Men sailed ingabanden.
Oe Groote Oorlog.
No. 53.
Zaterdag 4 Mei 1918.
Veertiende Jaargang.
Een trap saar dia btkeadea wig.
Verschijnt eiken MAANBA6-. WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
BINNENLAND.
n Telegrafie.
re Verkooplngen.
LAVERRUITERS,
HOUTEN 0°'
dstr. Telef. 93, GOES,
Openbare Verkooping
Zaterdag 18 Mei 1918
Wat de atoom is voor dt
industrie, is het adver
teeren voor den handel
De strijd in het westen.
Welk weder zullen wij hebben?
toor te Goes.
telbare brieven en brief-
Ike de afzenders onbe-
ntvangen in de 2e helft
1918.
nenland
laardingjen; Gemeenteho-
dhuis, Hontenisse; Silui-
e n Binnenland
n, Bergen op Zoonr; Fa-
Halsteren; 'Gilles v. ki.
n.
olen wordt om het adres
er op de stukken te ver
deze bij pnbestelbaarheid
teruggegeven. Voorts is
die per post te verzenden
van een volledig adres
■n huisnummer te voor-
0 L1T1 E.
iden voorwerpen.
litiebureau alhier zijn in-
ekomen omtrent de voor
de maand April 1918 ge-
's volgt:
nnaies met en zonder geld,
knipmes, een centuur, een
verworst, een wollen das,
~g, eén fietspomp, vier zil-
1, een zakje, inhoudende
,kjes met tarwe, een tabaks
doek, een parapluie, een
een fietsbel, een sluitstuk
enhouder.
1 1918.
ommissaris van Politie,
IERTS VAN COfiHOORN.
d, huis, erf en tuin, Schram,
oek, woningen, van Cleef.
oek, huis, erf en tuin en
an Cleef.
d, bouwland, van Dissel,
utie, Hollmann en Verhoek,
omgaard, Huvers.
'ke, bouwland, Neerroort.
oek, woonhuizen, schuur en
Neervoort.
..oek, inboedel, Neervoort,
bouwlanden en dijk, Pilaar,
rp, woonhuis, schuur, erf,
joomgaard, van Dissel,
mdskerke, woonhuizen en
daar.
and, bouwlanden, Pilaar.
and, vruchten te velde, Mar-
i Van Dissel
and, inspan, Markusse en van
irtsdijk, veldvruchten, Pilaar,
erke, veldvruchten, Pilaar.
erke, kapitale boereninspan,
rijsverlaging.
j
ik. alle afgehaald te Goes.
)0rd"ran C. «I. REUIGIUS
turg Dam 154,
LIJKE PRIJZEN.
De Notaris H. W. NFERVOOBT
te 's Gravenpolder, zal op
des namiddags 2 uur,indeherM
van dhr. Otte te Krabbendijke,v
de Erfgenamen van wijlen de ton
lieden MARINUS JOOSEN enJACONP
DE RIJDER, krachtens Reeh"»
lijk bevel, in het
■I"
openbaar verkooiien''
mi
in de gemeente Kruiningen, in M
steelhoek, kad. Sectie C no.
groot 63 A. 30 cA.
üp g"bruik met rooven oogst WH
de groote beweegkracht
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes t L***, daarkaiteu f 1.86.
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent
Advertentiën worden ingewacht vóór half een aur 's namiddags.
Kantoor v.d. Administratie: Boude wijn de Wittestraat A 135* GOES.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
JO 8t p. r. BH abonnement specials pt#L
Advertentiën van 16 mgtU tSfiS, ieder» sepi ew If WL
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wondt 3 X
a ri #?*vlSSen eeo circulaire van den
ki w 5 g'iZersgroeP» waaruit ons
Dleek, dat deze groep aan de verschil
lende politieke partijen een vragenlijst
ter beantwoording heeft toegezonden over
de kwestie van oorlog en arbitrage, of
oorlog als een ramp dient te worden
beschouwd, of de totstandkoming van
een bond van beschaafde Staten tot be-
shssing van internationale geschillen langs
den weg van aröitrage wordt mogelnk
geacht enz. enz.
Voor wat de Katholieke Staatspartij
aangaat, tot wie zich de Anti-Uorlogs-
Kiezersgroep eveneens richt, is het hier
vrywel een vragen naar den bekenden
WeS' j J1 zlJ, 9n(^er^ee^enaars op het
gebied der historie ten eenenmaie vreem
delingen in Jeruzalem zijn.
De groote denker St. Augustinus schriift
in zijn werk „De Stad Gods": „Wie aan
den oorlog denken kan zonder een diepe
smart te gevoelen, die moet alle gevoel
van menschelijkheid hebben verloren
Nog vroeger schreef Justinus de martelaar
- j 3P°^°g'e: christenen zijn
strijders van een bijzondere soort, vreed
zame strijders." Bekend is ook het andere
woord van St. Augustinus„het is roem-
rijker den oorlog te dooden met het
woord, dan de menschen met het zwaard."
Beroemd is hetgeen Paus Innocentius lil
aan den koning van Frankrijk schreef
„De vrede is de uiting van barmhartig,
heid en naastenliefde. Bestaat er een
grootere tegenstelling tot de naastenliefde
uan mensctieiislachting In liaat geboren
is zij de bron van alle misdaden
Fénelon, aartsbisschop van Kamerrijk
schreef in zijn Télémaque, een opvoed
kundig werk, bestemd voor zjjn leerling
den Kroonprins„de natiën vormen slechte
een grout gezinin plaats van met elkaar
te strijden wreeder dan de dieren, moesten
zij een grooten bond sluiten met een
congres van alle vorsten."
Paus Leo XIII schreef in 1894, dat de
z.g. gewapende vrede nooit de natuurlijke
toestand onzer nationale samenleving kan
zijn en Paus Benedictus XV schreef in
zijn eerste vredesencycliek, dat al zullen
er in de toekomst ongetwijfeld nieuwe
geschillen ontstaan, „er toch zeker andere
wegen openliggen en andere middelen
bij de hand zijn, waarop geschonden
rechten kunnen worden hersteld."
Doch niet alleen met woorden en leu
zen doch ook metterdaad werkte en werkt
de Katholieke kerk in het belang van
den vrede. 5
fjeo, de Groote (440-4611 trad
bemiddelend op bg Attila, „den geesel
Gods Deze trok af en Rome bleef ge
spaard. 6
Paus Gregorius I (590—6041 trad be
middelend op tusschen Agilulf, koning
der Longobarden en de Romeinen.
De Pausen Gregorius 11 (715—731) en
Zacharias (744-752) traden bemiddelend
op tusschen de Longobarden en de Ro
meinen.
Paus Leo LX (1049-1054) insgelijks
tusschen keizer Hendrik 111 en koning
Andreas van Hongarije
Paus Victor II (1055-1057) insgelijks
tusschen keizer Hendrik Hl Boude wijn
van Vlaanderen en Gotfried van Lotha
ringen.
Paus Innocentius Hl (liasI2lfii
insgelijks tusschen de koggen Jan
Zonderland van Engeland en r hihns
August van Frankr^k.
Paus Honorius 111 (1216-1227) insge
lijks tusschen Lodewijk VIII van Frank-
rflk en Hendrik III van Engeland
Paus Johannes XXII (1316—13341
insgelijks tusschen de koningen Eduard
lanJ311 8 nd en Robert van Schot-
Paus Benedictus XH (1334—1352)
insgelijks tusschen de koningen van En
geland en Frankrijk.
iüET Gle80rLus XI (1870—1376) insge
en Castdië 6,1 koningen var! Portugal
in Alexander VI (1492-1503) trad
in het koloniaal geschil tusschen Spanje
beide scheidsrechter tusschen
?re?orius Xln (1572-1585) trad
bemiddelend op tusschen den koning van
Pans T deu^aar van Moskou. 8
Paus Leo Xül (1878-1903) trad be
middelend op tusschen Duitschland en
Spanje inzake de Carolina-eilanden.
Kardinaal Manning (18081892) sloot
rich aan bij de vereemgmg ter bevorde
ring van den internationalen vrede en
werd er bestuurslid van.
Paus Benedictus XV maakte zich ver
dienstelijk voor de uitwisseling van voor
den krijgsdienst ongeschikte gevangenen
voor verpleging van gewonde en zieke
soldaten in Zwitserland, voor de Zondags
rust der geïnterneerden, voor bescherming
van kunstwerken in den oorlog enz. enz.
En zoo schrijdt de Katholieke Kerk
steeds voor op den roemrijken weg die
voert naar het ideaal van den wereld
vrede, voor zoover dit in dit ondermaan-
sche mogelijk is.
Voegen wij hier nog bij, dat de Katho
lieke Staatspartij in haar jongste program
van actie heeft neergeschreven„krach
tige medewerking in den geest van de
vredes nota van Z. H. den Paus met elk
ernstig streven naar geleidelijke inter
nationale ontwapening".
Na dit alles zullen toch zeker de stel
ler# van bovenvermelde circulaire wel
niet in onbekendheid verkeeren met de
gezindheid der Katholieke partij ten
opzichte van het oorlogsvraagstuk.
BERLIJN, 1 Mei (W.B.) Het station
Hazebroech lag op 29 April onder gecon
centreerd Duitsch vuur. Met zekerheid
werd de krachtige uitwerking vastgesteld.
Meerdere branden werden waargenomen.
Yperen bedreigd.
Aan de „Berliner Zeitung a. M." worden
uit Genève eenige berichten uit de
Fransche en Engelsche bladen over
Yperen geseind: De „Temps" zinspeelt
op den val van Yperen, dien het blad
wegens de groote moreele uitwerking
zou betreuren. De „Matin" meldt, dat
de buitenwijsen van Yperen onder vijan
delijk vuur liggen „Het Journal" zegt,
dat de toestand niet hopeloos, doch
hoogst ernstig is. De Daily Mail" deelt
mede, dat de Engelsche hospitalen uit
Yperen ziju weggebracht.
De verwoede tegenstand, door de ge
allieerden geboden bij Yperen, laat zich
verklaren door het feit dat het bezit of
verhes van Yperen voor Engeland met
alleen maar een militaire quaestie is,
doch ook eene van prestige. Terwijl het
tevens zelfs lang niet onmogelijk schijut
dat de taaie verdediging van deze stad
en haar omgeving als hoofddoel heeft
het winnen van tijd tot het wegvoeren,
het naar 't Westen of 't Zuiden in veilig
heid brengen van geschut en munitie,
hetgeen des te gemakkelijker zal gaan,
daar de lichte Duitsche veldartillerie
tegen de zware betonwerken waarbiunen
in Yperen, naar het heet, reusachtige
voorraden mumtie opgestapeld liggen,
niet veel kan uitrichten, en er heel wat
tijd mee heengaan zal alvorens de zware
Duitsche artillerie is opgesteld.
LONDEN, 2 Mei. (R.O.) Het avond
communiqué meldt;
De raid, welken de vijand hedenmorgen
in de nabijheid vaa Hebuterne ondernam,
is afgeslagen.
Behalve de gewone wederzijdscke
artillerie-aetie valt er niets te melden
Losse beriehten.
0i Duitsch-Russische grensregeling.
Naar Pargsche bladen uit Stockholm
vernemen, heeft de Duitsche regeering
telegrafisch aan den Raad van Volks
commissarissen voorgesteld, thans over
te gaan tot de in artikel 3 van het
verdrag van Brest Litowsk voorgenomen
vastlegging van de Russisch-Duitsche
grenzen. Van Duitsche zijde ziju drie
hoofd officieren benoemd als leden van
de grensregelingscommissie. De eerste
samenkomst van deze commissie zal op
6 Mei in Pskof plaats hebben.
Neutral» diplomaten te Rome.
De Holandsche en de Zwitsersche
gezant bij het Quirinaal hebben onlangs
in het ministerie van buitenl. Zaken een
bespreking gehad met minister Soanino.
Gabriel Prlnzip overleden.
Aan de „Frankfurter Zeitung" wordt
uit Praag gemeld: Gabriel Prinzip, de
moordenaar van den aartshertog en zijne
gemalin, is in de vesting Theris-
ïenstadt aan tuberculose gestorven.
De toestand in Oekraine
BERLIJN. De bladen vernemen van
welingelichte zijde, dat de Oostenrijk-
Hongaarsche regeering, die evenals
Duitschland naar het handhaven der orde
in Oekraine streeft, het eens is met de
doelmatige Duitsche maatregelen, welke
door de omstandigheden geboden zijn
Tevens melden de bladen, dat de uit
voer van levensmiddelen door de ont
wikkeling der gebeurtenissen niet be-
invloed zal worden.
BERLIJN, 1 Mei. Naar gemeld wordt
zijn in het proces Lychnowsky nog ver
schillende andere politici betrokken, on
der wie de bekende publicist Max. Har
den en diens broeder.
Naar de „Fraakf. Zrg." verneemt, heeft
aartsbisschop Kelly van Syney den leider
der Iersche nationalisten Dillon, een
telegram gezonden, waarin liij, in naam
der Australische geestelijkheid voor Ier
land home rule eischt en tegen de in
voering van den dienstplicht protest
aanteekent.
Het Duiteche offensief en de stemming
in Oostenrijk.
De correspondent van „De Tijd" te
Weenen schrijft
Dat er hier, met name bij het volk,
ondanks de door iederen onbevooroor
deelde erkende enorme overwinningen,
van enthousiasme betrekkelijk weinig te
bespeuren is, deelde ik u reeds mede.
De oorzaak is niet te zoeken in gebrek
aan vertrouwen in de militaire leiding
en de militaire kracht der legers, men
is integendeel algemeen overtuigd, dat
noch Duitschland, noch Oostenrijk Hon
garije geslagen kunnen worden, neen, de
oorzaak is eenerzijds in de nijpende stof
felijke zorg, waaronder het volk lijdt,
anderzijds, dat de grootste overwinningen
geen blijvenden vrede zullen kunnen
brengen.
De stoffelijke zorgen zullen de eerste
maanden grooter zijn, dan ze ooit in
dezen oorlog geweest zijn. Men versta
dit echter weer niet zóó, dat de Entente
ook maar eenigzins op een hongercapi-
tulatie kan rekenen. Dit was en is uit
gesloten, zooals ik u nu reeds jaren lang
schreef. Dat neemt echter niet weg, dat
in zekere gedeelten van het rijk met
name in Duitsch-Bohemen, waar keizer
Karl een rondreis maakte, om met eigen
oogen den nood van het volk te zien,
de ellende ontzettend isdie nood is niet
van vandaag of gisteren, doch de censuur
liet niet toe, daarover te schrijven. Dat
zij 't nu toelaat, bewijst, dat in afzien-
baren tijd de grootste nood gelenigd zal
zijn, niet door de hulp der Hongaren,
waarop men den laatsten tijd gehoopt
had, maar door den invoer uit Oekrajina.
Hongarije heeft zeker veel gedaan in den
oorlog en Hongarije zelf is zeker al lang
niet meer het land, dat van melk en ho
ning overvloeit, waarvoor nog altijd velen
het houden (ik heb dit met eigen oogen
waargenomen), maar toch, Hongarije had
meer kunnen doen en dat zullen de
Oostenrijkers den Magyaren niet ver
geven.
Dan, men vreest, dat de grootste over
winningen- geen bestendigen vrede zullen
brengen. Op den Verstandigungsfrieden
had men hier zoozeer gehoopt, bij hoog
en bg laag. Eu nu Ik schreef herhaal
delijk, dat men toenadering heeft be
proefd en dat men zeer ernstig, speciaal
vóór het groote offensief, heeft onderhan
deld en er zjjn ook eenige lichtpuoten
geweest. Ungelukkig viel dan alles in
duigen. Wien de scüuld treft, kan men
natuurlijk nu niet schrijven. Zou ik schrij
ven, dat zeer waarschijnlijk de Duitsche
militaire doordrijvers hiervan de schuld
zijn, dan zou de censor dezen zin zeker
schrappen.
Een factor echter kan ik gerust noemen:
misverstand omtrent de verhouding tus
schen Duitschland en Oostenrijk-Honga-
rije en blinde onderschatting der militaire
en economische kracht der Centrale
mogendheden.
Oostenrijk's levensmiddelenvoorziening
Het ministerie voer levensmiddelen
voorziening te Weenen publiceert een
verklaring volgens welke het broodrant
soen niet verminderd wordt. In de levens
middelenvoorziening valt eenige verbe
tering op te merken. De minister heeft
betreffende de verwachte transporten uit
de Oekraina geruststellende verklaringen
afgelegd. Met dit land werd ook een
verdrag gesloten voor de levering van
40.0U0 nnllioen eieren. Wel zijn de aan
vankelijke verwachtingen over den over
vloed die uit de Oekraina ingevoerd zou
den worden, overdreven, doch in ieder
geval zal de annvoer ongeveer toereikend
zijn, totdat de eigen oogst zal worden
binnengehaald.
De brief van Keizer Karei.
Men weet dat er van meer dan één
brief van keizer Karei sprake is. De
Parijsche correspondent van de „Basler
Nachrichten" meldt, dat men, na kennis
te hebben genomen van den eersten brief,
31 Maart 1917 door prins Sixtus aan Pre
sident Poincaré voorgelegd, keizer Karei
om scherper omschrijving lieeft laten
verzoeken. Dit dead hij m een tweeden
brief aan prins Sixtus, die niet openbaar
is gemaakt. Daarin zou de keizer hebben
laten doorschemeren, dat Frankrijk en
Engeland er alle belang bij hadden, om
in onderhandelingen te treden, daar
Italië al tot een afzonderlijken vrede
bereid was.
Het Tsarenrijk hersteld.
In aansluiting aan het reeds door ons
gepubliceerde bericht, dat Alexief Nico-
lajewitsj tot tsaar en grootvorst Michael
Alexaudrowitsj tot regent zou benoemd
zijn, verneemt de „Voss. Ztg." volgens
een draadloos bericht nog dat in Petro-
grado een monarchistisch pronuuciamento
verwacht wordt. Generaal Alexieff, de
leider der Octobristen Gutschoff en de
kadettenleider Miljukoiï zouden zich in
Petrogrado bevinden. Ook de voorzitter
van de vroegere doema Rodzianko moet
zich in de nabijheid van Petrogrado
bevinden. (Maasbode.)
Nederland en Duitsehiand.
Betreffende de zand en grindkwestie
is, volgens het „Handelsblad", overeen
stemming met Duitschland verkregen in
dien zin, dat zonder voorafgaaud onder
zoek beperkte hoeveelheden zullen wor
den doorgevoerd op de enkele verklaring,
dat de Duitsche regeering de doorge
voerde materialen met voor militaire
doeleinden zal gebruiken. Omtrent de
kwestie van de spoorweglij u over Limburg
worden nog nadere besprekingen gevoerd
tusschen onzen gezant en de Duiteche
regeeriDg. Soldaten en munitie mogen
niet vervoerd wordenomtrent levens
middelen voor de troepen en het aantal
treinen hoopt men tot overeenstemming
te komen.
De Haagsche correspondent van de
„Frankfurter Zeitung" spreekt het bericht
van een Berlijnsch blad, als zou door
Duitschland de eisch gesteld zijn van
doorvoer van oorlogsmateriaal door Hol
land tegen, en verzekert beslist, dat de
Duitsche eischen den doorvoer van oor
logsmateriaal niet bevatten. Er wordt
slechts geëischt de doorvoer van die
artikelen, die door het volkerenrecht zijn
toegestaan.
Nog werd gisteren gemeld
Naar aanleiding van verschillende be
richten, zoowel in binnen- als buiten-
landsclie bladen nopens den stand der
tusschen de Nederlandsche regeeriugen
de regeering te Berlijn gevoerde bespre
kingen, is aan het Ned. Corr Bureau in
Den Haag bij navraag aan liet departe
ment van buiteulandsche zaken gebleken
dat omtrent den stand van zaken op
dit oogenblik niet anders kan worden
medegedeeld, dan dat de besprekingen
nog gaande zijn.
Verwachting tot den avond van 4 Mei:
Zwakke tot matigen wind olt Oostelijke
richting; gedeeltelijk bewolkt; welalg of
geen regen; kans op nachtvorst. Iets zaoh-
ter overdag.
Op een m|jn geloopep.
De Nederlandsche mjjnenlegger „Frans
Naerebout" is bij het Stortemelk bjj Ter
schelling op een mijn geloopen en go-
zonken. Vijf man der bemanning
zijn verdronken, vijf worden
vermist.
Herstel scheepvaart.
De minister van koloniën heeft aan
den Gouverneur-Generaal geseind, dat
de vaart van Ned. Indië op de Ver.
Staten hersteld kan worden.
Aanvoer meel.
Naar wij uit goede bron vernemen kan
de „Hollandia" vermoedelijk binnen 10
dagen vertrekken met ongeveer 4500 ton
meel uit Buenos Aires (Argentinië).
Verbetering haven van Vllss!n|tn.
Bij de Tweede Kamer is een wetsont
werp ingekomen, waarbij wordt voor
gesteld de werken noodig voor de ver
betering van de buitenhaven te V lisaingen
door den aanleg van een havenkom ter
lengte van 650 M., inet een bodembreedte
van 200 M. en ter diepte van lu M. ondor
N. A. P. met bijkomende werken.
Tot de uitvoering van bedoelde werken
zal niet worden overgegaan, dan nadat
de naaste belanghebbenuen bij de ver
betering van de haven te Vlissingen ziah
ten genoege van den minister van Water
staat he <ben verbonden een som van
f 9ÜÜ.0U0 in de kosten van die werken bij
te dragen.
Het convooi naar Indië
Naar de „N. Crt." verneemt, ligt het
in de bedoeling van den Minister van
Marine om het convooi schepen, bestemd
voor Indië, in de maand Juni te laten
uitvaren. Dit convooi zal begeleid worden
door Hr. Ms. „Hertog Hendrik" en de
reis maken om de Kaap.
Zooals bekend zal de reis met eigen
kolen worden aanvaard, waartoe, behalve
kolen als deklading bij alle schepen, ook
andere kolenvaartuigen in het conveoi
zullen medevaren.
Uit Indië zal een ander convooi schepen
met kolen dit Nederlandsche convooi
tegemoet reizen tot de Kaap, alwaar de
Ind ache kolenschepen de Nederlandsche
zullen vervangen. Een schip van het
Nederlandsche convooi zal uitsluitend
passagiers, hoofdzakelijk ambtenaren en
officieren, overbrengen.
Voorts zullen de adelborsten van het
hoogste jaar, die pas hun eindexamen
hebben afgelegd, circa twintig in getal
de reis medemakeu, om in Indie het
practische gedeelte van hun examen af
te leggen.
De Engelschen en Prinses Juliana.
Bij de officieele ontvangst der Engelsche
geïnterneerde krijgsgevangenen te Sche-
veningen, hield de Engelsche gezant Sir
Walter To write y een harieijjke toespraak
naar aanleiding van den geboortedag van
prinses Juliana, die hij noemde de hoop,
van Nederland. Hij wees de mannen np,
de teedere banden, die er bestaan tusschen
het Oranjehuis en de Ned. volk, en ein
digde met de manschappen uit te noodigen
„three cheers" uit te brengen op. „th«
little princess Juliana", waaraan dez*
geestdriftig voldeden.
Wetsontwerp Burgerlijke Dienstplicht,
De voorzitter der Tweede Kamer deelde in
de Woensdag gehouden Kamervergadering
verschillende wetsontwerpen mede, welk»
nog dit zittingsjaar' zullen behandeld
worden; daaronder werd niet vermeld het
wetsontwerp tot invoering yan den bur
gerlijken dienstplicht.
Naar wij vernemen heeft de Central»
Sectie besloten dit wetsontwerp niet meer
in dit zittingsjaar' te behandelen, zoodat
het door de huidige Kamer niet meeï
in, behandeling zal worden gepopapa.
JJ