irdam.
De Groote Oorlog
Donderdag 28 Februari 1618. Veertiende Jaargang.
irdao 28 Februiri 1918,
No. 26.
'ilW
T
FEUILLETON.
BINNENLAND.
137.
OPENGESTELD,
ht 21, 22 en 23
en bij Inschrijving
rcsel Weiland,
I
KUEi\
27 Februari 1918.
erkoopen
'AARDEN,
sniarige ei
iSTVEULENS.
ire Verkooping.
haar verkoopen:
HUIS en ERF,
ptrnl BIDWLilB,
Meubilaire Goe-
en Arbeidersge»
dschappen.
oude VEERHUIS
een Huisje,
Mijnt ém MAAHBA6-,JfOENSBAG- en VRIIOAfiAVOND.
Onder den grond.
Welk weder zullen wij hebben?
J. A. FOKKEE.
DEONKERS.
oor 7 jaren,
lit om ie scheuren.
veer 21/, Gem et, gele-
liet R.K. Kerkhof te goes,
ngsbil jetten te zenden
Donderdag 28 Febr. a.s.,
euaar, W. J. M BITTER
vaar nadere inlichtingen
zijn.
Iwaarders HOLLMANN
2K te 6o#s, zullen
jldags om 12& uur, ten
au den heer H. A. Han*
Lcteur van den Wilhel-
Ir, aan diens koetshuis ta
llorp,
Jruine Merrie, geboren
|Tr. S. B. 19), donkerbr.
1900, bruine Merrie
bruinrouan Merrie geb.
[T. S. B. 23), vos Merre)
13 (N. Tr. S. B, 1274.
|:rrie geb. 1905 (N. Tr>
17), vosschimmel Merrie
(N. Tr. S. B. 46), bruine
tb. 1912 (N. Tr. S. A.
nine Merrie geb. 1912
A. 2279), donkerbr.
|b. 1913, bruine witvoet
1912, vos Ruin geb.
Ruin geb. 1913.
|B e n e v e i
laris H. W. NEERVOORT
enpolder zal, ten verzoeke
Erfgenamen van ds Wed.
i K00LE,
middags 10'/, uur, in de
an dhr. Makkusse te Drie-
het
gen, kad. bekend in sectie
129, groot 6 Aren 75
»n, bewoond door P. de
jxding 1 Mei 1918.
Irieweegschen polder te
i, kad. bekend in Sectie
3, groot 51 Aren.
irding onmiddellijk bij de
van de koopsom.
inlichtingen zijn te beko-
kantore van genoemden
fiellijk na afloop vóór de
om coatantgeld
nscnrijvlng te koep
te Hansweerd,
in de Lange Kerkstraat.
;endom toebehoorende aan
v JANSE ARENTHALS.
rijvingsbiljetten moeten in-
1 worden vóór of op I Maart
kantore van de Deurwaar-
1LLMANN VERHOEK te
alwaar inlichtingen te be-
rijn.
WE ZEEUHSCHE MANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Oom 11—daarlniftn 11.B8.
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent
AdvertentiBn worden ingewacht vóór half ten mt 'a namiddags.
Kantoor v.d. Admlnlntratla: Boude wijn de Wlfteatraaf A 135* GOES.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Ifl Ct. p. z. Bfj abonnement speciale prfle.
Adverteraüen van 1—6 «egels 16.7*, iaden ragei neer 16 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Loose berichten.
Prof. Förster over den huldigen
wereldtoeetand.
Schrijvende over de vredespogingen en
vredesvoorwaarden, zegt de bekende Duit-
sche proiessor W.. Förster o.a.: Het Duit-
sche volk moet weten, dat de oorzaak
der verlenging van den oorlog niet al
leen bij den vijand moet worden gezocht.
Waar blijft bijv. onze liefde voor het
recht, die alleen vertrouwen kan ver
schaffen, wanneer me|n de teruggave van
België nog altijd als een handelsvoor-
werp beschou,wf, terwijl het hier toch
een verplichting betreft, die mei de an
dere vredesvoorwaarden niet op één lijn
mag worden gesteld? De basis van een
volkenbond kan slechts de oprechte wil
vin elk volk zijn, om volgens het recht
te handelen. Die wil bestaat in Italië
nog niet, zoolang men daar nog naar
natuurlijke grenzen verlangt, evenmin be
staat hij bij ons, zoolang wij) in de Bel
gische kwestie niet geheel en al duidelijk
spreken. Engeland zal het goedkeuren,
dat zijn steunpunten in de zeestraten af
hankelijk van een volkenbond worden,
wanneer bij ons bij de behandeling Her
Belgische kwestie de rechtsbeginselen ze
gevieren, zonder welke een volkenbond
zedelijk onmogelijk is.
Wat de Elzas-Lotharingsche kwestie be
treft, een vrede door overeenkomst be-
teekent: de tegenpartlij verstaan haar te
gemoet komen, voor zoover het de eigen
eer en veiligheid veroorloven. Het is niet
legen onze eer te erkennen, dat het El-
zas-Lotharingisohe volk de Pruisische heer
schappij als een overweldiging zijner tra
dities moest gevoelen. 'Görres heeft eens
gezegd: Er zijn vele Elzassers, die ge
heel Pruisen regeeren kunnen, doch geen
enkel Pruis kan de Elzas regeeren. Vre
de door overeenkomst beteekent: Zich in
d,e situatie van Elzagsers indenken, en
dienovereenkomstig handelen, wanneer
men ten minste de verzoening met de
overige wereld wil, die voor ons als ex-
portvolk noodzakelijk is. Dat beteekent
niet Teruggave, doch wel gelijkgerechtigd
heid. Het is een ware vioek van ons.
politiek denken, dat men om elke levens
uiting militair en politiek in de hand
te houden, zich de geheele wereld tot
vijand maakt, alle grensvolken verbittert
en onze oereigjen stambroeders in heit
vijandelijk kamp drijft.
Waarvoor spreekt men immers van den
wil onzer vijanden, om ons te vernieti
gen? Spreekt uit de laatste redevoeringen
van Wilson en Lloyd George een rernie-
tigingswil? Waar het op aankomt is, dat
wij altijd consequent de taal van over
eenkomst spreken en niet alleen van een
Duitsehen, maar van een christelijken
vrede spreken, die geen nieuwe kiemen van
vijandschap in zich bevat. Het kwaad,
dat thans de wereld in twee partijen ver
deelt, kan niet door zelfzucht, doch alleen
door den geest van Christus woeden ver
holpen. Thans is het da tijd en onze
62)
„Om zich bij' hen te gaan voegen, dui
zend dondersen men zou hem op staan-
den voet hebben moeten doodschieten.
Door wien is hij voor de Conciergerie
aangewezen?"
„Door den gedelegeerde hij de politie,
bij wien een vijand hem aangeklaagd heeft
als samenzweerder en goed voor gy'ze-
laar".
„En het is Rjgault, die hem in de
Conciergerie heeft doen zetten? Drom
mels 1 weet gij1 dan niet, dat het gemak
kelijker zou zijn een rat aan den hek
van een kat te ontrukken, dan een ge
vangene en vooral een gijzelaar aan dien
waarden Roaoul? Ziet gij, wij hebben gij
zelaars noodig voor de vergelding, die
wij vastgesteld hebben: wij' hebben er
noodig en veel ook; buitendien, het is
vergeefsche moeite, Raoul zal hem niet
loslaten: het is de man van den plicht,
koud als het zwaard der gerechtigheid
en onverbiddelijk voor al wie een mis
dadige hand durft uitstrekken naar de
onaantastbare rechten-der natie".
Deze volzin, van buiten geleerd om bij
vaderlandsche plicht, om onze politiek^
ideeën te herzien. Naast do wapenfei
ten en boven de wapenfeiten uit moet
than» immers luider de rox humona zich
laten hooren, om dezen oorlog In vrede
te veranderen. Juist bij; ons moet dat
geschieden, omdat jvij door onzen cul
tuur- e|n (wereldarbeid het allermeest op
een grondige oplossing van alle volken
kwesties aija aangewezen. („De Tijd".)
Krylenko vervangen?
BERLIJN, 24 Febr. (W. B.) In plaats
van Krylenko werd Nouets Broejewitj tot
generalissimus en dictator benoemd, die
„den strijd tot bet uiterste" heeft ge
proclameerd.
Fransche gijzelaars naar Duitschland.
LONDEN, 25 Febr. (Reuter.) In de
„Times" lezen we een 'klacht en een
aanklacht tevens uit Parijs over de weg
voering van een duizendtal gijzelaars:
mannen, vrouwen en meisjes uit Noord-
Frankrijk naar het kamp te Holzminden,
en over een allerwreedste behandeling,
die deze menschen daar zouden hebben
te verduren. („De Tijd")
Een nieuw beek van Gerard.
LONDEN, 25 Febr. (Reuter). De „Ti
mes" publiceert een nieuw boek van den
oud-gezant Gerard, die zich met de kwes
tie bezighoudt, wie de breuk' met Ame
rika heeft doorgedreven en tot, de con
clusie komt, dat het niet de keiler, noch
von Tirpitz, doch de generale etaf was
en vooral Ludendorff.
Een verklaring.
Maandag hebben in den Rijkedag von
Hertling en von Payer hun aangekon
digde redevoeringen gehouden. Von Hert
ling, verklaarde dat Duitschland België,
„mits het gpen vijandelijk opmarschge-
bied worde", niet wil inlijven en ontken
de, dat de opmarsch in het Oosten met
annexionistische doeleinden begonnen is.
Met Wilson's oorlogsdoeleinden kan
Duitschland in hoofdzaak instemmen.
Klare wijn is met deze uitlatingen niet
geschonken, al is Von Hertling ten op
zichte van België wat toeschietelijker ge
worden. Men zie de uitlatingen van
prof. Förster in dit nummer.
Grens gesloten.
BERN, 26 Febr. De grens tusschen
Zwitserland en Italië is geheel gesloten.
Alle personen- en goederenverkeer is
stopgezet. Ook het treinverkeer staat
geheel stil.
Met 340 tegen 44 stemmen heeft de
Italiaansche Kamer haar goedkeuring ge
hecht ^.an een regeeringsverklaring over
de oorlogsdoeleinden. Wat Sonnino ver
telde wist men reeds lang: Italië heeft
geen imperialistische "bedoelingen, doch
wil veiligheid te land en ter zee, billijk»
grensafbakening van die landen, waar een
gemengde bevolking woont, handhaving
van het machtsevenwicht in de Middel-
landsche Zee enz.
elke gelegenheid herhaald te worden, werd
door den burger Tartampion mei de
grootst mogelijke majesteit uitgekraamd,
en hij scheen zeer voldaan over zich
zeiven.
„Het is juist, omdat ik weet, dat het
voor elk ander onmogelijk zou zijn iets
te verkrijgen, dat ik mij niet tot Varlin
of Bilioray gewend heb, die ik ook ken",
verklaarde Louise. „Rigault zou niet naar
hen hebben willen luisteren, maar nie
mand in Parijs is het onbekend, dat gij
alles op hem vermoogt, en zoodra "ik-tot
degenen, die mij van mijn plan wilden
afbrengen, om te gaan, zeide: „Ik ga mij
tot den burger Tartampion wenden", heb
ben allen mij geantwoord: „O! dat js
wat anders; wij weten wel, dat hij eigen
lijk alles bestuurt, en als hij iels vraagt,
is het alsof hij gelastte".
Hoe plomp ook die vleierij was, voelde
de ijdeie republikein er zich zeer mede
gestreeld en een boosaardige glimlach
plooide zijne lippen bij de gedachte, dat
het gemeen hem boven zijne collega's
stelde.
Aan de verandering van zijn gelaat
bespeurde Margaretha dat van die zijde
de overwinning half behaald was. Óm
te voltooien wat zij zoo goed begonnen
had, gadarde Louise ds schrijftafel en
De Duitschers Zijn wwderom .een hesl
eind gevorderd, uit het Zuiden en uit
het Westen, bij hun opmarsch naar Pe-
trograd. De militaire positis der Centra-
len is qp 'toogenblik in hst Oosten alles-
overheerschsnd, zoodat na den vrede met
Oekraine sn Rusland ook die met Roe
menië wel spoedig volgen zal, terwijl
laatsgenoemd land daarbij de Dobroedsja
kwijt raakt aan Bulgarije, welk land
zoo heeft de regeering nog pas verklaard
„de beide verminkingen van zijn noor
delijke grens in 1878 en 1913 niet ver
geten is.
De Duitschers in België.
DEN HAAG. (Office Beige.) De opvor
dering van mannen wordt in België op
grootere schaal dan ooit gepleegd, vooral
in de etappengebieden. (Jniangs werden
te Ronse, een industrieele stad in Oost-
Viaanderen, 360 jonge mannen opge-
ëischt, waarvan een deel op de straten
werden aangegrepen. Daar zekere onder
hen de vlucht hadden genomen, bedreigde
de Duitsche overheid de gezinnen met
de arrestatie der vaders en grootvaders
zonder onderscheid van ouderdom. De
ongelukkigen werden naar - Roesselaere
in West-iVlaanderen vervoerd, waar zij
gebezigd worden aan zware werken voor
het aanleggen van wegen. Achter hen
waren groote Duitsche kanonnen in bat
terij opgesteld, die over hunne hoofden
heen vuurden. Tijdens de gure koude
moesten zij overnachten op planken zon
der stroo noch dak. Te Granduise in
Henegouwen, hebben de Duitschers even
eens razzia's uitgevoerd. De studenten
der mijnscbool te Bergen stelden ziji te
werk in een groot vliegkamp.
Op dezelfde wijze gingen zij te werk
in het zuiden van Luxemburg. Zij depor
teerden 350 man te Aerlen, 25 te Chan-
temelie, 22 te Marteiange, 29 te Bonnert,
25 te Chatillon, 125 te Keinsch, 30 te
Houdelangemenz. Dit alles gaat gepaard
met de gebruikelijke geweldplegingen en
heeft plaats in strijd met de beloften
des Keizers.
De Kaukasische Republiek
heeft aan de Turksche regeering ver
zocht eene geschikte plaats aan te wij
zen voor het voeren van vredesonder
handelingen.
Het Duitsche kaperschip Wolf
is na een rooftocht van ettelijke maan
den in een Duitsche haven teruggekeerd.
Commandant is de fregatten-kapitein Ner-
ger.
Clemenceau op het Belgische front.
Een draadloos telegram uit Havre meldt,
dat de Fransche premier dezer dagen een
bezoek aan het llelgische front gebracht
heeft, waar hij door den Belgischen ge-
neralen staf ontvangen werd.
Clemenceau bracht hulde aan de Belgi
sche troepen wegens hun uitstekende hou
ding en hun groote dapperheid.
begon fluisterend met hem de geldquaes-
tie te behandelen.
Dit was het zekerste middel om te
zegevieren.
Na eenig vragen en bieden van weers
zijden nam Tartampion een vel papier
en met die fantastische spelling1, waar
van de burger Vallés, minister van het
Openbaar Onderwijs, en zijne collega's,
een nachtwerker en een Bedouïen, niet
uitsluitend het monopolie hadden, schreef
hij;
„Mijn waarde Rigault,
„Ik heb mij overtuigd, dat de burger
Wilhelm, ten gevolge eener dwaling of
uit boosaardigheid, aangeklaagd is als
schuldig van samenzwering tegen de re
publiek; het is een goede republikein,
dien ik ken en gij zult mij genoegen
doen .met hem in vrijheid te doen stel
len door hem in te lijven in een mo
biel bataljon.
„Groet en broederschap.
„Uw toegenegen Tartampion,
Lid der Commune van Parijs, ge
delegeerde bij1 het algemeene toe
zicht .der aproviandeering enz.
enz.
„Leve de Republiek I"
De levensmiddelenvoorziening.
Nu de Tweede Kamer met de behan
deling der levensmiddelenvoorziening is
begonnen, zal de discussie misschien kun
nen leeren zoo schrijft men uit Den
Haag aan „De Tijd", dat, als wij van
den aanvang af een ander stelsel bij
de levensmiddelen voorziening hadden ge
volgd, wij beter af zouden zijn geweest,,
en indien deze maatregel iets vroeger,
gene iets later ware genomen, wij in
gunstiger conditie zouden verkeeren. Door
een dergelijk debat wordt echter niemand
gebaat en krijgt niemand een ons voedsel
meer. Het lijdt alleen tot actie, het leven
zuur en het werk moeilijk te maken voor
een overheid, die het toch zwaar genoeg
te verantwoorden heeft, zonder een der
gelijke critiek achteraf.
Niemand kan wenschen, dat thans
zes maanden vóór de minister zijn plaats
achter de groene tafel verliest plotse
ling een andere koers wordt gekozen.
Willen de Staten-Generaal goed werk
doen, dan moeten zij zich m.i. van aller
lei klein gepeuter, van een uitrafelen van
alle maatregelen onthouden, om te za-
men met de regeering te trachten, aan
het volk duidelijk te maken deze vier
dingen
lo. dat de regeering doet, wat ze doen
kan, niet om het Nederlandsche volk zoo
veel mogelijk een leven te laten leven
als vóór den oorlog, maar om het te
geven, wat het noodig heeft;
2o. dat zij dit doet zóó dat tegenover)
consumenten en producenten beiden de
billijkheid en de rechtvaardigheid worden
betracht;
3o. dat de offers, die worden gevraagd,
door het doel gerechtvaardigd en voor
het doel onmisbaar zijn;
4o. dat gehandeld wordt zonder on
derscheid van persoon en stand, en ook
zonder onderscheid van stad of dorp en
dat bevoordeeling en bedrog zooveel-mo
gelijk worden voorkomen en, waar zij
voorkomen, worden gestraft.
„De Maasbode" waarschuwt voor het
gebruikmaken der voedingsmiserie tot pro
paganda voor éen politieke partij. De Ka
tholieke partij zal zich daaraan niet schul
dig maken.
Verder, zegt dit blad, moet door een
niets-ontziende waarheidsliefde het debat
ook eens groote opruiming houden in
minder frissche hoeken der levensmidde
lenvoorziening.
Bij het geval van het Kamerlid en de
pluimveevereeniging is zich komen voe
gen de smokkelgeschiedenis in de kaas-
vereeniging, welke toch reeds van zich
deed spreken. Terwijl wij nog niejUzeker
zijn, of de graankwestie waarover een
onderzoek heeft plaats gehad, tot aller
bevrediging is opgehelderd.
Veel openhartigheid zal in andere op
zichten noodig wezen.
Sinds kort kent Nederland zelf pas de
cijfers van zijne broodvoeding. Doch er
moet voor een richtige beoordeeling van
onzen toestand veel meer bekend
Onder dat kostbare stuk drukte hij een
ro.oden stempel, stak het in een omslag,
aan het adres van den burger gedeler
geerde der ex-prefectuur van politie en
overhahdigde het aan Louise, die een
voudig op de schrijftafel van den recht
schapen patriot vijf en twintig frankp
neerlegde, die hij met blijkbaar welge
vallen opstreek.
Van dien te gelijk inleidings- en aan
bevelingsbrief voorzien, begaven de bei
de vrouwen zich terstond naar de pre
fectuur van politie.
- „O Louise!" zeide Margaretha, met
warmte de hand der werkster drukkende,
„wat ben ik u veel dank schuldig 1 Zon
der u, ware ik nooit in het bezit van'
dat gezégende papier gekomen".
„Het moeilijkste is nog niet achter den
rug", antwoordde deze; „laat ons God
bidden, dat Hij ons in ons tweede be
zoek doe slagen; alles hangt hiervan af".
„Om het even; ik zal nooit vergeten,
walt gij voor ons gedaan hebt".
„Ik betaal slechts een schuld, mtejuf-
irouw; terwijl gij toen gij zoo goed voor
ons geweest zijt, ons niets schuldig
waart".
„Gij betaalt edelmoedig; Louisé",
De werkster antwoordde niet; een in
wendig» stem zeide haar: „Indien uw
Verwaehting tot don avond van 28 Fobr.
Matige, later wellicht toenemende Weste
lijke tot Zuldwesteljjken wind meest zwaar
hewolkt, wellicht eenige regen. Weing ver
andering van temptratuur.
worden.
Daar is de groote vraag: In hoeverre
de uitvoer van verschillende artikelen met
het oog op den gewenschten invoer van
kolen, ijzer en staal noodzakelijk is, en
in hoeverre zij slechts gewenscht is voor
verlaging der binnenlandsche prijzen of
zelfs maar voor onze handelsbalans; de
vraag dus: of niet te veel wordt uitge
voerd.
Die laatste vraag kan slechts beant
woord worden, indien volledig bekend is,
wat van de verschillende artikelen wordt
uitgevoerd.
Anderzijds is onmisbaar de kennis van
den inhoud der overeenkomsten met onze
groote buren. Er moet iets op gevonden
worden om aan beide zijden van dit groo
te vraagstuk, dat de kern is van onze
levensmiddelenkwestie, voldoende licht te
doen vallen.
Op deze hoofdvraag ook verwachten
wij het noodige licht van de komende
debatten, welke in het teeken mogen staan
van aller samenwerking tot het gezamen
lijke doel: de verzekering van een be
vredigende regeling voor het geheele volk
Alle partijen in de Kamer mogen da
doel vooropzetten en dus afzien van af
stootelijke politieke concurrentie.
En met de Kamer werke de Regeering
mee om overat die klaarheid en open
baarheid te scheppen, waardoor veelmeer
dan tot heden aan de levensmiddelenvoor
ziening door allen kan worden meege
werkt en vertrouwen geschonken.
Het levensmiddelen-ontwerp.
Naai' wij vernemen zijn politiemaatrege
len genomen om het Binnenhof en om
geving tijdens de behandeling van het
vraagstuk van de levensmiddelenvoorzie
ning iri de Tweede Kamer der Staten-
Generaal tegen betoogingen te vrijwaren
en optochten in de stad tegen te gaan.
Algemeene Bond van R. K. Kiesvereni
gingen.
Zaterdag j.l. werd te Utrecht een bij
eenkomst gehouden van de voorzitters
en secretarissen der achttien kieskring-
besturen met den voorzitter van den Al-
gemeenen Bond van R. K. Kiesvereeni-
gingen in Nederland, mr. A. baron van
Wijnbergen. Aanwezig waren mede de
•leden van het Bondsbestuur jhr. mr. L.
E. Mj, von Fisen'ne en mr. J. N. J. E.
Heerkens Thijssen en de adjunct-secre
taris mr. Paul Reijmer, terwijl op ver
zoek van den voorzitter van den Al-
gemeenen Bond de bijeenkomst ook werd
bijgewoond door den voorzitter van fle
Katholieke Journalistenvereeniging.
Do vergadering, die een geanimeerde
en vruchtbare gedachteawiSseling voerde
over hetgeen met de candidaatsteliing
man dien onschuldige niet verkocht had,
zoudt gij geen moeite behoeven te doen
om hem te. bevrijden".
De prefectuur van politie geleek niet
onder de Commune op hetgeen zij; "te
voren was; in tegenstelling daarmede
waren het thans de boosdoeners en de
bandieten, die als gendarmen en gevan
genbewaarders dienst deden.
De toegang daarvan werd bewaakt door
een menigte woeste, havelooze nationale
gardes, die dat eertijds zoo sombere eni
stille gebouw met hunne liederen, kreten,
en walglijke vreugdebetuigingen vervul
den, als hunne medeplichtigen er nieuwe
slachtoffers aanbrachten. Indien de on
gelukkige aangehoudenen de toga van den
priester of de kap der geestelijke zuster
droegen, openbaarde zich de geestdrift
der bandieten in wild gehuil, godslaste
ringen, bedreigingen en verwenschingetó
Met de veronderstelling, dat de bei
de vrouwen verlof kwamen vragen een
gevangene te mogen bezoeken, vergenoeg
den zij zich met haar uit te jouwen
en haar allerlei gemeéne spotternijen te
doen hooren.
(Wordt vervoïgd.jj
