enig
n.
De Groote Oorlog.
Ho. 144.
Donderdag 6 December 1917. Dertiende Jaargang.
NIJS.
K COMpANy
lort— Export.
B. -- DEN HAAG [Holland).
raat 18 - GOES.
en 83 ZIERIKZEE.
HUIZEN,
eenoVergadering
leve
Verschijnt eiken MAANDAG-,JfOENSDAG- en VRIIBAGAVOND
BUITENLAND
BINNENLAND
Welk weder zullen wij hebben
i
SDec. 1917 vastgesteld
cent per M3.
9» 99
o inkomen van 1000
t per verbruikte M3.
TE-GASFABRIEK GOES,
Directeur-Boekhouder,
S. H. BONTHUIS.
sland
elle; P. BUTLER, Blezelinge;
Ouiveland
^t één jaar garantie.
OCK&Cy., DEN HAAG.
legenwoordiger voor Noderland
1EWARK, ILL. U S. A.
Adres: KORKERPUNCT.
h. tijdelijk adres: Hotel du
der Vereeniging
Ijdag 14 December 1917,
liiddags ten half twaalf ure,
.Nederlandsch Koffiehuis" te f
<p Zoom.
idijke, 27 November 1917.
AC. WELLEMAN, Voorzitter.
A. ELENBAAS, Secretaris.
dan. men aanvankelijk meende,
jolging klapte aan de deur van
n; de schoone dagen van het
|Lnd gingen terugkeerden.
|loop van .den dag en den daar-
je werden de pastoors van
gustin en Saint Philippe-du-
'scheidene paters Jezuïeten, Do
en Missionarissen van den II.
gijzelaars, gelijk het heette, in
"enis geworpen.
reefct vanzeli, dat onder voor
aan hun mandaat uit te voeren,
ationale gardes vermomde ga-
het aartsbisschoppelijk paleis,
:rs en huizen geplunderd hadden,
tegen verbrandden dezelfde boos-
die eenige dagen later de gij-
:ouden vermoorden en beproe-
js in de asch te leggen, met
echtigheid de planken der guiïl-
n den voet van het standbeeld
(aire, den apostel der verdraag-
Eillen de guillotine verbranden,
e chassepöts behouden", had
t zijn vrouw gezegd, „dat gaat
is vermakelijker 1"
(Wordt vervolgd.).
IEUHE ZEEUHSCHf QHIRftNT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.90, daarbuiten 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. AdministratieBoudewlln de Wlftesfraaf A 135» GOES.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bjj abonnement speciale prqs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.626, iedere regel meer 12s Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Losse berichten.
De strijd in het Westen.
LONDEN, 4 Dec (R O.) Het stafcom
muniqué van generaal Haig meldtOp
het slagfront van Kamerijk was gedurende
den nacht de vijandelijke artillerie in de
buurt van Bourlan en Moevres actief.
Geen infantem-actie.
Op de rest van het front niets bijzon
ders te melden.
PARIJS, 4 Dec. (Draadloos.) Het avond
communiqué meldt
In Champagne hebben de Fransehen
twee aauvalspogingen tegen hun kleine
posten lusscben Tahure en Maisons de
Champagne afgeslagen en de Duitschers
verliezen toegebracht.
Hevig»; artillerie acties op den rechter
oever van de Maas en de Beaumont-
sector en in de Vogezen.
Op de rest van het front niets te
melden.
BERLIJN, 4 Decemb. (Draadloos) Het
Duitsche avondcommuniqué meldt: Van
geen der fronten zijn tot nu toe bijzon
dere gebeurtenissen gemeld.
Bij Kamerijk
is verwoed gestreden en hadden de Duit-
schers daarbij succes, hetgeen blijkt uit de
honderdtallen krijgsgevangenen en de ver
overing van een zestigtal kanonnen. Vor
deringen van beteekenis maakte geen van
beide partijen. Zeer verbitterd is er ge
streden om het bezit van het dorp Mas-
nières, waar de Duitschers niet minder
dan negen aanvallen ondernamen, die, vol
gens de Engelsche lezing, alle mislukten,
terwijl daarentegen de Duitschers mel
den, dat genoemd dorp van vijanden ge
zuiverd werd.
Toch schijnt de omsingelingsaanval, dien
de Duitschers daarbij in 't zin hadden,
mislukt te zijn.
Een opzienbarend artikel.
dat hoop geeft voor een ommekeer in
de gevoelens der Engelschen deed vot-
rige week lord Lansdowne, oud-minister
van buitenlandsche zaken in de „Daily
Telegraph" afdrukken, waarin hij o.m.
zegt:
„De Duitsche vredespartij zou vermoe
delijk een ontzaglijke aanmoediging ont:
vangen, als te verstaan werd gegeven,
lo. dat wij de vernietiging van Duitsch-
land, als groote mogendheid, niet be
oogen, '2e. dat wfij .aan zijn volk geen
anderen regeeringsvorm willen opdrin
gen dan die, welken het zelf verkiest;
3e. dat wij, behalve biji wij'ze van wetti-
gien oorlogsmaatregel, niet verlangen
aan Duitse,hland zij'n plaats onder de
groote handelsmogendheden te ontzeg
gen; 4e. dat wij bereid zijn, om, als de
oorlog uit is, in pverleg met andera
mogendheden de groep van internatio
nale vraagstukken te onderzoeken, waar
van er enkele uit den jongsten tijd dag-
teekenen, die in verband staan met de
kwestie van de „vrijheid der zeeën"; ,5e.
dat wij bereid zijn een internationale
overeenkomst aan te gaan, krachtens wel
ke ruimschoots gelegenheid geboden zou
worden, om internationale geschillen met
vreedzame middelen te regelen.
Bulgarije.
Bulgarije heeft zich bij monde van zijn
premier liadoslawof bereid verklaard, met
Rusland over den vrede te onderhandelen,
docli stelt daarbij als eischen: inlijving
van Macedonië, Moravië en de Dobroedsja
Hoe was de vermaarde formul eook wesrl
vraagt „De Tijd". „Zonder schadevergoe
ding en annexaties"?.... Geldt zij voor
Bulgarije niet?
De positie van Roemenië.
BERLIJN, 1 Dec. (W.B.) De bijzondere
Boekarester' berichtgever van de „Berli
ner Zeitung am Mittag" had een onder
houd met den Remeenschen politicus pro
fessor Konstantijn Stere, waarin Stere o.a.
zeide: „Het is duidelijk, dat Rumenië geen
oorlog meer voeren kan als Rusland vrede
sluit".
hoofdkwartier te Mohilew, waaruit gene
raal Doechonin en de militaire vertegen
woordigers der Entente-mogendheden zijn
weggevlucht. De geallieerden zullen zich
nu met hun protesten tegen het sluiten
van een afzonderlijken wapenstilstand
door Rusland tot iemand anders moeten
wenden dan tot laatstgenoemden generaal.
De Russisch—Duitsche wapenstilstand.
Men seinde ons Dinsdag:
BERLIJN. (Officieel). Op talrijke sec
toren van het Russische front is een
plaatselijke wapenstilstand afgekondigd.
In het legergebied van de Pripet tot
zuidelijk van de Lipa is met verschei
dene Russische bevelhebbers een wapen
stilstand gesloten.
De verdere onderhandelingen tot een
algemeenen wapenstilstand zijn in vollen
gang.
Het vredesverlangen der Russische
soldaten.
WEENEN, 2 Dec. (H!N.) Iii kringen van
afgevaardigden wordt reeds een en ander
medegedeeld over de wijze, waarop aan
het Russische front het bericht werd op
genomen omtrent een wapenstilstand en
vredesaanbod. Naar verluidt, werd door
de Oostenrijksch-Hongaarsche soldaten
-aan de Russen mededeeling gedaan, dat
de „O.-H. regeering het aanbod van een
onmiddellijken wapenstilstand had aange
nomen. In de Russische loopgraven brak
hierop een geweldig gejubel uit en op
de groote stukken van het front werden
de witte vlaggen geheschen.
KEULEN, 1 Dec. (V.D.) De „Köln. Zei
tung" verneemt uit Stockholm, dat het
bevel der Bolsjewiki, om het vuren te
staken, tengevolge heeft gehad, dat
360.000 soldaten uit de Oekraine het front
hebben verlaten.
WEENEN, 2 Dec. (V.D.) De „Grazer Ta-
gespost" bericht, dat aan het Oostfront
bijna een volkomen wapenstilstand is in
getreden. De Russische reg-eering heeft
700.000 reservisten naar huis gezonden.
De verkiezingen voor de Constituante.
PETERSBURG, 1 Dec. (Reuter). De ver
tegenwoordigers voor Petersburg in de
Constituante zijn o. a. voor de maximalis
ten Lenin, Trotzky en mevrouw Ivolontai
en voor de cadetten Miljoekof en Roddits-
jef. Onder de gekozenen der sociaal-revo
lutionairen bevindt zich Tsjernof.
Bij de verkiezingen voor de Constituan
te haalden de maximalisten in Petersburg
424.024 stemmen, de cadetten 247.414 én
de sociaal-revolutionnairen 152.257.
In de provincie-steden, waaruit de stem-
mingscijfers bekend zijn, hebben de ca
detten de leiding.
Aan de „Vossische Zeitung" wordt uit
Genève geseind, dat volgens een telegram
aan de „Matin" uit Rome, de „Giornale
d' Italia" uit Petersburg verneemt, dat Ra-
ledin tot dictator is uitgeroepen. Hij zou
over een legermacht van 200.000 man
en eene sterke artillerie beschikken.
PETERSBURG, 2 Dec. (W.B.) Trotzky
heeft den Russischen gezant te Parijs
Maklakof van zijn functie ontheven en
verklaard, dat Maklakof's deelneming aan
de conferentie der geallieerden een staats
misdaad zou zijn.
LONDEN, 4 December (R.O.) Een Rus
sisch draadloos telegram deelt een procla
matie mede van Kryleuko aan de soldaten
meldend, dat hij Mohileff met de revo
lutionnaire troepen is binnengerukt en
het hoofdkwartier omsingeld heeft.
Duchonin werd door de troepen uit
een trein geworpen en gedood. De vlucht
van Korniloff was de oorzaak van deze
wandaad.
Uit Rusland.
In Rusland wordt de toestand voor de
Entente met den dag bedenkelijker. De
maximalisten zijn thans meester van het
De publicatie der geheime documenten
BERLIJN, 3 Dec. (W. R.) De „Prawda"
zet de publicate der geheime documenten
voort en deelt omtrent het verdrag, dat
Rusland, Engeland en Frankrijk met Ita
lië sloten, o.a. het volgende mede, dat
voor de Katholieken zeer pijnlijk moest
zijn.
Frankrijk, Engeland en Rusland nemen
de verplichting op zich Italië in zijn
streven te ondersteunen, om den H. Stoel'
te beletten diplomatieke stappen te doen
t«r verkrijging van den vrede of de re
geling van met den tegenwoo-rdigen oor
log samenhangende quaiesties te onder
nemen.
N.B. Dit opzet is intusschen niet gelukt.
BERLIJN, 4 Dec. (W.B.) Volgens de
„Vossische Zeitung" meldt de „Stampa"
dat de door de Russische regeering ge
publiceerde eisch van Italië om den Paus
van de vredesonderhandelingen uit te
sluiten, in het Vaticaan diepen indruk
heeft gemaakt. Onder de Katholieken van
Italië heeft deze mededeeling groote op
schudding verwekt.
De Entente en de Paus.
Enkele Fransche bladen melden, dat
Frankrijk, na het vaststellen van de al-
gemeene oorlogsdoeleinden op de Parij-
sche entente-conferentie, nog een ant
woord aan den Paus sturen zou op zijn
bekende vredes-voorstel, hetgeen dan in
overeenstemming met de andeie gealli
eerden zou geschieden.
Maandagmiddag is de entente-conferen
tie met een enkele zeer hartelijke, maar
weinig zeggende redevoering gesloten.
Men zou het antwoord van Frankrijk en
van de andere geallieerden op het voorstel
van den Paus, door dezen in het eerste
begin van Augustus gedaan, dus vrij
spoedig mogen verwachten. (Msbode.)
HUITSCIIL/W».
In Recklinghausen is een stoomtram
ontspoord; 3 personen werden gedood,
38 gewond, van wie 13 zwaar. Alle
slachtoffers zijn munitiearbeidsters.
Bij de ontploffing eener fabriek van
ontplofbare stoffen bij Keulen, werd het
gebouw gedeeltelijk vermeld. Door de
ontploffing eener locomotief in de mijn
„Anna" bij Aken, werden 14 mijnwerkers
gedood: 45 personen worden nog ver
mist.
Hamburg en het kustgebied aan de
Elbe zijn bezocht door een vloedgolf.
Het tramverkeer aan de haven moest
worden gestaakt. De brandweer had het
druk om overstroomde gebouwen van
het water te bevrijden.
Een paar brutale diefstallen zijn te
Keulen gepleegd.
Op een ochtend om vijf uur hield voor
een tabaksfabriek een rijtuig stil; een
paar heeren stapten uit, braken de deur
open, laadden drie balen van de fijn
ste tabak, ter waarde van 45,000 mark,
die ze met vakkennis uitzochten, in en
verdwenen met hun buit.
In een bank beroofde een vrouw, on
der bedreiging met een revolver, een
vrouwelijke klerk van 5200 mark.
(N. R. C.)
H. M. „Tromp".
H. M. de Koningin heeft Zondag j.l.,
ondanks het stormweder, in persoon het
binnenkomen van het oorlogsschip
„Tromp" afgewacht, dat na een veelbewo
gen reis uit Nederl.-Indië via New-York,
waar het langen tijd werd opgehouden,
huiswaarts keerde. Na het binnenkomen
ging de Koningin aan boord om comman
dant en equipage te verwelkomen.
Storm en hoog water.
Het eiland Ameland is, naar men ons
Maandagavond telegrafeerde, door een
hevigen storm uit het Westen geteisterd
Alles staat onder water. De postboot
vaart niet. Het zeewater rees Zondag
morgen tot 2.35 boven volzee. Een tjalk
met sloep op de reede van Nes geankerd,
is weggeslagen. Schipper De Bruin van
Hollum, op de reede van Nes geankerd,
ligt met de noodvlag in top- Op de red
dingsboot „Nes" heeft het volk 3 perso
nen gered. Het zeewater staat in het
dorp. Van den Nieuwe straatweg is on
geveer 1500 M. weggeslagen. Het aan
hetNoorderstrand staande badpaviljoen
is verloren. De hooge vloed heeft de
duinen geteisterd. Zooeven was de red
dingsboot telefonisch naar Holwerd ont
boden, waar een «'nepboot 'n noed zi'.
Amersfoort. Door den storm is
het water opgestuwd. Verscheidene stra
ten staan blank. Te 5 uur des nachts
luidde de noodklok te Bunschoten en
Hoogvliet wegens gevaar voor doorbraak,
waarvan echter het bericht nog niet is
bevestigd.
Nader meldde men
In Amersfoort is het water zakkend.
Door eb en doorbraak van den Eem-
dijk nabij Coelhorst is de Bunschoter
polder ondergeloopen. Volgens geruchten
loopt bij Nijkerk de zeedijk gevaar.
Nader meldde men uit Hoogland:
Het water is sedert gisterenmorgen nog
gewassen. De geheele omtrek staat blank,
waarschijnlijk tengevolge van een door
braak in <d en polderdijik der Grebbelinie
nabij Coelhorst. De zeedijk heeft zich
nog goed gehouden.
Het eiland Marken is opnieuw
overstroomd.
In de haven van Enkhuizen, werd
door den vloed in den nacht en Zondag
op .Maandag 2 uur een hoogte bereikt
van 2,18 N. A. P.
De Immerhornpolder dicht bij de stad
is ondergeloopen.
Uit Maassluis: Tijdens den hoogen
waterstand is Zondagavond de verkeers
weg tusschen de stad en, het stadion
te Maassluis doorgebroken. De naastlig
gende polder stroomde daardoor vol wa
ter en de bewoners der aanliggende stra
ten waren, genoodzaakt hunne kelders te
ontruimen. Met dezen weg, die voor .en
kele jaren aangelegd is, hoopte men het
hooge water te keeren en, nu Jjhjkt reeds
voor de tweede maal dat hij niet aan
de verwachtingen voldoet.
Men schrijft uit Harlingen:
Door den hevigen storm is het zee
water zoo hoog gestegen, dat vele kaden
hier onder water staan en is het water
zelfs in eenige woningen aa,n de haven
binnengedrongen.
Uit Zwolle wordt gemeld:
Nadat de vorige week Zondag door
den Wester- en Noord-Westerstorm voor
de tweede maal dit najaar een groot
gedeelte van Zwolle was onder water
geloopen, is voor de derde maal het
water zoodanig gewassen, dat men druk
bezig is met het plaatsen van dammen,
terwijl wederom 'het Groot Weezenland,
Thorbeckegracht, Buitenkant, Waterstraat
achter de Boeren enz., groolendeels on
der zijn geloopen.
Nog meldt men uit Zwolle:
Een ramp trof Noord-Gelder
land Bij Elburg bezweek een dijk. Het
zeewater spoelt bij Hattemerbroek over
den spoordam. Alle treinenverkeer naar
en van Holland is over die lijn gestopt
De avondsneltrein uit Amsterdam volgde
de route Zutfen en kwam twee uren te
laat aan. (Zie laatste berichten.)
Werd opTessel door den jongsten
stormvloed geen schade aangericht aan
havenwerken en dijken des te grooter
is echter de schad.- aan de noordzijde
van het eiland. Stukken zandgrond zijn
daar in de diepte verzwolgen, terwijl van
de duinenrij op enkele plaatsen een
strook van ongeveer 10 meter breed is
weggeslagen.
Schip vergaan. Op de Ripel
bij Terschelling is de tjalk „Harl 49",
geladen met aardappelen, vergaan. De
bemanning is door de reddingsboot
„Brandaris" gered en op Terschelling
onder dak gebracht
Overstrooming Rotterdam.
Zondagavond halfzeven stond het
water te Rotterdam 3 42 haven Rotter-
damsche peil De geheele Zuidkant van
de Hoogstraat kwam blank te staaD. Op
de Admiraliteitskade, 't Hang, den Vis-
schersdijk, het Haringvliet, het Oude
Hoofd, de Gelderschekade, kwam het
water uit de riolen of stroomde het
grachtwater over de kaden, de straten
blank zettend en stroomende in kelders.
Alleen het hooger gelegen Beursplein
stond droog. Op de Zuidblaak reden de
trams tot aan de treeplank door het
water, doch andere lijnen moest men al
spoedig stopzetten, Tegen 6 uur in den
avond werd alle verkeer bezuiden de
Hoogstraat gestremd. De tramlijnen stop
ten. Het verkeer en de diensten werden
zóó i"g"richt. dat m- u vóór het onder
Verwachting tot den avond van 6 Dto.
Matige, later wellicht toenemende Zui
delijke tot Zuidwestelijken wind; nevelig
tot half bewolkt; waarschijnlijk nog droog
weer; lichte tot matige vorst des nachts,
overdag om het vriespunt in het Oosten,
in het Westen lichte dooi.
geloopen stadsdeel een tijdelijk eindpunt
had. Tegen 9 uur in den avoud kouden
de verschillende diensten weder nor maai
hervat worden.
Bekrachtiging der Grondwetsherziening.
H. M. de Koningin heeft, naar ons werd
gemeld, reeds hare bekrachtiging ver
leend aan de door beide Kamers aange
nomen Grondwetsherziening, waarvan op
12 dezer de plechtige afkondiging zal
plaats vinden.
Twee veranderingen zijn verkregen,
waarover de Rechtsche partijen alleszins
reden hebben zich voldaan te toonen.
Ze betreffen het onderwijs en het kies
recht.
Het goed recht der vrije school is in
de Grondwet erkend en de invoering van
het algemeen kiesrecht verzekerd.
Voor het eerste heeft de gansche Rech
terzijde sinds vele jaren gestreden en op
dit punt is de overwinning thans haar
deel geworden.
En wat het kiesrecht aangaat, met reden
bracht de heer Lohman bij het Begroo-
tingsdebat der Tweede Kamer in herin
nering, dat op uitbreiding daarvan juist
van Rechts herhaaldelijk en het meest
was aangedrongen.
't Is waar, dat het algemeen kiesrecht
bij een zeker aantal der onzen op tegen
stand stuitte.
Men zag er langen tijd iets revolution-
nairs in, had er zeer ten onrechte
principieele bezwaren tegen.
Maar reeds dertig jaren geleden wees
Schaepman er op, hoe ongegrond zu-
ke bezwaren waren; en de lezers van dit
blad weten, hoe in onze partij de invoering
van Algemeeen Kiesrecht gaande
weg aan sympathie won.
Alle democratisch voelende Katholieken
stuurden in die richting.
Men herinnere zich slechts het bekende
kiesrecht-rapport, tien jaren geleden aan
den Algemeenen Bond van Kiesvereeni-
gingen uitgebracht.
Men herinnere zich de magistrale arti
kelen, aan den vooravond der Bondsver
gadering in den nazomer van 1908 door
magister R ij k e n in deze kolommen ge
schreven.
Het moest ten slotte ook bij ons tot
algemeen kiesrecht komen, en het is fei
telijk nog eerder gekomen, dan men ver
wachtte.
De tijd, aan de bestrijding ervan be
steed, had daarom met meer vrucht kun
nen worden aangewend door zich op de
komende hervorming, alvast voor te be
reiden.
Evenwel, geheel onvoorbereid zijn wij
allerminst, en er kan bovendien in
de maanden, die ons van de eerstvol
gende verkiezingen scheiden, nog zeer
veel worden gedaan. („Centrum")
Minister Treub haalt bakzeil.
De minister van financiën heeft toe
gegeven en zijn onverdedigbare order om
onze kaas naar het buitenland niet door
te laten, ingetrokken. Aan de douane is
geseind, dat zij de kaas heeft door te
laten.
Zoo krijgt de minister van landbouw
gelijk, wat niet meer dan recht was.
Buitengewone ministerraad.
Maandagmiddag te half vier is een bui
tengewone ministerraad gehouden.
De heer Joost van Vollenhoven, lid
der Ned. .economische commissie, welke
in Amerika vertoeft, is door den minis
terraad ontvangen. De heer v. V. is
voornemens weder naar Amerika terug
te keeren.
Onze gezant te Washington.
Naar wij1 vernemen is eerlang de beslis
sing te verwachten, waarbij onze gezant
te Washington, overeenkomstig zijn ver
langen, wordt teruggeroepen.
Zijn wij wel ingelicht, dan ligt het in