je mier,
ROOP
Roosendaal,
JNST-HONIG.
De Groote Oorlog
BREDA,
te Goes,
Asthma
VERBEEM - GOES-
No. 68.
Dinsdag 88 Mei 1918. Veertiende Jaargang.
Insdiijnt eltoi MAAKB1G-, WBENSB1G- in IRUD1BIVMD.
BINNENLAND.
in Effecten*
BILLUK.
iwe Broeken, Blauwe
en, Blauwe Kielen,
is- en Jongenssfroo-
den, Meisjes- en Kin-
dersfroohoeden,
NKEL VAN SINKEL
fe 's Heerenhoek.
Winkeliers flinke
korting.
i Eikenhout, Kerkbanken,
in, Schoolbanken enz. enz-
CTING.
de de markturen zitting
voorkomende Bank- en
Wk
ld.
de
moploeeende werking
ademhaling. Een voort-
aangenaam smakende
s vele wanhopige borst
jmhaling, kalmen slaap,
lachten, gezondheid, le-
d teruggegeven.
3t alom geprezen bij aan-
bronchitis, kinkhoest,
loudheid en Influenza.
!5, van 550 gram f2 25,
gbaar 1 Eischt ROüDEN
AKKER, Rotterdam.
schillende prijzen en modellen,
bpt men aan eonourreeren*
priis in den
Tele (oen 131.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 1^, daarbuiten f 1.85.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent
Advertentiën worden ingewacht vóór half een nur 's namiddags.
Kontoor v. d. AdmlnlatrotleBoudewIJn do Wlftostraat A 135* GOES.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Rorfamohertohten 8fl Ct. p. r. Bfl abonnement speciale p.rfn.
Advertentiën van 1—5 regaU 10.75, ied— regel sneer 15 CL
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 9 X berekend.
„Noblesse oblige".
„Bij de sociale worsteling, bij den
politiek-socialen strijd van den komen
den tijd zullen in ons land de Sociaal-
Democratie en het Roomsch-Katholi-
cisme de twee groot© machten zijn,
die elkander tot. het uiterste bestrijden".
Deze woorden zijn niet van ons noch
van een anderen Katholiek, maar ge-
schreven door een niet-Katholiek, door
mr. dr. A. R. van de Laar, den leider
van de Christelijk Sociale partij, in zijn
maandblad „Klaroen en Beukelaar" van
den jongsten tijd. Zij 'zijn een ruiterlijke
bekentenis van de groote rol, die aan
de Nederiandsche R. K. Staatspartij wordt
toegekend in den komenden strijd, in den
tweekamp op het- gebied des geestes en
der beschaving: zwart tegen rood, Chris
tendom (in zijn zuiverste gedaante) tegen
modern-heidendom, Evangelie tegen Re
volutie.
Met die woorden wordt ons, Katholie
ken, in zekeren zin een adelbrief uitge
reikt en worden wij gemerkt als de pa
ladijnen der waarachtige beschaving, die
alleen de wereld van den chaos, welke
haar dreigt te verzwelgen, kan vrijwaren.
Nu zegt het spreekwoord: „Noblesse
oblige", „adel verplicht". Welnu, waar
men zoo'n hoogen dunk van ons koestert
in het kamp onzer afgedwaalde broede
ren, daar rust op ons de dure plicht
(e zorgen, da,t wij in de aanstaande Juli
maand de op ons gebouwde verwach
tingen niet beschamen, maar door een
eendrachtig, aaneengesloten en massaal
optreden van al 'onze strijdkrachten aa,n
de stembus de victorie helpen verzeke
ren aan het christelijk Nederland op staat
kundig terrein, opdat het in staat gesteld
worde aan de opdringende Sociaal-Demo
cratie en de met haar verwante mach
ten een blijvend„tot hiertoe en niet
verder" toe te roepen.
AI wie als Katholiek in deze dagen
zijn staatsburgerlijken plicht kent, zal
met ons den heer van de Laar erkente
lijk zijn voor het schoone testimonium, da.t
hij ons uitreikt, voor pnze uitverkiezing
tot het volbrengen eener zoo nobele taak.
Die taak, zij was .ons weliswaar niet
onbekend. Al sinds jaren geldt onder ons
als kort begrip onzer plichten in het
openbare leven de schoon©, fiere leuze:
„vindicamus hereditatem patrum nostro-
rum", „wij strijden voor het behoud van
het erfdeel onzer vaderen" en wijl zeggen
het den grooten Alberdingk Thym zoo
gaarne na:
„Ook ik, ik' weasch voor mij geen vrede
Dan mef -het lijfcgewaad eens Rooni-
schen strijders om".
Maar toch, het .doet ons goed, dat een
niet-Katboliek ons daaraan nog eens her-
i innert.
Mijnheer v. d. Laar wij beloven U,
wij .zullen het piet vergeten. De stem
bus van 3 Juli zal het getuigen!
Hoe moeten wij stemmen?
Menigen eenvoudigen lezer zal bij het
kennisnemen van de ingediende candida-
tenlijsten voor de Tweede Kamer in den
kieskring Zeeland deze gedachte heit brein
doorkruist h ebbenjioe worden de kiezers
uit dien rommel wijs. Hoe moe.en wij
stemmen om goed te stemman.
Toch is 'het niet zoo'n heksenwerk als
't. op het eerste gezicht lijkt en zeer. zeker
niet voor den Katholieken kiezer.
Vooreerst houde men wel in het oog,
dat binnen 14 dagen na 'indiening der
candidatenlijsten deze door het hoofdbu
reau van iederen kieskring waarin ze
zijn ingeleverd, worden onderzocht en,
zoo zij wettelijk goed zijn, van een num
mer voorzien, wat bij loting geschiedt.
Veronderstelt, dat de Katholieke lijst van
den kieskring Zeeland het nummer 3 er
langt, dan heeft de Katholieke kiezer in
den kieskring Zeeland slechts dat nummer
te onthouden en al is dan het stembiljet
dat hem den 3en Juli ter invuLing zal
worden overgereikt nog zoo groot en at
staan daar nog zooveel namen op, hij
heeft maar te zien naar het nummer 3
om te wetendat is de lijst waar ik mede
heb te maken. Wette.ijk stemt hij dan
goed, wanneer hij op die lijst één wit
puntje voor den naam van den man zijner
keuze zwart maakt., Maar omdat onze
politieke organisatie om goede en gegronde
redenen van onze kiezers verlangt, dat
zij stemmen op nummer één. van degenen
die op de candidaten'.ijst voorkomen, zal
de Katholieke kiezer in Zeeland het witte
puntje voor den naam P. F. Fruytier
moeten zwart rnaken. Krijgt die heer meer
stemmen als hij noodig heeft, dan komt
volgens het stelsel, der evenredige verte
genwoordiging zijn overschot aan nummer
twee der lijst ten goede en heeft diet
er voldoende dah valt. de rest op nummer
drie enzoovoort, Ook blijft de lijst geldig
zoolang de. zittingsperiode der Tweede
Kaïmer duurt. Komt in het verloop van
dien tijd de gekozene te sterven of bedankt
hij, dan treedt de op hem volgende van
de lijst vanzelf, zolnder nieuwe verkiezing,
in zijn plaats als lid der Tweede Kamer.
Hot stemmen heeft dus voor den Katho
lieken kiezer tniels bezwarends, mits hij
zijn verstand gebruike.
Dat desniettemin onze Kiesvereenigih-
gen ex goed aain doen,, omi in de komende
weken de kiezers op duidelijke en be
grijpelijke wijze aan hét versland te bren
gén hoe zij moeten stemmen, spreekt
vanzelf. Het komt er op ieder stemmetje op
aan en dus: hoe meer voorlichting, hoe
beter.
Losse berichten.
De strijd In het Westen.
PARIJS, 24 Mei. Avondcommuniqué.
Een Fransche afdeeling is ten Zuiden
van Canny-sur-Matz in de Duitsche -linie
binnengedrongen en heeft zijn werken daar
vernield. Een Duitsche verrassingsaanval
ten Oosten van Sappigny is afgeslagen.
Van. de rest van het front is niets te
PARIJS, 25 Mei (DraadloosHet avond
communiqué meldt: niets te mélden
behalve afwisselende artillerieactie ten
Noorden en ten Zuiden van de Avre.
BERLIJN, 25 Mei (Draadloos.) Het
avondcommuniqué meldt; Van de fronten
geen nieuws.
LONDEN, 25 Mei (R.O.) Het staf-
communiqué meldtDe vijandelijke artil
lerie was vandaag actief in den sector
van Villers-Bretonneux.
Verder niets te melden.
PARIJS, 25 Mei (Havas.) De militaire
medewerkers der bladen bespreken het
uitstel van het offensief. Luitenant
kolonel Roussel schrijft in de „Petit
Parisien": De oorzaken van dit uitstel
zijn vele; de eerste is wel de huidige
overmacht der geallieerden in de lucht,
waardoor de Duitsche aanvals-toebereid-
selen belemmerd en de troepen gede
moraliseerd worden. Het gewaagde der
onderneming zou trouwens eenig mee-
ningsverscliil hebben doen ontstaan tus-
schen Ludeadorff, voorstander van een
offensief tot het uiterste en Hindenburg,
die veel voorzichtiger is. Een andere
oorzaak ziet de schrijver in den binnen-
landschen toestand der centrale rijken
een mislukking zou aanleiding kunnen
zijn tot manifestaties.
De „Uaulois" veronderstelt, dat binnen
afzienbaren tijd, door bemiddeling van
een neutrale mogendheid, vredesonder
handelingen zullen worden ingeleid.
Het blad wijst er vervolgens op, dat
de troepenconcentraties der geallieerden
gelijken tred hebben gehouden met die
der Duitschers en dat de geadieerden
gereed zijn voor den schok, waar deze
ook kome.
De „Homme Libre" schrijft het uitstel
toe aan het moreel der Duitsche troepen,
dat, naar uit verklaringen van gevangen
blijkt, zeer gedrukt is bij het vooruitzicht
van de vele nuttelooze offers, welke
gebracht moeten worden. (Maasb)
melden.
De krijsgevangenen.
BERLIJN. Den loden is te Bern door
vertegenwoordigers der Duitsche en Ita
liaansche regeering een overeenkomst om
trent krijgsgevangenen en burgerlijke ge-
interneerilen onderteekend.
Zwaar gewonde en ernstig zieke krijgs
gevangenen evenals Roode Kruispersonecl
zullen naar hun vaderland teruggezon
den worden.
Verder zullen 'krijgsgevangenen boven
45 jaar vaders- van drie of meer kinderen
tusschen 40 en 45 jaar en krijgsgevan
genen, die meer dan 18 maanden in ge
vangenschap zijn, tegen- elkaar uitgewis
seld worden.
Betreffende de behandeling! der weder-
zijdsche krijgsgevangenen zijn grondbegin
selen vastgesteld.
De bepalingen dezer overeenkomst ko-
mpn ook dien krijgsgevangenen ten goede,
dié door de Servische troepen aan Italië
uitgeleverd zijn.
De zich in Italiaansche koloniën be
vindende Duitsche burgers zullen, zoo
zij dit wenschen, naar Italië overgebracht
worden.
Bijzonder dank komt toe aan de Zwit-
sersche regeering en Z. H. 'den Paus,
die dit nieuwe werk van edele mensch-
lievendheid ondersteund hebben.
(Msbode)
Lloyd Gecrge over hat Duikbootengevaar.
Te Edinburgh heefr Lloyd George, die
daar kwam om tot eereburger der stad
te worden verheven, in een rede beweerd,
dat blijkens een bericht der admiraliteit
de bestrijding van het duikbootengevaar
bevredigende resutaten oplevert. Woor
delijk zei Lloyd George;
„Wij zijn zoover, dat wij de onderzee
ërs sneller doen zinken, dan de Duitschers
ze kunnen bouwen, dat wij, d. z. de ge
allieerden samen, sneller handelsschepen
bouwen, dan de Duitschers ze in den
grond kunnen boren. Uit alle tot dusverre
beschikbare gegevens is de Admiraliteit
tot de overtuiging gekomen, dat in April
een record is behaald in de vernieling
van Duitsche onderzeeërs.
De onderzeeër is nog steeds een be
dreiging, maar geen gevaar meer.
Hij kan nog geducht schade toebrengen,
maar als een gevaar, vanhetwelk
het winnen of verliezen van den
oorlog afhangt, heeft de onder
zeeër afgedaan.
Lloyd George over Ierland.
Over Ierland zeide de Engelsche mi
nister te Edinburgh het volgende:
„Het is boven allen twijfel verheven,
dat een aantal Ieren een complot heb
ben gesmeed met de Duitsche militaire
autoriteiten. Niemand met gezond ver
stand kan er aan twijfelen, wat de plicht
is der lersche regeering. Er waren toe
bereidselen gemaakt voor een grooten
opstand in Ierland en de samenzweer
ders stonden gereed voor het oogenblik
dat voor de geallieerden het kritiekste
scheen. Indien de Britsche regeering
niet handelend was opgetreden, had men
haar in staat van besehuldiging moeten
stellen. De nationalistische lei
ders hadden met de samenzwe
ring niets uit te staan."
De Paus en de Pers.
„Notre Belgique" bespreekt de zonder
linge gewoonte van een deel der geallieer
de pers om altijd de houding van den
Paus in een verkeerd daglicht ts willen
stellen. Het blad zegt daarover o.a.
Indien de Paus spreekt, worden zijn
woorden als dubbelzinnig beschouwd;
spreekt hij niet, dan is hij medeplichtige
van Duitschland.
Er zou een oplossing zijn, nl. dat hij
altijd spreekt ten gunste van de geallieer
den. Natuurlijk, de geallieerden verdedi
gen de zaak van het recht en het is
zeker, dat paus Benedictus XV alsmensch
een gevestigde meening hieromtrent heeft.
Maar het is iets anders zijn meening
als mensch te geven en haar te geven
als Paus.
Als moreele macht heeft de Paus niet
te kiezen tusschen de Duitsche rechtvaar
digheid en die van de geallieerden, maar
heeft hij de rechtvaardigheid te verdedi
gen. Hij heeft geprotesteerd tegen al het
kwade, van welken kant het ook komt-
Hij heeft niet de vrijheid te verdedigen
volgens de Pruisische methode of vol
gens de methode der geallieerden, maar
de vrijheid, niet het Duitsch recht, of
het recht der geallieerden, maar he trecht.
Hij is de bewaker der beginselen, hij is
onzijdig tegenover de oorlogvoerenden, hij
is het echter niet ten Opzichte van het
goed en het kwaad- (Maasbode)
In het Italiaansche Kabinet
is als' nieuw lid een Katholiek getreden.
De ingenieur Cesar Nava, afgevaardigde
voor Monza, is benoemd tot onderstaats
secretaris van bewapening. Hij geniet we
gens zijn vroegere werkzaamheden in
verschillende parlementair ecommissies de
algemeene achting en was sedert het toe
treden van Meda tot de regeering de leider
van de Katholieken in de Kamer.
(„De Tijd")
De Romanof's niet vervolgd.
Naar de correspondent van het „Ber
liner Tageblatt" te Malmö uit .de bladen
van Petrograd verneemt, heeft de volks
commissaris voor Justitie besloten, de ge
rechtelijke vervolging tegen den ex-tsaar,
de leden van het huis Romanof en andere
persoonlijkheden van het oude regime, niet
te doen plaats hebben en is de betref
fende commissie van onderzoek reeds
ontbonden.
In Aken.
Een vliegeraanval op Aken acht men
geenszins denkbeeldig. Want door den
vliegeraanval op Keulen werd de bevol
king zeer beangst, te meer, daar voort
durend zich hopg boven de streek ver
moedelijk geallieerde vliegers bewegen.
Duitsche vliegmachines stijgen herhaal
delijk op en langs de grenzen snorren
de Zeppelins.
De laatste dagen zijn de menschen
weer een» aan den oorlog herinnerd,
want in de Keizersstad is weinig oi niets
van den oorlog te bespeuren. Wufte
kleeding, overvolle kinema's, totaal uit
verkochte schouwburgen, meer dan druk
ke conditoreien en restaurants doen, he
laas, niet aan den wereldoorlog denken.
Vooral de arbeidersstand, die in mu
nitiefabrieken en andere werkplaatsen
voor oorlogsdoeleinden enorme loonen
verdient, profiteert van zijn geldmidde
len. De meening, dat de oorlog dc men
schen tot iets hoogers zou brengen, wordt
voor Aken althans gelogenstraft.
Het is zelfs zóó sterk, dat echtgenoo-
ten elkander beschuldigen van spionnage
of andere staatsgevaarlijke misdaden, om
van elkaar te kunnen geraken.
(pDe Tijd".)
Keulen en het vliegtuigengevaer.
Z.Em. Kardinaal Von Hartmann heeft,
met het oog op het dreigende gevaar
der vliegeraanvallen boven Keulen, het
houden van processies op den H. Sacra
mentsdag, zoowel binnen als buiten de
kerken, verboden. De Kardinaal geeft in
een schrijven aan de pastoors der drie
dekanaten van Keulen verschillende voor
schriften, in geval van vliegersaanvallen
gedurende godsdienstoefeningen en ge
last het verrichten van bijzondere ge
beden.
Vredesteekenen
De Noorsche gezant te Rome is, naar
een medewerker van het Hbld. te Lau
sanne verneemt, Donderdag in het hotel
Bernerhol te Bern „algestapt". Op zich
zelf schijnt dit misschien niet zeer be
langrijk. Een andere kleur krijgt evenwel
't geval, wanneer men het beschouwt in
het licht eener mededeehng vau „Aften
posten", volgens welke de Noorsche mi
nister van buitenlandsche zaken in het
Storthing heeft verklaard, dat deze ge
zant, sedert onlangs óók ie Bern geac
crediteerd, zich voorloopig daar ter stede
vestigen zal, in plaats van te Rome, zijn
hoofdstandplaats te verblijven. Blijkbaar
is men dus thans ook in Noorwegen er
van overtuigd, dat in Zwitserland bin
nenkort belangrijke vooi vallen te ver
wachten zijn op diplomatiek gebied. Onze
medewerker kan hieraan toevoegen, dat
deze voorvallen inderdaad reeds niet
meer geheel toekomstig zijn.
Italië's vierd» oorlogsjaar.
Te Washington, Londen, Parijs en na
tuurlijk te Rome is einde vorige week
het feit herdacht, dat Italië, vroeger met
Duitschland en Oostenrijk „der Dritte im
Bimde", vóór drie jaar, den 23 Mei 1915,
deel nam aan den oorlog aan de zijde
'der Entente.
De toen krankzinnig gevierde, nu zoo
goed als vergeten oorlogsdichter Gabriël
d'Anmmzio had reeds schrijft „De
Tijd" den 17en Mei 1915 aan den
directeur van den „Gaulo-is", Arthur
Meyer, een telegram gezonden, waarin
hij zich aldus uitliet„De veldtocht is
gewonnqp! Ik .heb zooeven gesproken bo
Welk weder zullen wij hebben?
Verwaohtlng tot den avond van 28 Mal
Zwakke tot matigen, overdag tijdeljjk toe
nemende Noordelijke tot Oostelijken wind; half
tot zwaarbewolkt; weinig of geon regen;
koeie nacht; overdag iets warmer.
ven van het Kapitool. De klok luidt;
de juichkreten sJjgon op naar den schoon-
eten hemel ter "wereld. Ik ben dronken
van vreugde! Gij zuk pa her Fransche
wonder net Italiaansche wonder zien."
Thans drie jaar later zie de wereld
nog steeds geduldig op dat liaiiaanscho
wonder te wachten 1 Twaalf lsonzo sragen
met Triest als Upel, hebben aan Italië
slechts eenige kilometers Oostenrijiksch ge
bied opgeleverd, benevens vooral in
dien jongsten Isonzoslag een ontzag
lijk verlies aan dooden, gewonden, krijgs
gevangenen, gesciiut en schietvoorraad.
Het „onverloste Italië" is het onverloste
Italië gebleven. i
Sassonoff.
Het „Berl. Tagebl." verneemt uit
Kieff, dat de Duitsche troepen in de na
bijheid van Ailodar, waar zij de keizerin -
moeder Maria Feodorowna gevonden heb
ben, ook den vroegeren minister van bui-
teniandsche zaken Sassonoff in hun macht
gekregen hebben.
Brand.
Naar uit Posen gemeld wordt, zijn in
het dorp Bodzanoff bij Wlozlawek 25 boe
renhoeven en in üorenize bij Oerzusz
32 woonhuizen en 18 boerenhoeven door
brand vernield.
Volgens een draadloos bericht uit
Berlijn, meldt het „Berner Tagebl." dat de
opperbevelhebber van het Portugeesche le
ger naar Lissabon teruggekeerd is, wijl
hij over geen troepen op het Westelijk
front te bevelen had. De meeste Portu-
geezen werken in het etappe-gebied, de
rest bevindt zich in Duitsehe gevangen
schap.
Schriftelijk beantwoorde vragen.
Vraag van den heer Van Doorn
betreffende den yeestapel en de
vleeschvoorziening. (Ingezonden 13
Mei 1918).
Dr. E. van Weideren baron Rengers
schreef in het „Friesch Weekblad" van
27 April 1918 (overgenomen in het Ned.
I.andbouw-Weekblad van 11 Mei 1918)
een stuk met het opschrift „Nu het ons
of straks hef. pond?", waarvan de strek
king is, dat wij thans liet ons vleesch
opeten en straks het pond niet zullen
krijgen, en de redactie van het weekblad
teekent daarbij aan, het met dien des
kundige volkomen eens te zijn.
Kan de Minister aan de Kamer mede-
deelen of er inderdaad grond voor die
uitgesproken vrees bestaat en hoe het
toch eigenlijk met de vleeschvoorziening
in Nederland in de naaste toekomst
staat?
Antwoord van den heer Posthu-
ma, Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel. (Ingezonden 21
Mei 1918).
Hoewel de ondergeteekende gaarne toe
geeft, dat bij het sparen van den veestapel
op dit oogenblik in den komenden zomer
over een grooter hoeveelheid vleesch zal
kunnen beschikt worden, dan nu ver
moedelijk het geval zal zijn, kan de on
dergeteekende niet de strekking deelen,
neergelegd in het hiervoren bedoelde ar
tikel, dat wij thans door het opeten van
één ons vleesch, tevens zullen moeten
ontberen het pond vleesch, dat beschik
baar zou komen, indien op dit oogenblik
het ons vleesch gespaard werd.
Met inbegrip toch van het aantal stuks
runderen, dat ten behoeve van de mili
tairen geslacht wordt, zijn thans per week
nog niet ten volle 3000 stuks runderen
noodig, een hoeveelheid, die in geen ver
houding staat tot het totaal van den
rundveestapel, die volgens de in het bij
voegsel tot de Nederiandsche Staatscou
rant van 10 Mei j.l. vervatte opgave kan
gesteld worden op 1.795.195 stuks. Oa-
