NK
MAN.
De Groote Oorlog
isiirtrifbaar.
eden is
No. 7.
Dinsdag 15 Januari 1918. Veertiende Jaargang.
LOG
AAN,
s Bank.
OR
to GOES
BUITENLAND.
BINNENLAND.
LFT
EBEEKE.
Kaashandel,
BREDA.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Welk weder zullen wij hebben?
PPEN
JEN 5 °/0
[NG-COURANT
IRODIKNST
NCASSEEREN
"TIES
a reeds velen verloren
telboer's Kruiden van
aiet totdat er longont-
door gevonden, tegen
i ontlasting) hoofdpijn,
gal- en maaglijden, enz.
listen en verder bij de
het pakje.
van de handteekening
liet echt.
im f6.200.000
96 pCt.
lOl pCt.
elefoop No. 333.
1 l'
l
1I1UIIU I
enhout, Kerkbanken
choolbanken enz. enz'
ilburg.
f
UHE ZEEIME (SMIT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 1.-"-, daarbuiten f 1.25.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. AdministratieBoudewl|n de Wltfesfraat A 135* GOES.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 30 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prflg.
Advertentiën van 1regels f0.75, iedere regel meer 15 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 3 X bawtand.
Scheurmakers.
Een leelijk woord, dat spreekt van ver
brokkelen, vau moedwillig verdeelen, van
met opzet verscheuren wat bijeen be
hoort. Scheurmakers, wij kenuen ze uit
de Kerkgeschiedenis: Photius, Michael
Cerularius en anderen, die geheele lan
den gewelddadig losrukten vaft de Ka
tholieke eenheid, het mystieke gewaad
des Zaligmakers verscheurden en gan-
sche volken ten prooi gaven aan het
versteenend schisma, waarin zij als in
doodslaap tot op heden verzonken liggen.
Scheurmakers, men heeft ze ook in de
politiek. Ze zijn het groote gevaar voor
iedere partij: menschen, die eigen roem,
eigen eerzucht, eigen belangen ofwel de
belangen eener bepaalde groep, eener apar
te factie hooger stellen dan het algemeen
belang, de eer en bloei der partij.
Wij weten niet of zij zich in onze
partij dezen zomer bij de Kamerverkiezin
gen zullen opdoen. Maar de mogelijkheid
bestaat, dat de een of ander buiten den
gewonen weg der politieke organisatie om,
zich candidaat laat stellen door de een
of andere groep, wijl hij óf meent door
de kiesvereenigingen ten onrechte te zijn
voorbijgezien, óf van oordeel is het best
buiten de kiesvereenigingen te kunnen
stellen. In het eerste geval drijft zoo
iemand teleurgestelde trots, in het tweede
geval eigen dunk en verkeerde onafhan-
kelijkszin.
Ook gansch een groep van personen
kan scheurmakerswerk verrichten, wan
neer b.v. de landbouwers, de arbeiders,
de middenstanders, de onderwijzers bui
ten de partij om, waartoe zij politiek ge
sproken behooren, het verkiezingspad op
gaan, meenende hun aparte belangen, hun
aparte eischen des te beter tot uiting te
kunnen brengen, instede van door zich
krachtig in de kiesvereenigingen te doen
gelden, hun gewettigd streven naar ver
beteringen, naar meer invloed in t parle
ment de kroon op te zetten.
Wee de partij, bij wie zich het poli
tieke schisma, hetzij in den vorm van
eenlingen kleine vossen die den wijn
gaard vernielen hetzij in den vorm van
aparte optrekkende groepen vertoont.
Zoo'n partij is ten doode opgeschreven.
Gelijk een kanker, die het organisme
steeds verder aanvreet, bedreigt een der
gelijke scheurmakerij gansch het partij-
organisme met vernietiging. De levensor
ganen: eenheid .saamhoorigheid enz. be
ginnen te kwijnen. Het is de dood in
den pot.
En evenals tegen het kwaad van den
kanker mits niet te hopeloos ver ge
vorderd slechts één middel afdoende
helpt: uitsnijden, zoo kan slechts met
succes tegen het kwaad van politieke
scheurmakerij worden opgetreden door de
bedrijvers openlijk als scheurmakers te
signaleeren en uit de partij te bannen,
onverschillig hun naam, stand of invloed.
Zjj moeten weten, dat zij een aanslag
beramende op de e enheid der partij,
gansch de partij als een aaneengesloten
phalanx tegenover zich vinden, gereed
hun infaam opzet te verijdelen. En de
party mag van hare zijde niet aarzelen
onverbiddelijk tegen den politieken scheur
maker op te treden, al ware hij een ko
ning of prins.
Hier geldt het woord van Uvidius:
Weersta in den beginne, want te laat
wordt de medicijn bereid, wanneer de
kwaal door te lang talmen ongeneeslijk
is geworden."
Moge onze Katholieke party tijdens de
aanstaande verkiezingscampagne van
scheurmakers bevryd blijven. De geest
van offervaardigheid, die steeds den on -
zen ten sieraad strekte, geeft ons in deze
goede hoop. Maar toch, het gevaar is
er en blijft dreigen. „Caveant consules"l
Losse berichten.
De vredesonderhandelingen.
FRANKFORT, 12 Jan. (H. N.) Omtrent
de onderhandelingen te Brest-Litowsk
schrijft de Berlijnsche correspondent van
de „Frankf. Ztg.": De onderhandelingen
te Brest-Litowsk verloopen vlot. De ver-
schilpunten, die slechts over de plaats
van onderhandelingen bestaan, raken meer
den buitenkant van de zaak en zijn uit
den weg te ruimen.
Van Russische zijde is opnieuw de
ernstige wensch naar vrede tot uitdruk
king gebracht. De zakelijke strijdvragen,
die betrekking hebben op de wijze waar
op hét zelfbepalingsrecht der volken en
de ontruiming van het bezette gebied zal
geschieden, zijn nog niet opnieuw ter
sprake gebracht.
In de Al-Duitsche pers is plotseling een
ommekeer in de beschouwingen over de
gebeurtenissen te Brest-Litowsk merk
baar. Men is tevredener over het optre
den van von Kühlmann, dan gedurende
de laatste week het geval was. Hem wor
den zelfs loftuitingen toegezwaaid.
De Entente tot onderhandelen bereid?
BERLIJN, 9 Jan,. (H. N.) Volgens, de
„Nazional Zeitung" heeft Tro,tz,ky in de
soviet verklaard, dat hij mededeelinig heeït
ontvangen van de socialistische partijen
van Engeland, Frankrijk en lialië, dat er
kans op ;zou bestaan, dal de Entente-
regeeringen te bewegen zonden zijn aan
de vredesonderhandelingen deel te nemen,
indien deze op1 een neutrale plaats zou
den worden voortgezet. Verder wordt ge
zegd, dal de socialistische partijen in de
Ententelanden mei inspanning -van alle
krachlen bezig "'zijn, om dien laasten te
genstand hunner, resgeering te overwinnen.
Het vrouwenkiesrecht in Amerika.
WASHINGTON, 11 Januari (O.V.) l>e
kamer van afgevaardigden heeft het vrou
wenkiesrecht aangenomen met 272 tegen
136 stemmen.
(Ook in het Engelsche Hoogerhuis is
het vrouwenkiesrecht door de meerder
heid aanvaard. Red.)
Amerika en de voedselvoorziening.
WASHINGTON, 10 Januari (R.O.). Als
een gevolg van den toestand der voedsel
voorziening in Europa, is de Amerikaan-
sche regeering voornemens om 90.000.000
bushels tarwe naar Europa te verschepen,
zulks niettegenstaande het feit, dat het
normale surplus voor export reeds tegen
midden September verscheept was. Aan
het Amerikaansche volk zal worden ge:
vraagd om zuinig te zijn, teneinde op die
wijze het tekort te kunnen uitsparen.
De voedselvoorzieningregelaars hebben
reeds hun goedkeuring gehecht aan het
ontwerpen van wetgevende maatregelen,
waarbij tarwelooze dagen verplicht zullen
worden gesteld, en waarbij de menging
van het meel en het bakken van oorlogs
brood worden bevolen. Er zal alle moge
lijke moeite worden gedaan om leniging
te brengen terzake van den toestand in
Europa,zelfs al zou dat mogelijk een
meelschaarschte in de Vereenigde Staten
veroorzaken, vóór de Juni-tarwe beschik
baar komt.
De vraag of deze toestand wijziging zal
brengen in de onderlinge overeenkomst
der geallieerden voor het transport van
Amerikaansche troepen (naar Europa)
wordt in hoofdzaak ter beslissing over
gelaten aan de geallieerden.
Sommige regeeringspersonen zijn van
oordeel, dat de geallieerden op het oogen-
blik de verzending van voedingsmiddelen
zouden kunnen prefereerden.
Een Duitsche correspondent schrijft aan
„De Tijd"
In de hoofdcommissie van den Rijks
dag hebben de geweldige meeningsver-
schillen reeds tot heftige tooneelen ge
leid evenals in den jongjsten Kroonraad
en bij de samenkomsten te Berlijn met
Ludendorff en Hindenburg (welke laatste
in de militaire eischen iets bezadigder
is.) Eer wij enkele weken verder zijn,
zullen ook indien een militaire dicta
tuur mocht ingrijpen, welke wellicht door
den loop, dien de gebeurtenissen drei
gen te nemen, noodzakelijk wordt de
oneenigheden vermoedelijk een veel scher
per aggressief karakter hebben verkregen.
De openbare actie der socialistische min
derheid en zelfs der partij van Scheide-
mann, die de militaire eischen tegenover
Rusland den voet dwars zetten, is niet
meer tegen te houden, het wordt een
strijd voor en tegen den militairen geest.
En als ik mij op grond, tier veranderin
gen, welke in de afgeloopen oorlogsja
ren in de openbare meening en het yolk
zijn voltrokken, aan een pronostic mag
wagen, dan geloof ik, dat de militaire
geest het voorloopig nog zal winnen, maar
dat daarna een snelle reactie en inzin
king zullen volgen. Het voorbeeld! van
Rusland heeft reeds in breede volks- en
militaire kringen besmettend doorgewerkt;
de broodvraag en 'de voortgaande rouw
iu de families, de ontwrichting van mjL
verheid en handel, de groeiende vredes
wil, do vrees voor het nieuwe offensief
waarmee Duitschland, dat kan ik u
wel verzekeren, de Entente zal vóór zijn
tegen de artillerie van het Westen
met haar door de soldaten zoo> gevrees
de gemeene verwondingen, Git alles dreigt
tot een tragische faze in den tot dus
ver betrekkelijk gelukkig gevoerden oor
log te leiden, indienue onderhande
lingen t© Brest-Litowsk afspringen. De
ontgoochelingen over een ongunstigen af
loop daarvan zouden over en weer ge
weldige verwijten ontketenen en de bin-
nenlandsche oneenigjieden tot een uitbar
sting brengen.
De Duitschers in Amerika.
NEW-YORK, 10 Januari (R. 0.) Karl
Bunt en drie andere ambtenaren van de
HamburgAmerika-lijn zijn tot 12 a 18
maanden gevangenisstraf veroordeeld
wegens schending van de wet door het
zenden van voorraden naar Duitsche krui
sers in het begin van den oorlog.
De torpedeering van het Hospitaalschip
„Rewa".
De omstandigheden, waaronder het hos
pitaalschip „Rewa" in het kanaal van
Bristol getorpedeerd wend, en 'het feit,
dat er 500 menschen aan boord waren,
maken het geringe verlies aan menschen-
levens des te opmerkelijker, zegt Reuter.
Do „Rewa" voer, met alle lichten op,
het kanaal van Br,stol binnen, toen om
streeks middernacht twee k,eine lichten
werden gezien, blijkbaar van ean vaar
tuig. dat slechts even boven water uit
kwam. Een minuut later hoorde men
een zware ontploiLng. Alle lichten gin
gen uit, waardoor het zeer bezwaarlijk
werd de gewonden op dek te brengen.
Zoo methodisch veerde de speciaal op
deze gevallen afgerichte bemann.ng dit
werk uit, dat binnen twintig minuten
alle personen van boord in de booten
waren, hoewel voor het meerendeel erg
dun gekleed.
De zee was kalm, maar hot was eein
vinnig koude nacht en "het lijden der
schamel gekleede overledenen werd nog
verhoogd door het fe.t, dat de booten
zoo zwaar beladen waren, dat ze voort
durend moesten worden uitgehoosd.
Het ambulance personeel en de beman
ning gaven bijna al hun kleeren weg,
terwijl de verpleegsters al haar boven-
kleeding, om de gewonden, dia er het
ergst aan toe waren, warm te houden.
Als dit niet gebeurd was, zouden velen
van ontbering zijn omgekomen, want eerst
drie uur later verschenen patrouille-vaar
tuigen op het tooneel van de ramp. Een
groot deel der bemanning moest de hut
ten zoo haastig verlaten, dat velen zon
der hemd of broek waren en bijua allen
zonder schoenen en kousen.
De Keizerskiok te Keulen.
Naar aan de „Frankfürter Zeitung"
wordt bericht, heeft nu ook de beroemde
Keizerskiok van den Dom te Keulen, even
als zoovele andere, er aan moeten geloo-
ven om tot oorlogsmaterieel te worden
omgewerkt. In de Oudejaarsnacht heeft
zij voor de laatste maal van den Keul-
schen Dom haar klokketonen doen booren,
door een talrijk publiek beluisterd.
Door den grooten omvang en het ge
wicht de klok weegt 27.000 K.G gaat
de verwijdering met de grootste moelijk-
heden gepaardzij moet langs electrischen
weg worden stukgesneden. Boorders zul
len den klokkewand in bepaalde afdee-
liigen verdeelen. tot zij in enkele gemak
kelijnerte verwijderen stukken uiteenvalt.
Een afnemen van de klok in haar geheel
zou groote bouwkundige veranderingen
in het innerlijk van den toren. o.a. het
doorbreken van eenige gewelven, verei-
schen. De klok werd in 1877 per schip
naar Keulen vervoerd en toen door mid
del van hydraulische persen naar boven
gebracht.
Keizerin Zita en de Katholieke
Vrouwenbond.
In de Jezuïeten-kerk te Weenen heeft
dézer dagen de plechtige toewijding plaats
gehad van den Katholieken Vrouwen
bond aan het H. Hart van Jezus, Ook kei
zerin Zita was bij de plechtigheid tegen
woordig.
Na een korte toespraak van pater Gat-
terer, S. J., die de Oostenrijksche vrou
wen, en vooral ook de eerste landsvrouwe
gelukkig prees met hun verheven gods
dienstzin, sprak 'kardinaal "Piffl het toe-
wijdings-gehed uit.
Kardinaal Piffl en zijn assistenten be
geleidden toen ld© plechtigheid was af
geloopen, de keizerin naar den uitgang
dier kerk, waar zij luide door de menigte
word toegejuicht.
Alom in den lande werd het verheven
voorbeeld van Katholiciteit der beminjde
vorstin met voldoening besproken.
Ter dood veroordeeld.
GENÈVE, 11 Januari. (II. N.) De krijgs
raad te (Lyon hieeft dien soldaat Leon
Mermet en den handelagent Otten, die
vroeger te Genit woonden, wegens spioh-
nag© ter dood veroordeeld.
ROME, 11 Jan. Minister Nitti, die uit
Parijs is teruggekomen, heeft den presi
dent van den ministerraad Orlando de
resultaten medegedeeld van de econo
mische conferentie; wat betreft Italië's
belangen. Er zulten voortaan iedere maand
inter-geallieerde bijeenkomsten worden
gehouden. De volgende bijeenkomst zal
einde Januari te Londen worden belegd.
Spanje.
0 ps t o o t j es.
MADRID, 12 Januari. (R. O.) Volgens
geruchten zou zonder voorafgaande waar
schuwing een algemeene staking zijn af
gekondigd te Valencia, als proi^est tegen,
de duurte der levensmiddelen.
Uit Barcelona meldt men rumoerige ma
nifestaties, om dergelijke reden gehouden.
De schouwburg werd' met steenen gebom
bardeerd. De menigte beleggende de café's
die geplunderd werden. Het meubilair
werd er kort en klein gteslagen. Talrijke
arrestaties hadden plaats, terwijl er ook
gewonden vielen.
De algemeene staking zou Maandag
uitbreken.
Uit andere sleden meldt men ook rel
letjes wegens de duurte.
AlttEttlKA.
Sneeuwstormen.
NEW-YORK, 12 Januari (R..Ó) Chica
go is van het spoorwegverkeer afgesloten,
tengevolge van een der zwaarste sneeuw
stormen, die in haar geschiedenis jzdjn:
voorgekomen. Het zakenleven is lamge
legd. In de stad is geen melk te ver
krijgen. De kolentreinen kunnen niet rij-
den tengevolge van de hooge sneeuw
lagen. v 1
HVhiKl-VM».
31 y n r a m p.
LONDEN, 12 Januari. (R. O.) Een ge
weldige mijnontploffing heeft plaats ge
had iu een mijn te Halmerend (Noord-
Staffordshire). Tweehonderd zeven en
veertig ffian bevonden zich in de mijn
op hel oogenblik der ontploffing. Tot nu
toe hebben slechts ongeveer 60 de op
pervlakte bereikt. Men vreest, dat er tal
van dooden zijn.
IIEHUnAGKlV.
In .penemarken heerscht groote werke
loosheid. Er hadden te Kopenhagen be
toogingen plaats tegen kettinghandel en
prijSopdrijvers.
De rgeering heeft 35 millioen kronen
uitgetrokken voor de bestrijding der werk
loosheid.
Aanbod van graan door Duitschland.
Eenige dagen geleden deed een bericht
de ronde, dat Duitschland verschillenden
neutralen, ook Nederland, graan had aan
geboden afkomstig uit Roemenië.
Daaromtrent in kringen van. den graan-
Verwachting tot den avond van 15 Jan.
Matige, later wellioht weer toenemende
wind uit Westelijke riohtingen; licht be
wolkt, later toenemend bewolkt met kans
op regen of sneeuwbuientemperatuur om
het vriespunt des naohtslichte dooi ovordeg.
handel i nformeerende, werd aan het Han
delsblad medegedeeld, dat dit hoogstwaar
schijnlijk werd geacht.
Wel kan Duitschland zelf groote graan-
hoeveelheden gebruiken, doch dit is ten
opzichte van het massa-artikel kolen
eveneens het geval, en toch gaan er be
langrijke hoeveelheden uit.
Het kolengebrek by onze oosterburen
is nauwelijks geringer dan dat aan gra
nen, maar do kolen worden gebruikt als
ruilmiddel om van ons en van andere
neutrale artikelen te krijgen die Duitsch
land nog moeilijker ontberen kan.
Doordat wij het grootste belang heb
ben bij den koleninvoer is de Regeering te
Berlijn daardoor in de gelegenheid hooge
prijzen te maken en condities te steEen
die onder normale omstandigheden on
zerzijds nooit zouden zyn aanvaard.
Het Duitsche belang brengt mee, ge
bruik te maken van de moeilijkheden,
waarin de geallieerde regeeringen, speci
aal de Vereenigde Staten, ons brengen
door geen graanverscheping naar de neu
tralen toe te laten.
En 't gevolg zal dan ook zyn, als de
onderhandelingen met Amerika niet spoe
dig tot een gunstig resultaat leiden, dat
onze regeering, krachtens den stelregel
dat onder de gegeven omstandigheden
duurkoop heter is dan absoluut gebrek
aan een artikel van allereerste levensbe
hoefte, met de Duitsche omtrent graan-
invoer tot overleg genoodzaakt zal wor
den.
Naar men in kringen van den graan
handel verneemt, verkeeren de onderhan
delingen met Amerika in een vergevor
derd gunstig stadium, doordat de regee
ring der Vereenigde Staten meer en meer
tot de overtuiging komt ,dat in de geal
lieerde landen al te zeer het oor is ge
leend aan lasterpraatjes omtrent onze uit-
voerpolitiek. Zoodat wellicht nog kan
worden voorkomen, dat ons land, voor
het betrekken van granen, geheel op de
middenrijken wordt aangewezen.
In elk geval dringt een angstige nood
zakelijkheid, daarover is men 't in daarbij
betrokken kringen eens, tot het invoeren
van graan; en als onze schepen niet
spoedig worden losgelaten, zal onze re
geering het Duitsche aanbod ernstig moe
ten overwegen.
Hoopvolle geruchten.
Er zijn in de pers meedeelingen ver
schenen, die vooruitzichten openen op
een spoedige oplossing van de kwestie
met Amerika betreffende het vasthouden
onzer schepen.
Naar de „Tel." verneemt, werd in d«
Vrijdag op het ministerie van Buitenland-
sche Zaken gehouden bijeenkomst, waar
bij alle reeders waren uitgenoodigd, wier
schepen in Amerika worden vastgehouden,
meegedeeld, dat de Amerikaansche Re
geering het volgende heeft bedongeneen
deel onzer schepen zal varen voor de
Belgische Relief; een tweede gedeelte zal
gebezigd worden voor de Amerikaansche
kustvaart. Ingeval daarin wordt toege
stemd ,zul!en eenige vaartuigen verlof
krijgen tusschen Nederland en Amerika
te varen voor den aanvoer van benaine,
olie, graan en veevoeder voor ons land
bestemd.
De onderhandelingen worden op Het
oogenblik te Londen voortgezet.
En nu meldt de Telegr., dat de heer
Snouck Hurgronje, die zich ter wEle van
die onderhandelingen in Londen bevindt
zou hebben meegedeeld, dat er een rege
ling door 'de Ver. Staten is getroffen
waarmee de 'a ndeie geallieerden zich ver
eenigen en die zou omvatten den uitvoer
naar ons land van graan en andere voe
dingsmiddelen en grondstoffen onder de
noodlige waarborgen voor heruitvoeren
onder andere (niet nader genoemde) be
palingen.
Aanvoer Engelschekolen.
Door een Nederlandsch stoomschip
werd Vrijdag uit een Scholsche haven