No. 58.
Donderdag 16 Mei 1918. Veertiende Jaargang.
Oe Groote Oorlog.
f EU ILL ETON.
irkooplng
geheeren-
leeding,
ostumes
i n t e ra s
Jantalons en
q verkoop
dag, Don
Vuur.
slist,uiej
lasttne;
99, Hulst.
uden en con-
joekhoudingen.
ter opleiding
adexamens.
,ftNSE,
ITDIENST
Rotterdam en
roam,
de Ruyter"
d Goes".
Irotterdam
joes:
GOES.
Mijn! ilkin IUIIU-. IKISUf- tn MUM,
Onder den grond.
Welk weder zullen wij hebben?
e partij afkom-
ant. De verkoop
Dinsdag 14 Mei tot
Mei 's middags 2
jer, aan de door
eerde prijzen, in
n heer VAN DOE-
Goes.
:ni'ge prijzen vol-
0, f 32, f 40, f 45,
15,50, f17 f21, f24
k~f 70, f 80
f35, f48
f27.50 f30,
rrsTMOo,
40, f45, f50.-,
17 f23, 27.SO.
attent op onzen
Regenjassen, in
waterproof,
nnen gepast wor-
eschiedt uitslui-
GERRIT2
aken we U attent
inteszomerman-
tels.
mede te brengen.
rgau/van
i/y
lerl. Organy
Jitants.
|ekh M/
toomboot
GOES naar
llRDAM
's morgens 2 uur
i 's morgens 8 uur
GOES naar
AMSTERDAM
orgen vroege
ÏSTERDAM
JAM:.
i s 5l.
tdag-lSf uur.
Goes" vervoert
Jtterdam, Ha-
Sdzijde.
,N te bekomen te
heer J. C. MON-
j r d t bij den heer
te A m s t e r d a m,
(den heer E. H. P;
Rotterdam bij
1RSVRACHT
t—Rotterdam
25, retour (2.
lat-Reederij,
N DER SCHUIJT.
en verkoop
len beleggen
nd.
IH ZEEM COURANT
Abonmemeirtsprga p. 3 maanden voor Gees 11-«, daarbaiten f 1.80.
Vfzonderlgke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent
Advertentiën worden ingewacht vóór half aan uur 's namiddags.
Kanfoor v. 4. Administratie: Boudewlfn da Wlfteafraaf A 139* GOES.
Tel. interc.Directie no. 94. Redactie no. 97.
HOduaaftMtelitaa SO ©t p. r. BjJ abonremeat specials prf*.
Advertentiën van 1—5 K{tl> i 0 76, MaM n*8 nseer IS St.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 3 X berekend.
op 13 Mei j.l.
In Üe ochtendvergadering van den Alge-
meenen Bond van R. K. Kiesvereenigingen
in Nederland werd het program van
actie aangenomen, met eene klein© re-
dactioneele wijziging der bepaling over
den achturigèn arbeidsdag, na toelichting
door mr. Aalberse. Ook werden de moties
van Arnhem, Den Haag en Hoogezapjd
aangenomen. De motie Arnhem die de
deüensiekwestie in het licht van de ont
wapening door een commissie wil doem
onderzoeken, werd door den heer Sassa
v. IJsselt als prematuur bestreden, waar
op <le voorzitter, njr. baron Van Wijn
bergen, antwoordde, dat de commissie
dit zal hebben te onderzoeken.
Nog werd besloten alle '9 lijsten te
verbinden tot ééne groep óm uit te spre
ken, dat dit zijn de. lijsten der Katho
lieke partij en voor die verbinding; als
collectief gemachtigde aan te wij'zën het
lid van het Bondsbestuur J-hr. von Fi-
senne en als diens .plaatsvervanger den
heer C. P. Bon.
De heer B. Th. de Wplf deed eenigja
niededeeJingen omtrent de werkzaamhe
den van het R. K. Centraal Propaganda-
bureau. Voor dit jaar is reeds óntvangjen
£9295 en de toezeggingen doen verwach
ten; dat dit jaar de f 10.00Ü wordt be
reikt. De helft van dit bedrag is voor
volgende jaren gewaarborgd. Spreker vvijst
dan op de uitgaven van het bureau als
„de Katholieke partij", de brochure No
lens en Van Wijnbergen, welke laatste
juist gereed is. Deze uitgaven zijn aile
in groote oplagen verspreid. .Spreker be
sluit met het versje van pater Ermann
in de laatste brochure: Stemt reebits en
nomrner een". (Applaus),.
De ochtendbijeenkomst werd geopend
met de navolgende openingsrede van mr.
baron Van Wijnbergen:
Sedert onze laatste Algemeene Bonds
vergadering op 9 Juni van het voorgaand
jaar is er binnen de Katholieke Staats
partij veel gewerkt op politiek terrein.
Wel deed en doet zich steeds meer en
meer gevoelen, dat een tijd als welken
wij doorleven, niet de meest geschikte
is om algemeene verkiezingen, nog wel
onder nieuw kiesstelsel, te doen plaats
hebben, getuigen o.a. de zeer velen, wier
belangstelling tot 'heden niet gewekt kon
worden, en wier medewerking juist 'tot
het welslagen onzer politieke actie zoo
zeer 'bevorderlijk ware geweest.
Wel hebben Bier en daar zaken plaats
gevonden, die om het 'zacht uit te
drukken teleurstelling hebben gewekt,
en die later in het belang onzer katho-
t.lieke Staatspartij a,an een ernstig onder
jizoek zullen moeten worden onderworpen,
opdat zuivering plaats vinde, waar die
noodig zal blijken te zijn.
Op heden echter mag en moet het volle
(licht vallen op de medewerking soms
gepaard met het brengen van persoon
lijke offers de laatste maanden door
(75)
„Wel ja, om de mijnkamers in de ca-
Itacomben aan te leggen, om in drie mi-
nuten tijds de geheeie wijk in de luchit
[te laten springen, indien de Versaillanpn
t er den voet in zetten".
„Drommels! ik heb er mijn vrouw en
I mijn dochtertje", hernam de wreker, die
iemand anders was dan Vincent.
Laurier haalde schouders op: „Het Va
derland gaat voor de familie", sprak hij'.
„Wie zal het bataljon, aanvoeren?"
„D,at zou Rouzier wel kunnen zijn".
„De Gezouten Schelvisch? Is er dan
gteen bevordering dan voor schurken?"
„En een volleerde schurk, maar die zich
weet vooruit te helpen; hiij is eerste lui-
i tenant".
„En zijn Mathilde is hij '1© petroleuseis
[ingelijfd".
„Als sergeant a 2 frs. 50 daags; ik
[freto Jxaar eergisteren, ont^ïioet met dteu
- chassepot op den schouder en hare vrou-
Iwen de exercitie leenende; ziji is belast
jpiet de rue des Feuillantines; ik bieb
"ar nummer 8. aanbevolen".
tal en tal van personen van heeler harte
verleend, op den krach-tigen, niet ge
noeg te waardeeren steun en leiding onzer
katholieke Pers medewerking', steun
en leiding, verleend uitsluitend met dit
doel voor oogen: te bevorderen de zege
praal .onzer beginselen op staatkundig
terrein.
En het is ongetwijfeld, naast Gods hulp,
aan die medewerking, steun en leiding
te danken, dat wij over de voorloopiga
resultaten onzer tot dusver gevoerde po
litieke actie, in het algemeen genompn,
tevreden kunnen zijn.
Bedacht worde echter, dat nog. veel te
verrichten valt, 'alvorens het eindpunt is
bereikt.
Werd tot dusver veel, wellicht te veel
aandacht geschonken aan de vraag, wie
de candidaten zullen zijn, en hoe ze zul
len worden gesteld, straks zal aller krach
tige medewerking gevraagd moeten wor
den voor de voornaamste zaak: te zor
gen, dat de gestelde candidaten ook ge
kozen worden.
Wanneer op 21 Mei onze candidatem-
lijsten definitief zullen vaststaan en er
in zooverre rust gekomen zal zijn, zal
het werk voor goed beginnen pas. Dan
toch zal alom den kiezers1 moeten voor
gehouden en hun ingescherpt worden, dat,
willen we op staatkundig'terrein dienen de
katholieke zaak en riddertrouw toonen
jegens de katholieke organisatie, wij allen
zonder uitzondering in eiken Kieskring
liebben te stemmen op no. '1 van de
katholieke lijst.
Daartoe zullen vergaderingen gehouden,
geschriften verspreid moeten worden,
daartoe zal vooral huisbezoek moeten wor
den gedaan. Al bieden in deze tijden ver
kiezingen aan partijen van orde en rust
niet de beste vooruitzichten, nu zij, die
meenen te mogen speculeeren op de onte
vredenheid des volks, ontegenzeggelijk een
goede kans hebben een deel van ons
volk op een dwaalweg te voeren, door
tijdige, lustige, zakelijke voorlichting zal
die kanis tot geringe afmeting .kunnen
worden teruggebracht.
Onze mannen, die in hun gezinnen met
ons allen leven hetzelfde katholiek leven,
zullen, mits goed ingelicht, gemakkelijk!
tot het inzicht komen, dat juist in dezen
tijd door een christelijke staatkunde, door
op openbaar, op staatkundig terrein Gods
Wil en Gods Wet te erkennen, Hem ook
daar de eere te geven, welke Hem toe
komt, we onzen plicht vervullen jegens
Hem, aan jWien wij danken, dat Neder
land tot heden voor de oorlogsramp werd
gespaard. Onze mannen zullen, mits goed
voorgelicht, weten, wa.t de christelijke par
tijen terwijl anderen, het zij toegegeven,
hen steeds in beloven overtroffen on
der leiding der rechtsche 'Kabinetten, en
door loyaal steun te verleenen, voor zoo
ver hun beginselen dat gedoogden, aan
Regeeringen der linkerzijde, in het be
lang der zedelijke en stoffelijke welvaart
van gansch ons volk, in het. belang der
verschillende groepen onzer maatschap
pelijke samenleving, daadwerkelijk hebben
tot stand gebracht; terwijl het katholiek
program, dat, naar we vertrouwen, aan-
„Bank u wel, daar woon ik".
„Gij kunt verhuizen, maar ik sta er
op het huis van dien ouden calotin, die
üe vlucht genomen heeft, in de vlammen
te zien opgaan, en met het huis de
mooie dame, *ji© het bewoont en on
twijfelbaar de ontsnapping heeft begun
stigd derv
Een trompetgeschal onderbrak het ge
sprek der beide vriendende muziek*
korpsen hielden op, er ontstond een'groo-
(e stilte en men hoorde het geratel der
kaapstanders, gevolgd door het geknars
der ketenen; daarop plotseling! een hevig
gekraak en een akelige gil. Een der ka
bels was gebroken en een daardoor terug
springende handspaak trof een marinier,
dien men stervende wegdroeg.
Men moest een nieuw touw vastmaken,
er verliep wederom een uur. Om vijf
uur begonnen de kaapstanders weder te
werken en de kabels zich te spannen.
Be menigte wachtte in ademlooze span
ning'.
'Plotseling scheen de kolom op haar
voetstuk te waggplen; er ontstond onder
de menigte een r.ugwaartsche beweging,
vergezeld door een angstige siddering, het
standbeeld van den keizer boog voor
over en de bronzen colossus plofte neder
onder zjjn eigen zwaarte uiteenspringende.
stonds gaat worden vastgesteld, den waar-
g biedt, dat de Katholieke Staatspartij
ook in de toekomst zal blijven voeren die
christelijke actie voor het volk, door Paus
Leo XH1 z.g. bestempeld met den naam
van Christelijke Democratie.
Onze mannen zullen, mits goed voor
gelicht, weten, dat, terwijl tot tweemaal
toe de linksche partijen het 'Christelijk
Kabinet tot heengaan konden brengen, zelf
echter niet bij machte bleken een Kabi
net te vormen of te behouden, bij 'de
partijen ter rechterzijde nog steeds een
zoodanige beginselovereenstemming aan
wezig is omtrent te voeren Staatkunde,
dat, mits de kiezers slechts zorgpa voor
de meerderheid, zij, evenals in het vieir-
leden, ook in de toekomst, in welke moei
lijke omstandigheden ook, bereid zijn het
bewind te aanvaarden, in het vast ver
trouwen, dat zij met Gods hulp; onder
de schutse eener Christen Vorstinne, ge
leid door hunne beginselen, gesteund door
het volk, de taak, ons volk in Christe-
iijlken zin te regeeren, zullen weten te
volbrengen.
Onze mannen zullen, mits goed voor
gelicht, weten, dat vooral daarom deze
verkiezingen zij'n van zóó groot belang,
wijl het ditmaal vóór alles gaat om het
onderwijs in ganschen omvang, en, zoo
ooit, dan zal, naar we vertrouwen, zeker
nu een beroep gpdaan mogen worden op
onze Roomsche moeders, om door haar
woord, haar voorbeeld, haar gebed in
vloed ten gunste onzer politiek te wil
len aanwenden, nu het gaat om de hoog
ste belangen, om de ziel van het kind.
Welnu, teneinde die voorlichting, die
hoog' noodige voorlichting aan allen te
geven, zal veel, zal hard gewerkt moe
ten worden in de weken, die aanstaande
zijn.
Ieder, in welken rang' of stand, in wel
ke maatschappelijke positie ook geplaatst,
kan daartoe bijdragen op zijne wijze.
Mogen dan allen hun medewerking ver
leenen, de taak zal blijyen dan niet te
zwaar te zijn.
En eindelijk: al geven sommigen meer
en meer blijk het goeds uitsluitend te ver
wachten „van onder op", bedenken we,
dat de zegen des Hemels, die ook voor
het welslagen van onzen politieken ar
beid onmisbaar is, nog' steeds van Boven
komt; en verzuimen we daarom niet te
bidden, dat de uitslag! van den verkie-
zingsstijd, dien we gaan voeren, moge
strekkeu tot meerdere eere Gods.
Mogen onze discussiën heden mede er
toe leiden, dat wij straks van hier g|aan
met de wetenschap, wat we in de ko
mende weken te verrichten hebben, met
het vast voornemen met opgewektheid aan
den arbeid te gaan en anderen daartoe aan
te sporen, opdat wij allen op 3 Juli a.s.
kunnen verklaren, naar best vermogen
onzen plicht gpdaan te hebben ejgens
God en Kerk, Vorstin en Land.
In de middagzitting was het woord
aan mgr. dr. W. H. Nolens, tot het hou
den eener politieke rede.
De voorzitter verwelkomde allereerst
den Hoogeerw heer Deken, van Utrecht,
alsmede eenige leden van de afd. Utrecht
van den Roomschen Vrouwenbond. Op
bijzondere wijze heette spr. welkom mgr.
Nolens, daarbij dankbaar mededeelend
dat het bestuur een belangrijk advies
liad mogen ontvangen bij de samenstel
ling van het partijpogram van de Ka-
merclub, hetwelk echter o.m. het werk
was van mgr. Nolens. Het program voor
1918 was dat van dr. Schaepman. doch
aan dit program zal onafscheidelijk de
naam van mgr. Nolens verbonden zijn.
(Applaus)
Mgr. Nolens, het woord verkrijgend,
zegt, dat in hem op het oogenblik her-
inneringen opkomen aan een soortgelijke
vergadering als deze met gelijk doel in
1896 bijeen geroepen. Daar werd ook het
partijprogram behandeld.
Van degenen, die toen aan de samen
stelling daarvan medewerkten, zijn er
op het oogenblik nog slechts 4 over.
Vooral missen wij hier den man, die
reeds in 1884 in „De Wachter' de nood
zakelijkheid van een program aantoonde,
er een proeve van gaf en wiens werk
liet ook eigenlijk was, dat in 1896 tot
stand kwam. Het was onze groote dr.
Schaepman, die onvergetelijk in ons
midden dient te blijven. (Applaus).
Mgr. Nolens vergeleek daarop de tot
standkoming van het vroegere politieke
program dat door de kiezers werd aan
vaard en de totstandkeming van het
tegenwoordige dat door hen ook is sa-
mengesteld en besprak verder de lijnen
waarlangs dit program gaan wil ter be
reiking van het politieke doel de* Ka
tholieke Staatspartij. Spr. besloot met
het volgende overzicht.
We staan dus voor de verkiezingen,
die ons de Regeering kunnen breDgen
of we komen in de positie van een
sterke minderheid. Het regeeringskasteel
biedt geen al te vroolijke intrede, doch
de Katholieke parlij erkent den plicht
als zij gedwongenwordt eea combi
natie met andere groepen is altijd moge
lijk de Regeering te aanvaarden Het
ligt voor de hand. dat het bondgenoot-
schap met de andere rechtsche partijen
voortduwt. In 't bijzonder bindt ons met
haar de etrlijke uitvoering van art 192
en de verzekeringswetten. Maar als
daarmede geen meerderheid valt te vor
men; wat dan? Ons antwoord hierop:
komt tijd, komt raad. De Katholieke
partij zal echter volkomen rekening
houden met Neêrland's moeilijke positie
van het oogenblik en vooral acht geven
op den economischen toestand. Zij zal
daarbij beseffen, dat gevaar dreigt voor
de orde en veiligheid van den Staat van
nieuwe alles omverwerpende ideeën.
Na gewaarschuwd te hebben voor de
kapers op de kust, die zullen trachten
kiezers van onze partij te doen afvallen,
wees dr. Nolens op de kracht onzer be-
ginselen, waardoor wij de steunpilaren
zijn voor het bewaren van recht, orde
en gezag in de maatschappij.
Wij Katholieken kennen de leus„utri-
que fidelis"aan beiden trouw, aan Pans
en Koningin. Spr. stelt voor op dezen
voor Raomsch Nederland zoo gedenk waar-
Een donderend gedruisch deed zich hooren,
vermengd met het gekraak der takken
bossen, de gronddreunde onder den ge
weldigen schok en een oorveirioo-vendu
jubelkreet begroette die eerste wraakoe
fening van het comité van openbaar
welzijn.
Een enkele kreet van: „L,eve de kei
zer!" verhief zich luide als- pen protest
tegen die wpesfe vreugde. Die kreet, die
niemand hoorde, was- aangeheven door
den invalide, die het standbeeld zijins-
keizers ziende waggelen, zich oprichtte
en bij1 gemis van een sabel met zijn kruk
front maakte.
Eerst den volgenden morgen ontdekte
men het reeds koude lijk van den ouden
soldaat, hij1 was vlak yoorover gevallen
niet het gelaat naar den vijand gekeerd,
de rechterhand op het hart alsi had een
kogel hem idaar getroffen.
Een rood dagblad sprak van dien dood:
als van een nieuwen moord, door de
Versaillanen, die laaghartige moordenaars
van kinderen, vrouwen en grijsaards, ge
pleegd.
Dit was zijne geheele lijkrede.
Te -dien tijde maakte een doode meer
of minder weinig indruk op de ope-nbare
meening, die geheel in beslag genomen
werd door de geweldige ontploffing der
patronenfabriek in de Avenue Rapp, op
het Champ-de-Mars, een ontploffing; die
eveneens door de Commune aan de vrien
den van den heer Thiers toegeschreven,
aan meer dan 200 personen het 'leven
kostte en smeer dan 1500 huizen deted
scheuren of beschadigde in een omtrek
van meer dan zes kilometers.
Deze ontzettende rapip was- slechts het
uitwerksel van een onverklaard gebleven
ongeval, maar terwijl het plaats greep
begonnen talrijke werklieden, voor de ver
nieling in dienst genomen, een andere
voor te bereiden,, bestemd om in Het
zelfde oogenblik Val-de-Grace, het Luxem
burg,, Sainte-Genevière, Saint-Sulpice en
het Pantheon, een derde van het Parijs
van den linkeroever, in de lucht te doen
vliegen.
Getrouw aan zijne belofte had Del.es-
cluze alles verordend voor de volvoe
ring van die weergaloozé misdaad in de
vergadering van de vurigste aanhangers
derCommune, in de club der Epi-Scié
bijeengeroepen.
Niemand ontbrak .op "de bijeenkomst,
waarvan Laurier met Vincent gesproken
had, noch de beruchte Mathilde, een hfel'-
leveeg Sla mannenkleeding,wier gordel
vol dolken en revolvers' stak en die op
den mouw van haar rood mouwvest de
Verwaohting tot den avond van 16 Mei
Zwakke tot matige winden uit Zuidelijke
richtingen, zwaarbewolkt met tijdelijke op
klaring. Eenige kans op regen of onweer.
Weinig verandering van temperatuur.
digen dag telegrammen van hulde te
zenden aan Z H. den Paus en H. M. de
Koningin. Onder luid applaus wordt
hiertou besloten.
Mgr. Nolens vervolgt nog en zegt dat
er eenheid is onder de Katholieke krin
gen. Eenheid behoort er echter ook te
zijn onder de gekozenen. Spr. citeert nog
even een„ Wachter"artikel van dr.
Schaepman, waar deze die eenheid ook
als eerste vereischte stelt Met het pro
gram gewapend, aldus spr., aanvaarden
we samen de politieke reis volgens
christelijke beginselen. Spr besluit met
de laatste woorden van het Reisgebed:
Laten we gezamenlijk voortgaan in vrede
en liefde. (Luid applaus.)
De voorzitter bracht namens de ver
gadering nogmaals een woord van harte-
lijken dank. aan den spreker voor zijn
doorwrochte rede enjhoopt dat ieder in zijn
positie zal medewerken om de verkie
zingen voor ons te doen slagen. Dat zal
de beste hulde zijn welke men mgr.
Nolens kan brengen.
Dr. Hofman bracht een woord van
hulde aan Baron van Wijnbergen voor
zijn leiding, in welk woord van hulde
hij ook den oud-voorzitter, mr. dr. Kooien
betrok.
De vergadering werd daarop door den
voorzitter gesloten met den ehr. groet.
Lossa berichten.
0e strijd in het Westen.
LONDEN, 14 Mei. Kolonel Repington
schrijft aan de „Morning P ist", dat deze
of de volgende week het meest kritieke
stadium van den üuitschen aanval zal
beginnen. De concentratie der Duitsche
artillerie in Frankrijk zou bijna geëindigd
zijn.
Repington zegt, dat liet uitstel van de
Duitscher^ om hun kracht zoo hoog moge
lijk op te voeren, den geallieerden meer
ten goede is gekomen dan den Duitschers.
Sinds de groote aanval werd opgezet,
is er veel veranderd. Toch is een tactische
verrassing mogelijk, maar de schrijer
acht een strategische veirassiog zoo goed
als onmogelijk, behalve bij schending der
Zwitsersche neutraliteit of door een over-
zeeschen aanval op Groot-Brittannië.
Van Fransche zijde wordt gemeld
De periode van wachten en geringe
werkzaamheid duurt voort over het ge
heele front, waar de ondernemingen
plaatselijk blijven. De militaire toestand
was nimmer zoo gunstig voor de gealli-
sergëantstrepen droeg; noch la Chiffar
dé, een laarzenstikstertje met bhiuwe
oo.gen, blonde haren en een van nature
vriendelijk gelaat, die van een door de
ondeugd gevallen engel een duivelin ge
worden was tot alle misdaden in staat;
noch de Gezouten Schelvisch, fier op zijln
nestels en de borduursels van zijn uni
form noch Lucipia, het slachtoffer van
het noodlot, 'die steeds naar een com
mando streefde, wat hij nimmer kon
machtig worden; noch Thierry, de ex-
winkelbediende, de .schoonste "der verte-
genwoordigers van den liggenden boord!
en het laag uitgesneden vest; noch het
uitschot der oude bandieten, versleten
door de ongjeibo-ndheid zoowel als- door
de harde levens-wijze der galeien; noch
(dat der bloeddorstige- opgeschoten jon
gens, het geslacht van de' toekomst voor
•de misdaad, |de toekomstige kolonisten
van Nieuw Caledonië. Al het schuim van
Montrouge was daar bijeenpetroleuses,
furiën van den moord en de brandstich
ting, moordenaars van vijftien tot zeventig
jaar, bewoners der verlaten steengroe
ven, dieven van alle soort, ontsnapte tucht
huis- en galeiboeven, een afzichtelijk pan
demonium vanroovevs, razend van wijn
en bloeddorst.
(Wc»dt Ysgvoïgl.)
