal in den geest van
onderling vertrouwen en tóenadering,
die de herziening heeft gekenmerkt, ten
spoedigste en met kracht worden ter
hand genomen. Zonder dat deze'uitvoe
ring wordt vertraagd, zullen ter wille
van de billijkheid, onverwijld de noodige
voorstellen worden ingediend tot weg
neming van de steeds toenemende on
gelijkheid in de bezoldiging van openbare
en bijzondere onderwijzers. Aan de in
1913 tot stand gekomen verzekerings
wetten zal zonder vertraging uitvoering
worden gegeven. Voorstellen tot aan
vulling van die wetten zullen U vervol
gens worden gedaan. De opbouw der
sociale wetgevirg zal worden voortgezet.
Regeling der collectieve arbeidsover
eenkomst, zoo wat de publiekrechtelijke
als de privaatrechtelijke zijde betreft,
zal worden ter hand genomen.
De uitvoering van waterstaatswerken,
daaronder begrepen de drooglegging der
Zuiderzee, zal met kracht worden voort
gezet en ondernomen.
Het ontwerp der Indische begrooting,
dat U zal worden aangeboden, is dit
